Punim seminari. Programi master: Departamenti: Banka, financa dhe kontabilitet Lënda: Analizë Financiare

Punim seminari Programi master: Departamenti: Banka, financa dhe kontabilitet Lënda: Analizë Financiare Tema: Analiza financiare e korporatës IBM për vitet 2006-2008 Mentori: Dr. Sc: Hysen Ismajli Kandidati: Arben Selimi Prishtinë, Maj 2009

Hyrje Pasqyrat financiare përgatiten për tu shfrytëzuar. Përmes tyre na mundësohet analizimi i shëndetit të firmës. Duke analizuar pasqyrat financiare, duke marr për bazë pasqyrat financiare të firmës nga e kaluara, parashikojmë zhvillimin e ndërmarrjes në të ardhmen, analizojmë performancën e kompanisë duke synuar ti identifikojmë fushat problematike. Analiza e pasqyrave financiare është edhe diagnozë, identifikon fushat ku firma ka probleme, edhe prognozë, parashikon se si firma do të punojë në të ardhmen. Vënia në raport e pozicioneve të pasqyrave financiare jep treguesit financiar. P.sh. fitimi neto pjesëtuara me shitjen na jep treguesin financiar të quajtur kthimi nga shitja. Kthimi nga shitja tregon se cent i fiton kompania për çdo euro të arkëton nga shitja. Kthimi nga shitja e IBM është 9 %, d.m.th. IBM fiton 0.09 cent për çdo 1 të softuerit që e shet. Janë me qindra tregues financiare të cilat hedhin dritë mbi aspekte të ndryshme të shëndetit të kompanisë. Të dhënat nga bilanci i gjendjes së kompanisë IBM do të përdorën për llogaritjen e këtyre tregueseve financiare për të konstatuar gjendjen e kompanisë tani dhe për të parashikuar zhvillimet e ardhme. Treguesit (koeficientet) kanë për qëllim të theksojnë së përgatitja e pasqyrave financiare nga ana e kontabilistit nuk është fundi i procesit, përkundrazi është vetëm fillimi. Ato pasqyra financiare pastaj analizohen nga ana e investuesve, kreditorëve, dhe menaxhmentit për t i identifikuar sinjalet e ekzistencës se mangësive në afarizëm dhe për të parashikuar se si do të afaroj firma në ardhmëri. Interpretim i drejtë i treguesve varet nga krahasimi i vlerave të treguesve të firmës me vlerat e treguesve nga viti i kaluar i të së njëjtës firmë, e gjithashtu me vlerat e treguesve të firmave tjera që i takojnë veprimtarisë së njëjtë. 1 1 Fundamental financial accounting concepts. Edmonds, McNair, Milam, Olds. Second edition, McGraw Hill fq 49-52. 2

Historiku i korporatës International Business Machines Corporation, shkurt IBM, është korporatë shumëkombëshe për teknologji të kompjuterëve dhe konsulent për teknologji informative, me seli në Armonk, New York, ShBA. Kompania është një nga kompanitë e rralla të teknologjisë informative me histori të gjatë që nga shekulli i 19. IBM prodhon dhe shet harduer dhe softuer të kompjuterëve, dhe ofron shërbime të infrastrukturës, shërbime hosting, dhe konsultime në fushat që nga kompjuterët mainframe 2 deri te nanoteknologjia. IBM është e njohur gjatë tërë historisë së saj si kompania më e madhe e kompjuterëve në botë. Ka 388,000 të punësuar në mbarë botën gjë që e bën punëdhënësin më të madh dhe më profitabil në fushën e teknologjisë informative. Vazhdon edhe sot të shes kompjuterë, dhe mbetet një nga kompanitë më të mëdha në bo botë për kompjuterë, gjithashtu është e njohur për prodhimin e kompjuterëve personal me efikas siç është IBM ThinkCentre. IBM ka më shumë patenta se cilado kompani tjetër amerikane e teknologjisë si dhe i ka tetë laboratorë për hulumtime në botë. E njohur për fuqinë e saj punëtore të talentuar, kompania ka shkencëtarë, inxhinierë, konsultues, dhe profesionist të shitjes në 170 vende të botës. Në vitin 2007 IBM është ranguar si e dyta në listën e kompanive më të mëdha të softuerit në botë. Ne vitin 2008 IBM Japoni është shpërblyer me In-House 3 e vitit, si dhe me In-house Team i vitit në ALB Japan Law Awards. Në mars 2009, për shkak të krizës ekonomike, kompania ka deklaruar se mund të ketë shkurtime të vendeve të punës në ShBA. 2 Janë kompjuterë që përdoren kryesisht nga organizata të mëdha për aplikacione të komplikuara siç janë statistikat e degës dhe konsumatorëve, për transaksione financiare etj. 3 Për të arriturat e punëtorëve brenda organizatës, d.m.th. është vlerësuar për stafin e zellshëm dhe inovativ. 3

Korporata "INTERNATIONAL BUSINESS MACHINES" me filialet e saj Bilanci i konsoliduar i gjendjes (ne miliona) me 31 dhjetor 2005 2006 2007 2008 PASURIA Pasuria qarkulluese Paratë e gatshme dhe ekuivalentet e pg. 12,568 8,022 14,991 12,741 Letrat me vlere për tregtim 1,118 2,634 1,155 166 Llogarite dhe bonot (për tregtim) e arketueshme 9,540 10,789 11,428 10,906 Llogarite e arketueshme nga financimi afatshkurtër 13,750 15,095 16,289 15,477 Llogarite tjera te arketueshme 1,138 964 1,072 1,172 Stoqet 2,841 2,810 2,664 2,701 Tatimi I pagueshëm 1,765 1,806 1,687 1,542 Parapagimet dhe pasuritë tjera qarkulluese 2,941 2,539 3,891 4,299 Gjithsejtë pasuria qarkulluese 45,661 44,660 53,177 49,004 Pasuria fikse Ndërtesa, makinat e huazuara dhe toka 34,261 36,522 38,584 38,445 Minus Zhvlerësimi I akumuluar (20,505) (22,082) (23,503) (24,141) Ndërtesa, makinat e huazuara dhe toka neto 13,756 14,440 15,081 14,304 Llogarite e arketueshme nga financimi afatgjate 9,628 10,068 11,603 11,183 Parapagimet për pensione 20,625 10,629 17,417 1,601 Tatimi I pagueshëm 1,513 7,270 Goodwill 9,441 12,854 14,285 18,226 Pasuritë e paprekshme neto 1,663 2,202 2,107 2,878 Investimet dhe pasuri te ndryshme 4,974 8,381 5,248 5,058 Gjithsejtë pasuri fikse 60,087 58,574 67,254 60,520 GJITHSEJT PASURIA 105,748 103,234 120,431 109,524 DETYRIMET DHE KAPITALI Detyrimet afatshkurtera Tatimi 4,710 4,670 3,673 2,743 Borxhi afatshkurtër 7,216 8,902 12,235 11,236 Llogarite e pagueshme 7,349 7,964 8,054 7,014 Kompensimet dhe benificionet 3,325 4,595 4,645 4,623 Te hyrat e shtyra 7,319 8,587 9,802 10,239 Detyrime dhe shpenzime tjera 5,233 5,373 5,901 6,580 Gjithsejtë detyrime afatshkurtra 35,152 40,091 44,310 42,435 Detyrimet Afatgjata Borxhi afatgjate 15,425 13,780 23,039 22,689 Obligimet për pensionet 13,779 13,553 13,582 19,452 Te hyrat e shtyra 2,502 3,060 3,171 Detyrime tjera 8,294 4,802 7,971 8,311 Gjithsejtë detyrime afatgjata 37,498 34,637 47,652 53,623 GJITHSEJT DETYRIME 72,650 74,728 91,962 96,058 Kapitali aksionar Aksione te zakonshme (20$ për aksion) dhe kapitali shtese 28,926 31,271 35,188 39,129 Fitimi I mbajtur 44,734 52,432 60,640 70,353 Aksionet e trezorit (38,546) (46,296) (63,945) (74,171) Fitimi (Humbja) e akumuluar qe nuk a prek fitimin e mbajtur. (2,016) (8,901) (3,414) (21,845) 4

GJITHESEJT KAPITALI AKSIONAR 33,098 28,506 28,469 13,466 GJITHESEJT DETYRIME DHE KAPITAL AKSIONAR 105,748 103,234 120,431 109,524 (ne miliona $) Korporata "INTERNATIONAL BUSINESS MACHINES" me filialet e saj Pasqyra e të ardhurave 31 dhjetor 2005 2006 2007 2008 Te hyrat nga: Shërbimet 47,357 48,328 54,057 58,892 Shitjet 40,067 40,716 42,202 42,156 Financimi 3,710 2,379 2,526 2,582 Gjithsejtë te hyra 91,134 91,424 98,786 103,630 Kostoja e: Shërbimeve 35,070 35,065 39,160 40,937 Mallrave te shitur 17,743 16,882 16,552 15,776 Financimit 1,789 1,182 1,345 1,256 Gjithsejtë kostoja 54,602 53,129 57,057 57,969 Fitimi Bruto 36,532 38,295 41,729 45,661 Shpenzimet dhe te hyrat tjera Te shitjes, te përgjithshme dhe administrative 21,314 20,259 22,060 23,386 Hulumtim dhe zhvillim 5,842 6,107 6,153 6,337 Prona intelektuale -948-900 -958-1,153 Te hyra (shpenzime) tjera -2,122-766 -626-298 Shpenzimet e kamatës 220 278 611 673 Gjithsejtë te hyra (shpenzime) tjera 24,306 24,978 27,240 28,945 Te hyrat nga veprimtaria para tatimit ne fitim 12,226 13,317 14,489 16,715 Paradhëniet për tatimin ne fitim 4,232 3,901 4,071 4,381 Te hyrat nga veprimtaria ne vijim 7,994 9,416 10,418 12,334 VEPRIMTARITE E NDERPRERA Fitimi (humbja) nga veprimtaritë e ndërprera -60 76 (0) -- FITIMI NETO 7,934 9,492 10,418 12,334 FITIMI / (HUMBJA) PER AKSION (TE ZAKONSHEM) NDRYSHIMI I SUPOZUAR Veprimtaria ne vijim 4.91 6.06 7.18 8.93 Veprimtaria e ndërprerë -0.03 0.05 (0.00) -- GJITHSEJT 4.88 6.11 7.18 8.93 BAZIKE Veprimtaria ne vazhdim 4.99 6.15 7.32 9.07 Veprimtaria e ndërprerë -0.04 0.05 (0.00) -- 5

