ÁRSSKÝRSLA 2014 annual report
Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna, UNICEF, var stofnuð árið 1946 og hefur starfsemi samtakanna vaxið jafnt og þétt á þessum tæpum sjö áratugum. Samtökunum var í fyrstu ætlað að hjálpa börnum í Evrópu eftir síðari heimsstyrjöldina en þau standa í dag vörð um líf og réttindi barna í yfir 190 löndum. Árið 1965 fékk UNICEF friðarverðlaun Nóbels og svo aftur árið 2001 sem stofnun innan vébanda Sameinuðu þjóðanna. UNICEF Í STUTTU MÁLI UNICEF, Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna, er leiðandi í hjálparstarfi fyrir börn í heiminum. Við berjumst fyrir réttindum allra barna, sinnum bæði langtímauppbyggingu og neyðaraðstoð og höfum að leiðarljósi að börn njóti velferðar hvar sem þau kunna að hafa fæðst. UNICEF leggur ríka áherslu á að ná til þeirra barna sem helst eiga undir högg að sækja. Samkvæmt Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna fæðast öll börn með ófrávíkjanleg réttindi. Hins vegar fá ekki öll börn notið þeirra. Þessu viljum við breyta. UNICEF trúir því að heilbrigð barnæska og mannsæmandi líf séu réttur allra barna. Á hverjum degi sjáum við árangur af starfi okkar árangur sem hefur bein áhrif á líf barna vítt og breitt um heiminn. Þetta er okkar helsti drifkraftur. Barátta UNICEF á þátt í að stórlega hefur dregið úr barnadauða á heimsvísu, fleiri börn fara í skóla nú en nokkru sinni fyrr, margfalt fjölmennari hópur barna fær meðferð við HIV en áður og fleiri hafa aðgang að hreinu vatni nú en nokkru sinni fyrr. UNICEF stendur fyrir varanlegum umbótum sem breyta heiminum þegar til lengri tíma er litið. Í öllu okkar starfi treystum við eingöngu á frjáls framlög. Mánaðarlegar gjafir heimsforeldra gera UNICEF kleift að bregðast samstundis við þegar neyðarástand brýst út, vera áfram til staðar fyrir börn eftir að kastljós fjölmiðla er farið annað, sinna hjálparstarfi á svæðum sem njóta engrar fjölmiðlaathygli, skipuleggja hjálparstarf yfir lengri tíma og beita sér á heimsvísu. Prentvinnsla: Oddi, umhvefisvottuð prentsmiðja UNICEF nýtur mikils trausts og leggur áherslu á víðtæka samvinnu við yfirvöld, félagasamtök, samfélög og börnin sjálf. Við gegnum leiðandi hlutverki í hjálparstarfi fyrir börn og erum því í einstakri stöðu til að þrýsta á um stórfelldar breytingar sem hafa áhrif á heimsvísu. Við erum Odda afar þakklát fyrir að gefa hönnun og prentun þessarar ársskýrslu.
UNICEF 2014 EFNISYFIRLIT Frá stjórnarformanni... 4 Fjáröflun... 5 Innanlandsstarf... 9 Systurnar í Austur-Afríku... 10 Fjármál... 12 Framlög íslenska ríkisins til UNICEF... 14 Overview of the year 2014... 16 Við erum UNICEF á Íslandi... 18
UNICEF 2014 / Pirozzi UNICEF 2015 / Zaidi Frá stjórnarformanni Árið sem leið markaði afar mikilvæg tímamót fyrir réttindi barna í heiminum og ekki síður fyrir UNICEF á Íslandi, sem fagnaði því að áratugur var liðinn frá því nokkrir eldhugar komu saman og létu sterka réttlætiskennd og framkvæmdagleði leiða sig áfram til góðs í þágu barna. Hópur af ungu fólki tók sig saman og öflugir bakhjarlar studdu hugmyndina um að stofna landsnefnd fyrir UNICEF á Íslandi sem hefði það að markmiði að fylkja sér á bak við málstað Barnahjálpar Sameinuðu þjóðanna um réttindi allra barna til lífs, öryggis og hamingju. Gæfan og gengið á umliðnum árum hefur svo falist í því að hugsjónafólk á Íslandi ákvað að ganga til liðs við UNICEF og gerast heimsforeldrar allra barna í heiminum sem eiga undir högg að sækja. Það er ein mikilvægasta skuldbinding sem hægt er að hugsa sér. Þessi íslenska breiðfylking, sem á 10 ára afmælinu taldi rúmlega 22.000 manns, hefur vakið athygli hjá UNICEF alþjóðlega og heldur áfram að vaxa og eflast á alla lund. En stóri áfanginn var að heimurinn gat fagnað því að 20. nóvember 2014 var aldarfjórðungur liðinn frá því að Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna, samningurinn um réttindi barnsins, var tekinn upp. Sífellt fleiri lönd bæði viðkenna að sátt þurfi að ríkja um ófrávíkjanleg réttindi barna og það sem meira er um vert hafa lögfest sáttmálann líkt og Ísland gerði árið 2013. Hér á landi hófst heilt afmælisár skreytt viðburðum sem dreifðust yfir síðastliðið ár. Á afmælisdeginum sjálfum undirritaði hópur alþingismanna þvert á flokka yfirlýsingu um að gerast talsmenn barna á Alþingi. Við athöfnina settu þingmennirnir upp sérstök barnagleraugu til að minna sig á að líta alltaf á málin frá sjónarhorni barna. Ef vel tekst til mun þessi jákvæði áfangi hafa áhrif á allt samfélagið því eins og einn hinna nýju talsmanna hét þegar hún talaði til viðstaddra barna: Þegar við mótum lög munum við hafa það í huga að þau hafa áhrif á ykkur, öll lög hafa áhrif á ykkur. Tímamótunum var fagnað með margvíslegum hætti víða um heim. Líkt og afmælum yfirleitt, fylgdu hátíðahöldunum nauðsynleg sjálfsskoðun og mat á því hvort gatan hafi verið gengin til góðs. Þegar kemur að hjálparstarfi og réttindagæslu barna má sannarlega segja að dýrmætur árangur hafi náðst við að draga úr barnadauða og smitsjúkdómum, bæta næringu, aðgengi að hreinu vatni, draga úr fátækt og auka menntun barna ekki síst stúlkna. Við þekkjum tölurnar og þær vísa flestar í rétta átt, að minnsta kosti þegar horft er á meðaltalið sem aldrei segir þó nema hálfa söguna. Og blessunarlega eru þeir margir samferðamennirnir á þessari vegferð því hvort heldur er um að ræða stór eða smá framlög, stuðning ríkisstjórna, fyrirtækja, stofnana, góðgerðarfélaga eða einstaklinga þá liggur alls staðar að baki samviskuspurningin um 4 skilning og vilja hvers og eins til að bæta lífsskilyrði barna í heiminum í verki eða ljá þeim rödd og sýna réttindum barna virðingu. Rétt eins og hinir nýju talsmenn barna á Alþingi Íslendinga hafa heitið að gera. Og innihald sáttmálans góða hefur einnig notið stuðnings þeirra metnaðarfullu og sameiginlegu markmiða sem heimssamfélagið setti sér á