EXPLORATION DRILLING IN THE FAROE -SHETLAND CHANNEL ENVIRONMENTAL IMPACT ASSESSMENT LEITIBORINGAR Í HETLANDSRENNUNI FRÁGREIÐING UM UMHVØRVISÁRIN

EXPLORATION DRILLING IN THE FAROE -SHETLAND CHANNEL ENVIRONMENTAL IMPACT ASSESSMENT LEITIBORINGAR Í HETLANDSRENNUNI FRÁGREIÐING UM UMHVØRVISÁRIN

Exploration Drilling in the Faroe-Shetland Channel CONTENTS 1. EXECUTIVE SUMMARY... 8 2. INTRODUCTION... 16 2.1 Background... 16 2.2 Environmental legislation... 17 2.3 Conceptual approach... 19 2.3.1 Basic principles... 19 2.3.2 Disciplinary Approach... 21 3. DESCRIPTION OF THE ACTIVITY... 23 3.1 Exploration drilling... 23 3.1.1 Tentative exploration plans... 23 3.1.2 Geological conditions... 24 3.1.3 Drilling rigs... 25 3.1.4 Transportation and logistics... 26 3.1.5 Safety zone... 26 3.1.6 Field safety and contingency... 26 3.2 Sources of impact... 27 3.2.1 Physical presence and disturbance... 27 3.2.2 Emissions to Air... 28 3.2.3 Discharges to Sea... 29 3.2.4 Waste Handling... 32 3.2.5 Noise... 33 3.2.5 Accidental Events... 33 4. DESCRIPTION OF THE AREA... 38 4.1 Topography and sediment characterisation... 38 4.2 Hydrography and Meteorology... 39 4.2.1 Current and Water Masses... 40 4.2.2 Wind and Waves... 42 4.2.3 Air Temperature... 44 4.2.4 Visibility... 44 4.2.5 Pollution Status... 44 4.3 Biological Characteristics... 46 4.3.1 Plankton... 47 4.3.2 Fish... 49 4.3.3 Seabirds... 52 4.3.4 Marine Mammals... 56 4.3.5 Benthic Flora and Fauna... 58 4.4 Natural and cultural conservation... 61 4.5 Fisheries... 61 4

4.5.1 Structure and importance... 61 4.5.2 Demersal fishing... 63 4.5.3 Pelagic fishing... 63 4.5.4 Fisheries regulations... 64 4.5.5 Aquaculture... 64 4.6 Recreation and amenity use... 65 5. POSSIBLE ENVIRONMENTAL IMPACT... 67 5.1 Impact of regular emissions and discharges... 67 5.1.1 Emissions to air... 67 5.1.2 Discharges to sea... 68 5.2 Waste... 70 5.3 Noise... 71 5.4 Accidental Discharges... 71 5.4.1 Plankton... 72 5.4.2 Fish... 75 5.4.3 Seabirds... 76 5.4.4 Marine mammals... 79 5.4.5 Benthic flora and fauna... 80 5.5 Environmental Risk... 84 5.5.1 Risk assessment... 84 5.5.2 Concluding environmental risk remarks... 85 6. POSSIBLE EFFECTS ON FISHERY AND OTHER SOCIETAL ISSUES... 86 6.1. Fisheries and aquaculture... 86 6.1.1 Physical presence - Interference... 87 6.1.2 Reputation-effects... 88 6.1.3 Aquaculture... 89 6.2 Other indirect and direct effects on the community... 89 6.2.1 Socio-economic effects... 89 6.2.2 Recreation and tourism... 90 7. MITIGATING MEASURES AND OIL SPILL CONTINGENCY PLANS... 91 8. RECOMMENDATIONS ON ENVIRONMENTAL MONITORING... 94 8.1. Monitoring related to planned activities... 94 8.2. Monitoring related to accidental events... 94 APPENDIX I: GEMS/FOÍB ENVIRONMENTAL IMPACT ASSESSMENT STUDIES... 96 APPENDIX II: ENVIRONMENTAL RISK ASSESSMENT AND ANALYSIS... 99 APPENDIX III: TABLES (IN FAROESE)... 113 APPENDIX IV: FIGURE LEGEND (IN FAROESE)... 121 LITERATURE CITED... 126 The for exploration drilling in the waters south-east of the Faroe Island is drafted by Alpha Environmental Consultants, Norway, for the GEMS project. The report provides the results of the co-operative screening and scoping of Faroese authorities, GEMS Environmental Working Group and scientific experts, as well as contributions from dedicated Faroese experts and scientists in terms of specialists reports, personal communication etc. All persons who have been involved in the EIA process are highly acknowledged. Faroese translation by í/f KIND 5

Exploration Drilling in the Faroe-Shetland Channel INNIHALD 1. HØVUÐSSAMANDRÁTTUR... 8 2. INNGANGUR... 16 2.1 Fortreytir... 16 2.2. Umhvørvislóggáva... 17 2.3 Háttaløg... 19 2.3.1 Grundleggjandi fortreytir... 19 2.3.2 Vísindalig háttaløg... 21 3. FRÁGREIÐING UM VIRKSEMIÐ... 23 3.1 Leitiboringar... 23 3.1.1 Fyribils leitiætlanir... 23 3.1.2 Jarðfrøðiligar umstøður... 24 3.1.3 Boripallar... 25 3.1.4 Flutningur og logistikkur... 26 3.1.5 Trygdarøki... 26 3.1.6 Økistrygd og tilbúgving... 26 3.2 Árinskeldur... 27 3.2.1 Økishald og órógv... 27 3.2.2 Útlát í luft... 28 3.2.3 Útlát í sjógv... 29 3.2.4 Handfaring av burturkasti... 32 3.2.5 Óljóð... 33 3.2.6 Óhapp... 33 4. LÝSING AV HAVØKINUM... 38 4.1 Botnskap og legugrýtiseyðkenni... 38 4.2 Vatnfrøði og veðurfrøði... 39 4.2.1 Streymur og sjógvur... 40 4.2.2 Vindur og alda... 42 4.2.3 Hitin í luftini... 44 4.2.4 Skýggj og sýni... 44 4.2.5 Dálkingarstøða... 44 4.3 Lívfrøðilig viðurskifti... 46 4.3.1 Æti... 47 4.3.2 Fiskur... 49 4.3.3 Sjófuglur... 52 4.3.4 Havsúgdjór... 56 4.3.5 Vøkstur og dýralív á havbotni... 58 4.4 Friðing av náttúru og mentanartilfeingi... 61 4.5 Fiskivinna... 61 6

4.5.1 Bygnaður og týdningur... 61 4.5.2 Botnfiskaveiða... 63 4.5.3 Veiða eftir uppsjóvarfiski... 63 4.5.4 Stýring av fiskivinnuni... 64 4.5.5 Fiskaaling... 64 4.6 Frítíðarvirksemi og náttúruvirði... 64 5. MØGULIG UMHVØRVISÁRIN... 67 5.1 Árin frá útláti í luft og í sjógv... 67 5.1.1 Útlát í luft... 67 5.1.2 Útlát í sjógv... 68 5.2 Burturkast... 70 5.3 Óljóð... 71 5.4 Óhapp... 71 5.4.1 Æti 72 5.4.2 Fiskur... 75 5.4.3 Sjófuglur... 76 5.4.4 Havsúgdjór... 79 5.4.5 Botngróður og botndýr... 80 5.5 Umhvørvisvandi... 84 5.5.1. Meting um vandar... 84 5.5.2 Niðurstøða um umhvørvisvanda... 85 6. MØGULIG ÁRIN Á FISKISKAP OG ONNUR SAMFELAGSMÁL... 86 6.1. Fiskiskapur og alivinna... 86 6.1.1 Økishald leitivirksemi og fiskiskapur... 87 6.1.2 Árin á umdømið... 88 6.1.3 Alivinna... 89 6.2 Onnur árin á samfelagið beinleiðis og óbeinleiðis... 89 6.2.1 Samfelagsbúskaparlig árin... 89 6.2.2 Frítíðarvirksemi og ferðavinna... 90 7. FYRIBYRGING OG TILBÚGVINGARÆTLAN... 91 8. TILMÆLI UM UMHVØRVISEFTIRLIT... 94 8.1. Eftirlit og ætlað leitivirksemi... 94 8.2. Eftirlit og óhapp... 94 UPPÍSKOYTI I: KANNINGAR Í SAMBANDI VIÐ HEILDARÁRINSKANNINGINA HJÁ GEMS/FOÍB 96 UPPÍSKOYTI II: VANDAMETINGAR OG VANDAGREININGAR... 99 UPPÍSKOYTI III: TAVLUR Á FØROYSKUM... 113 UPPÍSKOYTI IV: MYNDIR Á FØROYSKUM... 121 Hesa frágreiðing um heildarárinskanningina í sambandi við ætlaðu leitiboringarnar sunnan og eystan fyri Føroyar hevur Alpha Environmental Consultants í Noregi greitt úr hondum fyri GEMS-verkætlanina. Frágreiðingin leggur fram úrslit frá samstarvi millum føroyskar myndugleikar, umhvørvisarbeiðsbólkin hjá GEMS og føroysk vísindafólk, umframt eldhugaðar, føroyskar serfrøðingar og granskarar, sum eiga sín lut við bæði skrivligum og munnligum frásøgnum. Øll, ið við hava verið, eiga stóra tøkk. Staðið fyri føroysku týðingini hevur í/f Kind 7

