Háskóli Íslands Verkfræði- og náttúruvísindasvið Við sýnatöku á Markarfljótsaurum Markarfljótsverkefni Gunnar Snær Guðmundur Heinrich Einar Ra gnar Setlagafræði (JAR 308G) Kennarar: Áslaug Geirsdóttir og Reykjavík Sædís Ólafsdóttir 28. nóvember 2011
Bls. 2 af 32 Efnisyfirlit 1 INNGANGUR... 3 2 UM MÆLIAÐFERÐIR OG FERÐINA... 3 3 UM FRÆÐILEGAR AÐFERÐIR OG NOTKUN FORRITA... 4 3.1 GREINING Á KORNASTÆRÐ 4 3.2 KÝLNI, SPHERICITY (K EÐA Ψ) 4 3.3 ZINGG GRAF 4 3.4 ÁVALI (ROUNDNESS) 5 3.5 MÆLING Á VEFTU 5 3.6 OPI (OBLATE-PROLATE INDEX) 5 4 STRANDUMHVERFI... 7 4.1 FJÖRUSANDUR, RÉTT VIÐ SJÓ 7 4.2 VÖLUR HANDTÝNDAR Á FJÖRUKAMBI KORNALÖGUN 8 4.3 FJÖRUSANDUR Í UM 100M FRÁ SJÓ 8 4.4 FOKSANDUR 400M FJARLÆGÐ FRÁ SJÓ 9 5 ÁRUMHVERFI... 11 5.1 KORNASTÆRÐ 11 5.2 LÖGUN KORNA OG ÁVALI 11 5.3 VEFTA 12 6 JÖKULUMHVERFI... 14 6.1 JARÐLAGASNIÐ, OPNA VIÐ GÍGJÖKUL OG LÝSING ÁSÝNDA 14 6.2 KORNASTÆRÐ 17 6.3 VEFTA 18 6.4 KORNALÖGUN OG ÁVALI 21 6.5 GREINING Á SETKORNUM 22 6.6 TÚLKUN Á GREININGU JÖKULUMHVERFISINS 23 7 SAMANBURÐUR Á MILLI UMHVERFANNA ÞRIGGJA... 24 7.1 SAMANBURÐUR KORNASTÆRÐAR OG KORNASTÆRÐARDREIFINGAR MILLI UMHVERFA 24 7.2 SAMANBURÐUR ÁVALA KORNA Á MILLI UMHVERFA 24 8 HEIMILDASKRÁ... 25 VIÐAUKAR... 26 VIÐAUKI A: LISTI YFIR SÝNI OG ATHUGANIR 26 VIÐAUKI B: KORT OG LOFTMYNDIR 27 VIÐAUKI C: NIÐURSTÖÐUR KORNASTÆRÐAMÆLINGA 28
Bls. 3 af 32 1 Inngangur Þessi skýrsla byggir á rannsóknarferð nemenda í Setlagafræði í jarðvísindadeild Háskóla Íslands að Markarfljóti 17. og 18. september 2011. Skoðað var strandumhverfi rétt vestan ósa Markarfljóts, áreyrar Markarfljóts á móts við Stóru-Mörk og loks var skoðað jökulumhverfi við Gígjökul. Leiðbeinendur í verkefninu voru Áslaug Geirsdóttir og Sædís Ólafsdóttir. Verkefnið er unnið af Einari Ragnari Sigurðssyni, Gunnari Snæ Hermannssyni og Guðmundi Heinrich Jónssyni. 2 Um mæliaðferðir og ferðina Kort sem sýnir staðsetningu mælipunkta. Punktar merktir á kortinu 003 og S02 eru í strandumhverfinu. Punktur merktur 004 er í árumhverfinu á móts við Stóru-Mörk. Loks er punktur 005 í jökulumhverfinu fyrir neðan Gígjökul. Ath að kortið er frá því fyrir eldgos í Eyjafjallajökli og sýnir lónið fyrir neðan Gígjökul sem er ekki til lengur. Staðsetningar á sýnatökustöðum voru mældar með Garmin GPS 60 tæki. Skekkja í mælingum á staðsetningu er álitin út frá reynslu á notkun tækisins og samanburði við GPS landmælingatæki, vera innan við 5m. Stefna og halli jarðlaga sem og vefta sem var mæld var mæld með áttavita. Óvissa í þeim mælingum er alltaf þónokkur og má gera ráð fyrir óvissu upp á +/- 5 þegar tekið er tillit til aflestrarónákvæmni áttavitans og ónákvæmni við að ákvarða langás á völum sem voru mældar. Notað var málband til að mæla stærð í þversniðum. Skekkja þar ræðst aðallega af ógreinilegum mörkum á milli laga sem voru mæld. Inngangur
M/L Markarfljótsverkefni Bls. 4 af 32 3 Um fræðilegar aðferðir og notkun forrita 3.1 Greining á kornastærð Við greiningu á kornastærð er notað forritið Gradistat sem reiknar út þætti eins og dreifingu kornaastærðar, meðalkorn, skekkingu (skewness) og topplögun (kurtosis). Teiknar einnig myndir sem sýna kornastærðardreifingu. Til að greina setmyndunarumhverfi út frá kornastærð voru notaðar flokkunarmyndir úr verklegum tíma, sjá mynd 1, hér til hliðar. 3.2 Kýlni, sphericity (k eða Ψ) Kýlni (Sphericity) er reiknuð út frá formúlunni: 3 k = S 2 /L I Þar sem S er skammás, L er langás og I er miðás. Gildi kýlni skalans eru á bilinu 0 til 1 þar sem 0 eru völur sem eru mjög flatar (mjög lítill skammás miðað við lengri ásana) og 1 væri vala sem er með alla ása álíka langa, þ.e. vala sem væri nálægt því að vera kúlulaga eða teningslaga. 3.3 Zingg graf Zingg graf er notað til að flokka völur í mismunandi form-flokka. Mynd 1: Kornastærðardreifing í mismunandi setmyndunarumhverfi Kornalögun 1,0 0,9 0,8 0,7 Kringla (disk) Klumba (spheroid) 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 Hnífsblað Kefli (rod) 0,0 0,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0 S/M Jökulruðningur Markarfljótsaurar Fjörugrjót Mynd 2: Zingg graf sem sýnir einnig samanburð kornalögunar fyrir þrjú mismunandi umhverfi Um fræðilegar aðferðir og notkun forrita
Kýlni (Sphericity) Markarfljótsverkefni Bls. 5 af 32 3.4 Ávali (roundness) Ávali var annars vegar skilgreindur í stigum er á skala 1 til 6 þar sem 1 er very angular og 6 er well rounded. Ávali (Roundness) 6 5 4 3 2 1 Mynd 3: Ávali skilgreindur í mismunandi stigum (Áslaug Geirsdóttir, 2011) Ávali var einnig reiknaður með Rwt gildi: = Þar sem R er radíus stærsta innritaða hrings í völuna og r er radíus krappasta horns á völunni. Sá skali gefur gildi á bilinu 0 til 1 þar sem 1 er fullkominn ávali og 0 eru mjög kantað.+ 3.5 Mæling á veftu Fyrir mælingu á veftu voru gögn annars vegar sett upp á einfaldan hátt í Excel og stefna á völum teiknuð út sem stjörnugraf. Slík veftugreining er ófullkomin að því leyti að ekki er tekið tilliti til halla á langás valanna. Því var einnig og aðallega notað forritið Stereonet sem er sérhannað til að greina veftut og tekur því einnig tilliti til halla á völum. Það forrit reiknar einnig út eigingildi vektora. 3.6 OPI (Oblate-Prolate Index) Oblate-Prolate Index (OPI) er notaður til að greina á milli lögunar á völum (disk-kefli-klumba-blað) og geta gert ályktanir um hvaða ferli hafa verið ríkjandi við mótun á völunum (Smale, 1978). OP Index er reiknnaður út með formúlunni. OPI = 10 (L I)/(L S) 0,5 S L Þar sem S er skammás, L er langás og I er miðás. Um fræðilegar aðferðir og notkun forrita
