ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 7 9 октомври 2007 SCADA - КОМПОНЕНТА НА ДИСПЕЧЕРСКИ ТРЕНИНГ СИМУЛАТОР

Size: px
Start display at page:

Download "ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 7 9 октомври 2007 SCADA - КОМПОНЕНТА НА ДИСПЕЧЕРСКИ ТРЕНИНГ СИМУЛАТОР"

Transcription

1 ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 7 9 октомври 2007 Асс. Сања Велева Трпевска Евица Проф. д-р Марија Кацарска Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје SCADA - КОМПОНЕНТА НА ДИСПЕЧЕРСКИ ТРЕНИНГ СИМУЛАТОР КУСА СОДРЖИНА SCADA е основна алатка која се користи за управување и надгледување на ЕЕС и неговите компоненти во диспечерските центри. Со MicroSCADA се управува една постројка. Постојат различни софтверски пакети и програми кои се користат за изработка на MicroSCADA. Еден од нив е софтверскиот пакет Wonderware FactorySuite чија компонента е InTouch. Се користи за изработка на SCADA за разни технолошки процеси меѓу кои може да се вброи и управувањето на процесите во една разводна постројка. Апликацијата може да се изведе во четири варијанти. Првата варијанта е самостојна апликација во која има еден персонален компјутер кој не е дел од компјутерска мрежа. Втората варијанта е клиентски ориентирана апликација каде постои еден сервер и терминали за кои се обезбедува посебна апликација. Третата варијанта е серверски ориентирана каде постои еден сервер но треминалите може да користат иста апликација. Во четвртата варијанта има сервер и терминали, при што терминалите си користат засебни апликации, а серверот меѓу другото ја контролира и работата на терминалите. Програмата се состои од развојна и извршна апликација. Во секој момент од изработката на SCADA-та корисникот може да се префрли од развојната околина во извршната и да изврши контрола на функционалноста. Програмата има можност за поврзување преку комуникациска порта со програмабилни логички контролери кои служат за комуникација помеѓу SCADA-та и елементите на постројката. Во извршната апликација е изработена шема на постројка во која се содржани само елементите кои може да се управуваат и надгледуваат. Елементите во шемата (прекинувачите и раставувачите) може да се изведат со помош на веќе креирани елементи на самата програма, или корисникот сам да си ги креира како што е случај во овој пример. За сите елементи се направени управувачки дијалози преку кои може да се ракува со елементите во шемата. Самата програма има своја безбедносна компонента со која може да се изведе најавувањето на операторите и ограничување на можностите за ракување со апликацијата во зависност од нивото на пристап. Програмата има можност за поврзување со надворешна база на податоци во која се запишуваат настани од ракувањето со постројката. Програмата исто така содржи и веќе готова компонента која се користи за бележење на настани и промени во работата во временски период. Програмата исто така има компонента која ги бележи сите алармантни ситуации во постројката според претходно дефинирани параметри од страна на корисникот. Клучни зборови: SCADA, програмабилни логички контролери, прекинувачи, раставувачи ABSTRACT Nowadays SCADA represents a basic tool for controlling and monitoring of power systems and its' components for use in the dispatching centers. With the so-called MicroSCADA a single substation can be controlled. C1-03R 1/8

2 MAKO CIGRE 2007 C1-03R 2/8 There are various programs which can be used for creating MicroSCADA. One of them is Wonderware FactorySuite with the InTouch as its' component. It can be used for creating SCADA for different technological processes and also for monitoring and controlling a substation. We can create four types of the application. The first type is a standalone application on a single personal computer not connected to any type of working network. The second type is a client oriented application. It involves a single server computer and one or more client computers that use their own applications. The third type is server oriented application with a single server computer and one or more client computers that don t use their own applications. Instead they are using the same application installed on the server. The fourth type again involves server computer and one or more client computers. The difference is that the server can be used for monitoring and controlling the work on the client computers. The InTouch software consist of a development application and runtime application. At any given moment of the development of SCADA the user can switch from the development application to runtime application and perform different checks for functionality. The software has a possibility for connecting to programmable logic controllers trough a communication port. They are used for communication between SCADA and the actual elements in the substation. In the actual application a substation scheme consist only of elements witch can be monitored and controlled. The elements in the scheme (circuit breakers and disconnectors) can be represented with already created elements, or the user can create custom elements as needed (as in this case). For each element a controlling window for manipulation of the same element is created. The InTouch application has its own security component which can be used for user logging and managing their level of access. InTouch application has ability to connect to an external database in which the program enters the data about the working (monitoring and controlling) processes. It also has a component for historical trending which is saved in a log file that can be easily accessed. The InTouch application also has a component for recording all alarm situations which can be defined by the user. Keywords: SCADA, programmable logical controllers, circuit breakers and disconnectors Вовед SCADA системот треба да има функционален, модуларен и стандардизиран дизајн со кој се овозможува лесно ажурирање, проширување и адаптирање. Треба да се користат напредни техники на работа со базите на податоци за да се обезбеди можност за ажурирање/измена на постојните, како и воведување на нови податоци структури кои се резултат на проширувањето на процесните варијабли од надгледуваниот објект. SCADA системот [4] треба да подржи конфигурирање преку системски параметри кои се достапни преку графички front-end и се сместени во DBMS структура. InTouch е компонента на софтверскиот пакет Wonderware FactorySuite [1], [2], [3]. InTouch апликациите се распространети низ целиот свет во голем број на сродни производствени области (обработка на прехранбени производи, полуспроводници, нафта и гас итн.). Со неа може да се креираат моќни апликации кои ги искористуваат главните карактеристики на Windows, вклучувајќи ги ActiveX контролите, OLE, графиката, поврзувањето во мрежа и друго. InTouch се состои од три главни програми: InTouch Application Manager ги организира апликациите кои корисникот ги креира. Се користи и за нагодување на WindowViewer како мрежен сервис, за нагодување за развој на мрежни апликации (NAD) за архитектури базирани на клиентот и архитектури базирани на серверот, за нагодување на динамичка конверзија на резолуцијата (DRC) и/или дистрибуирано алармирање. WindowMaker е развојната околина, каде што се користи објектно-ориентирана графика за да се создадат анимирани и чувствителни на допир прозорци кои може да се поврзат со индустриски излезно/влезни (I/O) системи и други Windows апликации. WindowViewer е извршна апликација која се користи за да се прикажат графичките прозорци креирани во WindowMaker, ги извршува сите InTouch скрипти, запишува настани кои се случиле во датотеки за водење евиденција и известување, запишување и бележење на аларми

