БИЗНИС ИНФО СРЕДНО СТРУЧНО ОБРАЗОВАНИЕ И ОБУКА ЗА ПРОСПЕРИТЕТ ВО ЕВРОПА БИЗНИС ИНФО

Size: px
Start display at page:

Download "БИЗНИС ИНФО СРЕДНО СТРУЧНО ОБРАЗОВАНИЕ И ОБУКА ЗА ПРОСПЕРИТЕТ ВО ЕВРОПА БИЗНИС ИНФО"

Transcription

1 БИЗНИС ИНФО 1 Ваш деловен соработник во светот на бизнисот БИЗНИС ИНФО godini Број ЕВРОПСКИТЕ ФОНДОВИ ВО НАСОКА НА ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА КОНКУРЕНТНОСТА НА КОМПАНИИТЕ СРЕДНО СТРУЧНО ОБРАЗОВАНИЕ И ОБУКА ЗА ПРОСПЕРИТЕТ ВО ЕВРОПА

2 3 ПОКРОВИТЕЛИ 2 СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА ECONOMIC CHAMBER OF MACEDONIA ПОДВЛЕЧЕНО НА СТОПАНСКАТА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА ПРЕМИУМ Покровители ЕВРОПСКИТЕ ФОНДОВИ ВО НАСОКА НА ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА КОНКУРЕНТНОСТА НА КОМПАНИИТЕ ПРЕС СТАНДАРД Покровители СИЛВЕР Покровители На прес-конференцијата на Стопанската комора на Македонија беа истакнати проектите кои имаат за цел зголемување на конкурентноста на македонските компании, а се реализираат преку програмите на Европската унија ( година). Зголемувањето на капацитетите и конкурентноста на компаниите е еден од главните приоритети на Стопанската комора на Македонија, и во таа насока се реализираат активности поврзани со проекти од фондовите на Европската унија, коишто треба да придонесат за креирање на алатки и услуги кои ќе ги поттикнат растот, иновативноста, извозните капацитети и конкурентноста на самите компании. ZAN MITREV C L I N I C достапни насекаде... ISO 9001:2015 Стопанската комора на Македонија ПРВА комора и ПРВА институција во РМ со новиот стандард ISO 9001:2015 Посетете не на веб-порталот: Ве очекуваме! Како резултат на малата искористеност на европските фондови од страна на компаниите, Комората користејќи ги своите можности и капацитети во моментот реализира бројни проекти кои се во насока на поддршка на поединечни сектори, зависно од расположивите програми на Европската унија, креирајќи дополнителни можности за самите компании да го подигнат својот капацитет, да го зголемат капацитетот на своите вработени или конкретно да им се помогне на компаниите да креираат нови иновативни производи кои се барани на европските пазари, или нови технолошки процеси кои ќе ги задоволат стандардите и барањата за конкурентни извозни можности, - истакна Јадранка Аризанковска, виш советник во Стопанската комора на Македонија.

3 4 5 ПРЕС ПРЕС НОВА Како поддршка на градежниот сектор, а во насока на креирање дополнителни капацитети на вработените за имплементирање на параметрите за енергетска ефикасност во градбите од 1 мај 2018 година започна со реализација Проектот Пазарно ориентирани вештини за одржливо енергетски ефикасно градење (TRAINEE). Проектот се води во рамките на Хоризонт 2020 (работна програма Безбедна, чиста и ефикасна енергија, под повикот за Енергетска ефикасност ЕЕ ). Активностите што ќе се реализираат во следниот период се планирани во повеќе области со цел постигнување поголем број од резултатите предвидени да се постигнат со реализација на проектот. Така, еден сегмент на дејствување е кон натамошно подобрување на вештините на градежните работници за градење енергетски ефикасни објекти преку обука и преквалификации, со цел да се постигнат параметрите на ЕУ Стратегијата 2020 за енергетска ефикасност. Во таа смисла, Проектот TRAINEE ги надградува веќе постигнатите резултати во претходните два реализирани проекта од страна на Стопанската комора на Македонија како што беше Проектот Обука на градежните работници за енергетска ефикасност , каде повеќе од 300 работници поминаа обука за градење на енергетски ефикасни објекти и повеќе од 1000 работници се здобија со сертификат за поседување вештини за енергетска ефикасност во градби врз база на моделот за препознавање на претходно стекнати вештини. Во рамките на првиот проект Градење на вештини за енергетска ефикасност беа реализирани и развиени тренинг шеми и проширување на обуките и на градежните професионалци - архитекти, инженери и техничари. И двата проекта придонесоа за подигање на капацитетите на градежните работници за енергетска ефикасност во градби. Во Проектот кој се спроведува во моментот - Пазарно ориентирани вештини за одржливо енергетски ефикасно градење (TRAINEE), а со цел да се постигне мултидисциплинарен пристап кај одржливото градење, ќе биде иницирана примената на алатки за информациско моделирање на градби (BIM-building information modeling) на национално ниво. Примената на БИМ -алатката, што е едно од барањата на новите правила за јавни набавки на Европската комисија, во доменот на градежништвото, ќе се спроведе со иницирање широка акција за подигање на свеста кај сите засегнати страни од градежниот сектор (градежните компании, инженерите, архитектите, работниците), но и инвеститорите и одговорните владини институции, како и крајните корисници на објектите, преку низа активности, работилници, семинари и други промотивни настани. Целта е преку примената на БИМ -алатките да се постигнат и да се прикажат енергетските заштеди кои се резултат од примената на мерки за енергетска ефикасност во процесот на градење. Преку активности во рамките на Проектот ќе се иницира прифаќање на надградените вештини на градежните работници од страна на пазарот преку остварување соработка со различни професионални групи. Една од задачите е поттикнување на потребата од користење на квалификувана работна сила во градежништвото со предлози за корекција на законодавството, во насока на исполнување на стандардите зацртани со Правилникот за енергетски карактеристики на градби. Областите каде се очекува Проектот да има влијание се групирани во 2 групи: -креирање политики за одржливо градење: предлози за интервенции во законодавството со поттикнување на примена на Правилникот за енергетски карактеристики на градби, предлог-методологија за препознавање на претходно учење, предлог-патоказ за воведување на БИМ (алатки за информациско моделирање на градби) на национално ниво. Овие проектни резултати како директни корисници ги имаат министерствата за економија и за образование и наука. Бројот на индиректни корисници може да достигне и до сопственици на станови кои се предмет на издавање (а кои треба да ги следат одредбите од споменатиот Правилник за енергетски карактеристики на градби), како и околу 5000 нови сопственици на станови, колку што е бројот на новоизградени станови годишно. Вреди да се вбројат и околу 1000 невработени лица годишно кои може да се вклучат во програмите за преквалификација на националната агенција за вработување.

4 6 7 ПРЕС РЕГИОНАЛНИ МЕЃУНАРОДНА ИНФО АРБИТРАЖА ИНВЕСТИЦИСКИ ЗДРУЖЕНИЈА РАБОТНА ИНВЕСТИЦИИ СЕСИЈА СРЕДБА - И МЕЃУНАРОДНА КОМОРИ ГРУПАЦИИ Втора област каде се очекува Проектот да има влијание е градењето капацитети и вештини во насока на градење технички вештини, како и влијанието на пазарот. Градењето капацитети на техничките вештини се однесува на подготовка на иновативни шеми за обука и стекнување квалификации преку неформалното образование, со што како потенцијални корисници би биле опфатени: 200 градежни компании, 100 провајдери на неформално образование, 4000 градежни професионалци и 9600 градежни работници (бројки дефинирани во Патоказот за развој на вештини за енергетска ефикасност). Влијанието врз пазарната вредност на вештините за енергетски ефикасно градење ќе се постигне преку мерливо демонстрирање на намалувањето на енергетската потрошувачка на градбите во кои се применети мерки за енергетска ефикасност, што ќе се постигне со примена на БИМ -алатките и градењето на организациски капацитети за одржливост на проектните резултати ќе биде постигнато со етаблирање на Центар на знаење, како основен резултат од Проектот, кој ќе овозможи одржливост на постигнатите резултати и по завршувањето на проектот, за што ќе биде изготвен и бизнис-план за истиот. Вториот проект кој во моментот се спроведува во Стопанската комора на Македонија и е во партнерство со Машинскиот факултет при Универзитетот Св. Кирил и Методиј Скопје, наменет е за подигање на капацитетите и конкурентските способности на електрометалната индустрија и воведување системи во самите компании за создавање нови производи, воведување нови технолошки процеси или воведување стандарди кои ќе овозможат соработка со постојните и идни странски инвеститори во Македонија. Проектот Зголемување на конкурентноста на домашните мали и средни претпријатија со цел подобрување на нивната соработка со странските инвеститори се реализира во рамките на ИПА-Програмата во делот на конкурентност и ќе се спроведува во следните две години. Главната цел е подобрување на изведбата на одредени компании во Република Македонија со цел да бидат поконкурентни и да бидат способни подобро да соработуваат со странските директни инвестиции (но исто така и со други странски компании, што значи дека се подигаат и нивните капацитети за извоз). Во рамките на овој проект ќе се спроведат теоретски и практични обуки во самите компании, кои, по претходно изготвена анализа, покажаа интерес и способност за конкретна соработка со компаниите кои се дел од странските инвеститори во државата. Конкретно ќе биде реализирана обука на вработените во компании со врвни пристапи кон новите модели на менаџмент, како и индустриските проекти во 5 компании во траење од месеци, што треба да претставуваат мост и елиминирање на пречките за соработка меѓу странските инвеститори и домашните компании. НОВ ПРОИЗВОДЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ПРЕС НОВА КАПАЦИТЕТ Како резултат на Проектот компаниите кои ќе бидат обучени треба да реализираат конкретна соработка со некоја од компаниите кои се странска инвестиција во Македонија. Долгорочно со овој проект се очекува раст на конкурентноста на домашните компании од металната и електрометалната индустрија и зголемување на вработувањата во овој сектор, како и постигнување на високо ниво на спроведување на современи модели на менаџмент. Паралелно со овие два проекта во Стопанската комора на Македонија се реализира Проект кој е насочен кон подобрување на капацитетите на компаниите за спроведување на регулативите, УСАИД Проектот Партнерство за подобра бизнис регулатива, каде главни бизнис сектори кои се опфатени со овој проект се: земјоделието и прехранбената индустрија, текстилот, градежништвото, ИТ и туризмот, каде детално се анализирани сите регулативи за овие сектори, но искуствата покажаа дека и останатите сектори имаат потреба од оваа поддршка. Преку овој проект каде Стопанската комора на Македонија е партнер заедно со останатите стопански комори целиме кон подобра информираност и поддршка на компаниите во делот на спроведување на законската регулатива, со цел да се намалат прекршоците и да се зголеми капацитетот на компаниите за подобра имлементација на законите. Преку бројни активности, како што се информативни настани и форуми по одредени теми од интерес на компаниите, преку ваучер-шемата каде компаниите добиваат конкретна поддршка во имплементација на одредена законска регулатива, преку веќе воспоставениот агрегатен портал БИЗНИСРЕГУЛАТИВА.МК каде компаниите добиваат информации поврзани со законите во РМ и поддршка во нивната имплементација, преку воспоставување на јавно приватен дијалог со владините институции со цел презентирање на конкретни проблеми со кои се соочуваат компаниите од аспект на проблеми во имплементација на законите и нивно решавање, и преку конкретни компаративни анализи и предлог-конкретни решенија овој проект цели кон воспоставување на подобро бизнис опкружување. Ова се дел од проектите кои во моментот ги спроведува Стопанската комора на Македонија, а се во интерес на креирање алатки за подигање на конкурентноста на македонските компании. Во идниот период се очекува отворање на дополнителни фондови од страна на ЕУ, кои ќе бидат во насока на јакнење на конкурентските способности на економијата. Јадранка Аризанковска