Bls. 6 af 32 Miðað við mismunandi gildi OPI þá eru diskar með neikvæð gildi og kefli eru með pósitíf gildi. Klumbur og blöð eru með gildi nálægt núlli (Smale, 1978). Nota má greiningarmyndir til að segja til um í hvaða umhverfi völurnar eru mótaðar og í þessu verkefni var ákveðið að styðjast við greiningu úr verklegum tíma, sbr. mynd 5. Kýlni 0,7 Mótað í árumhverfi Mótað í sjávarumhverfi 1,0 OPI Mynd 4: Tengsl kýlni (sphericity) og OPI (Smale, 1978) Mynd 5: Greining mótunarferlis út frá kýlni og OPI (Sædís Ólafsdóttir, 2011) Um fræðilegar aðferðir og notkun forrita
Bls. 7 af 32 4 Strandumhverfi 4.1 Fjörusandur, rétt við sjó Tekinn var fjörusandur í um 15m fjarlægð frá sjó. Skoðað var þversnið með að grafa um 70cm djúpa holu og sást engin lagskipting í henni. Kornastærð var metin á staðnum og var kornastærð metin mjög fínt til fínt. Að mestu leyti var um svartan sand að ræða en e.t.v. um 10% korna voru lituð, sbr. ljósmynd hér til hliðar. Þessi korn voru ekki greind frekar. Rauðu rúðurnar á myndinni til hliðar eru 1mm. Tekið var eitt sýni nálægt yfirborði og kornastærð þess mæld með sigtun, sjá kornastærðardreifingu hér til hliðar og fyrir neðan, ásamt ítarlegri niðurstöðum kornastærðarmælinga í viðauka C. Mynd 6: Fjörusandur tekinn við sýnatökustað 2011-09- 17-01. Stærð á rúðum er 1mm Sandurinn reyndist vera miðlungs aðgreindur og var 65,2% hans miðlungs sandur í kornastærðarflokkum 250 m og 354 m. Staðalfrávik φ gilda miðað við aðferð vægis (method of moments) er 0,608 og kúrfan er skekkt til hægri með gildi skekkingar -0,734 í φ gildum. Út frá greiningu setmyndunarumhverfis sbr. mynd 1 þá ber dreifingin einkenni fjörusands því skekking er til hægri eða út í grófara efni og meðalkornastærð er meðalgrófur sandur. Mynd 7: Dreifing kornastærðar fyrir sýni 2011-09-17-01 Strandumhverfi
Kýlni Markarfljótsverkefni Bls. 8 af 32 4.2 Völur handtýndar á fjörukambi kornalögun Meðalkýlni = 0,505 Op-Index = -1,556 Meðalávali (Rw)= 0,476 Meðalávali (stig) = 5,235 OPI, ávali og kýlni voru reiknuð út sbr. það sem kemur fram í kafla 3 um fræðilegar aðferðir. Samkvæmt þessum niðurstöðum eru völurnar ýmist mótaðar í árumhverfi og sjávarumhverfi. Þannig má gera ráð fyrir að völurnar hafi mótast í Markarfljóti en einnig á ströndinni þar sem þær liggja núna. Mynd 8 Zingg graf ( M/L á móti S/M ) fyrir strandumhverfi 1,0 0,9 0,8 0,7 Kýlni á móti OPI Mótað í árumhverfi 0,6 0,5 0,4 Mótað í sjávarumhverfi 0,3 0,2 0,1 0,0-10 -5 0 5 10 OPI Mynd 9: Fjöruumhverfi, kýlni sem fall af OPI 4.3 Fjörusandur í um 100m frá sjó Ekki tekin nein sýni en grafin lítil opna og hún teiknuð upp. Stærstur hluti efnisins leit út fyrir að vera sama efnið og var tekið neðst í fjörunni, sbr. sýni 2011-09-17-01. Hér var þó greinilega komin lagskipting eins og er sýnt á myndinni hér til hliðar. Lagskiptingin stafar hugsanlega af því að í stormi og við mikla ölduhæð hafi sjórinn náð að færa grófara efni upp í fjöruna. Strandumhverfi Mynd 10: Jarðlagasnið í um 100 metra fjarlægð frá sjó. Dýpt í sniði í cm.
Bls. 9 af 32 4.4 Foksandur 400m fjarlægð frá sjó Sýni voru tekin utan í foksandshól um 400m frá sjó. Sýni nr. 2011-09-17-03 (þurr sandur) og 2011-09-17-04 (blautir sandur). Þó sandurinn hafi virst ólíkur blautur og þurr þá er mjög lítill munur á þessum tveimur lögum ef miðað e r við meðalkornastærð og aðgreiningu. Það kemur þó fram töluverður munur á skekkju og topplögun fyrir þurra og blauta sandinn. Þurr sandur (2011-09-17-03): METHOD OF MOMENTS Arithmetic m Geometric m Logarithmic f MEAN (x): 390,7 367,1 1,446 SORTING (s): 123,7 1,361 0,445 SKEWNESS (Sk ): 1,017-0,054 0,054 KURTOSIS (K ): 4,865 4,051 4,051 Mynd 11: Foksandsumhverfið. Sýnatökustaðurinn sést á myndinni. Blautur sandur (2011-09-17-04): METHOD OF MOMENTS Arithmetic m Geometric m Logarithmic f MEAN (x): 378,1 356,4 1,489 SORTING (s): 114,4 1,356 0,439 SKEWNESS (Sk ): 1,079-0,982 0,982 KURTOSIS (K ): 5,539 15,64 15,64 Það sem almennt er talið einkenna foksand er góð aðgreining (Áslaug Geirsdóttir, 2011). Það kemur hér heim og saman þar sem foksandurinn er með minnsta dreifingu korna af því efni sem var skoðað í þessu verkefni. Sjá samanburð umhverfa í kafla 7.1. Ef miðað er við kornastærðardreifingu sbr. mynd 1 þá ber dreifingin einkenni foksands með mjög mikla aðgreiningu kornastærðar (litla stærardreifingu) og skekkju til vinstri út í fínna efni (pósitíf skekking í φ gildum). Mynd 12: Þurra lagið inni í sandinum liggur innundir sandölduna. Sjá einnig tekningu að neðan Þurrt lag heldur áfram í átt að sandöldu 14cm 6cm Þurr foksandur 100cm 9 Blautur foksandur 10cm Mynd 13: Þversnið sem sýnir hvernig þurra sandlagið er hallandi skálag inn undir sandölduna Strandumhverfi
