Прирачник за стратешко планирање на комуникациите. Отворена општина задоволни граѓани

Size: px
Start display at page:

Download "Прирачник за стратешко планирање на комуникациите. Отворена општина задоволни граѓани"

Transcription

1 Елена Симоноска Билјана Бејкова Прирачник за стратешко планирање на комуникациите Отворена општина задоволни граѓани

2 ЕЛЕНА СИМОНОСКА БИЛЈАНА БЕЈКОВА ПРИРАЧНИК ЗА СТРАТЕШКО ПЛАНИРАЊЕ НА КОМУНИКАЦИИТЕ: ОТВОРЕНА ОПШТИНА ЗАДОВОЛНИ ГРАЃАНИ ДЕКЕМВРИ 2011

3 Ставовите и мислењата изразени во оваа публикација, не ги одразуваат секогаш ставовите на Balkan Trust for Democracy или на German Marshall Fund of the United States, или нивните партнерски организации.

4 СОДРЖИНА ВОВЕД... 5 ПРИНЦИПИ НА КОМУНИКАЦИЈА...8 ОСНОВНИ ЧЕКОРИ ЗА ПОДГОТОВКА НА КОМУНИКАЦИСКА СТРАТЕГИЈА....9 АНАЛИЗА НА СОСТОЈБИТЕ ЦЕЛИ НА СТРАТЕГИЈАТА Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 3

5 СОДРЖИНА ЦЕЛНИ ЈАВНОСТИ КАНАЛИ И АЛАТКИ ЗА КОМУНИКАЦИЈА...23 РЕАЛИЗАЦИЈА НА КОМУНИКАЦИСКАТА СТРАТЕГИЈА...32 ПРИСТАП...32 РЕСУРСИ ЗА СПРОВЕДУВАЊЕ НА СТРАТЕГИЈАТА...33 ТИМ ЗА СПРОВЕДУВАЊЕ НА СТРАТЕГИЈАТА...34 НОСИТЕЛИ НА АКТИВНОСТИТЕ ЗА РЕАЛИЗАЦИЈА...34 МОНИТОРИНГ И ЕВАЛУАЦИЈА...35 ДОПОЛНИТЕЛНИ ИНФОРМАЦИИ СОДРЖИНА НА ЦД...38 ЗА НВО ИНФОЦЕНТАРОТ Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

6 ВОВЕД Постојаната, навремената и двонасочната комуникација со јавноста е еден од суштинските елементи во управувањето на секоја отворена и отчетна ло кална власт. Само преку секојдневно и отворено информирање на граѓаните за ра бота та, општината може да очекува доверба, поддршка, но и активно учество во процесот на креирање политики и нивното спроведување. Односите со јавноста се можност општината да се претстави пред јавноста, да ги анимира граѓаните, да ги вклучи во процесот на креирање на општинските по ли ти ки и да воспостави функционален граѓански сервис. Едновремено, односите со јавноста се единствениот ефикасен начин граѓаните да имаат увид во тоа дали ло кални те власти работат во интерес на локалната заедница. Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 5

7 ВОВЕД Комуницирањето со јавноста е комплексен и долготраен процес кој содржи серија активности и елементи: информации, канали и начини на шире ње на информациите, начини на изразување, заинтере сирани или незаинтересирани јавности, време на информирање, причини и цели на информирањето, навики на информирање на целните јавности и др. Од друга страна, планираното комуницирање никогаш не смее да биде цел сама за себе, туку, претставува еден од начините за остварување на целите на секоја орга ни зација, а во овој случај, на локална власт. Оттука произлегува и потребата од систематизиран и стратешки пристап во обраќањето до јавноста, како и потребата од организирано собирање повратни ставови и реакции од јавноста. Комуникациската стратегија претставува рамка за планирано и ефикасно спроведување на комуни каци ите на локалната власт, како и основа за подготовка на детални годишни програми за спроведување на комуникациските активности. Стратегија е документ кој го дефинира системот на пре не сување јасна порака до сите целни јавности. Таа претставува документ кој ги обединува сите кому ни кациски ресурси, кој овозможува максимално иско ристување на комуникациските капацитети на локалната самоуправа и кој едновремено обезбе дува планско и ефикасно надминување на клучните комуникациски слабости и недостатоци. Комуни ка циската стратегија, исто така, овозможува контрола врз начините на комуникација и мерењето на резултатите од 6 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

8 ВОВЕД комуникацијата. Во Македонија, до 2011 година, речиси немаше општина која има подготвено и усвоено стратегија за кому никација со јавноста. Имајќи ја предвид оваа сла бост на општините, од една страна и потребата за стратешки и плански пристап во комуникациите на секоја ло кална власт, од друга страна, НВО Инфоцентарот со финансиска поддршка на The Balkan Trust for Democracy, во рамките на проектот Односи со јавноста за транспарентна локална самоупрва (2): Отворена општина задоволни граѓани, се обиде да направи пионерски чекор и да им помогне на неколку општини да ја подготват и да ја усвојат својата прва комуникациска стра те гија. Како резултат на овој проект, општините Струмица, Штип, Кочани и Виница ги добија првите комуникациски стратегии, а општина Велес го започна процесот на подготовка на својата стратегија која се очекува да биде финализирана во текот на 2012 година. Едновремено, општините Струмица, Штип, Кочани, Виница, како и Арачиново и Чучер Сандево ги подготвија и своите годишни планови за комуникација со јавноста на локално ниво за 2012 година. Финална активност во рамките на проектот претста ву ва овој прирачник за стратешко плани ра ње на ко му никациите, замислен како едноста вен и лесно разбирлив водич низ про це сот на креи рање и релизира ње на комуникација та на се која локална власт со нејзи ните граѓани. Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 7

9 ВОВЕД ПРИНЦИПИ НА КОМУНИКАЦИЈА Комуникацијата со јавноста е обврска на локалната власт и таа претставува редовен и задолжителен дел од нејзината работа. Општините треба да ја спроведуваат комуникацијата со јавноста врз основа на следниве принципи: Комуникацијата да претставува составен и нераскинлив дел од сите активности на општината; Процесот на комуникација да биде јасен и разбирлив; Комуникацијата да биде навремена; Комуникацијата да биде отворена, чесна и искрена; Информациите да бидат вистинити и достапни до сите; Комуникацијата да се одвива двонасочно меѓу општината и нејзините јавности. 8 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

10 ОСНОВНИ ЧЕКОРИ ЗА ПОДГОТОВКА НА КОМУНИКАЦИСКА СТРАТЕГИЈА Односите со јавноста се долготраен процес, кој бара вклучување на повеќе актери. Иако навидум за односите со јавноста се одговорни портпаролите, лицата назначени како референти за односи со јавноста или (во мал број општини) одделенијата за односи со јавноста, комуницирањето со граѓаните и пренесувањето точни информации во вистинско време, зависи од сите вработени во општинската администрација. Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 9

11 ОСНОВНИ ЧЕКОРИ ЗА ПОДГОТОВКА НА КОМУНИКАЦИСКА СТРАТЕГИЈА Стратешкиот пристап во комуницирањето со јавностите е единствениот начин да се опфатат сите елементи на комуникацијата, да се ангажираат вистинските луѓе, да се запазат роковите, да се избегнат непотребните трошоци. Едновремено, комуникациската стратегија дава целосен преглед врз комуникациските активности и нивната директна поврзаност со стратешките и програмските цели на општината. За да може да ги оствариме целите, процесот мора да биде осмислен и планиран. Истовремено, мора во себе да ги содржи сите потребни елементи на комуницирањето и да даде одговор на неколку многу едноставни прашања: ЗОШТО КОМУНИЦИРАМЕ? СО КОГО ЌЕ КОМУНИЦИРАМЕ? КАКО ЌЕ КОМУНИЦИРАМЕ? КОГА ЌЕ КОМУНИЦИРАМЕ? КАКО ЌЕ ЗНАЕМЕ ДЕКА ЈА ОСТВАРИВМЕ ЦЕЛТА? 10 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

12 АНАЛИЗА НА СОСТОЈБИТЕ Пред започнувањето на подготовката на комуникациската стратегија, без разлика дали само ги информирате граѓаните за новините во општинскиот сервис, или сакате да ги поттикнете да се вклучат во јавните расправи за определени општински политики, или пак, ги информирате за активностите на градоначалникот и советот на општината, мора да дознаете што е можно повеќе за опкружувањето, но и за состојбите внатре во општината. Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 11

13 АНАЛИЗА НА СОСТОЈБИТЕ Овие неколку прашања можат да ви дадат идеја што треба да анализирате: Каква е сликата за општината кај граѓаните? Колкава е популарноста на градоначалникот? Што мисли јавноста за односите меѓу градоначалникот и општинскиот совет? Дали граѓаните и останатите целни јавности се задоволни од информациите што ги добиваат од локалната власт? На какви влијанија се подложни целните јавности? Како се информираат граѓаните и останатите целни јавности? Со какви комуникациски средства располага општината? Што мислат вработените за промените? Дали протокот на информации во општината се одвива непречено? Дали има доволно човечки ресурси и финансиски средства? 12 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

14 АНАЛИЗА НА СОСТОЈБИТЕ Анализата на состојбите може да ја направите на различни начини, во зависност од времето и средствата со кои располага општината: истражување на јавното мислење, фокус групи, анкети, состаноци со здруженија на граѓани или локалната бизнис заедница, состаноци и неформални разговори со вработените, анкетни листови за локалната администрација, согледувања и податоци од јавните претпријатија, SWOT анализа, ПЕСТ анализа, анализа на претходните искуства и др. ПЕСТ Е АКРОНИМ ЗА ПОЛИТИЧКА, ЕКОНОМСКА, СОЦИОЛОШКА И ТЕХНОЛОШКА АНАЛИЗА НА СОСТОЈБИТЕ ВО ОП- КРУЖУВАЊЕТО. ОВАА АНАЛИЗА ДАВА ПРЕГЛЕД НА МОМЕНТНАТА ПОЛИТИЧКА СИТУАЦИЈА, ВЛИЈАНИЕТО НА ЗАКО- НОДАВСТВОТО ВРЗ ЛОКАЛНАТА ЗАЕДНИЦА, ЕКОНОМСКАТА СОСТОЈБА ВО КОЈА СЕ НАОЃААТ ГРАЃАНИТЕ И ЛОКАЛ- НИТЕ БИЗНИСИ, БРОЈОТ НА ВРАБОТЕНИ / НЕВРАБОТЕНИ, СОЦИОЛОШКОТО И ДЕМОГРАФСКОТО ОПКРУЖУВАЊЕ НА ОПШТИНАТА, ОПШТОПРИФАТЕНИТЕ СТАВОВИ НА ГРАЃАНИТЕ, НИВОТО НА ОБРАЗОВАНИЕ, СТИЛОТ НА ЖИВЕЕЊЕ, КОРИСТЕЊЕТО НОВИ ТЕХНОЛОГИИ, ВЛОЖУВАЊА ВО ТЕХНОЛОГИИ... SWOT Е АКРОНИМ ОД АНГЛИСКИТЕ ЗБОРОВИ STRENGTH СИЛНИ СТРАНИ НА ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВА, WEAKNESSES СЛАБОСТИ ВО ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВА, OPPORTUNITIES МОЖНОСТИ КОИ ДОАЃААТ ОД НАДВОР И THREATS ЗА- КАНИ КОИ ДОАЃААТ ОД НАДВОРЕШНОТО ОПКРУЖУВАЊЕ. ОВАА АНАЛИЗА ДАВА ПРЕГЛЕД НА КАПАЦИТЕТИТЕ СО КОИ ВЕЌЕ РАСПОЛАГА ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВА, ШТО Е ОНА ВО КОЕ ДОПОЛНИТЕЛНО ТРЕБА ДА СЕ ВЛОЖУВА, КАКВА Е КОМУНИКАЦИСКАТА ИНФРАСТРУКТУРА ВНАТРЕ И НАДВОР ОД ОПШТИНАТА, ПРЕГЛЕД НА СОСТОЈБИТЕ ВО ЛОКАЛНА- ТА ЗАЕДНИЦА КОИ МОЖАТ ДА СЕ ИСКОРИСТАТ ЗА ОСТВАРУВАЊЕ НА ЦЕЛИТЕ НА ОПШТИНАТА, КАКО И ПРЕГЛЕД НА ЗАКАНИТЕ И ПРЕЧКИТЕ ВО ОСТВАРУВАЊЕТО НА ЦЕЛИТЕ НА ОПШТИНАТА. Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 13

