Week van Gebed 2014: Geseënd is die vredemakers

Transcription

1 Onderwerpe Week van Gebed 2014: Geseënd is die vredemakers 1. Maandagaand: n Monument in die hartjie van die hel (Miga 4:3-5) 2. Dinsdagaand: God het die vrede herstel (Kol. 1:15-20) 3. Woensdagaand: Bedienaars van versoening (2 Kor. 5) 4. Donderdagaand: Die waarheid maak seer... en gesond (Joh. 8:13 ens.) 5. Vrydagaand: Vrede en geregtigheid, volgens God se resep (Ps. 85) 6. Saterdagaand: Hoe wonderlik die voetstappe van die wat die goeie boodskap bring (Rom. 10:9-15) 7. Sondagaand: Die gemeenskap van die heiliges God se proeftuin (Joh. 13:12-17, 31-34; 17:20-23) Drie belangrike opmerkings: Ten eerste: Ons wil baie graag aanbeveel dat plaaslike gemeentes van die NG Kerkfamilie gedurende 2014 se Week van Gebed na mekaar sal uitreik. As gemeentes van die NG Kerkfamilie dit kan regkry om hulle dienste sáám aan te bied, om saam te bid, saam te sing en saam na die Woord te luister, kan baie van wat in die onderstaande preke aangebied word, die versoening waarna ons almal so lank hunker, wáár word en ervaar word! Die reeks is voorberei deur n span van vyf, uit die verskillende lidkerke van die NG Kerkfamilie in Pretoria en omgewing: Piet Meiring (skrywer), Victor Pillay, Nico Botha, Leepo Modise en Lieze Meiring (adviseurs). Dit was vir ons n voorreg om saam oor versoening na te dink en saam te besluit wat ons graag aan die NG Kerkfamilie wil deurgee. Dit is ons ernstige gebed dat ons susters en broers in die kerkfamilie sáám sal luister en sáám sal bid. Ten tweede: Ons het by elke preek n voorbeeld uit die kerklike lewe, veral vanuit die NG Kerkfamilie, geplaas. Gebruik dit gerus om die boodskap te illustreer. As u egter n eie plaaslike ervaring of anekdote kan gebruik, sal dit nog beter wees. Ten derde: Wat enkele van die preke betref, is dankbaar gebruik gemaak van Bybelstudiemateriaal wat die afgelope jare vir gebruik in die NG Kerkfamilie geskryf is, by name Geseënd is die vredemakers (Piet Meiring), CLF Bybelstudiegids (2010) en Op pad na versoening. Bybelse en praktiese riglyne vir gemeentes (VAM-Kommissie van die Algemene Sinode van die NG Kerk, 2001). 1. n Monument in die hartjie van die hel (Miga 4:3-5) In die vallei in Hinnom, aan die agterkant van die muur van Jerusalem, waar in Bybelse tye die ashoop van die stad was, waar die vure onophoudelik gebrand het, waar honde geaas het en die

2 liggame van misdadigers wat so skuldig was dat hulle ná hul teregstelling nie n begrafnis verdien het nie, gegooi is, staan daar vandag n monument. In die vallei van Hinnom wat so n skrikwekkende plek was dat die naam en die begrip hel daarvan afgelei is, het die bloed gedurende die 1948-oorlog weer n keer gevloei. Die Israeli s en die Jordaniërs het tot die dood toe geveg. Hul lyke het verstrooid oor die swartgebrande veld gelê. Toe die oorlog verby was, het die Israeli-owerheid die monument opgerig as teken daarvan dat hulle graag hul wapens wil neerlê, dat hulle in vrede met hul bure wil lewe. Van ver af lyk die monument vreemd, soos n reusespinnekop of n seekat op n sandsteenbasis. As jy nader stap, sien jy egter wat dit is. Die tentakels wat in alle rigtings uitsteek, is aan die een kant n kanonloop, n masjiengeweer, mortiere en patroonbande. In die middel word hulle egter saamgesmelt om aan die ander kant uit te steek as n trekkerstuurwiel, n ploeg en n eg. Die oorlogswapens word omgesmelt in werktuie van vrede! En op die basis van die monument staan die woorde van die profeet Miga: Hulle sal van hulle swaarde ploegskare smee en van hul spiese snoeiskêre. Die een nasie sal nie meer die swaard teen die ander opneem nie en hulle sal nie meer leer om oorlog te maak nie. (Miga 4:3) In Miga se tyd, n tyd van onrus en geweld en vrees, toe die Babiloniese oormag wat die land enige dag kon inval die voortbestaan van die volk bedreig het, moes hierdie woorde n wonderlike troos vir die mense ingehou het. Op n dag sal daar vrede wees, sal die oorlogsrumoer ophou en sal die mense in liefde mekaar se hande vat. In plaas van teen mekaar veg, sal hulle saamwerk! Oor hoe dit sou gebeur kon Miga en sy kollega Jesaja, wat ook die boodskap van die Here ontvang het (Jes. 2:4) slegs droom. Maar vandag weet ons hoe dit waar geword het, dié dag toe die Here God weer n keer op n heuwel net buite Jerusalem n monument ingeplant het: die kruis van Golgota waaraan Jesus Christus vir ons sonde gesterf het om ons almal met God en met mekaar te versoen, om in die hel van ons wêreld vrede te bring. Jesaja en Miga het daarna uitgesien dat die Gestuurde van die Here, die Messias, eendag sou kom. Ons weet: Hy hét! Wat sê dit vir ons? Ook in ons land, in ons verskeurde en gepolariseerde samelewing, hunker ons na die dag waarop swaarde ploegskare word en spiese in snoeiskêre omgesmelt word. Op baie vlakke is die verdeeldheid en spanning in ons land aan die groei: Politieke spanning het die afgelope jare nie verminder nie, eerder vererger. Baie verwyte wat uit die verre verlede kom, versuur nog altyd verhoudings tussen Suid-Afrikaners. En dinge wat vandag weer skeefloop, mense wat nou nog meer as tevore voel dat reg en geregtigheid hulle steeds ontwyk, vererger die probleem. Minderheidsgroepe voel dat hulle eenkant gestoot word. Botsende politieke ideologieë, om nie eers van die uitsprake van sommige politici te praat nie, laat die spanning oplaai. Op ekonomiese gebied word die klowe al wyer. Jare lank het mense drome gedroom en is beloftes gemaak. Verwagtings is geskep oor n meer regverdige bedeling in die land, oor huise en werk en n behoorlike inkomste vir almal. Maar dit het nie gebeur nie. Die rykes is nog steeds ryk en die armes bitter arm. Ekonome vertel dat die kloof tussen die super-rykes en die heel armstes (volgens die sogenaamde Gini-skaal) in Suid-Afrika die heel ergste ter wêreld is. Armoede en rykdom het ook nie n kleur nie: onder die heel rykstes tel blankes én swartmense. Onder die heel armstes is dit net dieselfde. Werkloosheid maak mense moedeloos partykeer aggressief.