Bls. 10 af 32 4.4.1 Gárar utan í foksandshólunum þeim og lega þeirra N Vindrós fyrir Sámsstaði Öll mæligildi 2000 til 2010 með ákveðinn vindhraða 310 320 330 0 350 340 12,00 10,00 8,00 10 20 30 40 50 300 6,00 60 270 290 280 4,00 2,00 0,00 70 80 90 Mynd 14: Mynd sem sýnir gára sem liggja utan í foksandshól með stefnu réttvísandi 7. Bil á milli gára var um 10cm. 260 250 240 120 100 110 Einungis einn hóll var skoðaður, sjá mynd að ofan og utan í honum voru gárar sem lágu nokkurn veginn þvert á langás hólsins. Þó aðrir hólar hafi ekki verið skoðaðir sérstaklega þá leit svæðið út eins og stefna hólanna væri almenn svipuð, sbr. mynd á fyrri síðu. Áttavitastefna gáranna var 22 misvísandi, sem er þá 7 réttvísandi miðað við 15 misvísun. Vindrós var sett upp fyrir veðurgögn frá Sámsstöpum, sjá myndir 15 og 16 (Reiknistofa í Veðurfræði, 2011). Miðað við vindrósina hér til hliðar má sjá töluvert mikla fylgni með stefnu gáranna og ríkjandi vindáttum á svæðinu. Þ.e. að segja gárarnir liggja samsíða ríkjandi vindátt en langás foksandshólanna er þvert á ríkjandi vindátt. 230 220 210 200 190 Mynd 15: Vindrós fyrir Sámsstaði. Sámsstaðir eru í námunda við sýnatökustaðinn og gera má ráð fyrir að ríkjandi vindáttir séu að einhverju leyti þær sömu. Inn á myndina er teiknuð lína með 7 stefnu, sem er stefna gáranna sem voru þvert á langás foksandshólsins (Reiknistofa í Veðurfræði, 2011) 180 170 > 10 m/s 5,1 til 10 m/s 0,1 til 5,0 m/s 160 150 140 130 Mynd 16: Staðsetning Sámsstaða miðað við sýnatökustaðinn Strandumhverfi
Bls. 11 af 32 5 Árumhverfi Sýnatökustaður var á Markarfljótsaurum, rétt undan Stóru-Mörk, sjá mynd 22. 5.1 Kornastærð Efnið er mjög illa aðgreint (Very Poorly Sorted) og kornastærð er mun stærri en í sjávarumhverfinu. Eins og sést til hliðar er nær 80% af efninu með grófleika malar og afar lítill hluti (<2%) með grófleika eðju eða silts. Sjá einnig ítarlegri niðurstöðu kornastærðarmælinga í viðauka C. Sé þetta borið saman við jökulumhverfið sem er fjallað um í næsta kafla þá sést að þetta er að meðaltali grófara efni en í jökulumhverfinu og er álitið að það geti stafað af því að áin hafi náð að flytja megnið af fínna efninu til sjávar en miðlungs grófa efnið liggi eftir í umhverfi árinnar. Ef miðað er við mismunandi umhverfi sbr. mynd 1 þá er alls ekki hægt að segja að dreifingin líkist sérstaklega því sem ætti að vera fyrir ársand. En hér er þá bent á að kornadreifing í ársandi getur verið mjög misjöfn eftir mismunandi umvherfisaðstæðum í ám svo sem hvort áin er greinótt eða kvíslótt. Hér hefur einnig nálægð við jökul væntanlega mikið að segja enda er dreifingin að einhverju leyti tvítoppa eins og vænta mætti í jökulumhverfi. Mynd 17: Kornastærðardreifing á Markarfljótsaurum 5.2 Lögun korna og ávali Mynd 18: Zingg graf ( M/L á móti S/L ) fyrir árumhverfi - Markarfljót Árumhverfi
Bls. 12 af 32 Mótað í árumhverfi Meðalkýlni = 0,692 Op-Index = 1,169 Meðalávali (Rwt) = 0,430 Meðalávali (stig) =4,85 Mótað í strandumhverfi Mynd 19: Kýlni sem fall af OP í Markarfljóti OPI, ávali og kýlni voru reiknuð út sbr. það sem kemur fram í kafla 3 um fræðilegar aðferðir. Niðurstaða þessarar greiningar er að völurnar séu mótaðar í ferli árumhverfisins. 5.3 Vefta Vefta í seti Markarfljóts 270 300 330 8 7 6 5 4 3 2 1 0 0 30 60 90 240 120 210 150 Mynd 20: Vefta fyrir árumhverfi Markarfljótsaura. Mynd úr forrintu Stereonet 180 Mynd 21: Vefta fyrir árumhverfi Markarfljótsaura. Stjörngraf teiknað með Excel Árumhverfi
Bls. 13 af 32 Stefna Miðsvís Stefna Réttvís Lengd (cm) Gæði á langás 1 51 36 7 góður 2 26 11 5 góður 3 78 63 3,5 miðlungs 4 90 75 3 lélegur 5 58 43 6 miðlungs 6 122 107 5 miðlungs 7 96 81 5 miðlungs 8 44 29 6 góður 9 51 36 10 góður 10 70 55 5 miðlungs 11 50 35 3,5 lélegur 12 58 43 5,5 góður 13 10 355 3,5 góður 14 65 50 6,5 góður 15 24 9 6,5 góður 16 38 23 7,5 miðlungs 17 44 29 4 miðlungs 18 64 49 8 lélegur 19 19 4 5,5 lélegur 20 23 8 6,2 lélegur Mynd 22: Loftmynd Google Earth og kort af sýnatökustað Staðsetning mælinga. Staðurinn var í u.þ.b. 15 m fjarlægð frá núverandi rennsli Markarfljóts. Mælingin fór þannig fram að við afmörkuðum u.þ.b. 1 fermetra og mældum í honum stefnu 20 steinvala. Steinvölur sem teknar voru og mældar voru þær sem höfðu sem bestan langás og skráðum við gæði hans einnig hjá okkur. Gera má ráð fyrir að svæðið sem við skoðuðum hafi farið undir kaf í flóði í tengslum við gosið í Eyjafjallajökli 2010. Stefna steinvalanna er nokkuð greinileg eins og sjá má á myndum 20 og 21 sem sýna báðar sömu gögn annars vegar úr Excel og hins vegar úr Stereonet. Áberandi stefna er milli 30-60. Árumhverfi
Bls. 14 af 32 6 Jökulumhverfi Mynd 23: Opnan sem var unnið með við Gígjökul. Hamarinn er við linsuna. Einingarnar fjórar eru merktar inn á myndina. Við gígjökul var skoðuð ein opna sem sést á mynd 23. Staðsetning opnunnar sést á loftmyndum frá Google Earth á myndum 24 og 25. Opnan er í 1,45km fjarlægð frá núverandi jökulsporði Gígjökuls ef tekið er mið af GPS mælingu á staðnum og legu jökulsins skv. Google Earth. Stefna réttvísandi frá jökulsporði að sýnatökustaðnum er 344. Teiknað var upp jarðlagasnið opnunnar, vefta mæld og gerð greining á kornastærð. 6.1 Jarðlagasnið, opna við Gígjökul og lýsing ásýnda Jarðlögum í opnunni má skipta í fjórar einingar, sjá mynd 26. 6.1.1 Eining 1 Efsta eining er grunnborið efni, með fínan grunnmassa en líka grófari möl og hnullungum. Þetta lag var um 1 metri að þykkt og efsti hluti þess var með rótum og jarðvegsefni. Vel mátti greina lagskiptingu innan einingarinnar. Jökulumhverfi
