ПРОЦЕНКА НА РАНЛИВОСТА И МЕРКИ НА АДАПТАЦИЈА НА ЗЕМЈОДЕЛИЕТО ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

Transcription

1 ПРОЦЕНКА НА РАНЛИВОСТА И МЕРКИ НА АДАПТАЦИЈА НА ЗЕМЈОДЕЛИЕТО ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА ТРЕТА КОМУНИКАЦИЈА ЗА КЛИМАТСКИ ПРОМЕНИ Проф. Душко Мукаетов

2 Цели и задачи на Националниот извештај 1. Оценка на ранливоста на земјоделието во однос на климатските промени во Југо- Источниот дел на Р. Македонија; 2. Дизајн на мерки за адаптација и оценка на нивнот влијание кај неколку тест култури; 3. Економска анализа; 4. Пресметка на моменталните и идни потреби за вода во ЈИ Регион во услови климатски промени;

3 Оценка на ранливоста Методологија - примена на ClimIndices моделот за голем број на климатски параметри и индикатори, врз основа на долгогдишна серија од дневните мерење на одредени климатски параметри, - примена на ГИС моделирање Inverse Distant Weight за моделирање на просторната дитрибуција на одредени климатски параметри во одредени временски периоди

4

5 Средна годишна температура на воздухот, во о С Суб региони Година Ј.И. регион просек Просек за Р.М Просек

6 Средна годишна температура на воздухот, во о С

7 Просторна дистрибуција на средната годишна температура на воздухот за период

8 Средна годишна температура на воздухот, во о С - вегетација Година Субрегиони Ј.И. регион просек Просек на Р.М Просек

9 Средна годишна температура на воздухот, во о С - вегетација

10 Сума на активни температури-gdd Година Субрегиони ЈИ регион просек Просек на Р.М Просек

11 Сума на активни температури-gdd Сума на активни температури

12 Должина на вегетативна сезона ЈИ Година Вредност регион просек EGS SGS GSL EGS SGS GSL EGS SGS GSL EGS SGS GSL EGS SGS GSL EGS SGS GSL EGS SGS GSL GSL Разлики 2 SGS EGS

13 Должина на вегетативна сезона Последен мраз, [ден во годината] Last air frost, [day of the year] Log. (Last air frost, [day of the year]) почеток на вегетативната сезона: кога пет последователни дена имаат T avg > T c крај на вегетативната сезона: кога пет последователни дена имаат T avg < T c o C (Tc > 5.6)

14 Просечни годишни врнежи Година ЈИ регион просек Просек на Р.М Просек

15 Просечни годишни врнежи

16 Просечни годишни врнежи-вегетација

17 Просторна дистрибуција на средната годишна температура на воздухот за период

18 Евапотранспирација,mm Година ЈИ регион просек Просек на РМ Просек

19 Евапотранспирација

20 Проценка на влијанието на мерките на адаптација во услови на климатски промени CropSyst (Cropping Systems Simulation Model) е модел кој врз основа на неколку сета на влезни податоци, го симулира порастот на растението. Основна цел е да го проучи ефектот од различните системи на обработка и агротехника на растенијата, врз нивната продуктивност и животната средина. - Климатски податоци: сончева радијација, брзина на ветер и релативна влажност на воздухот, референтна евапотранспирација, воздушна влага. - Почвени податоци: дебелина на почвен слој, максимален воден капацитет, точка на венење, полски воден капацитет, привидна густина, текстура, механички осстав, органска материја и сл. - Податоци за растенијата изразени во бројки, а кои се однесуваат на: фенолошките, морфолошки, податоци за порастот, растителни остатоци

21 Пченица Агро менаџменет сценарија SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 СЕИДБА Длабочина на сење [m] Ден во годината Додатно гориво 0.01 m на 1 ha ЖЕТВА Изгубена фракц. од прин.[%] Изгубена фракц Изгубена фракц НАВОДНУВАЊЕ Тип на наводнување Без наводнување Веш.дожд Веш.дожд Веш.дожд Веш.дожд Веш.дожд Почеток-ден во годината Крај-ден во годината Норма на залевањ е[mm] Број на залевања на 20д Норма на навод. [m 3 /ha] 0 1, ,200 1,200 1,800 ПРИНОСИ Разлика во принос ,275 1,002 Разлика во принос ,418 1,901