Exploration Drilling in the Faroe-Shetland Channel 1. EXECUTIVE SUMMARY - HØVUÐSSAMANDRÁTTUR The Regional EIA for the planned exploration drilling in the Faroe-Shetland Channel is a result of the combined effort of GEMS / FOÍB partners. National environmental expertise has contributed to the preparation of the relevant knowledge base. The overall objective of the assessment is to provide the best available basis for environmental decision-making and management strategies in line with Faroese national regulations and international standards. Tann stóra heildarárinskanningin av umhvørvinum í sambandi við leitiboringar í Hetlandsrennuni er felagsátak hjá GEMS/FOÍBsamtakinum. Serfrøðingar frá ymiskum føroyskum stovnum hava verið við at fáa til vegar grundleggjandi og viðkomandi vitan um føroyskt umhvørvi. Høvuðsendamálið við heildarárinskanningini er at geva myndugleikunum eitt dygt grundarlag at byggja avgerðir og fyriskipanir sínar á, tá ið ræður um virksemi av hesum slag. Background The first licensing round in the Faroe Islands was launched February 2000 (cf. the Licence area in Figure 1.1). Prior to this event, Faroese authorities had prepared for the new industrial activity, both administrative and legislative measures have been implemented for prudent and appropriate exploration and exploitation of hydrocarbons for the benefit of Faroese economy. Due consideration would be given to fishing, environment, nature and other interests of society. Encouraged by the national petroleum administration, international oil companies interested in investigating the potential for hydrocarbons in the Faroese waters came together in 1997 to develop a regional overview. The primary purpose of this project, previously known as GEMS in 2001 reorganised and renamed FOÍB remains to gather regional data on the Faroese environment to enable companies to prepare to drill in a safe and environmentally acceptable manner. In this respect, GEMS has been a unique project because it is the first joint regional project that has been undertaken prior to the award of exploration licences. The Regional (EIA) for exploration drilling in the Faroe-Shetland Channel is the result of the co-operative effort of the GEMS and FOIG partners. Faroese environmental expertise has made significant contribution to the preparation of a substantial knowledge base encompassing the most relevant components of the natural environment and fishery. The overall objective of the Regional EIA is to provide the best available basis for environmental decision-making and management strategies in line with Faroese legislation and international standards. When the individual drilling plans are prepared and site-specific predictions of potential impact carried out, relevant information will be integrated in the operators applications for discharge permits. Figure 1.1. The Faroese-Shetland Channel; the area of the first Faroese licensing round February 2000 and the licences awarded August 2000. Mynd 1.1. Hetlandsrennan. Fyrsta útbjóðingarøkið frá februar 2000 og loyvini, sum latin vóru í august 2000. Fortreytir Fyrsta útbjóðingarumfar í Føroyum var í februar 2000, (sí loyvisøkini í mynd 1.1). Áðrenn hetta høvdu føroyskir myndugleikar fyrireikað seg til nýggja virksemið við at seta í verk bæði umsitingarligar og løgfrøðiligar fyriskipanir at tryggja, at kolvetnisvinnan kann verða føroyskum búskapi at gagni. Neyðug atlit mugu takast til fiskivinnu, umhvørvi, náttúru og áhugamál hjá almenningi. Í 1997 fóru tey oljufeløg, sum høvdu áhuga í at leita eftir olju í føroyskum sjógvi, undir eina felags heildarárinskanning eftir áheitan frá føroysku oljufyrisitingini. Høvuðsendamálið hjá hesum arbeiðsbólki, av fyrstan tíð nevndur GEMS - umskipaður í 2001 og nú kallaður FOÍB - var, og er enn, at savna saman heildarupplýsingar um føroyskt umhvørvi, so at oljufeløgini fáa neyðugan kunnleika um, hvussu tey best kunnu fyrireika seg at bora á føroyskum sjóøki á tryggan og góðkendan hátt. GEMS-samtakið hevur í hesum sambandi verið eitt eindømi, tí hetta er fyrsta felags heildarárinskanning, sum er sett í verk fyri eitt heilt leitingarøki, áðrenn nøkur leitingarloyvi eru givin. Heildarárinskanningin í sambandi við leitiboring í Hetlandsrennuni er úrslitið av samstarvinum hjá GEMS/FOÍBsamtakinum. Føroyskir serfrøðingar við umhvørviskunnleika eiga sín stóra lut í hesi tilgongd, serstakliga við arbeiði sínum at savna saman víðfevndar upplýsingar um flestu umráðandi evni og partar av náttúru og fiskiskapi. Høvuðsendamálið við heildarárinskanningini er at geva myndugleikunum eitt gott grundarlag at byggja sínar umhvørvisligu avgerðir og fyriskipanir á - í samsvari við føroyska lóggávu og altjóða reglur fyri slíka vinnu. Tá ið einstøku leitingarætlanirnar eru fyrireikaðar, og mett er um møgulig árin fyri hvørt einstakt øki, verður hesin felags kunnleiki tikin við, tá ið feløg søkja um loyvi til mest loyvda útlát. Her er at viðmerkja, at hesar metingar og greiningar ikki bert snúgva seg um reinar støddfrøðiligar útrokningar, tí ein Table 1.1. Indication of the licensees planned exploration drilling activity in the Faroe Islands. Talva 1.1. Yvirlit yvir ætlaðar leitiboringar í føroyskum sjóøki. Company 2001 Currently plans for 3 wells 2002 Currently plans for 2 wells 2003 Currently plans for 3 wells Statoil Amerada Hess BP Agip 8

However, the assessments and analyses are not only a question of pure, discipline-oriented impact estimations; the EIA is considered to be a process from screening and scoping, through baseline survey design and implementation, interpretation of possible impact, identification of mitigation measures, to communication of results and decision-making. This rationale has been applied to this Regional EIA. The screening and scoping phase was initiated in 1997 through regular meetings and workshops with participation from Faroese authority bodies, the GEMS Environmental Working Group and national, scientific experts. During the meetings, agreement was made on focal environmental issues and priority of in-depth baseline studies. In October 2000, the results of the co-operative effort were presented in the EIA Programme. The Regional EIA forms the concluding phase of the EIA process. However, communication of results to relevant stakeholders and integration of results in environmental management strategies still remain. Interpretation of environmental impact The individual companies drilling programmes are not yet decided, however, tentative plans for the drilling operations during the next three years are indicated in Table 1.1. This year s wells will be drilled during June-October. Exploration drilling activity encompasses a significant number of individual operations, of which some have the potential to interfere adversely with the environment. An outline of the relevant impact factors is shown in Table 1.2. Based on these factors, in combination with the inherent characteristics of the environment and fishery (cf. the detailed description of the priority environmental issues in Section 4), concluding remarks on potential impact are presented factor by factor in the following