3 Kulturele verskille is n gawe van Bo wat n samelewing kan verryk. Maar as mense die verskille verabsoluteer of minag wanneer die taal en kultuur van minderhede vertrap word word vure aangesteek wat moeilik geblus kan word. Rassisme is nog lank nie dood nie. Om apartheid uit die wetboeke te kry, was een ding. Om dit uit ons harte en gedagtes te vee, kan geslagte lank duur. n Mens hoef maar net die koerant op te tel of na die televisienuus te luister om te sien hoe diep die spore van die monster van rassisme in ons huise, skole, kantore en woongebiede lê. n Mens skrik as jy die spore van rassisme in jou eie hart ontdek. Weens baie faktore neem spanning in die gesinslewe toe. Berigte oor gesinsgeweld, gesinsmoorde, seksuele teistering, oor wat mans en vroue en kinders aan mekaar doen, haal daagliks die voorblaaie. Die vlakke van misdaad en korrupsie, die geweld wat ons almal raak, lewens wat goedkoop geraak het, plaasmoorde wat toeneem, dreig om die samelewing in skerwe te laat spat. Die feit dat talle leiersfigure by korrupsie betrokke is, maak mense sinies oor die toekoms van ons land. Op kerklike gebied gaan dit nie veel beter nie. Onenigheid onder Christene, die wanpersepsies wat ons van mekaar het, gelowiges se onwilligheid om hande na mekaar uit te steek, trek n streep deur die evangelie van liefde. Die langsame vordering met die herstel van eenheid binne die NG Kerkfamilie is n bron van groot kommer en frustrasie. Laastens, maar al hoe belangriker in ons samelewing, is die verskille tussen godsdiensgemeenskappe in ons land. Suid-Afrika is n land van baie godsdienste: Christene, Moslems, Hindoes, Boeddhiste, Jode, aanhangers van die ou godsdienste van Afrika. Ons sal moet leer om mekaar te respekteer en te aanvaar. Maar dit gebeur nie sommer vanself nie. Verskille word dikwels op die spits en waanvoorstelle van ander gemaak. Die laaste heilige oorlog is nog lank nie verby nie. Om in ons verdeelde en stukkende land oor die liefde van die Here te praat, om as vredemakers, as gesante van versoening op te tree, vra groot toewyding en ook opoffering. Vra maar vir elke dominee en lidmaat wat by die proses betrokke is. Versoening, het een van hulle nou die dag gesug, is nie vir sissies nie! In die hel van ons samelewing stuur Jesus ons as sy gesante, om in sy voetspore as vredemakers op te tree. Wat vra dit van ons? Hoe op aarde gaan ons dit regkry om waar ons leef en werk, waar ons tussen mense beweeg, monumente van vrede op te rig? Gedurende dié week wil ons graag, aand vir aand, hierop ingaan. Ons wil hoor hoe die Here wat ons in sy diens neem, met ons praat en hoe Hy ons toerus vir ons taak. Ons gebed vir die Week van Gebed Die baie bekende maar altyd aangrypende Gebed van Franciscus van Assissi kan ons op ons pad as vredemakers begelei. Kom ons bid die hele week dié woorde sáám: Here, maak my n instrument van u vrede. Waar daar haat is, laat my liefde saai; waar daar onreg is, vergifnis; waar daar twyfel is, geloof;

4 waar daar wanhoop is, hoop; waar daar duisternis is, lig; waar daar droefheid is, vreugde. O, Goddelike Meester, gee dat ek nie soseer sal vra om vertroos te word nie, maar om te vertroos; om verstaan te word nie, maar om te verstaan; om liefgehê te word nie, maar om lief te hê. Want dit is deur te gee, dat ons ontvang. Dit is deur vergewe, dat ons vergewe word. En dit is deur te sterwe, dat ons vir die ewige lewe gebore word. Voorbidding: Vrede in ons land en samelewing, vir die werk van die kerk, eredienste, teologiese opleiding, ensovoorts. 2. God het die vrede herstel (Kol. 1:15-23) Wat het presies gebeur toe die Here God sy vredesmonument op Golgota geplant het? Waarom het Jesus aan die kruis gesterf? Daar is baie antwoorde op die vraag, antwoorde waarmee ons grootgeword het: God het die wêreld so lief gehad dat Hy sy Seun vir ons gegee het. Of: Jesus het vir ons sonde betaal, vir ons die ewige lewe verwerf. Een van die heel mooiste antwoorde n antwoord so aangrypend en ryk dat n mens sukkel om by die volle betekenis daarvan uit te kom is opgeteken in Kol. 1: Paulus haal n vroeg-christelike lied aan, n kerklied waarin die eerste Christene die goddelikheid van Jesus besing het: Die Seun is die beeld van God, van God wat self nie gesien kan word nie. Die Seun is die Eerste, verhewe bo die hele skepping. God het deur Hom alles geskep wat in die hemel en op aarde is; alles wat gesien kan word en alles wat nie gesien kan word nie, ook die engele om sy troon en al die geestelike magte. Alles is deur Hom en vir Hom geskep. Voor alles was Hy daar, en deur Hom bly alles in stand. Hy is die hoof van die liggaam, van die kerk. Hy is die oorsprong daarvan, Hy is die Eerste, die een wat uit die dood opgestaan het, sodat Hy die heel eerste plek in die heelal inneem. God het besluit om met sy volle wese in Hom te woon en om deur Hom alles met Homself te versoen. Deur die bloed van sy Seun aan die kruis het Hy die vrede herstel, deur Hom het hy alles op die aarde en in die hemel met Homself versoen.

5 Die eerste Christene was van twee dinge oortuig, twee dinge wat in die lied duidelik onderstreep word: Jesus is die Here van die skepping. Deur Hom het God die hele wêreld, die ganse skepping met Homself versoen. Ons mag weet: al lyk die wêreld om ons hoe deurmekaar en wreed, al het die sonde sy vreeslike merk op aarde gelaat, is die skepping deur Christus versoen. Alle magte en kragte, alle gesagvoerders, is aan Hom onderworpe. Al voel ons hoe bedreig, Christus is in beheer. Hy het vrede op aarde, in die hele kosmos, herstel. Jesus is ook die Here van die Kerk. Almal wat aan Hom behoort, almal vir wie Hy aan die kruis gesterf het, het Jesus saamgebind, as sy liggaam op aarde. Ons mag soms wonder oor die kerk, ons kan soms selfs wanhoop oor dinge wat in die gemeente gebeur. Maar, soos Luther in sy beroemde lied gesing het, Christus hou self sy kerk in stand! Hy deel sy vrede met die Kerk. In die lied juig die Kolossense oor die versoening wat God bewerkstellig het. Maar wat beteken die woord versoening presies? Dis nie so maklik te omskryf nie. Dit kan die daad waardeur daar vrede tussen vyande gemaak word beteken, of om vyandigheid te verbreek, of om na vrede toe te lei. In die Bybel beteken dit veral om die kloof tussen God en mense, én mense onder mekaar, te oorbrug. Dis dáároor dat Paulus met die Kolossense praat. Vir die gemeente in Kolosse het hierdie versoeningsboodskap baie beteken. Paulus was na alle waarskynlikheid nooit self in hulle stad nie. Hy het die gemeente nooit self besoek nie. Die meeste Nuwe Testamentiese kenners meen dat die gemeente deur een van Paulus se bekeerlinge in Efese, Epafras, gestig is. Maar Paulus het van hulle geweet en was vir hulle lief. Epafras moes Paulus gereeld op hoogte gehou het van wat alles in die gemeente aan die gang was, ook hoe dwaalleraars met vreemde opvattings besig was om onsekerheid en onmin in die gemeente te saai. Met Paulus het dit in dié tyd ook nie goed gegaan nie. Hy is ter wille van sy geloof in Jesus gevange geneem. Maar terwyl hy in sy tronksel sit, is sy gedagtes by die mense van Kolosse. Vanuit sy tronksel, met die mooiste van mooi liedere op sy lippe, herinner Paulus hulle daaraan dat hulle sonde vergewe is, dat hulle nuwe mense geword het, dat Christus die beeld van God in hulle herstel het. Soos wat met hom in sy gevangenskap die geval is, mag hulle ook weet dat Christus hulle as gemeente vashou, dat niks of niemand hulle uit sy hand kan ruk nie. In n gevaarlike wêreld waarin hulle van alle kante bedreig word, ook deur mense wat in hul eie geledere spanning en misverstand veroorsaak het, mag hulle weet dat die versoening van God, die vrede wat Hy bewerkstellig het, vas en stewig staan. Ons het net soveel rede om hierdie Christus-lied saam te sing. In ons land en in ons omstandighede, ook in ons kerk en ons gemeentelewe, beteken dit vir ons alles. Ons leef in n tyd van onsekerheid. n Mens hoef maar net die oggendkoerant deur te blaai om moedeloos te raak. Die televisienuus ontstel jou elke aand: al die onheil en geweld, die wreedheid van mense teenoor mekaar, die skynbare onmag van ons leiers om orde en ordentlikheid in die samelewing te herstel, die verwoesting van die natuur, die wêreld wat onbewoonbaar gemaak word. Maar soos vir die mense in sy tyd herinner Paulus ons ook daaraan dat God oor alles en almal heers. Hy het die leisels van die wêreld in sy hand. Hy is die Hoof en deur die bloed van sy Seun aan die kruis het Hy die vrede herstel; deur Hom het Hy alles op aarde en in die hemel met Homself versoen. Daar is baie mense in ons land, in ons tyd, wat moed verloor het, wat geen hoop meer vir die toekoms het nie. Daar was n tyd toe ons gedink het dat ons dit sou maak, toe die droom van n reënboognasie waar al die foute van die verlede herstel sou wees, waar mense na mekaar sou uitreik in liefde en vrede, ons almal geïnspireer het. Maar nou lyk dit dikwels of die reënboog sy kleur verloor het, asof

