مهدی حیدری چکیده تاریخ دریافت: 92/39/33 واژههای کلیدی: شرکتی کیفیت حسابرسی. تجديد ارائه صورتهای مالی تغییر حسابرس مستقل بازده سهام حاکمیت

Transcription

1 ژپو ه شاهی تج ربی حسابدا ری رابطه تجدید ارائه صورتهای مالی با تغییر حسابرس مستقل چکیده مهدی حیدری تاریخ دریافت: 92/39/33 تاریخ پذیرش: 93/32/20 از ديدگاه سرمايهگذاران تجديد ارائه صورتهای مالی نمايانگر کاهش کیفیت گزارشگری مالی شرکت و کاهش کیفیت حسابرسی میباشد. استدالل محقق بر تغییر حسابرسان مستقل پس از تجديد ارائه صورتهای مالی شرکت در جهت مقابله با واکنش بازار سهام و بازگرداندن اعتماد سرمايهگذاران شرکت میباشد. تحقیق حاضر با هدف پاسخگويی به اين سوال انجام گرفته است: آيا تجديد ارائه صورتهای مالی میتوانند موجب تغییر حسابرس مستقل شود با استفاده از دادههای شرکتهای پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 6358 تا 6336 و فرضیههای تحقیق با استفاده از رگرسیون لجستیک آزمون گرديد. نتايج نشان میدهد بین تجديد ارائه صورتهای مالی با تغییر حسابرسان رابطه معناداری وجود ندارد. اما بین تجديد ارائه با اهمیت صورتهای مالی با تغییر حسابرسان مستقل رابطه معنادار وجود دارد. مطابق نتايج هرچه کیفیت حاکمیت شرکتی باال باشد احتمال تغییر حسابرس مستقل در شرکتهای مشمول تجديد ارائه صورتهای مالی بیشتراست همچنین نتايج نشان داد بازده سهام پیرامون تاريخ تجديد ارائه براساس با اهمیت بودن تجديد ارائه بیشتر است. واژههای کلیدی: شرکتی کیفیت حسابرسی. تجديد ارائه صورتهای مالی تغییر حسابرس مستقل بازده سهام حاکمیت طبقه بندی موضوعی: M40, M420, G30, G340, M420 سال سوم شماره 0 اتبستان 3 صص )m.heydari@urmia.ac.ir( استاديار گروه حسابداري دانشگاه اروميه )نویسنده مسئول(

2 رابطه تجدید ارائه صورتهای مالی با تغییر مقدمه از آنجا که تجديد ارائههای مالی و تغییرات حسابرسان هر دو رويدادهايی هستند که موجب جلب توجه عموم سرمايهگذاران می شوند تجديد ارائههای مالی با اهمیت موجب ايجاد ابهام در ناتوانی ارائه اطالعات مالی قابل اتکا و نیز انجام نامناسوب حسوابرسوی توسوط حسوابرسوان میگردد. در نتیجه نیاز به تغییر بااهمیت در مکانیسومها و ابزارهای حاکمیتی شورکتها بر اين اسواس احسواس میگردد. تحقیق حاضور با هدف پاسوخگويی به اين سووال انجام يافته که آيا میتوان تغییر حسووابرس مسووتقل پس از تجديد ارائهمالی را به اين موضوووع نسووبت داد هدف مقاله حاضر بررسی رابطه بین تجديد ارائه صورتهای مالی شرکتها با تغییر حسابرسان آنها ا س ت. م ب نا ی نظر ی پ ش ت ی با ن س و ا ل اي ن ا س ت ک ه در پا سخ ب ه ف شار باز ار سرماي ه ب ه م نظ ور افز ايش کیفیت حسابرسی و بازگرداندن هزينه حسن شهرت هنگام اعالم تجديد ارائههای مالی به عموم سرمايهگذاران تجديد ارائه مالی شرکتها منجر به برکناری حسابرسان آنها میگردد. فر ا سا سی اي ن ا س ت ک ه تج دي د ار ائ ه ما لی م وج ب نا پاي د ار ی در ر ا بط ه صاح بکار ا ن با ح سا بر سان میگردد زيرا از ديدگاه سوهامداران تجديد ارائه مالی شورکتها ناشوی از ضوعف حسوابرسوی میباشووود.لويی) 83 ( ضوورورت انجام چنین تحقیقی برای کمک به ادبیات نظری و پیشووینه تحقیقات انجام يافته در حوزه حسووابداری مالی و حسووابرسووی در ايران به دلیل نبود تحقیقات م شابهی در اين خ صوص تو سط محقق اح ساس گرديد. تجديد ارائه های مالی ترديدهايی را درباره درسوتکاری مديريت کفايت کنترلهای داخلی شورکت اثربخشوی کمیته حسوابرسوی اثربخ شی ا ستقالل ح سابرس و نیز کیفیت ح سابر سی مطرح مینمايد)گل سون 85 (. برکناری حسوابرس مسوتقل پس از گزارش تجديد ارائه مالی اقدام ملموسوی اسوت که شورکتها برای بازگرداندن اعتماد بازار سرمايه و بهبود نظارت حسابرسی بر فرآيند گزارشگری مالی میتوانند انجام دهند)لويی 83(. از حسووابرسووان مسووتقل نیز انتظار میرود درمقابل اتهامات مربوط به تجديد ارائه ها ی ما لی صاح بکار ا ن و در ر ا س تا ی افز اي ش ش هرت م و س س ه ح سا بر سی خ ود تالش مضووواعفی نموده و ريسوووک قانونی اين اتهام را کاهش دهند )فلدمن 83 (. همانند تجديد ارائههای مالی تغییر حسابرسان مستقل نیز رويدادهای با اهمیتی هستند که بازارها به دقت آنها را برر سی مینمايند. به دلیل عدم اف شا عمومی داليل تغییر ح سابر سان با برر سی تجربی داليل روابط بین صاحبکار و حسابرس موجب افزايش آگاهی محققین و استفادهکنندگان اطالعات

