Kompania për Menaxhimin e Deponive në Kosovë SH.A. - KMDK LANI I BIZNESIT 2007-2009 MARS 2007
ërmbajtja 0 ërmbledhja ekzekutive 3 1 Historiku i kompanisë 5 1.1 Të dhënat paraprake mbi kompanine 5 1.2 Të dhënat mbi politikat Error! Bookmark not defined. 1.3 Synimet strategjike dhe objektivat 5 2 Vlerësimi i performacës në të kaluarën 7 2.1 Operimet 7 2.2 Financat 7 2.3 Resurset njerëzore 7 3 lani operativ 9 3.1 otencilai i rritjes së biznesit 9 3.2 Aktivitetete primare te biznesit 9 4 lani i analizës financiare 11 4.1 asqyra e te Ardhurave dhe Analizat 11 4.2 Analizat e shpenzimeve 13 5 lani për zhvillimin e stafit 16 5.1 Struktura organizative e re 16 5.2 Trajnimi i stafit 17 5.3 olitika e kompensimit te stafit 17 6 lani i investimeve 18 6.1 lani i investimeve në 2007 18 6.2 lani i investimeve në 2008 20 6.3 lani i investimeve në 2009 23 Aneks I rojektimet financiare Aneks II Të dhënat mbi indikatorët e performancës Aneks III asqyra e projektit të investimit në hollësi 2 of 24
0 ërmbledhja ekzekutive Ky lan i Biznesit e përshkruan arritjen e një shërbimi të grumbullimit të hedhjes së mbeturinave në mënyrë të qëndrueshme dhe efektive sipas standardeve Evropiane. lani i Biznesit është i orientuar ne nevojat e tregut. asqyra e politikave dhe synimeve te përmbajtura brenda planit janë zhvilluar dhe aprovuar ne bordin e drejtorëve. lani i biznesit do t i nënshtrohet rishikimit dhe freskimit në baza vjetore. Të ardhurat/shpenzimet janë analizuar nga secila qendër e te hyrave/shpenzimeve. Që të arrijë qëllimin e saj kryesor, KMDK është duke planifikuar të ngritë të ardhurat e saj për 5% pikë në 2009 në krahasim me aktualin në 2006. Të ardhurat e krijuara do të mjaftojnë për mbulimin e të gjitha shpenzimeve operative dhe nevojat e investimeve për një vit. Në 2007 shpenzimet operative për ton do te zbresin ne 5.90 në krahasim me 8.04 në 2006. Kompania pëson humbje kur te merret parasysh amortizimi. Kompania do te ngarkoje shpenzimin e plotë të hedhjes së mbeturinave nga kompanitë për grumbullimin e mbeturinave dhe nga klientët tjerë privat, p.sh. ngarkesat për pagesë do të vendosen që t i lejojnë kompanisë ti kompensojë shpenzimet e plota të shërbimeve të cilat i ofron. Tarifat momentale do të lejonin për shpenzime të rëndësishme kapitale jashtë resurseve te kompanisë po qe se të gjithë klientët do te paguanin faturat e tyre. Faturat do t i lëshohen te gjithë klientëve. Mbledhja e borxheve nga klientët për ofrimin e shërbimeve nga kompania, do të jetë njeri prej prioriteteve te menaxhimit ne kompani ne vitet e ardhshme. Ekipi menaxhues e kupton vlerën e zhvillimit te aftësive te tyre dhe kanë identifikuar disa fusha ku duhet te ndërmerren trajnime. Kompania i pranon përgjegjësitë e saja ndaj te punësuarve dhe do te zhvillojë e implementojë politika që të ndihmojë stafin ne arritjen ne objektivave dhe synimeve. Kompania së fundi ka zhvilluar përdorimin e sistemeve informuese që t i ndihmojë në procesin e menaxhimit te biznesit. Në mënyrë që të maksimizohen 3 of 24
përfitimet nga përdorimi i sistemeve të tilla dhe te sigurohet kualiteti i te dhënave dhe integriteti, kompania do të zhvillojë një strategji për sistemet informuese që të mbulojë mirëmbajtjen, freskimin dhe zhvillimin e sistemit të saj informues dhe harduerin. 4 of 24