6 ons droom in skerwe lê. Maar ons mag maar ons koppe optel! Ons toekoms is nie in die hand van mense nie. God regeer! Jesus sit op die troon. Twee duisend jaar ná Paulus se brief aan die Kolossense kan ons weer n keer die boodskap uitsing, kan ons die lied van die vroeë Christene op ons lippe neem. Saam met miljoene Christene in ons tyd sing ons die woorde: He s got the whole world in His hands He s got you and me, brother... you and me, sister... He s got the whole world in his hands! n Praktiese voorbeeld: Die Hollandse dominee J. Overduin is gedurende die Tweede Wêreldoorlog deur die Duitsers gearresteer omdat hy hom openlik teen Hitler en die Nazi-ideologie verset het. Saam met n groep versetstryders en ook Jode wat deur die Duitsers in Holland gevange geneem is, is hy op n trein gesit Dachau toe, na die gevreesde Duitse kamp waar honderdduisende mense hul lewens verloor het. Dit was n ontsettende ervaring die pyn en die lyding wat hy én al die mense om hom moes deurmaak. Maar in n boek wat hy na die oorlog geskryf het, vertel hy hoe dikwels hy en van sy medegevangenes in die hel van Dachau, ook iets van die hemel beleef het. Op die paradegrond, vertel Overduin, waar hulle ure lank op aandag moes staan, waar hulle gedurig beledig en mishandel is, het n mede-predikant sonder om n woord te sê, vir hom moed ingepraat. Die man het elke dag met sy skoen in die stof twee letters geteken, vir Overduin om te lees: n J en n V. Jesus Victor, het die letters gespel: Jesus is die Oorwinnaar! Voorbidding: Toerusting van die gelowiges, vir die kategese en Sondagskool. 3. Bedienaars van versoening (2 Kor. 5:17-21) Net so aangrypend as die gedeelte wat ons gisteraand gelees het (Kol. 1: 15-23), is Paulus se boodskap aan die gemeente van Korinte. En ook hier praat Paulus van die wonder van versoening. Hy onderstreep sy boodskap met dik hale: versoening is God se werk. Hy is daarvoor verantwoordelik: Iemand wat aan Christus behoort, is n nuwe mens. Die oue is verby, die nuwe het gekom. Dit is alles die werk van God. Hy het ons deur Christus met Homself versoen... (2 Kor. 5:17-18). Agter die woorde van Paulus lê daar n hele verhaal. Tussen Paulus en n groepie mense in Korinte het daar n vertrouensbreuk ontstaan. Allerlei gerugte oor die apostel het die rondte gedoen. Gevoelens is op die spits gedryf en nou pleit Paulus, omtrent in trane, dat die verskille uit die weg geruim moet word, dat daar tussen hom en die gemeente versoening moet kom. Paulus beklemtoon dit: omdat die Here God ons as mense met Homself versoen het deur die kruisdood van Christus is ons verhouding met Hom en ook met mekaar herstel. Die ou dinge is verby, ons het nuwe mense geword! Daarom kan ons in liefde en vrede na mekaar uitreik, kan ons mekaar vergewe en aanvaar. Maar Paulus het nog iets te sê: alhoewel versoening God se werk is, moet dit tog ook in en deur mense gebeur. Dit klink amper asof hy homself weerspreek. Eers sê hy: God het ons deur Christus met Homself versoen (vs. 18). En dan: Ons smeek julle namens Christus: Aanvaar die versoening met God wat Hy bewerk het (vs. 20). Maar dit is nie regtig n teenstrydigheid nie. God het alles van sy kant gedoen. Maar ons moet dit ons eie maak. Ons moet elke dag met ons sonde en ons onversoendheid na Hom teruggaan. En ons moet elke dag na ander uitreik, want die bediening van die versoening is aan ons opgedra. Die Here, die groot Vredemaker, roep ons om sy verteenwoordigers, vredemakers in sy diens, te wees. Vredemakers wat n verskil maak

7 Dit is nogal n mondvol. Hoe kan ons, heel prakties, vredemakers in die samelewing wees? Die Belydenis van Belhar gee vir ons n duidelike aanwysing (Art. 3): Ons glo - dat God aan sy kerk die boodskap van versoening in en deur Jesus Christus toevertrou het; - dat die kerk geroep is om die sout van die aarde en die lig van die wêreld te wees; - dat die kerk salig genoem word omdat hulle vredemakers is; - dat die kerk deur woord en daad getuies is van die nuwe hemel en die nuwe aarde waarop geregtigheid woon; - dat God deur sy leweskeppende Woord en Gees die magte van sonde en dood, en daarom ook van onversoenbaarheid en haat, bitterheid en vyandskap oorwin het; - dat God deur sy leweskeppende Woord en Gees sy volk in staat stel om te leef in n nuwe gehoorsaamheid wat ook in die samelewing en wêreld nuwe lewensmoontlikhede kan bring. Gedurende die Week van Gebed moet ons onsself afvra hoe ons die woorde van die belydenis in dade kan omsit, hoe ons regtig die sout van die aarde en die lig van die wêreld kan wees, hoe ons in n wêreld van onversoenbaarheid en haat die liefde van die Here kan uitstraal. Vir die gemeente in Korinte het Paulus dit baie prakties gemaak. Die heel belangrikste van alles, het hy geskrywe, is dat julle mekaar moet liefhê. Dis die eerste én die laaste woord! En as julle wil wonder wat die liefde in die praktyk, in ons alledaagse lewens beteken, moet julle hieraan dink (en dit geld vir ons ook, vandag): Die liefde is geduldig, die liefde is vriendelik; dis nie afgunstig nie, is nie grootpraterig nie, is nie verwaand nie. Dit handel nie onwelvoeglik nie, soek nie sy eie belang nie, is nie liggeraak nie, hou nie boek van die kwaad nie. Dit verbly hom nie oor die onreg nie, maar verheug hom oor die waarheid. Dit bedek alles, glo alles, hoop alles, verdra alles. (1 Kor. 13:4-7) Kan dit ooit wáár word, of is die ideaal vir ons te hoog stel? Kan mense in ons tyd nog só liefhê? Nico Botha vertel van hoe hy by n ekumeniese vergadering diep geroer is deur die getuienis van n vrou uit Liberië. n Paar jaar gelede was daar n wrede en verwoestende burgeroorlog in die land. Kindersoldate is deur die vegtende groepe opgelei en aangemoedig om bloeddorstige aanvalle op hul eie mense te loods. Op n dag het n groep kindersoldate n dorp aangeval. Een van die vroue het met haar babatjie op haar rug probeer weghardloop. n Elfjarige soldaat het haar ingehaal en met n wrede gil, die babatjie op die ma se rug met n bajonet doodgesteek. Twee jaar na die oorlog verby is, het die vrou die jong soldaat weer raakgeloop. Sy sou sy gesig nooit kon vergeet nie. Maar nou was die jong seun n bedelaar, miserabel en stoksielalleen sonder sy kamerade, op die markplein. Die vrou het nadergestap, haar arms om sy skouers geslaan en vir hom gesê: Ek het nie meer n kind nie. Jy het nie meer n ma nie. Kom saam met my huis toe. Ek sal vir jou sorg en vir jou n ma wees. Jy kan my seun wees. Praktiese voorbeeld: Ook in ons eie land is daar sulke verhale. Een van die mees aangrypende is dié van Amy Biehl en haar ouers.