3 633 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره 2 تابستان 23 مالی از اين رويدادها میگردد. برخی محققین معتقدند تغییر حسوووابرس موجب واکنش بازار سووهام گرديده و نشووانه وجود ضووعف در کنترلهای داخلی صوواحبکار يا عدم توافق با صاح بکار با ح سا برس بر ا ی باز ار س ها م ا س ت. همچ ن ی ن ا س ت ن با ط میگردد ح سابرس جان شین در سوالهای اولیه حسوابرسوی دچار اشوتباه شوده و در نتیجه کار حسوابرسوی وی از کیفیت پائینی برخوردار خواهد بود.)گريفین و لونت 86 نچال 89(. تا اندازهای که تغییر حسوووابرس بتواند موجب بازگرداندن اعتماد و شهرت شرکت گردد و موجب افزايش نظارت بر حسابرسی شود سرمايهگذاران نیز به اين تغییر نگاه ی خواهند دا شت. اين تفکر با برر سی بازده مازاد سهام در دوره زمانی پس از تغییر حسابرس شرکت تجديد ارائهکننده اطالعات مالی تائید يا رد شوود. مبانی نظری تحقیقات قبلی نشوان میدهد منافع تغییر حسوابرسوان مسوتقل پس از تجديد ارائههای مالی بیش از هزينههای آن اسوووت. تحقیقات قبلی در اين حوزه نشوووان میدهد رابطه معناداری بین تجديد ارائههای مالی با اهمیت شرکتها با تغییرات بعدی ح سابرس وجود دارد. )ويويک و میونگسو 863( پیشینه پژوهش تجديد ارائهها نوعی آگاهی و تائید عمومی از اينکه صووورتهای مالی گزارش شووده مطابق ا صول پذيرفته شده ح سابداری تهیه نگرديده و بازرترين شواهد را درباره ح سابداری نادرست ارائه مینمايند. )پالمروس و اسووکولز 84( تجديد ارائه صووورتهای موجب کاهش اعتماد سرمايهگذاران به گزارشگری مالی شده و کارايی سرمايهگذاری را کاهش میدهد.)ويويک و میونگ سو 863 (به اين دلیل هم سازمان بورس و اوراق بهادار و هم تحلیلگران مالی تجديد ارائه صورتهای مالی را به دقت مورد بررسی قرار میدهند. تحقیقات قبلی نشان میدهند پس از تجديد ارائه صورتهای مالی شرکتها با نتايج نامناسبی مواجه میشوند. حتی تجديدارائه صوورتهای مالی موجب افزايش هزينه سورمايه آنها میگردد. )ويويک و میونگسوو 863( برخی از تحقیقات حکايت از آن دارند که نتايج ناشوووی از تجديد ارائه اطالعات مالی متوجه هیئت مديره و مديريت ارشود شورکتها میباشود. آگراوال و کوپر) 89 ( نشوان دادند شرکتهای تجديد ارائهکننده نسبت به ساير شرکتها از گردش مديريتی بیشتری برخوردارند. در هر حال تجديد ارائه صوووورت های مالی نه تنها موجب تنزل کیفیت گزارشوووگری مالی می شود بلکه کیفیت ح سابر سی را نیز زير سوال میبرد. ا ستانلی و ديزورت) 89 ( در تحقیق

4 رابطه تجدید ارائه صورتهای مالی با تغییر... 8 خود بیان کردهاند تجديد ارائه صووورتهای مالی بهدلیل وجود اشووتباه يا تقلب بیانگر ناتوانی واقعی حسابرسی انجام شده میباشد. مطابق نظر الرکر و ريچادسون) 89 ( تجديد ارائهای که در ن ت یج ه م ديري ت س ود با ش د ن شا نگر نا ت و ا نی ح سا برس صاح بکار در ح سا بر سی میبا شد زيرا حسووابرس مسووتقل اجازه فريبکاری به مديريت شوورکت نمیدهد. با تغییر حسووابرس مسووتقل مديريت صاحبکار احتماال اتهام مربوط به تجديد ارائه را به ح سابرس م ستقل ن سبت میدهد تا تصوير مخدوش شده شرکت را بازسازی نمايد اعتماد از دسترفته بازار سهام به گزارشگری مالی را بازگردانده و بر ح سابر سی نظارت نمايد. از طرفی تغییردادن ح سابر سان م ستقل برای صواحبکار هزينههای با اهمیتی خواهد داشووت. صواحبکاران نیز در انتخاب حسوابرسوی که از تخصوووص کافی برخوردار باشووود دارای محدوديت خواهند بود ( آگراوال و کوپر 89 (. هنیس و همکاران) 866 ( تحقیق مشووابهی را با تاکید بر تغییر حسووابرسووان پیرامون دوره اعالم تجديد ارائه صورتهای مالی انجام دادهاند. روش بررسی آنها به بررسی تغییر حسابرس 68 ماه بعد و قبل از تجديد ارائه صورتهای مالی متمرکز بود. شولز) 85 ( بازار سرمايه به تجديد ارائه صوووورتهای مالی واکنش نشوووان میدهد و شووودت آن در موارد مرتبط با تقلب يا اثرگذار بر درآمد شووورکت بیشوووتر اسوووت. نتیجه تحقیق لیو )89( نشوووان داد سوووهامداران شرکتهايی با صورتهای مالی تجديد ارائه شده به تغییر حسابرس شرکت تغییر مديرعامل و مدير مالی شووورکت رای موافق میدهند. نتايج تحقیق عبدلی و همکاران )6338( درباره تاثیر ويژگیهای حسابرس بر تجديد ارائه صورتهای مالی نشان داد بین چرخش حسابرس و اندازه موسووسووه حسووابرسووی با میانگین ارقام تجديد ارائه شووده در صووورتهای مالی رابطه و معناداری وجود دارد. نتايج تحقیق بولو و همکاران )6353( ن شان داد تغییر ح سابرس م ستقل بر رتبه شوفافیت اطالعاتی تاثیر ندارد. يافتههای تحقیق نیکبخت و رفیعی) 6336 ( نشوان داده که سووودآوری اهرم مالی طول دوره تصوودی مديريت تغییر مديريت تغییر حسووابرس و اندازه موسسه حسابرسی بر وقوع تجديد ارائه صورتهای مالی موثر بوده است. نتايج تحقیق باقر پور والشوووانی و همکاران) 6336 ( نشوووان میدهد که میانگین خطای تکنیک درخت تصووومیم در مقاي سه با ساير تکنیکها کمتر میبا شد. میانگین دقت تکنیک درخت ت صمیم برای پیشبینی تغییر حسوووابرس مسوووتقل %598 حا صو وول گرد ي د. م طا ب ق با ن تايج تحق ی ق م ورد ا شو وواره ج ه ت پیشبینی تغییر ح سابرس م ستقل به ترتیب تغییر مدير عامل از طبقه حاکمیت شرکتی لگاريتم طبیعی مجموع دارايیها از طبقه اندازه شوورکت مديريت سووود و خصوووصوویسووازی از طبقه