árþúsundamótum og nú fara brátt að renna sitt skeið óháð árangri. Þegar áfanga er náð er ekki síður brýnt að horfast í augu við að þrátt fyrir mjög jákvæða þróun á mörgum helstu sviðum Barnasáttmálans þá hafa fá ár verið verri en 2014 þegar kemur að fjölda svæða þar sem neyðarástand ríkir og fjölda barna á flótta undan átökum og stríði. Engin dæmi eru um að UNICEF hafi lýst yfir jafn mörgum tilfellum um neyðarástand á efsta stigi og á þessu sama afmælisári. Hernaðarátök, hungur og ótrúleg neyð milljóna flóttamanna í Suður-Súdan og Mið-Afríkulýðveldinu, ebólufaraldurinn í Vestur-Afríku, áframhaldandi stríð og niðurbrot samfélaganna í Írak og Sýrlandi voru sameiginleg viðfangsefni okkar allra. Þau voru mörg önnur viðfangsefnin sem ekki voru í kastljósinu, en jafn brýn eftir sem áður. Barn sem er fórnarlamb náttúruhamfara, stríðs eða annarra hörmunga af manna völdum spyr ekkert um alþjóðlegt samhengi, ómöguleika í pólitík eða hvernig miði við að uppfylla þróunarmarkmið Sameinuðu þjóðanna. Barn í þeirri stöðu þarf tafarlausa hjálp. UNICEF alþjóðlega og landsnefndin á Íslandi hafa brugðist við ákallinu með öllum þeim leiðum sem okkur eru færar og við nutum til þess hjálpar heimsforeldra og samstarfsfyrirtækja, framlaga í sérstökum neyðarsöfnunum og í gegnum söfnun á degi rauða nefsins þar sem um 3.000 nýir heimsforeldrar bættust í liðið og um 2.000 aðrir lögðu börnum heimsins lið með stökum framlögum. Í haust rennur út fresturinn til að efna þróunarmarkmið Sameinuðu þjóðanna frá árþúsundamótum. Ný, sjálfbær þróunarmarkmið eru langt komin í mótun og þau innibera margt sem snýr að réttindum barna. Heimurinn er að sumu leyti að fletjast út. Sífellt fleiri lönd slást í hóp þeirra sem teljast til millitekju eða hátekjulanda. Þetta eru afar góð tíðindi en því miður þýðir þetta ekki betri lífskjör fyrir alla þegna þessara landa. Þvert á móti eru skýrar vísbendingar um að þótt meðaltalið líti betur út sé misskiptingin frekar að aukast. Það er því líklegt að ný markmið og endurnýjað hlutverk UNICEF muni fela í sér enn ríkari áherslu á rétt ALLRA barna til lífs, heilbrigðis og velferðar, óháð því hvar þau búa og þar með líka barna sem eftir sitja í velferðarríkjum eins og Íslandi og sjást ekki sérlega vel í meðaltölum. UNICEF á Íslandi heldur áfram inn í annan áratuginn í þeirri fullvissu að sífellt muni bætast í hóp þeirra sem vilja gerast talsmenn velferðar barna í verki og eiga þar með sinn þátt í því að við jörðinni taki fólk sem fær sanngjarnt tækifæri til að láta gott af sér leiða. Svanhildur Konráðsdóttir stjórnarformaður UNICEF á Íslandi
UNICEF 2015 / Dolan UNICEF 2015 / Zaidi Fjáröflun UNICEF treystir alfarið á frjáls Fjöldi heimsforeldra 2004-2014. Heildarfjöldi í lok hvers árs framlög. Stuðningur sem við 30.000 fáum frá einstaklingum, fyrirtækjum, sjóðum, félagasam- 26.256 tökum og opinberum aðilum 25.000 er forsenda þess að við getum 21.729 staðið fyrir öflugu hjálparstarfi og búið börnum betri heim. 20.000 22.146 Tengslin á milli þess hve mikinn stuðning við fáum og hve 15.000 13.591 mörgum börnum okkur tekst að 13.518 17.247 15.633 16.339 hjálpa eru raunveruleg og áþreifanleg. 11.756 Fjáröflun skipar þar af 10.000 leiðandi stóran sess í starfi okkar. Alls aflaði UNICEF á Íslandi tæpra 523,5 milljóna króna 5.000 6.026 á árinu. Um er að ræða 14% 2.033 aukningu á milli ára. Af slíkum 0 vexti njóta þúsundir barna góðs. 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Ástæðan fyrir þessum árangri er einföld. Almenningur á Íslandi og forsvarsmenn fyrirtækja og sjóða hérlendis deila með okkur þeirri sannfæringu að Nýir heimsforeldrar 2014 eftir skráningarleiðum öll börn hafi ófrávíkjanleg réttindi hvar í heimi sem þau fæðast. Árangurinn endurspeglar einnig það mikla traust sem UNICEF nýtur. Fyrir það traust erum við hjartanlega þakklát. Heimsforeldrar Heimsforeldrar eru hjartað í starfsemi UNICEF á Íslandi. Saman berjast heimsforeldrar og UNICEF fyrir réttindum allra barna og drífa áfram varanlegar umbætur sem breyta heiminum. Á hverjum degi sést árangur af þessu sameiginlega starfi okkar árangur sem hefur bein áhrif á börn og færir þeim von og betra líf. Mánaðarleg gjöf heimsforeldra gerir UNICEF kleift að bregðast samstundis við þegar neyðarástand brýst út, vera áfram til staðar fyrir börn eftir að kastljós fjölmiðla er farið annað, sinna hjálparstarfi á svæðum sem njóta engrar fjölmiðlaathygli og skipuleggja hjálparstarf til lengri tíma. 5
UNICEF 2014 UNICEF 2014 / Kuzaie 6 Alls fylktu sér 5.449 nýir heimsforeldrar á Íslandi á bak við baráttu UNICEF á árinu; 3.420 konur, 1.994 karlar og 35 fyrirtæki. Í lok árs 2014 voru íslenskir heimsforeldrar alls 26.256 með meðalmánaðarframlag upp á 1.591 krónur. Miðað við þennan fjölda má gera ráð fyrir að 10,2% landsmanna yfir 16 ára aldri séu heimsforeldrar. Þessi fjölmenni og fjölbreytti hópur samanstendur af fólki úr öllum aldurshópum hvaðanæva að af landinu sem á það sameiginlegt að vilja leggja sitt af mörkum til að bæta heiminn. Heimsforeldrar eru skýrt dæmi um hversu miklu er hægt að áorka með samstilltu átaki. Alls námu mánaðarlegar gjafir frá heimsforeldrum hvorki meira né minna en tæpum 419 milljónum árið 2014. Það er um 80% af heildarinnkomu UNICEF á Íslandi á árinu. Stuðningur heimsforeldra jókst um rúm 12% á milli ára eða rúmar 46 milljónir. Þessar gjafir skipta sköpum í lífi ótal barna og stuðla að víðtækum breytingum sem hafa áhrif á heimsvísu. Neyðarsafnanir Árið 2014 var því miður afar erfitt fyrir börn víða um heim. Ótal börn upplifðu ofbeldi og ótta, neyddust til að flýja heimili sín vegna stríðsátaka og misstu foreldra sína úr skæðum sjúkdómum. Landsmenn létu ekki á sér standa og lögðu sitt af mörkum til að bregðast við því neyðarástandi sem skapaðist á árinu og var greinilegt að almenningi og fyrirtækjum á Íslandi er umhugað um velferð allra