22 Намалување на приносот кај пченицата без мерки на адаптација во 2025 и 2050

23 Ефекти од меркита за адаптација врз приносот кај пченицата во 2025 и 2050

24 Пченка Агро менаџменет сценарија SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 SC 9 PLANTING Длабочина на сење [m] Ден во годината Додатно гориво 0.01 m на 1 ha ЖЕТВА Изгубена фракц. од прин.[%] Изгубена фракц Изгубена фракц НАВОДНУВАЊЕ Тип на наводнување Без нав. Веш.дож Веш.дож Веш.дож Капково Бразди Бразди Бразди Веш. дож BORDER IRRIGATION Почеток-ден во годината Крај-ден во годината Норма на залевањ е[mm] Број на залевања на 14д на 14д Норма на навод. [m 3 /ha] 0 3,000 2,400 1,600 3,900 3,000 2,400 1,600 1,392 1,392 ПРИНОСИ Разлика во принос ,929 3,027 2,834 1,112 2,569 2,728 2,042 1,063 1, Разлика во принос ,262 1, ,203 1,180 1, ,

25 Намалување на приносот кај пченката без мерки на адаптација во 2025 и 2050

26 Ефекти од мерките за адаптација врз биомасата и приносот кај пченката во 2025 и 2050

27 Сончоглед Агро менаџменет сценарија SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 СЕИДБА Длабочина на сење [m] Ден во годината Додатно гориво 0.01 m на 1 ha ЖЕТВА Изгубена фракц. од прин.[%] Изгубена фракц Изгубена фракц НАВОДНУВАЊЕ Тип на наводнување Без.нНавод. Веш.дож Веш.дож Веш.дож Капково Бразди Бразди Бразди Веш. дож Почеток-ден во годината Крај-ден во годината Норма на залевање [mm] Број на залевања на 20д Норма на навод. [m 3 /ha] 0 2,000 1,500 1,400 1,800 2,000 1,500 1,400 1,500 ПРИНОСИ Разлика во принос Разлика во принос

28 Намалување на приносот кај пченката без мерки на адаптација во 2025 и 2050

29 Ефекти од мерките за адаптација врз приносот кај сончогледот во 2025 и 2050

30 Процена на економската одржливост на предложените сценарија за адаптација во земјоделството Процената на економската одржливоста на предложените модел сценарија за климатските промени во земјоделскиот сектор беа направени врз основа на: Анализа на дополнителните трошоци и приходи; Економска оправданост на вложувањето и Праг на рентабилноста. Резултатите од модел сценаријата за климатските промени беа екстраполирани на национално ниво.

31 Процена на економската одржливост на предложените сценарија за адаптација во земјоделството Дополнителните трошоци кои се создаваат како резултат на предложените сценарија се: Дополнителна потрошувачка на горива за орања на екстра длабочина од 1 cm; Намалување на приносот како резултат на загубена фракција; Дополнителна вода за наводнување; Амортизација на инвестицијата (брана и систем за наводнување) и Трошоци за годишно одржување на инвестицијата

32 Пченица Главни индикатори на сценариото SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 Сеење Длабочина на сеење[m] Екстра гориво за 1 cm (l/ha) ЖЕТВА Загуба на фракција [%] Загубен принос 2025 (kg) Загубен принос 2050 (kg) НАВОДНУВАЊЕ Тип на наводнување нема распрскувач распрскувач распрскувач распрскувач распрскувач Количина[mm] Број на наводнувања на 20 д Вкупно потребна вода [m 3 /ha] 0 1, ,200 1,200 1,800 ПРИНОС Разлика во принос 2025 (kg) ,275 1,002 Разлика во принос 2050 (kg) ,418 1,901