5 86 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره 2 تابستان 23 حاکم یت شووورکتی با اهم یتترين ها معرفی شووود ند. ن تايج تحقیق شوووري عتپ ناهی و کاظمی) 6353 ( بر کاهش محتوای اطالعاتی سود پس از تجديد ارائه صورتهای مالی ا شاره دارد. در شرکتهايی که تجديد ارائه صورتهای مالی براثر ا شتباه شنا سايی درآمد بوده اين کاهش بیشوتر بوده اسوت. يافتههای تحقیق آقايی و همکاران) 6338 ( نشوان میدهد که کیفیت سوووود ( اق ال م تع ه د ی ) بط ور مع ناد ار ی از د وره تحريف تا د وره ب ع د از ت ج د ي د ار ا ئ ه افز ايش ياف ت ه اسوووت. نتايج تحقیق نشوووان میدهد که های تغییر اندازه شووورکت تغییر فروش تغییر جريانهای نقدی حاصوول از عملیات تغییر نسووبت بدهی نسووبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام درصد مالکیت سرمايهگذاران نهادی و مدت تصدی مديريت عامل با تغییر کیفیت سود درشووورکتهای تجديد ارائهکننده رابطه معناداری دارند. يافتههای تحقیق سووواعی و همکاران )6338( نشوان میدهد که نسوبت توزيع فراوانی تجديدارائهها در سوالها و صونايع مختلف معنیدار اسوووت. عالوه بر آن با بررسوووی اختالف میانگینها معنیداری تفاوت ارقام اولیه و تجديد ارائه شده به تايید رسید. نتیجه تحقیق روحی و ايمانزاده) 6355 ( با عنوان بررسی داليل تغییر حسوابرسوان در شورکتهای پذيرفته شوده در بورس اوراق بهادار تهران نشوان از وجود رابطه بین متغییرهای مسوتقل با وابسوته )تغییر حسوابرس مسوتقل( دارد. نتايج تحقیق زارعی مروج و رضازاده) 635 ( نشان میدهد حق الزحمه حسابرسی کیفیت کار حسابرسان تغییر ترکیب مديران شرکتها و اندازه شرکت بر تغییر ح سابر سان تاثیر و معنادار دارد. همچنین نتايج مدل رگرسوویون لوجسووتیک چند ه نشووان میدهد عواملی مانند حقالزحمه حسابرسی نوع اظهارنظر حسابرسان تغییر ترکیب مديران شرکتها و اندازه شرکت میتواند در بنا نهادن الگويی برای پیشبینی تغییر حسابرسان شرکتها کاربرد داشته باشد. فرضیهها مطابق مبانی نظری و پیشنیه تحقیق انتظار میرود تغییر حسابرس مستقل در شرکتهايی که تجديد ارائه صورتهای مالی انجام میدهند در مقايسه با ساير شرکتها بیشتر باشد. بنابراين: فر ضیه اول: احتمال تغییر ح سابر سان م ستقل در شرکتهای تجديد ارائه کننده صورتهای مالی نسبت به ساير شرکتها بیشتر است.

6 رابطه تجدید ارائه صورتهای مالی با تغییر فر ضو وو ی ه د و م: ب ه هر م یز ا ن ت ج د ي د ار ا ئ ه ما لی با ا هم ی تتر باشووود احتمال تغییر حسوووابرس نیز افزايش خواهد يافت. م طابق تحق ی قات ق بلی با ي د ا ن ت ظار د ا ش و و و ت ش و وور ک ت های دارای حاکم یت موثرتر ت حت رهنمودهای حسابرسان مستقل بتوانند اعتماد سرمايهگذاران را بازگردانده و حسابرسی آنها از کیفیت مناسب برخوردار باشد. )ويويک و میونگسو 863 (پس : فر ضیه سوم: احتمال تغییر ح سابر سان م ستقل در شرکتهای تجديد ارائهکننده مالی دارای حاکمیت شرکتی قویتر نسبت به ساير شرکتها بیشتر است. روش پژوهش طرح اين پژوهش از نوع شبه تجربی و با ا ستفاده از رويکرد پسرويدادی از طريق اطالعات گذشته است. جامعه آماری تحقیق شرکتهای پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سوالهای 6358 تا 6336 میباشود. در انتخاب نمونهها ويژگیهای زير مورد توجه قرار گرفت: الف( شرکت قبل از سال 6358 در بورس پذيرفته شده با شد. ب( سهام شرکت بیش از ماه وقفه معامالتی نداشته باشد. پ(شرکت از نوع شرکتهای سرمايهگذاری و واسطهگری مالی نبا شد. ت(کلیه اطالعات مورد نیاز برای تحقیق حا ضر به ويژه صورتجل سات مجمع عمومی عادی مجمع عمومی فوقالعاده و صورتهای مالی حسابرسی شده پايان سال مالی شرکتها در دسترس باشد. ث( سال مالی شرکت منتهی به 83 اسفند ماه باشد. پس از بررسی شرکتها از لحاظ ويژگیهای مذکور 695 شرکت انتخاب گرديدند که با بررسی شرکتهای مورد نظر در 6 سال قلمرو زمانی تحقیق 695 سال- شرکت در بررسیها لحاظ گرديد. در گردآوری داده ها از نر م افز ار ت د ب یر پرد از و با نک ا ط ال عا تی سو وواز مان ب ورس و ا ور اق ب هاد ار ( ک د ا ل ) و اي ن تر ن ت اسو وو ت فاده گرد ي ده اس و وو ت. نح وه تجز ي ه و تحل یل م ش و ووا ه دات بدينگونه اسوووت: گروه شوورکتهای فاقد تجديد ارائه مالی شووامل آنهايی اسووت که هیچگونه تجديد ارائه مالی برای آنها رخ نداده با شد. برای مثال اگر شرکتی در يک سال مالی معین دارای تجديد ارائه مالی با شد م شاهده آن سال- شرکت در گروه شرکتهای تجديد ارائهکننده لحاظ میگردد و در صورتی که برای ساير سنوات تجديد ارائه نداشته باشد ساير مشاهدات ساالنه همان شرکت در گروه شرکتهای فاقد تجديد ارائه مالی طبقهبندی خواهد شد. قبل از آزمون فر ضیه اقدام