15 АНАЛИЗА НА СОСТОЈБИТЕ ИСТРАЖУВАЊЕ НА ЈАВНОТО МИСЛЕЊЕ ИСТРАЖУВАЊЕТО НА ЈАВНОТО МИСЛЕЊЕ НА ГРАЃАНИТЕ И ДРУГИТЕ ЦЕЛНИ ЈАВНОСТИ ВООБИЧАЕНО ГО СПРОВЕДУ- ВААТ ПРОФЕСИОНАЛНИ АГЕНЦИИ ЗА ИСПИТУВАЊЕ НА ЈАВНО МИСЛЕЊЕ. ВАКВО ИСТРАЖУВАЊЕ МОЖЕ ДА НАРАЧА СЕКОЈА ЗАИНТЕРЕСИРАНА ОПШТИНА И ТОА НА НАЈРАЗЛИЧНИ ТЕМИ. ИСТРАЖУВАЊАТА СЕ СПРОВЕДУВААТ НА РЕ- ПРЕЗЕНТАТИВЕН ПРИМЕРОК ОД ЦЕЛНАТА ГРУПА ШТО ЈА ИНТЕРЕСИРА ОПШТИНАТА И РЕЗУЛТАТИТЕ ЗАРАДИ ПРОФЕ- СИОНАЛНИОТ ПРИСТАП СЕ ВЕРОДОСТОЈНИ. ТРЕБА ДА СЕ ИМА ПРЕДВИД ДЕКА ВАКВИТЕ ИСТРАЖУВАЊА СЕ СКАПИ И ТОКМУ ЗАТОА НЕ МОЖЕ СЕКОЈА ОПШТИНА ДА ГИ КОРИСТИ. ФОКУС ГРУПИ ФОКУС ГРУПИТЕ, КАКО МЕТОДА НА ГРУПНО ИНТЕРВЈУИРАЊЕ, ОВОЗМОЖУВААТ ПРЕКУ ИНТЕРАКЦИЈАТА НА МОДЕРА- ТОРОТ СО УЧЕСНИЦИТЕ ВО ФОКУС ГРУПАТА, НО И ПРЕКУ ИНТЕРАКЦИЈА НА УЧЕСНИЦИТЕ МЕЃУ СЕБЕ, ПРЕКУ ДОБРО ОСМИСЛЕНИ ПРАШАЊА ДА СЕ ИЗВЛЕЧАТ КОРИСНИ ПОДАТОЦИ ЗА ОПРЕДЕЛЕНИ ТЕМИ. ФОКУС ГРУПИТЕ МОЖЕ ДА СЕ КОРИСТАТ ЗА АНАЛИЗА НА ОДРЕДЕНИ СОСТОЈБИ КОГА: ЗАРАДИ ХИЕРАРХИЈАТА НЕ МОЖЕТЕ ДА ДОБИЕТЕ ИСКРЕНИ И ОТВОРЕНИ ОДГОВОРИ НА ОДРЕДЕНИ ПРАШАЊАТА ОД ПОДРЕДЕНИТЕ; НАВИКИТЕ, ПОТРЕБИТЕ И СТАВОВИТЕ НА ЦЕЛНИТЕ ЈАВНОСТИ СЕ МНОГУ ПОРАЗЛИЧНИ ОД ОНИЕ ШТО ОПШТИНАТА ГИ ПРЕТПОСТАВУВАЛА; ПРЕКУ АНКЕТНИ ЛИСТОВИ Е РЕЧИСИ НЕВОЗМОЖНО ДА СЕ ДОБИЕ ТОЧНА ИНФОРМАЦИЈА ЗА СТАВО- ВИТЕ НА ОПРЕДЕЛЕНА ЦЕЛНА ГРУПА, И ДР. 14 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

16 АНАЛИЗА НА СОСТОЈБИТЕ ВООБИЧАЕНО, ФОКУС ГРУПАТА ТРЕБА ДА Е СОСТАВЕНА ОД 6 ДО 10 УЧЕСНИЦИ, СО СЛИЧНИ ПОТРЕБИ, НАВИКИ, НИВО НА ОБРАЗОВАНИЕ. НА ПРИМЕР: САМО СОПСТВЕНИЦИ НА МАЛИ И СРЕДНИ ПРЕТПРИЈАТИЈА, ИЛИ САМО РАКОВОДИТЕ- ЛИ НА УСТАНОВИ ВО НАДЛЕЖНОСТ НА ОПШТИНАТА, САМО НОВИНАРИ ОД ЛОКАЛНИТЕ МЕДИУМИ, САМО ПРЕТСТАВ- НИЦИ НА ГРАЃАНСКИОТ СЕКТОР И ДР. КОГА АНАЛИЗИРАТЕ ЕДНА ТЕМА ИЛИ ПРАШАЊЕ, ПОТРЕБНО Е ДА ИНТЕРВЈУИРАТЕ БАРЕМ ТРИ ДО ПЕТ РАЗЛИЧНИ ФОКУС ГРУПИ, ЗА ДА ДОБИЕТЕ ПОШИРОКА ПРЕТСТАВА ЗА НИВНИТЕ ПОТРЕБИ, НАВИКИ И СТАВОВИ. ЕДНО ИНТЕРВЈУ СО ФОКУС ГРУПА НЕ ТРЕБА ДА ТРАЕ ПОВЕЌЕ ОД 90 МИНУТИ И ТРЕБА ДА СОДРЖИ НАЈМНОГУ ДЕСЕТ ДОБРО ДЕФИНИРАНИ ПРАШАЊА. СО СЕКОЕ ПРАШАЊЕ МОЖЕ ДА ПОСТАВИТЕ И ДОПОЛНИТЕЛНИ ПРАШАЊА, ВО ЗА- ВИСНОСТ ОД ДИНАМИКАТА И НАСОКАТА НА ИНТЕРВЈУТО, СЕКАКО И ВО ЗАВИСНОСТ ОД ОДГОВОРИТЕ НА ЧЛЕНОВИТЕ НА ФОКУС ГРУПАТА. НАЈДОБРО Е МОДЕРАТОРОТ НА ФОКУС ГРУПАТА, ИЛИ НАЈМНОГУ ДВАЈЦА МОДЕРАТОРИ, ДА НЕ СЕ ДИРЕКТНО ПО- ВРЗАНИ СО ОРГАНИЗАЦИЈАТА, ВО СЛУЧАЈОВ ОПШТИНАТА. ТРЕБА ДА СЕ НАДВОРЕШНИ, НЕЗАВИСНИ АНАЛИТИЧАРИ, КОИ НА ПОЧЕТОКОТ НА ИНТЕРВЈУТО ТОА И ЌЕ ГО НАГЛАСАТ. ВО ОДРЕДЕНИ СЛУЧАИ, КОГА САКАТЕ ДА ОБЕЗБЕДИТЕ ЦЕЛОСНА ИСКРЕНОСТ ВО ОДГОВОРИТЕ, МОДЕРАТОРОТ, КОЈ САМИОТ ЌЕ СЕ ПРЕТСТАВИ, НЕМА ПОТРЕБА ДА ГИ ЗНАЕ ИМИЊАТА НА ЧЛЕНОВИТЕ НА ФОКУС ГРУПАТА. ЗА ВРЕМЕ НА ИНТЕРВЈУТО СО ФОКУС ГРУПАТА НЕ ТРЕБА ДА БИДАТ ПРИСУТНИ ОПШТИНСКИ ПРЕТСТАВНИЦИ И НАЈ- ДОБРО Е ИНТЕРВЈУТО ДА СЕ СПРОВЕДУВА НА НЕУТРАЛНА ТЕРИТОРИЈА, А НЕ ВО ОПШТИНСКИТЕ ПРОСТОРИИ. Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 15

17 АНАЛИЗА НА СОСТОЈБИТЕ ПРИМЕР: ПРАШАЊА ЗА ЕДНА ФОКУС ГРУПА, ПОВРЗАНИ СО РАБОТАТА НА ОПШТИНАТА: ФОКУС ГРУПА: НЕВЛАДИНИ ОРГАНИЗАЦИИ НАВИКИ НА ИНФОРМИРАЊЕ: 1. Како се информирате за работата на општината? 2. Дали постои лице во општината задолжено за комуникација со невладините организации и како комуницирате со тоа лице? ПОЗНАВАЊА НА ОПШТИНАТА: 3. За кои проблеми и надлежности најчесто ја комуницирате општината? 4. Дали сте во тек со промените и процесите во општината? 5. Како се информирате за надлежностите на одделенијата и лицата задолжени во тие одделенија? ПОТРЕБИ: 6. Што најчесто ве интересира во однос на општината? (услуги и цени, процедури, тендери, конкурси, општи информации и отчет, како и каде се трошат средствата, како се собираат средствата, планови и стратегии) ПЕРЦЕПЦИЈА: 7. Кога ќе речеме општина, која е вашата прва ацосијација? 8. Како ја оценувате општината во однос на развиеноста? 16 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

18 ЦЕЛИ НА СТРАТЕГИЈАТА Пред да започнеме да комуницираме, треба да знаеме што сакаме да постигнеме. Дали сакаме да ги информираме граѓаните, дали сакаме да ги едуцираме, дали очекуваме промена во однесувањето на граѓаните, дали не интересира ставот и мислењето на граѓаните, дали очекуваме поддршка од граѓаните, дали сакаме поддршка од вработените или само сакаме да се пофалиме со добрата работа. Целите на стратегијата се клучниот елемент за успешно спроведување на комуникациската стратегија и треба внимателно да се дефинираат. Целитите на комуникациската стратегија треба да ги отсликуваат и надополнуваат стратеш Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 17

19 ЦЕЛИ НА СТРАТЕГИЈАТА ките и програмските цели на општината и никогаш не смеат да бидет цел сама за себе. Комуникацијата и комуникациските цели мора да бидат во служба на остварување на стратешките и програмските цели на општината. Комуникациската цел е темелот врз кој ги планираме комуникациите односно односите со јавноста. Од целта зависи со кои јавности или групи граѓани треба да комуницираме, кои начини на комуникација можеме да ги користиме, каков јазик и пораки ќе користиме и кога тоа треба да го направиме. Кога зборуваме за добро дефинирани комуникациски цели, во односите со јавноста, мислиме на т.н. СМАРТ (SMART) цели. Кратенката СМАРТ доаѓа од англиските зборови кои ги опишуваат карактеристиките на целта: S (SPECIFIC) со специфични карактеристики, квалитативно и квантитативно определени; M (MEASURABLE) мерливи според однапред одредени критериуми A (ATTAINED) реално можни и остварливи; R (RELEVANT) значајни, и за општината и за целните јавности; T (TIMEFRAME) можат да се реализираат во реален временски период. Значи, комуникациската цел мора да даде очекуван специфичен резултат (зголемување на познавањето/ информираноста, промена на мислењето и ставовите, усвојување на одредено однесување и др.), треба јасно да се обраќа до една или повеќе целни јавности, да биде мерлива, да се однесува, т.е. да ја надополнува конечната програмска цел и да може да се оствари во временската рамка на процесот на комуницирање. 18 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

20 ЦЕЛНИ ЈАВНОСТИ Кога во односите со јавноста зборуваме за целна јавност, мислиме на јавноста која за некое определено прашање е од интерес за општината. Генерално, сите граѓани во општината треба да се цел на комуницирањето на градоначалникот или на општинската администрација. Но не за сите прашања и не за секоја цел. Според најопштата дефиниција, јавноста е група луѓе со одредени заеднички карактеристики и интереси. На ова може слободно да се додаде забелешката дека одредена јавност може да е цел на интересот на општината само во определен временски период. Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 19

21 ЦЕЛНИ ЈАВНОСТИ Јавноста може да биде голема група луѓе: сите граѓани, даночните обврзници во општината, корисниците на општинските услуги, земјоделците, пензионерите, учениците во основните училишта, бизнис заедницата, туристите, пошироката јавност и др. Од друга страна, јавноста може да биде и мала група луѓе: дел од општинската администрација, раководителите на јавните претпријатија, советот на општината, сопствениците на локалните угостителски објекти, дописниците на националните медиуми, ЗЕЛС, подрачните министерства, донаторите и др. Генерално, јавностите се делат во две основни групи ВНАТРЕШНА ЈАВНОСТ градоначалникот, локалната администрација и советот на општината, и НАДВОРЕШНА ЈАВНОСТ корисници на услуги, државни институции, медиуми, граѓани, потенцијални инвеститори, невладини организации и др. Постои уште една поделба на јавностите, овој пат спо ред ангажираноста и заинтересираноста за определени прашања или проблеми. Така, јавностите ги делиме на: 20 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