barna, sama hvar í heiminum þau búa. Börn á flótta UNICEF þakkar Íslensku auglýsingastofunni og True North kærlega fyrir að gefa samtökunum auglýsingu til að vekja athygli á ömurlegum aðstæðum flóttabarna víða um heim. Markmiðið með auglýsingunni var að varpa ljósi á að börn á flótta þurfa öryggi og skjól rétt eins og öll önnur börn. Til að skapa réttar aðstæður voru flóttamannabúðir settar upp við Sólbrekku við Grindavík. Á tökudegi voru meira en 80 manns á vettvangi sem allir gáfu vinnu sína, auk þess að lána kvikmyndatökubúnað. Fjöldi fyrirtækja gaf einnig veitingar, afnot af bílum, bensín og annað sem til þurfti. Framlögin sem bárust með hjálp auglýsingarinnar runnu til neyðaraðgerða UNICEF með flóttabörnum í Sýrlandi. UNICEF er öllum þeim sem gerðu auglýsinguna að veruleika hjartanlega þakklátt fyrir ómetanlegan stuðning sinn. Þegar ebólufaraldurinn breiddist út í Vestur-Afríku um miðbik ársins hóf UNICEF á Íslandi neyðarsöfnun til þess að efla aðgerðir á vettvangi og stemma stigu við útbreiðslu sjúkdómsins. Hátt í tíu þúsund manns létu lífið af völdum hans og lífi milljóna barna í Líberíu, Gíneu og Síerra Leóne var umturnað. Stuðningur við söfnunina kom víða að og söfnuðust 8,8 milljónir króna í heildina hér á landi, en hluta af þeirri upphæð var safnað snemma árs 2015. Þannig gat UNICEF meðal annars dreift hjálpargögnum til að nota við meðhöndlun veikinnar, sett upp handþvotta- og sótthreinsiaðstöðu og þjálfað kennara, heilbrigðisstarfsfólk og sjálfboðaliða í að koma upplýsingum á framfæri til almennings um hvernig forðast ætti smit og hvert ætti að leita ef einstaklingar sýktust. Af þessum 8,8 milljónum söfnuðust ríflega 1,5 milljón króna í kaffihúsaátaki Te & Kaffis og viðskiptavina þeirra. Átakið heppnaðist afar vel og þegar upp var staðið safnaðist andvirði ríflega 116.000 skammta af næringarsöltum, mikilvægt hjálpargagn við umönnun þeirra sem veikjast af ebólu. Blóðug átök brutust út í Suður-Súdan á árinu. Gífurlegur vatns- og matarskortur varð í landinu sem gerði börn berskjölduð fyrir vannæringu og lífshættulegum sjúkdómum. Auk þess neyddust hundruð þúsunda barna til að flýja heimili sín. Lyfjafyrirtækið Alvogen spilaði stórt hlutverk í neyðarsöfnun UNICEF vegna þessa og efndi til styrktartónleika fyrir börn í Suður-Súdan þar sem Páll Óskar, Hjaltalín, Kaleo og Snorri Helga stigu á stokk og spiluðu fyrir fullu húsi gesta í Hörpunni. Allur aðgangseyrir á tónleikana, samtals 6 milljónir króna, rann óskiptur til neyðaraðgerða UNICEF í Suður-Súdan. Auk þess styrkti Alvogen söfnunina um 4 milljónir sem hluta af langtímasamstarfi fyrirtækisins og UNICEF. MP banki styrkti einnig neyðaraðgerðir UNICEF í Suður-Súdan um eina milljón króna, sem hluti af þeirra samstarfssamningi við UNICEF á Íslandi. Þar að auki svöruðu ótal einstaklingar og fjöldi fyrirtækja ákalli okkar. Þökk sé þessum styrkjum og stuðningi frá almenningi og öðrum fyrirtækjum söfnuðust í heildina 18,4 milljónir króna til neyðaraðgerða UNICEF í Suður-Súdan. Við þökkum öllum þeim sem lögðu þessu brýna málefni lið. Mikil neyð ríkti á Gasa-ströndinni á árinu kjölfar hinna skelfilegu stríðsárása í ágúst. Hátt í 500 börn létu lífið á örfáum vikum og ótal börn særðust og upplifðu miklar
UNICEF 2015 / Sokh UNICEF 2015 / Zaidi hörmungar. Þökk sé almenningi og fyrirtækjum sem lögðu neyðarsöfnun UNICEF lið með framlögum og áheitum frá hlaupurum í Reykjavíkurmaraþoninu söfnuðust 3,4 milljónir króna sem nýttust meðal annars við að koma hjálpargögnum á borð við lyf, matvælum, hreinlætisgögnum og teppum til barna og fjölskyldna sem misstu heimili sín. Fyrirtæki Farsælu samstarfi við fyrirtæki sem hafa sýnt UNICEF mikinn velvilja í gegnum tíðina var haldið áfram á árinu. Alþjóðlega lyfjafyrirtækið Alvogen, sem er undir forystu Róberts Wessman, hefur verið öflugur styrktaraðili UNICEF á Íslandi frá árinu 2012. Starfsmenn fyrirtækisins um allan heim hafa einnig styrkt UNICEF með framlögum sínum og söfnun í gegnum góðgerðasjóðinn Better Planet. Árið 2014 styrkti fyrirtækið menntaverkefni UNICEF í einu fátækasta landi heims, Madagaskar, um 3,6 milljónir króna. Framlagið frá Alvogen gerði UNICEF kleift að veita börnum menntun, sem annars hefðu ekki fengið tækifæri til þess að ganga í skóla. Auk þess studdi fyrirtækið rausnarlega við neyðarsöfnun UNICEF fyrir Suður-Súdan með ágóða miðasölu styrktartónleika í Hörpunni og þátttökugjöld í hjólreiðakeppninn Alvogen Midnight Time Trial sem var haldið í annað sinn í miðborg Reykjavíkur í júní. Te & Kaffi hefur verið dyggur stuðningsaðili UNICEF síðan 2008 og hefur samstarfið vaxið og dafnað síðan þá. Reglubundinni sölu á kaffi til fyrirtækja þar sem UNICEF fær rausnarlegan hluta söluandvirðis var haldið áfram á árinu og fyrirtæki tóku vel í að styðja UNICEF með þessum hætti. Auk kaffisölunnar studdi Te & Kaffi og viðskiptavinir þeirra rausnarlega við neyðarsöfnun UNICEF í baráttunni gegn ebólu, en kaffihúsin voru lögð undir tveggja vikna átak í september. Alls skilaði samstarfið við Te & Kaffi 4,1 milljón króna á árinu. Annað árið í röð studdi Lindex á Íslandi uppbyggingu menntunar í hinu sárafátæka ríki Búrkína Fasó í Vestur- Afríku með 2,5 milljóna króna framlagi. Um var að ræða samningsbundið framlag fyrirtækisins, en Lindex hefur heitið því að leggja UNICEF lið á tímabilinu 2013-2016. Framlag Lindex var varið til kaupa á skólagögnum og til að veita kennurum þjálfun í Búrkína Fasó. Að auki rann rúmlega ein milljón króna til almennra menntaverkefna UNICEF frá sölu Lindex af Múmín-vörum. Lindex brást einnig við þegar neyðarástand geisaði í Suður-Súdan. Á sviði bankaþjónustu var MP banki áfram aðalstyrktaraðili UNICEF. Samstarf MP banka og UNICEF hefur staðið yfir frá árinu 2011 og felur í sér að MP banki styrkir baráttu UNICEF á Íslandi um 2,5 milljónir króna árlega auk þess að veita samtökunum bankaþjónustu á