Kerkspieël /2 GDN. Tien sterkpunte wat die spieël ons wys 12. Kerkspieël gee lidmate stem 4. Die spieël wys tien uitdagings 14

Transcription

1 Kerkspieël gee lidmate stem 4 Hoe lyk gemeentes in die spieël? 6 Só word gemeentelede se geloof gespieël 7 Hoe lyk lidmaatbetrokkenheid in die spieël? 8 n Paar laaste vrae aan Kerkspieël 10 Tien sterkpunte wat die spieël ons wys 12 Die spieël wys tien uitdagings 14 Gemeentes respekteer nog die Bybel 16 Helplift network 17 Deurbrake wat GDN in die bediening sien 18 Kerkspieël 2010 Uitgegee deur Bybel-Media (in vennootskap met GDN) GDN 13/2 JUNIE 2013

2 BOEKBEKENDSTELLING Ouers kan meer leer oor die doop Twee nuwe publikasies met die doop as tema, verskyn binnekort by Bybel-Media. Die eerste publikasie, Doop voorbereiding vir ouers, is n kort kursus vir voornemende doopouers. Die produk bestaan uit n werkboek vir die ouer(s), n handleiding vir die groepleier of leraar en n PowerPointaanbieding wat daarmee saamgaan. Die handleiding en die PowerPoint-aanbieding kan by afgelaai word. Die werkboek is bedoel vir ouers wat hulleself wil voorberei met die oog op n betekenisvolle doopbediening aan hulle kinders en wat sal uitloop op n sinvolle en vrugbare geloofsopvoeding tuis. Hierdie kursus is n poging om gelowige ouers te bemagtig en te inspireer om gedoopte kinders groot te maak wat uit hulle doop lewe, met ander woorde kinders wat self vir Jesus navolg en hulle doop as betekenisvol verstaan en waardeer. Dit is n kort maar omvattende kursus oor die inhoud en betekenis van die doop, wat die Gereformeerde siening van die kinderdoop as uitgangspunt neem. Die kursus bied aan ouers die geleentheid om hulle eie geloofsverhouding met God te bevestig. Dit sluit af met riglyne vir ouers oor die geloofsopvoeding van hulle kind(ers). Die kursus fokus nie op die strydpunte in die Christelike tradisie rondom die kinderdoop nie, maar probeer met n oop gemoed die Woord lees. Dit wil die Bybelse getuienis in verband met die groot en heerlike saak van God se genadeverbond (en die plek van die doop daarin) verstaan en verreken. Sodoende kom die strydpunte (grootdoop vs kleindoop, onderdompeling vs besprinkeling, herdoop/oordoop, bekeringsdoop, doopviering) in konteks ter sprake, sonder om daarvan argumente te maak wat die aandag van God se bedoeling met die doop kan weglei. Die kursus word verkieslik by vier geleenthede van 90 minute elk, versprei oor vier weke, aangebied. Prys: R43,00. Dit is gebruik om by doopgeleenthede n Bybel of kers aan die ouers van die gedoopte kind(ers) te gee. Met jou doop is n hardeband-boekie wat n baie nuttige geskenkboek vir ouers is. Dit kan gebruik word as n voorleesboek wanneer die kind ouer is, en later as n selfleesboek. Met die herdenking van die kind se doop, kan hierdie boekie uitgehaal word en die gebeure by die doop herleef word. Die teks bo-aan elke bladsy is vry vertaal uit die Franse Gereformeerde doopliturgie. Hierdie teks word vandag in verskeie kerke oor die wêreld heen gebruik. Die woorde is gerig aan die dopelinge, selfs as babas, as n kragtige teken aan die gemeente dat God se liefde menslike begrip voorafgaan en oortref. Met jou doop het n eenvoudige teks wat God se verbintenis met ons en ons kinders met die doop verduidelik. Dit is kleurvol geïllustreer. Prys: R44,50

3 Van die artikelredakteur Wat sien ons in Kerkspieël 2010? Meningsopname van erediensbywoners Chris van Wyk is artikel-redakteur van dié uitgawe. Gemeentedienstenetwerk (GDN) het op 6-8 Maart 2013 hulle jaarlikse forum op uitnodiging van Excelsus in Pretoria gehou. Dit was ook die 10de verjaarsdag! Die hooffokus was om die implikasies van die 2010-vraelys van Kerkspieël vir erediensbywoners in terme van ons vennote se dienslewering aan gemeentes te verreken. In hierdie uitgawe van Kruisgewys gee ons aandag aan aspekte daarvan. (Die volle verslag kan van die webtuiste GDN is n netwerk van verteenwoordigers uit elke sinode van die NG Kerk, die VBO-forumlede (Communitas, Excelsus, Shepherd, asook Bybel- Media as borg), ekumeniese vennote (onder andere uit die Hervormde Kerk en diensleweraars soos Helplift en TIW). GDN bedien n groter gemeenskap met die webtuiste ( waar afgelaai word, co.za en soos ook die vorige Kerkspieëluitgawes). Kobus Schoeman Kerkspieël gee lidmate stem n inleiding oor die bronne en vertrekpunte van die erediensbywoners-vraelys. Chris van Wyk Hoe lyk gemeentes in die spieël? n kort oorsig oor die belangrikste resultate uit die vraelys wat met die gemeente verband hou. Chris van Wyk Só word gemeentelede se geloof gespieël n kort oorsig oor die belangrikste resultate uit die vraelys wat met geloof verband hou. Chris van Wyk Hoe lyk lidmaatbetrokkenheid in die spieël? n kort oorsig oor die belangrikste resultate uit die vraelys wat met lidmate se betrokkenheid verband hou. Chris van Wyk n Paar laaste vrae aan Kerkspieël gee n kort oorsig oor ander sake uit die vraelys wat met onder andere rolverwagtings en die toekoms Wie is GDN? verband hou. Kobus Schoeman Tien sterkpunte wat die spieël ons wys groe peer van die vrae sáám en gebruik dit as lens om die resultate van die vraelys rondom 10 sterkpunte van gemeentes uit te lig. Chris van Wyk Die spieël wys tien uitdagings kyk na 10 uitdagings vir die kerk vanuit die resultate van die vraelys. Danie Mouton Gemeentes respekteer nog die Bybel gebruik die resultate van die vraelys om die transformasiepotensiaal uit te lig wat skuil in die respek wat lidmate vir die Bybel het. Peter Malan Helplift Netwerk stel n nuwe kreatiewe gemeenskapsforum bekend wat gemeentes en lidmate help om n praktiese kultuur van omgee en mededeelsaamheid te ontwikkel. Chris van Wyk Deurbrake wat GDN in die bediening sien bespreek ses deurbrake wat ons in die onderskeie bedieninge van die GDN-netwerk waarneem wat baie hoopvol vir die toekoms is. hulpmiddels oor n wye spektrum beskikbaar gestel word. Die kwartaallikse tydskrif Kruisgewys (alle artikels kan afgelaai word by die webtuiste, ook van Bybel-Media) word aan leraars in die NG Kerk, Afrikaanse gemeentes van die VG Kerk, Hervormde Kerk, Christelike Gereformeerde Kerk en Gereformeerde Kerke gestuur en redaksioneel versorg en geldelik geborg deur Bybel-Media. Kruisgewys Junie