7 83 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره 2 تابستان 23 به محاسوبه میانگین میانه و انحراف معیار کلیه های تحقیق به تفکیک شورکتهای دارای تجديد ارائه مالی و شرکتهای بدون تجديد ارائه مالی بیان میگردد و بررسی میشود که آيا بین میانگین شورکتهای دارای تجديد ارائه مالی و شورکتهای فاقد تجديد ارائه مالی تفاوت معناداری ديده می شو وو ود يا خ یر همچ ن ی ن م یا نگ ی ن م یا ن ه و ا نحر ا ف مع یار کل ی ه م تغ یر ها در طبقه شرکتهای دارای تجديد ارائه مالی به دو گروه شرکتهايی که اقدام به تغییر حسابرس مستقل کردهاند و شرکتهای که اقدام به تغییر حسابرس مستقل نکردهاند طبقهبندی میشوند. سپس معناداری تفاوت میانگین بین دو گروه شرکتهای مذکور بررسی میشود. نحوه اندازه گیری ها تغییر حسابرس- وابسته: اگر شرکت در سال بعد از تجديد ارائه مالی اقدام به تغییر حسابرس مستقل خود نمايد عدد يک در غیر اينصورت عدد صفر قرار داده میشود. اعالم تجدید ارائه مالی- مستقل)در فرضیه اول(: اگر شرکت اقدام به تجديد ارائه مالی ن ما يد عدد يک در غیراينصوووورت عدد صوووفر قرار داده میشوووود. تداوم ف عال یت- کنترلی )در هر سه فر ضیه(:اگر اظهار نظرح سابرس م ستقل به دلیل مو ضوع تداوم فعالیت باشوود عدد يک در غیراينصووورت عدد صووفر قرار داده میشووود. مواردی غیر از تداوم فعالیت- کنترلی)در هر سطه فرضطیه(: اگر اظهار نظرحسوابرس مسوتقل به داليلی غیر از موضوووع تداوم فعالیت باشوود عدد يک در غیراينصووورت عدد صووفر قرار داده میشووود. مدت تصطدی حسطابرسطی کمتر -کنترلی)در هر سطه فرضطیه(: اگر ح سا برس م س تقل کم تر از چ هار سا ل ح سا بر سی يک شرک ت ر ا ا نجا م د ه د ع دد يک در غ یر اينصوووورت عدد صوووفر قرار داده میشوووود. مدت تصططدی حسططابرسططی طوالنی - کنترلی)در هر سه فرضیه(: ا گر ح سا برس م س ت قل ب یش از ه ش ت سا ل ح سا بر سی يک شرکت را انجام دهد عدد يک در غیراين صورت عدد صفر قرار داده می شود. حقالزحمه ح سابر سی- کنترلی)در هر سه فر ضیه(: لگاريتم طبیعی حقالزحمه ح سابر سی. تخصص حسابرس- کنترلی )در هر سه فرضیه(: اگر حسابرس مستقل حداقل 3 درصد شرکتهای فعال در يک صنعت را حسابرسی نمايد عدد يک در غیر اينصورت عدد صووفر قرار داده میشووود. بازده داراییها-کنترلی)در هر سططه فرضططیه(: بازده

8 رابطه تجدید ارائه صورتهای مالی با تغییر دارايی ها- سوووود خالص ق بل از اقالم غیر عادی تقسووویم بر جمع دارايی ها. اهرم مالی- کنترلی)در هر سططه فرضططیه(: نسوووبت بدهی بلندمدت بر جمع دارايیها. زیان- کنترلی )در هر سه فر ضیه(:اگر شرکت در سال جاری زيان ده با شد عدد يک در غیر اين صورت عدد صفر قرار داده می شود. ر شد- کنترلی )در هر سه فر ضیه(: درصود تغییر در فروش سوال جاری در مقايسوه با سوال مالی قبل. اقالم تعهدی اختیاری - کنترلی )در هر سه فرضیه(: اقالم تعهدی اختیاری براساس مدل تعديل يافته جونز شوواخصووی برای اندازهگیری محافظهکاری حسووابرس)ديفاند و سوووبرامانیام 6335(. اندازه شرکت- کنترلی )در هر سه فر ضیه(: لگاريتم طبیعی جمع دارايیها. اثر انبا شته تجدید ارائه مالی بر سود- مستقل)در فرضیه دوم(: اثر انباشته تجديد ارائه مالی بر سود تقسیم بر جمع دارايیهای پايان سال قبل از تجديد ارائه. بازده سهام مستقل )در فرضططیه دوم(: بازده باز ار سو وو ه ر وز پ یر ام ون تاريخ اع ال م ت ج د ي د ار ا ئ ه ما لی. شططاخص اندازهگیری کیفیت حاکمیت شرکتی )دیفاند ٢005(- م ستقل)در فر ضیه سوم(: اندازه هیئت مدیره: اگر تعداد اع ضای هیئت مديره حداقل با شد عدد يک در غیر اينصوورت عدد صوفر قرار داده میشوود. مالکیت نهادی: شورکتهايی که حداقل 6 درصد سهام آنها در اختیار و تحت مالکیت شرکتها بانکها و ساير اشخاص حقوقی باشد عدد يک در غیر اين صورت عدد صفر قرار داده می شود. تمرکز مالکیت: شرکتهايی که حداقل %4 سهام آنها در اختیار و تحت مالکیت يک شخ صیت حقوقی با شد عدد يک در غیراينصوووورت عدد صوووفر قرار داده میشوووود. دوگانگی وظیفه: اگر رئیس هیئت مديره شوورکت و مديرعامل آن يکسووان نباشووند عدد يک در غیراينصووورت عدد صووفر قرار داده می شود. اع ضای هیئت مدیره غیر موظف: ن سبت اع ضای هیئت مديره غیر موظف با کل اعضوا هیئت مديره. مطابق تحقیقات )کريشونان و کريشونان 6339 جانسوتون و بدارد 84 هنیس 866 وو و کاه 86 لندزمن 83( انتظار میرود زمانی که اظهار نظر حسوابرس م ستقل در يک شرکت مقبول نبا شد مدت زمان ح سابر سی ح سابرس در شرکت صاحبکار کوتاه يا بلندمدت باشود حقالزحمه حسوابرسوی باال باشود يا حسوابرس در صونعت صواحبکار دارای تخصووص کافی نباشوود تغییر حسووابرس مسووتقل زياد اتفاق بیافتد. همچنین طبق تحقیق شولوتزر )89( انتظار میرود شورکتهايی که سوودآوری پائینی دارند شورکتهای با اهرم