bestu mögulegum kjörum. Stuðningur bankans nýttist meðal annars í innanlandsstarfi UNICEF fyrir réttindafræðslu í grunnskólum landsins, baráttunni gegn ebólu og útsendingu dags rauða nefsins. Prentsmiðjan Oddi hélt áfram að sjá um uppsetningu og prentun á kynningarefni UNICEF, samtökunum að kostnaðarlausu. Oddi hefur verið stuðningsaðili UNICEF allt frá því að samtökin hófu starfsemi á Íslandi 2004. Mörg önnur fyrirtæki studdu baráttu UNICEF á árinu. Í byrjun árs afhenti KPMG á Íslandi UNICEF hér á landi alls 900.000 krónur til hjálparstarfs UNICEF á hamfarasvæðinu á Filippseyjum eftir fellibylinn Haiyan, en þetta var afrakstur uppboðs og söfnunar meðal starfsmanna. Rúmlega 1,5 milljón króna safnaðist hérlendis í alþjóðlegu samstarfsverkefni með IKEA, en þær fjárhæðir fara þó ekki í gegnum reikninga íslensku landsnefndarinnar. Þá hefur fasteignafélagið Reitir séð UNICEF fyrir leiguhúsnæði á afar hagstæðum kjörum. Dagur rauða nefsins Hápunktur ársins var án efa dagur rauða nefsins sem haldinn var hátíðlegur föstudaginn 12. september. Meginmarkmið dagsins var að gleðja landsmenn, bjóða þeim að gerast heimsforeldrar og fræða þá um baráttu UNICEF í þágu barna um allan heim. Söfnunarþátturinn var sýndur í Ríkissjónvarpinu og náði 24,2% áhorfi. Leikarinn Ólafur Darri Ólafsson kynnti sér baráttu UNICEF á Madagaskar sem sýnt var frá í þættinum. Fjölmargir tónlistarmenn og skemmtikraftar gáfu vinnu sína auk þess sem mikill fjöldi sjálfboðaliða svaraði í símann í símaveri Vodafone. UNI- CEF er afar þakklát sjálfboðaliðunum, skemmtikröftunum, RÚV og Vodafone fyrir stuðninginn. Þátturinn gekk framar öllum væntingum og um 3.000 manns gengu í lið með heimsforeldrum. Í útsendingunni í sjálfri hringdu einnig inn fjöldi fólks og fyrirtækja sem og lögðu átakinu lið með stökum framlögum. 7
UNICEF 2015 / Lynch UNICEF 2014 / Pirozzi 8 Auk ofantalinna fyrirtækja lögðu mörg íslensk fyrirtæki okkur lið árið 2014. Í flestum tilvikum birtist stuðningurinn í formi ókeypis vöru og þjónustu eða veglegra afsláttarkjara. Slík velvild skiptir miklu máli og hjálpar við að halda rekstrar kostnaði í lágmarki. Mikill fjöldi fyrirtækja studdi einnig baráttu okkar með beinum styrkjum, m.a. vegna neyðarástandsins sem skapaðist í Suður-Súdan, ebólufaraldursins í Vestur-Afríku og vegna árásanna á Gasa svæðinu og á Sýrlandi. Öllum þessum fyrirtækjum kunnum við hjartans þakkir. Sjóðir Aurora velgerðasjóður og UNICEF á Íslandi undirituðu á árinu styrktarsamning þar sem sjóðurinn hét áframhaldandi stuðningi við menntun og vernd barna í einu fátækasta ríki heims, Síerra Leóne. Styrkurinn, alls 11,5 milljónir króna, var nýttur til að setja upp 100 mæðraklúbba vítt og breitt um landið. Mæðraklúbbarnir hafa reynst öflug leið til að koma fátækustu börnunum í Síerra Leóne í skóla, vernda þau gegn ofbeldi og stuðla að valdeflingu kvenna. Í mæðraklúbbunum koma mæður úr þorpunum saman Stífkrampaátak UNICEF og KIWANIS Stífkrampi er kvalafullur sjúkdómur sem árlega dregur tugþúsundir nýfæddra barna til dauða. Ungbörn sem veikjast af stífkrampa líða hræðilegar kvalir á alltof stuttri ævi. Eina örugga vörnin við stífkrampa er bólusetning og með bólusetningum hefur á tuttugu árum tekist að lækka dánartíðni nýbura af völdum stífkrampa í heiminum um 90%. Enn er sjúkdómurinn þó landlægur í 25 ríkjum og alltof margar nýbakaðar mæður og börn þeirra láta lífið af völdum þessa hræðilega sjúkdóms á hverju ári, sem auðveldlega væri hægt að koma í veg fyrir með bólusetningum. Til þess að taka þátt í baráttunni fyrir bættri heilsu barna tóku Kiwanis-hreyfingin á Íslandi og Færeyjum og UNICEF höndum saman á árinu í baráttunni gegn stífkrampa. Átakið var liður í alþjóðlegri baráttu UNICEF og Kiwanis gegn stífkrampa og þáttur í því markmiði að sigrast endanlega á stífkrampa í heiminum. og mynda félag sem veitir skólanum á staðnum aðhald og stuðning, auk þess að hafa auga með fátækustu fjölskyldunum í þorpinu til að tryggja að börn þeirra gangi í skóla. Mæðurnar beita sér einnig af krafti gegn ofbeldi á börnum í þorpunum og berjast bæði gegn þungunum og giftingum unglingsstúlkna. Reikna má með að innan tveggja ára muni um 100.000 börn njóta góðs af þeim mæðraklúbbum sem Aurora velgerðarsjóður styrkir. Sannar gjafir Mikið magn lífsnauðsynlegra hjálpargagna bárust börnum víða um heim í gegnum sölu á sönnum gjöfum UNICEF á árinu. Hjálpargögnin voru keypt í nafni fermingarbarna, afmælisbarna, feðra, mæðra, barnabarna, brúðhjóna, leynivina og svo mætti lengi telja. Fyrirtæki voru einnig gjörn á að gefa starfsfólki sínu sannar gjafir af ýmsum tilefnum. Á árinu 2014 keyptu landsmenn hjálpargögn í nafni ástvina sinna og samstarfsfélaga fyrir tæpar 6,8 milljónir króna. Af því voru tæplega 5 milljónir jólagjafir. Þetta voru gjafir sem sannarlega komu að góðum notum. Þess má geta að alls voru keypt bóluefni til þess að bólusetja 11.370 börn gegn mislingum og 33.580 börn gegn mænusótt, skólagögn fyrir 7.420 börn auk 17 skóla í kassa sem innihalda skólagögn fyrir 40 börn hver. Einnig voru keyptar 6 vatnsdælur og 160.000 vatnshreinsitöflur sem eru lífsnauðsynlegar þegar neyðarástand skapast og aðgengi að hreinu vatni er ekkert. Þannig mætti áfram telja. Aldrei hafa fleiri sannar gjafir verið keyptar hérlendis og er um að ræða 19% aukningu á milli ára. Frábært er að sjá hversu margir nýta sér þennan möguleika til að gleðja aðra! Önnur framlög og rekstrarstyrkir Auk þeirra verkefna og styrkja sem þegar hafa verið nefndir barst UNICEF á Íslandi stuðingur víðs vegar að á árinu. Um er að ræða framlög frá nemendafélögum og góðgerðaráðum framhaldsskóla, grunnskólanemendum sem tóku þátt í UNICEF-hreyfingunni, ágóða af tombólum dugmikilla barna, sölu á minningarkortum, auk mikils fjölda óvæntra gjafa frá einstaklingum og fyrirtækjum. Samtals námu önnur framlög og rekstrarstyrkir 46,7 milljónum króna.
