Aktualnost, mogućnosti i perspektive uzgoja LAB-ama u Malesiji Prof.as Kostandin Hajkola ATTC Shkoder, Albania E-mail: imoshkoder@yahoo.com Mob: +355693100694
Malesija Malesija pripada sjeverozapadnom dijelu Albanije Ima površinu od 555 km2. Dominiraju visoke planine Pustopoja je naziv dominantnog polja, To znači pusto polje". Polje Pustopoja ima površinu oko 7 000 hektara, koja leži u podnožju planina do ivice Skadarskog jezera. Oblast je naseljeno oko 50 000 stanovnika. Glavnu ekonomsku aktivnost i prihode za zajednicu obezbeđuju se od poljoprivrede i stoke. Tokom perioda tranzicije (1991-2017) oko 1/3 stanovništva je migrirala u inostranstvo ili u gradska područja Albanije, uglavnom u okruženju grada Skadar. Obradivo zemljište je oko 15 000 ha. Poljoprivredne kulture 8 000 ha, od čega 4200 ha sa LAB-ama. Prihodi iz LAB-ama u 2017 godini - 15 miliona evra.
Indikatori zemljišta i klime, Pustopoje Polje Pustopoja ima mediteransku klimu, blage i vlažne zime, topla i suva leta. Prosečna količina padavina godišnje iznosi 1200-1800 mm, a većina, 80% u periodu Oktobar-April. Svet biljaka uglavnom karakteriše kratki ciklus i niski grmovi. Zemljište je skeletično i kamenito. Sadržaj inerti u sloju 0-60 cm zemljišta iznosi 40-90%. Tokom zadnjih 15 godina je došlo do interesovanja za kultivaciju LAB-ja Trenutno se gaji oko 4.200 hektara, sa LAB-ama Malesija, Pustopoja, nudi pogodno zemljište za gajenje LAB-ama, oko 7 000 ha.
Tipično zemljište Pustopoje
Površine gajene sa LAB-ama u Malesiji tokom 2010-2016 Year Unit Surface 2010 Ha. 658 2011 Ha. 1 648 2012 Ha. 2 302 2013 Ha. 3 011 2014 Ha. 3 571 2015 Ha. 3 600 2016 Ha. 4 233
Površine gajenja sa LAB-ama i proizvodnja u 2016 godini Oblast Jedinica Povrsina LAB-je Salvia Lavender Thyme Helicrisium Oregano Others Melissa, Malesija Ha. 4233 3412 414 80 301 24 2 Produktivnost tona/ha 2.2 1.1 2.5 2.7 2.0 3.5 Proizvodnja tona 9029 7506 455 200 813 48 7
Kultivacija žalfije Trenutno, najveća površina od LAB-ama pripada žalfiji 3200-3400 ha. Glavni razlozi za ovako velike povrsine sa žalfijem su: Potražnja na tržištu i povoljne cene. Vladina podrška za pokrivanje glavnih troškova prve godine gajenja. Uslovi gajenja blizu prirodnih. Kvalitet proizvodnje ispunjava zahteve standarda koje zahteva tržište. Pad rezervi u prirodi, kao posledica lose eksplotacije. Sa padom cena u 2-3 zadnje godine, postoji mala tendencija smanjenja površina sa žalfijom Žalfija u našoj zemlji je u njenoj kući. Albanija ima visoku raznolikost ove biljke, ali najtraženije na tržištu su ekotipi sjevernog područja Albanije. Oni se razlikuju po visokim indikatorima aktivnih principa.
