Saman gegn ofbeldi Hlutverk sveitarfélaga

Transcription

1 Saman gegn ofbeldi Hlutverk sveitarfélaga Landsfundur jafnréttisnefnda sveitarfélaga 9. október 2015 Alda Hrönn Jóhannsdóttir aðallögfræðingur LRH

2 Upphaf verkefnisins Upplifun lögreglunnar Fá heimilisofbeldismál fengu framgöngu innan réttarkerfisins Úrræði um nálgunarbann og brottvísun af heimili voru ekki nýtt stuðning skorti fyrir þolendur og eftir atvikum gerendur Ósamræmi í afgreiðslu mála og skráningu þrátt fyrir verklagsreglur Samfélagsleg ábyrgð

3 Markmið verkefnisins Tryggja öryggi borgaranna Markvissari fyrstu viðbrögð lögreglu og vandaðari rannsóknir Koma í veg fyrir ítrekuð brot Að fleiri mál sæti ákæru Nýta betur úrræði eins og nálgunarbann og brottvísun af heimili Aðstoð við þolendur og gerendur sé betur nýtt Tryggja hagsmuni barna og annarra í viðkvæmri stöðu sem búa við heimilisofbeldi

4 Hvað er heimilisofbeldi Náin tengsl Núverandi/fyrrverandi makar/par Börn Systkini forráðamenn Brot Líkamsmeiðingar, kynferðisbrot, hótanir, eignaspjöll, kúgun, vændi, mansal Vettvangur skiptir ekki máli

5 Breytt nálgun í málaflokknum Samstarf hófst milli LSS og Reykjanesbæjar 1. feb Stuttu síðar við önnur sveitarfélög á Suðurnesjum Að halda glugganum opnum Almennt verklag frá 1. feb Nýjar verklagsreglur RLS tóku gildi 2. desember sl. Samstarfssamningur milli LRH og Rvk undirritaður 12. janúar 2015 Saman gegn ofbeldi Mosfellsbær, Akureyri, Akranes, Suðurland Hafnarfjörður, Kópavogur og Garðabær undirritaður 15. maí 2015

6 Að halda glugganum opnum Saman gegn ofbeldi Vettvangsrannsókn Upptaka á framburðum aðila og vitna Læknisrannsókn áverkar myndaðir Barnavernd/félagsþjónusta kölluð á staðinn Úrræði kynnt s.s um stuðning, nálgunarbann og brottvísun af heimili Eftirfylgni með heimsókn (á heimili) innan viku frá atburði Hættumat/öryggisúrræði

7 Starfsmaður félagsþjónustu og barnaverndar á staðinn Stuðningur við brotaþola og börn á staðnum Verður vitni í málinu Kannski liggja frekari upplýsingar þar Meiri möguleiki á samstarfi við brotaþola og börnin Fá brotaþola til að leita læknis og fá hjálp Fá geranda til að leita sér hjálpar Lögreglan getur betur sinnt sínu hlutverki

8 Fjöldi Fjöldi mála hjá LSS * *Verklagi við skráningu breytt

9 Dómar í heimilisofbeldi hjá LSS S-845/2011 S-1363/2011 S-1266/2011 S-928/2012 S-577/2012 S-6/2012 S-811/2012 S-657/2013 S-638/2013 S-152/2013 S-86/2013 S-1033/2013 Fangelsi í 30 daga, skb. í 2 ár Ákvörðun refsingar frestað í 2 ár Sýknudómur Sýknudómur Fangelsi í 9 mán., skb. í 2 ár Fangelsi í 4 mán., skb. í 2 ár Áfrýjað til Hæstaréttar. Sekt og svipting (mörg mál) Fangelsi í 10. mán., skb. í 3 ár (fleiri mál dæmd saman) Fangelsi í 2 ár, gr. bætur áfrýjað en staðfest í Hæstarétti Fangelsi í 4 mán., skb. í 2 ár Fangelsi í 3 mán., skb. í 2 ár Fangelsi í 12 mán., gr. bætur áfrýjað til Hæstaréttar