22 ЦЕЛНИ ЈАВНОСТИ НЕ-ПУБЛИКА незаинтересирана, несвесна за проблемот, не презема никаква акција; ПАСИВНА ПУБЛИКА соочена со проблемот, но не го препознава; СВЕСНА ПУБЛИКА соочена со проблемот и го препознава; АКТИВНА ПУБЛИКА го препознава проблемот и е подготвена за акција. Оваа поделба, иако е општа, помага во согледувањето колкави ресурси и време се потребни за постигнување на саканата цел. Непишано правило во односите со јавноста е дека најмалку време и енергија треба да вложуваат во анимирање на не-публиката и на активната публика. Првите не ги интересира и никогаш нема да ги интересира испратената порака, па беспредметно е сите ресурси да се прошат на нив. Вторите, веќе се ангажирани и подготвени за акција, па со малку средства се стигнува до нив. Во фокусот на комуникацијата треба да останат пасивната публика, онаа од која се очекува да го препознае проблемот и свесната публика, која треба да се поттикне на акција. Најчесто, за остварување на една комуникациска цел, има повеќе целни јавности. Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 21

23 ЦЕЛНИ ЈАВНОСТИ ПРИМЕР: НЕКОЛКУ ГЕНЕРАЛНО УТВРДЕНИ ЦЕЛНИ ЈАВНОСТИ КОИ СЕ ОД ИНТЕРЕС НА ОПШТИНАТА: Општа јавност - граѓани Граѓани - корисници на оштинските услуги Даночни обврзници Урбани и месни заедници Бизнис заедница (инвеститори, бизнисмени, агробизнисмени и др.) Земјоделци Млади (деца, средношколци, студенти, младинци) Ранливи групи (сиромашни, невработени, стари луѓе) Малцински заедници Граѓански организации Донатори и меѓународни организации Туристи и посетители Медиуми (локални и национални) Институции Општинска администрација 22 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

24 КАНАЛИ И АЛАТКИ ЗА КОМУНИКАЦИЈА Изборот на начините и алатките за комуницирање зависи од природата, интересите и навиките на целната јавност, но исто така, зависи и од тоа со какви комуникациски канали располага општината, и секако од висината на финансиските средства за таа намена. Главен критериум во изборот на методите и на алатките за комуникација претставува нивната соодветност кон поставените цели, публиката, пораката, можноста за реализација на комуникацијата. Во повеќе мали општини низ Македонија, на пример, комуницирањето со јавноста преку медиумите претставува проблем зашто во овие заедници нема локални медиуми, а интересот на националните медиуми за локалните настани и активности е многу мал. Имајќи го Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 23

25 КАНАЛИ И АЛАТКИ ЗА КОМУНИКАЦИЈА предвид ова, медиумите како алатка за комуникација со жителите отпаѓаат и општината ќе треба да одбере посоодветни алатки за директна и индиректна комуникација со граѓаните. Со цел да оствари редовна и непречена комуникација, општината може да ги користи следниве основни канали за комуникација: Електронски средства Медиуми (локални и национални, печатени и електронски медиуми) Нови медиуми Печатени материјали Лична комуникација Други канали ЕЛЕКТРОНСКИ СРЕДСТВА ИНТЕРНЕТ СТРАНА Интернет страната на општината се почесто е една од основните алатки за комуникација со јавноста. Притоа мора да се обезбеди максимално можна усо гласеност меѓу целните групи кои ќе се таргетира ат преку овој инструмент и степенот на нивна достапност до интернет. Интернет страната треба да има доминантно информативно-услужен карактер, со информации и документи кои на локалната заедни ца ќе и го олеснуваат процесот на добивање услуги од општината. Е-БИЛТЕН Електронскиот билтен се користи како инструмент за редовна комуникација пред сè со новинарите и со невладините организации. Истовремено, може да се настојува да се прошират целните групи за 24 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

26 КАНАЛИ И АЛАТКИ ЗА КОМУНИКАЦИЈА кои ќе биде наменет овој инструмент. Е-билтенот се користи за информирање на споменатите групи за претстојни или веќе завршени и спроведени настани, проекти и активности, како и за сите други информации за кои се смета дека им се од корист на целните групи и имаат потреба од нив. СЛУЖБЕНИ Е-МАИЛ АДРЕСИ Општината треба да го користи е-мејлот како лесно, брзо и евтино средство за комуникација. Службе ните е-маил адреси на вработените треба да бидат познати и достапни на целните групи со кои се планира да се комуницира со помош на овој инстру мент. Е-маил адресите на вработените треба да се објавуваат јавно на другите средства за информи рање (интернет страна, обрасци, гласила и сл.). Службените е-маил адреси се користат исклучиво за службена употреба и не треба да се злоупотребу ва ат за приватни цели. МЕДИУМИ ПРЕС-КОНФЕРЕНЦИИ Прес-конференциите се одржуваат повремено и по потреба, за брзо информирање на пошироката јавност преку медиумите за важни прашања и настани. ИЗЈАВИ Изјавите се користат како алатка за пренесување на една важна порака до пошироката јавност или за пренесување на пораки во услови на криза. Изјавите се користат и како инструмент за брзо информирање за важни пораки кога нема доволно време за подготовка и организирање на други начини на информирање. Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 25

27 КАНАЛИ И АЛАТКИ ЗА КОМУНИКАЦИЈА СООПШТЕНИЈА Соопштенијата за медиумите се една од најчестите алатки за односи со медиумите. Преку соопштенија, општината ја информира пошироката јавност за тековни, но значајни активности, настани и проекти, како и за информации важни за секојдневното живеење и работење на локалната заедница. ИНТЕРВЈУА И ГОСТУВАЊА ВО ЕМИСИИ Интервјуата се користат како алатка за подетално информирање на пошироката јавност за настани, активности и проекти кои бараат одредено објаснување, а кое не е можно при користењето на другите алатки. Гостувањата во емисии се користат за подетално информирање на одредени целни групи (зависно од медиумот и времето кога се учествува во емисијата), како и за прашања од тековен и акутен карактер. ПОСЕТИ НА НОВИНАРИ Посетите на новинари се организираат по потреба, како алатка која им овозможува на новинарите одблиску да се запознаат со одвивањето на определени проекти и активности во општината. БРИФИНЗИ ЗА НОВИНАРИ Брифинзите со новинарите се користат по потреба, секогаш кога е потребно за определени идеи, проекти и планирани активности да се информираат самите новинари, беа притоа да се очекува дека тие за тоа ќе ја информираат и пошироката јавност. Брифинзите се користат во ситуации кога е потребно определени идеи, планови и проекти да им се претстават, објаснат и да се дискутираат со новинарите, пред за нив да се информира пошироката јавност. 26 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

28 КАНАЛИ И АЛАТКИ ЗА КОМУНИКАЦИЈА ОГЛАСУВАЊЕ Огласувањето во медиумите се користи како алатка за информирање на пошироката јавност, за активности и акции што треба да се преземат, а кои се поврзани со одредени рокови или кои се од помасовен карактер. ДИРЕКТЕН ТВ ПРЕНОС НА СЕДНИЦИТЕ НА СОВЕТОТ Во општините каде што има услови за тоа, преку директните преноси на седниците на советот на општината, заинтересираните гледачи се информираат за донесените одлуки, но и за прашањата за кои се дискутира на седниците. Општината треба да настојува, секогаш кога е можно, подетално и појасно да се образложуваат одлуките што треба да се донесат за да се популаризира оваа алатка и да се зголеми нејзината ефективност во информирањето на граѓаните. ПЕЧАТЕНИ МАТЕРИЈАЛИ ОПШТИНСКО ГЛАСИЛО ВЕСНИК Општинското гласило се користи како инструмент за масовно информирање на оние целни публики кои нема да можат (било поради недостапност или поради природата на работите) да бидат таргетирани со другите инструменти, пред сè, со интернет страницата и со медиумите. Содржините во општинското гласило треба да бидат од информативна и услужна природа, и преку нив пошироката јавност да се информира за сите поважни случувања во општи ната. ПУБЛИКАЦИИ Публикациите се користат како алатка за инфор Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 27

29 КАНАЛИ И АЛАТКИ ЗА КОМУНИКАЦИЈА мирање на одредени целни групи за позначајни настани, проекти и манифестации од потраен и подолгорочен карактер. ИЗВЕШТАИ Извештаи се објавуваат редовно за информирање на целните групи и на пошироката јавност, за резултати од веќе завршени проекти и активности. Тие треба да бидат достапни до целните групи преку други алатки за комуникација (интернет страна, билтен, гласило и др.). ЛЕТОЦИ / БРОШУРИ / ПЛАКАТИ Овие алатки се користат за информирање на целните групи за одредени новини и за работи за кои е потребно подетално објаснување, но исто така, важно е информациите да им бидат достапни и при рака подолго време. Плакатите и летоците се поставуваат и дистрибуираат на места на кои лесно може да се забележат и да се прочитаат, додека брошурите треба да бидат достапни на места на кои има најголема фреквенција на оние луѓе за кои се наменети. Овие алатки главно се користат како помошни и придружни средства за комуникација со јавноста. ЛИЧНА КОМУНИКАЦИЈА СРЕДБИ И СОСТАНОЦИ СО ГРАДОНАЧАЛНИКОТ И ОПШТИНСКАТА АДМИНИСТРАЦИЈА Редовните средби со градоначалникот и со општинската администрација се користат како алатка за комуникација со јавноста, особено за собирање информации за потребите, желбите и проблемите на заедницата, како и за лично информирање на засегнати поединци, во случаи кога тоа е неопходно, единствено можно или најцелисходно решение. Се 28 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

30 КАНАЛИ И АЛАТКИ ЗА КОМУНИКАЦИЈА когаш кога е можно, треба да се настојува од овие средби да се составува кратка белешка, запис ник или збирен извештај. ЈАВНИ РАСПРАВИ, СОБИРИ Јавните расправи и собирите се одржуваат редовно за прашања, идеи, планови и одлуки кои директно го засегаат животот и работењето во локалната заедница. Притоа, општината треба да настојува да обезбеди што е можно побројно присуство на засегнатите страни и субјекти, преку нивно редовно, навремено и масовно информирање за местото и времето на одржување и темата на расправата или собирот. ДЕБАТИ Општината по потреба треба да организира дебати со граѓаните и со други засегнати субјекти (невладини организации, бизнисмени, професионални здруженија и др.) секогаш кога треба да се дискутираат прашања кои на кој било начин ги засегаат овие целни групи. Дебатите се организираат особено за оние прашања за кои не е познато мнозинското или доминантното мислење на граѓаните или другите групи за одредени прашања од сферата на дејствување на општината. Општината треба да настојува да обезбеди што е можно побројно присуство на дебатите преку навремено и соодветно информирање. СЛУЖБЕНИ ТЕЛЕФОНИ Општината ги користи службените телефони за како лесно, брзо, достапно и стабилно средство за комуникација. Службените телефони на вработените треба да им бидат познати и достапни на целните групи. Службените телефони се објавуваат јавно во другите средства за информирање Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 29

31 КАНАЛИ И АЛАТКИ ЗА КОМУНИКАЦИЈА (интернет страна, обрасци, гласила и др.). Службените телефони се користат исклучиво за службена употреба и не треба да се злоупотребуваат за приватни цели. ПИСМА Општината испраќа официјални писма за информирање на одредени целни групи кога ваквиот начин на комуникација е законски одреден, за да одговори на примени писма од граѓани или субјекти, но и како форма на директна комуникација во ситуации кога таквиот начин се оценува како најсоодветен и најцелисходен. НАСТАНИ (СВЕЧЕНОСТИ...) Значајните настани, јубилеи, промоции, во организација на општината се користат како можност за комуницирање со јавноста на директен, непосреден, но и неформален начин, а во насока на зајакнување на позитивната слика за општината. Овие настани, исто така, се користат и како можност за дистрибуирање на други промотивни и информативни материјали на општината. ДРУГИ КАНАЛИ ОГЛАСНА ТАБЛА Огласната табла треба да биде поставена на видно и фреквентно место и служи за поставување кратки известувања, соопштенија и најави од пократкорочен карактер. САНДАЧЕ ЗА ПОПЛАКИ, ПОФАЛБИ И ПРЕДЛОЗИ Сандачето за поплаки, пофалби и предлози треба да биде поставено на фреквентно, но не толку видно место за да може да се обезбеди анонимност и тајност на оние кои оставаат пораки во него. До 30 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