Podaci o sadržaju esencijalnog ulja i tujona u nekim ekotipima, u prirodnim uslovima i u uslovima gajenja No Samples analyzed Essential oil ml /100 gr Thujone in % of essential oil 1 Ecotype Hoti in natural habitat 3.3 44.9 2 Ecotype Taraboshi in natural habitat 3.5 46.1 3 Ecotype Velipoja in natural habitat 2.9 44.0 4 Ecotype Hoti cultivated. 2.9 42.3 5 Ecotype Taraboshi cultivated. 2.9 44.1 6 Ecotype Velipoja cultivated. 2.5 41.2 7 Variety Slovenia cultivated. 2.1 40.8
Performanse tržišta Do 90 godina prošlog veka, žalfija je sakupljena u svom prirodnom staništu, uglavnom za izvoz. Tokom 1970-2000 izvoz je bio 1800-2500 tona godišnje. Nakon 1990 godine sakupljanje žalfije u svom prirodnom staništu suočilose sa lošem upravljanjem prirodnim resursima, Proširenje gajenja žalfije do 3 500 Ha donelo je "višak" na tržištu žalfije, nudeći oko 7.000 tona. U 2014. godini cijena je bila 1-1,5 evra / kg suve žalfije, prihodi po hektaru 3000 do 3500 evra Tokom 2014-16 godine cena je pala za 30-40% u odnosu na prethodne godine. Takav pad bio je posljedica veće ponude na tržištu nasuprot tražnji. Efekat na nisku cenu; Niži kvalitet proizvodnje. Gajenje na neadekvatna područja. Gajenje inostranih sorti Aplikacija neadekvatnih tehnologija, posebno đubrenje i sušenja. Trenutna cena sakupljanja je 0,7-0,8 evra / kg (2017),
Cene domaćeg tržišta nekih LAB-ja u 2017 godini No MAPs Price per unit euro/kg Yield kg per ha Incomes per ha (Euro) 1 Helichrysum italicum 1.13 5000-7500 5600-8500 2 Salvia 0.75 2500-3000 1870-2250 3 Oregano 1.85 2000-2500 3700-4600 4 Lavender 1.13 1200-1500 1350-1700 5 Melissa 1.50 2000-2500 3000-3700 6 Thymus 1.50 2500-3000 3700-4500
"helikrisomania" Obrađena površina u Malesiji dostigla je na 800 hektara u 2017 godini. Tekuća cijena sakupljanja oko 1 evra/kg zelenoj masi. Sa ovim tržišnim trendom jasno je da je ekonomski interes uzgoja veoma visok. To je razlog za brzi rast površina uzgoja sa ovom aromatičnom biljkom. Dobar deo rasta površine Smilje, Helichrysum italicum subsp. angustifolium, je usled rušenja povrsina sa žalfijom, oko 400 ha, a nešto manje sa lavandom, oko 100 ha. Razlog je takodje i subvencija troskova za prvu godinu uzgoja od strane vlade.
Dve reči za Lavandu i Temjan U klimatskim uslovima Pustopoje, biljke lavande i temjana pronašle je vrlo pogodne uslove. Cijena prikupljanja lavande u 2012 do 2015 godini je iznosila 2-2,5 evra / kg a u 2016 i 2017 godine 1-1,2 evra / kg. To je razlog zbog kojeg deo zemljišta koje je lavanda zauzimala zamenjujese sa biljkom smilja. Cijena Temjana za razliku od žalfije i lavande ima tendenciju na porast Površina sa temjanom je konstantna sa malim trendom rasta 2017 godine.
Stare i nove parcele sa lavandom
Perspektive i neki problemi za LAB-ke u buduće Mogućnost proširenja površine za gajenje LAB-ama (slobodna zemljišta prilagođena) Uvod novi LAB-aka pogodnim za uslove Malesije, prilagođavajući se zahtevima tržišta istovremeno sa ekonomskim interesom njihovog uzgoja. Osim Helikrisijuma, Pirethrum, Melissa, Satureja montana i Primula za planinska područja Jačanje kapaciteta sušenja, prerade i destilacije što blizu gajenja i proizvodnje. Primena tehnologija gajenja u funkciji održavanja kvaliteta proizvodnje kao garancije kontinuiteta za tržište. Sprovođenje i povećanje nivoa sledljivosti proizvoda do nivoa parcele i proizvođača. Povećanje kapaciteta za monitoring i analize zemljišta i proizvoda LABama (akreditovani laboratorija).
Thank you for your attention Hvala na pažnji