BROJENJE ERITROCITA
Ciljevi Opisati građu i funkciju eritrocita sisavaca Opisati građu i funkciju eritrocita peradi Opisati metode brojanja krvnih stanica: automatski brojači, brojanje u hemocitometru Izračunati broj eritrocita u uzorku krvi Opisati retikulocite, način bojanja i brojanja retikulocita
ERITROCITI - u sisavaca: bikonkavnog oblika, bez jezgre, životni vijek oko 120 dana http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/13/redbloodcells.jpg - u ptica, riba i nižih filogenetskih vrsta: bikonveksnog oblika sa jezgrom, u ptica životni vijek oko 42 dana http://www.vet.uga.edu/vpp/archives/ivcvm/1999/phillips/index.php
INDIKACIJE sistematski pregledi prije kirurških zahvata i sl. prije kemoterapija ili zračenja hematološkim problemima krvarenja kronične anemije policitemije
smanjen broj eritrocita: akutna krvarenja kronična krvarenja trudnoća deficit željeza deficit vitamina B12 difunkcija koštane srži kronične upale povećan broj eritrocita: život na višim nadmorskim visinama utreniranost pušenje dehidracija plućne bolesti (HIPOKSIJA) srčane bolesti bubrežne bolesti (eritropoetin)
BROJENJE ERITROCITA Broj krvnih stanica (eritrocita, leukocita, trombocita) može se odrediti pomoću elektronskog brojača ili brojenjem u komorici hemocitometru. ELEKTRONSKI BROJAČI - metoda impedancije - optička metoda
BROJENJE ERITROCITA U HEMOCITOMETRU Pribor: - eritrocitni melanger - komorica za brojenje stanica (hemocitometar): Neubaerova, Bürker-Türkova, Spencerova Materijal: puna krv Otopine: Hayemova otopina
Eritrocitni melanžer Razrjeđenje krvi s HAYEMOVOM otopinom: 200x 100x krv se navuče do oznake 0,5 a Hayemova otopina do oznake 101 krv se navuče do oznake 1 a Hayemova otopina do oznake 101
Komorica (hemocitometar)
Prikaz ugravirane mrežice u hemocitometru 1 mm
Prikaz ugravirane mrežice u hemocitometru
Prikaz ugravirane mrežice u hemocitometru Polja za brojenje LEUKOCITA: 1, 3, 7, 9 Polje za brojenje ERITROCITA: 5
Prikaz ugravirane mrežice u hemocitometru Polje za brojenje eritrocita 5
Prikaz polja za brojenje eritrocita
Prikaz polja za brojenje eritrocita Eritrociti se broje na polju br 5 ili 1/400mm 2 ili
Pravilo brojenja: U svakom malom kvadratiću broje se svi eritrociti koji se nalaze: unutar kvadratića na lijevoj i gornjoj liniji
RAČUN N 80* x 400 x 10** x razrjeđenje (100 ili 200) = X [mm3 ] X [mm 3 ] x 10 3 = X [cm 3 ] X [cm 3 ] x 10 3 = X [dm 3 ] = X [L] N - broj izbrojenih eritrocita 400 - broj eritrocita u 1 mm 2 (površina malog kvadratića = 1/400 mm 2 ) * dijeli se s 80, zbog toga što se eritrociti broje u 80 malih kvadratića 100 ili 200 - razrjeđenje krvi u melanžeru ** množi se s 10 da bi se dobio broj eritrocita u 1 mm 3 zbog dubine komorice 0,1 mm
VRSTA ŽIVOTINJE Broj eritrocita N x10 12 /L HEMOGLO BIN g/l HEMATO KRIT % MCV fl MCH pg MCHC % KONJ 7-12 110-140 32-50 37-58 12-20 31-36 GOVEDO 5-10 80-150 26-42 52-58 11-17 30-36 OVCA 10-13 90-150 24-45 28-40 8-12 31-34 KOZA 8-18 80-120 20-38 16-25 5,2-8 32 SVINJA 6-8 100-160 32-50 50-68 17-21 30-34 PAS 6-8 120-180 37-54 59-69 20-24 30-35 MAČKA 6-8 80-150 24-45 39-55 13-17 32-34 KUNIĆ 5,5-6,5 80-150 37-50 - - - KOKOŠ 2,5-3,2 65-90 22-35 115-125 33-47 26-35
RETIKULOCITI Nezreli oblici eritrocita, koji sadrže ostatke RNA, mitohondrija i organela Procjena eritropoetske aktivnosti koštane srži broja: nakon dugotrajnog gubitka krvi i hemolize u ranoj anemiji uzrokovanoj manjkom željeza
ODREĐIVANJE BROJA RETIKULOCITA po Dacie-u i Lewis-u U omjeru 1:1 pomiješaju se 1% otopina BRILJANT KREZIL MODRILA i uzorak krvi ostavi se stajati 15-20 min. u termostatu na 37 C napravi se razmaz i osuši Mikroskopiranje pod imerzijom: ostaci RNA, mitohondrija i organela obojeni su TAMNOPLAVO Broji se (100, 200 ili 1000 eritrocita) i izrazi % retikulocita
KRVNI RAZMAZ RETIKULOCITA
Retikulocit
Retikulocit
U pasa (0-1,5), mačaka (0,2-1,6) i svinja (0-1) u cirkulaciji nalazimo mali broj retikulocita, krave (0), ovce (0), koze (0) često uopće nemaju retikulocita, a u konja ih ne nalazimo.
?
Literatura Feldman, B. V., J. G. Zinkl, N. C. Jain (eds.) (2000): Schalm s Veterinary Hematology, 5th ed. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia, Baltimore, New York, London, Buenos Aires, Hong Kong, Sydney, Tokyo; USA, UK, Argentina, China, Australia, Japan. Harvey, J. W. (2001): Atlas of veterinary hematology: blood and bone marrow of domestic animals. W.B. Saunders Company, Philadelphia, Pennsylvania, USA. Kaneko, J. J., J. W. Harvey, M. L. Bruss (eds.) (1997): Clinical biochemistry of domestic animals, 5th ed. Academic Press, San Diego, CA, USA. Rebar, A. H. (1998): Hemogram Interpretation of Dogs and Cats. Ralston Purina Company, Saint Louis, Missouri, USA.