32 КАНАЛИ И АЛАТКИ ЗА КОМУНИКАЦИЈА колку општината одлучи да ја користи оваа алатка, тогаш треба и редовно да постапува по доставените претставки и периодично да ги систематизира и анализира претставките за да може да дејствува во правец на нивно системско решавање. КНИГА НА ВПЕЧАТОЦИ Книгата на впечатоци треба да се постави на влезот во општината, најдобро во близина на влезноизлезната врата. Освен поставување на книгата, треба видно да се означи нејзиното име и да се обезбеди место за стоење или седење на граѓаните додека ги запишуваат впечатоците. Запишаните содржини треба редовно да се анализираат и да се постапува по нив во правец на унапредување на работењето на општината. ПРОМОТИВНИ МАТЕРИЈАЛИ Општината може да користи разни материјали за промоција, особено на одредени позначајни настани, манифестации, денови, проекти и др. Промотивните материјали треба да имаат информативно-услужен карактер и нивната содржина треба да се приспособи на целните групи за кои ќе бидат наменети. Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 31

33 РЕАЛИЗАЦИЈА НА КОМУНИКАЦИСКАТА СТРАТЕГИЈА ПРИСТАП Стратегијата за комуникација, како документ кој подолгорочно ги планира и дефинира комуникациските активности на општината, најдобро е да се спроведува преку годишни планови на активности за комуникација со јавноста. Креирањето годишни планови ќе овозможи подетално планирање и систематско информирање за работата на општина на сите заинтересирани целни групи, внатре и надвор од општината. Годишниот план на активности за комуникација со јавноста треба да ги де 32 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

34 РЕАЛИЗАЦИЈА НА КОМУНИКАЦИСКАТА СТРАТЕГИЈА финира општата и специфичните цели на комуникацијата на годишно ниво, да ги идентификува целните групи, да ги дефинира активностите, да ги определи алатките со кои ќе се спроведат тие активности и прцизно да ја одреди временската рамка на реализација на активностите. Годишниот план треба да опфаќа начини и инструменти за следење и оценување на спроведувањето на активностите, како и мерки за постојано ажурирање и подобрување. Годишниот план секогаш треба да се носи врз основа на претходно изработена анализа на состојбите во општината. Подготовката на годишен план на активности за комуникација со јавноста овозможува детално планирање на финансиите за спроведување на комуникациските активности, во зависност од целите и можностите во тековната година. РЕСУРСИ ЗА СПРОВЕДУВАЊЕ НА СТРАТЕГИЈАТА СОПСТВЕНИ СРЕДСТВА За реализација на комуникациската стратегија општината треба да ги искористи сите расположливи ресурси што вообичаено ги планира, а за определени активности во насока на унапредување на комуникацијата треба да се обезбедат и дополнителни средства, чија висина се одредува на годишно ниво. ДОНАЦИИ ВО РАЗЛИЧНИ ОБЛИЦИ Една општина, самостојно или во соработка со другите локални власти или здруженија на граѓани, може да собира средства од донации за унапредување на комуникациите. Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 33

35 РЕАЛИЗАЦИЈА НА КОМУНИКАЦИСКАТА СТРАТЕГИЈА ТИМ ЗА СПРОВЕДУВАЊЕ НА СТРАТЕГИЈАТА Општината треба да определи тим за спроведување на стратегијата. Тимот задолжен за спроведување на стратегијата треба да биде составен од раководителите на одделенија/сектори, вклучени директно или индиректно во спроведувањето на активностите, дефинирани во стратегијата. На пример, одделенијата за односи со јавноста, локален економски развој, контакти со граѓани и месна самоуправа, административна поддршка на градоначалникот, и др. Доколку постои посебна потреба, можно е тимот да биде надополнет со учество на други вработени во општинската администрација. НОСИТЕЛИ НА АКТИВНОСТИТЕ ЗА РЕАЛИЗАЦИЈА Носители на комуникациските активности, во зависност од активностите, треба да бидат: градоначалникот, раководителите на одделенија и сектори. Одделението за односи со јавноста, доколку има такво одделение, или пак, одделението за административна поддршка на градоначалникот, треба да има улога на координатор на сите комуникациски активности. Комуникацијата со јавноста е дел од професионалниот профил на сите вработени во локалната самоуправа. Интензивната и ефективна комуникација со јавноста се постигнува преку воспоставени процедури за комуникација кои покрај лицата назначени за комуникација со јавноста ги вклучуваат и сите вработени во општината. 34 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

36 РЕАЛИЗАЦИЈА НА КОМУНИКАЦИСКАТА СТРАТЕГИЈА МОНИТОРИНГ И ЕВАЛУАЦИЈА Спроведувањето на стратегијата треба континуирано да се следи. Преку конкретни чекори, дефинирани во годишните планови на активности за комуникација со јавноста, треба да се мери успешноста на реализацијата на активностите, како и влијанието на комуникациите во општиот развој на општината. Во годишните планови треба да бидат развиени посебни индикатори за мерење на резултатите и постигнатото влијание (промена на мислење, постигнато разбирање, промена на однесување, медиумска пенетрација и начин на претставување на општината). Во последната година од спроведувањето на стратегијата треба се реализира евалуација на остварувањето на стратешките цели и предвидените активности. Резултатите од евалуацијата ќе послужат како основа за подготовка на следниот стратешки документ за комуникација со јавноста. Постоењето на годишен план на активности за комуникација со јавноста овозможува следење и контрола на комуникацијата и во текот на реализацијата на стратегијата, а не само на крај кога ќе завршат сите планирани активности. На ваков начин, во секое време општината знае како реагира целната јавност на испратената порака, колкав е интересот на медиумите за определениот проблем, дали се следат термините и роковите за комуникација, дали има потреба од промени во планот и дали има промени на ситуацијата на кои треба брзо да се одговори. Кога се анализира сработеното, треба непристрасно да се оценат одбраната форма и начин на комуника ци ја, успешноста на реализацијата на процесот, по стигнатите резултати и влијанието врз целните јавности. Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 35

37 РЕАЛИЗАЦИЈА НА КОМУНИКАЦИСКАТА СТРАТЕГИЈА МЕРЕЊЕ НА РЕЗУЛТАТИТЕ НИВО 1 НИВО 2 НИВО 3 Дали информацијата стигна на време до сите целни јавности? Какви се впечатоците? Дали сте задоволни од медиумската покриеност? Дали граѓаните ја запомнија пораката? Како реагираа граѓаните, невладините организации и медиумите? Дали целните јавности во целост ја разбраа пораката? Има ли промени во однесувањето на граѓаните? Дали целните јавности го сменија ставот? Дали граѓаните го сменија мислењето? 36 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

38 РЕАЛИЗАЦИЈА НА КОМУНИКАЦИСКАТА СТРАТЕГИЈА ЕВАЛУАЦИЈА Проблемот е решен Однесувањето е сменето Ставот е сменет Пораката е научена Пораката е примена Пораката е објавена во медиумите Пораката е пратена Квалитетот на пораката Пораката е соодветна Соодветност на влезните податоци, информации и истражувањата Квантитативно истражување Квантитативни податоци и истражување Квалитативно истражување Квалитативно истражување Анализа на целните публики, податоци за циркулацијата Анализа на медиумската покриеност Мониторинг на медиуми Статистички податоци за дистрибуцијата Анкета на целните јавности, повратни информации, изјави на експерти Спредба на податоците од истражувањето на состојбите, со реалната состојба на терен и проблемите во текот на комуникацијата Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 37

39 ДОПОЛНИТЕЛНИ ИНФОРМАЦИИ СОДРЖИНА НА ЦД Електронска верзија на Прирачникот за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани Комуникациска стратегија на општина Струмица Комуникациска стратегија на општина Штип Комуникациска стратегија на општина Кочани Комуникациска стратегија на општина Виница 38 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

40 ДОПОЛНИТЕЛНИ ИНФОРМАЦИИ ЗА НВО ИНФОЦЕНТАРОТ Фондацијата НВО Инфоцентар, од ноември 2003 година, преку постојана и одржлива експертиза во сферата на односите со јавноста и јавното застапување, интензивно работи на креирањето позитивна репутација и влијание на граѓанскиот сектор во Република Македонија. Во изминатите осум години, НВО Инфоцентарот оствари соработка со повеќе од 200 граѓански организации, организираше повеќе од 600 јавни настани и одржа повеќе од 100 тренинзи и работилници од областа на односите со јавноста и јавното застапување, за претставниците на здруженијата на граѓани, државната и локалната администрација, малите и средни претпријатија во Македонија. НВО Инфоцентарот веќе шест години спроведува и континуиран мониторинг на медиумите и нивната професионалност во информирањето за клучните општествени теми: евроинтегративните процеси, децентрализацијата, социјалните реформи, јавното здравство, изборите и др. Сите детални информации за работата и структурата на НВО Инфоцентарот може да се најдат на нашата интернет-страница: Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани 39

41 Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина - задоволни граѓани Издавач: НВО Инфоцентар Подготвил: НВО Инфоцентар Дизајн: expressive graphics, Скопје CIP - Каталогизација во публикација Национална и универзитетска библиотека Св. Климент Охридски, Скопје 352:659.4(035) СИМОНОСКА, Елена Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: отворена општина - задоволни граѓани / Елена Симоноска и Билјана Бејкова. - Скопје: НВО Инфоцентар, стр.; 21 см ISBN Бејкова, Билјана [автор] а) Локална самоуправа - Односи со јавноста - Прирачници COBISS.MK-ID Прирачник за стратешко планирање на комуникациите: Отворена општина задоволни граѓани

42 Публикацијата е објавена во рамките на проектот Односи со јавноста за транспарентна локална самоуправа (2) Отворена општина задоволни граѓани Објавувањето на публикацијата го овозможија The Balkan Trust for Democracy и Фондацијата Отворено општество - Македонија ISBN

Март Opinion research & Communications

Март Opinion research & Communications Март 2014 Opinion research & Communications Метод: Телефонска анкета Примерок: 800 испитаници кои следат македонски спорт стратификуван со репрезентативен опфат на сите етнички заедници, урбани и рурални

More information

Д Е К Л А Р А Ц И Ј А за Вклученост на Заедницата

Д Е К Л А Р А Ц И Ј А за Вклученост на Заедницата Д Е К Л А Р А Ц И Ј А за Вклученост на Заедницата British Embassy Skopje Проектот е финансиран од Британска Амбасада - Скопје, а спроведен од Здружението за одржлив развој и соработка АЛКА од Скопје. The

More information

Публикацијата е објавена во рамките на проектот Односи со јавноста за транспарентна локална самоуправа

Публикацијата е објавена во рамките на проектот Односи со јавноста за транспарентна локална самоуправа Публикацијата е објавена во рамките на проектот Односи со јавноста за транспарентна локална самоуправа Објавувањето на публикацијата го овозможи The Balkan Trust for Democracy ISBN 976-608-4594-05-5 Билјана

More information

ЕНаука.мк 1 милион Сајт на годината ( Образование, Наука и Култура )

ЕНаука.мк 1 милион Сајт на годината ( Образование, Наука и Култура ) Инфо ЕНаука.мк е единствениoт интернет пoртал вo Р.Македoнија кoј ги следи и пренесува најактуелните нoвoсти, истражувања и достигнувања во повеќе научни области. Главни цели на порталот се враќање на

More information

Заштита на личните податоци во Република Македонија. Охрид, 27 мај 2014 година

Заштита на личните податоци во Република Македонија. Охрид, 27 мај 2014 година Заштита на личните податоци во Република Македонија Охрид, 27 мај 2014 година 1 1 Правна рамка за заштита на личните податоци 2 Закон за заштита на личните податоци ( Службен весник на Република Македонија

More information

Односот помеѓу интерната и екстерната ревизија. Презентира: Верица Костова

Односот помеѓу интерната и екстерната ревизија. Презентира: Верица Костова Односот помеѓу интерната и екстерната ревизија Презентира: Верица Костова Што е ревизија http://www.youtube.com/watch?v=rjmgrdjhufs&sns=em Регулирање на внатрешната ревизија Закон за банки Закон за супервизија