8 In Augustus 2010 het die Amerikaanse egpaar Peter en Linda Biehl na Kaapstad gereis om n gedenkteken vir hul dogter Amy te onthul. Dertien jaar tevore het hulle die land ook besoek, maar toe onder baie tragiese omstandighede. Die amnestieverhoor van vier PAC-makkers wat vir die dood van Amy Biehl verantwoordelik was het op 8 en 9 Junie 1997 plaasgevind. Die skokkende verhaal is vertel van hoe Mongezi Manqina en drie maats vier jaar tevore die Amerikaanse uitruilstudent, wat n groepie swart kollegas in Guguletu gaan aflaai het, uit haar motor geruk het. Hulle het haar op die straat gegooi en met messe begin steek. Hulle sou nie toelaat dat enige wit persoon ongedeerd hulle woongebied besoek nie, het hulle verklaar. Die bevrydingstryd was aan die gang en die land moes onregeerbaar gemaak word. Die Biehls het met afgryse geluister hoe hulle dogter vermoor is, van die messe, van die klippe wat omstanders na haar gegooi het. Die vier manne het die ouers tydens die verhoor om verskoning gevra, maar bygevoeg dat hulle gemeen het dat hul daad tog n bydrae gelewer het in die bevrydingstryd. Ek moet erken, dit was baie erg, het mevrou Biehl na die tyd aan verslaggewers gesê. Maar toe sy en haar man die pers die volgende dag formeel toegespreek het, het hulle gesê dat hulle nie die toekenning van amnestie sal teenstaan nie. Ek het nooit regtig haat gekoester nie. Ons gesin het nooit woede of haat gevoel nie, net vreeslike hartseer. Ons het na Suid-Afrika gekom omdat ons wou weet wat presies gebeur het Ek dink ek weet nou wat in die jong manne se harte omgegaan het, het Peter bygevoeg. Ek en my vrou het na Suid- Afrika gekom, net soos Amy, in n gees van vriendskap. Dat die mense van Gugulethu nie alleen die gesindheid van die Amerikaanse egpaar waardeer het nie, maar dat dit wederkerig was, was duidelik toe daar die volgende oggend op die voorblad van Die Burger n foto verskyn het van die Biehls wat n skildery van die plaaslike kunstenaar Tyron Appolus ontvang het. Die skildery met die titel n Pleidooi om vrede het Appolus op die presiese dag waarop Amy vermoor is, in Augustus 1994, gemaak. Linda en Peter Biehl het intussen die Amy Biehl-stigting in die Kaap gevestig wat op allerlei maniere in die samelewing hulp verleen. Hulle lei onder andere verpleegsters vir die townships en plakkersgebied van Kaapstad op. Twee van die moordenaars werk nou vir die stigting. Voorbidding: Huisgesinne en families; vir al die pa s en ma s in die gemeente. Uit n dominee se lêer: 4. Die waarheid maak seer en gesond (Joh. 8:32) Chris Spies haal in sy boek Op pad na versoening die volgende aan: Dominee moet net luister, asseblief, sê Yvonne. Sy kan die stilbly nie langer vat nie. Ook nie die verwydering en die skeuring in die eens hegte gesin nie. Yvonne wil vertel van haar groot seer. Sy is oor n tydperk herhaaldelik deur haar broer Gert verkrag. Sy het Gert nie weer gesien nie. Hy het gevlug. Hulle ouers het hom verwerp en met allerhande lelike dinge gedreig indien hy weer sy voet by die huis sit. Wat wil jy hê moet ek doen? vra die dominee. Ek wil versoening sien, antwoord sy.

9 Hoe moet ons dit regkry? Dominee moet hom gaan haal en bring dat ek vir hom kan vertel hoe seer het hy my gemaak Die dominee spoor vir Gert op. Ja, hy is bereid om Yvonne te ontmoet, mits die dominee by is. Gert is deurmekaar. Hy kan sy suster nie in die oë kyk nie en tog is hy so bly dat die ding nou in die oopte kom. Hy het al gedink hy moet vir haar n brief skryf en verskoning vra vir wat gebeur het, maar sê nou sy verwerp sy verskoning? Snikkend en met n nat sakdoek in haar vuis geklem, het Yvonne sin vir sin haar as t ware weer uitgetrek totdat die seer uitgepraat en -gehuil is. Om deur die pyn te praat was die enigste brug oor die gapende kloof tussen haar en haar broer. Gert, ek het nie gekom om jou te veroordeel nie. Ek verlang na jou. Jy hoef jou nie te verdedig nie. Luister net as ek jou vertel hoe seer het jy my gemaak. Soos versigtige dog ferm beitelhoue het haar storie sy enigste skuiling, sy masker, stukkie vir stukkie laat kraak. Dit was op sy gesig. Dáár. Pynlik. Ongemaklik. Dit hét gebeur. Weghardloop kon hy nie langer nie. Gert sit krom gebuig. Verstrengel in verwyt. Vasgewoel in selfveroordeling. Wat wil jy hê moet ek doen? vra Gert. Ek wil hê jy en ek moet saam na Ma en Pa toe gaan sodat ons as n gesin kan praat oor wat die ding aan ons gedoen het. Nog n keer luister? Dieselfde storie? Dis nodig, Gert. Pa en Ma moet ook gesond word. Ons hele gesin moet gesond word. Sal dominee asseblief ons ouers gaan haal? vra Yvonne. Die dominee het die hele gesin bymekaar gemaak. In n veilige ruimte het elkeen openhartig gepraat oor dit wat gebeur het, oor die seer en oor die pad vorentoe. Geen doekies is omgedraai nie. Geen ding is ter wille van die vrede vergewe en vergeet nie. Almal het gely. Almal moes luister. Almal het die kans gebruik om hul stories te vertel. Die uiteinde was ware versoening en die genesing van die hele gesin. Waarheid en versoening gaan hand aan hand. Sonder die waarheid is daar nie sprake van versoening nie. As daar spanning tussen mense ontstaan, as verwyte heen en weer geslinger word, is die waarheid gewoonlik die eerste slagoffer. Daarom is dit so belangrik dat wanneer daar na oplossings gesoek word, wanneer mense op die pad van versoening begelei moet word, die waarheid aan die orde gestel word. Dis nie altyd maklik nie. Mens hou dikwels nie van die waarheid nie! Met die werk van die Waarheids- en Versoeningskommissie was daar baie wat gekeer het: Moenie ou koeie uit die sloot grawe nie. Maak die boeke toe. Vergewe en vergeet! Aartsbiskop Tutu se reaksie as voorsitter was: Natuurlik sien ons almal uit na die dag waarop ons die boeke kan toemaak. Maar ons moet hulle eers behoorlik oopmaak, anders sal hulle