5 8 9 ПРЕС СВЕТСКИ СТАВ МЕЃУНАРОДНА ИНФО АРБИТРАЖА ИНВЕСТИЦИСКИ ЗДРУЖЕНИЈА РАБОТНА ИНВЕСТИЦИИ СЕСИЈА ПИКНИК СРЕДБА - И МЕЃУНАРОДНА ГРУПАЦИИ НОВ ПРОИЗВОДЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ПРЕС НОВА КАПАЦИТЕТ СТАВ ВРЕМЕ Е ЗА ПОДДРШКА НА ИНОВАТИВНОСТА НА МАКЕДОНСКОТО СТОПАНСТВО По природа сум оптимист, но дури и мене, многу позитивно, ме изненади големиот одзив на првиот јавен повик за мерките од третиот столб на Планот за економски раст. Тоа покажува две работи дека домашните мали и средни претпријатија, ако им се даде потребната поддршка, имаат голем капацитет да бидат полетната сила на економскиот раст, кој ни е толку неопходен (што ќе се стремат да ни го потврдат 236-те компании кои поднеле апликации на овој прв повик), и дека проактивниот ангажман на Фондот за иновации и технолошки развој, на чело со директорот Јован Деспотовски, кој и самиот лично беше присутен на неколку настани кои ги организиравме во Комората за да ги промовира овие мерки, даде резултати на дело. иновации и технолошки развој. Ваквиот побаран износ е речиси 11 пати поголем од планираниот буџет за првиот повик во 2018 година, и речиси три пати поголем од планираниот буџет за планираните повици на Фондот за цела 2018 година. Но, тоа не треба да не загрижува напротив. Повикот го извади на површина иновацискиот капацитет на македонското стопанство и спремноста на компаниите да инвестираат и сопствени средства нешто што надежно го исчекувавме сите овие години. На повикот апликации поднеле и 24 компании газели можеби во некоја од нив се крие некој од следните гиганти на македонското стопанство. Затоа, сега е редот на надлежните државни органи да го препознаат моментот, и да ја прошират планираната поддршка, за да може соодветно да се одговори на овој израз на иновативност на македонското стопанство, и да се обезбеди поддршка за сите компании-апликанти кои во себе носат капацитет за забрзување на економскиот раст. Да не го пропуштиме моментот! Бранко Азески Претседател на Стопанска комора на Македонија Иако планираниот буџет за првиот повик изнесуваше приближно 3 милиони евра, на првиот повик беа поднесени апликации со предлози за проекти во вкупна вредност од речиси 52 милиони евра, од кои околу 19 милиони евра се учество на компаниите во проектите, додека за остатокот 33 милиони евра, е побарано финансирање од страна на Фондот за иновации и технолошки развој. Ваквиот побаран износ е речиси 11 пати поголем од планираниот буџет за првиот повик во 2018 година, и речиси три пати поголем од планираниот буџет за планираните повици на Фондот за

6 10 11 ПРЕЗЕНТАЦИЈА ПРЕС СВЕТСКИ СТАВ МЕЃУНАРОДНА ИНФО АРБИТРАЖА ИНВЕСТИЦИСКИ ЗДРУЖЕНИЈА РАБОТНА ИНВЕСТИЦИИ СЕСИЈА ПИКНИК СРЕДБА - И МЕЃУНАРОДНА ГРУПАЦИИ КЛУБ НА НОВ МЕНАЏЕРИ ПРОИЗВОДЕН ИНВЕСТИЦИСКИ РЕГИОНАЛНА ПРЕС НОВА - ПРЕТПРИЕМАЧИ ПРЕЗЕНТАЦИЈА ИНФО КАПАЦИТЕТ КОМОРА ПОСЕТА СЕСИЈА СТАВ НЕОПХОДНА Е КВАЛИФИКУВАНА РАБОТНА СИЛА ЗА ПОТРЕБИТЕ НА БИЗНИС ЗАЕДНИЦАТА Македонскиот образовен систем во минатите години помина многу трансформации со цел да бидат задоволени општообразовните критериуми од една страна, како и да се едуцираат кадри согласно потребите на државата и бизнис секторот. Но денес е неспорен фактот дека постои неусогласеност на понудата и побарувачката на пазарот на труд, што не е непремостлива пречка. Еден фактор кој доведува до оваа неусогласеност е спората реакција на формалниот образовен систем, имајќи предвид дека формалниот систем треба да задоволи поширок социјален, развоен и културен аспект. Сепак, неформалното образование кое го реализираат приватните тренинг провајдери, самите компании, како и стопанските комори, придонесува за намалување на тој јаз на пазарот на труд. Ако го анализираме пазарот на труд, во последните години отворени се повеќе работни места во секторот на преработувачката индустрија, градежништвото, транспортот и складирањето, административните и услужните активности и уметноста, забавата и рекреацијата. Околу 53% од новите работни места се поврзани со средното стручно образование, а 34% со пониските степени на образование. Во иднина повеќе работни места ќе се отворат во преработувачката индустрија и во трговијата, на степен на средно/стручно (62%) и високо образование (10%). Од аспект на миграциите кои неминовно влијаат на пазарот на труд, најголемата група иселеници се оние со средно образование (25,0% од сите иселеници во 2016 година, 31,0% во 2014 година, 34,4% во 2013 година и 41,8% во 2012 година), по кои следува групата со високо образование (вклучително и тие со магистерски дипломи) кои сочинуваат 9,8% од иселениците во 2016 година (10,7% во 2014 година, 11,2% во 2013 година и 9,0% во 2012 година). Од друга страна, согласно официјалните статистички податоци за деловните тенденции во преработувачката индустрија, најголем ограничувачки фактор кој влијае на обемот на производството е недостигот на квалификувана работна сила, која учествува со 23%. Ако на ова се надоврзе и информацијата од Народната банка на Република Македонија дека продуктивноста на трудот и во првиот квартал од 2018 година продолжува да опаѓа, а од друга страна евидентен е раст на трошоците за труд по единица производ, јасно е дека тоа не е позитивен сигнал за бизнис секторот, и се неопходни итни интервенции за да има подобрување во овој сегмент кој влијае на општата економска слика во земјата. Следствено на овие податоци, фокусот на образовниот систем во наредниот период треба да биде ставен на стручното образование и обука, независно дали станува збор за формалниот или неформалниот систем на образование. Имајќи предвид дека практичната настава не е соодветна за новите производствени процеси, а од таму компаниите губат определени средства додека ги подигнат вештините и знаењата на нововработените, заложбите на Стопанската комора на Македонија се воведување модел на средно стручно образование во кое транзицијата од училиште во реална работна средина ќе биде многу полесна, што се нуди преку моделот на дуално образование. Преку комбинирана реализација на образовниот процес во училиште и во компанија, согласно утврдена образовна програма ќе се олесни транзицијата од училиште во работна средина и побрзо ќе се реагира на потребите на пазарот на трудот. Преку Проектот Образование за вработување во Македонија (Е4Е@mk) кој почнува да се имплементира во партнерство помеѓу Стопанската комора на Македонија, швајцарската невладина организација Хелветас и Македонскиот центар за граѓанско образование, се поставува цел да се стимулира вработувањето, пред се` кај младите, преку подобрување на стручните вештини во земјава. Образованието мора да ја смени својата улога од учење факти и теорија кон развивање вештини што може да се применат на различни работни места, односно да се воспостави функционален образовен систем кој ќе образова квалитетни кадри кои ќе бидат препознаени од страна на приватниот сектор. Освен осовременување на наставните програми и подигнување на квалитетот на практичната настава, заложбата е учениците во стручното образование да бидат подготвени за влез на современ пазар на труд кој брзо се менува, што единствено може да се реализира со флексибилни наставни програми, каде бизнис секторот ќе има зајакната улога при едукативниот процес.

7 12 13 ЕВРОПСКИ СВЕТСКИ СТАВ МЕЃУНАРОДНА ИНФО АРБИТРАЖА ИНВЕСТИЦИСКИ ЗДРУЖЕНИЈА РАБОТНА ИНВЕСТИЦИИ СЕСИЈА ПИКНИК СРЕДБА - И МЕЃУНАРОДНА ГРУПАЦИИ КЛУБ НА НОВ РЕГИОНАЛНА МЕНАЏЕРИ ПРОИЗВОДЕН ИНВЕСТИЦИСКИ РЕГИОНАЛНА ПРЕС НОВА - ПРЕТПРИЕМАЧИ ПРЕЗЕНТАЦИЈА ИНФО КАПАЦИТЕТ КОМОРА ПОСЕТА СЕСИЈА СТАВ Иако постои недостаток на квалификувана работна сила во речиси сите сектори, преку проектот, фокусот во прво време ќе биде ставен во делот на технологија и производство каде се вклучени струките и вештините од областа на земјоделието, прехранбената технологија и машинството, како и услугите, каде се вбројува туризмот, со посебен акцент на угостителството, личните услуги, здравството. Имајќи ги предвид важноста на квалитетот на средното стручно образование и позитивните ефекти кои ги има врз развојот на економијата, Стопанската комора на Македонија во интензивна соработка со образовните институции и носителите на одлуки од една, и приватниот сектор од друга страна, ќе зазема активно учество при имплементацијата на националните образовни стратегии кои на среден и на долг рок ќе бидат почувствувани на пазарот. Билјана Пеева-Ѓуриќ СРЕДНО СТРУЧНО ОБРАЗОВАНИЕ И ОБУКА ЗА ПРОСПЕРИТЕТ ВО ЕВРОПА Под наслов Иднината на средното стручно образование и обука во Европа, во Виена, се одржа дводневна конференција со активно учество на претставници од земјите - членки на Европската унија, министри, професори, агенции за стручно образование и обука, претставници на бизнис секторот. На конференцијата беа поканети и присуствуваа и претставници од коморите и од агенциите за средно стручно образование и обука од земјите од Западен Балкан. Дигитализацијата, глобализацијата, миграцијата и стареењето на населението се само неколку од клучните фактори кои влијаејќи на работата во светски рамки на почетокот на 21. век, создаваат потреби за нови системи за стручно образование и обука во Европа. Зголемување на барањата за вештини и постојано менување на работните профили на сите квалификациски нивоа ги тераат европските системи за стручно образование и обука да бидат одговорни за краткорочни економски барања, додека ја одржуваат потребната стабилност и предвидливост. Ова беа поентите истакнати во рамките на панел дискусиите и работилниците организирани во рамките на Конференцијата за значењето на средното стручно образование и обука, што се одржа на 9 и 10 јули 2018 година во главниот град на Австрија. На Конференцијата се дебатираше дали системите за стручно образование и обука во земјите од Европската унија се подготвени за во иднина, да продолжат да обезбедуваат