sections. Physical presence and disturbance Rig anchors provide disturbance to the benthic communities. The significance of the impact however, is limited to the area in the immediate vicinity of the anchors and the outer end of the anchor chain. The presence of rig and the safety zone, normally of 500 m diameter, forms a physical obstacle to the fisheries. In the licence area, such effect is most pronounced for the large trawlers. However, the influence area is small compared to the total fishing area. Such vessels (and fishery) are also considered highly flexible. Thus, the impact of the areal occupation by the rig and safety zone is considered insignificant. Sea-borne transportation by supply and stand-by vessels may interfere with the fishery or other maritime operations in the area. The frequency of such operations, typically one or two journeys between the base and the rig per week, is not umhvørviskanning er altíð ein tilgongd - frá skrásetingum og avmarkingum, ætlanum um og íverkseting av støðiskanningum (baseline studies), metingum um sannlík árin, eyðmerkingum av fyribyrgjandi tiltøkum, til samskifti um úrslit og avgerðir. Hesin hugsanarháttur er nýttur í heildarárinskanningini. Farið varð at skráseta og avmarka arbeiðssetningin í 1997. Hetta varð gjørt við regluligum fundum í arbeiðsbólkum, har føroyskir stovnar, umhvørvisarbeiðsbólkurin hjá GEMS og vísindandafólk vóru við. Á fundunum varð samst um tey týdningarmestu umhvørvismálini, og hvussu nágreiniligar støðiskanningar skuldu raðfestast. Úrslitini av hesum felags tiltaki vórðu framløgd saman við umhvørvisárinsverkætlanini hjá GEMS í oktober 2000. Nú heildarárinskanning verður framborin, er kanningartilgongdin kanska at enda komin. Hinvegin eiga úrslitini at verða nýtt sum grundarlag, tá ið einstøku økini verða kannað, og tey eiga at vera ein partur av árinsmetingini hjá hvørjum loyvishavara sær. Metingar um umhvørvisárin Boriætlanirnar hjá loyvishavarunum eru ikki lidnar enn. Nakrar fyribilsætlanir fyri næstu trý árini eru vístar í talvu 1.1. Í ár verður borað frá juni til oktobermánað. Í leitiboringum er hópur av ymiskum virksemi, og sumt verður hildið at kunna hava skaðiligt árin á umhvørvið. Yvirlit yvir viðkomandi árinsfaktorar er víst í talvu 1.2. Grundað á hesar faktorar, samanborið við ymisk eyðkenni í umhvørvi og fiskivinnu (sí frágreiðing um átrokandi umhvørvismál í 4. parti), verður í komandi pørtum drigið saman um tey árin, sum hvør árinsfaktorur kann hava við sær. Økishald (Fysisk hjávera á staðnum) og órógv. Akker hjá boripalli órógva botndýr, men ávirkanin er tó avmarkað til sjálvt økið beint við akkerini og ytra enda á káplinum. Boripallar og trygdarøki uttanum, vanliga einar 500 m í tvørmáti, kunnu vera til hindurs fyri fiskiskapi. Í loyvisøkinum fer hetta serliga at ávirka størri trolarar. Hinvegin er økið lítið afturímóti samlaðu fiskileiðunum. Roknað verður við, at hesi fiskifør (og fiskiskapurin sum heild) hava lætt við at laga seg til umstøðurnar. Tí verður ikki hildið, at boripallar og trygdarøki fara at hava týðandi ávirkan. Sjóvegis flutningur við hjálparskipum og veitingarskipum kann órógva fiskiskap og aðra sigling í økinum. Títtleikin av hesum virksemi, vanliga ein ella tveir túrar millum útgerðastøð og boripall um vikuna, verður ikki hildin at hindra fiskiskapi ella aðrari sigling stórvegis. Table 1.2. Relevant impact factors of exploration drilling activity identified during the screening and scoping phase of the EIA. Talva 1.2. Viðkomandi árinsfaktorar frá leitivirksemi, úrvaldir at byrja við í heildarárinskanningini. Relevant impact factors of exploration drilling activity Physical presence and disturbance: -Rig anchoring -Safety zone -Sea-borne transportation Emissions to air: -Drilling platform -Stand-by vessel -Sea-borne transportation Discharges to sea: -Fluids -Cuttings -Chemicals -Oil -Sewage Waste: -Drilling waste -Household waste Noise: -Drilling activity -Air-borne transportation -Shipping Accidental events: -Oil -Condensate -Gas 9

Exploration Drilling in the Faroe-Shetland Channel considered to provide significant hindrances to the fisheries or other maritime operations in the area. Emissions to air. The overall emissions to air from exploration drilling are generated by fuel combustion-power supply, and include CO 2 /CO, NO x, CH 4, nmvoc and SO 4. The effects of the emissions to air from petroleum activity are interrelated and make contributions to the overall as well as local climate conditions: CO 2 and CH 4 are greenhouse gases, SO 2 and NO X are included among the acidifying gases, while CH 4, CO, nmvoc and NO x contribute to the formation of tropospheric ozone. The national regulation of sea-borne transportation, i.e. that all goods and equipment shall be conducted via Faroese harbours and airports, may be considered energy consuming and less environmentally friendly. Exceptions should be considered to avoid increasing emissions to air. For some of the North Sea countries the contributions per exploration drilling operation compared to national emissions are about 0.01% for CO 2 and far less for the other gases. Measures should be implemented to keep the emissions to air at lowest possible level. Discharges to sea. Water based drilling fluids and associated cuttings form the main discharges to sea from exploration drilling. The use and discharge of oil based drilling fluids is regulated by OSPAR, and such fluid are not discharged but handled on board the rig or transported special waste reception facilities onshore. Synthetic drilling fluids are rarely used for exploration drilling. The main constituents in water based drilling fluids are benthonite clay and barite, in addition to salt (KCl), polymers (e.g. potato starch, corn starch) and glycol. These components are listed as not harmful substances according to OSPAR. Chemo-toxic effects are not assumed; the main effects on the benthic communities are provided by substrate modification, disturbance and burial, i.e. smothering effect. This is also the case for the cuttings, i.e. ground rock material removed from the well while drilling. Discharges of water based drilling fluids and cuttings have been modelled for near- and far-field spreading of particulate matter as well as deposition on the seabed. Within the nearfield, discharges were generally deposited over an area approximately 1,500 x 400 m, corresponding to the 0.05 mm thickness contour. The maximum near-field deposition, i.e. within the immediate vicinity of the discharge location, is less than 0.5 mm, while the material deposited directly on the seabed during drilling of the first two top hole sections is likely to lead to a larger pile immediately around the discharge location. Consequently, the smothering effects are limited to the immediate vicinity of the