Áhrif brennisteins díoxíðs (SO 2 ) á heilsufar Þórólfur Guðnason yfirlæknir Sóttvarnalæknir, Embætti landlæknis Nóvember 2014
Gastegundir frá eldgosum >95% H 2 O, CO 2 SO 2 <5% H 2 S, CO, HCl, HF
Hvað verður um SO 2 í líkamanum Ertingur í augum nefi og koki Mest frásogast í nefi og efri öndunarvegi (85%) Umbreytist í lifur Skolast út með þvagi Engin uppsöfnun í líkamanum Enginn skaði á innri líffærum SO 2 í nefi verður óvirkt að hluta Bakteríur í efri öndunarvegi Róleg öndun með nefi minnkar magn SO 2 sem fer til lungna Ef SO 2 kemst niður í lungu í einhverju magni.. Astmaeinkenni Lungnabjúgur
Skammtímaáhrif SO 2 mengun stendur stutt (mín., klst.) Langtímaáhrif SO 2 mengun stendur lengi (dagar, mán, ár) Geta sést sjúkdómar síðar meir á æfinni?
Skammtímaáhrif (mínútur, klst.) Hækkandi gildi meiri líkur á einkennum Mismunandi gildi til viðmiðunar Umhverfisstofnun 350 µ/m 3 í eina klst. og 125 µ/m 3 í 24 klst. (heilsuverndarmörk skv. reglug. 251/2002) Vinnueftirlitið 2.600 µ/m 3 í 15 mín. Hætta skal vinnu eða tryggja notkun öndunargríma. Sóttvarnalæknir, Umhverfisstofnun og almannavarnir Ráðleggingar til almennings við mismunandi gildi
Skammtímaáhrif frh. Áhrif SO 2 á heilsu Ertingur í augum, nefi og kok; höfuðverkur Yfir 350 µ/m 3 Yfir 500-600 µ/m 3 Getur valdið hósta (og astma) Einstaklingar með undirliggjandi lungnasjúkdóma Heilbrigðir einstaklingar mismunandi næmir Einstaklingar með undirliggjandi lungnasjúkdóma næmari Einkenni koma strax Einkenni hverfa fljótt
Skammtímaáhrif frh. Yfir 2.600 µ/m 3 Einkenni líkleg hjá öllum Ertingur í öndunarvegi, hósti og höfuðverkur Alvarleg einkenni (astmi) ólíklegur við SO 2 undir 9.000 µ/m 3 hjá heilbrigðum Lífshættuleg einkenni yfir 150.000 µ/m 3 Einkenni ganga hratt til baka eftir að SO 2 minnkar Ekki óyggjandi munur á börnum og fullorðnum Vísbendingar um aukningu á öndunarfæraeinkennum og sölu astmalyfja í sep/okt 2014 einkum á Austfjörðum
Langtímaáhrif (dagar, mán., ár) Erfiðara að rannsaka en skammtímaáhrif Sumar rannsóknir sýna lítil sem engin áhrif Aðrar sýna Auknar líkur á hósta, astma, nefrennsli, lungnaþembu Veldur ekki Krabbameini Alvarlegum áhrifum á fóstur Frjósemi Lítil áhrif á hjarta- og æðakerfi (?hækkun á blóðþrýstingi)
Samantekt Styrkur SO 2 undir 9.000 µg/m 3 Ekki alvarleg áhrif á öndunarvegi hjá frískum Meiri einkenni hjá einstaklingum með undirliggjandi öndunarfæra- og hjartasjúkdóma Styrkur meiri en 9.000 µg/m 3 Meiri líkur á hósta og astma Seinni tíma áhrif (langvarandi mengun) Auknar líkur á öndunarfæraeinkennum
Meðferð Sjá ráðleggingar á heimasíðu Embættis landlæknis, Umhverfisstofnunar og almannavarna Anda með nefi Forðast áreynslu utandyra Halda sig innandyra, loka gluggum Rakir klútar Kaldur raki
Almennar ráðleggingar Sóttvarnalæknir, Umhverfisstofnun, almannavarnir
Heimildir WHO (2000). Air quality guidelines for Europe, 2nd ed. Copenhagen, World Health Organization Regional Office for Europe, 2000 (WHO Regional Publications, European Series No. 91). WHO Air quality guidelines for particulate matter, ozone, nitrogen dioxide and sulfur dioxide Global update 2005 Summary of risk assessment. University of Hawaii at Hilo : http://hilo.hawaii.edu/~nat_haz/ IVHHN Gas Guidelines: http://www.ivhhn.org/index.php?option=com_content&view=article&id=81 TOXNET database: http://toxnet.nlm.nih.gov/public Health. Longo BM et al. Public Health. 2008 Aug;122(8):809-20 Longo BM. Nurs Res. 2009 Jan-Feb;58(1):23-31 http://ehp.niehs.nih.gov/ehbasel13/ Public Health (2008) 122, 809-820 Hausell AL et al. The Health Hazards of volcanoes and geothermal areas. Occup Environ Med 2006;63:149-156. Hansell A, Oppenheimer C. Health hazards from volcanic gases: a systematic literature review. Arch Environ Health. 2004 Dec;59(12):628-39. Review. Iwasawa S et al. Effects of SO2 on respiratory system of adult Miyakejima resident 2 years after returning to the island. J Occup Health. 2009;51(1):38-47 WHO 2013. Review of evidence on health aspects of air pollution REVIHAAP Project.
Takk fyrir