8 14 15 висококвалитетен, инклузивен систем на образование и обуката, и дали може да им обезбеди на поединците и на пазарот на трудот вистински сет на вештини, информира Даниела Михајловска Василевска од Стопанската комора на Македонија, како учесник на Конференцијата. Преку панел дискусии беа анализирани следните прашања: - кои се надворешните фактори кои влијаат врз европските системи за стручно образование и обука; - на кој начин може да доведуваат до промени во постојните институционални, педагошки и политички пристапи и приоритети; - до кој степен сегашните и идните влијанија се нарушуваат со воспоставениот европски систем на стручно образование и обука и која е заедничката визија на Европа за средно стручно образование и обука во 2020 година; - кои предизвици треба да се решаваат заеднички од страна на земјите-членки на ЕУ и како може политиката на соработка на ниво на ЕУ да создаде дополнителна вредност и поддршка за националните системи во периодот по 2020 година? Зошто Европа повторно го става во фокус средното стручно образование и обука? Недостигот од стручен кадар со средно образование безусловно е присутен во сите земји од Европа. Дигитализацијата, автоматизацијата на процесите, комјутеризацијата, глобализацијата, се дел од причините поради кои доаѓа до промена на потребата од стручен кадар на пазарот на труд, а голем дел од работните позиции ќе ги заменат роботите и машините, а се работи и на оптимализација на трошоците. Во јуни 2016 година Европската комисија публикува Нова програма за вештини за Европа, која содржи листа на активности кои веднаш мора да се преземат, со цел да се овозможи Европа да го подобри квалитетот и релевантноста на формирање вештини, да ги направи вештините и квалификациите повеќе видливи и споредливи и истите да се унапредат со можност за обезбедување информации за нова кариера. Сепак, она што беше посочено и констатирано на Конференцијата во Виена беше дека секоја земја има свој пристап кон обезбедувањето на содржината и управувањето со стручното образование и обука, но меѓу нив постои заедничка основа, а тоа е дека системот за средно стручно образование и обука се смета за специфично образование и обука за занимања и е насочен кон обезбедување квалификувана работна сила и обично се разгледува инфериорно во однос на општото или академското образование. Оттука, неминовен е процесот на дијалог и соработка на сите чинители во процесот со цел да се изгради систем кој ќе даде позитивни ефекти. Согласно изнесеното, четири главни модели може да се дифузни во европскиот систем на средно стручно образование денеска: 1. системот е базиран на учење преку пракса или дуален систем карактеристичен за Германија; ИНВЕСТИЦИСКИ РЕГИОНАЛНА ПРЕС НОВА ПРОЕКТ ИНФО НА КОМОРА ПОСЕТА СЕСИЈА УСАИД 2. систем кој претставува иницијално стручно образование; 3. системот е препознаен како понатамошна обука; 4. системот како дел од процесот за доживотно учење. Како заклучок од Конференцијата беше истакнато дека со оглед на проширувањето и диверзификацијата на стручното образование и обука со нови провајдери и испорака на нови нивоа и во нов контекст, постои причина да се верува дека европското стручно образование и обука ќе станат уште поразновидни и плуралистички. Тоа може да биде позитивен аспект доколку средното стручно образование и обука како процес стане поатрактивно и релевантно образование, но постои опасност да се чувствува во негативна насока дека фрагментацијата и поларизацијата би можеле да се зголемат. Во таа насока постојат повеќе предизвици на кои Европа ќе треба да работи, а тоа се: - традиционална дистинкција помеѓу субсектори за образование и обука; - проширување на дефиницијата за средно стручно образование. Креаторите на политиките ризикуваат да ја преиспитаат потребата за стручно ориентирана едукација надвор од традиционалниот сектор за стручно образование и обука; - развојот на системот во иднина може да бара решенија во развој на одредени потсектори и да вклучува институции и провајдери кои функционираат индивидуално наменски давајќи инпут во образовниот систем во конкретни дејности. Конференцијата беше организирана од Министерството за образование, наука и истражување на Австрија, во соработка со австриското сојузно Министерство за дигитални и економски прашања и со Европската комисија, во контекст на австриското претседателство со Советот на Европската унија. Даниела Михајловска Василевска

9 16 17 ПОСЕТА АЗЕСКИ ВО ПОСЕТА НА ЕДНА ОД НАЈУСПЕШНИТЕ КОМПАНИИ ВО ГРАФИЧКАТА ИНДУСТРИЈА КИРО ДАНДАРО - БИТОЛА Претседателот на Стопанската комора на Македонија, Бранко Азески, реализираше работна посета на печатницата Киро Дандаро од Битола, која од мала печатница основана во 1945 година, прерасна во еден од лидерите во графичката индустрија во земјата и во регионот, а воедно, истата е дел од историјата на Битола, како бренд кој постои повеќе од 70 години. Компанијата од 1994 година има инвестирано во машини за печат на флексибилна амбалажа, кога е увезена и првата флексо машина во Македонија. Во 1997 година набавена е и машина за длабок печат, а потоа во текот на работењето се набавени и други машини за ламинирање, за сечење. Моментално печатницата има на располагање 8 флексо машини, две машини за лепење материјали, односно за каширање, пет ножеви за обрежување и две машини за длабок печат. Печатницата Киро Дандаро од Битола не е само успешна компанија во Македонија, туку и компанија која еднакво се носи и на европскиот пазар - вкупниот годишен обрт на компанијата, во која моментално се вработени околу 170 лица, за минатата година е 13 милиони евра. При тоа, 54% од вкупниот обрт отпаѓа на извозот, при што од компанијата се надеваат дека учеството на странските пазари ќе продолжи да расте, како резултат на направените инвестиции за набавка на нова опрема во изминатиот период. ИНВЕСТИЦИСКИ РЕГИОНАЛНА ПРЕС НОВА ПРОЕКТ ИНФО НА КОМОРА ПОСЕТА СЕСИЈА УСАИД - Европскиот пазар бара и препознава квалитет, па токму затоа изминатите години инвестиравме во машини со најнова технологија. Во јануари 2018 година во функција беше ставена нова опрема вредна 2,5 милиони евра, со која значително го зголемивме капацитетот на услугите за печатење, со што директно се зголемува и извозот на нашите производи во странство. Со инвестирањето во оваа нова машина имаме зголемување на капацитетот за околу 30% и зголемување на брзината на печат, од моменталните 250 метри во минута, на 500 метри во минута, при што и подготовката за самиот печат е многу побрза од претходните три часа во просек, сега времето за подготовка за еден производ е намалено на приближно 30 минути, - истакна Драги Милошевски, генерален директор на печатницата Киро Дандаро. Најголем дел од извозот на компанијата, или околу 60%, е насочен за Србија, а останатиот дел во Косово, Албанија, Босна и Херецеговина, Хрватска, како и во земјите од ЕУ: Белгија, Холандија, Франција, Кипар и Молдавија. Дополнително, минатата година печатницата Киро Дандаро има инвестирано и во подготовка, во препрес и дизајн студио, со што таа беше сертифицирана од ЕСКО, американска компанија за производство на фотополимерни плочи. За таа цел, набавена е опрема од Соединетите Американски Држави во вредност од евра за дизајн студио и подготовка на машина. Печатницата Киро Дандаро соработува речиси со сите водечки компании од Македонија, а истовремено е долгогодишен партнер и на водечките компании од регионот. Сашо Деспотоски

10 18 19 СРЕДБА ПРЕЗЕНТАЦИЈА ПРЕС СВЕТСКИ СТАВ МЕЃУНАРОДНА ИНФО АРБИТРАЖА ИНВЕСТИЦИСКИ ЗДРУЖЕНИЈА РАБОТНА ИНВЕСТИЦИИ СЕСИЈА ПИКНИК СРЕДБА - И МЕЃУНАРОДНА ГРУПАЦИИ РЕГИОНАЛНО ПОВРЗУВАЊЕ ПРЕКУ ПЛАТФОРМА ЗА СРЕДНО СТРУЧНО ОБРАЗОВАНИЕ И ОБУКА ВО РАМКИТЕ НА ЗАПАДЕН БАЛКАН Во рамките на активностите за регионална интеграција на земјите од Западен Балкан, едно од многуте важни прашања е воспоставување регионален приод на системот на средно стручно образование и обука. ИНВЕСТИЦИСКИ РЕГИОНАЛНА ПРЕС НОВА ПРОЕКТ ИНФО НА КОМОРА ПОСЕТА СЕСИЈА УСАИД регионот. Целта е преку оваа платформа да се градат политики кои ќе ги изедначуваат или усогласуваат стандардите на занимања во земјите од Западен Балкан и ќе го олеснуваат протокот и движењето на работната сила. Во таа насока, во Виена беше одржана 5-та средба на учесниците во овој проект, како и претставници од стопанските комори од земјите од регионот членки во Коморскиот инвестициски форум од Македонија, Србија, Албанија, Косово, Црна Гора, Босна и Херцеговина. По претставувањето на Платформата и дискусијата како и во која форма во следниот период истата ќе се развива, на заедничкиот состанок беше констатирано дека мора активно вклучување и на коморите во процесот на креирање регионални активности на полето на средно стручно образование, пред се` преку креирање стандарди на занимање со цел истите да бидат во функција на бизнис секторот, но и да дадат резултати на одреден период во иднина, со цел да се овозможи проток на работна сила во рамките на регионот и да се намали одливот на кадри. Недостигот на стручен кадар со средно образование, надополнет со одливот на кадри надвор од земјите на Западен Балкан, како и трендовите во Европа и во светот на дигитализација, автоматизација на процесите, комјутеризација, глобализација, се предмет на анализа и решенија во рамките на Проектот Иницијатива за реформа во образованието во Југоисточна Европа ( ЕRI СЕЕ ), поддржан од Култур Контакт од Австрија. Следејќи ги активностите на европско ниво, иницијативите кои се преземаат преку Проектот ЕRI СЕЕ се во насока на конкретизирање чекори за воспоставување систем на средно стручно образование и обука во рамките на Западен Балкан. За таа цел, веќе е изработена и Платформа која ќе функционира во форма на веб-страна каде ќе партиципираат институциите за средно стручно образование и обука од сите земји од Во таа насока, коморите се подготвени да партиципираат во процесот. Но она што е многу битно е дека е потребна поддршка на бизнис асоцијациите во целиот регион за реализирање на постапката за вклучување на компаниите во процесот на креирање соодветни стандарди и активности.

11 21 20 Она што треба да се дефинира во следниот период е дали ќе се преземаат активности во насока на креирање стандарди за конкретно занимање кои ќе важат за сите земји од регионот, или пак ќе се креираат стандарди кои ќе се однесуваат само на земјите кои имаат интерес за такво занимање. Даниела Михајловска Василевска ISO 9001 Quality Management СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА ECONOMIC CHAMBER OF MACEDONIA bsi. FS ИНВЕСТИЦИСКИ РЕГИОНАЛНА ПРЕС НОВА ПРОЕКТ РАБОТНА ИНФО КОМОРА ПОСЕТА СРЕДБА СЕСИЈА УСАИД ИЗВЕШТАЈ ЗА БОНИТЕТ Нарачајте за унапредување и заштита на Вашиот бизнис!

12 22 23 САЕМИ, СЕМИНАРИ, И И ПРЕЗЕНТАЦИИ ВО ОРГАНИЗАЦИЈА НА СТОПАНСКАТА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈАFS СТОПАНСКА Osnovana КОМОРА 1922 НА МАКЕДОНИЈА ECONOMIC CHAMBER Osnovana 1922 OF MACEDONIA ECONOMIC Founded CHAMBER 1922 OF MACEDONIA Founded 1922 bsi. ISO 9001 Quality Management bsi. ISO 9001 Quality Management

13 24 25 САЕМИ, СЕМИНАРИ, И, ПРЕЗЕНТАЦИИ САЕМИ, СЕМИНАРИ, И, ПРЕЗЕНТАЦИИ 28 август 2018 година Горна Радгона, Р. Словенија Меѓународни деловни средби - MEET4BUSINESS AGRA Р.Словенија 17 октомври 2018 година Стопанска комора на Австрија, Виена MARKETPLACE AUSTRIA FOOD БИЗНИС-СРЕДБА НА АВСТРИСКИ ФИРМИ - ПРОИЗВОДИТЕЛИ НА ПРЕХРАНБЕНИ ПРОИЗВОДИ И ИНТЕРНАЦИОНАЛНИ УВОЗНИЦИ НА ГОЛЕМО И МАЛО Саемот АГРА претставува еден од најголемите и најзначајните меѓународни саеми од областа на земјоделството во Централна Европа, којшто со својата 50-годишна традиција, успеа од постарите на помладите генерации да ја пренесе и модернизира агроиндустријата. На овогодинешниот саем предвидено е да учествуваат над 1800 излагачи од повеќе од 30 земји од светот. На овогодинешното издание, Република Македонија како земја-партнер, ќе биде во центарот на вниманието со национален изложбен простор на којшто ќе бидат претставени македонската храна, вино, природни убавини, богатото историско и културно наследство и др. Македонската делегација ќе биде предводена од министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство на Република Македонија, г-дин Љупчо Николовски. Доколку сакате да се пријавите и да учествувате на деловните средби, како и да можете да ги видите сите фирми кои се пријавени досега, програмата и сите останати релевантни информации во врска со настанот, ве молиме да се регистрирате електронски на следната веб-страна: најдоцна до 20 август 2018 година. Успешното потврдување на деловните средби (директни средби/состаноци) со компаниите е предуслов за учество на овој настан. MARKETPLACE AUSTRIA FOOD нуди можност за компаниите увозници на прехранбени производи, храна и пијалаци од Македонија и од светот со цел да ја зголемат својата мрежа на контакти, да пробаат нови производи, да запознаат нови добавувачи, да разменат нови идеи и да остварат деловна соработка со познати компании и експерти за производство и трговија на големо и на мало со храна и пијалаци од целиот свет. На средбите ќе учествуваат најпознатите увозници и трговски фирми на прехранбени производи од регионов, како, на пример: Atlantic Grup, Delhaize - Србија ( Maxi - супермаркети), Delta DMD, METRO Cash & Carry - Србија, Orbico, Al Grosso - Србија, Balfin Group-Spar - Албанија, Distribution & Development ADD - Албанија, RE WE-Group-Billa - Хрватска и други, кои се пријавени и ќе учествуваат на овој настан. На следниов линк: можете да ги видите сите фирми кои се пријавени досега, да ја видите програмата и сите останати релевантни информации во врска со настанот. Контакт: Васко Ристовски Тел: Факс: Контакт Центар : (02) E-адреса: vasko@mchamber.mk Контакт: Сања Николова Тел: Факс: Контакт Центар : (02) E-адреса: sanja@mchamber.mk Контакт: Ивана Крстевска Тел: Факс: Контакт Центар : (02) E-адреса: ivana@mchamber.mk Контакт: Ирена Мојсовска Тел: Факс: Контакт Центар : (02) E-адреса: irena@mchamber.mk