well location. In the far-field calculations, maximum far-field concentrations of suspended particles were never greater than 60 µg/ l, and these then generally reduced rapidly with distance from the discharge. The maximum concentration, 60 µg/l, is substantially below the measured range of naturally occurring suspended particulate material, 550-850 µg/l, and is therefore likely to be indistinguishable from background concentrations. Discharges of other chemicals and oil/oil residuals are regularly reported for exploration drilling activities. The volumes however, are small, and such discharges are considered not to cause significant environmental impact. Ásetingin í kolvetnislógini, at allur flutningur av útgerð og fólki skal um føroyska havn ella flogvøll, kann gerast tíðarkrevjandi og hava størri ávirkan á náttúruna. Undantøk eiga at verða umhugsað fyri at minka um dálkandi árin á luftina. Útlát í luft. Størsta atvoldin til útlát í luft í leitiboringum er orkuframleiðsla við oljumotorum, og millum evnini eru CO / 2 CO, NO, CH, nmvoc og SO. Hetta útlát ávirkar x 4 4 veðurlagsumstøðurnar, bæði í øllum heimi og í nærumhvørvinum. CO og CH eru vakstrarhúsevni, SO and 2 4 2 NO hoyra til evnini, sum økja um súrnið í luftini, og CH, CO, X 4 nmvoc og NO økja um troposferiska osonið. Í summum x Norðsjóvarlondum er útlátið frá hvørji einstakari leitiboring 0,01% av samlaða útlátinum hjá hvørjum landi, tá ið ræður um CO og væl minni fyri hini evnini. Tiltøk eiga tí at verða sett í 2 verk til at minka um útlátið sum mest. Útlát í sjógv. Mesta útlát í sjógv frá leitiboringum er vatngrundaður boriløgur og borigrús. Reglur um nýtslu og útlát av oljugrundaðum boriløgi eru ásettar í OSPAR-sáttmálanum, og tílíkur løgur verður ikki koyrdur á sjógv, men viðgjørdur á pallinum ella fluttur til serstakar ruskstøðir á landi. Syntetiskur boriløgur verður sjaldan nýttur í leitiboringum. Høvuðsinnihaldið í vatngrundaðum boriløgi er bentonitleirur og barit, umframt salt (KCL), fjølliðað evni (t.d. eplastívilsi og kornstívilsi) og glykol. Øll hesi evni eru á OSPAR-listanum yvir óskaðilig evni. Roknað verður ikki við eitrandi árinum. Høvuðsávirkanin á botndýrasløgini verður av broytingum á havbotninum, órógv, og at tey verða kvald undir tí tilfari, sum legst á botnin. Hetta kann millum annað vera borigrús, t.e. malið grót, sum kemur úr brunninum, meðan borað verður. Útrokningar eru gjørdar av, hvussu útlát av vatngrundaðum boriløgi og grúsi ávirkar umhvørvið í námindum og longri burtur. Her er talan um, hvussu evnisbitlar spjaddust um havbotnin. Í námindum spjaddist tilfarið vanliga yvir eitt øki, sum var 1500 x 400 metrar stórt, har tjykdin á útlatstilfari á botni var 0,05 mm ella meira. Tjyksta botnseting beint við útlátið var minni enn 0,5 mm, og meðan tvær tær fyrstu longdirnar vórðu boraðar, legðist tilfarið tætt við útlátið. Tískil er tað bert økið beint við útlátið, sum kann verða undirtyrvt, so at botndýrini kunnu verða kvald. Útrokningar av ávirkanini longri burturi vísa, at mesta nøgdin av flótandi bitlum ongantíð var størri enn 60 µg/l, og hon minkaði vanliga skjótt, tess størri frástøðan var frá útlátinum. 60 µg/l er væl niðan fyri mátingar av flótandi tilfari í náttúruni, 550-580 µg/l, og tí er ikki sannlíkt, at hetta sæst aftur í umhvørvinum. Útlát av øðrum kemiskum evnum, olju og oljurestum, verður regluliga fráboðað. Nøgdirnar eru tó smáar, og slíkt útlát verður ikki hildið at hava stórvegis árin við sær. Burturkast. Ymiskt burturkast stendst av virksemi á boripallum og á hjálpar- og veitingarskipum. Reglur eru um, hvussu hetta Waste. Various types of wastes are generated onboard the rig and stand-by and supply vessels. The handling of waste is regu- 10

lated and waste is not assumed to pose harmful effects to the marine environment. However, there are no special waste reception facilities designed for used oil based drilling fluids, and such waste must be transported to other countries until relevant facilities are developed in the Faroe Islands. Noise. Drilling activity, shipping and helicopter flight generate noise. The significance of this noise is assumed to be most pronounced for seabirds. Thus, helicopter flights or regular routes should be changed (in direction or height) to avoid sensitive nesting colonies during the nesting period. Accidental events. Marine organisms are known to be subjected to oil in the event of large-scale accidental spills to sea. The probability of such events is considered low. As a mitigating measure an oil spill contingency analysis has been undertaken for the planned exploration drilling activity. The results of this analysis will form the basis for oil spill contingency plans, implemented by the individual operators. This is addressed in the last section of the summary. For pelagic species and life-stages, such as plankton and fish eggs and larvae, the potential effects of oil spills are determined by the size of the oil spill and the volume of water masses likely to be contaminated by a certain concentration of oil, and the corresponding distribution of the species. For species living in close connection to the sea surface, i.e. seabirds, whales and shoreline communities, the potential impact is also a question of volume of oil within the distribution area in combination with the toxicity of the oil. Computer models have been used for calculation of the fate of oil from accidental oil spill below the surface (3 scenarios) as well as for oil at the sea surface (2 scenarios). Given the causal connection between dose and response in terms of the modelled fate of oil and the distribution of resources, the following conclusions can be made: The impact on plankton communities is considered to be of less significance. The water volume contaminated by toxic levels of oil in contrast to the overall distribution of the species indicates that only a marginal number of organisms will be affected. This is also the case for fish eggs and larvae. The most important spawning areas are located at a distance from the licence area. Adult fish are more robust and tend to escape from oil contaminated waters. A large-scale oil spill may pose a threat to seabirds. In this regards, the guillemot is considered to be the most vulnerable seabird species with a distribution partly overlapping the influence area of oil. In the event of an oil spill some seabirds may be susceptible to injury. The seal population(s) in the Faroe Islands is low. Cou- burturkast verður handfarið, og ikki verður hildið, at hetta hevur skaðilig árin við sær. Hinvegin eru ongar føroyskar móttøkustøðir, sum kunnu taka ímóti brúktum, oljugrundaðum boriløgi, og tílíkt burturkast má tí verða flutt í onnur lond, til móttøkustøðir her fáa tikið ímóti tí. Óljóð. Boring og flutningur til og frá palli kunnu hava