More information

ПРИРАЧНИК ЗА СТРАТЕШКО ПЛАНИРАЊЕ

ПРИРАЧНИК ЗА СТРАТЕШКО ПЛАНИРАЊЕ Република Македонија ВЛАДА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА - Генерален секретаријат - - Министерство за информатичко општество и администрација - ПРИРАЧНИК ЗА СТРАТЕШКО ПЛАНИРАЊЕ Скопје, јануари 2014 очитувани,

More information

Структурно програмирање

Структурно програмирање Аудиториски вежби 1 Верзија 1.0, 20 Септември, 2016 Содржина 1. Околини за развој.......................................................... 1 1.1. Околини за развој (Integrated Development Environment

More information

Издавач: Национален младински совет на Македонија. За издавачот: Дамјан Николовски, Претседател

Издавач: Национален младински совет на Македонија. За издавачот: Дамјан Николовски, Претседател Скопје 2016 Издавач: Национален младински совет на Македонија За издавачот: Дамјан Николовски, Претседател Автори: Благица Петрова, Исидора Сидоровска, Мартин Алексоски, Мартин Милошевски Уредник и рецензент:

More information

Обука за електронски систем на учење МИКРОУЧЕЊЕ. Материјал за учесници

Обука за електронски систем на учење МИКРОУЧЕЊЕ. Материјал за учесници MIOA301-P5-Z2 Министерство за информатичко општество и администрација Обука за електронски систем на учење МИКРОУЧЕЊЕ Овој материјал е изработен од страна на Министерството за информатичко општество и

More information

Средно образование природно математичка гимназија Никола Карев Скопје, Р.Македонија

Средно образование природно математичка гимназија Никола Карев Скопје, Р.Македонија Лични податоци Борче Христов Дата на раѓање: 18.12.1978 Место на раѓање: Скопје, Република Македонија Брачна состојба: женет Образование Универзитетско образование дипломиран економист - 2003 година на

More information

ЛИСТА НА ЛЕКОВИ КОИ ПАЃААТ НА ТОВАР НА ФОНДОТ ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА

ЛИСТА НА ЛЕКОВИ КОИ ПАЃААТ НА ТОВАР НА ФОНДОТ ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА Врз основа на член 9 став 1а точка 8 и став 1в точка 2 и член 56 став 1 точка 3 од Законот за здравственото осигурување ( Службен весник на РМ бр. 25/2000, 34/2000, 96/2000, 50/2001, 11/2002, 31/2003,

More information

Биланс на приходи и расходи

Биланс на приходи и расходи 1 of 5 06.03.2016 12:00 ЕМБС: 05196248 Целосно име: Здружение за советување,лекување,реинтеграција и ресоцијализација на лица зависни од психоактивни супстанции ИЗБОР-Струмица Вид на работа: 540 Тип на

More information

ПРОЕКТНА ЗАДАЧА ToR 02/2016 ПРАВНИ ЕКСПЕРТИ ЗА ПОДГОТОВКА НА ПРИРАЧНИК ЗА СЛОБОДАТА НА ИЗРАЗУВАЊЕ-ПРАВНИ АСПЕКТИ

ПРОЕКТНА ЗАДАЧА ToR 02/2016 ПРАВНИ ЕКСПЕРТИ ЗА ПОДГОТОВКА НА ПРИРАЧНИК ЗА СЛОБОДАТА НА ИЗРАЗУВАЊЕ-ПРАВНИ АСПЕКТИ Истражувачко новинарство - чувар на демократијата и човековите права ПРОЕКТНА ЗАДАЧА ToR 02/2016 ПРАВНИ ЕКСПЕРТИ ЗА ПОДГОТОВКА НА ПРИРАЧНИК ЗА СЛОБОДАТА НА ИЗРАЗУВАЊЕ-ПРАВНИ АСПЕКТИ 1. ВОВЕД 1.1. Позадина

More information

Западен Балкан - Препорака за учество на јавноста

Западен Балкан - Препорака за учество на јавноста Западен Балкан - Препорака за учество на јавноста Преамбула Министрите надлежни за реформите на јавната администрација во државите на Западниот Балкан, Согледувајќи дека реформата на јавната администрација

More information

Биланс на приходи и расходи

Биланс на приходи и расходи 1 of 5 28.02.2015 23:20 ЕМБС: 05196248 Целосно име: Здружение за советување,лекување,реинтеграција и ресоцијализација на лица зависни од психоактивни супстанции ИЗБОР-Струмица Вид на работа: 540 Тип на

More information

СОЗДАВАЊЕ ИНОВАТИВНИ УЧИЛИШТА: ПОДГОТВУВАЊЕ НА УЧЕНИЦИТЕ ЗА 21-ОТ ВЕК

СОЗДАВАЊЕ ИНОВАТИВНИ УЧИЛИШТА: ПОДГОТВУВАЊЕ НА УЧЕНИЦИТЕ ЗА 21-ОТ ВЕК СОЗДАВАЊЕ ИНОВАТИВНИ УЧИЛИШТА: ПОДГОТВУВАЊЕ НА УЧЕНИЦИТЕ ЗА 21-ОТ ВЕК Скопје, 2009 Проект за основно образование ПРИРАЧНИК ЗА УЧИЛИШНИTE ТИМОВИ ЗА ПРОФЕСИОНАЛЕН РАЗВОЈ Скопје, 2009 Проект за основно образование

More information

Концептуален документ за Национални работни групи за РЈА

Концептуален документ за Национални работни групи за РЈА Концептуален документ за Национални работни групи за РЈА На кратко: Што претставуваат Националните работни групи за РЈА (НРГ)? НРГ претставуваат национален консултативен механизам за учество на граѓанското

More information

Зошто ни е потребен слободниот пристап до информации од јавен карактер и што претставува овој концепт?

Зошто ни е потребен слободниот пристап до информации од јавен карактер и што претставува овој концепт? ,,Secrecy, being an instrument of conspiracy, ought never to be the system of a regular government. Зошто ни е потребен слободниот пристап до информации од јавен карактер и што претставува овој концепт?

More information

КОСМО ИНОВАТИВЕН ЦЕНТАР

КОСМО ИНОВАТИВЕН ЦЕНТАР КОСМО ИНОВАТИВЕН ЦЕНТАР бул. Јане Сандански бр.113, 1000 Скопје фах.+389 2 244 8240 тел.+389 2 244 8077 contact@cosmoinnovate.com.mk ЦЕНОВНИК НА ОБУКИ ЗА 2011/2012 ГОДИНА Со овие обуки кандидатите ги надополнуваат

More information

6. Компаративна анализа со претходни истражувања Финални заклучоци и препораки...53

6. Компаративна анализа со претходни истражувања Финални заклучоци и препораки...53 Содржина Толковник на термини...4 Извршно резиме...5 Вовед 8 1. Квантитативно истражување на мислењето на граѓаните во однос на правата и дискриминацијата поврзана со групи изложени на поголем ризик и

More information

ПРОЕКТ СЛЕДЕЊЕ НА ПРИНЦИПИТЕ НА ЈАВНАТА АДМИНИСТРАЦИЈА ВО ЗАЧУВУВАЊЕ НА ВРЕДНОСТИ НА ДОБРО УПРАВУВАЊЕ

ПРОЕКТ СЛЕДЕЊЕ НА ПРИНЦИПИТЕ НА ЈАВНАТА АДМИНИСТРАЦИЈА ВО ЗАЧУВУВАЊЕ НА ВРЕДНОСТИ НА ДОБРО УПРАВУВАЊЕ ПРОЕКТ СЛЕДЕЊЕ НА ПРИНЦИПИТЕ НА ЈАВНАТА АДМИНИСТРАЦИЈА ВО ЗАЧУВУВАЊЕ НА ВРЕДНОСТИ НА ДОБРО УПРАВУВАЊЕ Проектот е финансиран од Европската Унија 1 Оваа публикација е изготвена со помош на Европската Унија.

More information

МКА -2000/Македонска мрежа на евалуатори МКА-2000 Здружение на менаџмент консултанти. ММЕ македонска мрежа на евалуатори

МКА -2000/Македонска мрежа на евалуатори МКА-2000 Здружение на менаџмент консултанти. ММЕ македонска мрежа на евалуатори МКА-2000 Здружение на менаџмент консултанти ММЕ македонска мрежа на евалуатори 02.12.2014 Скопје Содржина ИНФОРМАЦИЈА ЗА ПРОЕКТОТ ЗНАЧЕЊЕ НА ЕВАЛУАЦИЈАТА ВО РЕАЛИЗИРАЊЕ НА НАЦИОНАЛНИ И ЕУ ПОЛИТИКИ ОБЕМОТ

More information

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ПРАВЕН ФАКУЛТЕТ Јавна администрација Штип. Виолета Ничева Тиквешанска

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ПРАВЕН ФАКУЛТЕТ Јавна администрација Штип. Виолета Ничева Тиквешанска УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ПРАВЕН ФАКУЛТЕТ Јавна администрација Штип Виолета Ничева Тиквешанска Развојот на граѓанското општество во Република Македонија: Финансирањето на граѓанскиот сектор од општинските

More information

Петти состанок на Локалната советодавна група Записник од состанокот

Петти состанок на Локалната советодавна група Записник од состанокот Technical Assistance for Civil Society Organisations Macedonian Office This project is funded by the European Union. Петти состанок на Локалната советодавна група Записник од состанокот Датум: 26ти Октомври

More information

ПРИРАЧНИК ЗА ПРОЕКТЕН МЕНАЏМЕНТ

ПРИРАЧНИК ЗА ПРОЕКТЕН МЕНАЏМЕНТ ОБУКА ЗА ПРИРАЧНИК ЗА (пример од глава I) Предавач: Андријана Богдановска Ѓуровиќ KNOWLEDGE CENTER, 2011 ГЛАВА 1 ВОВЕД И КОНЦЕПТ НА ПРОЕКТНИОТ МЕНАЏМЕНТ Цели Целта на воведот е даде преглед на проектниот

More information

ЦИВИКА МОБИЛИТАС МАЛИ АКЦИСКИ ГРАНТОВИ

ЦИВИКА МОБИЛИТАС МАЛИ АКЦИСКИ ГРАНТОВИ ЦИВИКА МОБИЛИТАС МАЛИ АКЦИСКИ ГРАНТОВИ ПОВИК ЗА ПРЕДЛОЗИ Реф. бр. ЦМ-МАК-01 ОБРАЗЕЦ ЗА ПРИЈАВА (се пополнува/поднесува само доколку апликантот е писмено поканет да поднесе пријава) Апликант: Име на акцијата:

More information

ТОЛКОВНИК НА ПОИМИ, ТЕРМИНИ И ИМИЊА ОД ОБЛАСТА НА ТУРИЗМОТ (АНГЛИСКО-РУСКО-МАКЕДОНСКИ)

ТОЛКОВНИК НА ПОИМИ, ТЕРМИНИ И ИМИЊА ОД ОБЛАСТА НА ТУРИЗМОТ (АНГЛИСКО-РУСКО-МАКЕДОНСКИ) ТОЛКОВНИК НА ПОИМИ, ТЕРМИНИ И ИМИЊА ОД ОБЛАСТА НА ТУРИЗМОТ (АНГЛИСКО-РУСКО-МАКЕДОНСКИ) Современост, Скопје, 2013 За издавачот: м-р Славчо Ковилоски Рецензенти: проф. д-р Марија Ацковска проф. д-р Толе

More information

алката што недостасува за активно граѓанство 2/МЕДИУМСКАТА ПИСМЕНОСТ ВО МАКЕДОНИЈА

алката што недостасува за активно граѓанство 2/МЕДИУМСКАТА ПИСМЕНОСТ ВО МАКЕДОНИЈА МЕДИУМСКАТА ПИСМЕНОСТ ВО МАКЕДОНИЈА 2/МЕДИУМСКАТА ПИСМЕНОСТ ВО МАКЕДОНИЈА ИЗВАДОК ОД ИСТРАЖУВАЊЕТО МЕДИУМСКАТА ПИСМЕНОСТ ВО МАКЕДОНИЈА: алката што недостасува за активно граѓанство ЦЕЛОТО ИСТРАЖУВАЊЕ Е

More information

м-р Марјан Пејовски Сектор за регулатива

м-р Марјан Пејовски Сектор за регулатива Трета анализа на пазар за Физички пристап до мрежна инфраструктура (целосен и поделен разврзан пристап) на фиксна локација и четврта анализа на пазар за услуги со широк опсег м-р Марјан Пејовски Сектор

More information

РЕФОРМАТА НА ЈАВНАТА АДМИНИСТРАЦИЈА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