14 26 27 САЕМИ, СЕМИНАРИ, И, ПРЕЗЕНТАЦИИ САЕМИ, СЕМИНАРИ, И, ПРЕЗЕНТАЦИИ 7-9 ноември 2018 година, Нови Сад, Србија Бизнис средби ЈИЕ ИТ САМИТ 7-9 ноември 2018 Нови Сад, Србија септември 2018 година Хотел Мона - Златибор, Р. Србија Самит за планински туризам во Централна Европа MoReSCE Од 7-9 ноември 2018 година во Нови Сад, Србија, ќе се одржи Меѓународен саем, со конференција и придружна програма за ИТ - Tелекомуникации - иновации - Интернет и игри. На Саемот се очекуваат 150 меѓународни излагачи, 2000 посетители и 1000 крајни корисници. Настанот опфаќа 15 тематски конференции, работилници и деловни средби. Саемот ќе се одржи на Новосадскиот саем, а организатор е ResEnva Consulting. Подетални информации: За бизнис средбите, Ве покануваме да се регистрирате бесплатно на Европската мрежа на претпријатија и платформата Matchmaking за состаноците во текот на сите 3 дена на Самитот, од 7-9 ноември во Нови Сад, Србија. Стопанската комора на Македонија, во соработка со Стопанската комора на Србија, ве поканува да бидете дел од овогодинешниот Самит за планински туризам во Централна Европа MoReSCE, што ќе се одржува во периодот од септември 2018 година, во хотелот Мона - Златибор, Р. Србија. Организатори на овогодинешниот Самит се Министерството за трговија, туризам и телекомуникации на Р. Србија, Јавното претпријатие Скијачки одморалишта на Србија, Централноевропската иницијатива и Центарот за туризам, истражување и студии. Целта на Самитот којшто оваа година се организира на тема: Развивање на планинскиот туризам е пред се` да се разменат позитивните практики и искуства во делот на инвестициите, иновациите брендирањето, промоцијата и подигањето на конкурентноста на планинскиот туризам, но и да се поттикне и продлабочи меѓусебната регионална соработка во областа. Патните трошоци и трошоците за сместување се на товар на учесниците. Хотел Мона - Златибор, за сите учесници на самитот овозможува и дополнителен попуст за сместување. За дополнителни информации околу сместувањето, обратете се кај назначеното лице за контакт. Контакт: Лазе Ангелевски Тел: Факс: Контакт Центар : (02) E-адреса: laze@mchamber.mk Контакт: Даниела Михајловска Тел: Факс: Контакт Центар : (02) E-адреса: daniela@mchamber.mk

15 28 29 ПОНУДА - ПОБАРУВАЧКА Компанија од Грција се занимава со производство на различни дизајни на внатрешни и надворешни врати од дрво. Компанијата е заинтересирана за соработка со компании од Македонија. GR Пакистан Компанија од Пакистан се занимава со производство на хируршки, стоматолошки, ветеринарни инструменти. Компанијата има интерес за соработка со компании од Р.Македонија. PK Украина Компанија од Украина нуди линии за производство на разни видови национални лебови, тортиљи, пити, тестенини, шеќерни колачиња, лиснато тесто, кроасани, бисквити и други кондиторски производи, како и опрема за брза храна печки со електро тунели и транспортни системи. Компанијата бара фирми од Р. Македонија за соработка и пласман на своите производи. UA Италија Мултинационална компанија со седиште во Италија која се занимава со производство на направи сам производи бара македонска компанија за пакување на истите, која нуди до работни саати на годишно ниво со можност за зголемување. IT Египет Компанија од Египет која е во бизнисот со руди на метали, неметали како и други производи од хемиската индустрија е заинтересирана за увоз од Македонија на натриум карбонат, алуминиум оксид и цинк оксид. EG42278 Украина Компанија од Украина која произведува природни алкохолни пијалаци 52 различни видови водка, природна минерална вода, зеолит со различна гранулација, бара компании од Р. Македонија за соработка и пласман на своите производи. UA Украина Компанија од Украина која произведува мебел, со фурнир, облоги од полимери со уметничко сликарство, масивно дрво, комбиниран со метал, стакло и кожа, бара компании од Р.Македонија за соработка и пласман на своите производи. UA Компанија од се занимава со производство на челик, градежни материјали, обложување на хемикалии итн. Компанијата има интерес за соработка со компании од Р.Македонија. CNB1483 Грција Компанија од Грција се занимава со производство на различни дизајни на внатрешни и надворешни врати од дрво. Компанијата е заинтересирана за соработка со компании од Македонија. GR Пакистан Компанија од Пакистан се занимава со производство на хируршки, стоматолошки, ветеринарни инструменти. Компанијата има интерес за соработка со компании од Р.Македонија. PK Италија Компанија од Италија е заинтересирана за соработка со произведувачи на пелети во Македонија со сертификати ENplus A1 или A2. IT Египет Египетска државна компанија која произведува конзервирани маслинки, маслиново масло, минерална вода и индустриска сол е во потрага по деловни партнери од Македонија. Покрај високото ниво на квалитет една од услугите која ги нуди оваа компанија е брендирање на амбалажата на производите по барање на клиентите. EG Украина Компанија од Украина нуди линии за производство на разни видови национални лебови, тортиљи, пити, тестенини, шеќерни колачиња, лиснато тесто, кроасани, бисквити и други кондиторски производи, како и опрема за брза храна печки со електро тунели и транспортни системи. Компанијата бара фирми од Р. Македонија за соработка и пласман на своите производи. UA Украина Компанија од Украина која се занимава со пилење и стружење на дрво и произведува градежни подови и столарија од иглолисни дрва, заинтересирана е за соработка со македонски компании за извоз и пласман на нашиот пазар. Месечен капацитет е од м3 дрвена граѓа. UA Компанија од се занимава со транспорт, дистрибуција,увоз и трговија на различна стока. Таа е заинтересирана за соработка со компании од Р.Македонија. CN Компанија од Грција се занимава со производство на различни дизајни на внатрешни и надворешни врати од дрво. Компанијата е заинтересирана за соработка со компании од Македонија. GR ПОНУДА - ПОБАРУВАЧКА Пакистан Компанија од Пакистан се занимава со производство на хируршки, стоматолошки, ветеринарни инструменти. Компанијата има интерес за соработка со компании од Р.Македонија. PK Компанија од е голем производител на соларни и лед светилки. Компанијата е заинтересирана за соработка со компании од Р.Македонија. CN Компанија од е голем производител на соларни и лед светилки. Компанијата е заинтересирана за соработка со компании од Р.Македонија. CN Компанија од се занимава со трговија на полимер хемикалии, полипропилен, полиестер и др. Заинтересирана е за соработка со компании од Р.Македонија. CN Компанија од се занимава со прецизно производство на разновидни делови од различни материјали како (нерѓосувачки челик, алуминиум, пластика). Компанијата е заинтересирана за соработка со компанија од Македонија. CN Компанија од се занимава со истрибуција и транспорт на разновидна стока. Компанијата е заинтересирана за соработка со компании од Р.Македонија. CN Контакт: Игор Тасевски Тел: igor@mchamber.mk

16 БИЗНИС ИНФО 30 СТОПАНСКА КОМОРА bsi. НА МАКЕДОНИЈА Ваш деловен соработник во светот на бизнисот Посетете не на веб-порталот: Ве очекуваме! ISO 9001 Quality Management FS Уреднички одбор Митко Митевски тел: : (02) , mite@mchamber.mk Станка Дамјановска тел: : (02) , stanka@mchamber.mk godini Дизајн и графичка обработка Стево Серафимов тел: : (02) , stevo@mchamber.mk Кристина Лузевска тел: : (02) , kristina@mchamber.mk Стопанска комора на Македонија ул. Димитрие Чуповски 13, Скопје тел: : (02) , факс: (02)

БИЗНИС ИНФО ЗАКЛУЧОЦИ ОД 5. САМИТ ЗА ЗАПАДЕН БАЛКАН ВО ВИЕНА ПОДДРШКА НА АКТИВНОСТИТЕ НА КОМОРСКИОТ ИНВЕСТИЦИСКИ ФОРУМ БИЗНИС ИНФО

БИЗНИС ИНФО ЗАКЛУЧОЦИ ОД 5. САМИТ ЗА ЗАПАДЕН БАЛКАН ВО ВИЕНА ПОДДРШКА НА АКТИВНОСТИТЕ НА КОМОРСКИОТ ИНВЕСТИЦИСКИ ФОРУМ БИЗНИС ИНФО БИЗНИС ИНФО 1 Ваш деловен соработник во светот на бизнисот БИЗНИС ИНФО godini 1922-2018 Број 345 360 www.mchamber.mk 23.03.2018 06.07.2018 ПОДОБРУВАЊЕТО НА КВАЛИТЕТОТ НА СТРУЧНОТО ОБРАЗОВАНИЕ ВО ФОКУС

More information

Март Opinion research & Communications

Март Opinion research & Communications Март 2014 Opinion research & Communications Метод: Телефонска анкета Примерок: 800 испитаници кои следат македонски спорт стратификуван со репрезентативен опфат на сите етнички заедници, урбани и рурални

More information

Заштита на личните податоци во Република Македонија. Охрид, 27 мај 2014 година

Заштита на личните податоци во Република Македонија. Охрид, 27 мај 2014 година Заштита на личните податоци во Република Македонија Охрид, 27 мај 2014 година 1 1 Правна рамка за заштита на личните податоци 2 Закон за заштита на личните податоци ( Службен весник на Република Македонија

More information

ЕНаука.мк 1 милион Сајт на годината ( Образование, Наука и Култура )

ЕНаука.мк 1 милион Сајт на годината ( Образование, Наука и Култура ) Инфо ЕНаука.мк е единствениoт интернет пoртал вo Р.Македoнија кoј ги следи и пренесува најактуелните нoвoсти, истражувања и достигнувања во повеќе научни области. Главни цели на порталот се враќање на

More information

Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Факултет за туризам и угостителство Охрид. Дипломиран организатор по туризам и угостителство

Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Факултет за туризам и угостителство Охрид. Дипломиран организатор по туризам и угостителство Кратка биографија ЛИЧНИ ИНФОРМАЦИИ Презиме и име: Контакт адреса: Татјана Димоска Телефон: +389 46 262 147/ 123 (работа) Факс: +389 46 264 215 E-mail: Националност: Македонка Дата на раѓање: 16.10.1974