GJITHSEJT 4.95 6.20 7.32 9.07 Korporata "INTERNATIONAL BUSINESS MACHINES" me filialet e saj Pasqyra e rrjedhës së parasë 31 Dhjetor 2006 2007 2008 RRJEDHA E PARASË NGA AKTIVITETI OPERATIV NGA AKTIVITETET NË VIJIM Fitimi neto 9,492 10,418 12,334 Humbja/(fitimi) nga aktivitetet e ndërprera -76 0 --- Zhvlerësimi 3,907 4,038 4,140 Amortizimi i pasurisë së paprekshme 1,076 1,163 1,310 Kompensimet për aksione 846 713 659 Tatimi i zbritshëm 1,724 740 1,900 Fitimi neto nga shitja e pasurisë -175-89 -338 Ndryshimi në pasuritë dhe detyrimet operative, vlera neto a blerjeve/tjetërsimeve Të arkëtueshmet (përfshirë edhe të arkëtueshmet nga financimi) -512-1,408 274 Pensionet -850-228 -1,773 Stoqet 112 182-102 Pasuri/Detyrime tjera -881 706 1,268 Llogaritë e pagueshme 355-142 -860 RRJEDHA NETO E PARASË NGA AKTIVITETI OPERATIV NGA AKTIVITETET NË VIJIM 15,019 16,094 18,812 RRJEDHA E PARASË NGA AKTIVITETI INVESTUES NGA AKTIVITETET NË VIJIM Pagesat për ndërtesa, makina dhe tjera -4,362-4,630-4,171 Të ardhurat nga tjetërsimi i ndërtesave, makinave dhe pasurive tjera 430 537 350 Investimet në softuer -804-875 -716 Blerja e letrave me vlerë për tregtim dhe investimet tjera -23,530-24,117-4,590 Të ardhurat nga shitja e letrave me vlerë për tregtim dhe investimeve tjera 20,533 24,984 6,100 Llogaritë e arkëtueshme nga financimi -18 125-16 Heqja dore nga bizneset --- 310 71 Blerja e bizneseve -3,799-1,009-6,313 RRJEDHA NETO E PARASË NGA AKTIVITETI INVESTUES NGA AKTIVITETET NE VIJIM -11,549-4,675-9,285 RRJEDHA E PARASË NGA AKTIVITETI FINANCUES NGA AKTIVITETET NË VIJIM Borxhi i ri 1,444 21,744 13,829 Huazimet afatshkurtra 1,834 1,674-6,025 Pagesat për të larë borxhet -3,400-11,306-10,248 Riblerja e aksioneve të zakonshme -8,084-18,828-10,578 Transaksione tjera të aksioneve të zakonshme 1,685 4,123 3,774 Dividenda kesh -1,683-2,147-2,585 RRJEDHA NETO E PARASË NGA AKTIVITETI FINANCUES NGA AKTIVITETET NË VIJIM -8,204-4,740-11,834 Efekti i kurseve të këmbimit në paranë e gatshme 201 294 58 Paraja e gatshme neto e përdorur në veprimtaritë e ndërprea nga: Aktivitetet operuese -12-5 --- Ndryshimi neto ne paranë e gatshme -4,546 6,969-2,250 Praja e gatshme me 1 Janar 12,568 8,022 14,991 PARAJA E GATSHME ME 31 DHJETOR 8,022 14,991 12,741 INFORMATA SHTESË Tatimi i paguar në të ardhrura 2,068 2,608 2,111 Kamata e paguar për kreditë 1,202 1,485 1,460 Obligimet ndaj qirasë kapitale 36 57 41 6

Paraqitja grafike krahasuese në tregues absolut të zërave të bilancit të gjendjes së IBM viti 2006-2008 Pasuria xhiruese 18,000 16,000 14,000 12,000 10,000 8,000 6,000 2006 2007 2008 4,000 2,000 0 Parate e gatshme Llogarite dhe bonot (per tregtim) e arketueshme Llogaritë tjera të arkëtueshme Tatimi I Zbritshem 7

Pasuria fikse 20,000 18,000 16,000 14,000 12,000 10,000 8,000 6,000 2006 2007 2008 4,000 2,000 0 Llogarite e Parapagimet arketueshme per pensione nga financimi afatgjate Tatimi I zbritshem Goodwill Pasurite e Investimet paprekshme dhe pasuri te neto ndryshme Detyrimet afatshkurtra 14,000 12,000 10,000 8,000 6,000 2006 2007 2008 4,000 2,000 0 Tatimi Borxhi afatshkurter Llogarite e pagueshme Kompensimet dhe benificionet Te hyrat e shtyera Detyrime tjera 8

Detyrimet afatgjata 25,000 20,000 15,000 10,000 2006 2007 2008 5,000 0 Borxhi afatgjate Obligimet per pensionet Te hyrat e shtyera Detyrime tjera 9

Kapitali aksionar dhe fitimi i mbajtur 80,000 60,000 40,000 20,000 0 (20,000) (40,000) 2006 2007 2008 (60,000) (80,000) 2007 2008 Aksione te zakonshme, 20$ Fitimi I mbajtuar per aksion, dhe kapitali shtese Aksionet e trezorit, Fitimi (Humbja) i akumuluar qe nuk a prek fitimin e mbajtur. 2006 10

Bilanci I konsoliduar I gjendjes I KORPORATES "INTERNATIONAL BUSINESS MACHINES" me filialet e saj (ne miliona, përveç shumave te aksioneve) me 31 dhjetor 2006 2007 2008 2006-2007 2007-2008 PASURIA shuma e shuma e % e Pasuria qarkulluese rritjes/ % e rritjes/ rritjes/ rritjes/ zvogëlimit zvogëlimit zvogëlimit zvogëlimit Paratë e gatshme 8,022 14,991 12,741 6,969 86.9% (2,250) -15.0% Letrat me vlere për tregtim 2,634 1,155 166 (1,479) -56.2% (989) -85.6% Llogarite dhe bonot (per tregtim) e arketueshme 10,789 11,428 10,906 639 5.9% (522) -4.6% Llogaritë e arkëtueshme nga financimi afatshkurtër 15,095 16,289 15,477 1,194 7.9% (812) -5.0% Llogaritë tjera të arkëtueshme 964 1,072 1,172 108 11.2% 100 9.3% Stoqet 2,810 2,664 2,701 (146) -5.2% 37 1.4% Tatimi I Zbritshëm 1,806 1,687 1,542 (119) -6.6% (145) -8.6% Parapagimet dhe pasuritë tjera qarkulluese 2,539 3,891 4,299 1,352 53.2% 408 10.5% Gjithsejt pasuria qarkulluese 44,660 53,177 49,004 8,517 19.1% (4,173) -7.8% Pasuria fikse Ndërtesa, makinat e huazuara dhe toka 36,522 38,584 38,445 2,062 5.6% (139) -0.4% Minus Zhvlerësimi I akumuluar (22,082) (23,503) (24,141) (1,421) 6.4% (638) 2.7% Llogarite e arketueshme nga financimi afatgjate 14,440 11,603 11,183 (2,837) -19.6% (420) -3.6% Parapagimet për pensione 10,068 17,417 1,601 7,349 73.0% (15,816) -90.8% Tatimi I zbritshëm 10,629 1,513 7,270 (9,116) -85.8% 5,757 380.5% Goodwill 12,854 14,285 18,226 1,431 11.1% 3,941 27.6% Pasuritë e paprekshme neto 2,202 2,107 2,878 (95) -4.3% 771 36.6% Investimet dhe pasuri te ndryshme 8,381 5,248 5,058 (3,133) -37.4% (190) -3.6% Gjithsejtë pasuri fikse 58,574 67,254 60,520 8,680 14.8% (6,734) -10.0% GJITHSEJTË PASURIA 103,234 120,431 109,524 17,197 16.7% (10,907) -9.1% DETYRIMET DHE KAPITALI Detyrimet afatshkurtra Tatimi 4,670 3,673 2,743 (997) -21.3% (930) -25.3% Borxhi afatshkurtër 8,902 12,235 11,236 3,333 37.4% (999) -8.2% Llogarite e pagueshme 7,964 8,054 7,014 90 1.1% (1,040) -12.9% Kompensimet dhe benificionet 4,595 4,645 4,623 50 1.1% (22) -0.5% Te hyrat e shtyra 8,587 9,802 10,239 1,215 14.1% 437 4.5% Detyrime tjera 5,373 5,901 6,580 528 9.8% 679 11.5% Gjithsejtë detyrime afatshkurtra 40,091 44,310 42,435 4,219 10.5% (1,875) -4.2% Borxhi afatgjate 13,780 23,039 22,689 9,259 67.2% (350) -1.5% Obligimet për pensionet 13,553 13,582 19,452 29 0.2% 5,870 43.2% Te hyrat e shtyra 2,502 3,060 3,171 558 22.3% 111 3.6% Detyrime tjera 4,802 7,971 8,311 3,169 66.0% 340 4.3% Gjithsejtë detyrime afatgjata 34,637 47,652 53,623 13,015 37.6% 5,971 12.5% GJITHSEJT DETYRIME 74,728 91,962 96,058 17,234 23.1% 4,096 4.5% Kapitali aksionar Aksione te zakonshme, 20$ për aksion, dhe kapitali shtese 31,271 35,188 39,129 3,917 12.5% 3,941 11.2% Fitimi I mbajtur 52,432 60,640 70,353 8,208 15.7% 9,713 16.0% Aksionet e trezorit, sipas kostos (2008-757,885,937; 2007-672,373,283; 2006-501,987,771) (46,296) (63,945) (74,171) (17,649) 38.1% (10,226) 16.0% Fitimi (Humbja) i akumuluar qe nuk a prek fitimin e mbajtur. (8,901) (3,414) (21,845) 5,487-61.6% (18,431) 539.9% GJITHSEJTË KAPITALI AKSIONAR 28,506 28,469 13,466 (37) -0.1% (15,003) -52.7% GJITHSEJTË DETYRIME DHE KAPITAL AKSIONAR 103,234 120,431 109,524 17,197 16.7% (10,907) -9.1% Arben SELIMI M050 72 2008 10