РЕФОРМАТА НА ЈАВНАТА АДМИНИСТРАЦИЈА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Проектот ИПА 2 Механизам за граѓанските организации e спроведуван од ЕВРОТИНК, Еко-свест, Реактор и Зенит. Овој проект е финансиран од Европската Унија, ИПА Програма за граѓанско општество и медиуми 2014,

More information

ДОКУМЕНТ ЗА ПОЛИТИКИ ПОГОЛЕМА ПАРТИЦИПАЦИЈА, ПОМАЛА МОЖНОСТ ЗА КОРУПЦИЈА

ДОКУМЕНТ ЗА ПОЛИТИКИ ПОГОЛЕМА ПАРТИЦИПАЦИЈА, ПОМАЛА МОЖНОСТ ЗА КОРУПЦИЈА ДОКУМЕНТ ЗА ПОЛИТИКИ ПОГОЛЕМА ПАРТИЦИПАЦИЈА, ПОМАЛА МОЖНОСТ ЗА КОРУПЦИЈА Скопје, декември 2014 Издавач: Центар за управување со промени www. cup.org.mk info@cup.org.mk Kоординатор на проект: Наталија Шикова

More information

БОНА МЕНТЕ: Поддршка на Комисиите за односи меѓу заедниците АНАЛИЗА НА ПОЛИТИКИ

БОНА МЕНТЕ: Поддршка на Комисиите за односи меѓу заедниците АНАЛИЗА НА ПОЛИТИКИ БОНА МЕНТЕ: Поддршка на Комисиите за односи меѓу заедниците АНАЛИЗА НА ПОЛИТИКИ КОМИСИИ ЗА ОДНОСИ МЕЃУ ЗАЕДНИЦИТЕ Институт за развој на заедницата (ИРЗ) www.irz.org.mk ноември 2011 АНАЛИЗА НА ПОЛИТИКИ

More information

ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА на

ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА на ул. Христо Смирненски 16а 1000 Скопје, Македонија www.glasprotivnasilstvo.org.mk coordinator@glasprotivnasilstvo.org.mk ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА на Националната мрежа против насилство врз жените и семејно

More information

Структурирани бази на наставни материјали и дигитална трансформација. студија на случај Република Македонија

Структурирани бази на наставни материјали и дигитална трансформација. студија на случај Република Македонија Структурирани бази на наставни материјали и дигитална трансформација 2 Содржина Листа на табели... 7 Листа на графикони... 10 1. ВОВЕД... 11 1. 1. Мотивација, предмет и цел на истражувањето... 11 1. 2.

More information

Reform in water sector on central level

Reform in water sector on central level Reform in water sector on central level EuropeAid/136828/IH/SER/MK ИНФОРМАТИВНА РАБОТИЛНИЦА ЗА ГРАЃАНСКИ ОРГАНИЗАЦИИ: КАКО ДО ПОАКТИВНО НАБЉУДУВАЊЕ И ВКЛУЧУВАЊЕ ВО ПРЕТСТОЈНИТЕ РЕФОРМИ ВО ПОКРИВАЊЕТО ТРОШОЦИ

More information

БАРAЊE ЗА ИЗДАВАЊЕ/ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ДОЗВОЛА ЗА ПРИВРЕМЕН ПРЕСТОЈ APPLICATION FOR ISSUE/EXTENSION OF TEMPORARY RESIDENCE PERMIT

БАРAЊE ЗА ИЗДАВАЊЕ/ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ДОЗВОЛА ЗА ПРИВРЕМЕН ПРЕСТОЈ APPLICATION FOR ISSUE/EXTENSION OF TEMPORARY RESIDENCE PERMIT Образец бр.2 Назив на органот до кој барањето се поднесува Name of the receiving authority Priemen штембил Stamp of receipt БАРAЊE ЗА ИЗДАВАЊЕ/ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ДОЗВОЛА ЗА ПРИВРЕМЕН ПРЕСТОЈ APPLICATION FOR

More information

Вовед во мрежата nbn. Што е тоа австралиска nbn мрежа? Што ќе се случи? Како да се префрлите на мрежата nbn. Што друго ќе биде засегнато?

Вовед во мрежата nbn. Што е тоа австралиска nbn мрежа? Што ќе се случи? Како да се префрлите на мрежата nbn. Што друго ќе биде засегнато? Вовед во мрежата nbn 1 Што е тоа австралиска nbn мрежа? 2 Што ќе се случи? 3 Како да се префрлите на мрежата nbn 4 Што друго ќе биде засегнато? 5 Што треба следно да сторите 1 Што е тоа австралиска nbn

More information

Преземање сертификат користејќи Mozilla Firefox

Преземање сертификат користејќи Mozilla Firefox УПАТСТВО Преземање сертификат користејќи Mozilla Firefox Верзија: 4.0 Датум: 10.01.2018 103.11 КИБС АД Скопје 2017 КИБС АД Скопје, сите права задржани http://www.kibstrust.mk Содржина 1. Како да го преземам

More information

Прирачник за управување со општинскиот имот

Прирачник за управување со општинскиот имот Прирачник за управување со општинскиот имот (прирачник за оние кои ги донесуваат одлуките на локално ниво) ноември 2014 год. ОСНОВНИ ПОДАТОЦИ Клиент: Финансирано од: Меѓународна консултантска компанија:

More information

Стратешки план за година на Новинари за човекови права

Стратешки план за година на Новинари за човекови права 1 Стратешки план за 2014-2019 година на Новинари за човекови права 1. Вовед Стратешкиот план на НВО - Новинари за човекови (НЧП), се надоврзува на претходниот. Новиот предлог за СП е резултат на партиципативниот

More information

на јавната свест за Архуска конвенција и еколошкото законодавство на Европската Унија

на јавната свест за Архуска конвенција и еколошкото законодавство на Европската Унија Анализа на наоди од истражување на јавната свест за Архуска конвенција и еколошкото законодавство на Европската Унија Justice and Environment 2013 a Udolni 33, 602 00, Brno, CZ e info@justiceandenvironment.org

More information

МОДЕЛИ И ТЕХНИКИ НА ГРУПНО ОДЛУЧУВАЊЕ И НИВНАТА ПРИМЕНА ВО ДЕЛОВНИТЕ СУБЈЕКТИ ОД ПЕЛАГОНИСКИОТ РЕГИОН

МОДЕЛИ И ТЕХНИКИ НА ГРУПНО ОДЛУЧУВАЊЕ И НИВНАТА ПРИМЕНА ВО ДЕЛОВНИТЕ СУБЈЕКТИ ОД ПЕЛАГОНИСКИОТ РЕГИОН У Н И В Е Р З И Т Е Т С В. К Л И М Е Н Т О Х Р И Д С К И Е К О Н О М С К И Ф А К У Л Т Е Т П Р И Л Е П МОДЕЛИ И ТЕХНИКИ НА ГРУПНО ОДЛУЧУВАЊЕ И НИВНАТА ПРИМЕНА ВО ДЕЛОВНИТЕ СУБЈЕКТИ ОД ПЕЛАГОНИСКИОТ РЕГИОН

More information

ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА на Националната мрежа против насилство врз жените и семејно насилство

ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА на Националната мрежа против насилство врз жените и семејно насилство ул. Божидар Аџијата 1/1-6 1000 Скопје, Македонија тел/факс 02/2 772 400 www.glasprotivnasilstvo.org.mk coordinator@glasprotivnasilstvo.org.mk ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА на Националната мрежа против насилство

More information

ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2015

ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2015 ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2015 РЕСУРСЕН ЦЕНТАР НА РОДИТЕЛИ НА ДЕЦА СО ПОСЕБНИ ПОТРЕБИ Васко Карангелески бр 33, 1000 Скопје +389 78 449 852, +389 78 449 851 resursen.centar@yahoo.com www.resursencentar.mk Подготвен

More information

ВОДИЧ ЗА КОРПОРАТИВНА ФИЛАНТРОПИЈА

ВОДИЧ ЗА КОРПОРАТИВНА ФИЛАНТРОПИЈА Гледам дека постојано се купува нов мебел, често евтин, неквалитетен и само за фалење пред другите. Сакам да придонесам да се изработува квалитетен мебел, бидејќи забораваме дека тоа се нешта што најмногу

More information

За обуката ВОВЕД ВО НОВИОТ ПРЕДМЕТ

За обуката ВОВЕД ВО НОВИОТ ПРЕДМЕТ За обуката ВОВЕД ВО НОВИОТ ПРЕДМЕТ Распоред на активности 10.00-11.30 прв блок часови 11.30-11.40 пауза 11.40 13.10 втор блок часови 13.10 13.50 пауза за ручек 13.50 15.20 трет блок часови 15.20 15.30

More information

Повик за поддршка на локални граѓански организации

Повик за поддршка на локални граѓански организации Проект: Со критичко мислење до граѓани со медиумска умешност КриТинк Метаморфозис, фондација за интернет и општество и Евротинк - Центар за европски стратегии во рамки на проектот Со критичко мислење до

More information

КАМПАЊИ ОД ЈАВЕН ИНТЕРЕС НА МАКЕДОНСКИ НАЧИН:

КАМПАЊИ ОД ЈАВЕН ИНТЕРЕС НА МАКЕДОНСКИ НАЧИН: РЕЗИМЕ ЗА ЈАВНИ ПОЛИТИКИ КАМПАЊИ ОД ЈАВЕН ИНТЕРЕС НА МАКЕДОНСКИ НАЧИН: ИНФОРМИРАЊЕ НА ГРАЃАНИТЕ ИЛИ ПОЛИТИЧКА ПРОПАГАНДА? КАМПАЊИ ОД ЈАВЕН ИНТЕРЕС НА МАКЕДОНСКИ НАЧИН: ИНФОРМИРАЊЕ НА ГРАЃАНИТЕ ИЛИ ПОЛИТИЧКА

More information

КАКО ДА СТАНАТ ВАЖНИ ДОКАЗИТЕ ОД ИСТРАЖУВАЊАТА

КАКО ДА СТАНАТ ВАЖНИ ДОКАЗИТЕ ОД ИСТРАЖУВАЊАТА КАКО ДА СТАНАТ ВАЖНИ ДОКАЗИТЕ ОД ИСТРАЖУВАЊАТА Водич за јавно застапување во државите во транзиција Овен Јанг & Лиза Квин Издава: Фондација Oтворено општество Македонија За издавачот: Владимир Милчин,

More information

THE ASSEMBLY SPONTANEOUS ASSOCIATIONS

THE ASSEMBLY SPONTANEOUS ASSOCIATIONS THE ASSEMBLY SPONTANEOUS ASSOCIATIONS Thieves Laws Mad house Comedy We citizens Theater/ Acting Corruption Money laundering Politic Invalid parliament Very little work Lies Untouchable State body Humor

More information

Штип. Кристина Анчевска

Штип. Кристина Анчевска УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ - ШТИП ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ МБА - Менаџмент Штип Кристина Анчевска ВЛИЈАНИЕТО НА МЕНАЏМЕНТ КОНТРОЛАТА ВРЗ УСПЕШНОСТА НА РАБОТЕЊЕТО НА КОМПАНИИТЕ (со посебен осврт на текстилната дејност

More information

КАРАКТЕРОТ НА МЕНАЏМЕНТОТ

КАРАКТЕРОТ НА МЕНАЏМЕНТОТ м-р Весна Гроздановска UDK/UDK 005 КАРАКТЕРОТ НА МЕНАЏМЕНТОТ ВОВЕД Менаџментот е создавање и одржување на систем. Компаниите зависат од можностите на менаџерите да постават визија на организацијата и да

More information

Европски стандарди за квалитет на превенцијата на дроги: кус водич

Европски стандарди за квалитет на превенцијата на дроги: кус водич European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction Европски стандарди за квалитет на превенцијата на дроги: кус водич Изготвиле Анџелина Брадерхуд и Хери Р. Самнал Центар за јавно здравје, Универзитет

More information

ЗА МОНИТОРИНГ НА БУЏЕТСКАТА ТРАНСПАРЕНТНОСТ НА ЛОКАЛНО НИВО

ЗА МОНИТОРИНГ НА БУЏЕТСКАТА ТРАНСПАРЕНТНОСТ НА ЛОКАЛНО НИВО The European Union s IPA Civil Society Facility (CFS) Programme 2012-2013 ПРИРАЧНИК ЗА МОНИТОРИНГ НА БУЏЕТСКАТА ТРАНСПАРЕНТНОСТ НА ЛОКАЛНО НИВО Проектот е финансиран од Европската Унија 1 Проектот е имплементиран