10 Dómar í heimilisofbeldi hjá LSS 2014 S-377/2014 S-399/2014 S-401/2014 S-402/2014 S-403/2014 S-404/2014 S-407/2014 S-410/2014 S-536/2014 S-544/2014 S-545/2014 S-557/2014 Fangelsi í 60 daga, skb. í 2 ár tvö mál dæmd saman Fangelsi í 60 daga, fullnustu frestað skb. í 2 ár Fangelsi í 2 mán., skb. í 2 ár Fangelsi í 4 mán., skb. í 2 ár, gr. bætur Fangelsi í 4 mán., en fullnustu frestað skb. í 2 ár Fangelsi í 6 mán, skb. í 2 ár Fangelsi í 4 mán., þar af 3 mán. skb. í 3 ár. Greiðsla bóta Fangelsi í 4 mán., skb. í 3 ár Fangelsi í 9 mán., skb. í 2 ár Fangelsi í 3 mán., skb. Í 3 ár Fangelsi í 4 mán., skb. í 3 ár Fangelsi í 1 mán., skb. í 1 ár

11 Fjöldi Heimilisofbeldismál hjá LRH * Að jafnaði 20 mál á mánuði fram til 2014 Fjölgun 2014 að mestu vegna fjölgunar mála eftir að nýjar verklagsreglur tóku gildi Fyrstu níu mánuði ársins 2015 eru málin orðin tæplega 450 eða um 50 mál á mánuði Það er svipaður fjöldi og á ári á Suðurnesjum

12 Tími útkalls í heimilisofbeldismálum hjá LRH árið

13 Fjöldi brota Vikudagur útkalls í heimilisofbeldismálum hjá LRH árið Mánudagur Þriðjudagur Miðvikudagur Fimmtudagur Föstudagur Laugardagur Sunnudagur

14 Samantekt mála LRH frá 12. janúar til 5. október 2015 Karlmenn voru 86% gerenda Konur voru í 81% þolenda 77% gerenda voru af íslenskum uppruna 77% þolenda voru af íslenskum uppruna Um að ræða líkamsárás í 76% tilvika

15 Samantekt mála LRH frá 12. janúar til 5. október 2015 Ofbeldi milli maka/fyrrum maka í 72% tilvika Í 69% tilvika var saga um ofbeldi Á 64% heimila voru börn skráð til heimilis 58% gerenda voru á aldrinum ára 55% þolenda voru á aldrinum ára

16 Ofbeldishringurinn spenna kaos eðlilegt ástand mórall

17 Áhættumat LSS MARAC B-SAFER - Multi Agency Risk Assessment Conference - Brief Spousal Assault Form for the Evaluation of Risk

18 Sérstakir áhættuþættir Fyrri saga um ofbeldi Orð og gjörðir fyrir atburð/ofbeldi Hótanir um að drepa viðkomandi Eykst ef um fv. maka er að ræða Afbrýðisemi Kyrkingartak Umsátur stalker Stigmögnun

19 Manndráp - heimilisofbeldi Frá 2003 hafa 17 manndráp verið skráð á Íslandi - þar af eru 60% eða 11 mál sem skilgreina má sem heimilisofbeldi rúm 40% eru á milli aðila í nánu sambandi (8 mál)

20 Ávinningur Vitundarvakning og breytt viðhorf Tölfræðigreining, yfirsýn og aukin þekking gefur okkur betri innsýn inn í málaflokkinn og þannig er hægt að bæta þjónustuna Aukið og bætt samstarf félagsþjónustu/barnaverndar, lögreglu og heilbrigðisstofnunar sem er LYKILATRIÐI Mál ná lengra í réttarkerfinu en áður -fleiri dómar Úrræði fyrir aðila eru betur nýtt en áður aðstoð og stuðningur er í boði Læra af reynslunni og gera betur

21 Forvarnir Sparnaður 1 vs 6 Öryggisráðstafanir samtal lögreglu/brotaþola Hvatningarsamtal lögreglu/brotaþola Úrræði Aðstoð, eftirfylgni og stuðningur muni leiða til þess að fleiri leiti sér aðstoðar, bæði brotaþolar og sakborningar Að traust á lögreglu og samstarfsaðilum aukist og öryggisnet samfélagsins eflist með aukinni samvinnu hlutaðeigandi aðila

22 Tillögur til úrbóta Forræði málanna fært frá brotaþola Húsbrot Eignaspjöll Nýtt lagaákvæði um heimilisofbeldi Ákvæði um stalking - eltihrella Börn sem þolendur 98. og 99. gr. bvl. Lögheimilislög hjúskaparlög barnalögin Undanþága skýrslugjafar í dómi

23 Fleiri tillögur til úrbóta Frekari fræðsla Staðalýmindir Áhrif á börn Áfallastreita Líta á heildarsöguna Löggjöf um miðlun upplýsinga Family Justice Center

24 Takk fyrir I will tell you my story if you care to hear it