10 nooit toe kom nie! Ons kan nie ons verlede so maklik wegbêre nie. Ons moet die foute en oortredings van die verlede vierkantig in die oë kyk. As ons dit nie doen nie, gaan die verlede by ons bly spook. Dit geld nie net vir ons politieke verlede nie. Oral waar onreg plaasgevind het of dit tussen man en vrou in die huwelik gebeur het, of tussen ouers en kinders, in die besigheidswêreld, of waar mense die slagoffers van misdaad en geweld was geld die reël: Moenie die waarheid onder die bed probeer vee nie. Dit gaan in elk geval nie daar bly nie. Dit gáán uitkom, dikwels op die heel slegste oomblik! Die waarheid kán seermaak. Dit kan die versoeningsproses n hele ent terugsit, selfs stop. Maar daar is geen ander raad nie: die waarheid moet uit. Want uiteindelik, soos Jesus vir sy volgelinge gesê het: Julle sal die waarheid ken, en die waarheid sal julle vrymaak. (Joh. 8:32) n Mens kan dink hoe moeilik die proses was vir die gesin waarvan die dominee hierbo vertel het. Maar uiteindelik was Yvonne en Gert en hul ouers weer één gesin, was die pyn genees. n Groot avontuur Gelukkig is die soeke na waarheid nie altyd pynlik en traumaties nie. Dikwels is dit n wonderlike avontuur om by mense wat ons nie goed ken nie, mense wat ons dikwels vrees en op n afstand hou, te gaan sit sommer net om te gesels. Om hulle verhale te hoor én om n slag ook jou verhaal met hulle te deel maak deure van begrip en versoening oop. Ellen Kutzwayo, die bekende Suid-Afrikaanse skryfster, het dit oor en oor beklemtoon: Africa is a place of storytelling. We need more stories, never mind how painful the exercise may be. This is how we learn to love one another. Stories help us to understand, to forgive and to see things through someone else s eyes. Aan die begin van die nuwe jaar pas dit ons om met groot ootmoed te bid dat die Here Jesus, wat die weg en die waarheid en die lewe is, ons op die pad vorentoe sal begelei; dat die Heilige Gees ons oë sal oopmaak vir die onwaarhede en leuens waarmee ons dikwels saamleef en wat die verhoudings waarbinne ons leef vertroebel. Maar ons gebed moet ook wees dat die Here vir ons na ons medeburgers in die land sal lei, sommer net om te gaan sit en gesels, om ons lewens én en ons sienings met mekaar te deel. Mag die Here ons in die twaalf maande wat voorlê opnuut laat ervaar hoe die waarheid n mens op baie maniere vry kan maak. n Praktiese voorbeeld: begin praat, al is dit moeilik. Lieze Meiring vertel: Iets wat ek nou die dag ervaar het, is hoe skuldgevoelens by sommige witmense én n diepgewortelde gevoel van minderwaardigheid by sommige swartmense n gesprek kan bemoeilik. By n gespreksgeleentheid oor versoening het ek en n swart vrou van my ouderdom n kans gehad om te gesels. Sy was n briljante, uiters professionele sielkundige. Ons het vir mekaar gesit en kyk en gewonder wat ons vir mekaar gaan sê. Ek as wit Afrikaanse dominee in die NG Kerk het daar gesit met my skuldgevoelens en skaamte oor die land se geskiedenis. Ek het geweet dat terwyl ek en sy in dieselfde tyd, in die 1980s, op skool was, het alles maklik gekom vir my. Vir my as tiener in die 1980s was mense soos sy, wat in n lokasie met apartheid, die noodtoestand wat afgekondig is en al dié dinge geleef het, onsigbaar. Dieselfde tyd, dieselfde land, maar só ver verwyder van mekaar! Wat sal ons nou vir mekaar sê? Ek kry skaam, en wil nie eerste praat nie.

11 Na n lang stilte sê sy vir my: Ek was nie lus om met jou te praat nie, want ek, as swart vrou, is gebore met n minderwaardigheidsgevoel. Ek kon dit nie glo nie! Hier sit n mooi, geleerde vrou, en sy voel minderwaardig teenoor my! Sy kon weer nie glo ek voel skaam toe ek haar vertel nie. Daar was n skeiding tussen ons wat eers oor n hele aantal gesprekke sou kon wegval. Voorbidding: Ons huisgesinne en families, veral al die jongmense en kinders in ons kerk en in ons land. 5. Vrede en geregtigheid, volgens God se resep (Ps. 85) Dit was n hele ervaring om die twee ou dominees te hoor gesels. Dit was gedurende die 1980s toe ons land van een krisis na die ander gesteier het, toe n noodtoestand vir die soveelste keer uitgeroep is. Ek het my eie pa, ds. Arnold Meiring, wat jare lank predikant in Heidelberg (Gauteng) was, vergesel na die aftreehuisie van ds. Ernest Buti, self jare lank dominee in Heidelberg, in die destydse NG Kerk in Afrika-gemeente. Die twee afgetredenes het baie gehad om oor te praat. Hulle was altwee moderators wat in die moeilike tyd net ná die Cottesloe-konferensie, wat die kerklike samelewing geskud het, leiding moes gee. Ds. Buti was n sterk leier wat nie gehuiwer het om standpunt in te neem ter wille van reg en geregtigheid nie al het hy dikwels die wind van voor gekry. Teen die einde van die oggend het ek ook n kansie gekry. Oom Ernest, het ek gevra, wat gaan van Suid-Afrika word? Gaan ons dit máák in ons land én in die kerk? Het u hoop vir die toekoms? Ek onthou sy antwoord goed. Ja, Piet, daar is hoop vir ons, as ons ophou speletjies speel, as ons ernstig is. In ons land is daar soveel onreg, soveel armoede en pyn. En die kerk is so verdeeld en sy getuienis is dikwels so onhoorbaar. Maar as ons regtig ernstig is en die Here volg waarheen Hy ons stuur, as ons opstaan ter wille van wat reg is dan het ek baie hoop. Oom Ernest het verwoord wat die Ou Testamentiese profete met soveel klem verkondig het en waaroor Jesus so dikwels gepraat het: dat God die God van geregtigheid is, wat in die woorde van die Belydenis van Belhar homself geopenbaar het as die Een wat geregtigheid en ware vrede onder mense wil bring; dat Hy... in n wêreld vol onreg en vyandskap op n besondere wyse die God van die noodlydende, die arme en die verontregte is en dat Hy... sy kerk roep om Hom hierin te volg; dat Hy aan verdruktes reg laat geskied en brood aan hongeriges gee; dat Hy... die gevangenes bevry en blindes laat sien; dat Hy... die wat bedruk is ondersteun, die vreemdelinge beskerm en weeskinders en weduwees help (Art. 4). Psalm 85: Vrede én geregtigheid. Die een kan nie sonder die ander nie. Psalm 85 is een van die mees aangrypende gedeeltes in die Bybel. Ons gebruik graag die woord sjaloom in die kerk, ook vanaf die kansel. Maar om n omvattende definisie van sjaloom te gee is nie so maklik nie. Die begrip is so vol en ryk! Wat my betref, bied Psalm 85 die heel mooiste omskrywing van sjaloom, van die vrede van God. Psalm 85 is n lied van hoop wat vir die bannelinge wat uit hul ballingskap in die Ooste na Jerusalem teruggekeer het, geskrywe is. Vir Israel was dit n tyd van onsekerheid en vrees. Die land waarheen hulle teruggekeer het was vervalle. Daar was skreiende armoede onder baie. Daarby was die volk verdeeld en oorhoops met mekaar. Vir baie Israeliete moes dit gevoel het asof die Here nog nie regtig