nógvan gang við sær. Mett verður, at ávirkanin frá óljóði, bæði undirog omansjóvar, er størst á sjófuglin. Tí eigur ikki at verða flogið ov nær økjum, har fuglurin reiðrast. Óhapp. Kent er, at dýralívið í havinum verður fyri skaðiligum árini, tá ið stórar oljunøgdir renna á sjógv. Sannlíkindini fyri tílíkum óhappum eru tó lítil. Fyri at kunna minka um hesi árin, er farið undir at nágreina eina oljutilbúgving, og úrslitini frá hesum arbeiði verða grundarlagið undir tilbúgvingarætlanini, sum tann einstaki loyvishavarin setir í verk. Henda verður gjøllari umrødd at enda í hesum samandrátti. Tey árin, sum oljulekar kunnu hava á uppsjóvarfisk og verur sum æti, rogn og yngul, eru treytað av hesum faktorum: 1) oljuslag, 2) stødd á leka, 3) stødd á dálkaðum øki og 4) hvussu dýrini eru spjadd um økið. Hjá dýrum, sum hava tætt tilknýti til vatnskorpuna, t.e. sjófuglur, hvalur og ymisk dýr við strendurnar, valdast árinið um, hvussu stórar nøgdir av olju eru í økinum, og hvussu dálkandi oljan er. Við teldufrymlum er roknað, hvussu tilgongdin er hjá oljuleka niðri í sjónum (trý dømi), og hjá oljuleka oman á sjónum, (tvey dømi). Við givnum fortreytum um sambandið millum oljunøgd og umhvørvisárin, við atliti til oljuslag, stødd á leka, stødd á dálkaðum øki, og hvussu dýrini eru spjadd, eru hesar niðurstøður gjørdar: Árinið á æti er lítið og einki. Nøgdin av sjógvi, sum kann verða dálkaður, er lítil samanborið við økið, har verurnar eru at finna, so alt bendir á, at bert smærri nøgdir verða ávirkaðar. Sama er galdandi fyri rogn og yngul. Týdningarmestu gýtingarleiðirnar eru rættiliga langt frá loyvisøkinum, og fiskur, sum er nóg búgvin at svimja, hevur hug at rýma úr dálkaðum sjógvi. Ein stórur oljuleki kann verða hótta sjófuglin, eina helst lomvigan, av tí at lomvigin heldur til á teimum leiðum, ið kunnu vera fyri oljudálking. Nakað av fugli kann verða ávirkað av oljudálking. Kópastovnurin undir Føroyum er lítil. Grundað á vitan um, Table 1.3. Selected environmental issues priority list for different seasons, spill scenario given in brackets. Talva 1.3. Úrvald umhvørvismál, uppsett eftir týdningi og árstíð, (við dømum í klombrum). Risk Category Winter Spring Summer Autumn High priority - - - Guillemot (S2) Moderate priority - Blue Whiting (S2) Puffins (S2) Guillemot (S2) Low priority Cod (S2) Blue Whiting (S2) Guillemot (S2) Scenario S1: subsea blowout of crude oil; 15,000 m 3 over a period of 5 days Scenario S2: surface blowout of crude oil; 1,650 m 3 over a period of 6 hours Scenario S3: diesel tank leakage; 1,500 m 3 over a short period (e.g. 1 hour). Puffins (S2) Guillemot (S2) Puffins (S2) Blue Whiting (S1) Cod (S2) Cod (S2) Puffin (S1) Guillemot (S1) 11

Exploration Drilling in the Faroe-Shetland Channel pled with the oil drift statistics, indicating low probabilities/low volumes of oil stranding in the Faroe Islands, significant impact is not likely. This is also the case for shoreline habitats. Low volumes/ low probabilities of oil contamination indicate that significant impact on the shoreline habitat is not likely. Reliable case histories on oil-spill impact on whales are generally poor. Some whales were reported missing after the Exxon Valdez incident, but no clear cause-effect relationship could be documented. In the open waters of the licence area, significant impact on population level is not likely. Some of the concluding remarks above have been entered into a risk matrix and combined with the probability of accidental events (3 scenarios) for assessment and analysis of environmental risk on a limited number of focal environmental issues. The risk is ranked on a relative scale and considered dimensional for the planned exploration drilling in the licence area (cf. Table 1.3). The results of the tailored consequence assessments show that the overall risk level is low for the planned drilling operations. This conclusion is considered plausible due to several aspects of the drilling operations: The oil spill quantities would be small due to low rates and short durations The distance to shore and vulnerable resources is fairly long The relatively harsh weather conditions ensure a high rate of weathering of the oil. The resource with highest priority is the occurrence of Guillemots in the autumn season, when the immature birds and adult males conduct their swimming migration away from the Faroe Islands. In this period they are highly vulnerable to oil pollution on the sea surface. Both the Guillemot and Puffin populations are assigned a moderate priority in the spring and summer seasons, whilst in the wintertime the occurrence of seabirds are very low (particularly bird populations that breed in the Faroe Islands). The Blue Whiting is also assigned a moderate priority in the spring season, when the pelagic fisheries are conducted mainly in the Faroe-Shetland Channel. Interpretation of societal effects with emphasis on fishery Fishery. The Faroese economy is heavily dependent upon fisheries. Fishing, fish farming and associated processing industry account for almost 95% of all export from the islands. The three most commercially important demersal species in Faroese waters are cod, haddock and saithe, and in good years, annual catches of these species can total 90,000 tonnes. The cod and haddock stocks spend their entire life in Faroese waters. The main species of the pelagic fisheries are the blue whiting, herring and mackerel. Except for the local summerspawning herring, these stocks are widely distributed. Foreign catches account for about 80% of the total landings from pelagic fisheries in Faroese waters. Aquaculture has developed in the Faroese since the late 1970s. The dominant species are Atlantic salmon and trout. The production of the latter reached 40,000 tons in 2000, representing more than 20% of the total export value. Experts of the international scientific community have hypothhvussu olja rekur, er lítið trúligt, at hon rekur inn á føroysku strendurnar. Tískil verður ikki roknað við stórvegis árini á kóp. Soleiðis er eisini við dýralívinum við strendurnar. Av tí at sannlíkindini fyri, at olja rekur á land, og at talan er um smáar nøgdir, um so er, er ikki trúligt, at búøkini við strendurnar vera fyri munandi árini. Lítið er til av álítandi dømum um, hvussu hvalur er fyri í oljudálking. Onkrar fráboðanir eru um horvnan hval í sambandi við óhappið við Exxon Valdez, men eingi álítandi prógv eru fyri hesum. Á loyvisøkjum úti á víðum havi er illa hugsandi, at hvalur verður stórvegis ávirkaður av oljuleka. Nakrar av nevndu niðurstøðum eru uppsettar í eina váðaskrá (risk matrix) og samanbornar við sannlíkindini fyri óhappum av ymiskum slag (trý dømi). Hetta er gjørt fyri at kunna meta og greina teir umhvørvisvandar, ið kunnu vera í úrvaldu umhvørvismálunum. Vandarnir eru vigaðir