9 8 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره 2 تابستان 23 مالی ب سیار باال اقدام به تغییر زياد در ح سابرس م ستقل بنمايند. لذا انتظار میرود اهرم مالی و زيان در مدل رگرسوویون دارای ضووريب و بازده دارايیها دارای ضووريب باشوود. از ديدگاه اسووتیک )6336( شوورکتهای دارای رشوود بسوویار باال به علت تمايل کمتر به داشووتن کنترلهای داخلی موثرتر ريسک زيادی حسابرسان مستقل تحمیل مینمايند. در نتیجه انتظار میرود رشد رابطه ی با تغییر حسابرس داشته باشد. از ديدگاه ديفاند و سوبرامانیام )6335( صووواحب کارانی که از اقالم تعهدی اختیاری بااليی برخوردارند انگیزه بیشوووتری برای کنارگذاری حسوابرس مسوتقل فعلی جهت يافتن حسوابرس مسوتقل جانشوین دارند. لذا انتظار میرود بین تغییر حسوابرس مسوتقل با اقالم تعهدی اختیاری رابطه برقرار باشوود. همچنین طبق يافتههای تحقیق دیآنجلو )6356( بهعلت باالبودن هزينههای تغییر حسابرسان مستقل برای شوورکتهای بزرگ انتظار میرود ضووريب اندازه شوورکت در رگرسوویون باشوود. معیارهای مدنظر برای اندازهگیری شووواخص حاکمیت شووورکتی براسووواس تحقیق ديفاند و همکاران )8( معیار شوامل 6 (اندازه هیئت مديره 8 (اسوتقالل هیئت مديره 3 (اندازه کمیته حسابرسی 4 (استقالل کمیته حسابرسی (مالکیت نهادی ( شاخص جی- تدوين يافته کوپرز بود که در تحقیق حا ضر از معیار اندازه هیاتمديره دوگانگی وظیفه ن سبت تعداد اع ضای هیئت مديره غیرموظف به کل اعضوووا هیئت مديره- به عنوان معیارهايی از اسوووتقالل هیئت مديره مالکیت نهادی و تمرکز مالکیت به عنوان شووواخصوووی از جی-کوپر برای اندازه گیری کیفیت حاکمیت شرکتی استفاده گرديد. بهدلیل نبود کمیته حسابرسی در شرکتهای پذيرفته شووده در بورس ايران دو معیار مربوط به کمیته حسووابرسووی حذف گرديد. براسوواس شوواخص حاکمیت شرکتی ديفاند و همکاران متوسط عدد 3 است شرکتهايی از معیارهای مورد نظر بیش از 3 دريافت کنند کیفیت حاکمیت شووورکتی آنها باال و شووورکتهايی که از معیارهای مورد نظر کمتر از 3 در يا ف ت د ار ن د از ک یف ی ت پائ ین بر ا ی حاکم ی ت شو وورک تی برخ ورد ار ن د. در نهايت های کمکی سال و صنعت به عنوان های کنترلی در نظر گرفته شده اند.

10 رابطه تجدید ارائه صورتهای مالی با تغییر... 8 یافتهها آمار توصیفی ياف ته های پژوهش نشوووان داد طی سوووال های 6358 تا 6336 در مجموع 63 مورد تغییر ح سابرس م ستقل وجود دا شته ا ست. %3 کل م شاهدات) 695 سال- شرکت( در طول دوره زمانی تحقیق اقدام به تغییر حسووابرس مسووتقل نمودهاند. در سووالهای 6358 و 6354 به ترتیب %68 و %649 بیشوترين تغییر حسوابرس مسوتقل در شورکتهای نمونه ديده میشوود. همچنین مطابق يافتههای پژوهش در دوره زمانی از بین 695 مشووواهده 49 مورد اقدام به تجديد ارائه صورتهای مالی نموده بودند. در تحقیق حا ضر براين ا ساس که تجديد ارائههای مالی دارای اثر کاهنده بر سود افزاينده سود و فاقد اثر کاهندگی و افزايندگی بر سود ه ستند طبقهبندی گرديدند. نتايج نشوووان داد از بین 49 مورد تجديد ارائه مالی 696 مورد اثر کاهنده بر سوووود خالص 835 مورد اثر فزاينده بر سووود خالص و همچنین 6 مورد فاقد اثر بر سووود خالص بود. همچنین مطابق يافتههای تحقیق از بین کل مشووواهدات 36 مورد موجب واکنش بازار سوووهام گرديده بود که از اين میان 653 مورد موجب واکنش بازار سوووهام و 848 مورد موجب واکنش بازار سووهام گرديده بود. در تحقیق حاضوور دو گروه شوورکتهای دارای تجديد ارائه مالی در يک سوووال معین و گروه شووورکت ها ی فا ق د ت ج د ي د ار ا ئ ه ما لی از ل حا ظ م تغ یر ها ی استفاده شده در آزمونها مقايسه گرديده است. همچنین به مقايسه های گروه شرکتهای دارای تجديد ارائه مالی از لحاظ تغییر ح سابرس م ستقل و عدم تغییر ح سابرس م ستقل پرداخته شوود. برخالف تحقیقات خارجی انجام يافته )ويويک و میونگسووو 863( تنها تاکید بر اظهار نظر غیرمقبول تاحدودی رابطه معنادار با تغییر حسابرسان مستقل داشت. معناداری ساير مولفهها با تغییر حسابرسان تائید نگرديد. اين موضوع نشانگر تاکید مديريت صاحبکاران بر اظهار نظر مقبول به منظور خوب جلوه دادن عملکرد شوورکت میباشوود. مطابق يافتهها بازده سووهام دوره نزديک به تاريخ تجديد ارائه مالی در گروه شرکتهای دارای تجديد ارائه مالی که اقدام به تغییر حسابرس مستقل نموده اند در مقايسه با بازده سهام دوره نزديک به تاريخ تجديد ارائه مالی در گروه شوورکتهايی دارای تجديد ارائه مالی که اقدام به تغییر حسووابرس مسووتقل نکرده اند بیشووتر اسووت. اين موضوووع تائیدکننده نتیجه تحقیقات قبلی )ويويک و میونگسووو