1 Historiku i Kompanisë 1.1 Të dhënat paraprake mbi kompaninë Kompania për Menaxhimin e Deponive ne Kosovë (KMDK SH.A) është shoqëri aksionare e licencuar dhe regjistruar e cila momentalisht i menaxhon dhe operon katër (4) deponi sanitare: rishtinë, rizren, Gjilan, odujevë dhe një(1) stacion të transferit: Ferizaj. KMDK është e pajisur me asete te cilat janë dhëne si donacion kryesisht nga Agjencia Evropiane për Rindërtim (AER). Nga kjo, ne kohen e tashme dhe ne te ardhmen është kujdesur dhe do te kujdeset për këto asete dhe i përdor për të mirën e te gjithë banoreve te Kosovës. KMDK do të sigurojë shërbime te sigurta, besueshme dhe te organizuara të deponisë për të gjithë prodhuesit e mbeturinave te ekonomive shtëpiake ne Kosovë. Organizata do t i ofrojë këto shërbime me një organizim te vogël por te fuqishëm. Integrimi i kompanive private ne procesin e menaxhimit te deponive, do të përdorin opsionin e partneritetit publik/privat duke e përdorur fuqinë dhe gatishmërinë e kompanive private për përftime të palëve te interesuara dhe klientëve të KMDK. 1.2 Synimet Strategjike dhe Objektivat Kompania për Menaxhimin e Deponive në Kosovë është dizajnuar si administratë qendrore e organizuar. Secila deponi apo stacion i transferit, është një qendër e shpenzimeve, duke treguar transparencë maksimale dhe kontrollim te shpenzimeve njësoj si nevojat për investime. Qendra e KMDK, si pjesë administrative e tërë këtij konstruksioni, do të lëshojë faturat dhe do të grumbullojë të ardhurat. Qendra e KMDK gjithashtu do të sigurojë nevojat ne te ardhmen ne planifikimin e konstruksioneve shtesë, zgjerimin e projekteve dhe mbylljen e projekteve njësoj si projektet për trajtimin potencial te ujërave kullues dhe trajtimin e gazrave. Kurdo që të është e mundshme apo e arsyeshme KMDK do të merr rolin e saj si Kompani Menaxhuese, duke përdorur njohurinë nga jashtë dhe fuqinë për zgjidhjet me te përshtatshme dhe te mbaje administratën sa me te vogël dhe te shpejte që është e mundshme. Kjo do të arrihet përmes objektivave strategjike ne vijim: ërputhja me të gjitha legjislacionet dhe parimet relevante te qeverisjes se përbashkët. romovimi i marrëdhënieve të mira me klientët e rregullt dhe të parregullt duke i plotësuar kërkesat e tyre te arsyeshme tani dhe ne te ardhmen për shërbimet e hedhjes se mbeturinave me standarde te kërkuara, duke vazhduar përmirësimin e efikasitetit duke iu dhënë atyre vlere për shërbime me para. 5 of 24
Adoptimi i politikave të tarifave nga ZRRUM për marrjen e të ardhurave te mjaftueshme për t i mbuluar të gjitha shpenzimet, ne këtë mënyre duke e siguruar zhvillim e kompanisë në të ardhmen. Sigurimi se te gjitha punët janë planifikuar dhe zbatuar me kujdes ndaj mjedisit. Krijimi i mjedisit të duhur brenda kompanisë përmes zhvillimit të politikave te përshtatshme të personelit për me i mundësuar të punësuarve ne kompani arritjen e synimeve dhe caqeve të definuara të performancës. 6 of 24