3 MAKO CIGRE 2007 C1-03R 3/8 на одредени процеси и известување, и може да функционира како клиент и како сервер и за DDE и за SuiteLink комуникациските протоколи. Во InTouch е вклучена и дијагностичката програма Wonderware Logger. Главни функции на SCADA системот Аквизиција на податоци во реално време од аналогните и дигиталните сензори, мерните претворувачи и другите уреди за прифаќање на информациите; Пред-процесирање на сигналите; Процесирање на варијаблите кои го поминале пред-процесирањето и имаат значајни промени во вредноста или статусот со користење на dead-band критериуми; Чување/архивирање на најзначајните податоци во историски датотеки на структуриран и класифициран начин за подоцнежна off-line обработка; Генерирање на прегледи периодично или со налог на операторот преку корисничкиот интерфејс; Препознавање и контрола на системски аларми и сигнализации и автоматско преземање на соодветни акции за секој ваков настан; Извршување на акции по налог на операторот како одговор на промената на некој статус на процесот; Контролно/командни функции; Приказ/презентација на информациите на операторски дисплеи на корисничкиот интерфејс. Користење на InTouch Application Manager InTouch Application Manager се користи за креирање на нови апликации, отворање на постоечки апликации во WindowMaker или WindowViewer, бришење на апликации, и активирање на DBDump и DBLoad алатките на Tagname Dictionary (Tagname Dictionary е внатрешната база на дефинирани променливи во InTouch и во понатамошниот текст ќе се води само како база на дефинирани променливи). Програмски елементи на WindowMaker Графичкиот кориснички интерфејс е базиран на графичкиот кориснички интерфејс на Windows и ги поддржува неговите стандардни ленти со алатки и менија. Програмскиот пребарувач на WindowMaker обезбедува лесен пристап кон најчесто користените команди. Корисникот може да го прилагоди програмскиот пребарувач за да покрене било која друга FactorySuite програма или Windows програма за брзо преминување помеѓу HMI прилагодувањата, прилагодувањата на излезно/влезниот сервер или пак контролните прилагодувања. Развојната околина може да се менува и прилагодува на потребите на корисникот. Со нагодување на различни карактеристики за WindowMaker и WindowViewer корисникот може да ги прилагоди функционалноста и конечниот изглед на апликацијата. Употреба на InTouch обезбедување (Security) Вметнување на обезбедување во апликацијата е незадолжително, но, со употреба може да се контролираат некои специфични функции кои операторот треба да ги извршува така што тие функции ќе бидат поврзани со некои внатрешни tagnames (tagname е ознака која е доделена на некоја променлива дефинирана во базата на дефинирани променливи и во понатамошниот текст ќе се води како ознака на променлива). Обезбедувањето се базира на концептот дека операторот се логира на апликацијата со внесување на име и лозинка. Поради ова потребно е да се креираат корисничко име, лозинка и ниво на пристап (access level) за секој корисник. Нема никаква врска помеѓу обезбедувањето на оперативниот систем и InTouch. При креирање на нова апликација, корисничкото име се нагодување да биде Administrator со ниво на пристап 9999 (ниво кое овозможува пристап до сите безбедносни команди). Штом се додаде ново корисничко име во безбедносната листа и се рестартира WindowMaker или

4 MAKO CIGRE 2007 C1-03R 4/8 WindowViewer, корисничкото име се нагодување на None со ниво на пристап 0 (што спречува пристап до командата Configure Users во WindowMaker и WindowViewer). Од овие причини мора да се креира корисничко име за системскиот администратор чие ниво на пристап ќе биде 9000 или повеќе, за да може подоцна да пристапува кон безбедносната листа со корисници. Користење на InTouch внатрешни безбедносни ознаки на променливи Кога ќе се примени обезбедувањето во апликацијата, постојат две внатрешни безбедносни ознаки на променливи кои може да се применат на тастери, во изрази за анимирани линкови или во скрипти за да се контролира дали операторот кој се најавил има дозвола да извршува одредени функции ($AccessLevel и $Operator). На пример, за да се направи некој објект да биде видлив во зависност од нивото на пристап кој го има најавениот корисник. Корисничките имиња None и Administrator се резервирани и може да се сменат само лозинките. База на дефинирани променливи Базата на податоци на извршната апликација ги содржи моментните вредности на сите елементи во базата [4]. На секоја променлива мора да и биде доделена ознака на променлива и тип на променлива. За некои типови на променливи потребни се и дополнителни информации. Механизмот кој се користи за внесување на овие информации е база на дефинирани променливи. Типови на ознаки на променливи Ознаки на променливи од мемориски тип Овој тип постои внатре во InTouch апликацијата. Се користат за креирање на системски константи и симулации. Постојат четири типа на мемориски ознаки на променливи: Дискретни Целобројни (Integer) Реални Мемориски пораки Влезно/излезни ознаки на променливи Сите ознаки на променливи кои вредноста ја читаат од или запишуваат во некоја друга Windows програма се влезно/излезни ознаки на променливи. Овде се вклучени сите влезови и излези од програмабилните контролери, процесни компјутери и сите податоци од мрежни јазли. Има четири типа на влезно/излезни ознаки на променливи: Дискретни Целобројни (Integer) Реални Влезно/излезни пораки Други видови на ознаки на променливи Постојат неколку специјални типови на ознаки на променливи кои може да се доделат за да може да се извршуваат некои сложени функции како на пр. креирање екрани за динамички аларми, временски трендови и сл. и индиректни типови кои може да послужат некоја ознака на променлива да се распредели на повеќе извори. Group Var се користи за ознака на променлива со доделена група на аларми за да може да се креираат динамички дисплеи на аларми, евиденции снимени на диск и отпечатени евиденции. Hist Trend За да се креира историски тренд на настани потребна е ознака на променлива од типот hist trend. TagID ова е посебен тип кој се користи со објекти со историски тренд.