Bls. 15 af 32 Mynd 24: Loftmynd af Google Earth sem sýnir sýnatökustaðinn við Gígjökul. Staðsetning skv. GPS tæki. Mynd 25: Á myndunum sést opnan merkt með rauðri doppu. Á innfellda kortinu á neðri loftmyndinni sést staðsetning opnunnar af korti frá því fyrir gosið í Eyjafjallajökli og sýnir að opnan hefur verið rétt við bakka lónsins, mælistaðurinn er merktur með rauðu flaggi. Stefna línunnar frá jöklinum að sýnatökustaðnum er 344. Jökulumhverfi
Bls. 16 af 32 Jarðvegur, lífrænt efni efst 0 8 Eining 1 Grunnborið efni. Fínn grunnmassi með grófri möl og stórum hnullungum. Lagskipting til staðar Skil á milli laga voru mjög greinileg hér 108 Eining 2 Grunnborið efni. Fínn grunnmassi með Grófara efni en ekki mikið af hnullungum. Lagið verður grófara eftir því sem neðar dregur. Lagið mældist 3,5m þykkt. Völur í veftumælingu voru teknar úr þessu lagi. Yfirborðslag, gróf möl með rótum og lífrænu efni Möl, ekki sýnileg lagskipting Fín möl (grunnborin), sýnileg lagskipting Fín möl (grunnborin), sýnileg lagskipting, skálögun Gróf möl, með stórum hnullungum Hægt að sjá lagskiptingu inn á milli Gróf linsa með greinilegri lagskiptingu Eining 4 Eining 3 Eining 3: Grunnborið efni. Fínn grunnmassi og lagskipting sýnileg. Linsa 35cm þykk, sbr. mynd með kornborn u, grófara efni. Eining fjögur var einungis skoðuð lauslega. Kornastærð áþekk einingu 3 en skálögun greinileg. 458 493 530 Mynd 26: Jarðlagasnið í jökulumhverfi Jökulumhverfi
Bls. 17 af 32 6.1.2 Eining 2 Eining 2 var lang þykkasta lagið og mældist 3,5 metrar að þykkt. Það var fínna efni en í einingu 1. Sérstaklega var áberandi að grófasta efnið var ekki til staðar í þessari einingu. Ekki var hægt að greina lagskiptingu. Sýni til greiningar á kornastærð og veftumælingar var gerð í þessu lagi. Veftumælingin var aðallega tekin af völum ofarlega í laginu en skóflusýni til kornastærðarmælingar var tekið í laginu miðju. Sýni til greiningar á ávala og lögun korna var einnig tekið úr þessu lagi. 6.1.3 Eining 3 Eining 3 var með áþekka kornastærð og eining 2 en lagskipting var greinileg. Inni í laginu var einnig linsa með grófara kornbornu efni sem var með mjög greinilega lagskiptingu. Eining 3 var alls 70 cm þykk. 6.1.4 Eining 4 Eining 4 var ekki þykktarmæld en hún náði niður úr opnunni. Þar var áfram sambærileg kornastærð en skálögun þótti greinileg einingunni. 6.2 Kornastærð Sýni til kornastærðarmælingar var tekið í miðju einingar 2. Efnið er mjög illa aðgreint (very poorly sorted) skv. greiningu Gradistat forritsins en það sem kemur hér e.t.v. á óvart hvað efnið er í raun gróft og ákaflega lítið af silti eða eðju í efninu eða einungis 2,9%. Í jökulumhverfi hefðum við gert ráð fyrir stærra hlutfalli eðju. Eins þá er ekki beinlínis hægt að segja að um tvist með tveimur toppum í kornastærðardreifingu sé að ræða þar sem efnið er eiginlega jafndreifður grófur sandur og fín möl en mjög lítið af smærri kornum. Hítarlegri útprentun af tölfræðiniðurstöðum Gradistat fyrir sýnið eru í viðauka C. Mynd 27: Kornastærðardreifing við Gígjökul Jökulumhverfi
Bls. 18 af 32 6.3 Vefta Mynd 28: Vefta fyrir jökulumhverfi úr Stereonet forritinu Til að greina veftur voru 30 steinvölur voru skoðaðar og mældar í jökulgarði við Gígjökul. halli þeirra og stefna mæld og langás þeirra mældur og gæði hans metin. Nákvæmari staðsetningu má sjá á mynd. Jökulgarðurinn er í u.þ.b. 1 km fjarlægð frá jöklinum sjálfum en hann hefur hopað talsvert frá því hann náði hámarki sínu á 19. Öld (Kirkbride, M. P., Dugmore, A.J. (2008). Tilgangurinn með mælingunum er að meta við hvaða aðstæður setlögin mynduðust, stefnu jökulsins og afstæðan aldur þeirra. Mæligildi eru í töflu í viðauka. Mynd 28 er úr forritinu Stereonet en mynd 29 er samsvarandi mynd unnin í Excel. Hún sýnir mældar stefnur langása, réttvísandi og hlutfallslega röðun þeirra. Einungis voru mældar steinvölur með afgerandi langás. 300 Vefta í jökulruðningi við Gígjökul 0 12 330 30 10 8 6 4 2 60 Vefta í jökulruðningi við Gígjökul 0 340 350 7 10 20 330 30 6 320 40 310 5 50 300 4 60 3 290 70 2 280 1 80 270 0 90 270 0 90 260 100 250 110 240 120 240 120 230 130 220 210 150 210 200 190 170 180 180 Mynd 29: Vefta unnin í Excel. Sömu gögn á myndunum frá Gígjökli en í sitt hvorum skalanum. 160 150 140 Jökulumhverfi