2 Vlerësimi i erformancës në të Kaluarën Kompania është themeluar në dhjetor 2005. Gjatë vitit 2006 kompania e ka plotësuar detyrën e saj kryesore sa i përket anës operative. Gjatë vitit 2006 shpenzimet operative duke përjashtuar amortizimin janë mbuluar me inkasim. Të punësuarit kane performuar ne perputhje me përshkrimin e tyre te punës. 2.1 Operimet Gjatë vitit 2006 numri i klientëve është rritur në nëntë. Në vitin 2006 mbeturinat e hedhura kanë qenë 93,048 ton. 2.2 Financat Në vitin 2006 shkalla e inkasimit për kompanitë e mbeturinave ka qenë 88%, përderisa për klientët tjerë privat ka qenë 112%. Norma e punës (akruali i të ardhurave ne operim/akruali i shpenzimeve operative) në 2006 ishte 1.13. Norma e mbulimit te punës (të ardhurat e operimit në kesh/ shpenzimet aktuale te operimit) në 2006 ishte 1.02. Nga muaji Janar Maj 2006 tarifa për hedhjen e mbeturinave ka qenë 10 për ton. Struktura e tarifës ka ndryshuar ne Qershor 2006, ku tarifa për ton te mbeturinave është zbritur ne 8.60. Në 2006 mesatarja e shpenzimeve operative për ton të mbeturinave ka qenë 8.04. Investimet e vogla janë mbuluar nga granti i Agjencisë Kosovare të Mirëbesimit (AKM). 2.3 Resurset njerëzore Gjatë vitit 2006 KMDK ka punësuar stafin ne vijim: Drejtorin Menaxhues, përgjegjës vetëm për menaxhim dhe operim të KMDK. Kryeshefi Financiar, përgjegjës për të gjitha aktivitetet financiare të KMDK. Bashkëpunim te ngushtë me Sektorin e Financave ne Departamentin e UIM te AKM dhe ZRRUM. Kryeshefi Financiar është gjithashtu përgjegjës për çështjet e marrëdhënieve me klientë. Zyrtari i Licencuar i rokurimit, përgjegjës për të gjitha çështjet prokurimit brenda kompanisë; duke punuar ngushtë me A dhe AKM. Dy këshilltarë teknik, përgjegjës për inspektim të makinerisë ne deponi, operimin e deponisë dhe mbikëqyrjen e të gjitha punëve të ndërlidhura. Këshilltarët teknik gjithashtu do të jenë përgjegjës për grumbullimin e të dhënave të cilat mungojnë ne lidhje me procesin e licencimit. Këshilltarët teknik janë përgjegjës për mbikëqyrjen praktike të servisimit te makinerisë dhe kornizës kontraktore të riparimeve si dhe për mbikëqyrjen e punëve në vazhdim e sipër 7 of 24
ne deponi. atentë shoferin, përvoja në përdorimin e makinerisë së rëndë, përvoje ne mekanikën e makinave, pune me seminare punuese, pune me rindërtimin e deponisë, njohuri rreth biznesit te ndërlidhur me mbeturina. Një sekretaresh për pune te zyrës. Sekretaresha gjithashtu do të asistojë DM ne aktivitetet e tij të përditshme. Sekretaresha është përgjegjëse për përkthime (me shkrim) për qëllime të KMDK. 8 of 24
3 lani Operativ 3.1 otenciali i Rritjes së Biznesit Kompania për Menaxhimin e Deponive në Kosovë (KMDK SH. A) është duke planifikuar rritjen e numrit te deponive sanitare operuese te menaxhuara dhe stacioneve të transferit nga pesë në shtatë : rishtinë, rizren, Gjilan, odujevë, ejë, Ferizaj dhe Gjakovë. Tabela 1. Rritja në treg Viti Deponitë Sanitare Stacionet e Transferit 20 06 20 07 20 08 20 09 R R R R Z Z Z Z G J I G J I G J I G J I O D O D O D O D E E F E F E F E F E G J A G J A 3.2 Aktivitetet rimare te Biznesit KMDK do të vazhdojë me ofrimin e shërbimeve të sigurta, qëndrueshme dhe te organizuara mirë të deponisë për të gjithë prodhuesit e mbeturinave te ekonomive shtëpiake në Kosovë. Totali i mbeturinave të hedhura në pesë deponi sanitare dhe dy stacione të transferit do të rritet gradualisht (shiko tabelën 2) deri ne fund të vitit 2009. Supozohet të ketë 5% rritje ne secilën deponi dhe stacion te transferit ne secilin vit te planifikuar. Tabela 2. Hedhja e mbeturinave Deponitë sanitare 2006 2007 2008 2009 R 2,20 4 50,0 00 52,5 00 55,125 Z 30,2 31,7 33,3 35,002 9 of 24