More information

Универзитет Св. Климент Охридски - Битола

Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Заеднички состанок на Комисијата за меѓународна соработка и мрежата на Еразмус + координатори Ректорат, 20.01.2016 Транснационална Програма за соработка ИНТЕРРЕГ

More information

ПЕТТИ СОСТАНОК НА ЕКСПЕРТСКАТА ГРУПА НА ENTERPRISE EUROPE NETWORK ЗА СЕДМАТА РАМКОВНА ПРОГРАМА

ПЕТТИ СОСТАНОК НА ЕКСПЕРТСКАТА ГРУПА НА ENTERPRISE EUROPE NETWORK ЗА СЕДМАТА РАМКОВНА ПРОГРАМА ПЕТТИ СОСТАНОК НА ЕКСПЕРТСКАТА ГРУПА НА ENTERPRISE EUROPE NETWORK ЗА СЕДМАТА РАМКОВНА ПРОГРАМА Во организација на Европскиот информативен и иновативен центар во Македонија, дел од Enterprise Europe Network,

More information

КОСМО ИНОВАТИВЕН ЦЕНТАР

КОСМО ИНОВАТИВЕН ЦЕНТАР КОСМО ИНОВАТИВЕН ЦЕНТАР бул. Јане Сандански бр.113, 1000 Скопје фах.+389 2 244 8240 тел.+389 2 244 8077 contact@cosmoinnovate.com.mk ЦЕНОВНИК НА ОБУКИ ЗА 2011/2012 ГОДИНА Со овие обуки кандидатите ги надополнуваат

More information

Мобилност МК Mobility MK V O L U M E 3, I S S U E 4

Мобилност МК Mobility MK V O L U M E 3, I S S U E 4 I S S N 1 8 5 7-8 7 3 X 2 Мобилност МК Mobility MK Г О Д И Н А 3, И З Д А Н И Е 4 Д Е К Е М В Р И 2 0 1 5 V O L U M E 3, I S S U E 4 D E C E M B E R 2 0 1 5 ВО ФОКУСОТ: ПОВИК ЗА ПРЕДЛОГ ПРОЕКТИ 2016 EAC/

More information

Втора Регионална конференција за јавна внатрешна финансиска контрола за земји кандидати и потенцијални кандидати. Дневен ред

Втора Регионална конференција за јавна внатрешна финансиска контрола за земји кандидати и потенцијални кандидати. Дневен ред Support for Improvement in Governance and Management (Поддршка за подобрување на владеењето и управувањето) Заедничка иницијатива на ОЕЦД и на Европската унија, главно финансирана од ЕУ Втора Регионална

More information

ПР објави во медиуми

ПР објави во медиуми НР КИНА - СУЏОУ Изјава Економска соработка со Кина: Македонските фирми очекуваат нови зделки Данела Арсовска, претседател ПР објави во медиуми Телевизии, Весници & Веб портали ССК Сител МРТ Канал5 Алфа

More information

Биланс на приходи и расходи

Биланс на приходи и расходи 1 of 5 06.03.2016 12:00 ЕМБС: 05196248 Целосно име: Здружение за советување,лекување,реинтеграција и ресоцијализација на лица зависни од психоактивни супстанции ИЗБОР-Струмица Вид на работа: 540 Тип на

More information

м-р Марјан Пејовски Сектор за регулатива

м-р Марјан Пејовски Сектор за регулатива Трета анализа на пазар за Физички пристап до мрежна инфраструктура (целосен и поделен разврзан пристап) на фиксна локација и четврта анализа на пазар за услуги со широк опсег м-р Марјан Пејовски Сектор

More information

ЛИСТА НА ЛЕКОВИ КОИ ПАЃААТ НА ТОВАР НА ФОНДОТ ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА

ЛИСТА НА ЛЕКОВИ КОИ ПАЃААТ НА ТОВАР НА ФОНДОТ ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА Врз основа на член 9 став 1а точка 8 и став 1в точка 2 и член 56 став 1 точка 3 од Законот за здравственото осигурување ( Службен весник на РМ бр. 25/2000, 34/2000, 96/2000, 50/2001, 11/2002, 31/2003,

More information

Биланс на приходи и расходи

Биланс на приходи и расходи 1 of 5 28.02.2015 23:20 ЕМБС: 05196248 Целосно име: Здружение за советување,лекување,реинтеграција и ресоцијализација на лица зависни од психоактивни супстанции ИЗБОР-Струмица Вид на работа: 540 Тип на

More information

University St.Kliment Ohridski - Bitola Scientific Tobacco Institute- Priep ABSTRACT

University St.Kliment Ohridski - Bitola Scientific Tobacco Institute- Priep   ABSTRACT Тутун / Tobacco, Vol.64, N⁰ 1-6, 46-55, 2014 ISSN 0494-3244 Тутун/Tobacco,Vol.64, N⁰1-6, 62-69, 2014 UDC: 633.71-152.61(497) 2008/2012 633.71-152.61(497.7) 2008/2012 Original Scientific paper DYNAMIC PRESENTATION

More information

ИНФОРМАТОР ЗА КОМОРСКИ МЕЃУНАРОДНИ АКТИВНОСТИ

ИНФОРМАТОР ЗА КОМОРСКИ МЕЃУНАРОДНИ АКТИВНОСТИ 1 ИНФОРМАТОР ЗА КОМОРСКИ МЕЃУНАРОДНИ АКТИВНОСТИ (бизнис форуми, саемски манифестации, конференции, презентации) 2 www.mchamber.mk КАЛЕНДАР НА МЕЃУНАРОДНИ АКТИВНОСТИ НА СТОПАНСКАТА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА

More information

Структурно програмирање

Структурно програмирање Аудиториски вежби 1 Верзија 1.0, 20 Септември, 2016 Содржина 1. Околини за развој.......................................................... 1 1.1. Околини за развој (Integrated Development Environment

More information

Обука за електронски систем на учење МИКРОУЧЕЊЕ. Материјал за учесници

Обука за електронски систем на учење МИКРОУЧЕЊЕ. Материјал за учесници MIOA301-P5-Z2 Министерство за информатичко општество и администрација Обука за електронски систем на учење МИКРОУЧЕЊЕ Овој материјал е изработен од страна на Министерството за информатичко општество и

More information

PRESS CLIPING (May 4 th, 10)

PRESS CLIPING (May 4 th, 10) PRESS CLIPING (May 4 th, 10) AgBiz Program Congratulation Ceremony MEDIA: Electronic Medium: SITEL Borce Paunovski 04.05.2010-18:48 Македонсото земјоделство се развива со американската помош Бизнис Со

More information

Записник од 14-тиот состанок на Групата на засегнати страни за прекуграничниот регион Преспа

Записник од 14-тиот состанок на Групата на засегнати страни за прекуграничниот регион Преспа Записник од 14-тиот состанок на Групата на засегнати страни за прекуграничниот регион Преспа Септември 23-ти, 2016 Ресторан Галакси, Претор Република Македонија Учесници на состанокот: Структурата на учесниците

More information

Вовед во мрежата nbn. Што е тоа австралиска nbn мрежа? Што ќе се случи? Како да се префрлите на мрежата nbn. Што друго ќе биде засегнато?

Вовед во мрежата nbn. Што е тоа австралиска nbn мрежа? Што ќе се случи? Како да се префрлите на мрежата nbn. Што друго ќе биде засегнато? Вовед во мрежата nbn 1 Што е тоа австралиска nbn мрежа? 2 Што ќе се случи? 3 Како да се префрлите на мрежата nbn 4 Што друго ќе биде засегнато? 5 Што треба следно да сторите 1 Што е тоа австралиска nbn

More information

Односот помеѓу интерната и екстерната ревизија. Презентира: Верица Костова

Односот помеѓу интерната и екстерната ревизија. Презентира: Верица Костова Односот помеѓу интерната и екстерната ревизија Презентира: Верица Костова Што е ревизија http://www.youtube.com/watch?v=rjmgrdjhufs&sns=em Регулирање на внатрешната ревизија Закон за банки Закон за супервизија

More information

Анализа на секторски политики Политика за конкурентност и иновации ИПА 2 МЕХАНИЗАМ ЗА ГРАЃАНСКИТЕ ОРГАНИЗАЦИИ (IPA2CSO)

Анализа на секторски политики Политика за конкурентност и иновации ИПА 2 МЕХАНИЗАМ ЗА ГРАЃАНСКИТЕ ОРГАНИЗАЦИИ (IPA2CSO) Проектот ИПА 2 Механизам за граѓанските организации e спроведуван од ЕВРОТИНК, Еко-свест, Реактор и Зенит. Овој проект е финансиран од Европската Унија, ИПА Програма за граѓанско општество и медиуми 2014,

More information

Концептуален документ за Национални работни групи за РЈА

Концептуален документ за Национални работни групи за РЈА Концептуален документ за Национални работни групи за РЈА На кратко: Што претставуваат Националните работни групи за РЈА (НРГ)? НРГ претставуваат национален консултативен механизам за учество на граѓанското

More information

МКА -2000/Македонска мрежа на евалуатори МКА-2000 Здружение на менаџмент консултанти. ММЕ македонска мрежа на евалуатори

МКА -2000/Македонска мрежа на евалуатори МКА-2000 Здружение на менаџмент консултанти. ММЕ македонска мрежа на евалуатори МКА-2000 Здружение на менаџмент консултанти ММЕ македонска мрежа на евалуатори 02.12.2014 Скопје Содржина ИНФОРМАЦИЈА ЗА ПРОЕКТОТ ЗНАЧЕЊЕ НА ЕВАЛУАЦИЈАТА ВО РЕАЛИЗИРАЊЕ НА НАЦИОНАЛНИ И ЕУ ПОЛИТИКИ ОБЕМОТ

More information

Карактеристики на побарувачка на работна сила мали и микро претпријатија Фокус на општини со значителен број на невработено ромско население

Карактеристики на побарувачка на работна сила мали и микро претпријатија Фокус на општини со значителен број на невработено ромско население Инструмент за Претпристапна Помош на Европската Унија ИПА Карактеристики на побарувачка на работна сила мали и микро претпријатија Фокус на општини со значителен број на невработено ромско население Проектот

More information

Коисмение.Штозначиме.

Коисмение.Штозначиме. Коисмение.Штозначиме. Исто како стоките и податоците, така GW ги движи и луѓето кои доаѓаат во контакт со портокаловата мрежа, внатрешно или надворешно. Ние се движиме напред со нашите клиенти, со напреден

More information

ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА на

ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА на ул. Христо Смирненски 16а 1000 Скопје, Македонија www.glasprotivnasilstvo.org.mk coordinator@glasprotivnasilstvo.org.mk ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА на Националната мрежа против насилство врз жените и семејно

More information

Значајни подрачја за раститенија, птици и пеперутки во Македонија. Славчо Христовски

Значајни подрачја за раститенија, птици и пеперутки во Македонија. Славчо Христовски Значајни подрачја за раститенија, птици и пеперутки во Македонија Славчо Христовски Иницијативи за заштита Птици Растенија Пеперутки Лилјаци Заштитата на сите загрозени видови поединечно е практично невозможна.