Bls. 19 af 32 Mæld gildi: Stefna réttvísandi og misvísandi, halli, lengd og gæði langáss Stefna Misvís Stefna Réttvís Halli Lengd (cm) Gæði langás 1 340 325 5 7,4 Miðlungs 2 170 155 60 8 Góður 3 320 305 40 4,5 Góður 4 50 35 30 6,3 Góður 5 180 165 20 15 Góður 6 60 45 24 10 Góður 7 195 180 55 4 Góður 8 148 133 22 9 Lélegur 9 142 127 29 6 10 65 50 10 7 11 260 245 10 7 Lélegur 12 196 181 0 6 13 88 73 20 8 14 184 169 24 9 Miðlungs 15 176 161 40 9 Miðlungs 16 180 165 38 7 Miðlungs 17 110 95 22 13 Lélegur 18 186 171 7 16,5 Góður 19 20 5 15 11 20 146 131 1 15 21 130 115 51 9 22 178 163 30 7 23 150 135 30 10,5 24 196 181 28 19 25 40 25 24 15,5 26 170 155 19 6,3 27 136 121 20 9,5 28 180 165 28 7 29 176 161 0 8,5 30 120 105 40 6,5 Tafla 1 gögn úr Stereonet ----- Bingham Analysis 25.11.2011 at 17:25----- Data set: EGG 2011-09-18-01/02 Gigjokull Axis Eigenvalue Trend Plunge ±min ±max 1. 0,6071 153,3, 23,6 11,4 22,1 2. 0,2843 052,6, 22,9 3. 0,1086 283,7, 56,1 11,4 20,1 ----- Fisher Mean Vector 25.11.2011 at 17:25----- N Trend Plunge a95 a99 kappa mean length all 30 134,6 42,6 -- -- 2,4 0,5953 ----- 1% Area Contouring 25.11.2011 at 17:05----- Data set name = EGG 2011-09-18-01/02 Gigjokull Contour Int. = 2%; Counting Area = 1% of net area 6.3.1 Úrvinnsla veftumælinga Forritið Stereonet var notað til að vinnu úr mældum gögnum. Mynd 28 sýna hvernig stefnur steinvala raðast auk halla þeirra. Tafla 1 sýnir reikninga á þrívíddar eiginleikum veftunnar, þ.e. eiginvektora og eigingildi. Styrkleiki veftunnar eru normalíseruð eigingildi eiginvektora. Þau gefa til kynna algengustu stefnuna og óalgengustu stefnuna. Algengasta stefnan er S1 = 0,607, sem þýðir að 60 % vala liggja í algengustu stefnu, 153,3. Óalgengasta stefnan er S3, sem er 0,109 sem þýðir að tæplega 11% steinvala liggur í óalgengustu stefnu, 283,7. Mynd 30: Steinvölurnar geta haft tilviljanakennda uppröðun og sýnt jafnátta (isotropic) veftu eða þær geta haft mjög ákveðna uppröðun og sýnt ójafna (anisotropic) veftu (Áslaug Geirsdóttir, 2011). Rauði depillinn er þar sem sýnið frá Gígjökli lendir. Jökulumhverfi
Bls. 20 af 32 Hægt er að nota þessi gildi til að finna út setmyndunarumhverfið sem var ráðandi. Steinvölurnar sem voru mældar komu úr lagi 2. Út frá mynd 31 er hægt að meta hvort lagið sé botnurð (lodgement till), bráðurð (meltout till) eða flæðiurð (flow till). Mynd 30 sýnir algengustu stefnu sem fall af óalgengustu stefnu og hvernig mismunandi setmyndanir raðast á skalann. Myndin gildir fyrir steinvölur sem hafa tilviljanakennda uppröðun og sýna jafnátta (isotropic) veftu. Rauði punkturinn á myndinni sýnir hvar S3 og S1 mæligildi okkar féllu inn á mynd. Samkvæmt þessum mælingum er lagið sem steinvölurnar voru í flæðiurð en þó með veftu í áttina að botnurð. Halli vala er lítill, að meðaltali 23,6 og algengasta stefna er samsíða jökulskriði. Út frá excel er stefna jökuls nokkuð greinileg ef steinvölur raða sér í stefnu jökuls. Meðaltal réttvísandi stefnu er 141,4 og út frá eigingildum fæst að 60% steinvala raða sér í algengustu stefnu sem er 153,3. Niðurstöður okkar passa við skriðstefnu jökuls, sem er til suðurs. Lagið er blanda af botnurð og flæðiurð en önnur gögn þarf einnig að meta til að fá afgerandi niðurstöðu í þeim efnum Samanburður við líkön eru ónákvæm þar sem setmyndunarumhverfi jökla eru flókin og mismunandi ferlar geta verið í gangi. Mynd 31: Dæmi um hvernig vefta raðast við mismunandi setmyndunaraðstæður. Borið saman við mynd 2 út frá okkar mæligögnum sést að lag 2 er næst því að vera botnurð (lodgement till). Á myndinni hægra megin eru dekkstu svæðið sýnir algengustu stefnu langása hnullunga/vala. Örin sýnir halla hlíðar/brekku. (Áslaug Geirsdóttir, 2011) Jökulumhverfi
Bls. 21 af 32 6.3.2 Vefta borin saman við hugsanlega skriðstefnu jökulsins Sé veftan sett inn á loftmynd sem sýnir stefnu á milli sýnatökustað og núverandi enda Gígjökuls fæst mjög áhugaverð mynd. Sjá mynd 32. En þar má sjá að veftan passar ákaflega vel við þá stefnu sem fyrirfram hefði mátt telja líklegasta miðað við núverandi stöðu Gígjökuls. Mynd 32: Vefta sett inn á loftmynd til samanburðar við hugsanlega skriðstefnu jökulsins 6.4 Kornalögun og ávali OPI, ávali og kýlni voru reiknuð út sbr. það sem kemur fram í kafla 3 um fræðilegar aðferðir. Mynd 33: Zingg graf ( M/L á móti S/M ) fyrir jökulumhverfi Jökulumhverfi
Kýlni Markarfljótsverkefni Bls. 22 af 32 Meðalkýlni = 0,773 Op-Index = 1,723 Meðalávali (Rw) = 0,255 Meðalávali (stig) = 3,706 Mótað í árumhverfi Mótað í strandumhverfi Mynd 34: Kýlni á móti OP index fyrir völur í jökulumhverfi Nú er hægt að koma með tilgátu um við hvaða ferli efnið er mótað. Skv. mynd 35 er jökulruðningurinn bráðurð eða flæðiurð sem passar vel við niðurstöður veftimælinganna. Supraglacial Bráðurð og flæðiurð Botnurð Urðin hefur einnig einkenni subglacial traction till en traction till er setlag undan jökli sem hefur aflagast í skriðstefnu jökulsins og efnið losað beint undan ísnum með bráðnun og/eða losun og endar sem einsleitt efni án sýnilegrar lagskiptingar (Evans o.fl., 2006) Traction till Ávali Mynd 35: Staðsetning sýnis úr jökulumhverfi á Kýlni / Ávala grafi. (Áslaug Geirsdóttir, 2011) 11 6.5 Greining á setkornum Gerð var frumstæð greining á innihaldi seglagsins. Tekið var hluti af sýni 2011-09-18-01 og sigtað til að fá ornastærð 0,7mm. Efnið var skoðað í víðsjá og það samanstóð aðallega af svörtum kornum og var fínt ljóst kusk utan á mörgum kornunum. Eftirfrarandi litir sáust: Svart, glært, rautt, grátt, grænt, gult. Gerð var einföld talning, sjá töfluna hér til hliðar. Litur Fjöldi Svart 36 Rautt 10 Grátt 12 Glært 4 Ljósbrúnt 1 ALLS 63 Jökulumhverfi