UNICEF 2014 UNICEF 2014 / Pirozzi Innanlandsstarf UNICEF á Íslandi hélt úti öflugu starfi hér á landi árið 2014. Verkefnin voru að vanda fjölbreytt. Unnið var að gerð verkfærakistu fyrir innleiðingu Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna en hún er hugsuð til að gera sem flestum sveitarfélögum og stofnunum kleift að kynna sér sáttmálann og þær forsendur og framgangsþætti sem þarf við að innleiða hann. Þar sem sveitarfélög framkvæma megnið af því starfi sem hefur beina tengingu við daglegt líf barna er vinna þeirra við innleiðingu Barnasáttmálans órjúfanlegur þáttur við að uppfylla ákvæði hans. Á árinu 2014 voru verkfærin í kistunni þýdd og staðfærð og vinna hófst við heimasíðu verkefnisins. Á henni verður meðal annars hægt að nálgast leiðbeiningar um hvernig sveitarfélög geta staðið að innleiðingu sáttmálans. Innanríkisráðuneytið og umboðsmaður barna styrktu verkefnið á árinu. UNICEF-hreyfingin Þátttökuskólum í UNICEF-hreyfingunni, grunnskólaverkefni UNICEF á Íslandi, fjölgar ár frá ári. Árið 2014 var 41 skóli skráður til þátttöku og tæplega 7.700 nemendur tóku þátt. Það er 40% fjölgun nemenda frá fyrra ári. Meginmarkmið verkefnisins er að stuðla að vitundarvakningu meðal barna hér á landi um þróunarmál og réttindi barna. Vinna við skýrslu um skort barna á Íslandi hélt áfram á árinu. Markmiðið er einblína á þau börn sem líða skort í íslensku samfélagi og greina hópinn meðal annars niður eftir bakgrunnsbreytum. Mælitæki UNICEF kallast MODA (Multile overlapping deprivation analysis) og er ætlað að vera alhliða mælingartæki á margvíslegan skort barna og barnafátækt. Skýrslan mun koma út árið 2015. Á árinu hélt verkefnadeild auk þess fjölmargar kynningar og námskeið um réttindi barna, innleiðingu Barnasáttmálans og um baráttu UNICEF. Einnig voru skrifaðar umsagnir, yfirlýsingar og álit vegna réttinda barna. 25 ára afmæli Barnasáttmálans Þann 20. nóvember 2014 urðu þau tímamót að Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna varð 25 ára. Undirbúningur fyrir afmælið stóð allt árið og í undirbúningsnefndinni voru fulltrúar frá UNICEF, umboðsmanni barna, Barnaheillum, forsætis-, velferðar-, mennta- og innanríkisráðuneyti og Norðurlandaráði. Meðal þess sem gert var í tilefni afmælisins var að ríkisstjórn Íslands tók á móti fulltrúum ungmennaráða UNICEF, umboðsmanns barna og Barnaheilla. Ungmennin fengu þar tækifæri til að benda á ýmislegt sem þau telja mikilvægt að stjórnvöld hafi í huga við stefnumótun sína. Á sjálfan afmælisdaginn var síðan haldinn stór og mikill fagnaður í Laugalækjarskóla. Þar undirrituðu meðal annars sex þingmenn yfirlýsingu um að þeir myndu verða talsmenn barna á Alþingi. Þingmannahópurinn er þverpólitískur og samanstendur af þingmönnum úr öllum flokkum. Í tilefni afmælisins vann UNICEF síðan að útgáfu Barnasáttmálans í kassanum. Í honum er annars vegar að finna barnvæna útgáfu af Barnasáttmálanum og hins vegar réttindaspilastokk með léttum og skemmtilegum æfingum sem setja sáttmálann og réttindin í samhengi við daglegt líf. Markmiðið með æfingunum er að stuðla að samræðum um þýðingu mannréttinda í hinu stóra samhengi. Kassinn er afmælisgjöf UNICEF til allra grunnskóla á Íslandi. 9
SYSTURNAR í AUSTUR-AFRíku UNICEF starfar í yfir 190 löndum og landsvæðum um allan heim. Systurnar Sólrún og Hildigunnur Engilbertsdætur vinna báðar á vegum UNICEF í Austur- Afríku, Sólrún í Rúanda en Hildigunnur í Úganda. Í báðum löndum standa börn frammi fyrir stórum áskorunum þegar kemur að næringu, aðgengi að vatni, hreinlætisaðstöðu og menntun. Hér segja þær Sólrún og Hildigunnur frá því í hverju starf þeirra felst og hvernig UNICEF styður stjórnvöld í landinu við að búa betur að yngstu þegnum sínum. Sólrún Engilbertsdóttir, UNICEF í Rúanda Ég hef unnið fyrir UNICEF frá árinu 2006, fyrst hjá UNI- CEF í Kenýa, svo hjá höfuðstöðvum UNICEF í New York. Síðan 2013 hef ég unnið fyrir UNICEF í Rúanda og bý í höfuðborginni Kigali. Hér sinni ég aðallega rannsóknarvinnu sem snýr að því að vinna að bættum hag barna. UNICEF leikur lykilhlutverk í ráðgjöf fyrir ríkisstjórnina um málefni barna, bæði réttindi þeirra og afkomu, og notar reynslu og rannsóknir frá flestum löndum heims til að benda á skynsamlegar leiðir til að bæta hag barna. Rúanda er merkilegt land að mörgu leyti, en aðeins eru rúm tuttugu ár liðin frá því að eitt blóðugasta þjóðarmorð 20. aldarinnar var framið hér. Síðan þá hafa aðstæður barna batnað mjög mikið í landinu, til dæmis hefur tíðni barnadauða lækkað úr 196 dauðsföllum (árið 2000) af hverjum 1000 fæðingum í 76 dauðsföll af hverjum 1000 árið 2010. En margt er enn framundan til að bæta aðstæður barna í Rúanda. Landið er afar þéttbýlt, hér búa 11 milljónir á landsvæði sem er fjórðungur Íslands að stærð. Fátæktin er mikil og vannæring barna er stórt vandamál. Helstu áherslumál UNICEF í Rúanda eru að bæta aðgengi barna að heilsugæslu og betri næringu, auka gæði menntunar og láta til sín taka á sviði barnaverndarmála. Vinnan mín snýst um allt frá því að rannsaka ofbeldi gegn börnum og ungu fólki og skoða tengsl vannæringar og ýmissa samverkandi þátta t.d. næringarsnauðrar fæðu og mengaðs drykkjarvatns. Ég vinn líka við að skoða stöðu barna varðandi þroska, t.d. vitsmuna- og tilfinningaþroska, ásamt félagslegum og líkamlegum þroska frá fæðingu til skólaaldurs. Allar þessar rannsóknir, og líka það sem við lærum af þróunarverkefnum UNICEF í Rúanda og öðrum löndum, eru svo notaðar í ráðgjöf okkar fyrir ríkisstjórnina um hvernig bæta megi hag og velferð barna í landinu. Ég er búin að vera hér í tvö ár og reikna með að vera hér önnur tvö ár til viðbótar. Andstætt því sem margir halda þá er gott að búa hér að flestu leyti og við búum við ágætt öryggi í daglegu lífi. Hér er mikið af fólki og náttúra landsins er líka ægifögur. UNICEF 2014/ Park 10
Hildigunnur Engilbertsdóttir UNICEF í Úganda Þetta er annað árið mitt í stöðu sérfræðings (e. research consultant) hjá UNICEF í Úganda. Ég var starfsnemi hér þegar ég var í námi, þannig að ég þekki Úganda þokkalega vel og reyndar Austur-Afríku, því ég hef líka búið um lengri eða skemmri tíma í Tansaníu, Kenýa og Rúanda. Ég á heima í Kampala, sem er ágætis bær að búa í, en umferðin er engu lík! Það getur tekið klukkutíma að komast nokkur hundruð metra á bíl á annatíma. Ég vinn í deild sem kallast á ensku Social Policy and Evaluation. Þar fjöllum við um félags- og velferðarmál barna, auk þess að annast matsgerðir og úttektir. Eins og almennt gildir um stofnanir Sameinuðu þjóðanna er ráðgjöf við stjórnvöld mikilvægur hluti af starfsemi UNICEF. UNICEF er sjálfstæð stofnun innan Sameinuðu þjóðanna sem stendur líka fyrir sjálfstæðum þróunarverkefnum, t.d. í barna- og mæðravernd og við að tryggja aðgang að hreinu drykkjarvatni og hreinlætisaðstöðu. Til þess að hafa áhrif á stefnu í málefnum barna gerum við rannsóknir á flestum þáttum sem snerta líf barna í landinu og notum úttektir á verkefnum UNICEF til að gefa ráð um hvað er líklegt til árangurs og hvað ekki. Og það er nóg að gera því um 58% þjóðarinnar í Úganda er undir 18 ára aldri, sem þýðir að mörg börn eru á framfæri hvers vinnandi einstaklings. Þó að hlutfall þeirra sem búa undir fátæktarmörkum hafi lækkað frá 56% árið 1992 niður í 20% árið 2012, þá skortir börn í Úganda enn mjög mikið þegar kemur að aðgengi að heilbrigðiskerfi, vatni og hreinlætisaðstöðu, góðri næringu og menntun. Til að mynda er um þriðjungur barna vanþroska vegna langvarandi vannæringar og um þriðjungur hefur ekki aðgang að hreinu vatni. UNICEF í Úganda hefur verið mjög framarlega þegar kemur að nýjungum og notast töluvert við farsímatækni (U-report, mtrac, DevTrac) við að bæta stöðu barna, með því að koma upplýsingum hratt og örugglega á framfæri. UNICEF aðstoðar stjórnvöld líka við að sinna flóttabörnum en Úganda hefur á undanförnum árum tekið á móti yfir 433.000 flóttamönnum frá nágrannalöndum. Þar af eru um 280.000 börn. 58% þjóðarinnar í Úganda eru börn undir 18 ár aldri. 11