33 Пченица Анализа на дополнителните трошоци и приходи (EUR) SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 Екстра трошоци гориво за 1 cm (l/ha) Екстра трошоци за загубена фракција Трошок за одржување брана Одржување систем за наводнување Трошок за вода за наводнување Вкупно дополнителни трошоци Вкупно дополнителен приход Дополнителна бруто маржа Амортизација брана Амортизација систем за наводнвуање Добивка пред оданочување Данок Добивка/Загуба

34 Пченица Анализа на дополнителни трошоци и приходи До 2025 во EUR SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 Вкупно дополнителни трошоци Вкупно дополнителен приход Добивка пред оданочување Данок Добивка/Загуба до 2025 во EUR SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 Вкупно дополнителни трошоци Вкупно дополнителен приход Добивка пред оданочување Данок Добивка/Загуба

35 Пченка Главни индикатори на сценариото SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 SC 9 Сеење Длабочина на сеење[m] Екстра гориво за 1 cm (l/ha) ЖЕТВА Загуба на фракција [%] Загубен принос 2025 (kg) Загубен принос 2050 (kg) НАВОДНУВАЊЕ капка по капка Тип на наводнување нема распрскува распрскува распрскува бразди бразди бразди распрскува леи Количина[mm] Број на наводнувања на 14 д на 14 д Вкупно потребна вода [m 3 /ha] 0 3,000 2,400 1,600 3,900 3,000 2,400 1,600 1,392 1,392 ПРИНОС Разлика во принос 2025 (kg) -1,929 3,027 2,834 1,112 2,569 2,728 2,042 1,063 1, Разлика во принос 2050 (kg) -2,477 1,262 1, ,203 1,180 1, ,

36 Пченка Анализа на дополнителни трошоци и приходи До 2025 во EUR SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 SC 9 Дополнителни трошоци Дополнителен приход Добивка пред данок Данок Добивка/Загуба до 2025 во EUR SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 SC 9 Дополнителни трошоци Дополнителен приход Добивка пред данок Данок Добивка/Загуба

37 Сончоглед Главни индикатори на сценариото SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 Сеење Длабочина на сеење[m] Екстра гориво за 1 cm (l/ha) ЖЕТВА Загуба на фракција [%] Загубен принос 2025 (kg) Загубен принос 2050 (kg) НАВОДНУВАЊЕ капка по капка Тип на наводнување нема распрскува распрскува распрскува бразди бразди бразди распрскува Количина[mm] Број на наводнувања на 20 д Вкупно потребна вода [m 3 /ha] 0 2,000 1,500 1,400 1,800 2,000 1,500 1,400 1,500 ПРИНОС Разлика во принос 2025 (kg) Разлика во принос 2050 (kg)

38 Сончоглед Анализа на дополнителни трошоци и приходи До 2025 во EUR SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 Дополнителни трошоци Дополнителен приход Добивка пред данок Данок Добивка/Загуба до 2025 во EUR SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 Дополнителни трошоци Дополнителен приход Добивка пред данок Данок Добивка/Загуба

39 Анализа на економската одржливост Хипотеза 1. Фармерот има пристап до вода - Системот за собирање вода (брана/резервоар) и системот за наводнување постојат Пченица SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 ПВ НСВ -2, ,360 3,533 3,549 ИСВ 6% Пченка SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 SC 9 ПВ НСВ -8,943 6,268 5,988 2,721 4,886 5,574 4,434 2,561 4,883 1,683 ИСВ 0.06 Сончоглед SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 ПВ НСВ -4,580 2,673 2,717 1,978 2,366 2,268 1,701 1,710 2,538 ИСВ 0.06 ПВ период на враќање НСВ нето сегашна вредност ИСВ интерна стапка на враќање