Bls. 23 af 32 6.6 Túlkun á greiningu jökulumhverfisins Þó hér sé ekki um fullkomna athugun á jökulumhverfinu að ræða (einungis gerð ein athugun og mælingar einungis úr einni einingu opnunnar) þá er hér gerð tilraun til að útskýra myndun laganna. Miðað við lagskiptinguna sem þótti vera greinileg í einingum 1, 3 og 4 þá verður að telja ósennilegt að þar sé um jökulurð að ræða. Eining 2 sem er þykkust leit hins vegar út fyrir að vera einsleit, þ.e. án lagskiptingar. Einingin var einnig mjög illa aðgreind í kornastærð og það bendir frekar til þess að um jökulurð t.a.m. botnurð undir virkum jökli hafi verið að ræða. Í einingum 3 og 4 er hins vegar greinileg lagskipting til staðar. Þó forsendur vanti til að slá því föstu þá teljum við líklegast að eining 2 sé mynduð við það að jökull hafi skriðið yfir eldri lög sem hafa myndast við ferli rennandi vatns og urðin sem er eftir er bráðurð eða flæðiurð. Ef miðað er við upplýsingar úr öðrum rannsóknum á aldri jökulgarða sem hafa aðallega fengist með greiningu öskulaga í görðunum og stærð fléttumyndana á görðunum sjá mynd 36 (Kirkbride o.fl., 2008), þá má telja líklegast að sýnatökustaðurinn hafi verið undir jökli á litlu ísöld en ekki alveg ljóst hvort framskrið jökulsins á 20 öldinni hafi náð yfir staðinn. Í öllu falli er hér talið líklegast að þykka lagið (eining 2 á mynd 26) hafi mótast á litlu ísöld og lagskiptu lögin þar undir séu frá því fyrir litlu ísöld. Þó skal hafa í huga að mælingin var gerð á einum stað og einungis eitt lag greint og því ekki hægt að slá neinu föstu. Mynd 36: (Kirkbride o.fl., 2008). Sýnatökustaðurinn sem unnið var með er áætlaður að vera í rauða punktinum á myndinni. Staðsetning er reyndar ekki mjög nákvæm þar sem engin hnitsetning er á myndinni en miðað við að sýnatökustaðurinn hafi verið rúma 50m fyrir neðan þann stað sem áin rann úr lóninu sem er lesið af kortum Landmælinga Íslands. Í öllu falli er ljóst að sýnatökustaðurinn er fyrir sunnan jökulgarðinn sem er merktur N4.. Aldur jökulgarða: E2 og W2 eru frá 1847, E1 er frá framrás jökulsins 1915-1936, N1 til N3 gætu verið frá 1920-1930, N4 garðurinn er eldri en 1821 því hann inniheldur efni úr Eyjafjallajökulsgosinu frá 1821, aðrir garðar eru eldri og t.a.m. er W9 frá því um 1700. En almennt eru elstu garðarnir með hæstu tölurnar. (Kirkbride o.fl., 2008) Jökulumhverfi
Bls. 24 af 32 7 Samanburður á milli umhverfanna þriggja Verkefnið fjallaði um setlög í þrenns konar umhverfi á áhrifasvæði Markarfljóts. Greining hefur miðast við hvert svæði fyrir sig en einnig getur verið áhugavert að bera umhverfin þrjú saman. 7.1 Samanburður kornastærðar og kornastærðardreifingar milli umhverfa Áhugavert getur verið að bera saman mismunandi kornastærð og aðgreiningu á milli þeirra svæða sem voru skoðuð í verkefninu. Hér sést á myndrænan hátt að hvert umhverfi fyrir sig er með einkennandi kornastærð. Vindborna efnið í foksandshólunum er með minnstu kornastærðina og það er einnig best aðgreint. Rétt á eftir kemur fjörusandurinn. Ef til vill kemur á óvart að efnið á áreyrunum er með meiri kornastærð en efnið í jökulumhverfinu og einnig er það enn verr aðgreint. Erfitt er að útskýra af hverju efnið á áreyrunum er verr aðgreint en hærri meðalkornastærð á áreyrum kann að stafa af því að áin nær að flytja stærstan hluta fínefnisins í burtu til sjávar en stærri kornin verða eftir. 2 1,5 Kornastærð φ gildi 3 Kornastærðardreifing, staðalfrávik í φ gildi 1 0,5 2,5 0-0,5-1 Fjörusandur Þurr foksandur Blautur Foksandur Áreyrar Jökulumhverfi 2 1,5-1,5-2 1-2,5-3 -3,5 Mynd 37: Kornastærð á sýnatökustöðum 0,5 0 Fjörusandur Þurr foksandur Blautur Foksandur Áreyrar Jökulumhverfi Mynd 38: Kornastærðardeifing á sýnatökustöðum 7.2 Samanburður ávala korna á milli umhverfa Á grafinu hérna vinstra-megin á mynd 39 má sjá samanburð á ávala og kýlni í umhverfunum þremur. Þar sem metinn ávali hefur verið normalaseraður frá 0-1 (í stað 1-6, well rounded til very angular) til að fá skýrara graf. Þegar farið er frá jökli til strandar má sjá að ávölun vex, bæði sá metni og reiknaði, á meðan kýlnin fer minnkandi. Samanburður á milli umhverfanna þriggja Mynd 39: Ávali og kýlni í mismunandi umhverfi
Bls. 25 af 32 8 Heimildaskrá Áslaug Geirsdóttir (2011). Fyrirlestrarnótur og munnlegar heimildir í Seglagafræði HÍ, haustið 2011 (Óútgefið efni). Boggs, S. (2011). S. Principles of Sedimentology and Stratigraphy. Prentice Hall as an imprint of Pearson Evans, D.J.A., Phillips, E.R. & Auton, C.A. (2006). Subglacial till: Formation, sedimentary characteristics and classification. Earth-Science Reviews 78 (2006) 115 176. Kirkbride, M. P., Dugmore, A.J. (2008). Two millennia of glacier advances from southern Iceland dated by tephrochronology. Quaternary Research 70 (2008) 398 411. Reiknistofa í Veðurfræði - Belgingur (2011). Gagnatorg veðurupplýsinga. Skoðað 4.10.2011 á http://portal.belgingur.is/ Smale, D., (1978).The composition of a Torlesse conglomerate Ethelton North Canterbury. New Zealand Journal of Geology and Geophysics (feb 1978, bls. 699-711) Sædís Ólafsdóttir (2011). Munnlegar heimildir í verklegum tímum í Setlagafræði HÍ, haustið 2011 (Óútgefið efni) Heimildaskrá