5 MAKO CIGRE 2007 C1-03R 5/8 Индиректни дискретни, индиректни аналогни и индиректни пораки Овозможуваат ознаките на променливите од еден прозорец да се прераспределат на повеќе изворни ознаки на променливи (multiple source). Ознаки на променливи автоматски се индексираат. На пр. ако се внесе и сними нова ознака на променлива R4, а потоа се креира нова, името на новата ознака на променлива ќе биде автоматски индексирана како R5. Внатрешни системски ознаки на променливи InTouch обезбедува повеќе претходно дефинирани внатрешни системски ознаки на променливи кои може да се употребат за извршување на разни акции. На пример, за прикажување на моменталното време. Сите внатрешни ознаки на променливи имаат знак $ пред името. Tagname.Fields Во InTouch дефиницијата за објект ќе биде ограничена на збир на информации во врска со графички објект прикажан на екранот или информација во врска со ознака на променлива во базата на дефинирани променливи. Секој објект кој ќе биде нацртан содржи одредени атрибути како што се дебелина на линија, боја на линија и на внатрешност, позиција на екранот изразена во пиксели, врски (линкови) кои се поврзани со него и сл. Некои од овие атрибути се познати како.fields и до нив може да се пристапи преку скрипти, преку изрази и внесувања од страна на корисникот внатре во InTouch. Синтаксата за пристап до овие полиња со податоци поврзани со некоја ознака на променлива e Tagname.field. Овие.fields може да се употребат за да се овозможи влез и излез на податоци врзани со некоја ознака на променлива а историските.fields (historical.fields) може да се употребат корисникот динамички да го модифицира историскиот тренд прикажан на екранот. Креирање на анимирани линкови Креираниот графички објект со анимираните линкови може да го менува својот изглед за да се прикажат промените на вредноста на одредена ознака на променлива или израз. InTouch поддржува два основни типови на линкови: линкови за допир (Touch Links) - овозможуваат внесување на податоци на операторот во системот како на пр. тастери за притискање. линкови за приказ (Display Links) - овозможуваат излез до операторот како на пример исполнувањето со боја, локацијата или трепкањето. За секој објект или симбол може да се дефинираат повеќе линкови. Со комбинирање на различни линкови може да се креираат скоро сите анимациски ефекти. Постојат девет типа на линкови на допир кои може да се креираат: Внесување од корисник дискретни, аналогни, низа од алфанумерички знаци (string); Лизгачи вертикални, хоризонтални; Тастери осетливи на допир со дискретна вредност, дејство, прикажи прозорец, сокриј прозорец. Постојат осум типа на линкови кои може да се креираат: Боја на линија, исполнување и текст дискретна вредност, аналогна вредност, дискретен аларм, аналоген аларм; Големина на објектот височина, широчина; Позиција хоризонтална, вертикална; Процентуално исполнување хоризонтално, вертикално; Различно (Miscellaneous) видливост, ориентација, трепкање, оневозможеност (disable); Приказ на вредност дискретна, аналогна, низа на алфанумерички знаци.

6 MAKO CIGRE 2007 C1-03R 6/8 Креирање на скрипти во InTouch Скриптирањето е една од најмоќните карактеристики на InTouch апликацијата. Скриптите овозможуваат извршување на команди и логички операции кои се засноваат на исполнување на одредени наведени критериуми [5]. QuickFunctions се скрипти кои се креирани за да може да се повикаат од други скрипти и изрази на анимирани линкови. Сите InTouch скрипти се извршуваат како последица на некој настан: промена на некој податок, кликнување со глувчето, тајмер, итн. Редоследот на процесирањето е специфично за секоја апликација без некаков редослед поради што не е препорачливо да се создава некаква зависност од редоследот на процесирањето. Постојат следниве типови на скрипти: Application ова е скрипта која е врзана со целата апликација. Window скрипта која е врзана за одреден прозорец. Key скрипта која е врзана со одреден тастер или комбинација на тастери. Condition скрипта врзана за дискретна ознака на променлива или израз. Data change скрипта врзана за ознака на променлива и/или tagname.field. QuickFunctions скрипти кои може да се повикаат од други InTouch скрипти или изрази на анимирани линкови. Action Pushbutton врзана со објект кој е поврзан со линк на допир тастер за дејство. ActiveX настан извршува настани од ActiveX контроли во извршната апликација. Аларми/Настани Програмата обезбедува и систем за известување со помош на кој се информираат операторите за процесот и за состојбите во системот кој поддржува прикажување, запишување и печатење на аларми во процесот и настани во системот. Алармите претставуваат предупредување на состојбите во процесот кои може да предизвикаат проблеми и за кои е потребна реакција од операторот (некоја вредност на процесот ја надмине дефинираната вредност). Ова активира непотврдена состојба на алармот која може да се искористи за да се извести операторот за проблемот. Штом операторот го потврди алармот, системот се враќа во потврдена состојба. Вклучени се два системи на аларми: стандарден (за прикажување и потврдување на настани и аларми генерирани од локалната InTouch апликација) и дистрибуиран систем (овозможува прикажување и потврдување на аларми генерирани од алармни системи од други InTouch апликации во мрежата). Настаните претставуваат пораки за статусот на системот во нормална состојба и не бараат реакција од операторот како на пр. кога се случува некоја системска состојба (најава на оператор и сл.). Типови на аларми InTouch ги класифицира алармите во две главни категории врз основа на нивните карактеристики: тип и класа. Стандардниот систем на аларми ги категоризира сите аларми во 5 типови: дискретни, девијациски, стапка-на-промена, вредност и статистичка процесна контрола, а дистрибуираниот овозможува понатамошна категоризација на овие аларми во класи и типови. Секој од овие аларми може да се поврзе со ознака на променлива. Приоритети кај алармите (Alarm Priority) Секој конфигуриран аларм во InTouch има вредност на приоритет врзана за него. Оваа вредност ја претставува сериозноста на алармот и се движи во границите помеѓу 1 и 999, при што 1 е најсериозно. Групи на аларми Секој аларм е доделен на логичка група на аларми кои ги дефинира корисникот и може да се подредат во хиерархиско стебло каде на врвот се наоѓа основната група $System. Секоја ознака на