4 Kerkspieël gee lidmate stem 4 Kobus Schoeman is n praktiese teoloog en voorsitter van Kerkspieël-taakspan die die NG Kerk. Gemeentes word gevorm deur gelowiges wat in geloofsgemeenskappe saamkom. Hier die lidmate se menings oor verskeie as pekte van hulle geloofslewe en die ge meen telike lewe is van groot belang. Wat dink hulle regtig oor die Bybel en oor stiltetyd? Hoe is hulle in die gemeente en ook in die gemeenskap betrokke? Wat in die erediens is vir hulle belangrik? Watter soort geestelike musiek verkies hulle? Die stem van lidmate word hieroor egter nie altyd helder en duidelik in gemeentes gehoor nie. Dit lei soms daartoe dat onge toetste aannames lukraak oor hulle menings gemaak word. Die vraag is hoe hierdie stem van lidmate op n geloofwaardige wyse gehoor kan word? Hoe kan die leierskap van gemeentes regtig luister sodat die stem van die lidmate gehoor kan word? Gebruik van bronne in die ondersoek n Volgende kritiese vraag is: Watter bronne word in die proses van nadenke en ondersoek gebruik? Hier volg n paar sulke bronne wat gebruik kan word: n Teologiese verstaan van die kerk en gemeente word as n raamwerk gebruik die gemeente is immers volgelinge van Jesus. Bybeltekste word gebruik om sekere riglyne vir die gemeente aan te dui. Wat leer ons by die eerste gemeente in Jerusalem? Die Heilige Gees lei die gemeente en die leierskap om sekere besluite oor die rigting waarin die gemeente beweeg te neem. Die kerklike en gemeentelike tradisie is n bron wat gebruik word: Hier maak ons nog altyd só! Inligting en menings oor die gemeentelike situasie: Hoe voel lidmate oor, byvoorbeeld, die predikante? Al vyf bogenoemde bronne behoort in n proses van luister en onderskeiding gebruik te word. Met die Kerkspieël-opname gaan dit eg ter veral oor die laaste stem, die luister na die menings van lidmate. Hulle sê... is egter baie keer n gevaarlike bron van hoorsê-inligting. Menings wat ge bruik word, moet dus geloofwaardig en betroubaar wees, anders kan dit die ge meente en sy leierskap op afdraaipaaie lei. n Goeie instrument om in dié verband te gebruik, is die Church Life Surveys (CLS). CLS het in 1991 in Australië begin waar gemeentes van 18 denominasies die CLS-vraelys vol tooi het. Hierdie opnames word daarná na Nieu-Zeeland, Groot-Brittanje en die VSA uitgebrei. In 2001 het on ge veer 1,2 miljoen erediensgangers in die vier lande aan die International Congregational Church Life Survey deelgeneem. Vertrekpunte vir die meningsopname Wat is die vertrekpunte wat in die opnames gebruik word? n Moontlikheid is om net na getalle te kyk, n perspektief wat die afgelope tyd gereeld in die nuus was. Gemeentelike groei en aktiwiteit is eg ter méér as net numeriese groei of afname. n Gemeente kan nie net in ter me van die verandering van ge tal le (fi nansies, aantal lidmate of ere diens by woning) beskryf word nie. Dit gaan in n ge meente om méér as net die wisseling van syfers. Die CLS het vier dimensies geïden tifiseer wat van belang is vir die be paling van gemeentelike groei en aktiwiteit: Geestelike en geloofsontwikkeling: dit fokus veral op die lidmaat se persoonlike geloofslewe. Aktiwiteite en verhoudings binne die gemeente: betrokkenheid en deel name aan byvoorbeeld die erediens en kleingroepe. Gemeenskapsbetrokkenheid van die gemeente: Waar is lidmate en ook die gemeente in die alledaagse lewe betrokke? Is daar n profetiese stem op die markplein? Hoe word die visie en toekoms van die gemeente verstaan? Is die gemeen te besig om nuwe uitdagings aan te pak? Kruisgewys Junie 2013 Kerkspieël 2010 Die opname is aan die hand van dié CLS-vraelys ontwikkel. Dit is die eerste keer in 2006 in die NG Kerk onderneem. Die vraelyste word gewoonlik op ʼn Sondag tydens ʼn erediens deur al die erediensgangers ouer as 15 jaar ingevul. ʼn Steekproef van 10 persent is uit die NG gemeentes getrek. Van dié wat gevra is, het 118 gemeentes gedurende Augustus 2006 die vraelys tydens n erediens voltooi. 81 persent (95) van die gemeentes het voltooide vraelyste terugbesorg. Die opname is in 2010 herhaal. Daar is weer eens n 10 persent-ewekansige steekproef uit gemeentes getrek. Gedurende Augustus 2010 het 75 persent (85) van die gemeentes vraelyste voltooi. Hierdie opnames gee n stem aan lidmate binne die kerk en gemeentes. Neels Jackson skryf (11 Mei 2012) die volgende oor die debat oor die aantal lidmate in die NG Kerk: As ons sou praat oor die NG Kerk se lidmate, sou ek my nie te veel steur aan syfers soos die wat vanjaar minder in die jaarboek is as verlede jaar nie. Ek sou my ook nie eens te veel bekommer oor die honderdduisende wat stil of raserig uit die kerk uit padgee en wie se harte nooit regtig hier was nie. As ek n dominee was, sou ek daarop konsentreer om die halfmiljoen of hoeveel ook al wat wil, te help om outentieke volgelinge van Jesus Christus te wees en dit al meer te word. Dit lyk my dit is die weg waarlangs die kerk sy sterkste getuienis kan uitdra. By hierdie lidmate sien ek n soort herlewing plaasvind en dis nie n herlewing van hande in die lug steek en jubel nie, maar een van hand uit die mou steek en werk. Wat in hierdie Kruisgewys volg, is die resultate van die 2010-Kerkspieël se op name onder erediensbywoners on der lidmate van die NG Kerk, met ver gelykings uit die 2006-opname. Dit is belangrik om daarop te let dat dit die stem is van lidmate wat op n bepaal de Sondag in n erediens was. Die ver wagting kan dus wees dat dit n lojale en positiewe stem sal wees. Tog moet dit nie gering geskat word nie. Daar moet fyn gekyk word na die verskillende skakerings in die antwoorde, veral as daar n kritiese stem gehoor word. Dit bly egter die stem van lidmate waarop beslis ag geslaan moet word.

5

6 Hoe lyk gemeentes in die spieël? Die vraelys vir erediensbywoners is in vier hoofafdelings opgedeel. Hier is n paar opmerkings oor die resultate van die vraelys wat betrekking het op die gemeente. Vir interessantheid eers n paar opmerkings oor die deelnemers van 2010: 61,1 persent was ouer as 50 jaar 57,8 persent is vroulik 46,7 persent was in n voltydse werk 26,2 persent was afgetree 99,2 persent is blank 84,3 persent het matriek 51,7 persent het n naskoolse kwalifikasie 60,6 persent (63 persent in 2006) was steeds in n eerste huwelik. 16,3 persent (14 persent in 2006) van die deelnemers gee n tiende van hulle netto-inkomste vir die gemeente. 32,6 persent (34 persent in 2006) gee tussen 5 en 9 persent van hulle netto-inkomste. Saamgevat beteken dit dat 48,9 persent méér as 5 persent van hulle netto-inkomste (48 persent in 2006) vir die gemeente gee. Raadpleeg die tabelle (www. kerkspieel.co.za en co.za) vir n volledige prentjie van al die data. NB onthou dat hierdie antwoorde die menings van erediensbywoners verteenwoordig, nie die menings van die breë lidmatetal nie. 1. Hoe gereeld woon u die eredienste in hierdie gemeente by? 88,4 persent woon twee tot vier keer per maand die eredienste by. Dit verskil min van Hoe lank woon u al eredienste of aktiwiteite van hierdie gemeente by? 55 persent woon die eredienste al langer as 11 jaar by en 33,3 persent langer as 20 jaar. Dit verskil min met Is u tans ʼn ingeskrewe lidmaat van dié gemeente? 90,8 persent is n ingeskrewe lidmaat van die betrokke gemeente waaruit die vraelys kom. Dit verskil min met Neem u gereeld aan groepaktiwiteite van hierdie gemeente deel? 42,1 persent neem nie gereeld deel aan groepaktiwiteite van die gemeente nie. Dit is n redelike groot persentasie. Dit verskil egter min met Neem u gereeld aan aktiwiteite van hierdie gemeente deel wat na die wyer gemeenskap uitreik? 61,9 persent neem nie gereeld aan aktiwiteite van die gemeente deel wat na die wyer gemeenskap uitreik nie. Die persentasies verskil wel min met die van 2006, hoewel dit tog lyk asof betrokkenheid by evangelisasie en diens effens toegeneem het (so drie persent). 6. In watter mate help die erediens te en aktiwiteite van hierdie gemeente u in u alledaagse lewe? n Groot persentasie lidmate word deur die eredienste en aktiwitei te van die gemeente in hulle alledaagse lewe gehelp word, naamlik 64 persent. As die aantal wat in n mate gehelp word bygetel word, is dit n baie groot persentasie, te wete 91,6 persent (teenoor 89 persent in 2006). Hier het ons n groot toename tussen die en 2010-opname in die mate waarin lidmate ervaar dat die gemeente hulle in hulle alledaagse lewe help. In 2010 ervaar 64 persent dit in n groot mate, teenoor slegs 49 persent in Dié toename kom waarskynlik veral van mense wat vroeër in n mate gehelp is, en dit nou nóg beter ervaar (40 persent in 2006 en 27,6 persent in 2010). Hieroor kan gemeentes baie dankbaar wees. 7. Beklee u tans enige van die onderstaande posisies? Terwyl die kerkraadsbetrokkenheid effens tussen 2006 en 2010 (van 14 persent na 15,3 persent) gestyg het, het kommissie- en diensgroepbetrokkenheid verdubbel (vanaf 6 persent na 14 persent). Die totale be trokkenheid by sulke posisies het gestyg, van 43 tot 48,5 persent. Die volgende Kruisgewys verskyn in Augustus. 6 Kruisgewys Junie 2013