Bilanci I konsoliduar I gjendjes 2006-2007 I KORPORATES "INTERNATIONAL BUSINESS MACHINES" me filialet e saj (ne miliona, perveq shumave te aksioneve) me 31 dhjetor 2006 2007 2006-2007 PASURIA shuma e % e rritjes/zvogl rritjes/zvogl Pasuria qarkulluese imit imit Parate e gatshme 8,022 14,991 6,969 86.9% Letrat me vlere per tregtim 2,634 1,155 (1,479) -56.2% Llogarite dhe bonot (per tregtim) e arketueshme 10,789 11,428 639 5.9% Llogaritë e arkëtueshme nga financimi afatshkurtër 15,095 16,289 1,194 7.9% Llogaritë tjera të arkëtueshme 964 1,072 108 11.2% Stoqet 2,810 2,664 (146) -5.2% Tatimi I Zbritshem 1,806 1,687 (119) -6.6% Parapagimet dhe pasurite tjera qarkulluese 2,539 3,891 1,352 53.2% Gjithsejt pasuria qarkulluese 44,660 53,177 8,517 19.1% Pasuria fikse Ndertesa, makinat e huazuara dhe toka 36,522 38,584 2,062 5.6% Minus Zhvleresimi I akumuluar (22,082) (23,503) (1,421) 6.4% Llogarite e arketueshme nga financimi afatgjate 14,440 11,603 (2,837) -19.6% Parapagimet per pensione 10,068 17,417 7,349 73.0% Tatimi I zbritshem 10,629 1,513 (9,116) -85.8% Goodwill 12,854 14,285 1,431 11.1% Pasurite e paprekshme neto 2,202 2,107 (95) -4.3% Investimet dhe pasuri te ndryshme 8,381 5,248 (3,133) -37.4% Gjithsejt pasuri fikse 58,574 67,254 8,680 14.8% GJITHSEJT PASURIA 103,234 120,431 17,197 16.7% DETYRIMET DHE KAPITALI Detyrimet afatshkurtera Tatimi 4,670 3,673 (997) -21.3% Borxhi afatshkurter 8,902 12,235 3,333 37.4% Llogarite e pagueshme 7,964 8,054 90 1.1% Kompensimet dhe benificionet 4,595 4,645 50 1.1% Te hyrat e shtyera 8,587 9,802 1,215 14.1% Detyrime tjera 5,373 5,901 528 9.8% Gjithsejt detyrime afatshkurtra 40,091 44,310 4,219 10.5% Borxhi afatgjate 13,780 23,039 9,259 67.2% Obligimet per pensionet 13,553 13,582 29 0.2% Te hyrat e shtyera 2,502 3,060 558 22.3% Detyrime tjera 4,802 7,971 3,169 66.0% Gjithsejt detyrime afatgjata 34,637 47,652 13,015 37.6% GJITHSEJT DETYRIME 74,728 91,962 17,234 23.1% Kapitali aksioner Aksione te zakonshme, 20$ per aksion, dhe kapitali shtese 31,271 35,188 3,917 12.5% Fitimi I mbajtuar 52,432 60,640 8,208 15.7% Aksionet e trezorit, sipas kosotos (2008-757,885,937; 2007-672,373,283; 2006-501,987,771) (46,296) (63,945) (17,649) 38.1% Fitimi (Humbja) i akumuluar qe nuk a prek fitimin e mbajtur. (8,901) (3,414) 5,487-61.6% GJITHESEJT KAPITALI AKSIONAR 28,506 28,469 (37) -0.1% GJITHESEJT DETYRIME DHE KAPITAL AKSIONAR 103,234 120,431 17,197 16.7% Arben SELIMI M050 72 2008 11

RRITJA/ZVOGËLIMI I ZËRAVE TË BILANCIT NË TREGUES ABSOLUT 2007 KRAHASUAR ME 2006 Rritja/Zvogëlimi i Pasurisë qarkulluese 7,000 6,000 5,000 4,000 3,000 2,000 1,000 0 (1,000) (2,000) Parate e gatshme Letrat me vlere per tregtim Llogarite dhe bonot (per tregtim) e arketueshme Llogaritë e arkëtueshme nga financimi afatshkurtër Llogaritë tjera të arkëtueshme Stoqet Tatimi I Zbritshem Parapagimet dhe pasurite tjera qarkulluese Rritja/Zvogëlimi i pasurisë fikse 8,000 6,000 4,000 2,000 0 (2,000) (4,000) (6,000) (8,000) (10,000) Ndertesa, makinat e huazuara dhe toka Minus Zhvleresimi I akumuluar Llogarite e arketueshme nga financimi afatgjate Parapagimet per pensione Tatimi I zbritshem Goodw ill Pasurite e Investimet dhe paprekshme neto pasuri te ndryshme Arben SELIMI M050 72 2008 12

Rritja/Zvogëlimi i detyrimeve rrjedhëse 3,500 3,000 2,500 2,000 1,500 1,000 500 0 (500) (1,000) Tatimi Borxhi afatshkurter Llogarite e pagueshme Kompensimet dhe benificionet Te hyrat e shtyera Detyrime tjera Rritja/Zvogëlimi i detyrimeve afatgjata 10,000 9,000 8,000 7,000 6,000 5,000 4,000 3,000 2,000 1,000 0 Borxhi afatgjate Obligimet per pensionet Te hyrat e shtyera Detyrime tjera Rritja/Zvogëlimi i Kapitalit aksionar 10,000 5,000 0 (5,000) (10,000) (15,000) (20,000) Aksione te zakonshme, 20$ per aksion, dhe kapitali shtese Fitimi I mbajtuar Aksionet e trezorit, sipas kosotosfitimi (Humbja) i akumuluar qe nuk (2008-757,885,937; 2007 - a prek fitimin e mbajtur. 672,373,283; 2006-501,987,771) Arben SELIMI M050 72 2008 13

PËRQINDJA E RRITJES ZVOGËLIMIT TË POZICIONEVE NË BILANCIN E GJENDJES VITI 2007 NË RAPORT ME 2006 Rritja/Zvogëlimi i Pasurisë qarkulluese 100.0% 80.0% 60.0% 40.0% 20.0% 0.0% -20.0% -40.0% -60.0% Parate e gatshme Letrat me vlere per tregtim Llogarite dhe bonot (per tregtim) e arketueshme Llogaritë e arkëtueshme nga financimi afatshkurtër Llogaritë tjera të arkëtueshme Stoqet Tatimi I Zbritshem Parapagimet dhe pasurite tjera qarkulluese Rritja/Zvogëlimi i Pasurisë fikse 80.0% 60.0% 40.0% 20.0% 0.0% -20.0% -40.0% -60.0% -80.0% -100.0% Ndertesa, makinat e huazuara dhe toka Minus Zhvleresimi I akumuluar Llogarite e arketueshme nga financimi afatgjate Parapagimet per pensione Tatimi I zbritshem Goodw ill Pasurite e Investimet dhe paprekshme neto pasuri te ndryshme Arben SELIMI M050 72 2008 14