7 MAKO CIGRE 2007 C1-03R 7/8 променлива е поврзана со група на аларми. Ако не се поврзе, тогаш InTouch по правило автоматски ќе го поврзе со основната група $System. Стандарден дисплеј за аларми Стандардниот систем на аларми обезбедува единствен објект за приказ кој се користи за прикажување на локално генерираните аларми во два претходно дефинирани типови на дисплеи: краток преглед на аларми - ги прикажува само моменталните потврдени и непотврдени аларми временски тек на аларми - ги прикажува сите аларми и настани што се случиле. Дистрибуиран систем за аларми Дистрибуираниот систем ги има сите опции за нагодување кои се презентирани за стандардниот. Го користи истиот механизам за групи на аларми како и стандардниот. Разликата е во тоа што дистрибуираниот овозможува прегледување на овие групи од повеќе јазли во мрежата. Дистрибуираниот систем ги има и следниве карактеристики: Можност да прикажува и потврдува аларми од било кој InTouch јазол во мрежата. Нов дисплеј за приказ на аларми чиј изглед може да се менува. Скрипти кои овозможуваат динамична контрола на приказот на аларми и потврдувањето на аларми. Механизам за групирање кој овозможува повеќе групи на аларми од различни апликации да бидат повикани со помош на едно име. Можност за додавање на коментари кога алармот е потврден. Дисплејот на дистрибуирани аларми може да прикажува краток преглед на активните аларми или листа со временски тек на алармите и ако се нагоди може да ги прикажува и двата, а промената е динамична. SQL Access Manager SQL Access се состои од алатката SQL Access Manager и SQL функциите. SQL Access Manager е алатка која е ODBC прилагодена и која комуницира со било кој систем на бази на податоци, под услов системот да има ODBC драјвер. Овозможува пристап, изменување, креирање и бришење на табели во база на податоци. Пристапувањето до таа информација е со структуриран прашален јазик (SQL). Дизајнирана е за лесно префрлување на податоци од SQL база на податоци во InTouch апликација и префрлување на податоци добиени за време на извршување во SQL базата на податоци. Се користи за креирање и поврзување на колони во базата на податоци со ознаките во InTouch базата на дефинирани променливи. Процесот на поврзување на колони од базата на податоци со ознаките во InTouch се вика врзување (binding). SQL Access Manager креира и примерок на табела (table template) кој ја дефинира структурата и форматот на базата на податоци. Конфигурирање на SQL Access Manager SQL Access Manager креира листи за врска (bind lists) и примероци на табели. Листата за врска ги поврзува колоните во базата на податоци со ознаките на променливите во InTouch базата на дефинирани променливи. Примерокот на табела ја дефинира структурата и форматот на новата табела во базата на податоци. Конфигурирање на листа за врска Во полето Bind List Name се внесува име на листата за врска. Во полето Tagname.FieldName се внесува име на InTouch ознака на променлива. Во полето Column Name се внесува името на колоната.

8 MAKO CIGRE 2007 C1-03R 8/8 Користење на SQL функции Овие функции се продолжеток на стандардните функции на InTouch скриптите и може да се користат во било која скрипта. Овозможуваат да се означат, изменат, вметнат или избришат записи во табелите кон кои корисникот ќе одлучи да пристапи. Функцијата SQLConnect() овозможува поврзување на InTouch со базата на податоци која е наведена во стрингот за поврзување. Функцијата SQLDisconnect овозможува прекин на врската со базата на податоци. Функцијата SQLInsert вметнува нов запис во наведената табела со користење на вредностите на ознаките на променливите кои се наведени во листата за врска. Параметрите на листата за врска дефинираат кои InTouch ознаки на променливи ќе се употребат и со кои колони во базата на податоци тие се поврзани. Заклучок Апликацијата е една комплетно функционална SCADA. Заради потребите при изработката на оваа апликација, потребно е искуство во начинот на програмирање на програмабилни логички контролери и искуство во програмирање и решавање на проблеми. Поради недостаток на аналогни влезови и излези, не постоеше можност преку котролерот да се симулираат промени на аналогни величини, а тоа се направи со помош на лизгачи кои постојат во програмата, а самиот контролер и искористен само за симулација на вклучување и исклучување на прекинувачи и раставувачи. Литература [1] Wonderware Corporation Wonderware FactorySuite InTouch User s Guide [2] Wonderware Corporation Wonderware FactorySuite InTouch Reference Guide [3] Wonderware Corporation Wonderware FactorySuite SQL Access Manager [4] Texas A&M Engineering, Power System Control & Protection Lab Energy Management and SCADA Applications [5] CX-Programmer Help Files

Структурно програмирање

Структурно програмирање Аудиториски вежби 1 Верзија 1.0, 20 Септември, 2016 Содржина 1. Околини за развој.......................................................... 1 1.1. Околини за развој (Integrated Development Environment

More information

Siemens собни термостати. За максимален комфорт и енергетска ефикасност. siemens.com/seeteam