7 Só word gemeentelede se geloof gespieël Die vraelys vir erediensbywoners is in vier hoofafdelings opgedeel. Hier is n paar opmerkings oor die resultate van die vraelys wat op geloof betrekking het. Raadpleeg die tabelle (www. kerkspieel.co.za en co.za) vir n volledige prentjie van al die data. Onthou dat hierdie antwoorde die menings van erediensbywoners verteenwoordig, en nie die menings van die breë lidmatetal van een denominasie nie. 8. Hoe gereeld hou u persoonlike stiltetyd (bv gebed, nadenke, Bybellees)? n Buitengewone hoë persentasie hou daaglikse persoonlike stiltetyd, naamlik 81,1 persent. Dit is n effense toename sedert 2006 (78 persent). 93,2 persent doen dit ten minste een maal n week (92 persent in 2006). Net 0,3 persent doen dit nooit nie. Dit is een van die sleutelbates van ons erediensbywoners. 9. Hoeveel het u die afgelope jaar in u geloof gegroei? Die meeste erediensbywoners rapporteer dat hulle in 2010 in hulle geloof gegroei het. 40,1 persent (39 persent in 2006) krediteer steeds grootliks die rol wat die gemeente speel. Die tweede grootste rede vir groei is steeds aan eie privaataktiwiteite (28,6 persent teenoor 28 persent in 2006) te danke. n Klein groep skryf steeds hulle groei toe aan ander groepe en gemeentes, te wete 11,6 persent (12 persent in 2006). Dit is goeie nuus vir gemeentes wat op geloofsgroei fokus. 10. Watter stelling kom die naaste aan u persoonlike siening van die Bybel? Die meeste erediensbywoners (94,4 persent teenoor 94 persent in 2006) beskou steeds die Bybel as die Woord van God. 40,1 persent van hulle (effens méér as 2006 se 38 persent) handhaaf n letterlike woord-vir-woord verstaan daarvan. 36,4 persent verstaan die Bybel in die lig van sy historiese konteks en kerklike leerstellings as die Woord van God ( n matige styging van 2006 se 28 persent). Vir 17,9 persent is die Bybel die Woord van God, maar moet dit in die lig van sy historiese en kulturele konteks só verstaan word. Dit is n redelike skerp daling van die 29 persent in Die hoeveelheid mense wat die invloed van kerklike leerstellings in die verstaan van die Bybel erken, het dus toegeneem. Die aantal wat die historiese en kulturele konteks van die Bybel in die verstaan daarvan verreken, het afgeneem. 11. Stem u saam of verskil u van die volgende stelling: Al die verskillende godsdienste is ewe goed om ʼn persoon te help om die absolute waarheid te vind? Hier is dit interessant dat daar n groeien de en groter openheid daar voor bestaan om te aanvaar dat die verskillende gods dienste n absolute waarheid kan vind. Slegs 56,7 persent aanvaar dit nie (versus 65 persent in 2006). 29,7 persent stem saam, of stem beslis saam, dat n absolute waarheid deur verskillende godsdienste te vind is (amper 6 persent méér as die 24 persent van 2006). 13,6 persent is onseker of neutraal oor dié vraag wat min of meer dieselfde gebly het vergeleke met 2006 se 12 persent. 12. Stem u saam of verskil u: My geestelike behoeftes word deur hierdie gemeente bevredig. 81,8 persent stem (beslis) saam hiermee n effense toename van 2006 se 80 persent. Dit is goeie nuus vir gemeentes. 13. Watter van die volgende beskryf u gereedheid om met ander oor u geloof te praat die beste? Dit is n uiters interessante re sultaat van die vraelys vir erediens bywoners. 67,5 persent is meesal gemaklik om oor hulle geloof te praat en doen dit as die geleentheid hom voordoen (versus 70 persent in 2006). 15,3 per sent is nie net gemaklik om oor hulle geloof te praat nie, maar soek geleenthede om dit te doen (versus 12 persent in 2006). 82,8 persent is dus gemaklik om oor hulle geloof te praat en doen dit ook (ongeveer dieselfde as 2006 se 82 persent). 14. Het u ooit n bekerings be lewenis of besliste moment van n geloofsverbintenis gehad? Hierdie vraag is die eerste keer in die 2010-opname gevra. Die evangeliese karakter van die NG Kerk blyk duidelik hieruit. Drie keer méér erediensbywoners getuig van n bekeringsbelewenis of besliste moment van n geloofsverbintenis (66,6 persent) as die 20,3 per sent wat dit nie gehad het nie. 13,1 persent is onseker daaroor. Kruisgewys Junie

8 Hoe lyk lidmaatbetrokkenheid in die spieël? Die erediensbywoners vraelys is in 4 hoof-afdelings opgedeel. Hier is n paar opmerkings oor die resultate van die vraelys wat betrekking het op betrokkenheid. Raadpleeg die tabelle ( en co.za) vir n volledige prentjie van al die data. Onthou dat hierdie antwoorde die menings van erediensbywoners verteenwoordig, nie van die lidmatetal van n denominasie nie. 15. Is u betrokke by gemeenskaps- of sosiale diens of sosiale drukgroepe wat nie deur u gemeente georganiseer word nie? Interessant genoeg is 28,5 persent betrokke by n gemeen skaps - diens wat nie deur die gemeente georganiseer word nie. Dit beteken dat hier n betekenisvolle groep is waarby gemeen tes met hulle eie betrokkenheid by gemeenskap- en sosiale diens kan hande vat of kan aansluit by. Dit is egter ook beduidend dat net 4,1 persent by sosiale drukgroepe betrokke is, teenoor 24,4 persent wat by diensgroepe be trokke is. Dit wil dus voorkom asof erediensbywoners n voorkeur ten opsigte dienslewering het bó méér aktivistiese aktiwiteite. Dié vraag is nie in 2006 gevra nie. 16. Is u bereid om ʼn vriend of familielid, wat nie tans by n gemeente inskakel nie, na ʼn erediens in hierdie gemeente uit te nooi? Hier is n interessante tendens. Lidmate was in 2010 steeds meesal bereid is om mense na hulle gemeente se eredienste uit te nooi, maar het dit tog minder gedoen as in ,2 persent het in 2010 in die voorafgaande twaalf maande mense uitgenooi, teenoor 53 persent wat dit in 2006 gedoen het. 50,4 persent was bereid om dit te doen, maar het dit nie gedoen nie, teenoor 40 persent in Die minderheid wat nie bereid is om mense na die ere dienste uit te nooi nie, word dus groter. 17. Het u die afgelope twaalf maande enige van die volgende gedoen (keuses moet uitgeoefen word)? Hier is baie interessante resultate. n Groot en steeds groeiende persentasie van erediens bywo ners is betrokke by kosvoorsiening (54,7 persent meer as die helfte dus van alle erediensbywoners). Die persentasie wat by geldelike voorsiening betrokke is, is 41 persent, pastorale be trokkenheid is 30,6 persent en werksverskaffingshulp 18,7 persent. Dit is in alle gevalle aan mense buite hulle direkte familie. n Groeiende aantal was ook betrokke by politieke verkiesings (72,7 persent) of skenk geld aan liefda digheids organisasies buite die gemeente (51,9 persent). n Baie klein aantal kontak hulle open bare verteenwoordigers, dra geld by vir n politieke party of kandidaat of praat tydens beleidsformuleringsbyeenkomste. Meer lidmate werk egter saam om gemeenskapsprobleme op te los (16,5 persent) of neem aan n gemeentelike uitreik of sending deel (13,2 persent). Ek gee die hele tabel hier weer ter wille van interessant heid: Geld aan iemand buite my familie geleen Vir iemand, buite my familie, gehelp wat baie siek was persent 41 persent 28 persent 30,6 persent Vir iemand, buite my familie, gehelp om werk te kry Nie gevra 18,7 persent Kos geskenk of voorberei vir iemand buite my familie of gemeente Gestem in die afgelope verkiesing (2009) Geld vir ʼn liefdadigheidsorganisasie (buite die gemeente) geskenk Met mense saam gewerk om n gemeenskapsprobleem op te los 56 persent 54,7 persent 63 persent 72,7 persent 52 persent 51,9 persent 17 persent 16,5 persent n Verkose openbare verteenwoordiger gekontak in verband met n gemeenskapsprobleem Nie gevra 6 persent Geldelik bygedra vir n kandidaat of politieke party Nie gevra 3,2 persent Gepraat tydens n gemeentelike byeenkoms waar beleid geformuleer is Nie gevra 4,8 persent Aan n gemeentelike uitreik of sending deelgeneem Nie gevra 13,2 persent 18. Is u tevrede met wat hierdie gemeente vir die jeug en jongmense bied? 67,9 persent is tevrede of baie tevrede. Dit verskil min met ,9 persent van die deelnemers aan die vraelys vir erediensbywoners is egter bo 50 jaar oud, wat dié antwoorde waarskynlik beduidend beïnvloed. 19. Het u enige goeie of huisvriende in dié gemeente? 79 persent het goeie vriende in die gemeente, en 15,1 per sent se goeie vriende is meesal van die gemeente. Dit verskil min met Het die gemeente ʼn duidelike visie en doelwitte vir die bediening? 32,4 persent is bewus daarvan en sterk daaraan verbind, effens meer as 2006 se 28 persent. 21. Watter een van die volgende beskryf die beste u betrokken heid by belangrike besluite wat deur hierdie gemeente geneem word? 32,1 persent rapporteer hulle kry die geleentheid, maar neem nie 8 Kruisgewys Junie 2013