Rritja/Zvogëlimi i Detyrimeve rrjedhëse 40.0% 30.0% 20.0% 10.0% 0.0% -10.0% -20.0% -30.0% Tatimi Borxhi afatshkurter Llogarite e pagueshme Kompensimet dhe benificionet Te hyrat e shtyera Detyrime tjera Rritja/Zvogëlimi i Detyrimeve afatgjata 70.0% 60.0% 50.0% 40.0% 30.0% 20.0% 10.0% 0.0% Borxhi afatgjate Obligimet per pensionet Te hyrat e shtyera Detyrime tjera Rritja/Zvogëlimi i Kapitalit aksionar 40.0% 30.0% 20.0% 10.0% 0.0% -10.0% -20.0% -30.0% -40.0% -50.0% -60.0% -70.0% Aksione te zakonshme, 20$ per aksion, dhe kapitali shtese Fitimi I mbajtuar Aksionet e trezorit, sipas kosotosfitimi (Humbja) i akumuluar qe nuk (2008-757,885,937; 2007 - a prek fitimin e mbajtur. 672,373,283; 2006-501,987,771) Arben SELIMI M050 72 2008 15

Bilanci i konsoliduar i gjendjes 2007-2008 I KORPORATES "INTERNATIONAL BUSINESS MACHINES" me filialet e saj (ne miliona, perveq shumave te aksioneve) me 31 dhjetor 2007 2008 2007-2008 PASURIA Pasuria qarkulluese shuma e rritjes/zvoglimit % e rritjes/zvoglimit Parate e gatshme 14,991 12,741 (2,250) -15.0% Letrat me vlere per tregtim 1,155 166 (989) -85.6% Llogarite dhe bonot (per tregtim) e arketueshme 11,428 10,906 (522) -4.6% Llogaritë e arkëtueshme nga financimi afatshkurtër 16,289 15,477 (812) -5.0% Llogaritë tjera të arkëtueshme 1,072 1,172 100 9.3% Stoqet 2,664 2,701 37 1.4% Tatimi I Zbritshem 1,687 1,542 (145) -8.6% Parapagimet dhe pasurite tjera qarkulluese 3,891 4,299 408 10.5% Gjithsejt pasuria qarkulluese 53,177 49,004 (4,173) -7.8% Pasuria fikse Ndertesa, makinat e huazuara dhe toka 38,584 38,445 (139) -0.4% Minus Zhvleresimi I akumuluar (23,503) (24,141) (638) 2.7% Llogarite e arketueshme nga financimi afatgjate 11,603 11,183 (420) -3.6% Parapagimet per pensione 17,417 1,601 (15,816) -90.8% Tatimi I zbritshem 1,513 7,270 5,757 380.5% Goodwill 14,285 18,226 3,941 27.6% Pasurite e paprekshme neto 2,107 2,878 771 36.6% Investimet dhe pasuri te ndryshme 5,248 5,058 (190) -3.6% Gjithsejt pasuri fikse 67,254 60,520 (6,734) -10.0% GJITHSEJT PASURIA 120,431 109,524 (10,907) -9.1% DETYRIMET DHE KAPITALI Detyrimet afatshkurtera Tatimi 3,673 2,743 (930) -25.3% Borxhi afatshkurter 12,235 11,236 (999) -8.2% Llogarite e pagueshme 8,054 7,014 (1,040) -12.9% Kompensimet dhe benificionet 4,645 4,623 (22) -0.5% Te hyrat e shtyera 9,802 10,239 437 4.5% Detyrime tjera 5,901 6,580 679 11.5% Gjithsejt detyrime afatshkurtra 44,310 42,435 (1,875) -4.2% Borxhi afatgjate 23,039 22,689 (350) -1.5% Obligimet per pensionet 13,582 19,452 5,870 43.2% Te hyrat e shtyera 3,060 3,171 111 3.6% Detyrime tjera 7,971 8,311 340 4.3% Gjithsejt detyrime afatgjata 47,652 53,623 5,971 12.5% GJITHSEJT DETYRIME 91,962 96,058 4,096 4.5% Kapitali aksioner Aksione te zakonshme, 20$ per aksion, dhe kapitali shtese 35,188 39,129 3,941 11.2% Fitimi I mbajtuar 60,640 70,353 9,713 16.0% Aksionet e trezorit, sipas kosotos (2008-757,885,937; 2007-672,373,283; 2006-501,987,771) (63,945) (74,171) (10,226) 16.0% Fitimi (Humbja) i akumuluar qe nuk a prek fitimin e mbajtur. (3,414) (21,845) (18,431) 539.9% GJITHESEJT KAPITALI AKSIONAR 28,469 13,466 (15,003) -52.7% GJITHESEJT DETYRIME DHE KAPITAL AKSIONAR 120,431 109,524 (10,907) -9.1% Arben SELIMI M050 72 2008 16

RRITJA/ZVOGËLIMI I ZËRAVE TË BILANCIT NË TREGUES ABSOLUT 2008 KRAHASUAR ME 2007 Pasuria qarkulluese 500 0 (500) (1,000) (1,500) (2,000) (2,500) Parate e gatshme Llogarite dhe bonot (per tregtim) e arketueshme Llogaritë tjera të arkëtueshme Tatimi I Zbritshem 2007-2008 Pasuria fikse 10,000 5,000 0 (5,000) (10,000) (15,000) (20,000) Ndertesa, makinat e huazuara dhe toka Minus Zhvleresimi I akumuluar Llogarite e arketueshme nga financimi afatgjate Parapagimet per pensione Tatimi I zbritshem Goodwill Pasurite e paprekshme neto Investimet dhe pasuri te ndryshme 2007-2008 Arben SELIMI M050 72 2008 17

Detyrimet rrjedhëse 800 600 400 200 0 (200) (400) (600) (800) (1,000) (1,200) Tatimi Borxhi afatshkurter Llogarite e pagueshme Kompensimet dhe benificionet Te hyrat e shtyera Detyrime tjera 2007-2008 Detyrimet afatgjata 6,000 5,000 4,000 3,000 2,000 1,000 0 (1,000) Borxhi afatgjate Obligimet per pensionet Te hyrat e shtyera Detyrime tjera 2007-2008 Kapitali dhe fitimi i mbajtur 10,000 5,000 0 (5,000) (10,000) (15,000) (20,000) Aksione te zakonshme, Fitimi I mbajtuar Aksionet e trezorit, Fitimi (Humbja) i akumuluar Arben SELIMI M050 72 2008 18

PËRQINDJA E RRITJES ZVOGËLIMIT TË POZICIONEVE NË BILANCIN E GJENDJES VITI 2008 NË RAPORT ME 2007 Pasuria qarkulluese 20.0% 10.0% 0.0% -10.0% -20.0% -15.0% -4.6% -5.0% 9.3% 1.4% -8.6% 10.5% -30.0% -40.0% -50.0% -60.0% -70.0% -80.0% -90.0% Parate e gatshme -85.6% Letrat me v lere Ll/A dhe bonot per tregtim e arketueshme Ll/A nga financimi afatshkurtër Llogaritë tjera të arkëtueshme Stoqet Tatimi I Zbritshem Parapagimet dhe pasurite tjera qarkulluese Pasuria fikse 400.0% 350.0% 300.0% 250.0% 200.0% 150.0% 100.0% 50.0% 0.0% -50.0% -100.0% Ndertesa, makinat e huazuara dhe toka Llogarite e arketueshme nga financimi afatgjate Tatimi I zbritshem Pasurite e paprekshme neto Arben SELIMI M050 72 2008 19

Detyrimet afatshkurtera 15.0% 10.0% 5.0% 0.0% -5.0% -10.0% -15.0% -20.0% -25.0% -30.0% Tatimi Borxhi afatshkurter Llogarite e pagueshme Kompensimet dhe Te hyrat e shtyera benificionet Detyrime tjera Detyrimet afatgjata 45.0% 40.0% 35.0% 30.0% 25.0% 20.0% 15.0% 10.0% 5.0% 0.0% -5.0% Borxhi afatgjate Obligimet per pensionet Te hyrat e shtyera Detyrime tjera Kapitali aksionar 600.0% 500.0% 400.0% 300.0% 200.0% 100.0% 0.0% Aksione te zakonshme, Fitimi I mbajtuar Aksionet e trezorit, Fitimi (Humbja) i akumuluar Arben SELIMI M050 72 2008 20