More information

БИЗНИС ИНФО БИЗНИС ИНФО

БИЗНИС ИНФО БИЗНИС ИНФО Петок, 23 Февруари 2018, Бр. 341 bsi. ISO 9001 БИЗНИС ИНФО 1 Ваш деловен соработник во светот на бизнисот БИЗНИС ИНФО Quality Management FS 549642 godini 1922-2018 Број 341 www.mchamber.mk 23.02.2018 СРЕДБА

More information

C U R R I C U L U M V I T A E

C U R R I C U L U M V I T A E C U R R I C U L U M V I T A E Лични податици Име Далиборка Блажеска Телефон +38978428969 E-маил Националност d.blazeska@utms.edu.mk Македонка Датум на раѓање 08.04.1974 Пол Академска титула Женски доктор

More information

BUILD UP SKILLS ГРАДЕЊЕ КАПАЦИТЕТИ ВО ГРАДЕЖНИОТ СЕКТОР ROAD MAP

BUILD UP SKILLS ГРАДЕЊЕ КАПАЦИТЕТИ ВО ГРАДЕЖНИОТ СЕКТОР ROAD MAP BUILD UP SKILLS ГРАДЕЊЕ КАПАЦИТЕТИ ВО ГРАДЕЖНИОТ СЕКТОР ROAD MAP ПАТОКАЗ ЗА РАЗВОЈ НА КАПАЦИТЕТИТЕ НА ГРАДЕЖНИОТ СЕКТОР ВО ОБЛАСТА НА ЕНЕРГЕТСКАТА ЕФИКАСНОСТ И ОБНОВЛИВИТЕ ИЗВОРИ НА ЕНЕРГИЈА ПРЕЗЕНТАЦИЈА

More information

Универзитет Св. Климент Охридски- Битола. Факултет за информатички и. комуникациски технологии - Битола. Студиска програма:

Универзитет Св. Климент Охридски- Битола. Факултет за информатички и. комуникациски технологии - Битола. Студиска програма: Универзитет Св. Климент Охридски- Битола Факултет за информатички и комуникациски технологии - Битола Студиска програма: Администрирање со јавни политики Влатко Степаноски ВЛИЈАНИЕТО НА ПРЕТПРИСТАПНИТЕ

More information

eтвининг Заедница на училишта во ЕВРОПА

eтвининг Заедница на училишта во ЕВРОПА etwinning n ng eтвининг CREATIVITYCONFIDENCEPRACTICE TRAVELINGFRIENDSHIPACTIVITY MOBILITYSKILLSCULTRE QUALITYEXPERIENCEEXCHANGE PERSPECTIVEINNOVATION Заедница на училишта во ЕВРОПА Е-ТВИНИНГ Содржина Што

More information

К А Т А Л О Г. mon. monteco СТАНБЕНО ДЕЛОВЕН ОБЈЕКТ Г.П РАСАДНИК. company

К А Т А Л О Г. mon. monteco СТАНБЕНО ДЕЛОВЕН ОБЈЕКТ Г.П РАСАДНИК. company mon monteco company ГТПУ Монтеко Компани ДОО експорт - импорт К А Т А Л О Г СТАНБЕНО ДЕЛОВЕН ОБЈЕКТ Г.П. 3.1 - РАСАДНИК Адреса: ул. Сава Ковачевиќ б.б. - Кисела Вода - Скопје тел. 075/389-918, e-mail:

More information

Информации од E n terprise E ur o p e N e t w o r k

Информации од E n terprise E ur o p e N e t w o r k Информации од E n terprise E ur o p e N e t w o r k Број 02/2016 АКТУЕЛНОСТИ УСПЕШНИ ПРИКАЗНИ ПОНУДИ ЗА СОРАБОТКА Enterprise Europe Network во Македонија, продолжува со истото темпо на излегување на е-билтенот,

More information

Goal: Gain feedback on the experience of current and potential investors in Macedonia from the Diaspora

Goal: Gain feedback on the experience of current and potential investors in Macedonia from the Diaspora Цел: Да стекнеме сознанија за искуствата на постоечките и потенцијалните инвеститори од дијаспората во Македонија Период: 6 јуни - 6 јули, 2016 Испратена до: 40 лица Одговориле: 25 лица Стапка: 62% Goal:

More information

ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА на Националната мрежа против насилство врз жените и семејно насилство

ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА на Националната мрежа против насилство врз жените и семејно насилство ул. Божидар Аџијата 1/1-6 1000 Скопје, Македонија тел/факс 02/2 772 400 www.glasprotivnasilstvo.org.mk coordinator@glasprotivnasilstvo.org.mk ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА на Националната мрежа против насилство

More information

СТРУКТУРНИ ПРОМЕНИ И ТРАНСФОРМАЦИИ НА СТОПАНСКИОТ СИСТЕМ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

СТРУКТУРНИ ПРОМЕНИ И ТРАНСФОРМАЦИИ НА СТОПАНСКИОТ СИСТЕМ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Географски разгледи (44-45) 97-108 (2011) 97 УДК: 330.341.4(497.7) 1991/2006 СТРУКТУРНИ ПРОМЕНИ И ТРАНСФОРМАЦИИ НА СТОПАНСКИОТ СИСТЕМ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Дејан ИЛИЕВ Институт за географија, ПМФ Гази

More information

Повикот за 2012 година има пет главни приоритетни области:

Повикот за 2012 година има пет главни приоритетни области: БРОЈ 2 Мај 2012 МЕСЕЧЕН ВЕСНИК ЗА УНАПРЕДУВАЊЕ НА ВАШИОТ БИЗНИС БИЗНИС ОГЛАСНИК Дознајте како наједноставно да дојдете до европски пари! ЦИП-ПРОГРАМА ЕКО-ИНОВАЦИИ ЗА 2012 ТОП ПОНУДИ ЗА МЕСЕЦОТ ME00000037503

More information

БИЗНИС ИНФО ГОЛЕМИТЕ ИНФРАСТРУКТУРНИ ПРОЕКТИ ВО ЗЕМЈАВА НА МЕТА НА АВСТРИСКИ КОМПАНИИ БИЗНИС ИНФО

БИЗНИС ИНФО ГОЛЕМИТЕ ИНФРАСТРУКТУРНИ ПРОЕКТИ ВО ЗЕМЈАВА НА МЕТА НА АВСТРИСКИ КОМПАНИИ БИЗНИС ИНФО СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА bsi. ISO 9001 Quality Management FS 549642 godini 1922-2014 Ваш деловен соработник во светот на бизнисот Број 198 www.mchamber.mk 06.11.2014 Македонско-австриски бизнис-форум

More information

Петти состанок на Локалната советодавна група Записник од состанокот

Петти состанок на Локалната советодавна група Записник од состанокот Technical Assistance for Civil Society Organisations Macedonian Office This project is funded by the European Union. Петти состанок на Локалната советодавна група Записник од состанокот Датум: 26ти Октомври

More information

Проект за професионален и кариерен развој на наставниците

Проект за професионален и кариерен развој на наставниците Проект за професионален и кариерен развој на наставниците ОПИС НА РАБОТНИ ЗАДАЧИ за спроведување на физибилити студија за онлајн професионален развој на воспитно-образовниот кадар во основните и средните

More information

Средно образование природно математичка гимназија Никола Карев Скопје, Р.Македонија

Средно образование природно математичка гимназија Никола Карев Скопје, Р.Македонија Лични податоци Борче Христов Дата на раѓање: 18.12.1978 Место на раѓање: Скопје, Република Македонија Брачна состојба: женет Образование Универзитетско образование дипломиран економист - 2003 година на

More information

Контекст на земјата. Кратка содржина

Контекст на земјата. Кратка содржина Македонија 2016 Население, во милиони 2.1 БДП, тековно во милијарди 10.1 долари БДП по глава, тековно во долари 5,232 Број на ученици запишани во 60.98 основните училишта (бруто) (2015) Очекувано траење

More information

Од 25 до 28 ноември 2015 година Ве покануваме на Меѓународен саем во Република Србија ЕТНО ХРАНА И ПИЈАЛАЦИ 2015 ВО БЕЛГРАД

Од 25 до 28 ноември 2015 година Ве покануваме на Меѓународен саем во Република Србија ЕТНО ХРАНА И ПИЈАЛАЦИ 2015 ВО БЕЛГРАД Management БРОЈ 138 02 ноемаври 2015 БИЗНИС ОГЛАСНИК НЕДЕЛНИК ЗА УНАПРЕДУВАЊЕ НА ВАШИОТ БИЗНИС ТОП 5 ПОНУДИ DE00000040750 Компанија од Германија заинтересирана е да соработува со производители на мед во

More information

Доживотно учење во областа на одржливите технологии

Доживотно учење во областа на одржливите технологии PROJECT 158989 - TEMPUS-1-2009 2009-1-BE -TEMPUS-JPHES CREATION OF UNIVERSITY-ENTERPRISE ENTERPRISE COOPERATION NETWORKS FOR EDUCATION ON SUSTAINABLE TECHNOLOGIES Доживотно учење во областа на одржливите

More information

Мобилност МК Mobility MK

Мобилност МК Mobility MK Мобилност МК Mobility MK Г О Д И Н А 1, И З Д А Н И Е 1 М А Р Т 2 0 1 3 V O L U M E 1, I S S U E 1 M A R C H 2 0 1 3 В О Ф О К У С О Т : Вовед Наципнални ппвици за прпграмите Дпживптнп учеое и Млади вп

More information

С О Д Р Ж И Н А. Број 10 Год. LXV Петок, 23 јануари 2009 Цена на овој број е 270 денари. Стр.

С О Д Р Ж И Н А. Број 10 Год. LXV Петок, 23 јануари 2009 Цена на овој број е 270 денари.  Стр. Број 10 Год. LXV Петок, 23 јануари 2009 Цена на овој број е 270 денари www.slvesnik.com.mk contact@slvesnik.com.mk С О Д Р Ж И Н А Стр. 225. Одлука за давање согласност на Одлуката за припојување на Јавната

More information

10 март 2015 година 9:00-16:00 часот Стопанска комора на Македонија, сала 1 на 5-ти кат

10 март 2015 година 9:00-16:00 часот Стопанска комора на Македонија, сала 1 на 5-ти кат Quality Management FS 549642 БРОЈ 110 02 март 2015 НЕДЕЛНИК ЗА УНАПРЕДУВАЊЕ НА ВАШИОТ БИЗНИС БИЗНИС ОГЛАСНИК ТОП 5 ПОНУДИ RS00000040209 Компанија од Србија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман

More information

на јавната свест за Архуска конвенција и еколошкото законодавство на Европската Унија

на јавната свест за Архуска конвенција и еколошкото законодавство на Европската Унија Анализа на наоди од истражување на јавната свест за Архуска конвенција и еколошкото законодавство на Европската Унија Justice and Environment 2013 a Udolni 33, 602 00, Brno, CZ e info@justiceandenvironment.org

More information

БАРAЊE ЗА ИЗДАВАЊЕ/ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ДОЗВОЛА ЗА ПРИВРЕМЕН ПРЕСТОЈ APPLICATION FOR ISSUE/EXTENSION OF TEMPORARY RESIDENCE PERMIT

БАРAЊE ЗА ИЗДАВАЊЕ/ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ДОЗВОЛА ЗА ПРИВРЕМЕН ПРЕСТОЈ APPLICATION FOR ISSUE/EXTENSION OF TEMPORARY RESIDENCE PERMIT Образец бр.2 Назив на органот до кој барањето се поднесува Name of the receiving authority Priemen штембил Stamp of receipt БАРAЊE ЗА ИЗДАВАЊЕ/ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ДОЗВОЛА ЗА ПРИВРЕМЕН ПРЕСТОЈ APPLICATION FOR

More information

МЕТОД ЗА АНАЛИЗА НА МЕЃУНАРОДНАТА ТРГОВСКА СОСТОЈБА

МЕТОД ЗА АНАЛИЗА НА МЕЃУНАРОДНАТА ТРГОВСКА СОСТОЈБА Journal of Agricultural, Food and Environmental Sciences UDC: 339.56:634.11 :33.22(47.7) МЕТОД ЗА АНАЛИЗА НА МЕЃУНАРОДНАТА ТРГОВСКА СОСТОЈБА 1 Ана Симоновска, 1 Драган Ѓошевски, 1 Марина Нацка, 1 Ненад

More information

Универзитет Свети Климент Охридски Битола. Економски Факултет Прилеп

Универзитет Свети Климент Охридски Битола. Економски Факултет Прилеп Универзитет Свети Климент Охридски Битола Економски Факултет Прилеп Компаративна анализа на политиките за привлекување на странски директни инвестиции во земјите на Западен Балкан - Магистерски Труд Ментор:

More information

Siemens собни термостати. За максимален комфорт и енергетска ефикасност. siemens.com/seeteam

Siemens собни термостати. За максимален комфорт и енергетска ефикасност. siemens.com/seeteam . За максимален комфорт и енергетска ефикасност siemens.com/seeteam 1 СОБНИ ТЕРМОСТАТИ ЗА ФЕНКОЈЛЕРИ RAB11 / RAB21 / RAB31 СОБЕН ТЕРМОСТАТ ЗА ФЕНКОЈЛЕРИ RDF110.2 / RDF110 / RDF110/IR RAB11 Електромеханички

More information

Проектот е поддржан од страна на Министерството за надворешни работи на Франција и Регионот Нормандија.