9 gewoonlik aan die besluitneming deel nie. Dit is effens op vanaf 2006 se 28 persent. 22. Beleef u ʼn sterk band met hierdie gemeente? 43,2 persent het n sterk band wat sterker groei, effens meer as in 2006 toe dit 40 persent was. 23. U mag van verskillende style van musiek hou, maar wat verkies u in die erediens? Dieselfde drie opsies word steeds soos in 2006 as die mees verkose style gereken: Kerkmusiek uit die gereformeerde 50 persent 38,3 tradisie persent 2 Klassieke musiek en korale 65 persent 53,5 (soos Liedboek) persent 7 Gospel-musiek 46 persent 39,7 persent Daar is egter n daling in die belangstelling in musiek vir kinders, wat waarskynlik ook uit die ouderdom van die deelnemers aan die vraelys verklaar kan word: Musiek op kinders toegespits 16 persent 9,4 persent 24. Stem u saam of nie: Hierdie gemeente en predikant(e) pas in die algemeen goed bymekaar? Daar is n matige groei in die aantal wat beslis saamstem: 47,8 persent in 2010, versus 42 persent in Saam met diegene wat nie beslis saamstem nie, maar net saamstem, maak dit 87 persent van die totaal uit. 25. Watter van die volgende aspekte van hierdie gemeente het vir u die meeste waarde? Dieselfde drie aspekte het weer in sowel 2006 en 2010 prioriteit geniet, maar die betrokkenheid by die nood van die groter gemeen skap het n groot styging getoon Betrokkenheid by die nood van die 28 persent 40 groter gemeenskap persent 5 Nagmaalsviering 42 persent 41,5 persent 7 Eredienste en prediking 59 persent 59 persent 26. Voordat u na dié gemeente gekom het, het u by ʼn ander gemeente ingeskakel? Inskakeling is gewoonlik van gemeente na gemeente 75,7 persent (versus 81 persent in 2006). 27. Voordat u na die gemeente gekom het, by watter gemeente uit die volgende denominasies het u ingeskakel? Die meeste kom steeds vanaf NG gemeentes, 81,6 per sent (versus 89 persent in 2006). Daar is egter toe ne mend lidmate van ander kerke: 7,4 persent van die Gereformeerde Kerke, Nederduitsch Hervormde Kerk of APK.3,8 persent kom van die AGS of ander charismatiese kerke en 3,2 persent was nie voorheen lidmaat van enige gemeente nie.

10 n Paar laaste vrae aan Kerkspieël Die erediensbywoners-vraelys is in vier hoof-afdelings opgedeel. Hier is n paar opmerkings oor die resultate van die vraelys wat genoem word n paar laaste vrae. Die vrae hieronder sal die inhoud daarvan verklaar. Raadpleeg die tabelle ( en www. gemeentes.co.za) vir n volledige prentjie van al die data. Onthou dat hierdie antwoorde die menings van erediensbywoners verteenwoordig, nie die menings van die breë lidmatetal van een denominasie nie. 37. Hoe lank neem dit gewoonlik om van u blyplek tot by die erediens te reis? 47,5 persent van respondente bly binne vyf minute se ry van die kerkgebou af (minder as die 56 persent in 2006). 69,9 persent bly binne 10 min se ry van die kerkgebou af. Net 2,4 persent ry langer as 30 minute om n erediens by te woon (2 persent in 2006). 38. In vergelyking met twee jaar gelede, hoe lyk u deelname aan gemeentelike aktiwiteite? 25.4 persent neem méér deel, teenoor 26 persent in Moedig die gemeente en sy leierskap u aan om u gawes en vaardighede te ontdek en te gebruik? 32,1 persent sê dat dit in n groot mate gebeur (af van die 49 persent in 2006) en 51 persent dat dit soms gebeur (op van 36 persent in 2006). 40. Hoe gereeld beleef u iets van die volgende tydens eredienste in dié gemeente? Om die twee jare te kan vergelyk, kan altyd en gewoonlik in 2010 saamgelees word as dit met altyd in 2006 vergelyk word, maar dit is streng gesproke nie volledig vergelykbaar nie. Daarom laat ek dit hier uit. Die syfers vir 2010 kan goed op hulle eie geïnterpreteer word. 1. God se teenwoordigheid daar is n hoë bewussyn: 87,8 persent. 2. Inspirasie n hoë bewussyn: 80,3 persent. 3. Verveling die resultate is dieselfde as in 2006: 63 persent beleef dit selde. 4. Verwondering daar is n gemiddelde bewussyn: 52,3 persent. 5. Vreugde n hoë bewussyn: 79,8 persent. 6. Frustrasie die resultate is dieselfde as in 2006: 67,5 persent beleef dit selde. 7. Spontaniteit daar is n beter as gemiddelde bewussyn, te wete 66 persent. 8. Roepingsvervulling ook hier is daar n beter as die gemiddelde bewussyn, naamlik 60 persent. 41. Stem u saam of nie: Slegs volgelinge van die Jesus Christus kan gered word. 46,3 persent stem beslis saam en 21,2 persent stem saam. Dit gee n gekombineerde totaal van 67,5 persent. Daar is nie vergelykende syfers met 2006 nie. 42. Stem u saam of nie: Ek voel opgewonde oor ons gemeente se toekoms? 34,2 persent stem beslis saam en 43,3 persent stem saam, wat n gekombineerde totaal van 77,5 persent gee. Dit is effens laer as 2006 se gekombineerde 79 persent. n Baie klein getal stem nie saam nie, naamlik 3,7 persent. 43. In die afgelope twee jaar, was daar enige konflik in dié gemeente? Daar is minder mense wat van geen konflik bewus is nie, naamlik 41 teenoor 49 persent in Dit is effens meer as wat van minder ernstige konflik bewus is, naamlik 25 persent (20 persent in 2006). 5,6 persent (5 persent in 2006) is van ernstige konflik bewus, selfs waar leiers of lidmate die gemeente verlaat het (69 persent versus 9 persent in 2006). 44. Watter een van die onderstaande stellings beskryf, na u mening, die toekomstige rigting wat die gemeente in die toekoms moet betree, die beste? Ons moet terug beweeg na hoe ons 5 persent 5.4 persent dinge in die verlede gedoen het 2 Ons moet gelowig hou by die 48 persent 23 persent huidige rigting 3 Ons is besig om te besluit oor 9 persent 12.2 persent ʼn nuwe rigting 4 Ons beweeg nou in n nuwe rigting 18 persent 32.6 persent 5 Ons moet herbesin oor die rigting waarin ons beweeg 11 persent 11.2 persent 6 Ons toekoms is onseker en twyfelagtig 3 persent 11.2 persent 7 Weet nie 5 persent 12.6 persent 10 Kruisgewys Junie 2013