11 89 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره 2 تابستان ( میبا شد و ن شان میدهد بازار سهام ن سبت به با اهمیت بودن تجديد ارائه مالی واکنش بیشتری نشان میدهد. نگاره ) (-الف: مقایسه های گروه شرکتهای دارای تجدید ارائه مالی و شرکتهای فاقد تجدید ارائه مالی شرکتهای دارای تجديد ارائه مالی)از 695 مشاهده سال- شرکت تعداد ) 49 معیار شرکتهای فاقد تجديد ارائه مالی)از 695 مشاهده سال- شرکت تعداد 636( آمارهتی- استیودنت )آزمون تفاوت میانگین میانه انحراف میانگین میانه انحراف میانگینها ) تداوم فعالیت مواردی غیر از تداوم فعالیت مدت تصدی حسابرسی کمتر مدت تصدی حسابرسی طوالنی- تر لگاريتم حق الزحمه حسابرسی تخصص حسابرس بازده دارايیها زيان اهرم مالی رشد اقالم تعهدی اختیاری اندازه شرکت /3 /86 / معیار 6/3 6/3 8/66-8/ 5/86 6/ 6/ 66/4 5/34 9/ /65 /4 /63 /88 /65 /84 6/4 / /33 /895 /38 /5 /83 6/ 3/46 /643 /6 /68 -/59 4/ / /65 /63 3/4 /8 /65 /9 /86 /6 -/68 4/59 /84 /83 /69 6/4 /3 /4 /33 /39 / /8 6/63 6/83 /68 6/ 963 /8 -/4 4/ /9 /83 /66 6/38 /38 /6 /3 /8 /34 -/9 4/9

12 رابطه تجدید ارائه صورتهای مالی با تغییر نگاره ) (-ب: مقایسه های گروه شرکتهای دارای تجدید ارائه مالی از لحاظ تداوم فعالیت مواردی غیر از تداوم فعالیت مدت تصدی حسابرسی کمتر مدت تصدی حسابرسی طوالنیتر لگاريتم حق الزحمه حسابرسی تخصص حسابرس بازده دارايیها زيان اهرم مالی رشد اقالم تعهدی اختیاری اندازه شرکت اثر انباشته تجديد ارائه مالی بر سود بازده سه روزه بازار سهام پیرامون تاريخ تجديد ارائه مالی آزمونفرضیهها تغییر حسابرس مستقل و عدم تغییر حسابرس مستقل شرکتهای دارای تجديد ارائه مالی تغییردهنده حسابرس مستقل) 96 مشاهده از 49 مشاهده سال-شرکت دارای میانگین /3 تجديد ارائه مالی ) میانه انحراف معیار /69 شرکتهای دارای تجديد ارائه مالی فاقد تغییر حسابرس مستقل) 333 مشاهده از 49 مشاهده سال-شرکت دارای میانگین /65 تجديد ارائه مالی ) میانه انحراف معیار /6 آماره تی- استیودنت)آزمون تفاوت میانگینها( 3/43-6/8 /33 -/9-6/3-3/68 8/33 6/ 9/3 5/8 /4 8/8 4/63-6/9 /86 /8 /8 6/ /49 /8 /9 /34 /6 /45 6/8 /6 /94 3/6 /6 /835 /33 -/668 4/94 8/5 -/6 /3 /8 /64 68/6 /36 /89 /684 /3 /49 -/69 /69 3/69 -/8 /6 /36 /65 6/9 /8 /46 /93 /8 /5 /8 6/9 /85 /8 /43 /64 6/ /84 /89 -/9 /4 8/8 -/3 /4 /6 /53 3/8 /69 /88 /9 /38 /3 -/66 4/ 8/43 -/4 در نگاره )8( نتايج آزمونهای فرضیهها تحقیق ارائه گرديده است. نتايج آزمون فرضیه اول نشوان از عدم تائید فرضویه مذکور دارد. به عبارت ديگر در سوطح اطمینان %3 نتايج نشوانگر

13 83 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره 2 تابستان 23 تغییر حسابرسان يک سال پس از اعالم تجديد ارائه مالی نمیباشد. لیکن واکنش تر بازار سوهام در قبال تجديد ارائه مالی با اهمیت در بین شورکتهای دارای تجديد ارائه مالی نشوان از تائید فرضیه دوم تحقیق حاضر دارد. به عبارت ديگر نتايج آزمونها نشان داد در سطح اطمینان %3 هرچه تجديد ارائه مالی با اهمیتتر با شد واکنش بازار سهام ن سبت به تجديد ارائه مالی بیشوتر شوده و توجیهکننده تغییر حسوابرس از ديدگاه سورمايهگذاران میباشود. در نهايت نتايج تحقیق از تائید فرضیه سوم حکايت دارد. به عبارت ديگر نتايج تحقیق حاضر تائیدکننده نتايج تحقیق ويويک و میونگسو )863( درباره تغییر حسابرس مستقل پس از تجديد ارائه مالی در شرکتهای دارای حاکمیت شرکتی با کیفیت باال در مقايسه با شرکتهای دارای حاکمیت شووورکتی با کیفیت پائینتر میباشووود. در نگاره مورد نظر نتايج هر در طول دوره زمانی تحقیق به صورت تجمیعی ارائه گرديده است. عر از مبدا اعالم تجديد ارائه مالی تداوم فعالیت مواردی غیر از تداوم فعالیت مدت تصدی حسابرسی کمتر مدت تصدی حسابرسی طوالنیتر حق الزحمه حسابرسی تخصص حسابرس بازده دارايیها نگاره ) ٢ (-الف: نتایج مدل رگرسیون لجستیک -فرضیه اول عالمت مورد انتظار / ضريب رگرسیون آمارهp عالمت مورد انتظار ضريب رگرسیون آمارهp /69 /3 /99 /63 /86 33 /63 عدم تائید /54 /95-4/396 زيان /89 /68 /4 اهرم مالی /68 / /38 رشد / /53 /839 اقالم تعهدی اختیاری -/35 /38 -/68 اندازه شرکت -/98 /4 /38 /8 /6 /396 /38 -/598 -/3 آماره کای دو-والد سطح معنی داری اماره والد ضريب تعیین تعديل يافته تعداد مشاهدات 695

14 رابطه تجدید ارائه صورتهای مالی با تغییر عر از مبدا اعالم تجديد ارائه مالی تداوم فعالیت مواردی غیر از تداوم فعالیت مدت تصدی حسابرسی کمتر مدت تصدی حسابرسی طوالنیتر حق الزحمه حسابرسی تخصص حسابرس بازده دارايیها نگاره) ٢ (-ب: نتایج مدل رگرسیون لجستیک -فرضیه دوم عالمت مورد انتظار / ضريب رگرسیون -3/868 مقدار پی /36 زيان عالمت مورد انتظار ضريب رگرسیون /356 مقدار پی /95 /68 /89 اهرم مالی /9 /493 /98 /356 رشد /38 /63 /5 /83 اقالم تعهدی اختیاری /643 -/568 /36 -/444 اندازه شرکت /8 -/34 /35 /85 بازده سهام طی سه روز پیرامون تاريخ تجديد اثر انباشته تجديد ارائه مالی بر سود /84 /69-8/398-4/395 /43 /586 آماره کای دو-والد 65 /4 -/34 ضريب تعیین تعديل يافته /83 /68 -/8 تعداد مشاهدات 49 /86 تائید