GJI 34,2 30 OD 9,06 7 36 48 35 35,9 41 9,52 0 37,7 39 9,99 6 E 0 0 35,0 00 Stacioni i Transferit FE 17,3 11 18,1 77 19,0 85 GJA 0 0 25,0 00 Total 93,0 48 145, 386 212, 655 39,625 10,496 36,750 20,040 26,250 223,288 Operimet për pune ne lokacione si dhe riparimet ne makineri dhe konstruksione do të mbulohen përmes kontratave ekzistuese të cilat vlejnë ende. unët shtesë ne furnizim dhe shërbime do te tenderohen gjatë vitit të ardhshëm 2007. Në mënyrë që t i ofrohen klientëve shërbime të cilësisë së lartë, zyra qendrore do të mbetet në favor të ballafaqimit të rregullt me çfarëdo ankese apo nevoje te klientëve. 10 of 24
4 lani i Analizës Financiare Kompania për Menaxhimin e Deponive në Kosovë do të orientohet drejt krijimit te profitit ne vitet e ardhshme (2007-2009). Si ndërmarrje publike që është me tarifa te rregulluara, të gjitha përftimet ekonomike i kthehen prapa direkt komunitetit të Kosovës. Kompania synon që të mbulojë të gjitha shpenzimet e operimeve ne buxhet, p.sh. amortizimin i të ardhura në kesh (shiko projektimet financiare ne Aneksin I). 4.1 asqyra e të Ardhurave dhe Analiza Në 2007-2009 KMDK planifikon që të rritë vazhdimisht të ardhurat nga veprimtaria e saj, nga klientëve standard( kompanitë e mbeturinave) si dhe nga klientët tjerë të kontraktuar dhe privat. Tabela 4. Të ardhurat nga faturimi i hedhjes së mbeturinave ( ) Deponitë Sanitare 2006 2007 2008 2009 R 18,9 58 Z 275, 753 GJI 312, 177 OD 82,6 89 430, 000 273, 033 309, 093 81,8 72 451, 500 286, 681 324, 555 85,9 66 E 0 0 301, 000 Stacioni i transferit FE 157, 876 156, 322 164, 131 GJA 0 0 215, 000 Total 847, 453 1,25 0,32 0 1,82 8,83 3 474,075 301,017 340,775 90,266 316,050 172,344 225,750 1,920,277 11 of 24
Kompania do të ngarkojë shpenzimin e plotë të hedhjes së mbeturinave nga kompanitë për grumbullimin e mbeturinave dhe klientët tjerë privat, p.sh. ngarkesat do te caktohen ne atë mënyrë që të mbulojnë shpenzimet e plota të shërbimeve të ofruara. Tarifa për një ton te mbeturinave është 8.60. Në 2007-2009 rritja e shkallës së inkasimit dhe kthimi i borxheve nga viti i kaluar do të mbesin si njeri prej prioriteteve kryesore të menaxhimit (shiko Aneksin II). KMDK i numëron dy qasje kryesore për rritjen e shkallës së inkasimit: ërmes AKM-së bërja e presionit në kompanitë për grumbullimin mbeturinave për pagimin e borxheve te vjetra dhe faturat aktuale; dhe ërmes gjykatave po qe se aksioni i lartpërmendur dështon, si opsion i fundit klientët (kompanitë e grumbullimit të mbeturinave) do të paditen. Avokati i angazhuar ne baza konsultative do të përgatitë ankesat të cilat do t i paraqet ne gjykatën lokale. as këtij aksioni, KMDK do të ndalojë qasjen ne deponi për klientët të cilët nuk paguajnë. Tabela1. Shkalla e inkasimit e projektuar në 2007 ne krahasim me inkasimin aktual ne 2006 Collection Rate % 120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% R Z GJI OD FE Collection rate in 2006 Colletion rate 2007 12 of 24
4.2 Analizat e Shpenzimeve KMDK është duke planifikuar reduktimin e shpenzimeve operative dhe te mirëmbajtjes dhe do të ngritin shpenzimet kapitale te mirëmbajtjes të cilat do të kthehen si infrastrukture e përmirësuar e biznesit. Në 2007 pjesa më madhe e shpenzimeve operative prej afro 68% do te mbetët me shpenzime te kontraktuara dhe riparimet e konstruksionit. Këto shpenzime përfshijnë të gjitha kontratat ekzistuese duke përfshirë shpenzimet e operimit te deponisë së rishtinës. Në 2007 krahasuar me 2006 është supozuar një reduktim