12 hul sondes vergewe het nie die sondes waaroor hul vaders destyds in ballingskap weggevoer is. Kan dit wees dat God se oordeel nog steeds oor hulle hang? Psalm 85 kan in drie dele verdeel word: Deel een (verse 2-4) besing die ewige goedheid van die Here, wat sy woede laat bedaar het en die volk se sonde vergewe het. Deel twee (verse 5-8) is egter somber. Dit lyk nie asof die land herstel is en die skuld uitgedelg is nie. Hoe lank gaan die Heer dan nog vir ons kwaad bly? Die smeekroep trek na bo: Here, wil U nie weer die lewe vir ons nuut maak sodat ons vreugde in U kan vind nie? Ons ken die gevoel. Soos dit deur die eeue gebeur het, ook in ons tyd en in ons land, bid die volk van die Here dat die chaos en vyandigheid in die wêreld plek sal maak vir liefde en trou, vir geregtigheid en vrede. Deel drie (verse 9-14) is n juiglied, n belydenis van vertroue en hoop. God gaan sy land genees! Die Here sal liefde en trou skenk. Geregtigheid en vrede sal mekaar omhels. In die ideale samelewing, in n wêreld soos God dit wil hê, geld liefde en trou trou in die sin van betroubaarheid, waarheid (Hebreeus: hesed). Maar dit word begelei deur geregtigheid vir almal, ook vir die randfigure, die armes en die ellendiges. Dit word ook begelei deur die vrede van God wat alle gebroke verhoudings herstel en nuut maak. Dis goed om te weet: God se sjaloom beteken nie slegs (negatief) die afwesigheid van vyandskap nie, maar (positief) die totale genesing van die hele samelewing. Lees gerus wat Jesaja daaroor te sê gehad het, oor hoe waar God se vrede aanbreek die wolwe en die skape saam sal bly, hoe die luiperds tussen die bokkies sal lê (Jes. 11:5-7). Hoe kan ons ernstig raak? Hoe kan ons die droom van Psalm 85 in ons land help verwesenlik? Ook op dié punt daag die Belharbelydenis ons uit én kry ons ook praktiese raad: Ons glo - dat die kerk daarom mense in enige vorm van lyding en nood moet bystaan, wat onder andere ook inhou dat die kerk sal getuig en stry teen enige vorm van ongeregtigheid sodat die reg aanrol soos watergolwe en geregtigheid soos n standhoudende stroom; dat die kerk as eiendom van God moet staan waar Hy staan, teen die ongeregtigheid en by die verontregtes; dat die kerk as navolgelinge van Christus moet getuig teenoor alle magtiges en bevoorregtes wat uit selfsug hulle eie belang soek en oor andere beskik en oor hulle oordeel (Art. 4). Om ernstig te raak, beteken om weer n keer Jesus se woorde van die dag van sy wederkoms vanaf die kansel en met wyksbyeenkomste en Bybelstudie-aande voor te lees en dan vir elkeen te vra: Wat sê dit vir óns groep, vandag? Ek was honger Ek was dors Ek was n vreemdeling sonder klere siek in die tronk... (Mat. 25:31-46) n Praktiese voorbeeld: Charisma-gemeente verstaan hoe wyd die evangelie is. Ds. Victor Pillay van die Reformed Church in Africa se Charisma-gemeente (Pretoria) vertel:

13 In Laudium, in Pretoria, is die Christene maar min in vergelyking met die Moslem- en Hindoe-gemeenskappe. Maar ons het besluit dat ons op elke moontlike manier vir die mense van die liefde van die Here moet vertel, deur ons woorde én ons dade. Ons het n gemeentekomitee gestig om dit behoorlik te probeer doen. Op Vrydae is ons woongebied vol bedelaars. Baie swartmense, honger en sonder werk, kom Laudium toe. Dis die dag waarop Moslems in die groot moskee aanbid en waarop hulle veronderstel is om aalmoese te gee. Baie van die bedelaars tref dit gelukkig: hulle kry geld. Maar hulle is honger as hulle daar aankom en hulle bly honger, al kry hulle n muntstukkie in die hand. Ons gemeente is elke Vrydag gereed met brood en met sop. Toebroodjies word op n groot skaal uitgedeel. Vrugte word versprei. Van die groot winkels in die omgewing het daarvan gehoor en nou kan ek elke week met my bakkie by hulle n draai maak om kruideniersware en vrugte wat hul vervaldatum bereik het maar nog goed bruikbaar is, te gaan haal. Terwyl sommige gemeentelede met die sopkombuis besig is, is ander weer op pad tronk toe! Net buite ons woongebied is n groot gevangenis geleë, waar ons van die mense in hulle selle besoek en ook saam met hulle Bybelstudie doen en saam met hulle bid. Die gevangenes waardeer dit vreeslik baie. Nog n groep voer op n gereëlde basis n dialoog met van hul Moslembure in Laudium. En onder leiding van n professionele dame is n paar persone by die kerk besig om trauma- en ander begeleiding te doen. Die opwindendste van alles is ons Crossroads -program vir die tieners van die gemeente en die gemeenskap. Ons het baie pret saam. Ons maak saam musiek, praat oor die lewe en oor al die uitdagings wat op jongmense wag en geniet mekaar se geselskap. Dis vir ons lekker om ons geloof in Jesus met hulle te deel. Ons kan vir hulle n paar dinge leer en, glo my, hulle leer op hulle beurt vir ons baie! Getallegewys is die Christene in Laudium maar klein. Maar ons het Groot Nuus om deur te gee en ons probeer ons bes. Voorbidding: Die kerk se getuienis met brood. 6. Hoe wonderlik is die voetstappe van dié wat die goeie boodskap bring (Rom. 10: 9-15) n Paar weke gelede, net voor Kersfees, het ons oudergewoonte na n uitvoering van Handel se Messias-oratorium gaan luister. Dit was n onvergeetlike ervaring. Toe die groot gemengde koor die Halleluja -koor gesing het, het almal in aanbidding opgestaan. Maar wat die langste in my kop bly draai het, was die aangrypende sopraan-aria: Hoe lieflik is die voete van hulle wat die goeie boodskap bring. Terwyl die solis die woorde van Jesaja uitgesing het die woorde wat Paulus later in sy Romeinebrief aangehaal het kon ek in my gedagte die skare boodskappers sien, mans en vroue en kinders, wat die goeie nuus van Jesus, van die vrede wat Hy gebring het, oor die berge en heuwels van die wêreld, van huis na huis in die dorpe, in die strate van die stede, uitdra. Ek kon in my verbeelding hul voetstappe hoor. So stuur Ek julle