Bls. 26 af 32 Viðaukar Viðauki A: Listi yfir sýni og athuganir Sýni nr Athugasemdir GPS 2011-09-17-01 Fjörusandur Einsleitt, ólagsskipt efni Grafin 70cm hola. Kornastærð meti: Mjög fínt til fínt Ljósm. 3081 til 3092 001 N63 31.912 W20 07.910 2011-09-17-02 Völur í fjörukambi Steinvölur týndar í poka Örlítið (fá metra) fyrir ofan pkt 001 Ekkert sýni Fjörusandur Ekkert sýni en grafin opna og teknar myndir Ljósm. 3093 til 3098 001 N63 31.912 W20 07.910 002 N63 31.971 W20 07.873 2011-09-17-03 Foksandur í fjöru þurrt lag 2011-09-17-04 Foksandur í fjöru blautt lag 2011-09-17-05 Markarfljótsaurar völur sem voru veftumældar 2011-09-17-06 Markarfljótsaurar efni tekið með skóflu 2011-09-17-07 Markarfljótsaurar völur valdar af handahófi Þurr sandur utan í melgresishól Ljósm. 3099 til 3123 Blautur sandur utan í melgresishól Ljósm. 3099 til 3123 Völur sem voru veftumældar Ljósm. 3125 til 3135 Efni tekið með skóflu Ljósm. 3125 til 3135 Meðaltalsvölur sem voru ekki veftumældar Ljósm. 3125 til 3135 003 N63 32.127 W20 07.910 003 N63 32.127 W20 07.910 004 N63 39.744 W19 56.421 004 N63 39.744 W19 56.421 004 N63 39.744 W19 56.421 2011-09-18-01 Opna fyrir við Gígjökul. efni tekið með skóflu. 2011-09-18-02 Opna fyrir við Gígjökul. völur Ljósm. 3136 til 3158 005 N63 40.939 W19 37.899 Ljósm. 3136 til 3158 005 N63 40.939 W19 37.899 Yfirlit yfir GPS punkta sem voru teknir Punktarnir: 001 17-SEP-11 11:40:51 N63 31.912 W20 07.910 22 m S02 17-SEP-11 11:59:28 N63 31.913 W20 07.901 16 m 002 17-SEP-11 12:12:07 N63 31.971 W20 07.873 20 m 003 17-SEP-11 13:34:59 N63 32.127 W20 07.910 16 m 004 17-SEP-11 15:29:04 N63 39.744 W19 56.421 66 m 005 18-SEP-11 10:27:09 N63 40.939 W19 37.899 181 m Viðaukar
Bls. 27 af 32 Viðauki B: Kort og loftmyndir Strandumhverfið Loftmynd Google Earth sem sýnir hvar fjörusandur var tekinn (EGG 2011 09-17-01/02) og foksandur (EGG 2011 09-17-03/04). Ath. loftmynd er frá árinu 2004 og Landeyjarhöfn því ekki komin. Kort af svæðinu. Í syðsta punktinum var tekinn fjörusandur og í punktinum þar og nokkrum metrum ofar voru handtýndar völur (sýni 2011-09-02). Rúmum 100m ofar var tekin lítil opna. Foksandur var tekinn í syðsta punktinum á kortinu, þ.e. sýni 2011-09-03 og 2011-09-04. Ath. Landeyjarhöfn ekki komin. Viðaukar
Class Weight (%) Markarfljótsverkefni Bls. 28 af 32 Viðauki C: Niðurstöður kornastærðamælinga Strandset, fjörusandur, sýni 2011-09-17-01 SAMPLE STATISTICS SAMPLE IDENTITY: 2011-09-17-01 Strandset ANALYST & DATE:, SAMPLE TYPE: Unimodal, Moderately Well Sorted TEXTURAL GROUP: Slightly Gravelly Sand SEDIMENT NAME: Slightly Very Fine Gravelly Medium Sand m f GRAIN SIZE DISTRIBUTION MODE 1: 427,5 1,247 GRAVEL: 0,8% COARSE SAND: 26,7% MODE 2: SAND: 99,2% MEDIUM SAND: 65,2% MODE 3: MUD: 0,0% FINE SAND: 4,2% D 10 : 272,0 0,461 V FINE SAND: 0,1% MEDIAN or D 50 : 425,8 1,232 V COARSE GRAVEL: 0,0% V COARSE SILT: 0,0% D 90 : 726,5 1,878 COARSE GRAVEL: 0,0% COARSE SILT: 0,0% (D 90 / D 10 ): 2,671 4,074 MEDIUM GRAVEL: 0,0% MEDIUM SILT: 0,0% (D 90 - D 10 ): 454,5 1,417 FINE GRAVEL: 0,1% FINE SILT: 0,0% (D 75 / D 25 ): 1,617 1,804 V FINE GRAVEL: 0,7% V FINE SILT: 0,0% (D 75 - D 25 ): 209,9 0,693 V COARSE SAND: 3,0% CLAY: 0,0% METHOD OF MOMENTS Arithmetic m Geometric m Logarithmic f MEAN (x): 499,2 442,9 1,175 SORTING (s): 313,8 1,524 0,608 SKEWNESS (Sk ): 5,521 0,734-0,734 KURTOSIS (K ): 52,52 8,658 8,658 FOLK & WARD METHOD Geometric Logarithmic Description m f 433,7 1,205 Medium Sand 1,480 0,565 Moderately Well Sorted 0,137-0,137 Coarse Skewed 1,119 1,119 Leptokurtic GRAIN SIZE DISTRIBUTION 5,0 3,0 1,0 Particle Diameter (f) -1,0-3,0-5,0-7,0 40,0 63 m 125 m 250 m 500 m 1mm 44 m 88 m 177 m 354 m 707 m 2mm 1,41mm 4mm 2,8mm 8mm 5,6mm 16mm 32mm 64mm 11mm 22mm 45mm 35,0 Silt VF-sand F-sand M-Sand C-Sand VC-Sand P-Gravel Gravel Stones 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 Viðaukar 0,0 4 3 2 1 0-1 -2-3 -4 100 1000 10000 100000 Particle Diameter ( m)
Class Weight (%) Markarfljótsverkefni Bls. 29 af 32 Strandset, þurr foksandur, sýni 2011-09-17-01 SIEVING ERROR: 0,0% SAMPLE STATISTICS SAMPLE IDENTITY: 2011-09-17-03 Þurr foksandur ANALYST & DATE: EGG, 2011.09.17 SAMPLE TYPE: Unimodal, Well Sorted TEXTURAL GROUP: Sand SEDIMENT NAME: Well Sorted Medium Sand m f GRAIN SIZE DISTRIBUTION MODE 1: 427,5 1,247 GRAVEL: 0,0% COARSE SAND: 14,6% MODE 2: SAND: 100,0% MEDIUM SAND: 76,4% MODE 3: MUD: 0,0% FINE SAND: 8,9% D 10 : 252,4 0,826 V FINE SAND: 0,1% MEDIAN or D 50 : 367,5 1,444 V COARSE GRAVEL: 0,0% V COARSE SILT: 0,0% D 90 : 564,0 1,986 COARSE GRAVEL: 0,0% COARSE SILT: 0,0% (D 90 / D 10 ): 2,235 2,404 MEDIUM GRAVEL: 0,0% MEDIUM SILT: 0,0% (D 90 - D 10 ): 311,7 1,160 FINE GRAVEL: 0,0% FINE SILT: 0,0% (D 75 / D 25 ): 1,570 1,576 V FINE GRAVEL: 0,0% V FINE SILT: 0,0% (D 75 - D 25 ): 165,9 0,651 V COARSE SAND: 0,0% CLAY: 0,0% METHOD OF MOMENTS Arithmetic m Geometric m Logarithmic f MEAN (x): 390,7 367,1 1,446 SORTING (s): 123,7 1,361 0,445 SKEWNESS (Sk ): 1,017-0,054 0,054 KURTOSIS (K ): 4,865 4,051 4,051 FOLK & WARD METHOD Geometric Logarithmic Description m f 364,7 1,455 Medium Sand 1,378-0,011 0,462 0,011 Well Sorted Symmetrical 0,999 0,999 Mesokurtic GRAIN SIZE DISTRIBUTION 40,0 35,0 5,0 3,0 1,0 63 m 125 m 250 m 500 m 1mm 44 m 88 m 177 m 354 m 707 m Silt Particle Diameter (f) -1,0-3,0 2mm 1,41mm 4mm 2,8mm 8mm 5,6mm VF-sand F-sand M-Sand C-Sand VC-Sand P-Gravel Gravel -5,0 16mm 32mm 64mm 11mm 22mm 45mm Stones -7,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 4 3 2 1 0-1 -2-3 -4 100 1000 10000 100000 Particle Diameter ( m) Viðaukar