STRUKTURA E PASURISË DHE DETYRIMEVE 2006-2008 Bilanci I konsoliduar I gjendjes I KORPORATES "INTERNATIONAL BUSINESS MACHINES" me filialet e saj (ne miliona, perveq shumave te aksioneve) me 31 dhjetor 2006 2007 2008 % 2006 % 2007 % 2008 PASURIA Pasuria qarkulluese Parate e gatshme 8,022 14,991 12,741 7.8% 12.4% 11.6% Letrat me vlere per tregtim 2,634 1,155 166 2.6% 1.0% 0.2% Llogarite dhe bonot (per tregtim) e arketueshme 10,789 11,428 10,906 10.5% 9.5% 10.0% Llogaritë e arkëtueshme nga financimi afatshkurtër 15,095 16,289 15,477 14.6% 13.5% 14.1% Llogaritë tjera të arkëtueshme 964 1,072 1,172 0.9% 0.9% 1.1% Stoqet 2,810 2,664 2,701 2.7% 2.2% 2.5% Tatimi I Zbritshem 1,806 1,687 1,542 1.7% 1.4% 1.4% Parapagimet dhe pasurite tjera qarkulluese 2,539 3,891 4,299 2.5% 3.2% 3.9% Gjithsejt pasuria qarkulluese 44,660 53,177 49,004 43.3% 44.2% 44.7% Pasuria fikse Ndertesa, makinat e huazuara dhe toka 36,522 38,584 38,445 35.4% 32.0% 35.1% Minus Zhvleresimi I akumuluar (22,082) (23,503) (24,141) -21.4% -19.5% -22.0% Llogarite e arketueshme nga financimi afatgjate 14,440 11,603 11,183 14.0% 9.6% 10.2% Parapagimet per pensione 10,068 17,417 1,601 9.8% 14.5% 1.5% Tatimi I zbritshem 10,629 1,513 7,270 10.3% 1.3% 6.6% Goodwill 12,854 14,285 18,226 12.5% 11.9% 16.6% Pasurite e paprekshme neto 2,202 2,107 2,878 2.1% 1.7% 2.6% Investimet dhe pasuri te ndryshme 8,381 5,248 5,058 8.1% 4.4% 4.6% Gjithsejt pasuri fikse 58,574 67,254 60,520 56.7% 55.8% 55.3% GJITHSEJT PASURIA 103,234 120,431 109,524 100.0% 100.0% 100.0% DETYRIMET DHE KAPITALI Detyrimet afatshkurtera Tatimi 4,670 3,673 2,743 4.5% 3.0% 2.5% Borxhi afatshkurter 8,902 12,235 11,236 8.6% 10.2% 10.3% Llogarite e pagueshme 7,964 8,054 7,014 7.7% 6.7% 6.4% Kompensimet dhe benificionet 4,595 4,645 4,623 4.5% 3.9% 4.2% Te hyrat e shtyera 8,587 9,802 10,239 8.3% 8.1% 9.3% Detyrime tjera 5,373 5,901 6,580 5.2% 4.9% 6.0% Gjithsejt detyrime afatshkurtra 40,091 44,310 42,435 38.8% 36.8% 38.7% Borxhi afatgjate 13,780 23,039 22,689 13.3% 19.1% 20.7% Obligimet per pensionet 13,553 13,582 19,452 13.1% 11.3% 17.8% Te hyrat e shtyera 2,502 3,060 3,171 2.4% 2.5% 2.9% Detyrime tjera 4,802 7,971 8,311 4.7% 6.6% 7.6% Gjithsejt detyrime afatgjata 34,637 47,652 53,623 33.6% 39.6% 49.0% GJITHSEJT DETYRIME 74,728 91,962 96,058 72.4% 76.4% 87.7% Kapitali aksionar Aksione te zakonshme, 20$ per aksion, dhe kapitali shtese 31,271 35,188 39,129 30.3% 29.2% 35.7% Fitimi I mbajtuar 52,432 60,640 70,353 50.8% 50.4% 64.2% Aksionet e trezorit, sipas kosotos (2008-757,885,937; 2007-672,373,283; 2006-501,987,771) (46,296) (63,945) (74,171) -44.8% -53.1% -67.7% Fitimi (Humbja) i akumuluar qe nuk a prek fitimin e mbajtur. (8,901) (3,414) (21,845) -8.6% -2.8% -19.9% GJITHESEJT KAPITALI AKSIONAR 28,506 28,469 13,466 27.6% 23.6% 12.3% GJITHESEJT DETYRIME DHE KAPITAL AKSIONAR 103,234 120,431 109,524 100.0% 100.0% 100.0% Arben SELIMI M050 72 2008 21

PARAQITJA GRAFIKE KRAHASUESE E TREGUESVE RELATIV PËR KORPORATËN IBM, VITET 2006-2007-2008 Pasuria qarkulluese 16.0% 14.0% 12.0% 10.0% 8.0% 6.0% 4.0% 2.0% 0.0% Parate e gatshme Letrat me vlere per tregtim Llogarite dhe bonot (per tregtim) e arketueshme Llogaritë e arkëtueshme nga financimi afatshkurtër Llogaritë tjera të arkëtueshme Stoqet Tatimi I Zbritshem Parapagimet dhe pasurite tjera qarkulluese 2006 2007 2008 Pasuria fikse 40.0% 30.0% 20.0% 10.0% 0.0% -10.0% -20.0% -30.0% Ndertesa, makinat e huazuara dhe toka Minus Llogarite e Parapagimet Zhvleresimi I akumuluar arketueshme per pensione nga financimi afatgjate Tatimi I zbritshem Goodw ill Pasurite e paprekshme neto Investimet dhe pasuri te ndryshme 2006 2007 2008 Arben SELIMI M050 72 2008 22

Detyrimet rrjedhëse 12.0% 10.0% 8.0% 6.0% 4.0% 2.0% 0.0% Tatimi Borxhi afatshkurter Llogarite e pagueshme Kompensimet dhe benificionet Te hyrat e shtyera Detyrime tjera 2006 2007 2008 Detyrimet afatgjata 25.0% 20.0% 15.0% 10.0% 5.0% 0.0% Borxhi afatgjate Obligimet per pensionet Te hyrat e shtyera Detyrime tjera 2006 2007 2008 Detyrimet afatgjata 80.0% 60.0% 40.0% 20.0% 0.0% -20.0% -40.0% -60.0% -80.0% Aksione te zakonshme Fitimi I mbajtuar Aksionet e trezorit Fitimi (Humbja) i akumuluar 2006 2007 2008 Arben SELIMI M050 72 2008 23

PARAQITJA GRAFIKE E STRUKTURËS SË BILANCIT TË KORPORATËS IBM, VITET 2006-2007-2008 Struktura e pasurisë 2006 43.3% 56.7% pasuria qarkulluese pasuri fikse Struktura e pasurisë 2007 44.2% pasuria qarkulluese pasuri fikse 55.8% Arben SELIMI M050 72 2008 24

Struktura e pasurisë 2008 55.3% 44.7% pasuria qarkulluese pasuri fikse Struktura e detyrimeve dhe kapitalit 2006 27.6% 38.8% detyrime afatshkurtra detyrime afatgjata kapitali aksionar 33.6% Arben SELIMI M050 72 2008 25

Struktura e detyrimeve dhe kapitalit 2007 23.6% 36.8% detyrime afatshkurtra detyrime afatgjata kapitali aksionar 39.6% Struktura e detyrimeve dhe kapitalit 2008 12.3% 38.7% detyrime afatshkurtra detyrime afatgjata kapitali aksionar 49.0% Arben SELIMI M050 72 2008 26

Struktura e pasurisë 100.0% 90.0% 80.0% 70.0% 56.7% 55.8% 55.3% 60.0% 50.0% 40.0% 30.0% 20.0% 43.3% 44.2% 44.7% 10.0% 0.0% 2006 2007 2008 pasuria qarkulluese pasuri fikse Struktura e detyrimeve dhe kapitalit 100.0% 90.0% 27.6% 23.6% 12.3% 80.0% 70.0% 60.0% 33.6% 39.6% 49.0% 50.0% 40.0% 30.0% 20.0% 38.8% 36.8% 38.7% 10.0% 0.0% 2006 2007 2008 detyrime afatshkurtra detyrime afatgjata kapitali aksionar Arben SELIMI M050 72 2008 27

Korporata "INTERNATIONAL BUSINESS MACHINES" me filialet e saj Pasqyra e të ardhurave (ne miliona $) 31 dhjetor 2005 2006 2007 2008 Te hyrat nga: Shërbimet 47,357 48,328 54,057 58,892 Shitjet 40,067 40,716 42,202 42,156 Financimi 3,710 2,379 2,526 2,582 Gjithsejtë te hyra 91,134 91,424 98,786 103,630 Kostoja e: Shërbimeve 35,070 35,065 39,160 40,937 Mallrave te shitur 17,743 16,882 16,552 15,776 Financimit 1,789 1,182 1,345 1,256 Gjithsejtë kostoja 54,602 53,129 57,057 57,969 Fitimi Bruto 36,532 38,295 41,729 45,661 Shpenzimet dhe te hyrat tjera Te shitjes, te përgjithshme dhe administrative 21,314 20,259 22,060 23,386 Hulumtim dhe zhvillim 5,842 6,107 6,153 6,337 Prona intelektuale -948-900 -958-1,153 Te hyra (shpenzime) tjera -2,122-766 -626-298 Shpenzimet e kamatës 220 278 611 673 Gjithsejtë te hyra (shpenzime) tjera 24,306 24,978 27,240 28,945 Te hyrat nga veprimtaria para tatimit ne fitim 12,226 13,317 14,489 16,715 Paradhëniet për tatimin ne fitim 4,232 3,901 4,071 4,381 Te hyrat nga veprimtaria ne vijim 7,994 9,416 10,418 12,334 VEPRIMTARITE E NDERPRERA Fitimi (humbja) nga veprimtaritë e ndërprera -60 76 (0) -- FITIMI NETO 7,934 9,492 10,418 12,334 FITIMI / (HUMBJA) PER AKSION (TE ZAKONSHEM) NDRYSHIMI I SUPOZUAR Veprimtaria ne vijim 4.91 6.06 7.18 8.93 Veprimtaria e ndërprerë -0.03 0.05 (0.00) -- GJITHSEJT 4.88 6.11 7.18 8.93 BAZIKE Veprimtaria ne vazhdim 4.99 6.15 7.32 9.07 Veprimtaria e ndërprerë -0.04 0.05 (0.00) -- GJITHSEJT 4.95 6.20 7.32 9.07 Arben SELIMI M050 72 2008 28