eftir einum relativum stiga í mun til boriætlanirnar í loyvisøkinum, (sí talvu 1.3). Úrslitini av árinsgreiningunum vísa, at yvirhøvur eru lítil sannlíkindi fyri árinum frá ætlaðu boringunum. Hetta verður hildið at vera trúligt, orsakað av ymiskum umstøðum við borivirkseminum: Oljudálkingin er lítil, tí bert smáar nøgdir renna út í stutta tíð Virksemið er langt úr landi og burtur frá økjum við viðbreknum náttúrutilfeingi Baldruta veðrið í økinum tryggjar, at olja skjótt verður niðurbrotin Lomvigin um heystið verður raðfestur hægst í hesum sambandi. Um hesa tíðina svimja pisan og steggin frá landi, og tískil er hesin fuglur sera viðkvæmur fyri oljudálking omansjóvar. Bæði lomviga- og lundastovnurin eru raðfestir miðskeiðis á vári og sumri, men um veturin er sera lítið til av sjófugli, serliga honum, sum eigur í Føroyum. Eisini svartkjafturin er raðfestur miðskeiðis um várið, tá mesti uppsjóvarfiskiskapurin hesa árstíð er í økinum við Hetlandsrennuna. Meting um samfelagsárin, serliga í sambandi við fiskivinnu Føroyski búskapurin er sera tætt knýttur at fiskivinnu. Fiskiskapur, aling og annar fiskídnaður standa fyri næstan 95% av øllum útflutninginum. Handilsliga eru toskur, hýsa og upsi tey mest umráðandi botnfiskasløgini undir Føroyum, og tá fiskiskapurin er góður, kunnu 90.000 tons verða veidd av teimum um árið. Toskur og hýsa halda til alt lívið í føroyskum sjógvi. Svartkjaftur, sild og makrelur eru høvuðs uppsjóvarfiskasløgini. Tá ið føroyska summargýtandi sildin er frá, eru hesir stovnar spjaddir um stórt øki. Útlendsk skip fiska um 80% av teimum nøgdum, sum verða landaðar av hesum fiski undan Føroyum. Aling hevur verið í Føroyum síðan seinnapartin av sjeytiárunum. Mest verður alt av síli og laksi. Í 2000 vórðu ald 40.000 tons av laksi, og virðið var meira enn 20% av øllum útflutninginum. 12

esised the potential conflicts between petroleum activities and fisheries in terms of three main issues: Interference; in terms of temporal and spatial overlap between oil-related operations, including accidental oil pollution, and fishery Tainting; in terms of uptake and accumulation of oil that in turn provide tainting of the fish Toxicity; i.e. that oil can kill or cause adverse effects on marine species of commercial importance. The second and the third point are considered of less importance to the exploration drilling activity in the Faroe-Shetland Channel; several studies have shown that tainting is evident only in cases of chronic discharges of oil in semi-enclosed and enclosed waters, and for resident organisms in the immediate vicinity of the discharge location, whilst the toxicity of a blowout is considered insignificant to generate impact on population level. However, the physical interference of fishing and reputation effects posed by large-scale accidental oil spills may become relevant. Fishery and large scale oil pollution. Large-scale oil spills have proven to interfere with fisheries, primarily in terms of restrictions laid down following the spill. Such restrictions may be derived from safety or political reasons, and have shown to cause significant impact on the fisheries. The Faroese waters are considered to be clean and pristine. This perception also applies to fish from the area; both fresh fish, fish products and fish prices are ranked high. Largescale oil spills in Faroese waters may change that perception both among the public and in the commercial market. The prices may drop, the seafood could be unmarketable, and indeed even the perception that fish came from an area near spilled oil could generate market resistance. The conflict scheme may be relevant for the aquaculture as well. Mitigating measures, such as slaughtering of the entire standing stock, have shown to be politically motivated and the significance of the reputation effects on the fisheries cannot be estimated precisely at the current stage. Recreation and tourism. Several studies in the wake of largescale oil spills have shown negative effects on tourism, particularly to the interests relying on natural aesthetics and a pristine environment. Corresponding impact mechanisms are considered likely for the Faroe Islands in the event of a large-scale accidental oil spill in the Faroese water. The significance of the effects can not be interpreted before the event. Socio-economic effects. The social benefit of petroleum activity is evident; however, the importance on a local, regional and national basis is realised only when projects proceed to field development stage. The effects of exploration drilling are basically modest. However, some domestic characteristics remain an advantage that can be exploited if integrated in longerterm strategic planning. Measures to improve the mutual benefit to the Faroe Islands include inter alia: Regulation of tax and compensation Development of support bases Regulation of transport of goods and personnel Regulation of services Capacity and capability building. Altjóða serfrøðingar hava sett upp hesi dømi, har oljuvinna og fiskivinna hava mótstríðanadi áhugamál: Forðingar, tá báðir partar virka á sama øki samstundis. Uppi í hesum eru óhapp, sum hava oljudálking við sær. Fiskur kann fáa í seg oljuevni, sum savnast í vevnaðinum, so at smakkur setst at honum. Eitrandi árin, t.e., at olja kann drepa ella hava skaðilig árin á handilsliga umráðandi fisk. Annað og triðja dømi verða ikki hildin at vera sannlík í sambandi við leitiboringar í Hetlandsrennuni. Fleiri kanningar hava víst, at fiskur og onnur dýr einans verða fyri varandi árini í tráari dálking á heilt ella lutvíst lokaðum økjum, og bert um tey hava fast tilhald nærindis útlátinum. Eitrandi árin frá oljugosi (blow-out) verða ikki hildin at hava ávirkan á stovnsstøddir. Hinvegin er hugsandi, at forðingar hjá fiskivinnuni kunnu gerast ein trupulleiki, og at stór oljudálking kann gera, at umdømið hjá føroyskum fiski versnar. Fiskivinna og stórar oljudálkingar. Stórar oljudálkingar hava víst seg at órógva fiskivinnuna, serliga orsakað av avmarkingum, sum verða settar í verk í eini dálking. Hesar avmarkingar kunnu verða settar av trygdarávum ella av umdømisávum, og tær hava víst seg at tarna fiskivinnuni nógv. Føroyskur sjógvur verður hildin at vera reinur og óspiltur. Sama er við føroyskum fiski, og bæði feskur fiskur, fiskavørur eru væl umtókt og fiskaprísirnir góðir. Stórar oljudálkingar kunnu broyta hesa áskoðan, bæði millum manna og á marknaðinum. Prísirnir kunnu lækka, tað kann gerast trupult at selja fiskin, og sjálv fatanin av, at fiskurin er fingin tætt við oljudálkað øki, kann verða ein forðing á marknaðinum. Sama kann eisini gera seg galdandi fyri alingina. Slíkar avleiðingar kunnu koma av ymiskum politiskum ávum, og hvat vísindaligu prógvini siga, hevur minni at týða. Sum er, er tí ógjørligt at siga við vissu, hvønn