prej 31% në riparimin e makinerisë dhe shpenzimet e mirëmbajtjes. Në 2008-2009 shpenzimet operative supozohen të jenë më ta larta per 5% ne krahasim me 2007. lani i hollësishëm i shpenzimeve sipas kushteve reale është detajuar në Tabelën 5. Tabela 5. lani i shpenzimeve operative ( ) Artikulli shpenzimit i 20 06 200 7 200 8 200 9 agat 11 1, 22 1* Riparimet kontrak. dhe të konstruksionit 44 6, 65 6 Makineria R&M 14 5, 90 6 Shpenzimet automjeteve Shërbimet auditorit e e 14,2 52 84, 000 629,60 0 100,00 0 15, 000 0 5,0 00 Shërbimet ligjore 0 3,0 00 Tjera 30,0 77 21, 740 94, 500 661,08 0 105,00 0 15, 750 5,0 00 3,0 00 22, 827 99,2 25 694, 134 110, 250 16,5 38 5,00 0 3,00 0 23,9 68 Total 74 858 907 952, 13 of 24
8, 11 2,34 0,15 7 115 Shënim: * E përfshirë në pagesën e konsulentit Tabela 2. roporcioni i projektuar i shpenzimeve operative (p.sh. amortizimi) roportion of operation costs in 2007 Salaries Contracting & const. R&M Machinery R&M Vehicle costs Auditor service Legal services Others Një stabilitet financiar në një afat të shkurtë pritet gjatë periudhës 2007-2009. Tabela 3. Të ardhurat nga operimet e projektuara kundrejt shpenzimeve operative (p.sh amortizimi) 14 of 24
Working ratio (showed by inputs) 2,000,000 1,800,000 1,600,000 1,400,000 1,200,000 1,000,000 800,000 600,000 400,000 200,000 0 2006 2007 2008 2009 Revenues billed Operational costs 15 of 24
5 lani për Zhvillimin e Stafit 5.1 Struktura e re Organizative KMDK do të punësojë një inxhinier të ndërtimtarisë, i cili do të jetë përgjegjës për të gjitha punët në ndërtim dhe planifikimet ne deponi. Ai do të jetë përgjegjës për dokumentacionin e konstruksionit dhe zhvillimin e punëve të ndërtimit ne te ardhmen. Ai së pari do te plotësojë kërkesat e ZRRUM për nevojat e dokumentacionit dhe projektet te cilat duhet te dizajnohen. Ky person do të mbikëqyr projektet e konstruksioneve në të ardhmen dhe do t i zhvillojë ato së bashku me kryesuesin e kompanisë dhe operatorët dhe/apo konsulentët e jashtëm. Duhet të ketë përvojë ne pune për te cilat është vet përgjegjës ne projekte te konstruksioneve si dizajnues, ndërtimtar dhe mbikëqyrës; duhet te dije te punoje me softuer te ndërtimit te nivelit te lartë (AutoCAD apo ngjashëm); duhet të bëjë mbikëqyrje praktike të punëve ditore ne deponi si dhe zhvillimin e punëve ne te ardhmen. Në 2007 skema e re organizative e KMDK do të jetë si në vijim: Tabela 1. Skema organizative e KMDK MENAXHMENTI I AKM-së Bordi i Drejtorëve të KMDK Sam Rutherford (AKM) Kryesues, Skender Agolli (AKM), Agron Bektash (KMDK) Anëtarë nga Qeveria (2) DM KMDK: Agron Bektashi Depart. Teknik Depart. i Financav e Depart. i rokurimi t Sekretari a dhe administ. Këshil ltari Zyrt ari Zyrtar i për Sekre tari Këshil ltari Inxhi n. i Ndë ti Shënim: * Stafi i ri në 2007 16 of 24
5.2 Trajnimet e stafit Ekipi menaxhues i njeh vlerat e zhvillimit të aftësive të tyre dhe kanë identifikuar disa fusha ku do të ndërmerren trajnimet. Këto përfshijnë trajnimin e stafit financiar në Standardet Kosovare te Kontabilitetit, planifikimin e biznesit dhe monitorimin e performancës. Të gjithë të punësuarit do të jenë pjesë e Njësisë për Veprime të Shpejta ne rast Emergjence. Ko njësi do të trajnohet në të gjitha punët e ndërlidhura me deponi që të sigurojnë në kushte emergjence vazhdimin e sigurt të punëve. Trajnimi do të përfshijë punën në