15 866 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره 2 تابستان 23 نگاره) ٢ (-ج: نتایج مدل رگرسیون لجستیک -فرضیه سوم عالمت مورد انتظار ضريب رگرسیون مقدار پی عالمت مورد انتظار ضريب رگرسیون مقدار پی /665 -/985 /69 3/468 از مبدا عر / اقالم تعهدی اختیاری / -/56 /83 /93 اعالم تجديد اندازه شرکت ارائه مالی /36-6/83 /93 /98 تداوم فعالیت نسبت تعداد اعضای هیئت مديره غیرموظف به کل اعضای هیئت مديره /83 /438 /648 /38 مواردی غیر از اندازه هیئت مديره تداوم فعالیت /3 -/83 / -/8 مدت تصدی مالکیت نهادی حسابرسی کمتر /39-6/48 /49 /33 مدت تصدی تمرکز مالکیت حسابرسی /68 -/456 طوالنیتر دوگانگی وظیفه /89 -/383 /8 /93 حق الزحمه حاصل ضرب تجديد ارائه حسابرسی مالی در نسبت تعداد اعضای هیئت مديره غیرموظف به کل اعضای هیئت مديره /4 /93 /69-6/85 تخصص حاصل ضرب تجديد ارائه حسابرس مالی در اندازه هیئت مديره /9 /33 /698 -/9 بازده دارايیها حاصل ضرب تجديد ارائه مالی در مالکیت نهادی /3 6/89 /39 /838 زيان حاصل ضرب تجديد ارائه مالی در تمرکز مالکیت /65 -/95 /46 /58 اهرم مالی حاصل ضرب تجديد ارائه مالی در دوگانگی وظیفه /4 /66 رشد آماره کای دو-والد: 964 /3 تائید ضريب تعیین تعديل يافته: /43 تعداد مشاهدات: 63

16 رابطه تجدید ارائه صورتهای مالی با تغییر م طا ب ق تحق ی قات ق بلی ت مامی ت ج د ي د ار ا ئ ه ها ی ما لی با ا هم ی ت ن شووو ا نگر کا هش ک یف ی ت گزار شگری میبا شند چه آنهايی که اثر بر سود خالص دارند و چه آنهايی که موجب واکنش بازار سوووهام میشووووند )ويويک و میونگسوووو 863 آگراول و کوپز 89(. براساس تحقیق حاضر نیز فرضیه دوم مورد تائید قرار گرفت. شرکتها به علت نتايج نامناسب تغییر حسووابرس مسووتقل تمايل زيادی به تغییر آنها ندارند. از يک طرف شوورکتهای دارای حاکمیت قوی از نتايج تغییر ح سابر سان م ستقل اجتناب میورزند از طرف ديگر انتظار میرود همان شوورکتها به منظور بازگرداندن شووهرت خود و اعتماد سوورمايهگذاران به علت ناتوانی حسووابرسووان در کشووف بینظمیها و رويههای غلط حسووابداری اقدام به کنارگذاری حسوابرسوان مسوتتقل نمايند. )ويويک و میونگسوو 863( با افزايش کیفیت حاکمیت شورکتی احتمال افزايش کنارگذاری ح سابر سان م ستقل به علت عدم ک شف رويههای غلط ح سابداری نمايند همچنین بهتر شوودن حاکمیت شوورکتی میتواند موجب کاهش تعداد تجديد ارائههای مالی گردد. از طرفی الرکر) 89 ( طی تحقیقی به اين نتیجه رسوووید که تجديد ارائههای مالی ارتباطی با ويژگیهای حاکمیت شووورکتی ندارند و از طرف ديگر بابر و همکاران) 83 ( طی تحقیقی بیان کردند بیشوتر تجديد ارائههای مالی در شورکتهای با حاکمیت شورکتی ضوعیف ات فاق می اف ت د. ب نا بر اي ن ش و وو و ا ه د تح ق ی قات ق بلی در باره ار ت با ط ب ی ن ت ج د ي د ار ا ئ ه های مالی با حاکمیت شوورکتی يکديگر را تائید نمیکنند. تحقیق حاضوور نیز براسوواس شووواهد به اين نتیجه دسوووت يافت که بین تجديد ارائههای مالی با حاکمیتشووورکتی رابطه معنادار وجود دارد. به عبارت ديگر در شرکتهای دارای کیفیت حاکمیت شرکتی باال در صورت تجديد ارائه مالی تغییر حسابرس در مقايسه با ساير شرکتها بیشتر اتفاق میافتد. نتیجه گیری تح ق ی ق حا ضو وور در پی ياف ت ن ر ا ب ط ه مع ناد ار ب ی ن ت ج د ي د ار ا ئ ه ها ی ما لی و م ت عا ق ب آن تغ ی یر حسووابرس انجام شوود. هرچند طبق تحقیقات خارجی همانند ويويک و میونگسووو )863( بین تجديد ارائه صورتهای مالی شرکتها با تغییر بعدی حسابرسان مستقل در آنها رابطه معنادار وجود دارد لیکن تحقیق حا ضر در ايران تائید کننده اين مو ضوع نی ست. به نظر میر سد عدم وجود رابطه معنادار بین تجديد ارائه مالی و تغییرات بعدی ح سابر سان م ستقل در ايران به دلیل عدم تعريف مسووئولیت قانونی برای حسووابرسووان عدم وجود کمیته مسووتقل حسووابرسووی در