14 Na sy opstanding het die Here Jesus sy dissipels ontmoet. Johannes vertel hoe Hy sy hande en sy vir hulle gewys het die tekens van sy liefde, van die prys wat hy betaal het ter wille van ons verlossing, om vrede op aarde moontlik te maak. Vrede vir julle, het Jesus gesê, en toe bygevoeg: Soos die Vader my gestuur het, stuur Ek julle ook. (Joh. 20:21) Vir ons as gelowiges is dit ons grootste vreugde én ook ons ernstigste opdrag, dat ons die versoening en vrede wat ons ontvang het, aan ander moet deurgee. Paulus kon daaroor nie uitgepraat raak nie. Soos die Here destyds op die pad na Damaskus sy hand op my skouer gelê het, doen hy met elkeen van julle, sy kinders, het hy vertel. Jode en Grieke, mense wat vroeër ver van mekaar gestaan het, mense wat dikwels in vyandskap geleef het, ontvang nou saam die seën van die Here. Elkeen op aarde wat glo, wat die Naam van die Here aanroep, sal gered word. Maar dan voeg Paulus die aangrypende woorde daarby: Maar hoe kan n mens Hom aanroep as jy nie in Hom glo nie? En hoe kan jy in Hom glo as jy nie van Hom gehoor het nie? En hoe kan jy van Hom hoor sonder iemand wat preek? En hoe kan iemand preek as hy nie gestuur is nie? Daar staan ook geskrywe: Hoe wonderlik klink die voetstappe van dié wat die goeie boodskap bring. (Rom 10:13-15) Die Here het ons voetstappe nodig en ook ons hande en ons stemme. Waar ons ookal beweeg, moet ons die goeie nuus van sy vrede verkondig. In n wêreld wat moeg en sinies geraak het, in n samelewing vol chaos en pyn, vol vyandskap en haat, kan ons vir mense vertel: Daar is hoop! Dinge kan anders, nuut, word. God het die wêreld met hom versoen. Ons kan in die versoening deel ons kan vrede met God en met mekaar hê. Woorde én dade Dikwels sal ons oor die liefde van die Here praat. Want, soos Paulus hierbo geskryf het, daar moet mense wees wat preek en praat en verkondig. Die boodskap moet gehoor word. Op ander kere sal die liefde van die Here gedemonstreer moet word, sal die boodskap gesien en ervaar moet word. Laasgenoemde is waarskynlik die moeilikste en die mees veeleisende, maar dit is wat dikwels die grootse indruk maak. Dit word van Menno Simons, die Hollandse kerkleier tydens die Reformasie, vertel dat hy n groepie van sy volgelinge wat op pad was na Amerika, na die Nuwe Wêreld, gaan afsien het. Neem die goeie nuus van Jesus met julle saam, het hy gesê. Gaan oortuig die mense van die liefde van God en as niks anders meer werk nie, praat dan daaroor! Die implikasie was duidelik: dit sou nie soseer die Mennoniete se woorde wees wat die boodskap oordra nie. Hulle dade sou! Liefde vra n prys. Om n bedienaar van versoening te wees, is nie altyd ewe maklik nie. Jy moet dikwels jou eie traagheid, jou onwilligheid om uit jou eie gemaksone te beweeg, oorkom. Ander kere kan dit n duur prys wees wat betaal moet word. Om n vredemaker tussen mense te wees, om as brugbouer op te tree, kan vir jou in moeilike vaarwaters laat beland. Dit kan selfs gevaarlik wees. Maar dis soos dit hoort: oor n brug word geloop. Die mense trap op jou. Dis jou werk! Toe die Here God die wêreld, ons almal, versoen het, het dit n onmeetlik hoë prys gekos: die dood van sy geliefde Seun aan die kruis. Om bedienaars van die versoening te wees, kan ook van ons n duur prys vra: dat ons ons kruis sal optel om Jesus te volg. Ons het hierbo gelees dat Jesus ná sy opstanding die merke van sy wonde, sy hande en sy sy, aan die dissipels gewys het. Dááraan het hulle Hom as die Messias herken (vgl. ook Joh. 20:25). Waaraan sal die mense ons as Jesus se dissipels herken? Ook aan óns wonde. Dis goed om te onthou: die kruis wat ons op ons kerke aanbring en aan kettinkies om ons nek dra, is méér as net ons wapen, ons herkenningsteken. Dis die handleiding vir ons bediening!

15 Praktiese voorbeeld: n Grusame ongeluk in Elliot snoer die gemeenskap saam. Ds. Danie Mouton vertel (2010): Vier kinders sterf op slag toe die taxi voor n vragmotor beland. Dié tragedie speel af op n herfsmiddag in Mei 2009, terwyl die taxi skoolkinders na Elliot, n klein dorpie in die Noordoos-Kaap, vervoer. Daar is vyftien kinders in die bussie, waarvan n paar ook ernstig beseer word. Die meeste benodig noodbehandeling. n Aantal boere uit die omgewing is eerste op die toneel. Hulle spring aan die werk en vervoer die kinders na die hospitaal op Elliot. Dadelik dieselfde middag word genoeg geld ingesamel en ambulanse gereël om die erg beseerdes Oos-Londen toe te neem, honderde kilometer ver. Die volgende oggend stig die plaaslike NG Gemeente n rampfonds ten bate van die slagoffers. Die opbrengs word gebruik om die begrafniskoste van die oorlede kinders te dra, hospitaal- en mediese uitgawes te dek en nuwe skoolklere te koop vir die beseerdes, van wie die meeste net oor n enkele stel klere beskik het. Verskeie boere maak ruim bydraes tot die rampfonds. Hierdie spontane Christelike liefdesdiens en ondersteuning is kleurblind. In die onbeskryflike smart van die ouers wat kinders verloor, of wie se kinders ernstig beseer word, is dit bloot medemens wat medemens bystaan. Niemand sou die uitkoms voorsien nie. Dis nou n jaar later. Wat is die gevolg van die hulpvaardigheid in die gemeenskap? vra ek vandeesweek vir ds. Conrad Thomas, plaaslike leraar van Elliot. Verstommende gevolge. Daar is n dramatiese toename in onderlinge vertroue in die gemeenskap, antwoord hy. Die taxivereniging op Elliot se houding het radikaal verander teenoor spesifiek die boeregemeenskap, maar ook die blanke bevolking in die algemeen. Taxibestuurders help ons byvoorbeeld nou om misdaad te bekamp. Wanneer hulle bewus word van persone wat onwettige goedere vervoer, word dit aangemeld. Verskeie taxi-operateurs beskik oor landbougrond en boer ook self. Boere het ingespring en hulle gehelp om die grond om te ploeg en die lande vir die saaityd voor te berei. In die afgelope oestyd het boere ook hul stropers ingestuur om mielies te help oes. Daar is n besliste afname in misdaad op Elliot. Dit staan in skrille kontras met die spanning wat daar n paar jaar gelede op Elliot geheers het, vertel ds. Thomas. Terwyl die Here nie ongelukke stuur nie, het die Here tog hierdie ongeluk gebruik om die situasie op ons dorp om te keer. Toe ek die verhaal van Elliot gelees het, het ek nie net die sopraan uit die Messias-oratorium hoor sing nie. Dit was al asof ek die koorsang van die engele op die heel eerste Kersnag gehoor het: Eer aan God in die hoogste hemele, en vrede op aarde vir die mense in wie Hy n welbehae het! (Luk. 2:14) Voorbidding: Die kerk se getuienis met die woord, die ekologie