týdning ein tílík álitiskreppa kann hava fyri fiskivinnuna. Frítíðarvirksemi og ferðavinna. Fleiri kanningar, sum gjørdar eru eftir stórar oljudálkingar, hava víst, at tær koma illa við hjá ferðavinnuni, serliga tann partin av vinnuni, sum dúvar upp á eina vakra og óspilta náttúru. Roknað verður við, at ein stór oljudálking kann fáa somu avleiðingar fyri Føroyar. Hvat hetta fer at hava við sær, er ilt at siga nakað um frammanundan. Samfelagsbúskaparlig ávirkan. Samfelagsligi ágóðin av oljuvirksemi er eyðsýndur. Á hin bógvin fær virksemið bert veruligan týdning fyri einstøku bygdina, oydna ella landið sum heild, tá farið er undir sjálva framleiðsluna. Ávirkanin av leitiboring er sum heild lítil. Hinvegin hava Føroyar nøkur sermerki, sum kunnu gerast ein fyrimunur, um tey verða partur í langtíðar strategiskum ætlanum. Fyriskipanir, sum kunnu verða til felags ágóða fyri Føroyar, eru millum aðrar: Reglur um skatt og ágóðar Bygging av útgerðarstøðum Reglur um flutning, bæði av vørum og fólki Reglur um tænastuveiting Uppbygging av orku og førleika 13

Exploration Drilling in the Faroe-Shetland Channel In this respect, the Faroe Islands have prepared for the petroleum activity; -relevant measures are laid down in the current legislation and thus provide important instruments to initiate, implement and maintain sustainable development of the national petroleum resources. The regulations are met by the oil companies plans for exploration drilling in the Faroe-Shetland Channel, and there is a call for certain manpower, expertise etc. Additional contributions from the international oil companies should also be considered. The companies hold significant expertise that may be beneficial for the national economical development. In this regards, communication in terms of open and transparent processes have shown to be of vital importance. Mitigating measures For planned operations, there are two main groups of mitigating measures. The first group includes the selection of lowemission power generators. The second group includes the selection of the most environmentally friendly alternatives for chemicals. As regards accidental events, focus should be placed on good operational practices, to avoid events that may escalate and lead to serious consequences, to personnel safety, the installation and/or the environment. As accidental oil spills are identified as the accidental event with the highest potential impact, effective oil spill combat based on an operational oil spill contingency plan is important. An oil spill contingency analysis has been undertaken for the planned exploration drilling activity, and the results from this analysis will form the basis for oil spill contingency plans, implemented by the individual operators. The recommendations from the oil spill contingency analysis include location of heavy offshore oil spill combat equipment in the field during drilling through layers of potential hydrocarbon content. Environmental monitoring Whilst not strictly a part of the monitoring programme, establishing an environmental baseline is important for interpretation of the subsequent results from potential future environmental monitoring. Extensive baseline surveys in the area were carried out in 1996 1999. GEMS/FOÍB will also undertake an environmental baseline survey of seabed communities in the licence areas 001 004. The scope of the baseline programme is to: Extend the background information on benthic biology within the licence area Measure hydrocarbons and heavy metal concentrations in sediments Describe sediment characteristics (organic content, particle size distribution etc.). The sampling of the stations will be performed prior to any major activity in the area, and is planned to take place in early May 2001. The results from modelling of drilling fluids and cuttings deposition do not indicate a need for environmental monitoring during or after completion of the planned exploration drilling. In the case of an accidental event of potential impact, e.g. an oil spill, monitoring is an important issue, and should be Føroyskir myndugleikar hava fyrireikað seg til henda partin. Reglur eru ásettar í verandi lóggávu, og tær eru týdningarmikil amboð til at fyrireika, seta í verk og stýra oljuframleiðsluni á skilagóðan hátt. Ætlanirnar hjá oljufeløgunum um leitiboringar í Hetlandsrennuni eru gjørdar eftir hesum reglum, og feløgini fara tí í ávísan mun at nýta føroyska arbeiðsmegi og serkunnleika. Harumframt eigur at verða mett um, hvussu altjóða oljufeløgini kunnu vera við á øðrum samfelagsøkjum, tí tey hava nógva vitan, sum kann koma føroyska búskapinum til góðar. Í hesum sambandi er sera umráðandi at hava eitt opið og gjøgnumskygt samstarv. Fyribyrgjandi tiltøk Í leitiboringum er tað serliga á tveimum økjum, at tiltøk kunnu setast í verk fyri at minka um árinsvandan. Fyrsta er, at feløgini nýta elmotorar við lítlum útláti, har hetta ber til. Annað er, at kemisku evnini, ið nýtt verða, skulu vera tey, sum fara best við umhvørvinum. Viðvíkjandi óhappum verður størstur dentur lagdur á, at virksemið fer fram á skynsaman hátt. Hetta, fyri at sleppa undan tilburðum, sum ilt kann vera at hava tamarhald á, og sum kunnu fáa álvarsamar avleiðingar fyri starvsfólk, útbúnað og/ella umhvørvi. Av tí at oljudálkingar verða mettar at vera álvarsamastu óhappini, verður størstur dentur lagdur á at hava góðar tilbúgvingarætlanir. Ein nágreining av møguligum oljudálkingum er sett í verk fyri ætlaða borivirksemið, og úrslitini frá hesi kanning verða grundarlagið undir tilbúgvingarætlanum hjá tí einstaka loyvishavaranum. Kanningin fer eisini at ráða til, at oljudálkingarútgerð til nýtslu á opnum havi altíð skal vera á boripallum, tá borað verður í jarðløgum, har kolvetni kann vera. Umhvørviseftirlit Støðiskanningar eru sera umráðandi til tess at kunna tulka úrslitini frá komandi umhvørviseftirlitum, tó at sjálv eftirlitsskipanin ikki beinleiðis fevnir um hesar kanningar. Víðfevndar støðiskanningar vórðu gjørdar í økinum 1996-98 (AFEN 1999), og GEMS/FOÍB-samtakið fer eisini at gera slíka støðiskanning av botndýralívi á leitiøkjunum 001-004. Endamálið við kanningini er at: Økja um støðiskunnleikan til botndýrasløg í loyvisøkinum Máta innihaldið av kolvetni og tungmetalum í legugrýtinum Lýsa legugrýtið, (lívrunnið innihald, støddarbýti á bitlum o.tíl.) Royndir verða tiknar á føstum støðum, og farið verður undir kanningina, áðrenn munandi virksemi verður í økinum, t.e. fyrst í mai 2001. Úrslit frá telduútrokningunum um, hvussu boriløgur og borigrús leggjast um botnin, benda ikki á, at neyðugt er við regluligum umhvørviseftirliti á hesum øki, hvørki meðan borað verður, ella aftaná. Tað er av stórum týdningi at hava regluligt eftirlit við støðuni, um t.d. oljudálking skuldi verið, og hetta eigur at verða gjørt, so hvørt sum tikið verður upp eftir óhappið. Innlendis reglur um hetta eru gjørdar í fleiri av londunum kring Norðsjógvin. Hesar reglur áseta nágreiniliga, hvussu gjørt 14