Siemens собни термостати. За максимален комфорт и енергетска ефикасност. siemens.com/seeteam . За максимален комфорт и енергетска ефикасност siemens.com/seeteam 1 СОБНИ ТЕРМОСТАТИ ЗА ФЕНКОЈЛЕРИ RAB11 / RAB21 / RAB31 СОБЕН ТЕРМОСТАТ ЗА ФЕНКОЈЛЕРИ RDF110.2 / RDF110 / RDF110/IR RAB11 Електромеханички

More information

УПАТСТВО ЗА КОРИСТЕЊЕ НА СИСТЕМОТ ЗА ЕЛЕКТРОНСКО БАНКАРСТВО КОРПОРАТИВНО

УПАТСТВО ЗА КОРИСТЕЊЕ НА СИСТЕМОТ ЗА ЕЛЕКТРОНСКО БАНКАРСТВО КОРПОРАТИВНО УПАТСТВО ЗА КОРИСТЕЊЕ НА СИСТЕМОТ ЗА ЕЛЕКТРОНСКО БАНКАРСТВО КОРПОРАТИВНО Содржина: - Најава на системот...2 1. Сметки...3 2. Провизии...5 3. Курсна листа...5 4. Плаќања...6 НАЈАВА НА СИСТЕМОТ По добивањето

More information

Март Opinion research & Communications

Март Opinion research & Communications Март 2014 Opinion research & Communications Метод: Телефонска анкета Примерок: 800 испитаници кои следат македонски спорт стратификуван со репрезентативен опфат на сите етнички заедници, урбани и рурални

More information

ИНТЕРНЕТ ТЕХНОЛОГИИ ПРЕНОС НА ПОДАТОЦИ

ИНТЕРНЕТ ТЕХНОЛОГИИ ПРЕНОС НА ПОДАТОЦИ ИНТЕРНЕТ ТЕХНОЛОГИИ ПРЕНОС НА ПОДАТОЦИ Доц. д-р Иван Краљевски ПРЕНОС НА ПОДАТОЦИ FTP FTP (File Transfer Protocol) протокол за пренос на датотеки. Преземањето на датотеки (Down-Load) е само еден дел од

More information

ISA SERVER - ПОЛИТИКИ ЗА РЕГУЛИРАЊЕ НА ИНТЕРНЕТ СООБРАЌАЈ ВО МРЕЖИ Јасминка Сукаровска Костадиновска, Доц Др.Сашо Гелев

ISA SERVER - ПОЛИТИКИ ЗА РЕГУЛИРАЊЕ НА ИНТЕРНЕТ СООБРАЌАЈ ВО МРЕЖИ Јасминка Сукаровска Костадиновска, Доц Др.Сашо Гелев УДК: 004.738.056.057.4 ISA SERVER - ПОЛИТИКИ ЗА РЕГУЛИРАЊЕ НА ИНТЕРНЕТ СООБРАЌАЈ ВО МРЕЖИ Јасминка Сукаровска Костадиновска, Доц Др.Сашо Гелев 1 Европски Универзитет Скопје, Р. Македонија, sukarovska.jasminka@live.eurm.edu.mk

More information

Дизајн и имплементација на модул за извештаи и администрација на СМС систем за паркирање

Дизајн и имплементација на модул за извештаи и администрација на СМС систем за паркирање Универзитет Св. Климент Охридски Битола Факултет за информатички и комуникациски технологии - Битола Дизајн и имплементација на модул за извештаи и администрација на СМС систем за паркирање -Магистерски

More information

УПАТСТВО. Како да започнам со користење на сертификат издаден на Gemalto IDPrime PKI токен во Mozilla Firefox?

УПАТСТВО. Како да започнам со користење на сертификат издаден на Gemalto IDPrime PKI токен во Mozilla Firefox? УПАТСТВО Како да започнам со користење на сертификат издаден на Gemalto IDPrime PKI токен во Mozilla Firefox? Верзија: 4.0 Датум: 18.01.2018 103.29 КИБС АД Скопје 2018 КИБС АД Скопје, сите права задржани

More information

ПОИМ ЗА КОМПЈУТЕРСКИ МРЕЖИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА КОМПЈУТЕРСКИТЕ МРЕЖИ

ПОИМ ЗА КОМПЈУТЕРСКИ МРЕЖИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА КОМПЈУТЕРСКИТЕ МРЕЖИ ПОИМ ЗА КОМПЈУТЕРСКИ МРЕЖИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА КОМПЈУТЕРСКИТЕ МРЕЖИ 1. Компјутерски мрежи Компјутерска мрежа претставува збир од два или повеќе компјутери кои се поврзани преку комуникациски медиум и кои

More information

ФОНД ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА ПРИРАЧНИК ЗА РАБОТА СО МОДУЛОТ ПОДНЕСУВАЊЕ НА БАРАЊЕ ЗА БОЛЕДУВАЊЕ ПРЕКУ ПОРТАЛОТ НА ФЗОМ

ФОНД ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА ПРИРАЧНИК ЗА РАБОТА СО МОДУЛОТ ПОДНЕСУВАЊЕ НА БАРАЊЕ ЗА БОЛЕДУВАЊЕ ПРЕКУ ПОРТАЛОТ НА ФЗОМ ФОНД ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА ПРИРАЧНИК ЗА РАБОТА СО МОДУЛОТ ПОДНЕСУВАЊЕ НА БАРАЊЕ ЗА БОЛЕДУВАЊЕ ПРЕКУ ПОРТАЛОТ НА ФЗОМ Скопје, март 2015 година Содржина 1 Процес на поднесување на барање

More information

м-р Марјан Пејовски Сектор за регулатива

м-р Марјан Пејовски Сектор за регулатива Трета анализа на пазар за Физички пристап до мрежна инфраструктура (целосен и поделен разврзан пристап) на фиксна локација и четврта анализа на пазар за услуги со широк опсег м-р Марјан Пејовски Сектор

More information

ЕНаука.мк 1 милион Сајт на годината ( Образование, Наука и Култура )

ЕНаука.мк 1 милион Сајт на годината ( Образование, Наука и Култура ) Инфо ЕНаука.мк е единствениoт интернет пoртал вo Р.Македoнија кoј ги следи и пренесува најактуелните нoвoсти, истражувања и достигнувања во повеќе научни области. Главни цели на порталот се враќање на