peshore, kamionë, buldozerë dhe kompaktorë, pompa të ujërave kullues, shuarjen e zjarrit, ndihmën e parë, etj. 5.3 olitika e kompensimit te stafit Në 2007-2009 nuk do të ketë ndryshime të mëdha sa i përket kategorizimit të shpenzimeve te stafit. Në përgjithësi të gjitha kontratat do të rishikohen çdo 12 muaj. erformanca e Drejtorit të ërgjithshëm do të vlerësohet duke u bazuar ne arritjen e objektivave (shiko detajet ne Tabelën 3). Tabela 3. Skema e stimulimeve 2007 (i njëjti parim vlen për 2008 dhe 2009) Titulli i indikatorit te performancës Rritja e numrit te klientëve % Shkalla e inkasimit % Norma e mbulimit me punë Vlera objektivës 2007 e aga bazë eshimi Vlera e bonusi t Bonus në neto 56% 1,400 33.3% 30% 1,680 95% 1,400 33.3% 30% 1,680 1.38 1,400 33.3% 30% 1,680 agesa totale ne fund te vitit 21,840 17 of 24
6 lani i Investimeve lani i Investimeve (Shpenzimeve Kapitale) është zhvilluar në përputhje me Metodologjinë për lanifikimin e Investimeve, p.sh. aty ku kanë ekzistuar zgjidhje alternative për tejkalimin e problemeve te identifikuara, opsionet janë vlerësuar duke e përdorur rrjedhjen e zbritur te parasë gjatë periudhës 15 vjeçare (jetëgjatësia e infrastrukturës së deponisë). Zëvendësimi i aseteve është përshirë ne jetëgjatësinë e duhur të aseteve. lani mbulon periudhën 3 vjeçare dhe do te freskohet dhe do të ecë përpara çdo vit te lanit vijues te Biznesit. ër arsye se shpenzimet kapitale të propozuara nga KMDK në ZRRUM nuk do të merren parasysh kur te përcaktohen tarifat e reja se paku për 2007, KMDK kryesisht ka fokusuar planin e saj te investimeve në mirëmbajtjen kapitale- që të mirëmbajë kushtet apo performancën e aseteve operative, aseteve jooperative, përkrahjen infrastrukturës dhe sistemeve- më shume se sa ne ngritjet kapitale- që të plotësojnë rritjet e kërkesave për shërbime nga klientët ekzistues apo klientët e ri apo t i plotësojnë ndryshimet në shërbim apo standardet e kualitetit. 6.1 lani i Investimeve në 2007 Identifikimi projektit dhe Titulli: arashikimi i kohës kur përfundon: Vlera totale e parashikuar: Burimi i financimit: ërshkrimi : (Forma e detajuar e projektit si Aneks III) 001 Elektrifikimi i te gjitha deponive Korrik 2007 120,000 Financimi i brendshëm Lokacionet e deponive ne odujevë, rishtinë, Gjilan, Ferizaj dhe rizren nuk janë të kyçura në rrjetin publik të energjisë së Kosovës. ër shkas se ky rrjet nuk ka funksionuar mirë kur është hartuar strategjia për deponinë e përgjithshme ne Kosovë, AER nuk i ka përfshirë këto punë deri me tani, projektet kane përfunduar, përveç projekti i rishtinës i cili ka përfunduar vonë. Në vend te kyçjes permanente ne KEK, janë duke u përdorur dy gjeneratorë ne lokacionet e lartpërmendura. Kjo rezulton në shpenzimet kryesore operative (për operatorët dhe KMDK SH.A). Secili lokacion duhet te kyçet me kyçje tokësore ne KEK. 18 of 24
Identifikimi i projektit dhe Titulli: arashikimi i kohës kur përfundon: Vlera totale e parashikuar: Burimi i financimit ërshkrimi: 002 Asfaltimi i rrugës në hyrje te deponisë në rishtinë Gusht 2007 80,000 Financimi i brendshëm ozita momentale e rrugës ne hyrje nuk është e përshtatshme, është tatëpjetë e madhe dhe ka një numër te madh te kamionëve të rëndë të cilët hyjnë ne deponinë e rishtinës, ka nevojë për asfaltim të kësaj rruge ne hyrje dhe te vendit ku hedhen mbeturinat ne deponi. Kjo do t i krijojë