undertaken in parallel with combat operations. National guidelines for this type of monitoring have been developed for several of North Sea countries. Detailed information is given in the guidelines, which could be implemented in the case of an event. In the event of an oil spill, identification of the potential impact area and collection of baseline (pre-impact) data should be given priority. Lack of such data has severely restricted interpretation and assessment of impact as well as recovery after previous oil spill incidents. verður, um illa vil til. Tá ið óhappið er hent, er umráðandi fyrst og fremst at staðfesta, hvørji øki kunnu vera fyri árini og at fáa til vegar støðisupplýsingar um tey. At tílíkar upplýsingar ikki hava verið tøkar, tá onnur óhapp við oljudálking hava verið, hevur havt við sær, at sera trupult hevur verið at gjørt árinsmetingar, og tað hevur darvað náttúruni í at koma fyri seg aftur. 15

Exploration Drilling in the Faroe-Shetland Channel 2. INTRODUCTION - INNGANGUR The Regional EIA for exploration drilling in the Faroe-Shetland Channel is a results of the combined effort of GEMS / FOÍB partners. National environmental expertise has contributed to the preparation of the relevant knowledge base. The overall objective of the assessment is to provide the best available basis for environmental decision-making and management strategies in line with Faroese national regulations and international standards. This section forms a brief outline of the background of the study, the relevant legislative framework, basic principles and the conceptual approach to the EIA. The latter is reflected in the organisation of this report. Tann stóra heildarárinskanningin av umhvørvinum í sambandi við leitiboringar í Hetlandsrennuni er felagsátak hjá GEMS/FOÍBsamtakinum. Serfrøðingar frá ymiskum føroyskum stovnum hava verið við til at fáa til vegar grundleggjandi og viðkomandi vitan um føroyskt umhvørvi. Høvuðsendamálið við heildarárinskanningini er at geva myndugleikunum eitt dygt grundarlag at byggja avgerðir og fyriskipanir sínar á, tá ið ræður um umhvørvi, í samsvari við føroyska lóggávu og altjóða reglur fyri tílíka vinnu. Hesin partur sýnir stutt yvirlit yvir kanningarfortreytir, við atliti til viðkomandi lógarverk, grundleggjandi reglur og tey háttaløg, ið nýtt eru. Frágreiðingin er skipað eftir hesum reglum og háttaløgum. 2.1 Background The waters of the Faroe Islands form a new geographical area for petroleum exploration and developments; in February 2000 the first licensing round in the Faroe Islands was launched. The license area and the licences awarded August 2000 are shown in Figure 2.1. Prior to this event, the Faroese authorities had prepared intensively for the new activity. After agreement in principle was reached in September 1992 on the transfer of legislative and administrative competence concerning mineral resources in the subsoil to the Faroese Home Rule Authorities, the Government appointed a Hydrocarbon Planning Commission. The Commission began work in January 1993, and delivered its first report to the Government in 1993. The Commission put forward a draft Parliamental Bill on preliminary surveys, explained the geological prerequisites for oil exploration, and summarised the aspects of oil activities and possible consequences thereof for the Faroe Islands. After the Preliminary Survey Act came into force in October 1993, the Government appointed a Petroleum Administration, and requested that the administration, together with the Hydrocarbon Planning Commission, should organise preliminary surveys of the Faroese subsoil. In 1994, seismic companies were invited to carry out surveys in the Faroese waters, and since then, the geological knowledge has been gradually improved by several large scale seismic surveys. In the mid 1990s, the Commission prepared for the next phase, active hydrocarbon exploration, focusing on the preparation of a draft Parliamentary Bill on Hydrocarbon Activities. This draft was published in 1997, together with a comprehensive report on the national, Faroese hydrocarbon policy (HPCFG 1997). The Parliamentary Act on Hydrocarbon Activities came into force in 1998, and from this date, the legal basis for prospecting, exploration, production and pipeline transportation of hydrocarbons in the territorial sea of the Faroese Islands was permanently formed. Other Acts and Figure 2.1. The Faroese-Shetland Channel; the area of the first Faroese licensing round February 2000 and the licences awarded August 2000. Source: Faroese Ministry of Petroleum (www.oms.fo). Mynd 2.1 Hetlandsrennan. Fyrsta útbjóðingarøkið frá februar 2000 og loyvini, sum latin vóru í august 2000. Kelda: Oljumálastýrið (www.oms.fo). 2.1 Fortreytir Landafrøðiliga er føroyskt sjóøki nýtt øki, tá ið ræður um oljuleiting og oljuvirksemi. Fyrsta útbjóðingarumfar í Føroyum var í februar 2000. Mynd 2.1 sýnir útbodna økið og loyvini, sum latin vóru í august 2000. Undan fyrsta útbjóðingarumfari høvdu føroyskir myndugleikar gjørt víðfevndar fyrireikingar til nýggja virksemið. Tá semja fekst um undirgrundina í september 1992, og føroyska heimastýrið fekk lóggevandi og umsitingarligt vald á ráevnum í føroysku undirgrundini, setti landsstýrið eina oljuráðleggingarnevnd. Henda nevnd fór til verka í januar 1993 og læt landsstýrinum fyrstu frágreiðing sína í 1993. Hon legði fram uppskot til løgtingslóg um forkanningar av undirgrundini, greiddi frá um jarðfrøðiligar fortreytir fyri oljuleiting og tók saman um oljuvirksemi yvirhøvur og tær avleiðingar, tað kann fáa fyri Føroyar. Tá ið løgtingslóg um forkanningar varð sett í gildi í oktober 1993, setti landsstýrið á stovn eitt oljumálastýri og álegði umsitingini at fyrireika forkanningar av føroysku undirgrundini saman við oljuráðleggingarnevndini. Í 1994 vórðu loyvi latin seismiskum feløgum at gera kanningar á føroyskum sjóøki, og jarðfrøðiligi kunnleikin er síðani nógv øktur eftir fleiri slíkar kanningar víða um. Miðskeiðis í nítiárunum fór oljuráðleggingarnevndin at fyrireika næsta stig - veruliga oljuleiting, og høvuðsdentur varð lagdur á at fyrireika lógaruppskot um oljuvirksemi. Í 1997 varð hetta uppskot lagt fyri almenningin saman við stórari frágreiðing um kolvetnisætlanir Føroya, (HPCFG 1997). Kolvetnislógin varð sett í gildi í 1998, og frá hesum degi var lógarligt festi lagt undir oljuforkanning, oljuleiting, oljuframleiðslu og oljuflutning í føroyskum sjóøki. Seinni eru settar í gildi aðrar lógir og fyriskipanir, sum samanumtikið hava lagt eitt gott lógargrundarlag undir alt oljuvirksemi. (Sí part 2.2, sum sýnir stutt yvirlit yvir viðkomandi umhvørvislóggávu). 16