11 Waar 48 persent in 2006 nog gesê het dat die gemeente gelowig moet hou by die huidige rigting vir die toekoms, is dit in 2010 net 23 persent. Die grootste aantal dink dat die gemeente reeds in n nuwe rigting beweeg: 32,6 persent (versus 18 persent in 2006). Dit aantal wat nie weet nie, het egter ook toegeneem: 12,6 persent versus 5 persent. 45. Stem u saam of nie: Die gemeente is altyd gereed om iets nuuts te probeer? 74,2 persent stem saam of stem beslis saam. In 2006 was dit ook min of meer dieselfde. 46. In watter mate neem die predikant(e) die idees van die gemeentelede in ag? Daar is n stabiele tendens dat na gemeentelede geluister word 46,2 persent versus 42 persent in Watter van die onderstaande beskryf die leierskapstyl van die predikant(e) die beste? Leierskap wat mense inspireer om te handel is die voor keur-leierskapstyl van die predikante volgens die erediensbywoners (46,5 persent). Dit is dubbel soveel as Leierskap wat beheer neem (21,4 persent), asook Leierskap wat optree in ooreen stemming met doelwitte wat deur almal gestel is (19,7 persent). n Baie klein getal vind dat lidmate die meeste die inisiatief neem, naamlik 3,7 persent. In 2006 was dit min of meer dieselfde. 48. Stem u saam of nie: God is direk betrokke by die gebeure in die wêreld? 66,7 persent stem beslis saam, en 22,7 persent stem saam (gekombineerd 89,4 persent). 49. Stem u saam of nie: God word vir menslike sonde kwaad? 40,5 persent stem beslis saam, en 34,7 persent stem saam (gekombineerd 75,2 persent). 50. Watter van die volgende terme beskryf u huidige verstaan van teologiese sake die beste? Die meeste mense beskou hulleself as Reg in die middel (42,3 persent). Konserwatief : 33,4 persent en die baie konserwatiewes 5,5 persent. Die Verligtes/liberales is in die minderheid: 16 persent en Baie verligtes/liberales : 2,7 persent). 51. Volgens u waarneming, hoe sou u dié gemeente beskryf? 33,9 persent beskryf die gemeente as Groeiend, veral op die terrein van dienslewering en uitreiking na buite (versus 33 persent in 2006). 31 persent beskryf die gemeente as Dinamies groeiend, veral op die terrein van dienslewering en uitreik na buite (versus 37 persent in 2006) n gekombineerde totaal van 64,9 persent. Die groei vanuit lidmate van ander gemeentes is 10,8 per sent. Besig met instandhouding kry 12,7 persent en Besig met ʼn stryd om oorlewing 10,5 persent. Dit verskil min van Wat beskou u as die belangrikste taak van ʼn gemeente? Die begeleiding van lidmate in die navolging van Christus is 41,2 persent se keuse (53 persent in 2006). Die bereiking van ander met die evangelie is 27,6 persent se keuse (22 persent in 2006). Lidmaatversorging kry 18 9 persent (versus 18 persent in 2006) en die Bystaan van almal in nood is 12,2 persent se keuse (versus 8 persent in 2006). Die rangorde van die keuses is dus dieselfde as in 2006, hoewel die waardes n verskil toon. Begeleiding is steeds eerste, maar toon n afwaartse tendens, evangelisering toon n stygende tendens, versorging is min of meer dieselfde en die bystaan van almal in nood toon n stygende tendens. 53. As u dink aan u verhouding met God, watter fokus beskryf u verhouding die beste? Die Belewenis van God se teenwoordigheid is steeds die hoofkeuse (48,7 persent versus 53 persent in 2006), Innerlike vrede en stilte voor God is die tweede keuse (33,2 persent versus 34 persent in 2006). Getuienis en aksie-in-diens-van-god is die derde keuse (9,5 persent versus 7 persent in 2006). Insig oor God is die vierde keuse (8,6 persent versus 6 persent in 2006). Dieselfde rangorde as in 2006 word steeds gehandhaaf. 54. Wat is belangrikste rol wat ʼn predikant van dié gemeente moet vervul? Die drie hoofkeuses is Prediking en eredienste (72,9 persent versus 82 persent in 2006), Geestelike begeleiding (59,4 persent versus 56 persent in 2006), en Geestelike leierskap (41,7 persent versus 39 persent in 2006). Huisbesoek en ander besoeke is minder van n prioriteit as in 2006 (32,1 persent versus 42 persent). Die behoefte aan toerusting (11,2 persent versus 14 persent in 2006) en kategese (11,1 persent versus 11 persent in 2006) is min of meer ewe belangrik. Die behoefte aan n kleingroepbediening is min (3,4 persent versus 5 persent in 2006). Daar is n ook dalende tendens in die rolverwagting ten opsigte van prediking en eredienste, hoewel dit steeds by verre die hoofprioriteit bly volgens die mening van die erediensbywoners. Daar is n stygende tendens in die behoefte aan die rol van geestelike begeleiding, teenoor n dalende tendens in die behoefte aan huisbesoek. Kruisgewys Junie

12 Tien sterkpunte wat die spieël ons wys Kobus Schoeman Een van die lense wat n mens kan gebruik om die resultae van die vraelys te ontsluit, is om te kyk na tien sleutelareas of sterkpunte wat daardeur belig word. Hier is n oorsig van die vrae wat daarmee verband hou en waaruit lesers self die tendense rondom die tien sterkpunte kan aflei. 1) Groeiende spiritualiteit 2) betekenisvolle aanbidding 3) deelname in die gemeente 4) deel voel van die gemeente 5) jeugbediening 6) fokus op die gemeenskap 7) deel van geloof 8) verwelkoming van nuwelinge 9) bemagtiging van leierskap en 10) gerigtheid op die toekoms Sterkpunt 1: Groeiende spiritualiteit Vrae oor ʼn groeiende spiritualiteit Persentasie van die erediensgangers wat a in hulle geloof gegroei het as gevolg van aktiwiteite van die gemeente b minstens ʼn paar dae per week stiltetyd hou c voel dat hulle geestelike behoeftes deur die gemeente bevredig word d klein- en omgeegroepe as een van die drie belangrikste aktiwiteite van die gemeente beskou e gebedsbediening as een van die drie belangrikste aktiwiteite van die gemeente beskou 7 11 Sterkpunt 2: Betekenisvolle aanbidding Vrae oor betekenisvolle aanbidding Persentasie van die erediensgangers wat a altyd of gewoonlik God se teenwoordigheid tydens die eredienste in die gemeente beleef b altyd of gewoonlik inspirasie tydens die eredienste in die gemeente beleef c altyd of gewoonlik vreugde tydens die eredienste in die gemeente beleef d altyd of gewoonlik verwondering tydens die eredienste in die gemeente beleef e selde verveling tydens die eredienste in die gemeente beleef f selde frustrasie tydens die eredienste in die gemeente beleef g eredienste en prediking as een van die drie belangrikste aktiwiteite van die gemeente beskou h eredienste en aktiwiteite van die gemeente tot ʼn groot mate beskou as dit hulle help in hulle alledaagse lewe Sterkpunt 3: Deelname in die gemeente Vrae oor deelname in die gemeente Persentasie van die erediensgangers wat a die eredienste weekliks of meer as een per week bywoon b betrokke is by kleingroepe (kategese, gebed, omgee, Bybelstudie, diens- of ander kleingroepe) c een of meer leiersposisie in die gemeente beklee (bv kerkraad, diensgroep, kommissie, musiek of kategese) d geleentheid kry en deelneem aan die belangrikste besluite in die gemeente e meer as 5% van hulle netto-inkomste gereeld tot die gemeente bydra Kruisgewys Junie 2013