UNICEF 2014/ Whitby UNICEF 2014/ Mawa Fjármál Tekjur á árinu 2014 námu 523,5 milljónum króna en kostnaður við fjáröflun, kynningarmál og rekstur skrifstofu nam um 125,3 milljónum, þar af var launakostnaður um 81,9 milljónir. Vegna beinna rekstrarframlaga var hins vegar einungis 20% af söfnunarfé varið til rekstrar landsnefndarinnar. Söfnunarfé deilist þannig að af hverjum 100 krónum sem gefnar voru til UNICEF fór tæplega ein króna í rekstur og stjórnun, tæpar tvær krónur í kynningarmál og 17,5 krónur í að safna næstu 100 krónum og hjálpa enn fleiri börnum. Eins og undanfarin ár var framlag heimsforeldra stærsti tekjuliður UNICEF á Íslandi. Heildarframlög þeirra námu 418,7 milljónum króna. Ráðstöfun til hjálparstarfs erlendis nam rúmum 392,9 milljónum króna árið 2014. Þar af var um 311 milljónum varið til reglubundinna verkefna UNICEF í þeim löndum þar sem þörfin er mest. Að auki var 26,8 milljónum króna varið í réttindagæslu og verkefni fyrir börn á Íslandi. Íslensk fyrirtæki hafa stutt dyggilega við baráttu UNICEF síðan landsnefndin var stofnuð árið 2004. Á árinu 2014 veitti Lindex styrk að verðmæti 2,5 milljóna króna til eflingar menntunar í Búrkína Fasó, að auki rann rúmlega ein milljón króna til almennra menntaverkefna UNICEF frá sölu Lindex af Múmín-vörum. Alvogen styrkti einnig menntun stúlkna í Madagaskar og neyðaraðgerðir í Suður-Súdan fyrir um 7,5 milljónir króna. Að auki hefur Te og Kaffi verið öflugur samstarfsaðili UNICEF um árabil og í ár skilaði samstarfið rúmri 4,1 milljón króna. Aurora velgerðarsjóður veitti framlag að upphæð 11,5 milljónum króna til menntunar og verndar barna í Síerra Leóne. Árið 2014 stóð UNICEF á Íslandi fyrir neyðarsöfnunum fyrir bágstödd börn í Sýrlandi, á Filippseyjum, í Suður- Súdan og á Gasa. Einnig var hrundið af stað neyðarsöfnun fyrir börn sem áttu um sárt að binda vegna ebólu-faraldursins í Vestur-Afríku. Heildarupphæð framlaga til neyðarsafnana á árinu 2014 var tæp 35,6 milljónir króna. Samkvæmt lögum UNICEF á Íslandi er stofnfé samtakanna ein milljón króna. Óráðstafaðar tekjur þar með talið varasjóður og óráðstafaðar tekjur til hjálparstarfs námu um 21,8 milljónum króna í lok árs 2014. Alþjóðleg verkefni UNICEF á Íslandi árið 2014 / Allocation of development assistance in 2014 4,1% 10,0% 3,0% 1,1% Ráðstöfun söfnunarfjár árið 2014 / Allocation of donations in 2014 4,7% 0,7% 1,8% 17,5% 0,6% 81,1% 75,3% Barátta fyrir börn 80% 12 Barátta UNICEF fyrir börn um allan heim (reglubundin verkefni) UNICEF í Búrkína Fasó (menntun) UNICEF í Madagaskar (menntun og næring) Neyðaraðstoð (Sýrland, Filippseyjar, Suður Súdan, Gaza og ebóla) UNICEF í Síerra Leóne (menntun og barnavernd) Sérstök verkefni UNICEF (menntun & bólusetningar gegn stífkrampa og mænusótt) Alþjóðleg verkefni UNICEF Réttindagæsla og verkefni á Íslandi Fjáröflun Rekstur og stjórnun Kynningarmál
UNICEF 2014 UNICEF 2014/ Parelka HELSTU TEKJUR OG GJÖLD Tekjur Heimsforeldrar 418.658.600 Rekstrarstyrkir 25.289.875 Sjóðir og fyrirtæki 11.041.079 Neyðarsafnanir 35.597.381 Stórir gefendur 11.500.000 Verkefnastyrkir 3.751.075 Önnur framlög 16.330.976 Vaxtatekjur 1.316.815 Alls 523.485.801 Útgjöld Kostnaður við fjáröflun 106.119.086 Kynningarmál 8.594.594 Rekstur og stjórnun 10.621.102 Alls 125.334.782 Ráðstöfun til hjálparstarfs Erlend verkefni Reglubundin verkefni UNICEF 311.000.002 UNICEF í Búrkína Fasó 2.450.000 UNICEF í Madagaskar 15.903.355 UNICEF í Sýrlandi 2.768.733 UNICEF á Filippseyjum 16.068.298 UNICEF í Síerra Leóne 11.442.500 UNICEF mænusóttarbólusetning 2.603.970 UNICEF í Suður Súdan 13.162.893 UNICEF í Palestínu (Gasa) 2.531.100 UNICEF ebóluviðbrögð 3.650.028 UNICEF menntun 1.074.186 UNICEF stífkrampabólusetning 828.824 Til erlendra verkefna alls 383.483.889 Innlend verkefni Réttindagæsla og verkefni á Íslandi 23.100.665 Til innlendra verkefna alls 23.100.665 Alls til verkefna UNICEF 406.584.554 Ráðstöfun til hjálparstarfs flutt til ársins 2015 Fjármagn sem verður ráðstafað árið 2015: 21.815.826 kr. Allar upphæðir eru í íslenskum krónum. Deloitte annaðist endurskoðun á ársreikningi UNICEF á Íslandi. Ársreikninginn má nálgast á skrifstofu UNICEF á Íslandi. KEY FINANCIAL FIGURES Donations Global Parents 418.658.600 Operational support 25.289.875 Corporates and foundations 11.041.079 Major donors 11.500.000 Emergency appeals 35.597.381 Project support 3.751.075 Other donations 16.330.976 Finance income and exchange rate gain 1.316.815 Total 523.485.801 Expenditure Fundraising cost 106.119.086 Communication 8.594.594 Other expenditure 10.621.102 Total 125.334.782 Programme allocation International projects Regular resources, UNICEF projects 311.000.002 UNICEF Burkina Faso 2.450.000 UNICEF Madagascar 15.903.355 UNICEF Syria 2.768.733 UNICEF Philippines 16.068.298 UNICEF Sierra Leone 11.442.500 UNICEF Polio Immunization 2.603.970 UNICEF South Sudan 13.162.893 UNICEF opt (Gaza) 2.531.100 UNICEF Ebola response 3.650.028 UNICEF Education 1.074.186 UNICEF Tetanus Immunization 828.824 Total international projects 383.483.889 Domestic projects Child rights advocacy and domestic programmes 23.100.665 Total domestic projects 23.100.665 Total UNICEF projects 406.584.554 Funds which will be allocated in 2015: 21.815.826 kr. All figures are in Icelandic krona. Deloitte audited the finances of UNICEF Iceland. For further information please contact UNICEF Iceland. 13
Framlög íslenska ríkisins til UNICEF Í þingsályktun Alþingis um áætlun um alþjóðlega þróunarsamvinnu Íslands 2013-2016 er UNICEF nefnd sem ein af fjórum lykilstofnunum í fjölþjóðlegri þróunarsamvinnu, þ.e. stuðningi við alþjóðastofnanir sem sinna þróunarsamvinnu og hjálparstarfi. Þingsályktunin, sem oftast er kölluð þróunarsamvinnuáætlun, er mikilvægur rammi utan um framlög Íslands til þróunarsamvinnu. Stuðningur landsmanna við opinbera þróunarsamvinnu Íslands er enda mjög mikill. Í könnun utanríkisráðuneytisins og Þróunarsamvinnustofnunar um viðhorf og þekkingu almennings á opinberri þróunarsamvinnu (sem framkvæmd var sumarið 2013) kom fram að tæplega 90% Íslendinga vilja óbreytt eða aukin framlög til málaflokksins. Samningur undirritaður á degi Sameinuðu þjóðanna Á opnum fundi sem haldinn var á degi Sameinuðu þjóðanna í október 2014 undirrituðu Bergsteinn Jónsson, framkvæmdastjóri UNICEF á Íslandi og Gunnar Bragi Sveinsson, utanríkisráðherra, samstarfssamning utanríkisráðuneytisins við UNICEF á Íslandi fyrir tímabilið 2014-2016. Samstarf UNICEF og utanríkisráðuneytisins hefur verið gott um árabil og frá árinu 2011 hefur samstarfið verið formgert með samningi. Framlög til UNICEF samkvæmt samstarfssamningnum