PARAQITJA GRAFIKE KRAHASUESE E PASQYRËS SË TË ARDHURAVE NË TREGUES ABSOLUT VITI 2006-2008 Pasqyra e te ardhurave 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0 Gjithsejt te hyra Gjithsejt kostoja Fitimi Bruto Gjithesejt te hyra (shpenzime) tjera Te hyrat nga veprimtaria para tatimit ne fitim FITIMI NETO 2006 2007 2008 Arben SELIMI M050 72 2008 29

PASQYRA KRAHASUESE E TË ARDHURAVE 2006-2007 (ne miliona $) 31 dhjetor 2006 2007 shuma e rritjes % e rritjes Te hyrat nga: Shërbimet 48,328 54,057 5,729 12% Shitjet 40,716 42,202 1,486 4% Financimi 2,379 2,526 147 6% Gjithsejtë te hyra 91,424 98,786 7,362 8% Kostoja e: Shërbimeve 35,065 39,160 4,095 12% Mallrave te shitur 16,882 16,552-330 -2% Financimit 1,182 1,345 163 14% Gjithsejtë kostoja 53,129 57,057 3,928 7% Fitimi Bruto 38,295 41,729 3,434 9% Shpenzimet dhe te hyrat tjera Te shitjes, te përgjithshme dhe administrative 20,259 22,060 1,801 9% Hulumtim dhe zhvillim 6,107 6,153 46 1% Prona intelektuale -900-958 -58 6% Te hyra (shpenzime) tjera -766-626 140-18% Shpenzimet e kamatës 278 611 333 120% Gjithsejtë te hyra (shpenzime) tjera 24,978 27,240 2,262 9% Te hyrat nga veprimtaria para tatimit ne fitim 13,317 14,489 1,172 9% Paradhëniet për tatimin ne fitim 3,901 4,071 170 4% Te hyrat nga veprimtaria ne vijim 9,416 10,418 1,002 11% VEPRIMTARITE E NDERPRERA Fitimi (humbja) nga veprimtaritë e ndërprera 76 (0) -76-100% FITIMI NETO 9,492 10,418 926 10% FITIMI / (HUMBJA) PER AKSION (TE ZAKONSHEM) NDRYSHIMI I SUPOZUAR Veprimtaria ne vijim 6.06 7.18 1.12 18.5% Veprimtaria e ndërprerë 0.05 (0.00) -0.05-100.0% GJITHSEJT 6.11 7.18 1.07 17.5% BAZIKE Veprimtaria ne vazhdim 6.15 7.32 1.17 19.0% Veprimtaria e ndërprerë 0.05 (0.00) -0.05-100.0% GJITHSEJT 6.20 7.32 1.12 18.1% Arben SELIMI M050 72 2008 30

shuma e rritjes 8,000 7,000 6,000 5,000 4,000 3,000 2,000 1,000 0 Gjithsejt te hyra Gjithsejt kostoja Fitimi Bruto Gjithesejt te hyra (shpenzime) tjera Te hyrat nga FITIMI NETO veprimtaria para tatimit ne fitim shuma e rritjes % e rritjes 10.0% 9.0% 8.0% 7.0% 6.0% 5.0% 4.0% 3.0% 2.0% 1.0% 0.0% Gjithsejt te hyra Gjithsejt kostoja Fitimi Bruto Gjithesejt te hyra (shpenzime) tjera Te hyrat nga veprimtaria para tatimit ne fitim FITIMI NETO % e rritjes Arben SELIMI M050 72 2008 31

PASQYRA KRAHASUESE E TË ARDHURAVE 2007-2008 (ne miliona $) 31 dhjetor 2007 2008 shuma e rritjes % e rritjes Te hyrat nga: Shërbimet 54,057 58,892 4,835 9% Shitjet 42,202 42,156-46 0% Financimi 2,526 2,582 56 2% Gjithsejtë te hyra 98,786 103,630 4,844 5% Kostoja e: Shërbimeve 39,160 40,937 1,777 5% Mallrave te shitur 16,552 15,776-776 -5% Financimit 1,345 1,256-89 -7% Gjithsejtë kostoja 57,057 57,969 912 2% Fitimi Bruto 41,729 45,661 3,932 9% Shpenzimet dhe te hyrat tjera Te shitjes, te përgjithshme dhe administrative 22,060 23,386 1,326 6% Hulumtim dhe zhvillim 6,153 6,337 184 3% Prona intelektuale -958-1,153-195 20% Te hyra (shpenzime) tjera -626-298 328-52% Shpenzimet e kamatës 611 673 62 10% Gjithsejtë te hyra (shpenzime) tjera 27,240 28,945 1,705 6% Te hyrat nga veprimtaria para tatimit ne fitim 14,489 16,715 2,226 15% Paradhëniet për tatimin ne fitim 4,071 4,381 310 8% Te hyrat nga veprimtaria ne vijim 10,418 12,334 1,916 18% VEPRIMTARITE E NDERPRERA Fitimi (humbja) nga veprimtaritë e ndërprera (0) -- FITIMI NETO 10,418 12,334 1,916 18% FITIMI / (HUMBJA) PER AKSION (TE ZAKONSHEM) NDRYSHIMI I SUPOZUAR Veprimtaria ne vijim 7.18 8.93 1.75 24% Veprimtaria e ndërprerë (0.00) -- GJITHSEJT 7.18 8.93 1.75 24% BAZIKE Veprimtaria ne vazhdim 7.32 9.07 1.75 24% Veprimtaria e ndërprerë (0.00) -- GJITHSEJT 7.32 9.07 1.75 24% Arben SELIMI M050 72 2008 32

shuma e rritjes 5,000 4,500 4,000 3,500 3,000 2,500 2,000 1,500 1,000 500 0 Gjithsejt te hyra Gjithsejt kostoja Fitimi Bruto Gjithesejt te hyra (shpenzime) tjera Te hyrat nga FITIMI NETO veprimtaria para tatimit ne fitim shuma e rritjes % e rritjes 20.0% 18.0% 16.0% 14.0% 12.0% 10.0% 8.0% 6.0% 4.0% 2.0% 0.0% Gjithsejt te hyra Gjithsejt kostoja Fitimi Bruto Gjithesejt te hyra (shpenzime) tjera Te hyrat nga FITIMI NETO veprimtaria para tatimit ne fitim % e rritjes Arben SELIMI M050 72 2008 33

STRUKTURA E PASQYRËS SË TË ARDHURAVE 2006-2008 (ne miliona $) 31 dhjetor 2006 2007 2008 2006% 2007% 2008% Te hyrat nga: Shërbimet 48,328 54,057 58,892 53% 55% 57% Shitjet 40,716 42,202 42,156 45% 43% 41% Financimi 2,379 2,526 2,582 3% 3% 2% Gjithsej te hyra 91,424 98,786 103,630 100.0% 100.0% 100.0% Kostoja e: Shërbimeve 35,065 39,160 40,937 38.4% 39.6% 39.5% Mallrave te shitur 16,882 16,552 15,776 18.5% 16.8% 15.2% Financimit 1,182 1,345 1,256 1.3% 1.4% 1.2% Gjithsejtë kostoja 53,129 57,057 57,969 58.1% 57.8% 55.9% Fitimi Bruto 38,295 41,729 45,661 41.9% 42.2% 44.1% Shpenzimet dhe te hyrat tjera Te shitjes, te përgjithshme dhe administrative 20,259 22,060 23,386 22.2% 22.3% 22.6% Hulumtim dhe zhvillim 6,107 6,153 6,337 6.7% 6.2% 6.1% Prona intelektuale -900-958 -1,153-1.0% -1.0% -1.1% Te hyra (shpenzime) tjera -766-626 -298-0.8% -0.6% -0.3% Shpenzimet e kamatës 278 611 673 0.3% 0.6% 0.6% Gjithsejtë te hyra (shpenzime) tjera 24,978 27,240 28,945 27.3% 27.6% 27.9% Te hyrat nga veprimtaria para tatimit ne fitim 13,317 14,489 16,715 14.6% 14.7% 16.1% Paradhëniet për tatimin ne fitim 3,901 4,071 4,381 4.3% 4.1% 4.2% Te hyrat nga veprimtaria ne vijim 9,416 10,418 12,334 10.3% 10.5% 11.9% VEPRIMTARITE E NDERPRERA Fitimi (humbja) nga veprimtaritë e ndërprera 76 (0) -- 0.1% 0.0% FITIMI NETO 9,492 10,418 12,334 10.4% 10.5% 11.9% Arben SELIMI M050 72 2008 34

pasqyra e te ardhurave 60.0% 58.1% 57.8% 55.9% 50.0% 41.9% 42.2% 44.1% 40.0% 30.0% 27.3% 27.6% 27.9% 20.0% 14.6% 14.7% 16.1% 10.4%10.5%11.9% 10.0% 0.0% Gjithsejt kostoja Fitimi Bruto Gjithesejt te hyra (shpenzime) tjera Fitimi para tatimit FITIMI NETO 2006 2007 2008 Arben SELIMI M050 72 2008 35