13 e Sterkpunt 4: Voel deel van die gemeente Vrae oor deel voel van die gemeente Persentasie van die erediensgangers wat a meer deel neem aan gemeentelike aktiwiteite as twee jaar gelde b sê dat die meeste van hulle goeie vriende deel van die gemeente is c ʼn sterk band met die gemeente het, wat sterker groei Sterkpunt 5: Jeugbediening Vrae oor gemeente se jeugbediening Persentasie van die erediensgangers wat a tevrede is met wat die gemeente vir die jeug en jongmense bied b bediening aan die kinders en jongmense as een van die drie belangrikste aktiwiteite van die gemeente beskou c persentasie van die kinders en jongmense (wat by tuis bly) eredienste bywoon Nie gevra Sterkpunt 6: Fokus op die gemeenskap Vrae oor fokus op die gemeenskap Persentasie van die erediensgangers wat a betrokke is by dienswerk of gemeenskapsdiens wat die gemeente doen b betrokke is by dienswerk of gemeenskapsdiens wat nie deur die gemeente georganiseer word nie c geld vir ʼn liefdadigheidsorganisasie (buite die gemeente) skenk d betrokkenheid by die nood van die groter gemeenskap as een van die drie belangrikste aktiwiteite van die gemeente beskou e openheid van die gemeente vir sosiale diversiteit as een van die drie belangrikste aktiwiteite van die gemeente beskou 3 4 f met mense saam gewerk het om n gemeenskapsprobleem op te los g gestem het in die afgelope verkiesing (algemeen of plaaslik) Sterkpunt 7: Deel van geloof Vrae oor deel van geloof Persentasie van die erediensgangers wat a betrokke is by evangelisasie of uitreikaksies van die gemeente wat na die wyer gemeenskap uitreik 8 10 b gemaklik is om oor hulle geloof te praat en geleenthede te soek om dit te doen c bereid is om ʼn vriend of familielid na ʼn erediens in hierdie gemeente uit te nooi en dit al die afgelope 12 maande gedoen het d uitreik na hulle wat nie gereeld by die gemeente inskakel nie as een van die drie belangrikste aktiwiteite van die gemeente beskou Sterkpunt 8: Verwelkoming van nuwelinge Vrae oor verwelkoming van nuwelinge Persentasie van die erediensgangers wat a 5 jaar of minder eredienste bywoon of aan aktiwiteite van die gemeente deelneem Sterkpunt 9: Bemagtig leierskap Vrae oor bemagtiging van leierskap Persentasie van die erediensgangers wat a voel die gemeente en sy leierskap moedig hulle in ʼn groot mate aan om hulle gawes te ontdek en te gebruik b voel die predikant(e) neem die idees van die gemeentelede in ʼn groot mate in ag c voel die leierskapstyl van die predikant (e) inspireer mense om te handel d sterk voel dat die gemeente en die predikant(e) pas in die algemeen goed by mekaar Sterkpunt 10: Gerig op die toekoms Vrae oor die gerigtheid op die toekoms Persentasie van die erediensgangers wat a voel die gemeente het ʼn duidelike visie en doelwitte vir die bediening en is sterk verbind daaraan n Slotopmerking Daar is drie sterkpunte wat van 2006 tot 2010 gegroei het: Sterkpunt 1 die individuele spiritualiteit van die erediensgangers bly groei. Aan die positiewe kant dui dit op n erns ten opsigte van n eie geloofsbelewenis. Die gevaar bestaan dat elkeen sy of haar godsdiens in n eie privaatwêreld beleef. Sterkpunt 6 dit is veral verblydend dat daar n groter senstiwiteit vir die nood in die gemeenskap is. Sterkpunt 10 lidmate het n openheid vir die toekoms en sien ook dat die gemeente in n nuwe rigting wil beweeg. Dit is n tendens wat gebruik kan word om hoop te bring. Kruisgewys Junie

14 Die spieël wys tien uitdagings Chris van Wyk is artikel-redakteur van Kruisgewys. Die resultate van die Kerkspieël-opname bring die vraag na vore: Hoe en waar daag dit diens leweraars uit? 1. Die konflik in gemeentes blyk minder te wees Net 6,9% respondente weet van ernstige konflik in die gemeente waar leiers of lidmate die gemeente verlaat het (9% in 2006). Die positiewe ervaring van leraars se bediening styg. Dit is iets om te vier! 2. Die potensiaal vir verandering by lidmate is meer as wat verwag is 74,2 % respondente dink die gemeente is altyd gereed om iets nuuts te pro beer en 32,6% dink dit beweeg reeds in n nuwe rigting (slegs 18% in 2006). Dit moet benut word! 3. Daar is n groeiende behoefte aan spiritualiteit 59,4% van die invullers van die vraelys dink geestelike begeleiding is die belang rikste rol van n predikant (56% in 2006). Daarnáás kom die rol in eredienste en prediking. Dit is in ooreenstemming met die algemene ontwaking in spiritualiteit. 4. Die Bybel as Woord van God blyk steeds baie belangrik te wees 94,2% respondente dink so. Ons sien egter ook raak dat n betekenisvolle komponent van erediensbywoners n letterlike woord-vir-woord verstaan van die Bybel het. Inderdaad n kerk van die Woord, maar ons sal moet aandag gee aan deurdagte verstaansraamwerke. 5. n Besondere sosiale deer nis word bespeur by lidmate ver al deur lidmate se gemeenskapsbetrokkenheid n Steeds groeiende persentasie van erediensbywoners is betrokke by kosvoorsienings (54,7%, wat méér as die helfte van alle erediens bywoners is). Verder is hulle betrokke by geldelike, pastorale en werksverskaffingshulp aan mense buite hulle familie. Die betrokkenheid by gemeenskapsdiens groei dus besonder sterk. n Groot persentasie verkies egter om dit self in die gemeen skap te doen, eerder as deur aksies van die gemeente, iets wat gemeentes sal moet verreken. 6. Die demografiese verskuiwings in ons gemeenskappe word nie in lid maat skap van gemeentes gereflekteer nie 99% van die erediensbywoners wat die vraelys ingevul het, is blank. Gemeentes, ringe en sinodes sal ernstig moet reflek teer oor wyses waarop gasvryheid oor grense heen betoon kan word en lid maat skap meer in sluitend kan raak. 7. Gemeenskapstendense, bv egskei ding, word nie in die kerk gereflekteer nie 60,6% van erediensbywoners was steeds in n eerste huwelik, vs 63% in Dit is iets om te vier, hoewel ons steeds op die bevordering van gesonde huwelikke en families moet bly fokus. 8. Die behoefte van gemeentes aan die geestelike leierskap van die leraars groei Geestelike leierskap is die derde hoog ste rolverwagting van die predi kant. Dié behoefte behoort in die oplei ding van studente en voort gesette bedie ningsontwikkeling van leraars gereflekteer te wrod. 9. Daar is n groeiende waarneming dat mense uit die toekoms gemo tiveer word Respondente stem beslis saam dat hulle opgewonde is oor die gemeente se toekoms ( n gekombineerde totaal van 77,5%). Dit beteken dat aksies wat fokus op die genesing van ons land en die koms van die koninkryk, groeiende ondersteuning sal geniet. 10. Die erediensbelewing oor n wye spektrum is groeiend positief en moet op waarderende wyses binne sinodes en ringe gekommunikeer word Daar is n groot persentasie van ere diensbywoners wat deur die eredienste en aktiwiteite van die gemeen te in hulle alledaagse lewe (64%) gehelp word. Tel daarmee saam diegene wat in n mate gehelp word, en dit is n groot persentasie van 91,6%. Die meeste erediensbywoners rapporteer groei in hulle geloof die afgelope jaar (2010). Die grootste rede daarvoor is steeds die rol wat die gemeente speel (40,1%). Dit is goeie nuus vir gemeentes wat op geloofsgroei fokus Kruisgewys Junie 2013