Проектот е поддржан од страна на Министерството за надворешни работи на Франција и Регионот Нормандија. 1 Форумот Европски перспективи за локална демократија е организиран во рамките на Програмата за децентрализирана соработка помеѓу Нормандија и Македонија, координирана од страна на АЛДА (Европската асоцијација

More information

Мобилност МК Mobility MK

Мобилност МК Mobility MK I S S N 1 8 5 7-8 7 3 X 2 Мобилност МК Mobility MK Г О Д И Н А 43, ЈД У Е Н К И Е М2 В0 Р1 И 6 И З Д А Н И Е 4 2 V O L U M E 2 0 1 5 3, 4 I S S U E D E C E M J U B E N R E 4 2 2 0 1 6 5 Еразмус+ обука

More information

Безбедност и здравје на работа

Безбедност и здравје на работа Безбедност и здравје на работа Предлог-основи за организирање на образование и обука во областа на безбедност и здравје на работа Проф. Елисавета Стикова УКИМ- Медицински Факултет, Институт за јавно здравје

More information

Д Е К Л А Р А Ц И Ј А за Вклученост на Заедницата

Д Е К Л А Р А Ц И Ј А за Вклученост на Заедницата Д Е К Л А Р А Ц И Ј А за Вклученост на Заедницата British Embassy Skopje Проектот е финансиран од Британска Амбасада - Скопје, а спроведен од Здружението за одржлив развој и соработка АЛКА од Скопје. The

More information

MANAGEMENT & LEADERSHIP SCHOOL FOR ENGINEERS МЕНАЏЕРСКА И ЛИДЕРСКА ШКОЛА ЗА ИНЖЕНЕРИ

MANAGEMENT & LEADERSHIP SCHOOL FOR ENGINEERS МЕНАЏЕРСКА И ЛИДЕРСКА ШКОЛА ЗА ИНЖЕНЕРИ MANAGEMENT & LEADERSHIP SCHOOL FOR ENGINEERS МЕНАЏЕРСКА И ЛИДЕРСКА ШКОЛА ЗА ИНЖЕНЕРИ МЕНАЏЕРСКА И ЛИДЕРСКА ШКОЛА ЗА ИНЖЕНЕРИ Институтот за Истражување во животна средина, градежништво и енергетика ИЕГЕ

More information

C U R R I C U L U M V I T A E. Лични податoци Сашко Граматниковски Телефон

C U R R I C U L U M V I T A E. Лични податoци Сашко Граматниковски Телефон C U R R I C U L U M V I T A E Лични податoци Име Сашко Граматниковски Телефон +38972254199 E-маил Националност s.gramatnikovski@utms.edu.mk Македонец Датум на раѓање 14.01.1975 Пол Академска титула Машки

More information

Времетраење на обуката: 9 работни средби, вкупно 50 часа.

Времетраење на обуката: 9 работни средби, вкупно 50 часа. Quality Management БРОЈ 23 28 Јануари 2013 НЕДЕЛНИК ЗА УНАПРЕДУВАЊЕ НА ВАШИОТ БИЗНИС БИЗНИС ОГЛАСНИК ТОП 5 ПОНУДИ IT00000037585 Компанија од Италија заинтересирана е да најде партнер за соработка во заедничка

More information

РЕЦЕНЗИРАНА СКРИПТА СИСТЕМИ ЗА КВАЛИТЕТ И СТАНДАРДИ

РЕЦЕНЗИРАНА СКРИПТА СИСТЕМИ ЗА КВАЛИТЕТ И СТАНДАРДИ РЕЦЕНЗИРАНА СКРИПТА СИСТЕМИ ЗА КВАЛИТЕТ И СТАНДАРДИ Елизабета Митрева Сашка Голомеова Универзитет Гоце Делчев - Штип Технолошко-технички факултет Пробиштип д-р Елизабета Митрева м-р Сашка Голомеова Системи

More information

Мобилност МК Mobility MK

Мобилност МК Mobility MK I S S N 1 8 5 7-8 7 3 X 2 Мобилност МК Mobility MK Г О Д И Н А 2, И З Д А Н И Е 3 О К Т О М В Р И 2 0 1 4 V O L U M E 2, I S S U E 3 O C T O B E R 2 0 1 4 В О Ф О К У С О Т : Национална 1 агенција Промотивни

More information

We re. вработување. и кариера. Понуда за соработка

We re. вработување. и кариера. Понуда за соработка We re OPEN for collaborations Саем вработување за и кариера Понуда за соработка Кои сме ние? БЕСТ Скопjе Почетоците на БЕСТ Скопје ги врзуваме со идејата која за прв пат се појави кон крајот на 2001 и

More information

Национални механизми за поддршка на ОИЕ и ЕЕ

Национални механизми за поддршка на ОИЕ и ЕЕ Национални механизми за поддршка на ОИЕ и ЕЕ Илија Саздовски SDEWES Skopje 04.12.2017 година, Скопје, Македонија 15.12.2017 Seite 1 Page 1 Меѓународни финансиски институции Европска Банка за Обнова и Развој

More information

ПРОЕКТНА ЗАДАЧА ToR 02/2016 ПРАВНИ ЕКСПЕРТИ ЗА ПОДГОТОВКА НА ПРИРАЧНИК ЗА СЛОБОДАТА НА ИЗРАЗУВАЊЕ-ПРАВНИ АСПЕКТИ

ПРОЕКТНА ЗАДАЧА ToR 02/2016 ПРАВНИ ЕКСПЕРТИ ЗА ПОДГОТОВКА НА ПРИРАЧНИК ЗА СЛОБОДАТА НА ИЗРАЗУВАЊЕ-ПРАВНИ АСПЕКТИ Истражувачко новинарство - чувар на демократијата и човековите права ПРОЕКТНА ЗАДАЧА ToR 02/2016 ПРАВНИ ЕКСПЕРТИ ЗА ПОДГОТОВКА НА ПРИРАЧНИК ЗА СЛОБОДАТА НА ИЗРАЗУВАЊЕ-ПРАВНИ АСПЕКТИ 1. ВОВЕД 1.1. Позадина

More information

ПРОМЕНИ ВО РАКОВОДЕЊЕТО НА ОРГАНИЗАЦИЈА ЧИЈА ОСНОВНА ДЕЈНОСТ Е ИНЖЕНЕРИНГ

ПРОМЕНИ ВО РАКОВОДЕЊЕТО НА ОРГАНИЗАЦИЈА ЧИЈА ОСНОВНА ДЕЈНОСТ Е ИНЖЕНЕРИНГ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Игор Трајковски, дипл.ел.инг. NETRA ltd. Telecommunication engineering, Скопје Проф.д-р. Атанас Илиев, дипл.ел.инг. ФЕИТ, Скопје ПРОМЕНИ ВО РАКОВОДЕЊЕТО НА ОРГАНИЗАЦИЈА

More information

ВОДИЧ ВО СЕДМАТА РАМКОВНА ПРОГРАМА (ФП7) - СО ФОКУС НА МАЛИТЕ И СРЕДНИ ПРЕТПРИЈАТИЈА

ВОДИЧ ВО СЕДМАТА РАМКОВНА ПРОГРАМА (ФП7) - СО ФОКУС НА МАЛИТЕ И СРЕДНИ ПРЕТПРИЈАТИЈА ВОДИЧ ВО СЕДМАТА РАМКОВНА ПРОГРАМА (ФП7) - СО ФОКУС НА МАЛИТЕ И СРЕДНИ ПРЕТПРИЈАТИЈА 1 Водичот е финансиран од НОРМАК проектот Норвешка поддршка на Република Македонија на полето на европска интеграција

More information

2.3 ЗАКОН ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА. Службен весник на Република Македонија бр. 53 од 11 април 2013 година

2.3 ЗАКОН ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА. Службен весник на Република Македонија бр. 53 од 11 април 2013 година 2.3 ЗАКОН ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА Службен весник на Република Македонија бр. 53 од 11 април 2013 година ОСНОВНИ БАРАЊА ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА Со Законот за безбедност и здравје при

More information

СОБРАНИЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

СОБРАНИЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА СОБРАНИЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА СЕКТОР ЗА ПОДДРШКА НА НАЦИОНАЛНИОТ СОВЕТ ЗА ЕВРОИНТЕГРАЦИИ ЕУ НОВОСТИ Број 12 март - април 2012 година СКОПЈЕ Четврток, 29 март 2012 година ОДБЕЛЕЖАН СВЕТСКИОТ ДЕН НА ВОДАТА

More information

За обуката ВОВЕД ВО НОВИОТ ПРЕДМЕТ

За обуката ВОВЕД ВО НОВИОТ ПРЕДМЕТ За обуката ВОВЕД ВО НОВИОТ ПРЕДМЕТ Распоред на активности 10.00-11.30 прв блок часови 11.30-11.40 пауза 11.40 13.10 втор блок часови 13.10 13.50 пауза за ручек 13.50 15.20 трет блок часови 15.20 15.30

More information

Даночен семинар 2011 kpmg.com.mk

Даночен семинар 2011 kpmg.com.mk КПМГ Македонија Даночен семинар 2011 kpmg.com.mk Почитувани клиенти, деловни соработници и пријатели, Ќе ни биде задоволство доколку Вие и Вашите колеги присуствувате на Даночниот семинар 2011 во организација

More information

И З В Е Ш Т А Ј. 1. Образовен развој. Највисок успех, Култура и јазици, Оцена А, Скопје, Гимназиско образование за култура и јазици, 1989

И З В Е Ш Т А Ј. 1. Образовен развој. Највисок успех, Култура и јазици, Оцена А, Скопје, Гимназиско образование за култура и јазици, 1989 РЕФЕРАТ ЗА ИЗБОР НА НАСТАВНИЦИ НА УНИВЕРЗИТЕТОТ ЗА АУДИОВИЗУЕЛНИ УМЕТНОСТИ, ЕВРОПСКА ФИЛМСКА ТЕАТАРСКА И ТАНЦОВА АКАДЕМИЈА СКОПЈЕ, ЗА ПРЕДМЕТИТЕ ЕСТЕТИКА Наставно-научниот уметнички совет на Универзитетот

More information

ТОЛКОВНИК НА ПОИМИ, ТЕРМИНИ И ИМИЊА ОД ОБЛАСТА НА ТУРИЗМОТ (АНГЛИСКО-РУСКО-МАКЕДОНСКИ)

ТОЛКОВНИК НА ПОИМИ, ТЕРМИНИ И ИМИЊА ОД ОБЛАСТА НА ТУРИЗМОТ (АНГЛИСКО-РУСКО-МАКЕДОНСКИ) ТОЛКОВНИК НА ПОИМИ, ТЕРМИНИ И ИМИЊА ОД ОБЛАСТА НА ТУРИЗМОТ (АНГЛИСКО-РУСКО-МАКЕДОНСКИ) Современост, Скопје, 2013 За издавачот: м-р Славчо Ковилоски Рецензенти: проф. д-р Марија Ацковска проф. д-р Толе

More information

СТРАТЕШКИ ПЛАН ГОДИНА

СТРАТЕШКИ ПЛАН ГОДИНА Република Македонија ВЛАДА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Сектор за стратегија, планирање и следење СТРАТЕШКИ ПЛАН 2018-2020 ГОДИНА јануари, 2018 1 Стратешкото планирање како алатка која има моќ креираната визија