PASQYRË KRAHASUESE E RRJEDHËS SË PARASË (në miliona $) 31 Dhjetor 2006 2007 2008 Rrjedha e parasë nga aktiviteti operativ nga aktivitetet në vijim Fitimi neto 9492 10418 12334 Humbja/(fitimi) nga aktivitetet e ndërprera (76) 0 --- Zhvlerësimi 3907 4038 4140 Amortizimi i pasurisë së paprekshme 1076 1163 1310 Kompensimet për aksione 846 713 659 Tatimi i zbritshëm 1724 740 1900 Fitimi neto nga shitja e pasurisë (175) (89) (338) Ndryshimi në pasuritë dhe detyrimet operative, vlera neto a blerjeve/tjetërsimeve Të arkëtueshmet (përfshirë edhe të arkëtueshmet nga financimi) (512) (1408) 274 Pensionet (850) (228) (1773) Stoqet 112 182 (102) Pasuri/Detyrime tjera (881) 706 1268 Llogaritë e pagueshme 355 (142) (860) Rrjedha neto e parasë nga aktiviteti operativ nga aktivitetet në vijim 15019 16094 18812 RRJEDHA E PARASË NGA AKTIVITETI INVESTUES NGA AKTIVITETET NË VIJIM Pagesat për ndërtesa, makina dhe tjera (4362) (4630) (4171) Të ardhurat nga tjetërsimi i ndërtesave, makinave dhe pasurive tjera 430 537 350 Investimet në softuer (804) (875) (716) Blerja e letrave me vlerë për tregtim dhe investimet tjera (23530) (24117) (4590) Të ardhurat nga shitja e letrave me vlerë për tregtim dhe investimeve tjera 20533 24984 6100 Llogaritë e arkëtueshme nga financimi (18) 125 (16) Heqja dore nga bizneset --- 310 71 Blerja e bizneseve (3799) (1009) (6313) RRJEDHA NETO E PARASË NGA AKTIVITETI INVESTUES NGA AKTIVITETET NE VIJIM (11549) (4675) (9285) RRJEDHA E PARASË NGA AKTIVITETI FINANCUES NGA AKTIVITETET NË VIJIM Borxhi i ri 1444 21744 13829 Huazimet afatshkurtra 1834 1674 (6025) Pagesat për të larë borxhet (3400) (11306) (10248) Riblerja e aksioneve të zakonshme (8084) (18828) (10578) Transaksione tjera të aksioneve të zakonshme 1685 4123 3774 Dividenda kesh (1683) (2147) (2585) RRJEDHA NETO E PARASË NGA AKTIVITETI FINANCUES NGA AKTIVITETET NË VIJIM (8204) (4740) (11834) Efekti i kurseve të këmbimit në paranë e gatshme 201 294 58 Paraja e gatshme neto e përdorur në veprimtaritë e ndërprea nga: Aktivitetet operuese (12) (5) --- Ndryshimi neto ne paranë e gatshme (4546) 6969 (2250) Praja e gatshme me 1 Janar 12568 8022 14991 PARAJA E GATSHME ME 31 DHJETOR 8022 14991 12741 Arben SELIMI M050 72 2008 36

PASQYRË KRAHASUESE E RRJEDHËS SË PARASË 2006-2008 (në miliona $) 31 Dhjetor 2006 2007 2008 2006-2007 2007-2008 Rrjedha e parasë nga aktiviteti operativ nga aktivitetet në vijim Fitimi neto 9492 10418 12334 926 1916 Humbja/(fitimi) nga aktivitetet e ndërprera (76) 0 0 76 0 Zhvlerësimi 3907 4038 4140 131 102 Amortizimi i pasurisë së paprekshme 1076 1163 1310 87 147 Kompensimet për aksione 846 713 659 (133) (54) Tatimi i zbritshëm 1724 740 1900 (984) 1160 Fitimi neto nga shitja e pasurisë (175) (89) (338) 86 (249) Ndryshimi në pasuritë dhe detyrimet operative 0 0 Të arkëtueshmet (përfshirë edhe të arkëtueshmet nga financimi) (512) (1408) 274 (896) 1682 Pensionet (850) (228) (1773) 622 (1545) Stoqet 112 182 (102) 70 (284) Pasuri/Detyrime tjera (881) 706 1268 1587 562 Llogaritë e pagueshme 355 (142) (860) (497) (718) Rrjedha neto e parasë nga aktiviteti operativ nga aktivitetet në vijim 15019 16094 18812 1075 2718 0 0 RRJEDHA E PARASË NGA AKTIVITETI INVESTUES NGA AKTIVITETET NË VIJIM 0 0 Pagesat për ndërtesa, makina dhe tjera (4362) (4630) (4171) (268) 459 Të ardhurat nga tjetërsimi i ndërtesave, makinave dhe pasurive tjera 430 537 350 107 (187) Investimet në softuer (804) (875) (716) (71) 159 Blerja e letrave me vlerë për tregtim dhe investimet tjera (23530) (24117) (4590) (587) 19527 Të ardhurat nga shitja e letrave me vlerë për tregtim dhe investimeve tjera 20533 24984 6100 4451 (18884) Llogaritë e arkëtueshme nga financimi (18) 125 (16) 143 (141) Heqja dore nga bizneset 0 310 71 310 (239) Blerja e bizneseve (3799) (1009) (6313) 2790 (5304) RRJEDHA NETO E PARASË NGA AKTIVITETI INVESTUES NGA AKTIVITETET NE VIJIM (11549) (4675) (9285) 6874 (4610) 0 0 RRJEDHA E PARASË NGA AKTIVITETI FINANCUES NGA AKTIVITETET NË VIJIM 0 0 Borxhi i ri 1444 21744 13829 20300 (7915) Huazimet afatshkurtra 1834 1674 (6025) (160) (7699) Pagesat për të larë borxhet (3400) (11306) (10248) (7906) 1058 Riblerja e aksioneve të zakonshme (8084) (18828) (10578) (10744) 8250 Transaksione tjera të aksioneve të zakonshme 1685 4123 3774 2438 (349) Dividenda kesh (1683) (2147) (2585) (464) (438) RRJEDHA NETO E PARASË NGA AKTIVITETI FINANCUES NGA AKTIVITETET NË VIJIM (8204) (4740) (11834) 3464 (7094) 0 0 Efekti i kurseve të këmbimit në paranë e gatshme 201 294 58 93 (236) Paraja e gatshme neto e përdorur në veprimtaritë e ndërprea nga: 0 0 Aktivitetet operuese (12) (5) 0 7 5 Ndryshimi neto ne paranë e gatshme (4546) 6969 (2250) 11515 (9219) Praja e gatshme me 1 Janar 12568 8022 14991 (4546) 6969 PARAJA E GATSHME ME 31 DHJETOR 8022 14991 12741 6969 (2250) Arben SELIMI M050 72 2008 37

Pasqyra e rrjedhës së parasë 20000 15000 10000 5000 0 (5000) (10000) (15000) Fitimi neto Aktiviteti Operues Aktiviteti Investues Aktiviteti Financuese Neto rrjedha e parasë Praja e gatshme me 1 Janar Praja e gatshme me 31 Dhjetor 2006 2007 2008 Arben SELIMI M050 72 2008 38

ANALIZA E TREGUESVE (KOEFICIENTËVE) FINANCIAR 1 likuiditeti rrjedhës n= 2 Likuiditeti i shpejtë n= 3 Neto kapitali punues n= 4 Qarkullimi i mallit n= 5 Qarkullimi i llogarive të arkëtueshme n= 6 Shitja e pa-arkëtuar ditore n= 7 Furnizimet e pa paguara ditore n= 8 Qarkullimi i pasurisë totale n= 9 Raporti i borxhit n= 10 Raporti i kapitalit (ekuitetit) n= 11 Marzha e fitimit bruto n= 12 Marzha e fitimit operativ n= 13 Marzha e fitimit neto n= 14 Kthimi në pasuri n= 15 Kthimi në kapital n= pasuria rrjedhëse obligimet rrjedhëse pasuria rrjedhëse - stoqet obligimet rrjedhëse pasuria rrjedhëse - obligimet rrjedhëse gjithsej pasuria KMSH Stoqet Shitja llogaritë e arkëtueshme llogaritë e arkëtueshme x365 shitja llogaritë e pagueshme x 365 KMSH Shitja Gjithësejt pasuria Gjithësejt obligimet Gjithësejt pasuria Gjithësejt Kapitali Gjithësejt pasuria Fitimi bruto Shitja Fitimi Operativ Shitja Fitimi Neto Shitja Fitimi neto Gjithësejt pasuria Fitimi neto Kapitali aksionar n= n= n= n= n= n= n= n= n= n= n= n= n= n= n= Arben SELIMI M050 72 2008 36

PASQYRË PËRMBLEDHËSE E POZICIONEVE TË BILANCIT TË GJENDJES DHE PASQYRËS SË TË ARDHURAVE NË TREGUES ABSOLUT PËR VITET 2005-2008 2005 2006 2007 2008 Pasuria rrjedhëse 45,661 44,660 53,177 49,004 Pasuria fikse 60,087 58,574 67,254 60,520 Gjithsej pasuria 105,748 103,234 120,431 109,524 Llogaritë e arkëtueshme 27,269 29,658 31,453 30,256 Stoqet 2,841 2,810 2,664 2,701 Parate e gatshme dhe ekuivalentet e pg. 12,568 8,022 14,991 12,741 Detyrimet rrjedhëse 35,152 40,091 44,310 42,435 Detyrime afatgjata 37,498 34,637 47,652 53,623 Gjithësej detyrimet 72,650 74,728 91,962 96,058 Kapitali aksionar 33,098 28,506 28,469 13,466 Gjithesejt detyrime dhe kapital aksionar 105,748 103,234 120,431 109,524 Llogarite e pagueshme 7,349 7,964 8,054 7,014 Shitja 91,134 91,424 98,786 103,630 Kmsh 54,602 53,129 57,057 57,969 Fitimi bruto 36,532 38,295 41,729 45,661 Fitimi operativ 7,994 9,416 10,418 12,334 Fitimi neto 7,934 9,492 10,418 12,334 Arben SELIMI M050 72 2008 37