More information

Преземање сертификат користејќи Mozilla Firefox

Преземање сертификат користејќи Mozilla Firefox УПАТСТВО Преземање сертификат користејќи Mozilla Firefox Верзија: 4.0 Датум: 10.01.2018 103.11 КИБС АД Скопје 2017 КИБС АД Скопје, сите права задржани http://www.kibstrust.mk Содржина 1. Како да го преземам

More information

ЛИСТА НА ЛЕКОВИ КОИ ПАЃААТ НА ТОВАР НА ФОНДОТ ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА

ЛИСТА НА ЛЕКОВИ КОИ ПАЃААТ НА ТОВАР НА ФОНДОТ ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА Врз основа на член 9 став 1а точка 8 и став 1в точка 2 и член 56 став 1 точка 3 од Законот за здравственото осигурување ( Службен весник на РМ бр. 25/2000, 34/2000, 96/2000, 50/2001, 11/2002, 31/2003,

More information

УПАТСТВО. Kористење безбедно средство за електронско потпишување на Gemalto (PKI Smart Card и PKI Token)

УПАТСТВО. Kористење безбедно средство за електронско потпишување на Gemalto (PKI Smart Card и PKI Token) УПАТСТВО Kористење безбедно средство за електронско потпишување на Gemalto (PKI Smart Card и PKI Token) Верзија: 3.0 Датум: 26.04.2012 КИБС АД Скопје 2012 КИБС АД Скопје, сите права задржани http://ca.kibs.com.mk

More information

Биланс на приходи и расходи

Биланс на приходи и расходи 1 of 5 06.03.2016 12:00 ЕМБС: 05196248 Целосно име: Здружение за советување,лекување,реинтеграција и ресоцијализација на лица зависни од психоактивни супстанции ИЗБОР-Струмица Вид на работа: 540 Тип на

More information

Функционалност и употреба на вметнување на зависности (Dependency Injection) во Java

Функционалност и употреба на вметнување на зависности (Dependency Injection) во Java Универзитет Св. Климент Охридски - Битола ТЕХНИЧКИ ФАКУЛТЕТ - БИТОЛА -магистерска работа - Функционалност и употреба на вметнување на зависности (Dependency Injection) во Java Ментор: Илија Јолевски Кандидат:

More information

Биланс на приходи и расходи

Биланс на приходи и расходи 1 of 5 28.02.2015 23:20 ЕМБС: 05196248 Целосно име: Здружение за советување,лекување,реинтеграција и ресоцијализација на лица зависни од психоактивни супстанции ИЗБОР-Струмица Вид на работа: 540 Тип на

More information

15.1. Предавања теоретска настава 30 часови активности

15.1. Предавања теоретска настава 30 часови активности 1. Наслов на наставниот предмет Програмирање и алгоритми 2. Код. Студиска програма Сите студиски програми 4. Организатор на студиската програма Факултет за електротехника и информациски технологии 5. Степен

More information

Универзитет Св. Климент Охридски Битола Факултет за Информатички и Комуникациски Технологии. студиска програма

Универзитет Св. Климент Охридски Битола Факултет за Информатички и Комуникациски Технологии. студиска програма Универзитет Св. Климент Охридски Битола Факултет за Информатички и Комуникациски Технологии студиска програма Инженерство и менаџмент на софтверски апликации Магистерски труд Microsoft алатките за веб

More information

Вовед во мрежата nbn. Што е тоа австралиска nbn мрежа? Што ќе се случи? Како да се префрлите на мрежата nbn. Што друго ќе биде засегнато?

Вовед во мрежата nbn. Што е тоа австралиска nbn мрежа? Што ќе се случи? Како да се префрлите на мрежата nbn. Што друго ќе биде засегнато? Вовед во мрежата nbn 1 Што е тоа австралиска nbn мрежа? 2 Што ќе се случи? 3 Како да се префрлите на мрежата nbn 4 Што друго ќе биде засегнато? 5 Што треба следно да сторите 1 Што е тоа австралиска nbn

More information

Односот помеѓу интерната и екстерната ревизија. Презентира: Верица Костова

Односот помеѓу интерната и екстерната ревизија. Презентира: Верица Костова Односот помеѓу интерната и екстерната ревизија Презентира: Верица Костова Што е ревизија http://www.youtube.com/watch?v=rjmgrdjhufs&sns=em Регулирање на внатрешната ревизија Закон за банки Закон за супервизија

More information

6. Функции Вовед во програмирање 1. Д- р Рамона Маркоска, доцент

6. Функции Вовед во програмирање 1. Д- р Рамона Маркоска, доцент 6. Функции Вовед во програмирање 1 Д- р Рамона Маркоска, доцент Содржини во ова поглавје... Функции општо Дефиниција Декларација Користење Видови Повикување и поврзување со маин, вгнездување Параметри

More information

Дизајнирање на архитектура на микросервиси: развој на бот базиран микросервис за управување со анкети

Дизајнирање на архитектура на микросервиси: развој на бот базиран микросервис за управување со анкети Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Факултет за информатички и комуникациски технологии Битола Отсек за информатика и компкутерска техника Дизајнирање на архитектура на микросервиси: развој на бот

More information

Упатство за користење на програмот InfoSystem

Упатство за користење на програмот InfoSystem Верзија 1.0.0 Април, 2009 СОДРЖИНА: 1. ВОВЕД...3 2. ИНСТАЛАЦИЈА...4 3. ПРВО СТАРТУВАЊЕ - РЕГИСТРАЦИЈА...5 4. ПРЕГЛЕД...7 4.1. ГЛАВНО МЕНИ...8 4.1.1. File...8 4.1.2. Edit...9 4.1.3. View...9 4.1.4. Tools...9