15 Kruisgewys Junie

16 Gemeentes respekteer nog die Bybel Danie Mouton is direkteur: Sinode van Oos-Kaapland. Die jongste Kerkspieël op die menings van erediensbywoners illustreer duidelik dat die denomi nasie waarbinne die opname gedoen is (die NG Kerk) inderdaad n kerk van die Woord is. Die Bybel as Woord van God (94,2%, dieselfde as in 2006) blyk steeds baie belangrik te wees vir lidmate. Ons sien ook raak dat n betekenisvolle komponent van ons erediensbywoners n letterlike woord-vir-woord verstaan van die Bybel as Woord van God het (40,1% beskou dit so, effens meer as 2006 se 38%). Daar is ook 36,4% wat die Bybel in die lig van kerklike leerstellings verstaan ( n matige styging van 28% in 2006), en 17,9% wat die Bybel as die Woord van God in die lig van sy historiese en kulturele konteks verstaan ( n redelike skerp daling van die 29% in 2006). Die hoeveelheid mense wat die invloed van kerklike leerstellings in die verstaan van die Bybel erken, het dus toegeneem. Die aantal wat die historiese en kulturele konteks van die Bybel in die verstaan van die Bybel verreken, het afgeneem. 16 Kerkspieël toon ook aan dat 81,1% van respondente elke dag uit hulle Bybel lees. 10,2% lees n paar keer per week uit die Bybel, en 1,9% een keer per week. Die Bybel is duidelik belangrik. Terself dertyd lees en hoor mens gereeld van groeiende ongeloof onder Afrikaners. In die publieke gesprek word die Bybel toenemend bevraagteken. Die kerk moet hom natuurlik hieroor verantwoord. Belangrike teologiese bydraes oor Skrifbeskouing is reeds in Suid-Afrika gelewer. Die belangrikste keuses oor die Bybel, wat die kerk se lidmate betref, gaan egter nie in teologiese debatte alleen gemaak word nie. Indien mense hulle steeds bly steur aan die Bybel, sal dit verband hou met die wyse waarop die Bybel in gemeentes hanteer word. Die vraag gaan wees of die kerk mense betekenisvol geestelik kan begelei om vanuit die Woord n lewe van sin en betekenis te kan lei. Geestelike transformasiepotensiaal Hoë waardering vir die Bybel is iets om te vier. Dit beteken dat ons en ons gemeente se lewe aan n eksterne verwysingsraamwerk oriënteer. Hierdie raamwerk, die Bybel, dra vir ons gesag. Dit verhoog die geestelike transformasiepotensiaal in die kerk aansienlik. As die Bybel so sê, is daar n kans dat ons sal doen wat die Bybel sê. Gesprek rondom die Bybel as koersaanwyser vir ons lewe maak vir lidmate sin en het n impak. Die wesenlike ekologiese en ekonomiese kante van die Bybel word tans ook in die kerk ontdek. Ons raak bewus van die Bybel se sterk aksent op sosiaalmaatskaplike geregtigheid. Ons behoort hierdie vrae intens na te vors en met verwagting uit te sien na watter impak dit op ons gemeenskappe gaan hê. In my eie werk met gemeentes, wat n sterk ekumeniese komponent insluit, val dit my altyd op hoe hierdie respek vir die Bybel inderdaad alles in die kerk stempel. Baie ouer lidmate, maar ook jongeres, weet inderdaad wat in die Bybel staan. Hulle ken die inhoud en dink na oor die boodskap daarvan. Hoe méér die kerk die verband tussen teks en lewe in gemeentegesprekke kreatief lewend kan hou, hoe méér sal respek vir die Bybel die transformasiepotensiaal daarvan realiseer. Kruisgewys Junie 2013 Respek moet gekoester word Respek vir die Bybel is dus iets wat doelbewus gekoester moet word. Moontlik is die mees wesenlike taak van die kerk eintlik maar net om die Bybel oop te slaan, n teks te lees en te hoor as die Woord van die lewende Here, en sáám daaroor te besin. Ons kan minder ander dinge probeer organiseer, en méér uit die Bybel lees. Ons moet saam soek voor die aangesig van die Here hoe om dan uit hierdie tekste te lewe. Ek wonder dikwels hoe n kategesebenadering waar ons bloot die teks van die lewe oopslaan en oor ons erva ringswêreld praat, n invloed op ons gees telike transformasiepotensiaal gaan hê. n Mens sou dalk breër kon vra na die jeugbediening in sy geheel. Kry die Bybel genoeg aandag in ons jeug- en kategesestrategieë? Dit beteken natuurlik nie dat die teks van die lewe onbelangrik is nie. Calvyn het reeds gesê Godskennis en selfkennis is ten nouste verweef. Die vraag is of die impak van die Bybelteks op die lewe tot sy reg kom. My besorgdheid is dus of die kerk se bedieningspraktyke n gesonde respek vir die Bybel in stand hou. Sal die situasie, wat Kerkspieël breedweg tipeer as respek vir die Bybel as Woord van God, voortduur? Hoe respek vir die Bybel gekoester kan word n Port Elizabeth-gemeente, PE- Sherwood, het onlangs besluit om die Bybel in een jaar deur te lees. Die predikante verskaf die leesrooster. Nadat n Bybelboek deurgelees is, vergader die groep en gesels in kleingroepe oor die boek, bespreek hulle vrae, opmerkings en aanvoeling oor die boodskap van die boek. Die predikante verskaf n inleiding oor die Bybelboek. In van die sessies wat ek bygewoon het, val dit op hoe lewendig die gesprek is. n Baie groot groep jongmense, tussen 18 en 30 jaar oud, is teenwoordig. Almal sê hulle het dinge raakgelees waarvan hulle nie geweet het nie. Hulle kry nuwe waardering vir die teks, vir die historiese konteks daarvan en vir die retoriese

17 bedoeling van die outeur met die boek. Dieselfde gemeente het die tradisie om Bybelboek vir Bybelboek in preekreekse te hanteer. Dit is n skitterende voorbeeld hoe respek vir die Bybel bevorder kan word. Respek versus fundamentalisme n Belangrike vraag is hoe ons die Kerkspieël-syfer interpreteer wat sê 40% van lidmate het n letterlike woord-virwoord verstaan van die Bybel as Woord van God. Is dit vanselfsprekend n fundamentalistiese Skrifbeskouing, en daarom n probleem? My ervaring is dat fundamentalisme n veel kleiner probleem is as wat n mens mag dink. Ek onthou nog die moetvrouens-hoede-kerk-toe-dra -debat van die 1970 s. In daardie tyd het belangrike hermeneutiese keuses geval wat ons dieper ten goede beïnvloed het as wat ons mag dink. Omgang met die Bybel n Belangrike korrektief in ons Skrif hantering is die wyse waarop gemeen tes met die Bybel omgaan. Daar het n fundamentele skuif in lidmate se opvatting oor gesag gekom, wat prakties erkenning moet kry. Waar gesag vroeër aan kennis en geleerdheid gekoppel is (die dominee het die reg om die Bybel uit te lê), het gesag fundamenteel geskuif na die deelnemers aan die gesprek se kapasiteit om sinvol oor die teks te gesels. Thomas Friedman sê een van die be lang rikste skuiwe in die wêreld is: People moved from being an audience to being participants. n Senior lidmaat uit n afgeleë plattelandse gemeente vertel my onlangs verontwaardig hoe sy jong dominee tydens n wyksbyeenkoms nie ruimte vir gesprek oor die teks wou toelaat nie. Die dominee het sy boodskap gebring en daarmee basta. Die senior lidmaat verduidelik eintlik vir my hoe reg Friedman is. Vir die erediens het dit enorme implikasies. Deelname aan Skrifuitleg word vinnig n beslissende vereiste vir mense vóórdat hulle hulleself blootstel aan ruimtes waarin daar met die Woord omgegaan word. Hoewel prediking belangrik bly, is n deelnemende styl onontbeerlik. Mense verloor belangstelling as hulle na een mens moet luister wat sy beskouinge oor die teks uitspel, sonder dat hulle insette verreken word. Kreatiewe maniere om dit te laat ge beur, moet ontdek word. In my eie be diening het die praktyk van Wandel in die Woord baie gehelp. My finalejaarkategesegroep het elke jaar gegroei toe ek dit begin doen het. Die Seisoen van Luister bied n enorme bron van praktiese vaardighede en modelle vir deelname ( Terug by die erediens. Mense kom vinnig agter of die prediker ook n goeie luisteraar is wat diverse gesigspunte verreken. Dit is vinnig duidelik of die Woordverkondiging deur deelname aan die verskillende leefwêrelde van die luisteraars geïnformeer is of nie. Predikante wat Woord- en ere dienswerkgroepe het waar lidmate deel neem en ernstig geneem word, getuig hoeveel seën hierdie deelname vir die erediens het. Hierdie soort oorwegings het alles te doen met die vraag of respek vir die Bybel as Woord van God sal voortduur. Daar is belowende tekens dat ons op die regte pad is. Helplift Netwerk is n nuwe en kreatiewe wyse waarop lidmate (oud en jonk) in alle geloofsgemeenskappe (groot en klein) tot koninkryksbetrokkenheid (in Jerusalem tot aan die uithoeke van die aarde) gemobiliseer kan word. Hierdie konsep is sedert 2009 in die Pretoria-omgewing getoets. Die re sultate was só oorweldigend positief dat aan die einde van 2011 besluit is om dit vir alle ge loofsgemeenskappe beskikbaar te stel. Sedertdien is dit (saam met kerkleiers uit verskeie kerke) ontwikkel tot n generiese kon sep wat nou gratis op die Helplift-webtuiste beskikbaar is (handleiding, ad ministratiewe en bemarkingsmateriaal): www. helplift.co.za. Elke gelowige in elke geloofsgemeenskap Elke geloofsgemeenskap word aangemoe dig om sy eie Helplift Netwerk te begin en dan self te bestuur. Deur só n net werk, oorbrug die gemeente prakties die gaping tussen die hulpbronne van gelowiges en die nood in die gemeenskap. n Dokter kan besluit om twee konsultasies per week gratis te skenk om mense te help wat mediese versorging nodig het; n motorwerktuigkundige kan een voertuig per maand gratis diens; n haarkapster kan besluit sy skenk tien gratis haarsnydienste per maand; n huisvrou kan een verjaars dagkoek per week skenk, ens. Om mense in nood te identifiseer en seker te wees dat dit ware nood is, word aan beveel om met bestaande organisasies en bedieninge in die omgewing saam te werk. In die netwerk word gelowiges téén uit buiting en misbruik beskerm. Dié wat ont vang, word aangemoedig om self ook te begin skenk. Kultuur van omgee en mededeelsaamheid Helplift Netwerk is dus n beweging waar deur mense met hulle gawes, tyd, middele en geld n verskil kan maak. In ons sa me lewing het min mense die tyd om op kommissies te dien. Ook het lidmate sulke uiteenlopende gawes en talente, dat nie almal hulle in die huidige aksies en projekte van die geloofsgemeenskap kan uitleef nie. Deur die netwerk kry almal nou n geleentheid om te gee wat en soos hulle wil. Die netwerk groei deurdat hierdie verskeidenheid van gawes, talente en produkte aan nood in die gemeenskap gekoppel word. Helplift Netwerk skep dus op n praktiese wyse n kultuur van omgee en mededeelsaamheid. Groter impak Helplift Netwerk voorsien ook n gemeenskaplike platform wat same wer king en eenheid op streeks-, pro vin siale en nasionale vlak tussen ge loofs gemeenskappe van verskillende deno minasies moontlik maak. Hoe meer ge loofsgemeenskappe in n bepaalde om gewing dus hulle eie Helplift Netwerk het, hoe meer effektief kan oorvloed en tekort onderling bestuur word. Dit alles sal daartoe meewerk dat die impak van God se liefde vir die gemeenskap al hoe duideliker word. It has always been my biblical understanding that Christians are called to transform society and make a difference in the world as they proclaim the love and grace of Jesus in both Word and deeds. For a long time I bemoaned the fact that in South Africa Christians lacked the zeal to start an organization like the Gift of the Givers which responds in providing emergency relief and assistance in disaster situations. However, I am pleased that this is no longer the case since the emergence of Helplift Network, which is not an organization but a network which moves people who are moved by what they see and hear to make a difference in the lives of others. I heartily support and commend the initiative of this Network and strongly encourage Christians and churches to get involved (Prof Jerry Pillay Presbyterian Church). Kruisgewys Junie