TREGUESIT E KALKULUAR FINANCIAR 2005-2008 2005 2006 2007 2008 1 Likuiditeti rrjedhës n= 1.30 1.11 1.20 1.15 2 Likuiditeti i shpejtë n= 1.22 1.04 1.14 1.09 3 Neto kapitali punues n= 0.10 0.04 0.07 0.06 4 Qarkullimi i mallit n= 19.22 18.91 21.42 21.46 5 Qarkullimi i llogarive të arkëtueshme n= 3.34 3.08 3.14 3.43 6 Shitja e paarkëtuar ditore n= 109.21 118.41 116.21 106.57 7 Furnizimet e paapguara ditore n= 49.13 54.71 51.52 44.16 8 Qarkullimi i pasurisë totale n= 0.86 0.89 0.82 0.95 9 Raporti i borxhit n= 0.69 0.72 0.76 0.88 10 Raporti i kapitalit (ekuitetit) n= 0.31 0.28 0.24 0.12 11 Marzha e fitimit bruto n= 0.40 0.42 0.42 0.44 12 Marzha e fitimit operative n= 0.09 0.10 0.11 0.12 13 Marzha e fitimit neto n= 0.09 0.10 0.11 0.12 14 Kthimi në pasuri n= 0.08 0.09 0.09 0.11 15 Kthimi në kapital n= 0.24 0.33 0.37 0.92 Arben SELIMI M050 72 2008 38

PARAQITJA GRAFIKE E TREGUESVE FINANCIAR 1.40 1.20 1.00 0.80 0.60 0.40 0.20 0.00 2005 2006 2007 2008 likuiditeti rrjedhës Likuiditeti i shpejtë 0.12 0.10 0.08 0.06 0.04 0.02 0.00 2005 2006 2007 2008 Neto kapitali punues Arben SELIMI M050 72 2008 39

22.00 21.50 21.00 20.50 20.00 19.50 19.00 18.50 18.00 17.50 2005 2006 2007 2008 Qarkullmi i mallit 3.50 3.40 3.30 3.20 3.10 3.00 2.90 2005 2006 2007 2008 Qarkullimi i llogarive të arkëtueshme 120.00 118.00 116.00 114.00 112.00 110.00 108.00 106.00 104.00 102.00 100.00 2005 2006 2007 2008 Shitja e paarkëtuar ditore Arben SELIMI M050 72 2008 40

60.00 50.00 40.00 30.00 20.00 10.00 0.00 2005 2006 2007 2008 Furnizimet e paapguara ditore 0.96 0.94 0.92 0.90 0.88 0.86 0.84 0.82 0.80 0.78 0.76 0.74 2005 2006 2007 2008 Qarkullimi i pasurisë totale 1.00 0.90 0.80 0.70 0.60 0.50 0.40 0.30 0.20 0.10 0.00 2005 2006 2007 2008 Raporti i borxhit Raporti i kapitalit (ekuitetit) Arben SELIMI M050 72 2008 41

0.50 0.45 0.40 0.35 0.30 0.25 0.20 0.15 0.10 0.05 0.00 2005 2006 2007 2008 Marzha e fitimit operativ Marzha e fitimit bruto 0.14 0.12 0.10 0.08 0.06 0.04 0.02 0.00 2005 2006 2007 2008 Marzha e fitimit neto 1.00 0.90 0.80 0.70 0.60 0.50 0.40 0.30 0.20 0.10 0.00 2005 2006 2007 2008 Kthimi në pasuri Kthimi në kapital Arben SELIMI M050 72 2008 42

KOMENTIMI I REZULTATEVE TË PËRFITUARA NGA ANALIZA HORIZONTALE, VERTIKALE DHE ANALIZA E TRENDIT TË KORPORATËS IBM Në bazë të rezultateve të përfituara nga analiza horizontale, vertikale dhe analiza e trendit për korporatën IBM për vitet 2005-2008 mund të japim komentet në vijim 1. Analiza horizontale Duke krahasuar bilancin e gjenden dhe pasqyrën e të ardhurave vërejmë se: 1.1. Pasuria rrjedhëse në vitin 2007 në krahasim me vitin 2006 është rritur për 19.1% ndërsa detyrime rrjedhëse janë rritur për 10.5% që do të thotë se korporata është më likuide në vitin vijues krahasuar me vitin paraprak. 1.2. Pasuria e tërësishme e korporatës në vitin 2007 ka shënuar rritje prej 17.197 milion, përkatësisht 16.7% kryesisht për shkak të rritjeve në pozicionin e parave të gatshme, dhe parapagimeve në anën e aktivit, ndërsa në pasiv është rritur pozicioni i fitimit të mbajtur 15.7%, së bashku me të hyrat e shtyra që gjithsej janë rritur për 3.333 milion ose 36.4%. Pozicioni që bart peshën më të madhe për rritjen e pasivit është pozicioni i borxhit afatgjatë që është rritur në vlerë prej 9,259 milion ose 67.2% më shumë se vitin paraprak. 1.3. Në vitin 2007 llogaritë e arkëtueshme janë rritur për 1.941 milion ndërsa llogaritë e pagueshme janë rritur vetëm me 90 milion ose 1.1%, si dhe borxhi afatshkurtër është rritur për 3.333 milion ose 37.4%. Këtu vërejmë një mospërputhje të theksuar të llogarive të pagueshme me llogaritë arkëtueshme që në shikim të parë duket se likuiditeti i ndërmarrjes është në rrezik. Megjithatë në pozicionin e parave të gatshme në vitin 2007 figuron shuma prej 14.991 milion ose 86.9% më shumë se vitin paraprak. Me këtë korporata jo vetëm që mund të mbuloj detyrimet afatshkurtra por do të ketë tepricë të aseteve likuide. Megjithatë një pjesë e madhe e këtyre llogarive të arkëtueshme janë investime financiare afatshkurtra. 1.4. Të hyrat nga shitja dhe shërbimet në vitin 2007 krahasuar me vitin 2006 kanë shënuar rritje prej 7.362 milion ose 8% ndërsa kostoja e mallit dhe shërbimeve të shituara është rritur për 7% rrjedhimisht korporata ka qenë më efikase në menaxhimin e shpenzimeve dhe ka arritur që për 1% të siguroj më shumë të hyra se sa shpenzime. 1.5. Fitimi bruto është rritur për 9% proporcionalisht me shpenzimet operative 9% ndërsa fitimi neto është rritur për 10% Arben SELIMI M050 72 2008 43

1.6. Pasuria rrjedhëse në vitin 2008 në krahasim me vitin 2007 është zvogëluar për 7.8% por njëkohësisht edhe detyrime rrjedhëse janë zvogëluar për 4.2% pra nuk janë zvogëluar të dyja proporcionalisht, që do të thotë se likuiditeti i ndërmarrjes në krahasim me vitin paraprak ka shënuar rënie. 1.7. Pasuria e rrjedhëse e ndërmarrjes në vitin 2008 krahasuar me vitin 2007 është zvogëluar për 4.173 milion ose 7.8% për shkak të zvogëlimit në pozicionin e parave të gatshme prej 2.250 milion ose për 15% e në këtë ka ndikuar pjesërisht pagesa e llogarive të pagueshme në vlerë prej 1,040 milion (12,9%) së bashku me zërat e borxhit afatshkurtër 999 milion dhe tatimit të pagueshëm 930 milion që kanë shënuar rënie për 8.2% përkatësisht 25.3% në krahasim me vitin paraprak. 1.8. Pasuria e tërësishme e korporatës në vitin 2008 krahasuar me vitin 2007 është zvogëluar për 9,1% kryesisht për shkak të shlyerjes së obligimeve afatshkurtra si tatimi i pagueshëm dhe borxhi afatshkurtër dhe llogaritë e pagueshme. Sigurisht që shlyerja e këtyre obligimeve ka ndikuar që të zvogëlohet e pozicioni i parave të gatshme në shumë prej 2.250 milion. 1.9. Në vitin 2008 krahasuar me 2007 llogaritë e arkëtueshme janë zvogëluar për 2.323 milion ose thënë ndryshe korporatë ka shndërruar në para 95% të investimeve financiare (ose vlera e investimeve financiare mund të ketë rënë në tregjet e kapitalit) por gjithashtu ka paguar edhe detyrimet e saj afatshkurtra në vlerë totale prej 2.969 milion. Ky është një nga faktorët që ka ndikuar që shuma e pasurisë së tërësishme të zvogëlohet për 9.1%. 1.10. Në vitin 2008 krahasuar me vitin 2007 të hyrat nga shitja dhe shërbimet janë rritur vetëm për 5% rritje e cila, e shprehur në vlerë absolute, është pak më shumë se gjysma e rritjes së vitit paraprak, por njëkohësisht edhe kostoja e mallrave dhe shërbimeve është rritur me vetëm 2%, që krahasuar me vitin paraprak paraqet vetëm 1/3 e shumës së kostos së mallrave dhe shpenzimeve të vitit 2007. Rrjedhimisht fitimi bruto ka shënuar rritje prej 9% ndërsa shpenzimet operative 6% dhe përfundimisht fitimi neto ka shënuar rritje prej 18% ose 1.916 milion Arben SELIMI M050 72 2008 44