More information

ИЗРАБОТКА НА JLEGO БИБЛИОТЕКА ЗА РАЗВИВАЊЕ НА ANDROID АПЛИКАЦИИ ЗА КОМУНИКАЦИЈА И УПРАВУВАЊЕ НА LEGO NXT РОБОТСКИ СИСТЕМ

ИЗРАБОТКА НА JLEGO БИБЛИОТЕКА ЗА РАЗВИВАЊЕ НА ANDROID АПЛИКАЦИИ ЗА КОМУНИКАЦИЈА И УПРАВУВАЊЕ НА LEGO NXT РОБОТСКИ СИСТЕМ Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Технички Факултет Битола ИЗРАБОТКА НА JLEGO БИБЛИОТЕКА ЗА РАЗВИВАЊЕ НА ANDROID АПЛИКАЦИИ ЗА КОМУНИКАЦИЈА И УПРАВУВАЊЕ НА LEGO NXT РОБОТСКИ СИСТЕМ - МАГИСТЕРСКИ

More information

Упатство за инсталација на Gemalto.NET токен во Mozilla Firefox

Упатство за инсталација на Gemalto.NET токен во Mozilla Firefox Упатство за инсталација на Gemalto.NET токен во Mozilla Firefox Содржина Воведни препораки... 3 1. Подесување на Trust... 4 2. Инсталација на софтвер за Gemalto.NET токен... 5 3А. Инсталирање на драјвери

More information

Преземање сертификат користејќи Internet Explorer

Преземање сертификат користејќи Internet Explorer УПАТСТВО Преземање сертификат користејќи Internet Explorer Верзија: 4.0 Датум: 09.01.2018 103.10 КИБС АД Скопје 2017 КИБС АД Скопје, сите права задржани http://www.kibstrust.mk Содржина 1. Подготовка за

More information

Универзитет Гоце Делчев - Штип. Факултет за информатика. Катедра за софтверско инженерство ЗОРАН МИЛЕВСКИ ЕДУКАТИВНО ПОДАТОЧНО РУДАРЕЊЕ СО MOODLE 2.

Универзитет Гоце Делчев - Штип. Факултет за информатика. Катедра за софтверско инженерство ЗОРАН МИЛЕВСКИ ЕДУКАТИВНО ПОДАТОЧНО РУДАРЕЊЕ СО MOODLE 2. Универзитет Гоце Делчев - Штип Факултет за информатика Катедра за софтверско инженерство ЗОРАН МИЛЕВСКИ ЕДУКАТИВНО ПОДАТОЧНО РУДАРЕЊЕ СО MOODLE 2.4 -МАГИСТЕРСКИ ТРУД- Штип, јули 2015 Комисија за оценка

More information

ФАКУЛТЕТ ЗА ЕЛЕКТРОТЕХНИКА И ИНФОРМАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ АВТОМАТСКА КОМПОЗИЦИЈА НА СЕМАНТИЧКИ ВЕБ СЕРВИСИ

ФАКУЛТЕТ ЗА ЕЛЕКТРОТЕХНИКА И ИНФОРМАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ АВТОМАТСКА КОМПОЗИЦИЈА НА СЕМАНТИЧКИ ВЕБ СЕРВИСИ Универзитет,,Св. Кирил и Методиј ФАКУЛТЕТ ЗА ЕЛЕКТРОТЕХНИКА И ИНФОРМАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ Институт за компјутерска техника и информатика Милош Јовановиќ АВТОМАТСКА КОМПОЗИЦИЈА НА СЕМАНТИЧКИ ВЕБ СЕРВИСИ -магистерски

More information

University St.Kliment Ohridski - Bitola Scientific Tobacco Institute- Priep ABSTRACT

University St.Kliment Ohridski - Bitola Scientific Tobacco Institute- Priep   ABSTRACT Тутун / Tobacco, Vol.64, N⁰ 1-6, 46-55, 2014 ISSN 0494-3244 Тутун/Tobacco,Vol.64, N⁰1-6, 62-69, 2014 UDC: 633.71-152.61(497) 2008/2012 633.71-152.61(497.7) 2008/2012 Original Scientific paper DYNAMIC PRESENTATION

More information

Универзитет за туризам и менаџмент во Скопје 2014/2015. Проф. д-р Сашо Кожухаров

Универзитет за туризам и менаџмент во Скопје 2014/2015. Проф. д-р Сашо Кожухаров Универзитет за туризам и менаџмент во Скопје 2014/2015 Проф. д-р Сашо Кожухаров Детерминирање на менаџирањето на ризикот Процес на менаџирање на ризикот Одлучување и донесување одлуки Системи за поддржувањето

More information

ISUZU D-MAX SINGLE (2 ВРАТИ + ПИКАП ПРОСТОР ЗА ТОВАРАЊЕ) OПРЕМЕНОСТ МЕНУВАЧ ЦЕНА СО ДДВ

ISUZU D-MAX SINGLE (2 ВРАТИ + ПИКАП ПРОСТОР ЗА ТОВАРАЊЕ) OПРЕМЕНОСТ МЕНУВАЧ ЦЕНА СО ДДВ ISUZU D-MAX SINGLE (2 ВРАТИ + ПИКАП ПРОСТОР ЗА ТОВАРАЊЕ) SATELLITE, 4X2 Мануелен менувач 18.320 EUR / 1.132.176 ден SATELLITE, 4X2, СО КЛИМА УРЕД Мануелен менувач 18.969 EUR / 1.172.285 ден SATELLITE,

More information

ПРИРАЧНИК ЗА ПРОЕКТЕН МЕНАЏМЕНТ

ПРИРАЧНИК ЗА ПРОЕКТЕН МЕНАЏМЕНТ ОБУКА ЗА ПРИРАЧНИК ЗА (пример од глава I) Предавач: Андријана Богдановска Ѓуровиќ KNOWLEDGE CENTER, 2011 ГЛАВА 1 ВОВЕД И КОНЦЕПТ НА ПРОЕКТНИОТ МЕНАЏМЕНТ Цели Целта на воведот е даде преглед на проектниот