munu nema samtals 21,5 milljónum króna á gildistímanum, með fyrirvara um fjárveitingu samkvæmt fjárlögum. Markmið samningsins er að efla kynningu á hlutverki og starfsemi UNICEF og auka samvinnu við utanríkisráðuneytið. UNICEF hefur veitt ráðuneytinu ráðgjöf og umsögn vegna málefna á fjölþjóðlegum vettvangi hvað varðar málefni barna, ásamt því að veita útsendu starfsfólki á vegum Íslensku friðargæslunnar fræðslu um málefni barna áður en það fer til starfa á vettvangi. Stærsta einstaka framlag íslenska ríkisins, 72,4 milljónir króna, rann til svokallaðra almennra framlaga. Slík framlög eru ekki eyrnamerkt ákveðnum verkefnum og gera UNICEF þannig kleift að sinna þróunar- og hjálparstarfi á svæðum sem njóta engrar fjölmiðlaathygli og berjast fyrir réttindum barna á heimsvísu. Sjötta árið í röð veitti utanríkisráðuneytið framlög til UNICEF í Palestínu, en árið 2014 námu þau 30 milljónum króna. Framlag Íslands rann til verkefnis sem miðar að því að dýpka þekkingu og skilning starfsfólks UNICEF á svæðinu á sviði jafnréttismála með því að samþætta og innleiða kynjasjónarmið í verkefni UNICEF á svæðinu. 14 Utanríkisráðuneytið veitti einnig 20,3 milljónum króna til samstarfsverkefnis UNICEF og mannfjöldastofnunar Sameinuðu þjóðanna, UNFPA, sem miðar að því að afnema limlestingu á kynfærum kvenna og stúlkna. Samstarf UNICEF og UNFPA felur í sér heildstæða nálgun og markmiðið er að hraða afnámi á þessari skaðlegu hefð. Verkefnið nær til 16 landa í Afríku og felst í fræðslu og stuðningi við einstaklinga, hópa og samfélög með það að leiðarljósi að stuðla að afnámi hefðarinnar. Auk þess er veittur stuðningur við breytingar á laga- og stofnanaumhverfi í verkefnalöndunum. Ennfremur var fjármagni varið til áframhaldandi stöðu ungs sérfræðings (e. Junior Professional Officer) í menntaverkefnum hjá UNICEF í Malaví, en Eva Harðardóttir uppeldis- og menntunarfræðingur hélt út til starfa árið 2013. Að lokum ber að nefna 7 milljóna króna framlag utanríkisráðuneytisins til UNICEF á Íslandi samkvæmt samstarfssamningi. Samningurinn kveður á um að landsnefndin sinni vitundarvakningu, fræðslu og upplýsingagjöf um starfsemi UNICEF. Sú upphæð er sú eina af fjárframlögum ríkisins til UNICEF sem birtist í bókhaldi landsnefndarinnar. Samstarf við friðargæsluna Samstarf Íslensku friðargæslunnar og UNICEF var formfest með samningi í febrúar 2007. Síðan þá hefur fjöldi Íslendinga verið sendur á vettvang til starfa fyrir UNICEF. Þeir hafa gegnt margvíslegum störfum og meðal annars verið í Georgíu, Srí Lanka, Tadjikistan, Súdan, Pakistan, Jemen og Sómalíu. Sólrún María Ólafsdóttir hélt til Palestínu árið 2013 á vegum friðargæslunnar og starfar þar enn hjá UNICEF í Palestínu við að samþætta og innleiða kynjasjónarmið í verkefni UNICEF og dýpka þekkingu starfsfólks á sviði jafnréttismála. Framlög íslenska ríkisins til verkefna UNICEF 2012-2014 (í milljónum króna): 2012 2013 2014 Almennt framlag 69,8 73,4 72,4 Neyðaraðstoð 11,5 10,6 28,2 Verkefni í Palestínu 12,9 30,4 30,0 Verkefni í samvinnu við UNFPA 24,2 12,9 20,3 Ungir sérfræðingar 17,3 20,0 8,0 Friðargæsluliði Palestínu 17,9 15,6 17,7 UNICEF á Íslandi samstarfssamningur 5,5 6,0 7,0 Samtals: 152,9 176,3 183,6
UNICEF 2014/ Pirozzi UNICEF 2014/ Brake Stefán Ingi Stefánsson heldur til annarra starfa UNICEF 2015/ Zmey Stefán Ingi Stefánsson leiddi undirbúning að stofnun landsnefndar UNICEF á Íslandi árið 2003 og var framkvæmdastjóri frá formlegri stofnun hennar í mars 2004 þar til hann lét af störfum í október 2014. Stefán Ingi fluttist til Panama þar sem hann starfar nú í þágu barna hjá UNICEF sem yfirmaður fjáröflunar og samfélagslegrar ábyrgðar fyrirtækja í rómönsku Ameríku og Karíbahafi. Stjórn og starfsfólk UNICEF á Íslandi þakkar Stefáni Inga kærlega fyrir ötult starf undanfarinn áratug. 15
UNICEF 2014/ Belicari UNICEF 2015/ Matas Overview of the year 2014 Fundraising UNICEF relies entirely on free donations. Support from the public, companies, funds, organizations and the government are the reason why UNICEF can hold out an effective aid work on a large scale for the benefit of children worldwide. The link between the amount of financial support and the number of children UNICEF can provide aid for, is a very real and tangible one. Fundraising is therefore a major part of our work in Iceland. In total, 5,449 new pledge donors, Global Parents, joined UNICEF fight for children s rights in the year 2014; 3,420 women, 1,994 men and 35 companies. By the end of the year the number of UNICEF s Global Parents in Iceland was 26,256 with the average monthly donation of 1,591 IKR. That number of monthly supporters indicates that 10.2% of the population above the age of 16, is a Global Parent. This large and diverse group consists of people of all ages and background who share our vision of wanting to make the world a better place for children. Global Parents portray a very clear example of how much can be achieved through combined effort. In 2014, the monthly donations of Global Parents reached in total 419 million IKR. That is around 82% of the total amount of donations to UNICEF last year. The support of Global Parents thereby increased by more than 12% from 2013 or by 46 million IKR. These donations are vital for making children s lives better and setting in motion large scale improvements the world over. Other fundraising activities included e.g. emergency appeals for South-Sudan, Gaza and a campaign to respond to the emergency during the Ebola outbreak in West-Africa. Sales of the so-called Inspired Gifts also continued in 2014 and a total of 6,8 million IKR was raised through the project, an 19.8% increase from the year before. Through Inspired Gifts, 11,370 children were immunized against 16 measles and 33.580 received vaccines for polio. 7,420 children received school supplies, 17 Schools-in-a-box were supplied as well as 6 water pumps and 160,000 water purifying tablets. Other items include mosquito nets, therapeutic food and milk for malnourished children. Sponsored Projects In recent years the Aurora foundation has supported an extensive and comprehensive education project in Sierra Leone, one of the poorest countries in the world. In 2014 the Aurora foundation and UNICEF Iceland signed an agreement on a continued support to the education and protection of children in Sierra Leone. The support, in total 11.5 million IKR was utilized to set up 100 Mother s clubs all over the country. The Mother s clubs have turned out to be a very successful way to enable the poorest children in Sierra Leone to go to school, protect them from mistreatment and violence as well as serving as a platform for the empowerment of women in the community. In the Mother s clubs, mothers from the villages get together and form a club which gives the local school supp ort and restraint, as well as keeping an eye on the poorest families in the village in order to ensure that their children too have access to education. The mothers also speak up and act against violence of children and fight against young girls being married. It is estimated that around 100,000 children will benefit from the Mother s clubs in the next two years, with the support of Aurora. Advocacy and Education for Development UNICEF carried on a strong advocacy policy in Iceland in 2014. The making of a toolkit in order to incorporate the CRC was put into motion as a means to simplify the practical use of the CRC for institutions and municipalities. As