More information

СОЗДАВАЊЕ ИНОВАТИВНИ УЧИЛИШТА: ПОДГОТВУВАЊЕ НА УЧЕНИЦИТЕ ЗА 21-ОТ ВЕК

СОЗДАВАЊЕ ИНОВАТИВНИ УЧИЛИШТА: ПОДГОТВУВАЊЕ НА УЧЕНИЦИТЕ ЗА 21-ОТ ВЕК СОЗДАВАЊЕ ИНОВАТИВНИ УЧИЛИШТА: ПОДГОТВУВАЊЕ НА УЧЕНИЦИТЕ ЗА 21-ОТ ВЕК Скопје, 2009 Проект за основно образование ПРИРАЧНИК ЗА УЧИЛИШНИTE ТИМОВИ ЗА ПРОФЕСИОНАЛЕН РАЗВОЈ Скопје, 2009 Проект за основно образование

More information

РЕФОРМАТА НА ЈАВНАТА АДМИНИСТРАЦИЈА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

РЕФОРМАТА НА ЈАВНАТА АДМИНИСТРАЦИЈА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Проектот ИПА 2 Механизам за граѓанските организации e спроведуван од ЕВРОТИНК, Еко-свест, Реактор и Зенит. Овој проект е финансиран од Европската Унија, ИПА Програма за граѓанско општество и медиуми 2014,

More information

Пол Машки Датум на раѓање 13/10/1986г Националност Македонец. Асистент / Помошник предавач. Систем администратор и помошник сметководител

Пол Машки Датум на раѓање 13/10/1986г Националност Македонец. Асистент / Помошник предавач. Систем администратор и помошник сметководител Кратка биографија ЛИЧНИ ИНФОРМАЦИИ Виктор Денковски Доне Божинов бб, 1300 Куманово, Р. +389 2 3240 700 Viktor.denkovski@gmail.com; viktor@fvm.ukim.edu.mk Linkedin Profile http://www.linkedin.com/pub/viktordenkovski/18/b9/762

More information

Општествена интеграција на жртвите на трговија со луѓе: Проценка на институционалните капацитети на Македонија за заштита на жртвите на трговија со

Општествена интеграција на жртвите на трговија со луѓе: Проценка на институционалните капацитети на Македонија за заштита на жртвите на трговија со Општествена интеграција на жртвите на трговија со луѓе: Проценка на институционалните капацитети на Македонија за заштита на жртвите на трговија со луѓе 06 Ноември 2009 Реинтеграцијата на жртвите на трговија

More information

Чекорите до Национален младински совет MЛАДИНСКО ОРГАНИЗИРАЊЕ ВО МАКЕДОНИЈА

Чекорите до Национален младински совет MЛАДИНСКО ОРГАНИЗИРАЊЕ ВО МАКЕДОНИЈА Чекорите до Национален младински совет MЛАДИНСКО ОРГАНИЗИРАЊЕ ВО МАКЕДОНИЈА Издавач: Национален младински совет на Македонија www.nms.org.mk info@nms.org.mk За издавачот: Ивана Давидовска, претседател

More information

Стратегија за промоција на извозот и препораки зa реорганизирање на Агенцијата за странски инвестиции и промоција на извозот -Инвест Македонија

Стратегија за промоција на извозот и препораки зa реорганизирање на Агенцијата за странски инвестиции и промоција на извозот -Инвест Македонија Република Македонија Министерство за економија МЕЃУНАРОДНА ТЕХНИЧКА ПОМОШ ЗА УНАПРЕДУВАЊЕ И РЕОРГАНИЗИРАЊЕ НА ИНВЕСТ МАКЕДОНИЈА ЗА ЗАПОЧНУВАЊЕ НА ЗАДАЧИ СО ЦЕЛ ПРОМОВИРАЊЕ НА ИЗВОЗОТ Стратегија за промоција

More information

КОНКУРС. За запишување студенти на факултетите на Универзитетот на Југоисточна Европа во академската 2012/2013 година

КОНКУРС. За запишување студенти на факултетите на Универзитетот на Југоисточна Европа во академската 2012/2013 година КОНКУРС За запишување студенти на факултетите на Универзитетот на Југоисточна Европа во академската 2012/2013 година Врз основа на член 108 од Законот за високото образование (Службен весник на Р. М бр.

More information

УНИВЕРЗИТЕТ СВ.КИРИЛ И МЕТОДИЈ во СКОПЈЕ Економски факултет - Скопје САШО ЌОСЕВ АГРАРНА ПОЛИТИКА

УНИВЕРЗИТЕТ СВ.КИРИЛ И МЕТОДИЈ во СКОПЈЕ Економски факултет - Скопје САШО ЌОСЕВ АГРАРНА ПОЛИТИКА УНИВЕРЗИТЕТ СВ.КИРИЛ И МЕТОДИЈ во СКОПЈЕ Економски факултет - Скопје САШО ЌОСЕВ АГРАРНА ПОЛИТИКА Скопје, 2015 Издавач: Универзитет Св. Кирил и Методиј во Скопје Ректор: Проф. д-р Велимир Стојковски Рецензенти:

More information

Западен Балкан - Препорака за учество на јавноста

Западен Балкан - Препорака за учество на јавноста Западен Балкан - Препорака за учество на јавноста Преамбула Министрите надлежни за реформите на јавната администрација во државите на Западниот Балкан, Согледувајќи дека реформата на јавната администрација

More information

СТРАТЕГИСКИ МЕНАЏМЕНТ НА ЧОВЕЧКИ РЕСУРСИ ВО ТУРИЗМОТ

СТРАТЕГИСКИ МЕНАЏМЕНТ НА ЧОВЕЧКИ РЕСУРСИ ВО ТУРИЗМОТ СТРАТЕГИСКИ МЕНАЏМЕНТ НА ЧОВЕЧКИ РЕСУРСИ ВО ТУРИЗМОТ АБСТРАКТ: Снежана БАРДАРОВА 1, Златко ЈАКОВЛЕВ и Цане КОТЕСКИ Универзитет Гоце Делчев - Штип, Факултет за туризам и бизнис логистика - Гевгелија e-mai:

More information

Policy Position Papers Од областа на Царина

Policy Position Papers Од областа на Царина Policy Position Papers Од областа на Царина Увоз на стока Недостатоци во увозната документација, казнени одредби за увозникот и овозможување на соодветна правна заштита Формулар за идентификување на проблеми

More information

Проект. "Национален рурален парламент како глас на руралното. население" ПРОГРАМА ЗА МАЛИ ГРАНТОВИ ПОВИК И УПАТСТВО ЗА ПРИЈАВУВАЊЕ

Проект. Национален рурален парламент како глас на руралното. население ПРОГРАМА ЗА МАЛИ ГРАНТОВИ ПОВИК И УПАТСТВО ЗА ПРИЈАВУВАЊЕ ИПА Програма за граѓанско општество и медиуми 2015 Поддршка на организациите на граѓанското општество во рамките на Акцискиот план за граѓанско општество 2015 година Проект "Национален рурален парламент

More information

МОДЕЛИРАЊЕ И ЕВАЛУАЦИЈА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА СИСТЕМИТЕ НА БИЗНИС ИНТЕЛИГЕНЦИЈА ВО КОМПАНИИТЕ

МОДЕЛИРАЊЕ И ЕВАЛУАЦИЈА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА СИСТЕМИТЕ НА БИЗНИС ИНТЕЛИГЕНЦИЈА ВО КОМПАНИИТЕ Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Економски факултет - Прилеп Дејан Здравески, м-р. МОДЕЛИРАЊЕ И ЕВАЛУАЦИЈА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА СИСТЕМИТЕ НА БИЗНИС ИНТЕЛИГЕНЦИЈА ВО КОМПАНИИТЕ - ДОКТОРСКА ДИСЕРТАЦИЈА

More information

ЦИВИКА МОБИЛИТАС МАЛИ АКЦИСКИ ГРАНТОВИ

ЦИВИКА МОБИЛИТАС МАЛИ АКЦИСКИ ГРАНТОВИ ЦИВИКА МОБИЛИТАС МАЛИ АКЦИСКИ ГРАНТОВИ ПОВИК ЗА ПРЕДЛОЗИ Реф. бр. ЦМ-МАК-01 ОБРАЗЕЦ ЗА ПРИЈАВА (се пополнува/поднесува само доколку апликантот е писмено поканет да поднесе пријава) Апликант: Име на акцијата:

More information

Основи и развој на. Основи и развој на е-влада

Основи и развој на. Основи и развој на е-влада Основи и развој на е-влада Основи и развој на е-влада 1 Издавачи: УСАИД/Проект за е-влада Министерство за информатичко општество Фондација Метаморфозис За издавачите: Елена Стаматоска, директор на УСАИД/Проект

More information

МАГИСТЕРСКИ ТРУД НА ТЕМА:

МАГИСТЕРСКИ ТРУД НА ТЕМА: Универзитет Гоце Делчев Штип Економски факултет МАГИСТЕРСКИ ТРУД НА ТЕМА: ПРЕТПРИЕМНИЧКИ МЕНАЏМЕНТ И ФИНАНСИРАЊЕ НА МАЛИ ПРЕТПРИЈАТИЈА Ментор: Кандидат: Проф. д-р Ристо Фотов Катица Николова - 20859 Штип,

More information

ПРОЦЕС НА ПРОМЕНИ ВО МАРКЕТИНГ СТРАТЕГИЈАТА И СТРУКТУРАТА

ПРОЦЕС НА ПРОМЕНИ ВО МАРКЕТИНГ СТРАТЕГИЈАТА И СТРУКТУРАТА ПРОЦЕС НА ПРОМЕНИ ВО МАРКЕТИНГ СТРАТЕГИЈАТА И СТРУКТУРАТА Апстракт Организациската промена е компонента на современото претпријатие,бидејќи се смета дека процесот на промените го подобрува работниот систем.при

More information

Разбирање на проширувањето

Разбирање на проширувањето European Commission Разбирање на проширувањето Политика за проширување на Европската Унија Предговор областа на мир, стабилност и демократија на нашиот континент и се зајакна европската економија преку

More information

Преземање сертификат користејќи Mozilla Firefox

Преземање сертификат користејќи Mozilla Firefox УПАТСТВО Преземање сертификат користејќи Mozilla Firefox Верзија: 4.0 Датум: 10.01.2018 103.11 КИБС АД Скопје 2017 КИБС АД Скопје, сите права задржани http://www.kibstrust.mk Содржина 1. Како да го преземам

More information

Повик за поддршка на локални граѓански организации

Повик за поддршка на локални граѓански организации Проект: Со критичко мислење до граѓани со медиумска умешност КриТинк Метаморфозис, фондација за интернет и општество и Евротинк - Центар за европски стратегии во рамки на проектот Со критичко мислење до

More information

Структурирани бази на наставни материјали и дигитална трансформација. студија на случај Република Македонија

Структурирани бази на наставни материјали и дигитална трансформација. студија на случај Република Македонија Структурирани бази на наставни материјали и дигитална трансформација 2 Содржина Листа на табели... 7 Листа на графикони... 10 1. ВОВЕД... 11 1. 1. Мотивација, предмет и цел на истражувањето... 11 1. 2.

More information

Зошто ни е потребен слободниот пристап до информации од јавен карактер и што претставува овој концепт?

Зошто ни е потребен слободниот пристап до информации од јавен карактер и што претставува овој концепт? ,,Secrecy, being an instrument of conspiracy, ought never to be the system of a regular government. Зошто ни е потребен слободниот пристап до информации од јавен карактер и што претставува овој концепт?

More information

Универзитет за туризам и менаџмент во Скопје 2014/2015. Проф. д-р Сашо Кожухаров

Универзитет за туризам и менаџмент во Скопје 2014/2015. Проф. д-р Сашо Кожухаров Универзитет за туризам и менаџмент во Скопје 2014/2015 Проф. д-р Сашо Кожухаров Детерминирање на менаџирањето на ризикот Процес на менаџирање на ризикот Одлучување и донесување одлуки Системи за поддржувањето

More information