18 Deurbrake wat GDN in die bediening sien Die Gemeentedienstenetwerk (GDN) het by hulle jaar likse forum op die 2010-erediens bywoners se vraelys van Kerkspieël gefokus en dit in terme van ons vennote se dienslewering aan gemeentes probeer verreken. Ses deurbrake het na vore gekom wat ons in ons bedienings waarneem. 1. Persepsies oor klein gemeentes begin verander Daar is n groter openheid in kleiner gemeentes oor wat hulle moet doen in die gemeenskap. Dit gaan nie meer net oor oorlewing nie, maar oor roeping. As dinge in die munisipaliteit van kleiner dorpe nie effektief werk nie, snoer dit almal saam om oplossings te kry. Lidmate neem daarin die voortou. Saamwerk raak n manier van doen. Daar is natuurlik ook klein gemeen tes wat swaarkry. Maar goed begin gebeur. Dit verander die manier waarop ons oor klein gemeentes. Die Netwerk vir Klein Gemeentes word baie positief ontvang. 2. Gemeentes in groter dorpe gesels al hoe meer oor samewerking Gemeentes begin self met mekaar praat oor groter samewerking waar daar volgens hulle eie perspektief te veel gemeentes is op n dorp is. Gemeentes begin al hoe meer ko ninkrykgerig dink, ook in die sa me stelling van gemeentes. 3. Daar is n groeiende volwassenheid by sommige sinodes se ringe Ringe in die Oos-Kaap het by hul le afgelope sinodesitting in 2012 as luistergroepe opgetree en elke aand gereflekteer oor wat vir hulle as groep belangrik was. Dit was van groot waarde veral waar moeilike en kon tensieuse besluite gemaak moes word. 4. n Dinamiese middestadbe diening ontwikkel op plekke Die middestadgemeente PE Sentraal (Anchor of Hope) versprei die afgelope drie jaar Bybels op straat en reik aktief uit. Die gevolg is dat mense uit verskillende kulture by hulle begin aansluit het. Dit was natuurlik nie sonder n pynlike aantal ervarings nie. Sommi ge van die tradisionele lidmate het die gemeente verlaat en na ander oorgeskuif. Dit het ook finansiële druk beteken. In dié proses het die ge meente egter getransformeer na n gemeenskapsontwikkelingsentrum wat ondersteun word deur nuwe befond singsmodelle wat lidmate vir hulle uitgewerk het. n Nigeriese pastor is onder andere beroep, en n dinamiese gemeente het begin ontwikkel. Hulle werk met alle vennote in die omgewing saam en word sterk deur die ring ondersteun. n Klein middestadgemeente in Bellville het geleer om met vreemdelinge te kommunikeer met die vraag: Wat is belangrik vir jou? Dit het in n dinamiese bediening ontwikkel. Die gemeente in Durban se middestad het n soortgelyke omkeerstorie waarin met vennote saamgewerk word (vgl die vorige verhale by co.za van PE Sentraal en Durban). 5. Die gestuurde karakter van gemeentes groei Dit wil voorkom asof ons ekklesiologie n beduidende missionale karakter begin aanneem. Ons sien stadig maar seker dat dit ontwikkel in een wat nie net wit dink en vir hulleself leef nie. Daar is ook innoverende ontwikkelings soos sustainably charities in voedsel voorsiening (bekostigbare brood). Ons begin daarom gesels oor n ekklesiologie wat nie in terme van die ekklesiologie self gedefinieer word nie, maar in God self en die missio Dei in die wêreld. Ons begin droom oor n post-ontwikkelings en post-gemeentebou betrokkenheid by die wêreld. Ons be gin dink dat dit beter is om n 100 barmhartige mense in n gemeente te hê as n effektiewe barmhartigheidskommissie. Sinodes en ringe word aangemoedig om hierdie gesprekke verder te voer. 6. Die tyd van netwerke het regtig aangebreek Ons fokus natuurlik van die begin af in GDN hierop, maar dit is iets wat op ander plekke in ons sisteme ook gebeur. Ons vennote rapporteer daaroor. Dit is n baie positiewe ontwikkeling wat ons ál hoe meer sal kan benut, byvoorbeeld ook met sakevennote wat by barmhartigheidswerk van gemeentes betrokke raak. Een nuwe netwerk waarvan ons gehoor het, is die praktiese program om bedienings in gemeentes, ringe en sinodes met sakeondernemings se behoeftes in die gemeenskap te verbind. 18 Kruisgewys Junie 2013

19 Leer klein kindertjies van die doop Met jou doop R44,50 Hierdie geskenk- en leesboek is ideaal vir ouers met die doop van hulle kind(ers), asook vir ouers wat vir kleiner kinders van hulle doop wil vertel. Harde kartonboekie wat klein handjies kan weerstaan. Eenvoudige teks wat God se verbintenis met ons en ons kinders met die doop verduidelik. Kleurvolle illustrasies Vir voorlees en selflees (vir 4-8 jaar). Ideale geskenk wat kerkrade vir doopouers kan gee. Gegrond in die gereformeerde tradisie. Met jou doop sê God vir jou Jy word gedoop omdat jy aan God en sy familie behoort. Bemagtig en inspireer ouers om gedoopte kinders groot te maak Doop Voorbereiding vir ouers R43,00 Hierdie werkboek is bedoel vir ouers wat hulleself wil voorberei met die oog op n betekenisvolle doopbediening aan hulle kinders en wat sal uitloop op n sinvolle en vrugbare geloofsopvoeding tuis. Kort maar omvattende kursus oor die inhoud en betekenis van die doop. Gereformeerde siening van die kinderdoop. Geleentheid vir ouers om hulle eie geloofsverhouding met God te bevestig. Riglyne vir ouers oor die geloofsopvoeding van hulle kind(ers). Gratis leiersgids vir groepleiers op Bybel-Media se webtuiste, Vir meer inligting en produkte, besoek ons e-winkel by Deeloproepe: of 0860 BMEDIA Direkte bestellings: bestel@bmedia.co.za Geen posgeld betaalbaar nie. Bestellings kan op jou gemeenterekening geplaas word.

20 Bybelstudiegidse vir klein- en selgroepe Jy is deel van God se plan 13 Bybelstudies oor 13 vrouekarakters uit die Bybel en hoe God hulle aangeraak het 40 bates vir jou en jou gesin, en julle gemeenskap R68,00 Leef met moed in n uitdagende wêreld Die nuwe ou volkome onvolmaakte jy R55,00 R50,00 God se boustene vir die wêreld Ester Kolossense Ook jóú lewe is in God se hand Bybelstudie oor nege uiteenlopende karakters in die Bybel R60,00 As Jesus in jou lewe instap Ontmoetings met Jesus in die Johannes-evangelie R70,00 Vir meer inligting en produkte, besoek ons e-winkel by Deeloproepe: of 0860 BMEDIA Direkte bestellings: bestel@bmedia.co.za Geen posgeld betaalbaar nie. Bestellings kan op jou gemeenterekening geplaas word. R38,00