40 Анализа на економската одржливост Хипотеза 2. Фармерот има пристап до вода, но нема систем за наводнување - системот за собирање вода (брана/резервоар) постои Пченица SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 ПВ НСВ -2,629-1,969-2, ,524 1,539 ИСВ 6% 0.00% 0.00% 2.76% 13.08% 11.49% Пченка SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 SC 9 ПВ НСВ -8,943 4,259 3, ,250-9,704-10,789-12,828 2,874-13,787 ИСВ % 36.32% 10.40% -0.23% 0.00% 0.00% 0.00% 24.59% 0.00% Сончоглед SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 ПВ НСВ -4, ,886-13,279-13,769-13, ИСВ % 15.01% 3.25% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 13.29%

41 Анализа на економската одржливост Хипотеза 3. Фармерот нема пристап до вода - Системот за собирање вода (брана/резервоар) и системот за наводнување треба да се инвестираат Пченица SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 ПВ НСВ -2,629-3,367-3,234-2, ИСВ 6% 0.00% 0.00% 0.00% 6.42% 5.30% Пченка SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 SC 9 ПВ НСВ -8,943 1,237 1,509-1,022-7,117-12,743-13,281-14,587 1,331-15,355 ИСВ % 10.23% 3.19% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 10.32% 0.00% Сончоглед SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 ПВ НСВ -4,580-1,518-1,004-1,654-7,819-15,414-15,435-15,332-1,192 ИСВ % 0.66% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% -0.52%

42 Праг на рентабилноста Пченица SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 Најниска продажна цена Највисока цена на вода Мах број на години со загубен род Мах загуба на род 0% 0% 0% 96% 0% 0% 0% 0% 0% Max износ на инвестиција во брана цела 1,464 Max инвестиција во систем цела Пченка SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 SC 9 Најниска продажна цена Највисока цена на вода Мах број на години со загубен род Мах загуба на род 81% 74% 0% 0% 0% 0% 0% 73% 0% Max износ на инвестиција во брана цела цела цела -6 Max инвестиција во систем цела цела цела 60 Сончоглед SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 Најниска продажна цена Највисока цена на вода Мах број на години со загубен род Мах загуба на род Max износ на инвестиција во брана Max инвестиција во систем ,

43 Екстраполација Просечено годишно екстра приноси (во тони) SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 SC 9 Пченица -65,232 21,665 10,832 62, , ,159 Пченка -70,190 53,436 49,096 28,028 48,190 49,068 40,966 26,746 41,376 18,946 Сончоглед -2,924 1,791 1,673 1,346 1,629 1,614 1,260 1,240 1,567 Дополнителна годишна потреба од вода (во милион m 3 ) SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 SC 9 Пченица Пченка Сончоглед Просечен годишен финансиски резултат(нсв во EUR) SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 SC 9 Пченица Пченка Сончоглед Потребни субвенции за конструкција на систем за собирање на вода (брана/резервоар во милион EUR) SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 SC 9 Пченица Пченка Сончоглед Даноци на дополнителен приход (во милион EUR) SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 SC 4 SC 5 SC 6 SC 7 SC 8 SC 9 Пченица Пченка Сончоглед

44 БЛАГОДАРАМ ЗА ВНИМАНИЕТО Мукаетов Душко УКИМ Земјоделски институт-скопје

45 АКЦИИ 1. Оснивање на национален фонд за тестирање на мерките за адаптација и интродукција на нови резистентни сорти во однос на сушата 2. СУбвенции за имплементација на адаптивни мерки за професионалните фармери 3. Селекција на нови сорти како и отпочнивање на експериментална програма за поттикнување на адаптибилноста на растенијата кон климатските промени 4. Развој на техники и производни практики, практики за поефикано искористување на ѓубривата и водата, како и практики за конзеравација на почвата, на површини во реоните кои се најмногу погодени од климатските промени 5. Implement the Policy for Biofuels in Macedonia, which will consider the use of biofuels as an alternative to fossil fuels in agricultural machinery. 6. Establishing of national network for long term monitoring of agro climatic and agroedaphyc parameters as a prerequisite for efficient planning and implementation of adaptive measures 7. Establishing of National center for drought and yield forecasting 8. Development of criteria and identification of LUT and AEZ