Class Weight (%) Markarfljótsverkefni Bls. 30 af 32 Strandset, blautur foksandur, sýni 2011-09-17-01 SIEVING ERROR: 0,0% SAMPLE STATISTICS SAMPLE IDENTITY: 2011-09-17-04 Blaugtur foksandur ANALYST & DATE: EGG, 2011.09.17 SAMPLE TYPE: Unimodal, Well Sorted TEXTURAL GROUP: Sand SEDIMENT NAME: Well Sorted Medium Sand m f GRAIN SIZE DISTRIBUTION MODE 1: 427,5 1,247 GRAVEL: 0,0% COARSE SAND: 10,6% MODE 2: SAND: 99,9% MEDIUM SAND: 80,0% MODE 3: MUD: 0,1% FINE SAND: 9,2% D 10 : 251,4 0,969 V FINE SAND: 0,1% MEDIAN or D 50 : 356,9 1,486 V COARSE GRAVEL: 0,0% V COARSE SILT: 0,0% D 90 : 510,9 1,992 COARSE GRAVEL: 0,0% COARSE SILT: 0,0% (D 90 / D 10 ): 2,032 2,056 MEDIUM GRAVEL: 0,0% MEDIUM SILT: 0,0% (D 90 - D 10 ): 259,5 1,023 FINE GRAVEL: 0,0% FINE SILT: 0,0% (D 75 / D 25 ): 1,542 1,530 V FINE GRAVEL: 0,0% V FINE SILT: 0,0% (D 75 - D 25 ): 155,3 0,625 V COARSE SAND: 0,0% CLAY: 0,0% METHOD OF MOMENTS Arithmetic m Geometric m Logarithmic f MEAN (x): 378,1 356,4 1,489 SORTING (s): 114,4 1,356 0,439 SKEWNESS (Sk ): 1,079-0,982 0,982 KURTOSIS (K ): 5,539 15,64 15,64 FOLK & WARD METHOD Geometric Logarithmic Description m f 356,1 1,490 Medium Sand 1,360 0,002 0,444-0,002 Well Sorted Symmetrical 1,003 1,003 Mesokurtic 40,0 35,0 5,0 3,0 1,0 63 m 125 m 250 m 500 m 1mm 44 m 88 m 177 m 354 m 707 m Silt GRAIN SIZE DISTRIBUTION Particle Diameter (f) -1,0-3,0 2mm 1,41mm 4mm 2,8mm 8mm 5,6mm VF-sand F-sand M-Sand C-Sand VC-Sand P-Gravel Gravel -5,0 16mm 32mm 64mm 11mm 22mm 45mm Stones -7,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 4 3 2 1 0-1 -2-3 -4 100 1000 10000 100000 Particle Diameter ( m) Viðaukar
Class Weight (%) Markarfljótsverkefni Bls. 31 af 32 Áreyrar, sýni 2011-09-17-06 SIEVING ERROR: 0,0% SAMPLE STATISTICS SAMPLE IDENTITY: 2011-09-17-06 Áreyrar ANALYST & DATE: EGG, 2011.09.17 SAMPLE TYPE: Polymodal, Very Poorly Sorted TEXTURAL GROUP: Sandy Gravel SEDIMENT NAME: Sandy Very Coarse Gravel m f GRAIN SIZE DISTRIBUTION MODE 1: 54000,0-5,735 GRAVEL: 79,3% COARSE SAND: 7,1% MODE 2: 26950,0-4,731 SAND: 18,7% MEDIUM SAND: 3,5% MODE 3: 6800,0-2,743 MUD: 1,9% FINE SAND: 1,7% D 10 : 627,8-5,680 V FINE SAND: 0,7% MEDIAN or D 50 : 13881,9-3,795 V COARSE GRAVEL: 24,2% V COARSE SILT: 0,3% D 90 : 51263,3 0,672 COARSE GRAVEL: 22,3% COARSE SILT: 0,3% (D 90 / D 10 ): 81,66-0,118 MEDIUM GRAVEL: 15,8% MEDIUM SILT: 0,3% (D 90 - D 10 ): 50635,5 6,352 FINE GRAVEL: 11,5% FINE SILT: 0,3% (D 75 / D 25 ): 9,017 0,360 V FINE GRAVEL: 5,6% V FINE SILT: 0,3% (D 75 - D 25 ): 27631,3 3,173 V COARSE SAND: 5,7% CLAY: 0,3% METHOD OF MOMENTS Arithmetic m Geometric m Logarithmic f MEAN (x): 19955,4 8165,3-3,030 SORTING (s): 18660,2 6,270 2,649 SKEWNESS (Sk ): 0,743-1,449 1,449 KURTOSIS (K ): 2,203 5,377 5,377 FOLK & WARD METHOD Geometric Logarithmic Description m f 8932,4-3,159 Medium Gravel 5,601-0,413 2,486 0,413 Very Poorly Sorted Very Fine Skewed 0,985 0,985 Mesokurtic GRAIN SIZE DISTRIBUTION 5,0 18,0 3,0 1,0 Particle Diameter (f) -1,0-3,0-5,0-7,0 16,0 14,0 63 m 125 m 250 m 500 m 1mm 44 m 88 m 177 m 354 m 707 m Silt 2mm 1,41mm 4mm 2,8mm 8mm 5,6mm VF-sand F-sand M-Sand C-Sand VC-Sand P-Gravel Gravel 16mm 32mm 64mm 11mm 22mm 45mm Stones 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 4 3 2 1 0-1 -2-3 -4 100 1000 10000 100000 Particle Diameter ( m) Viðaukar
Class Weight (%) Markarfljótsverkefni Bls. 32 af 32 Jökulumhverfi, sýni 2011-09-17-01 SIEVING ERROR: 0,0% SAMPLE STATISTICS SAMPLE IDENTITY: 2011-09-18-01 Jökulruðningur ANALYST & DATE: EGG, 2011.09.18 SAMPLE TYPE: Polymodal, Very Poorly Sorted TEXTURAL GROUP: Sandy Gravel SEDIMENT NAME: Sandy Fine Gravel m f GRAIN SIZE DISTRIBUTION MODE 1: 26950,0-4,731 GRAVEL: 52,1% COARSE SAND: 14,2% MODE 2: 1700,0-0,743 SAND: 45,0% MEDIUM SAND: 7,9% MODE 3: 6800,0-2,743 MUD: 2,9% FINE SAND: 4,5% D 10 : 252,6-4,280 V FINE SAND: 2,5% MEDIAN or D 50 : 2218,5-1,150 V COARSE GRAVEL: 0,0% V COARSE SILT: 1,1% D 90 : 19427,3 1,985 COARSE GRAVEL: 11,7% COARSE SILT: 1,1% (D 90 / D 10 ): 76,91-0,464 MEDIUM GRAVEL: 13,1% MEDIUM SILT: 0,7% (D 90 - D 10 ): 19174,7 6,265 FINE GRAVEL: 14,4% FINE SILT: 0,0% (D 75 / D 25 ): 10,87-0,150 V FINE GRAVEL: 12,8% V FINE SILT: 0,0% (D 75 - D 25 ): 7230,9 3,443 V COARSE SAND: 15,9% CLAY: 0,0% METHOD OF MOMENTS Arithmetic m Geometric m Logarithmic f MEAN (x): 6099,9 2151,2-1,105 SORTING (s): 7952,7 5,310 2,409 SKEWNESS (Sk ): 1,619-0,481 0,481 KURTOSIS (K ): 4,510 2,867 2,867 FOLK & WARD METHOD Geometric Logarithmic Description m f 2344,5-1,229 Very Fine Gravel 5,337 2,416 Very Poorly Sorted -0,025 0,025 Symmetrical 0,937 0,937 Mesokurtic 7,0 10,0 9,0 0 0 0 0 5,0 0 0 Silt 0 ##### 100 3,0 GRAIN SIZE DISTRIBUTION Particle Diameter (f) 1,0-1,0-3,0-5,0 63 m 125 m 250 m 500 m 1mm 2mm 4mm 8mm 16mm 32mm 64mm Sand Gravel -7,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 7 6 5 4 3 2 1 0-1 -2-3 -4 10 100 1000 10000 100000 Particle Diameter ( m) Viðaukar