More information

КАРАКТЕРИСТИКИ НА НАСТАВНИТЕ ПРОГРАМИ ПО МАТЕМАТИКА ЗА ОСНОВНО ОБРАЗОВАНИЕ ( , , )

КАРАКТЕРИСТИКИ НА НАСТАВНИТЕ ПРОГРАМИ ПО МАТЕМАТИКА ЗА ОСНОВНО ОБРАЗОВАНИЕ ( , , ) МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС, 2 (2017), 107 121 КАРАКТЕРИСТИКИ НА НАСТАВНИТЕ ПРОГРАМИ ПО МАТЕМАТИКА ЗА ОСНОВНО ОБРАЗОВАНИЕ (1996 1998, 2007 2009, 2013 2015) Лидија Кондинска 1 Снежана Ристовска 2 Промените во наставата

More information

МАГИСТЕРСКИ ТРУД АНАЛИЗА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА КОНЦЕПТОТ Е-ВЛАДА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

МАГИСТЕРСКИ ТРУД АНАЛИЗА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА КОНЦЕПТОТ Е-ВЛАДА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Универзитет Св. Климент Охридски - Битола ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ ПРИЛЕП МАГИСТЕРСКИ ТРУД АНАЛИЗА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА КОНЦЕПТОТ Е-ВЛАДА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Ментор: Проф. д-р Марјан Ангелески Кандидат: Прилеп

More information

Општествена интеграција на жртвите на трговија со луѓе: Проценка на институционалните капацитети на Македонија за заштита на жртвите на трговија со

Општествена интеграција на жртвите на трговија со луѓе: Проценка на институционалните капацитети на Македонија за заштита на жртвите на трговија со Општествена интеграција на жртвите на трговија со луѓе: Проценка на институционалните капацитети на Македонија за заштита на жртвите на трговија со луѓе 06 Ноември 2009 Реинтеграцијата на жртвите на трговија

More information

Универзитет Св. Климент Охридски- Битола. Факултет за информатички и. комуникациски технологии - Битола. Студиска програма:

Универзитет Св. Климент Охридски- Битола. Факултет за информатички и. комуникациски технологии - Битола. Студиска програма: Универзитет Св. Климент Охридски- Битола Факултет за информатички и комуникациски технологии - Битола Студиска програма: Администрирање со јавни политики Влатко Степаноски ВЛИЈАНИЕТО НА ПРЕТПРИСТАПНИТЕ

More information

Чекорите до Национален младински совет MЛАДИНСКО ОРГАНИЗИРАЊЕ ВО МАКЕДОНИЈА

Чекорите до Национален младински совет MЛАДИНСКО ОРГАНИЗИРАЊЕ ВО МАКЕДОНИЈА Чекорите до Национален младински совет MЛАДИНСКО ОРГАНИЗИРАЊЕ ВО МАКЕДОНИЈА Издавач: Национален младински совет на Македонија www.nms.org.mk info@nms.org.mk За издавачот: Ивана Давидовска, претседател

More information

СЕКСУАЛНОТО И РЕПРОДУКТИВНОТО ЗДРАВЈЕ И ЛИЦАТА СО ТЕЛЕСНА ПОПРЕЧЕНОСТ (ИЗВЕШТАЈ ОД ПРОЦЕНКА ЗА ПОТРЕБИ ОД УСЛУГИ)

СЕКСУАЛНОТО И РЕПРОДУКТИВНОТО ЗДРАВЈЕ И ЛИЦАТА СО ТЕЛЕСНА ПОПРЕЧЕНОСТ (ИЗВЕШТАЈ ОД ПРОЦЕНКА ЗА ПОТРЕБИ ОД УСЛУГИ) СЕКСУАЛНОТО И РЕПРОДУКТИВНОТО ЗДРАВЈЕ И ЛИЦАТА СО ТЕЛЕСНА ПОПРЕЧЕНОСТ (ИЗВЕШТАЈ ОД ПРОЦЕНКА ЗА ПОТРЕБИ ОД УСЛУГИ) www.hera.org.mk Издавач: Асоцијација за здравствена едукација и истражување ХЕРА Автор:

More information

Основи и развој на. Основи и развој на е-влада

Основи и развој на. Основи и развој на е-влада Основи и развој на е-влада Основи и развој на е-влада 1 Издавачи: УСАИД/Проект за е-влада Министерство за информатичко општество Фондација Метаморфозис За издавачите: Елена Стаматоска, директор на УСАИД/Проект

More information

Програма за работа на здружението Регионален центар за одржлив развој за 2016 година

Програма за работа на здружението Регионален центар за одржлив развој за 2016 година Regionalen centar za odr`liv razvoj ul. Goce Del~ev br.24 Кратово tel/faks 00 389 31 481 542 e-mail:regionalencentar@gmail.com www.regionalencentar.org.mk Програма за работа на здружението Регионален центар

More information

Издавач: Заедница на единиците на локалната самоуправа на Република Македонија - ЗЕЛС

Издавач: Заедница на единиците на локалната самоуправа на Република Македонија - ЗЕЛС ПРИРАЧНИК ЗА ГРАДОНАЧАЛНИЦИТЕ И СОВЕТНИЦИТЕ ЗА НАДЛЕЖНОСТИТЕ НА ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВА (четврто издание) Ноември, 2017 ISBN 978-9989-186-96-7 Наслов: ПРИРАЧНИК ЗА ГРАДОНАЧАЛНИЦИТЕ И СОВЕТНИЦИТЕ, ЗА НАДЛЕЖНОСТИТЕ

More information

Проект. "Национален рурален парламент како глас на руралното. население" ПРОГРАМА ЗА МАЛИ ГРАНТОВИ ПОВИК И УПАТСТВО ЗА ПРИЈАВУВАЊЕ

Проект. Национален рурален парламент како глас на руралното. население ПРОГРАМА ЗА МАЛИ ГРАНТОВИ ПОВИК И УПАТСТВО ЗА ПРИЈАВУВАЊЕ ИПА Програма за граѓанско општество и медиуми 2015 Поддршка на организациите на граѓанското општество во рамките на Акцискиот план за граѓанско општество 2015 година Проект "Национален рурален парламент

More information

eтвининг Заедница на училишта во ЕВРОПА

eтвининг Заедница на училишта во ЕВРОПА etwinning n ng eтвининг CREATIVITYCONFIDENCEPRACTICE TRAVELINGFRIENDSHIPACTIVITY MOBILITYSKILLSCULTRE QUALITYEXPERIENCEEXCHANGE PERSPECTIVEINNOVATION Заедница на училишта во ЕВРОПА Е-ТВИНИНГ Содржина Што

More information

A mysterious meeting. (Таинствена средба) Macedonian. List of characters. (Личности) Khalid, the birthday boy

A mysterious meeting. (Таинствена средба) Macedonian. List of characters. (Личности) Khalid, the birthday boy (Таинствена средба) List of characters (Личности) Khalid, the birthday boy (Калид, момчето на кое му е роденден) Leila, the mysterious girl and phone voice (Лејла, таинственото девојче и гласот на телефон)

More information

ФОНД ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА ПРИРАЧНИК ЗА РАБОТА СО МОДУЛОТ ПОДНЕСУВАЊЕ НА БАРАЊЕ ЗА БОЛЕДУВАЊЕ ПРЕКУ ПОРТАЛОТ НА ФЗОМ

ФОНД ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА ПРИРАЧНИК ЗА РАБОТА СО МОДУЛОТ ПОДНЕСУВАЊЕ НА БАРАЊЕ ЗА БОЛЕДУВАЊЕ ПРЕКУ ПОРТАЛОТ НА ФЗОМ ФОНД ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА ПРИРАЧНИК ЗА РАБОТА СО МОДУЛОТ ПОДНЕСУВАЊЕ НА БАРАЊЕ ЗА БОЛЕДУВАЊЕ ПРЕКУ ПОРТАЛОТ НА ФЗОМ Скопје, март 2015 година Содржина 1 Процес на поднесување на барање

More information

Даночен семинар 2011 kpmg.com.mk

Даночен семинар 2011 kpmg.com.mk КПМГ Македонија Даночен семинар 2011 kpmg.com.mk Почитувани клиенти, деловни соработници и пријатели, Ќе ни биде задоволство доколку Вие и Вашите колеги присуствувате на Даночниот семинар 2011 во организација

More information

Трајче Стафилов, Биљана Балабанова, Роберт Шајн ГЕОХЕМИСКИ АТЛАС НА РЕГИОНОТ НА СЛИВОТ НА РЕКАТА БРЕГАЛНИЦА

Трајче Стафилов, Биљана Балабанова, Роберт Шајн ГЕОХЕМИСКИ АТЛАС НА РЕГИОНОТ НА СЛИВОТ НА РЕКАТА БРЕГАЛНИЦА Трајче Стафилов, Биљана Балабанова, Роберт Шајн ГЕОХЕМИСКИ АТЛАС НА РЕГИОНОТ НА СЛИВОТ НА РЕКАТА БРЕГАЛНИЦА Trajče Stafilov, Biljana Balabanova, Robert Šajn GEOCHEMICAL ATLAS OF THE REGION OF THE BREGALNICA

More information

МОНИТОРИНГ МАТРИЦА ЗА РАБОТАТА НА АВМУ И АЕК

МОНИТОРИНГ МАТРИЦА ЗА РАБОТАТА НА АВМУ И АЕК МОНИТОРИНГ МАТРИЦА ЗА РАБОТАТА НА АВМУ И АЕК Проект Мониторинг на ефикасноста, ефективноста, транспарентноста и одговорноста на регулаторните тела за медиумите PROformance watch МОНИТОРИНГ МАТРИЦА ЗА

More information

ПЕТТИ СОСТАНОК НА ЕКСПЕРТСКАТА ГРУПА НА ENTERPRISE EUROPE NETWORK ЗА СЕДМАТА РАМКОВНА ПРОГРАМА

ПЕТТИ СОСТАНОК НА ЕКСПЕРТСКАТА ГРУПА НА ENTERPRISE EUROPE NETWORK ЗА СЕДМАТА РАМКОВНА ПРОГРАМА ПЕТТИ СОСТАНОК НА ЕКСПЕРТСКАТА ГРУПА НА ENTERPRISE EUROPE NETWORK ЗА СЕДМАТА РАМКОВНА ПРОГРАМА Во организација на Европскиот информативен и иновативен центар во Македонија, дел од Enterprise Europe Network,

More information

ПОВРЗАНОСТА НА НАРУШУВАЊЕТО ВО ОДНЕСУВАЊЕТО НА ДЕЦАТА И УСЛОВИТЕ ЗА ЖИВОТ ВО СЕМЕЈСТВОТО

ПОВРЗАНОСТА НА НАРУШУВАЊЕТО ВО ОДНЕСУВАЊЕТО НА ДЕЦАТА И УСЛОВИТЕ ЗА ЖИВОТ ВО СЕМЕЈСТВОТО УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ПЕДАГОШКИ ФАКУЛТЕТ ГРУПА СОЦИЈАЛНА ПЕДАГОГИЈА КАНДИДАТ: ТАЊА КАМЧЕВА ПОВРЗАНОСТА НА НАРУШУВАЊЕТО ВО ОДНЕСУВАЊЕТО НА ДЕЦАТА И УСЛОВИТЕ ЗА ЖИВОТ ВО СЕМЕЈСТВОТО МАГИСТЕРСКИ ТРУД

More information

Спречување стрес на работното место

Спречување стрес на работното место Спречување стрес на работното место Спречување стрес на работното место Спречување стрес на работното место Практични чекори за подобро спречување на стресот на работното место Меѓународна организација

More information

Коисмение.Штозначиме.