16 7. Die gemeenskap van die heiliges God se proeftuin (Joh. 13:12-17; 31-34; 17:20-23) Johannes 13 en 17 is twee van die belangrikste en mees aangrypende hoofstukke in die Nuwe Testament. Dit vertel van die laaste ure wat Jesus met sy dissipels aan tafel deurgebring het voordat Hy na Getsemane gegaan het, waar Hy gearresteer sou word. In sy laaste gesprekke met sy vriende het Jesus oor baie dinge gepraat oor die kruisdood wat wag, oor sy opstanding, oor die Heilige Gees wat Hy sou stuur om sy dissipels op hul pad te begelei. Maar Jesus het ook, met groot erns, oor die dissipelkring sélf gepraat. Hulle sou sy verteenwoordigers wees, sy liggaam op aarde wanneer Hy opgevaar het na die hemel. Vir Jesus was die eenheid en die liefde van sy dissipels van die allergrootste belang. God se proeftuin Hulle was n uiteenlopende groepie mense: Petrus die Wankelende Rots; Johannes en Jakobus, die Seuns van die Donder; Tomas die Twyfelaar; Matteus die Tollenaar; Simon die Seloot. Met al hul verskillende karaktertrekke en agtergronde, met hul onderskeie vrese en ideale, kon hulle maklik uitmekaar spat as Jesus nie meer in hul midde was nie. Maar daarvoor het Jesus raad gehad. Nadat Hy hul voete een vir een gewas het, het Hy verduidelik hoe hulle ook mekaar se voete moet was. En toe het Hy vir hulle die allerbelangrike opdrag gegee, die sement wat hulle in die jare wat kom, aanmekaar sou bind: Ek gee julle n nuwe gebod: julle moet mekaar liefhê. Soos Ek julle lief het, moet julle mekaar ook liefhê. As julle mekaar lief het, sal almal weet dat julle dissipels van My is. (Joh. 13:34) Aan die einde van die aand het Jesus vir sy dissipels gebid en nie net vir hulle nie, maar vir al sy dissipels deur die eeue, almal wat tot geloof in Hom sou kom. Die gebed is dus ook vir ons: Ek bid dat hulle almal een mag wees, net soos U, Vader in My is en Ek in U, dat hulle ook in Ons mag wees, sodat die wêreld kan glo dat U My gestuur het. (Joh. 17:21) As n mens deur die Nuwe Testament blaai, kom n mens onder die indruk daarvan dat die één groot kenteken van die vroeë kerk eenheid was dat uit alle tale en volke en rasse en nasies een gemeenskap, die liggaam van Christus, op aarde gegroei het. Dit was ook een van die grootste trekpleisters van die evangelie: Kyk hoe lief het die Christene mekaar. Kyk hoe gee hulle vir mekaar om. Ek wil deel daarvan wees! Natuurlik was daar soms onenigheid, selfs rusie, onder gelowiges, en moes die apostels hulle gedurig aanspoor om die eenheid as n kosbare geskenk te bewaar. Deur die afgelope tweeduisend jaar was dit dikwels dieselfde. Plek-plek is die een kerk in stukke geskeur. Verskillende denominasies het ontstaan. Medegelowiges het mekaar soms brandstapel toe gesleep. Maar die opdrag van die Here klink nog altyd duidelik: Julle moet mekaar liefhê! Sy gebed bly dieselfde: Vader Ek bid dat hulle een sal wees. Die groot vraag wat ons onsself ook aan die begin van die jaar moet afvra is: hoe kan n verdeelde kerk, n kerk wat min van die liefde van die Here in sy eie geledere vertoon, n instrument van versoening in die samelewing wees? As die kerk nie oorloop van liefde nie, as Christene mekaar nie verdra en vashou nie, het ons min vir die wêreld te sê. Die kerk se beste argument vir versoening is sy eie lewe. Waar gelowiges mekaar waarlik lief het en dra, kom die gemeenskap van die heiliges tot stand. Die kerk van die Here is veronderstel om God se proeftuin te wees wat wys dat die onmoontlike moontlik geword het; waar mense wat vroeër baie ver van mekaar was, versoen geraak

17 het. Die kerk is veronderstel om vir die wêreld te wys: die boodskap van versoening is nie n lugspieëling nie. Dit werk regtig! So n kerk het iets vir die wêreld te sê. In n deurmekaar, geteisterde, korrupte samelewing het ons n boodskap van vrede en versoening. Vir die NG Kerkfamilie is dié boodskap van die allergrootste belang. Hoe verder en hoe vinniger ons op die pad van kerkeenheid vorder, hoe beter sal ons in staat wees om die boodskap van vrede en versoening aan ander deur te gee. n Verskeurde kerk het min vir die wêreld te sê. n Kerk wat héél geword het, waar broers en susters wat oor baie jare van mekaar weggedryf het, mekaar weer in liefde omhels, het baie om vir die wêreld te sê. Hoe dit nie moet wees nie. n Berig in die Londense koerant The Times (29 Sept 2004) gee n mens stof tot nadenke. Wat het dit vir ons in ons omstandighede te sê? Ian MacKinnon, die koerant se verteenwoordiger in Jerusalem, berig soos volg: n Onheilige opstootjie op die heiligste van alle plekke. Die polisie in Jerusalem het senior Grieks-Ortodokse en Fransiskaanse geestelikes gister tot orde geroep, nadat die priesters mekaar in die Kerk van die Heilige Graf, een van die heiligste plekke in die Christendom, te lyf gegaan het. Drie Grieks-Ortodokse priesters wat die geveg met die Fransiskane begin het, is vrygelaat, maar aanklagte teen hulle word op die oomblik oorweeg. Beide kante het beloof om hulle verskille te probeer oplos. Maar in die verlede het dit al dikwels gebeur dat gevoelens tussen die ses verskillende Christelike denominasies wat die kerk wat op Golgota gebou is met mekaar deel, oorgekook het op die plek waar Jesus gekruisig en begrawe is. Die brose vrede tussen die groepe word deur n handleiding, bekend as die Status Quo, gereguleer. Dit het eeue van onderhandeling geneem om die handleiding, wat selfs die kleinste besonderheidjies oor die gebruik van die kerk omskryf, saam te stel. Spanning oor een of ander gewaande oortreding het in die laaste tyd dikwels tot geweld gelei. Die vonk wat die onlangse kruitvat laat ontplof het, was dat die Fransiskane die voordeur van hulle kapel laat oopstaan het terwyl n Grieks-Ortodokse optog daar verbybeweeg het. Die Ortodokse priesters het hulle vervies en die Fransiskane beledig, waarop die geveg losgebars het. Dit het die Israeliese polisie vyf minute geneem om met behulp van hul knuppels die vrede te herstel. Daar was n groot geslanery onder mekaar, het Aviad Sar Shalom, n toergids, verklaar. Die polisie is raak geslaan. Die monnike is raak geslaan. Daar was mense met bloedbedekte gesigte. Die Ortodokse geestelikes het een van die Fransiskane aan sy gordel beetgekry. Hulle probeer om my dood te maak! Hulle wil my doodmaak! het hy gegil terwyl die houe op hom neergereën het. n Fransiskaanse monnik uit Ghana het met vlieënde vuiste ingeklim om sy kollega te probeer bevry. Uiteindelik was dit n Arabiese fotograaf wat die Fransiskaan se lewe gered het deur sy gordel met n mes af te sny. Shmuel Ben-Ruby, segsman van die Jerusalemse polisie, het verklaar dat beide groepe baie duidelik vermaan is dat dit geensins die manier is waarop geestelikes teenoor mekaar behoort op te tree nie. Twee jaar gelede is elf monnike van die Etiopiese Ortodokse kerk in die hospitaal opgeneem na n geveg met kollegas van die Egiptiese Koptiese Kerk. Die wantroue onder die verskillende Christelike kerke is so groot dat die verantwoordelikheid om die kerk soggens oop te sluit en weer saans toe te sluit al vir geslagte lank in die hande van n plaaslike Moslem-familie geplaas is.