the municipalities are responsible for incorporating the CRC, with regard to education for example, it is very important to support them to do so, in order for the CRC to be fulfilled. In 2014 the toolkit was translated and the work on a website also began. On the website municipalities can access information on how to implement the CRC. The ministry of internal affairs and the Children s Ombudsman supported the project in 2014. 41 schools with nearly 7,700 pupils participated in the UNICEF run, an annual event which aims to create awareness amongst school children on developmental issues and the life and circumstances of other children in the world. In 2014 the work on UNICEF Iceland s report on child deprivation in Iceland was carried on. The aim of the report is to identify children who are deprived in Icelandic society by utilizing MODA (Multiple overlapping deprivation analysis), a comprehensive measuring tool for child deprivation and poverty. Numerous presentations on the work of UNICEF and workshops on children s rights, the implementation of the CRC and UNICEF s work for children s rights were also conducted during the year. The Icelandic government The Icelandic government raised its continued support for UNICEF in 2014 with funds being allocated to regular projects within UNICEF, as well as to UNICEF-projects in Palestine, and a joint programme with UNFPA aiming at ending female genital mutilation/cutting. One UNICEFposition in Palestine was paid for by the Icelandic Crisis Response Unit. Funds for the continued work of a Junior Professional Officer for education programmes in Malawi were also allocated in 2014. On the United Nations Day in October, UNICEF Iceland and the minister of foreign affairs, Gunnar Bragi Sveinsson, signed a cooperation agreement between the ministry of foreign affairs and UNICEF for 2014-2016. Corporate partners A successful collaboration with corporate partners who have been very supportive of UNICEF s work throughout the years was continued in 2014. Alvogen pharmaceutical company continued to be a valuable partner. Ever since 2012 the company and it s employees have supported UNICEF through their charity fund, Better Planet. In 2014 Alvogen supported UNICEF s education initiative in Madagascar which enabled UNICEF to set up three fully equipped classrooms which 180 children will benefit from every year. In addition to that, Alvogen also supported UNICEF s emergency appeal for South-Sudan by setting up charity concert with all the proceedings going to the emergency appeal as well as the registration fee for the Alvogen Midnight Time Trial bike race which was held in Reykjavík in June. Te & Kaffi has supported UNICEF since 2008 with an annual coffee sale campaign. In 2013 all of Te & Kaffi s cafés joined UNICEF in a month long campaign for the End Polio campaign and last year the cafés united in a campaign to support UNICEF s emergency appeal in the fight with Ebola. For the second year, Lindex Iceland supported education projects in Burkina Faso by donating a valued 2.5 million IKR contribution. The contribution is a part of a cooperation agreement signed in 2013, where Lindex Iceland will support education in Burkina Faso by an annual, set amount. Lindex Iceland also responded to the emergency appeal for the Ebola crisis in West-Africa. MP Bank continued to support UNICEF but a cooperation agreement has been in place since 2011. MP Bank supports UNICEF by contributing 2.5 million IKR annually, in addition to supplying bank service at a minimum cost. Oddi Printing supported UNICEF by managing layout and printing of all of UNICEF s promotional material, free of charge. Oddi has been a great supporter of UNICEF ever since the Icelandic NatCom was set up in 2004. Several other corporate partner and companies supported UNICEF in 2014 in various ways. KPMG donated 900,000 IKR to UNICEF s emergency relief in typhoon Hayian affected Philippines. Reitir Real Estate Service continued to provide UNICEF with the letting of an office space for a very reasonable price. For all of this and to all of those who supported UNICEF s work in one way or another in the past year, we would like to express our sincere thanks. Key financial figures See tables and graphs on p. 12-13. Successful Red Nose Day The highlight of UNICEF Iceland s campaigns in 2014 was a very successful telethon, The Red Nose Day, on September 12th. The main goal of the event was to bring joy and laughter, offer the public to join UNICEF s Global Parents and share with people what it really is that UNICEF does to makes the lives of children better every day. This was the first time the telethon was screened live from the National Broadcasting Service (RÚV). UNICEF Iceland s HPS, actor Ólafur Darri Ólafsson, went to Madagascar earlier in the year where he got to know the work of UNICEF in the country as well as some of the children who live there. Footage from his visit was screened during the telethon and many volunteers; musicians, comedians and other artists took part. A number of volunteers also worked at the live call center to register and welcome new pledge donors. UNICEF is immensely grateful to everyone who made this event possible, including all the volunteers, artists, RÚV and Vodafone for their support. The telethon and its results greatly exceeded expectations and more than 3,000 signed up to become UNICEF s Global parents. During the telethon a number of companies and individuals also admitted a single donation to UNICEF, which we are also very grateful for. 17
Við erum UNICEF á Íslandi Stjórn UNICEF á Íslandi 2014-2015. Stjórnarfólk kemur víða að úr samfélaginu og tekur virkan þátt í að móta starf landsnefndarinnar. Efri röð frá vinstri: Líney Rut Halldórsdóttir, Pétur Einarsson og Gunnar Hansson. Neðri röð frá vinstri: Karl Blöndal, Svanhildur Konráðsdóttir og Sara Mansour. Á myndina vantar Þorgrím Þráinsson, Guðrúnu Ögmundsdóttur og Margréti Hallgrímsdóttur. Stjórnin starfar í sjálfboðavinnu og kann UNICEF stjórnarmeðlimum bestu þakkir fyrir vel unnin störf. Stjórn Stjórnarformaður Svanhildur Konráðsdóttir Varaformaður Karl Blöndal Starfsfólk UNICEF á Íslandi 2014 Framkvæmdastjóri Bergsteinn Jónsson (tók við í október af Stefáni Inga Stefánssyni) Verkefnastjórar í fjáröflun Anna Margrét Hrólfsdóttir Helga Ólafsdóttir Jóhanna Guðmundsdóttir 18 Meðstjórnendur Guðrún Ögmundsdóttir Gunnar Hansson Líney Rut Halldórsdóttir Margrét Hallgrímsdóttir Pétur Einarsson Sara Mansour Þorgrímur Þráinsson Formaður ungmennaráðs Sara Mansour Rekstrarstjóri Ólöf Magnúsdóttir Fjármálastjóri Dröfn Guðmundsdóttir Fjáröflunarstjóri Flóki Guðmundsson (lét af störfum í október) Kynningarstjóri Sigríður Víðis Jónsdóttir (í fæðingarorlofi frá apríl) Bókari Arnheiður Þorsteinsdóttir Kynningarfulltrúi Sólveig Jónsdóttir (kynningar stjóri frá apríl, Brynja Huld Óskarsdóttir þá í stöðu kynningar fulltrúa) Réttindagæslufulltrúi Lovísa Arnardóttir Réttindafræðslufulltrúi Hjördís Eva Þórðardóttir Tengiliður heimsforeldra Bryndís Lúðvíksdóttir