17 863 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره 2 تابستان 23 شوورکتها که بر کیفیت گزارشووگری مالی نظارت خاصووی داشووته باشوود. همچنین برخالف تحقیقات قبلی خارجی)ويويک و میونگسوو 863( که به اين نتیجه رسویدند هرچه اثرتجديد ارائه مالی بر سود خالص و قیمت سهام تر با شد احتمال تغییر ح سابرس م ستقل افزايش میيابد تحقیق حاضوور در محیط ايران اين موضوووع را تائید کرد. لیکن نتیجه تحقیق حاضوور تائیدکننده نتیجه تحقیقات قبلی درباره افزايش احتمال تغییر ح سابر سان م ستقل در شرکتهای تجديد ارائه کننده مالی برخوردار از حاکمیت شرکتی اثربخشتر و با کیفیتتر بود. به عبارت ديگر همانگونه که انتظار میرفت شورکتهای تجديد ارائه کننده مالی برخوردار از حاکمیت شرکتی اثربخشتر و با کیفیتتر به علت بازگرداندن اعتماد از د ست رفته سرمايهگذاران بازار سهام هرچند به صورت علنی بیان نمیگردد- اقدام به تغییر حسابرسان مستقل خود مینمايند. پی شنهاد می شود محققانی که عالقمند به ادامه اين م سیر تحقیق ه ستند دو مو ضوع پی شنهادی ذيل را بررسووی نمايند: 6 (نظر به اينکه عزل و نصووب حسووابرسووان مسووتقل از اختیارات مجمع عمومی صاحبان سهام شرکتها میبا شد برر سی اينکه مجمع عمومی صاحبان سهام در چه شرايطی اقدام به تغییر حسابرسان مستقل خود مینمايند دارای اهمیت است. 8 (بررسی تفاوت کیفیت گزارشگری مالی شرکتهای دارای تجديد ارائه مالی با کیفیت گزارشگری مالی فاقد تجديد ارائه مالی 3( بررسوووی تجربی کیفیت گزارشوووگری مالی در شووورکتهايی که پس از تجديد ارائه مالی اقدام به تغییر ح سابرس م ستقل نمودهاند با کیفیت گزار شگری مالی در ساير شرکتها. هرچند در تحقیق حاضر بین تجديد ارائههای مالی با تغییرات حسابرسان پس از آن رابطهای يافت ن شد لیکن به دلیل عدم اف شای عمومی داليل ا صلی تغییر ح سابر سان م ستقل در تحقیقات تجربی همانند اين محقق صورفا به دنبال يافتن رابطه اسوت حال ممکن اسوت داليل ديگری باعث تغییر حسابرس شده باشد. منابع آقايی محمدعلی زلقی حسن اعتمادی حسین و انواری رستمی علیاصغر ) 6338 ( " تاثیر تجديد ارائه صورتهای مالی برکیفیت اقالم تعهدی" مجله پژوهشهای تجربی حسابداری شماره 9 صص: باقر پور والشانی محمدعلی مشکانی علی و باقری مصطفی ) 6336 ( " پیش بینی تغییر حسابرس مستقل در ايران : رويکرد داده کاوی" دهمین همايش ملی حسابداری در دانشگاه الزهرا )س(

18 رابطه تجدید ارائه صورتهای مالی با تغییر بولو قاسم مهام کیهان و گودرزی اسماعیل) 6353 ( "تغییر حسابرس مستقل و شفافیت اطالعاتی شرکتهای پذيرفته شده در بوس اوراق بهادار تهران" مجله دانش حسابداری سال اول ش) 6 ( تابستان 6353 صص: روحی علی و پیمانزاده ايمان ) 6355 ( " بررسی داليل تغییر حسابرسان در شرکت های پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران" پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی زمستان) 6355 ( -65:)4(6 635 زارعیمروج کمال و رضازاده جواد ) 635 ( "عوامل موثر بر تغییر حسابرسان در شرکتهای ايران فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی شماره 8 دانشگاه عالمه طباطبايی شريعتپناهی سیدمجید و کاظمی حسین ) 6353 ( " تاثیر ارائه مجدد صورتهای مالی بر محتوای اطالعاتی سود" فصلنامه مطالعات حسابداری شماره 8 دانشگاه عالمه طباطبايی عبدلی محمدرضا فعال قیومی علی و پرتوی ناصر "تاثیر ويژگیهای حسابرسبر تجديد ارائه صورتهای مالی" مجله بررسیهای حسابداری و حسابرسی دوره مديريت دانشگاه تهران 8 ش) 6338 )3 انتشارات: دانشکده موسوی بايگی سید ناصر باقرپور والشانی محمدعلی و ساعی محمدجواد ) 6338 ( " بررسی فراوانی و اهمیت تجديد ارائه صورتهای مالی" مجله پژوهشهای حسابداری مالی شماره فردوسی مشهد 6 دانشگاه نیکبخت محمدرضا و رفیعی افسانه ) 6336 ( "تدوين الگوی عوامل موثر بر تجديد ارائه صورتهای مالی در ايران" مجله دانش حسابداری سال سوم ش) 3 ( تابستان 6336 صص: Agrawal, A., and T. Cooper Corporate Governance Consequences of Accounting Scandals: Evidence from Top Management, CFO and Auditor Turnover. Working paper, The University of Alabama DeFond, M. L., R. Hann, and X. Hu Does the market value financial expertise on audit committees of boards of directors? Journal of Accounting Research 43 (2): Ettredge, M., Y. Huang, and W. Zhang Restatement Disclosures and Subsequent Accounting Conservatism. Working paper, The University of Kansas and The University of Texas at Dallas Feldmann, D. A., W. J. Read, and M. J. Abdolmohammadi Financial restatements, audit fees, and the moderating effect of CFO turnover. Auditing: A Journal of Practice & Theory 28 (): Gleason, C. A., N. T. Jenkins, and W. B. Johnson The contagion effects of accounting restatements The Accounting Review 83 (): 83 0.

19 86 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره 2 تابستان 23 Hennes, K. M., A. J. Leone, and B. P. Miller. 20. Auditor Dismissals around Accounting Restatements Working paper, The University of Oklahoma, University of Miami, and Indiana University. Knechel, W. R., V. Naiker, and G. Pacheco Does auditor industry specialization matter? Evidence from market reaction to auditor switches. Auditing: A Journal of Practice & Theory 26 (): Krishnan, J., and J. Krishnan Litigation risk and auditor resignations. The Accounting Review 72 Larcker, D. F., and S. A. Richardson Fees paid to audit firms, accrual choices, and corporate governance. Journal of Accounting Research 42 (3): Liu, L., K. Raghunandan, and D. Rama Financial restatements and shareholder ratifications of the auditor. Auditing: A Journal of Practice & Theory 28 (): Palmrose, Z.-V., V. Richardson, and S. Scholz Determinants of market reactions to restatement announcements. Journal of Accounting and Economics 37 (): 3. Scholz, S The Changing Nature and Consequences of Public Company Financial Restatements Washington, DC: Department of the Treasury. Stanley, J. D., and F. T. DeZoort Audit firm tenure and financial restatements: An analysis of industry specialization and fee effects. Journal of Accounting and Public Policy 26: Stice, J. D. 99. Using financial market information to identify preengagement factors associated with lawsuits against public accountants. The Accounting Review 66 (July): Vivek, M., and Myungsoo,S.203. Do Financial Restatements Lead to Auditor Changes?. Auditing: A Journal of Practice & Theory Vol. 32, No. 2: American Accounting Association