kushtet për një operim më të mirë dhe menaxhim të kësaj deponie dhe do ti shmanget investimeve ne riparime dhe do ti ofrojë hyrje(qasje) te sigurt klientëve. Identifikimi i projektit dhe Titulli: arashikimi i kohës kur përfundon: Vlera totale e parashikuar: Burimi i financimit: ërshkrimi: 003 Buldozer për Deponinë e rishtinës Tetor 2007 150,000 Financimi i brendshëm ër arsye të madhësisë së Deponisë në rishtinë, sasisë totale te mbeturinave te pranuara dhe vjetërsinë e të gjithë buldozerëve te përdorur të KMDK SH.A, do të ketë nevojë për blerjen e një buldozeri shtesë për përdorim nga Deponia e rishtinës. Buldozeri i ri do të shpejtojë formësimin ditor dhe mbulimin me mbeturina, dhe do të përmirësojë operimin e përgjithshëm dhe efikasitetin e deponisë. 19 of 24
6.2 lani i Investimeve në 2008 Identifikimi i projektit dhe Titulli: arashikimi i kohës kur përfundon: Vlera totale e parashikuar: Burimi i financimit: ërshkrimi: 004 Këshillimet 1: Mbyllja dhe strategjia për kujdesin e deponisë pas mbylljes rill 2008 40,000 Financimi i brendshëm AER ka dhënë donacione dhe ka përfunduar projekte te deponisë të cilat nuk kanë përfshirë edhe strategjinë për mbylljen e deponisë dhe kujdesin pas mbylljes te lokacioneve te mbushura. as mbushjes, deponitë duhet të mbulohen, përfundimisht te formësohen dhe monitorohen; gjithashtu gazi dhe trajtimi i ujërave kullues mund te vazhdojnë edhe për një kohë pas mbylljes. Si pjesë e tarifës aktuale, shpenzimet ne te ardhmen duhet te mbulohen gjatë periudhës së mbushjes së deponisë (ngjashëm si amortizimi). ZRRUM ka refuzuar ne fillim te vitit 2006 të pranojë çfarëdo shpenzimi për te ardhmen pa një strategji të detajuar mbi mbylljen dhe kujdesin pas mbylljes të lokacioneve ekzistuese (duke përshirë shpenzimet dhe llogaritjet ne investime). Që ti mundësohet ZRRUM pranimi i kësaj tarife të llogaritur, duhet te hartohet një strategji duke përfshirë llogaritjet e hollësishme sa me shpejtë që është e mundshme. Një konsulent apo kompani e ndërtimit do te vlerësojë dhe përshkruajë në një strategji mbylljen dhe kujdesin pas mbylljes për secilin lokacion. 20 of 24
Identifikimi i projektit dhe Titulli: arashikimi i kohës kur përfundon: Vlera totale e parashikuar: Burimi i financimit: ërshkrimi: 005 Këshillimet 2: Sistemet për trajtimin e ujerave kullues Tetor 2008 20,000 Financimi i brendshëm rojekti donacion nga AER, e ka pajisur deponinë me një sistem të thjeshte dhe bazik për trajtimin e ujërave kullues. Me pompimin e ujerave kullues nga laguna ne sistem me spërkatje te lokalizuar ne një deponi me mbeturina te freskëta, dy efekte janë përdorur. Avullimi ka reduktuar sasinë e ujerave kullues dhe ri pompimi e përdor trupin e deponisë si depo për ujera kullues. Sistemi i përdorur i spërkatjes dhe avullimit është duke funksionuar deri më tani, por gjithnjë është ne rrezik te ndikimit nga reshjet e forta, të cilat mund të ngarkojnë kapacitetin e deponimit te lagunave. Sistemi ekzistues nuk do të jetë i vlefshëm për standarde ne te ardhmen. Konsulenti do te vlerësojë mundësitë e sistemit për trajtimin e ujerave kullues ne te gjitha lokacionet. Identifikimi i projektit dhe Titulli: arashikimi i kohës kur përfundon: Vlera totale e parashikuar: Burimi i financimit: ërshkrimi: 006 Këshillimet 3: Strategjia për trajtimin e gazit Nëntor2008 80,000 Financimi i brendshëm rojekti donacion nga AER, nuk ka përfshire asnjë strategji për trajtimet potenciale të gazit gjate operimit dhe me vone pas mbylljes së deponisë. Deponitë në Gjilan, odujevë dhe rizren do te arrijnë statusin e prodhuesve potencial të gazit. Është nevojshme që të vlerësohet shkalla aktuale e prodhimit te gazit, kualitetit te gazit ne secilin lokacion dhe te ofrohen zgjidhje potenciale të trajtimi, të cilat mund te përfshijnë përdorimin e gazit. Një konsulent apo kompani inxhinierie do te 21 of 24
