Hvað er núll - slysastefna Kristinn Tómasson, yfirlæknir Vinnueftirlitsins
Markmið stjórenda núll slysasýn New trends in accident prevention due to the changing world of work European Agency for Safety and Health at Work, 2002 Forvarnaráætlun fyrirtækja þarf að vera með skýrum markmiðum Öll fyrirtæki hafa það að markmiði af fækka óhöppum og slysum hjá sér en þrátt fyrir það eru slys hluti af vinnudeginum. Hluti fyrirtækja hefur tileinkað sér þá sýn að engin slys verði á vinnustaðnum. Þessi sýn er ekki markmið í sjálfu sér heldur hluti af þeirri hugsun að öll slys má fyrirbyggja Við þurfum að verjast þeirri hugsun að slys séu óumflýjanleg Tryggja að fyrirtæki og stofnanir setji sér háleit markmið hvað varðar öryggi og öryggismenningu. Núll slysasýn er hluti að þessari menningun og felur þannig í sér að við ætlum að gera allt til þess að koma í veg fyrir slys. Þessi stefna er til þess fallin að draga úr banaslysum, sem og öðrum alvarlegum slysum sem og minni háttar óhöppum
Banaslys við vinnu á Norðurlöndum 2003 2008 eftir kyni Karlar % N Konur % N samtals Danmörk 92.5 295 7.5 24 319 Finnland 92.5 233 7,5 19 252 Noregur 95.7 245 3.9 10 255* Ísland *Gender not registered for one person 100 24 0.0 0 24 Svíþjóð 91.8 360 8.2 32 382 Samtals 93 1157 7 85 1242
Banaslys á Norðurlöndum eftir atvinnugreinum á árunum 2003 til 2008 á hverja 100.000 starfandi í greininni Atvinnugrein Samtals DK FI IS NO SE Landbúnaður 9,3 10,8 1,4 7,03 13,9 14,1 Framleiðsla, inðnaður og orkuvinnsla 1,9 2,1 1,8 0,8 2,7 1,4 Mannvirkjagerð 5,3 6,3 5,9 14,9 4,2 4,5 Verslun og þjónusta 0,7 0,9 0,8 0,0 0,5 0,7 Samgöngur og fjarskipti 4,6 4,1 5,5 9,4 4,8 4,1 Viðskipti og fasteignir 0,9 1,1 1.0 0,0 0,7 0,8 Önnur þjónusta 0,6 0,6 0,9 0,3 0,5 0,6 Allar atvinnugreinar 1,7 2,0 1,8 2,5 1,8 1,5
Tilkynnt slys á ári 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 Karlar tilkynnt slys/100.000 starfandi Konur tilkynnt slys/100.000 starfandi 600 400 200 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Tillkynnt vinnuslys á milljón vinnustundir eftir árum 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Karlar tilkynnt slys/1.000.000 vinnustundir Konur tilkynnt slys/1.000.000 vinnustundir 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Kostnaður slys beinn Lækniskostnaður Veikinda og bótakostnaður slasaða Tapaður vinnutími slasaða Minnkuð aflageta Efnahagstjón fjölskyldu slasaða Tapaður vinnutími samstarfsmanna Minnkuð framleiðni vegna rofs í vinnuhópnum Tapaður tími stjórnenda
Kostnaður annar Tími meðan biluð tæki eru ekki í notkun Kostnaður vegna þjálfunar á nýjum starfsmanni Skemmdir á tækjum og tóla Skemmd verk Töpuð framleiðsla Umhverfistjón, vegna vatns, efna, elda hruns jarðefna o.fl. Spoilage-fire, water, chemical, explosives, etc. Töpuð viðskipti Yfirstjórnarkostnaður Og a.m.k. 100 aðrir kostnaðarliðir
Framkvæmd stefnu Fyrirtæki og starfsmenn helga sig öryggissjónarmiður Öryggismarkmið og mælieiningar þróuð Allir starfsmenn þekkja öryggismarkmið Fjármunir settir til hliðar fyrir öryggismál Skriflegt áhættumat Öryggisnefnd og reglulegir fundir Eigandinn og verkkaupi eru innvígðir í öryggismarkmið og öryggisáæltun Reglulegir fundir allra þeirra sem hafa með öryggismál að gera Eigendur og stjórnendur fylgja sjálfir eftir öllum reglum sýna gott fordæmi Öryggisstefnan gildi um alla á vinnusvæðinu Leitað sé eftir tillögum frá öllum að bættu öryggi Góð samskipti séu forgangsmál í fyrirtækinu, allir miðlar notaðir Starfsemi sé vel skipulögð m.t.t. markmiða fyrirtækis Starfsmenn séu með tilskilin réttindi Neyðaráætlanir eru til staðar og vel kynntar
Framkvæmd stefnu Öryggishandbók Val á starfsmönnum og þjálfun Starfsmenn og stjórnendur formlega ábyrgir í öryggismálum öryggishegðun Atvika skráning og yfirferð kynnt öllum Öryggismál hluti af öllum fundum Áhættumat í heild og á hverjum verkþætti í sífelldri endurnýjun
Framkvæmd stefnu Á hverri deild er yfirmaður öryggismála Umbunarkerfi vegna öryggismál Víðtæk nýliðaþjálfun Reglubundin öryggisfræðsla Óhöpp / slys rýnd Starfsmannaheilsuvernd virk Öryggis endurskoðun Valdefling starfsmanna í öryggismálum studd Fyrstu hjálpar kunnátta Stefna hvernig slösuðum / forfölluðum starfsmönnum er sinnt Byggt á US army corps of engineers 2002 http://www.spa.usace.army.mil/ec/zero/zero.html
Starfsmaður sem slasast Heima Í fríi Í umferð Í vinnu Er forfallaður starfsmaður Starfsmaður þarf alltaf að sinna öryggismálum sínum jafnt utan vinnu sem innan. Slíkt er hagur hans, fjölskyldu, fyrirtækis og samfélags.
Árið 2009 voru tilkynnt til Slysaskrár ísland 40964 slys Fjöldi slysa eftir tegund Number of accidents by type 2009 5,7% 6,2% 24,6% Umferðarslys - Traffic accidents* 0,1% 10,0% 0,0% 12,8% Vinnuslys - Occupational accidents Heima- og frítímaslys - Domestic and leisure accidents Flugslys - Aircraft accidents Sjóslys - Marine accidents Íþróttaslys - Sports accidents 40,5% Skólaslys - School accidents Önnur slys - Other accidents
Heildarstefna Þarf því að taka til allra þátta í lífi okkar því öll erum við starfsmenn eða aðstandendur þeirra. Öryggishegðun á vinnustað er jafnmikilvæg og öryggishegðun annars staðar. Fræðsla, áróður leiðbeiningar um öryggishegðun, þarf því að vera almennur, samhliða sérsniðnu efni aðlagað að verkefnum hvers vinnustaðar Val á verkefnum, nálgun við þau, útfærsla framkvæmd og lok þarf að heiðra þann grundvallarþátt að allt er þetta þáttur í velmegun okkar og vellíðan. Slys og vanheilsa er andstæða velmegunar Því þurfum við
Núll - slysastefna Í öllu okkar lífi Takk fyrir