Коисмение.Штозначиме. Коисмение.Штозначиме. Исто како стоките и податоците, така GW ги движи и луѓето кои доаѓаат во контакт со портокаловата мрежа, внатрешно или надворешно. Ние се движиме напред со нашите клиенти, со напреден

More information

Упатство за инсталација на Gemalto.NET токен во Mozilla Firefox

Упатство за инсталација на Gemalto.NET токен во Mozilla Firefox Упатство за инсталација на Gemalto.NET токен во Mozilla Firefox Содржина Воведни препораки... 3 1. Подесување на Trust... 4 2. Инсталација на софтвер за Gemalto.NET токен... 5 3А. Инсталирање на драјвери

More information

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ. МБА Менаџмент. Штип. Слаџана Стефанова

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ. МБА Менаџмент. Штип. Слаџана Стефанова УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ МБА Менаџмент Штип Слаџана Стефанова ВЛИЈАНИЕТО НА РЕГРУТИРАЊЕТО И СЕЛЕКТИРАЊЕТО НА ВРАБОТЕНИТЕ ВРЗ УСПЕШНОСТА НА РАБОТЕЊЕТО НА ОРГАНИЗАЦИИТЕ - МАГИСТЕРСКИ

More information

МАГИСТЕРСКИ ТРУД. Универзитет Св. Климент Охридски Битола. Економски факултет - Прилеп

МАГИСТЕРСКИ ТРУД. Универзитет Св. Климент Охридски Битола. Економски факултет - Прилеп Универзитет Св. Климент Охридски Битола Економски факултет - Прилеп МАГИСТЕРСКИ ТРУД ТЕМА: "ВНАТРЕШНА РЕВИЗИЈА НА ЈАВНИОТ СЕКТОР ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА" МЕНТОР: Проф. Д-р Пеце Николовски КАНДИДАТ: Ѓоршеска

More information

Отчетност на институциите во Македонија помеѓу заложбите и резултатите!

Отчетност на институциите во Македонија помеѓу заложбите и резултатите! Отчетност на институциите во Македонија помеѓу заложбите и резултатите! Скопје, Македонија декември, 205 Анализа бр. 37 Оваа кратка анализа е дел од проектот: Финансирано од Европската Унија Потпомогнато

More information

Податочните сетови што треба да ги изработат избраните грантисти се наведени во Прилог 4 на овој повик.

Податочните сетови што треба да ги изработат избраните грантисти се наведени во Прилог 4 на овој повик. ПОВИК за доделување мали грантови на граѓански организации во рамки на проектот Истражувачко новинарство за поттикнување реформи финансиран од Европската Унија Центарот за граѓански комуникации (ЦГК) во

More information

Универзитет Гоце Делчев - Штип. Факултет за информатика. Катедра за софтверско инженерство ЗОРАН МИЛЕВСКИ ЕДУКАТИВНО ПОДАТОЧНО РУДАРЕЊЕ СО MOODLE 2.

Универзитет Гоце Делчев - Штип. Факултет за информатика. Катедра за софтверско инженерство ЗОРАН МИЛЕВСКИ ЕДУКАТИВНО ПОДАТОЧНО РУДАРЕЊЕ СО MOODLE 2. Универзитет Гоце Делчев - Штип Факултет за информатика Катедра за софтверско инженерство ЗОРАН МИЛЕВСКИ ЕДУКАТИВНО ПОДАТОЧНО РУДАРЕЊЕ СО MOODLE 2.4 -МАГИСТЕРСКИ ТРУД- Штип, јули 2015 Комисија за оценка

More information

ПОВРЗУВАЊЕ СО ГРАЃАНИТЕ: ДИГИТАЛНИ КОМУНИКАЦИИ ВО ГРАЃАНСКИОТ СЕКТОР ВО МАКЕДОНИЈА

ПОВРЗУВАЊЕ СО ГРАЃАНИТЕ: ДИГИТАЛНИ КОМУНИКАЦИИ ВО ГРАЃАНСКИОТ СЕКТОР ВО МАКЕДОНИЈА res ПОВРЗУВАЊЕ СО ГРАЃАНИТЕ: Издавачи: Институт за комуникациски студии Висока школа за новинарство и за односи со јавноста Јуриј Гагарин 17/1-1, Скопје, Македонија www.iks.edu.mk www.vs.edu.mk За издавачот:

More information

Политика за приватност (анг. Privacy policy)

Политика за приватност (анг. Privacy policy) ВОДИЧ ЗА ИКТ НА Бр. 6 Како до Политика за приватност? ОБЈАВУВАЊЕТО ПОЛИТИКА ЗА ПРИВАТНОСТ ИМ ОВОЗМОЖУВА НА Е-ИЗДАВАЧИТЕ ОСНОВА ЗА СТЕКНУВАЊЕ НА ДОВЕРБАТА НА ПОСЕТИТЕЛИТЕ НА НИВНИТЕ ВЕБ-СТРАНИЦИ, ПРЕКУ

More information

Проект за професионален и кариерен развој на наставниците

Проект за професионален и кариерен развој на наставниците Проект за професионален и кариерен развој на наставниците ОПИС НА РАБОТНИ ЗАДАЧИ за спроведување на физибилити студија за онлајн професионален развој на воспитно-образовниот кадар во основните и средните

More information

ГОДИШЕН УСПЕХ ИЗВЕШТАЈ план. менаџмент. реформа. можност. процес. идеја. организација мотивација. едукација ЦЕЛ. инспирација. вредности.

ГОДИШЕН УСПЕХ ИЗВЕШТАЈ план. менаџмент. реформа. можност. процес. идеја. организација мотивација. едукација ЦЕЛ. инспирација. вредности. ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2013 УСПЕХ иновација процес информација реформа ЦЕЛ план организација мотивација инспирација Промени лидерство можност менаџмент едукација идеја вредности лидерство Содржина ВОВЕД ГЛАВНИ

More information

СТРАТЕШКИ ПЛАН ГОДИНА

СТРАТЕШКИ ПЛАН ГОДИНА Република Македонија ВЛАДА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Сектор за стратегија, планирање и следење СТРАТЕШКИ ПЛАН 2018-2020 ГОДИНА јануари, 2018 1 Стратешкото планирање како алатка која има моќ креираната визија

More information

Финансиско управување и контрола во рамките на општите реформи на јавната администрација

Финансиско управување и контрола во рамките на општите реформи на јавната администрација A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Финансиско управување и контрола во рамките на општите реформи на јавната администрација Клас Клаас Виш советник за

More information

Проектот е поддржан од страна на Министерството за надворешни работи на Франција и Регионот Нормандија.

Проектот е поддржан од страна на Министерството за надворешни работи на Франција и Регионот Нормандија. 1 Форумот Европски перспективи за локална демократија е организиран во рамките на Програмата за децентрализирана соработка помеѓу Нормандија и Македонија, координирана од страна на АЛДА (Европската асоцијација

More information

МИНИСТЕРСТВО ЗА ИНФОРМАТИЧКО ОПШТЕСТВО И АДМИНИСТРАЦИЈА ПОДОБРУВАЊЕ НА КВАЛИТЕТОТ НА ЈАВНИОТ СЕКТОР ПРЕКУ ЗАЕДНИЧКАТА РАМКА ЗА ПРОЦЕНКА (ЦАФ)

МИНИСТЕРСТВО ЗА ИНФОРМАТИЧКО ОПШТЕСТВО И АДМИНИСТРАЦИЈА ПОДОБРУВАЊЕ НА КВАЛИТЕТОТ НА ЈАВНИОТ СЕКТОР ПРЕКУ ЗАЕДНИЧКАТА РАМКА ЗА ПРОЦЕНКА (ЦАФ) МИНИСТЕРСТВО ЗА ИНФОРМАТИЧКО ОПШТЕСТВО И АДМИНИСТРАЦИЈА ПОДОБРУВАЊЕ НА КВАЛИТЕТОТ НА ЈАВНИОТ СЕКТОР ПРЕКУ ЗАЕДНИЧКАТА РАМКА ЗА ПРОЦЕНКА (ЦАФ) МИНИСТЕРСТВО ЗА ИНФОРМАТИЧКО ОПШТЕСТВО И АДМИНИСТРАЦИЈА ПОДОБРУВАЊЕ

More information

Здружение Регионален центар за лица со интелектуална попреченост ПОРАКА НАША. Пречистен текст СТАТУТ

Здружение Регионален центар за лица со интелектуална попреченост ПОРАКА НАША. Пречистен текст СТАТУТ Здружение Регионален центар за лица со интелектуална попреченост ПОРАКА НАША Пречистен текст СТАТУТ нa Здружение Регионален центар за лица со интелектуална попреченост ПОРАКА НАША Куманово, Mарт,2011 година

More information

Семејството и заедницата

Семејството и заедницата Практикување на наученото. Прирачник за професионален развој на учителите Фокусно подрачје: Семејството и заедницата За да можат децата да учат и да се развиваат, потребна е цврста соработка на учителите

More information

Записник од 14-тиот состанок на Групата на засегнати страни за прекуграничниот регион Преспа

Записник од 14-тиот состанок на Групата на засегнати страни за прекуграничниот регион Преспа Записник од 14-тиот состанок на Групата на засегнати страни за прекуграничниот регион Преспа Септември 23-ти, 2016 Ресторан Галакси, Претор Република Македонија Учесници на состанокот: Структурата на учесниците

More information

Оваа анализа е објавена во рамките на проектот Македонија во дигиталната ера меѓу правата и одговорностите при комуницирањето на интернет

Оваа анализа е објавена во рамките на проектот Македонија во дигиталната ера меѓу правата и одговорностите при комуницирањето на интернет Оваа анализа е објавена во рамките на проектот Македонија во дигиталната ера меѓу правата и одговорностите при комуницирањето на интернет Скопје декември 2015 АНАЛИЗА: Македонија во дигиталната ера - меѓу

More information

ПРОМЕНИ ВО РАКОВОДЕЊЕТО НА ОРГАНИЗАЦИЈА ЧИЈА ОСНОВНА ДЕЈНОСТ Е ИНЖЕНЕРИНГ

ПРОМЕНИ ВО РАКОВОДЕЊЕТО НА ОРГАНИЗАЦИЈА ЧИЈА ОСНОВНА ДЕЈНОСТ Е ИНЖЕНЕРИНГ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Игор Трајковски, дипл.ел.инг. NETRA ltd. Telecommunication engineering, Скопје Проф.д-р. Атанас Илиев, дипл.ел.инг. ФЕИТ, Скопје ПРОМЕНИ ВО РАКОВОДЕЊЕТО НА ОРГАНИЗАЦИЈА

More information

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ МБА Менаџмент Штип. Весна Денчова

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ МБА Менаџмент Штип. Весна Денчова УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ МБА Менаџмент Штип ОБУКА И РАЗВОЈ НА ЧОВЕЧКИТЕ РЕСУРСИ ВО ЛОКАЛНАТА АДМИНИСТРАЦИЈА ВО ОПШТИНА ШТИП МАГИСТЕРСКИ ТРУД Штип, Комисија за оценка и одбрана Ментор

More information

Обука за менаџирање на стрес на работно место

Обука за менаџирање на стрес на работно место Обука за менаџирање на стрес на работно место Обуката за стрес се спроведува преку 27 часа теоретски дел -обука (спроведена во 6 сесии, секоја во траење од 4, 5 часа), и една индивидуална средба за поддршка

More information

МАГИСТЕРСКИ ТРУД. Значењето на е-crm за остварување на конкурентска предност на компаниите

МАГИСТЕРСКИ ТРУД. Значењето на е-crm за остварување на конкурентска предност на компаниите МАГИСТЕРСКИ ТРУД Значењето на е-crm за остварување на Кандидат Вршкоска Лидија Ментор Проф.Д-р.Маргарита Јанеска Прилеп, јуни, 2014 Содржина Вовед... 4 1.Предмет, цели и методологија на истражување...

More information

Бесплатно издание Интервју Јан Стола

Бесплатно издание Интервју Јан Стола Година IV / Број 6 / мај 2016 година / ISSN 1857-8926 / Бесплатно издание Врата за отворена дебата Тема на бројот: Млади и дроги Интервју: Јан Стола Претседател на меѓународната мрежа Млади во акција за

More information

Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Факултет за туризам и угостителство Охрид. Дипломиран организатор по туризам и угостителство

Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Факултет за туризам и угостителство Охрид. Дипломиран организатор по туризам и угостителство Кратка биографија ЛИЧНИ ИНФОРМАЦИИ Презиме и име: Контакт адреса: Татјана Димоска Телефон: +389 46 262 147/ 123 (работа) Факс: +389 46 264 215 E-mail: Националност: Македонка Дата на раѓање: 16.10.1974

More information

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА. Универзитет Св. Климент Охридски Битола. Економски факултет - Прилеп

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА. Универзитет Св. Климент Охридски Битола. Економски факултет - Прилеп РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Универзитет Св. Климент Охридски Битола Економски факултет - Прилеп КВАЛИТЕТ НА УСЛУГИТЕ ЗА МОБИЛНА ТЕЛЕФОНИЈА И МОБИЛЕН МАРКЕТИНГ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА -магистерски труд - Кандидат:

More information