vlerësojë statusin aktual të prodhimit te gazit ne secilën deponi; 22 of 24
lani i investimeve në 2009 Identifikimi i projektit dhe Titulli arashikimi i kohës kur përfundon: Vlera totale e parashikuar: Burimi i financimit: ërshkrimi: 007 Riparimet kryesore ne deponinë e ejës Maj 2009 120,000 Financimi i brendshëm o qe se arrihet integrimi i deponisë regjionale të ejës në 2008, disa riparime te mëdha në trupin e deponisë, grumbullimi i ujerave kullues dhe sistemi i trajtimit njësoj si ne makinerinë e lokalizuar ne eje janë të nevojshme. Sidoqoftë, nevojitet puna shtesë e dizajnit ne mënyre qe te identifikohen riparimet kryesore për të cilat ka nevoje deponia ne ejë. Identifikimi i projektit dhe Titulli: arashikimi i kohës kur përfundon: Vlera totale e parashikuar: Burimi i financimit: 008 Sistemi monitorues i motit dhe ujit Qershor 2009 210,000 Financimi i brendshëm ërshkrimi: Si pjesë e proceseve te mbikëqyrjes dhe kontrollimit ne deponi, situata e monitorimit te motit dhe ujerave është mendim praktik i te gjithë operuesve të deponive ne BE e me gjerë. Në përgjithësi, këto sisteme të monitorimit i referohen fokusimeve ne vijim: 1. Shiu, Era dhe Hidro statistikat; (ndikimi ne ujera kullues, ujin ne sipërfaqe dhe trupin e deponisë); 2. Sasia e ujerave kullues dhe ujerave ne sipërfaqe dhe kualiteti; (para daljes/trajtimit); 3. Analizat e ujit tokësor përmes puseve kontrolluese ne gypat tokësor, rrjedhjen e sipërme dhe rrjedhjen e poshtme; 23 of 24
Identifikimi i projektit dhe Titulli: arashikimi i kohës kur përfundon: Vlera totale e parashikuar: Burimi i financimit: ërshkrimi: Identifikimi i projektit dhe Titulli: arashikimi i kohës kur përfundon: Vlera totale e parashikuar: Burimi i financimit: ërshkrimi: 009 Asfaltimi i rrugëve me qasje te brendshme dhe zonave të shërbimit (sigurisë) ne te gjitha deponitë Korrik 2009 250,000 Financimi i brendshëm Rrugët ekzistuese te qasjes se brendshme dhe zonat e shërbimeve në odujevë, Gjilan dhe rizren nuk kanë zona te asfaltuara. Kjo shkakton riparime te larta vjetore për qasje te sigurte nga klientët dhe rreziqet potenciale ndaj mjedisit. o qe se ka ndonjë fond ne dispozicion, ato duhet te zotohen dhe të përdoren për asfaltimin e këtyre zonave hap pas hapi. 010 Sistem higjienik bardh e zi Tetor 2009 10,000 Financimi i brendshëm Deri me tani, punëtorët ne deponi nuk janë integruar ne atë gjendje të sistemit të kujdesit të higjienës i cili e ndan zonën e punës (duke përfshirë këpucët, rrobat dhe tush kabinat) nga zona private. Këto sisteme janë nevoja kryesore për zhvillime në te ardhmen dhe do te jene pjesë e cilido sistem operues konform BE-së. Ndarja e nevojshme përfshin dy dhoma te veshjes dhe tualete (zi- i përlyer, bardhe- pastër) dhe një tush kabinë funksionale. o qe se fondet janë ne dispozicion, këto pune duhet te tenderohen ne 2007 gjithashtu. 24 of 24