More information

A mysterious meeting. (Таинствена средба) Macedonian. List of characters. (Личности) Khalid, the birthday boy

A mysterious meeting. (Таинствена средба) Macedonian. List of characters. (Личности) Khalid, the birthday boy (Таинствена средба) List of characters (Личности) Khalid, the birthday boy (Калид, момчето на кое му е роденден) Leila, the mysterious girl and phone voice (Лејла, таинственото девојче и гласот на телефон)

More information

Algorithms and Data Structures. 7. Број на ЕКТС кредити

Algorithms and Data Structures. 7. Број на ЕКТС кредити 1. Наслов на наставниот предмет Алгоритми и податочни структури Algorithms and Data Structures 2. Код CSEW301 3. Студиска програма 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра,

More information

ИНТЕРНЕТ ТЕХНОЛОГИИ. Доц. д-р Иван Краљевски. Врските помеѓу локациите на Интернетот, (патеките) претставуваат комуникациски врски.

ИНТЕРНЕТ ТЕХНОЛОГИИ. Доц. д-р Иван Краљевски. Врските помеѓу локациите на Интернетот, (патеките) претставуваат комуникациски врски. ИНТЕРНЕТ ТЕХНОЛОГИИ ТЕХНИЧКИ АСПЕКТИ НА ИНТЕРНЕТOT Доц. д-р Иван Краљевски ТЕХНИЧКИ АСПЕКТИ НА ИНТЕРНЕТ ИНТЕРНЕТ СТРУКТУРА И ОРГАНИЗАЦИЈА Врските помеѓу локациите на Интернетот, (патеките) претставуваат

More information

Апстракт Вовед Цели и методологија на изработка на магистерскиот труд Cloud технологии и нивната примена во бизнисите...

Апстракт Вовед Цели и методологија на изработка на магистерскиот труд Cloud технологии и нивната примена во бизнисите... СОДРЖИНА Апстракт... 5 Вовед... 7 Цели и методологија на изработка на магистерскиот труд... 8 Глава 1: 1. Cloud технологии и нивната примена во бизнисите... 9 1.1 Cloud технологија и нејзиниот развој...

More information

АНАЛИЗА НА ПЕРФОРМАНСИ НА КВАЛИТЕТ НА СЕРВИС ЗА VOIP И IPTV ВО IPV4 И IPV6 КОМПЈУТЕРСКИТЕ МРЕЖИ

АНАЛИЗА НА ПЕРФОРМАНСИ НА КВАЛИТЕТ НА СЕРВИС ЗА VOIP И IPTV ВО IPV4 И IPV6 КОМПЈУТЕРСКИТЕ МРЕЖИ АНАЛИЗА НА ПЕРФОРМАНСИ НА КВАЛИТЕТ НА СЕРВИС ЗА VOIP И IPTV ВО IPV4 И IPV6 КОМПЈУТЕРСКИТЕ МРЕЖИ Јелена Ѓорѓев, Александра Петкова, Сашо Гелев, Александар Соколовски Европски Универзитет Република Македонија

More information

Advanced databases. Факултет за информатички науки и компјутерско инженерство ФИНКИ. 7. Број на ЕКТС кредити. Бази на податоци

Advanced databases. Факултет за информатички науки и компјутерско инженерство ФИНКИ. 7. Број на ЕКТС кредити. Бази на податоци 1. Наслов на наставниот предмет Напредни бази на податоци Advanced databases 2. Код CSES619 3 Студиска прогама КНИ, ЕТ,АСИ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел)

More information

МОДЕЛИРАЊЕ И ЕВАЛУАЦИЈА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА СИСТЕМИТЕ НА БИЗНИС ИНТЕЛИГЕНЦИЈА ВО КОМПАНИИТЕ

МОДЕЛИРАЊЕ И ЕВАЛУАЦИЈА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА СИСТЕМИТЕ НА БИЗНИС ИНТЕЛИГЕНЦИЈА ВО КОМПАНИИТЕ Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Економски факултет - Прилеп Дејан Здравески, м-р. МОДЕЛИРАЊЕ И ЕВАЛУАЦИЈА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА СИСТЕМИТЕ НА БИЗНИС ИНТЕЛИГЕНЦИЈА ВО КОМПАНИИТЕ - ДОКТОРСКА ДИСЕРТАЦИЈА

More information

ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА ЗДРАВСТВЕН ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМ И ЗДРАВСТВЕНА ЕЛЕКТРОНСКА КАРТИЧКА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА ЗДРАВСТВЕН ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМ И ЗДРАВСТВЕНА ЕЛЕКТРОНСКА КАРТИЧКА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА УНИВЕРЗИТЕТ Св. Климент Охридски Битола ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ И КОМУНИКАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА ЗДРАВСТВЕН ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМ И ЗДРАВСТВЕНА ЕЛЕКТРОНСКА КАРТИЧКА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА магистерски

More information

INFORMATION SYSTEM PROPOSAL FOR CLOUD BASED FILE SYSTEM

INFORMATION SYSTEM PROPOSAL FOR CLOUD BASED FILE SYSTEM INFORMATION SYSTEM PROPOSAL FOR CLOUD BASED FILE SYSTEM Александар Соколовски 1, Сашо Гелев 1 1 Европски Универзитет Република Македонија Скопје, aleksandar.sokolovski@eurm.edu.mk saso.gelev@eurm.edu.mk

More information

ВОДЕЊЕ НА ДИСТРИБУТИВНА МРЕЖА ВО УСЛОВИ НА ДЕФЕКТ

ВОДЕЊЕ НА ДИСТРИБУТИВНА МРЕЖА ВО УСЛОВИ НА ДЕФЕКТ ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 7 9 октомври 2007 Влатко Манев, дипл.инж. Оливер Мирчевски, дипл.инж. А.Д. НЕОКОМ, Скопје Александар Пармаковиќ, дипл.инж. ДМС Група, Нови Сад вонр. проф. д-р. Весна Борозан Факултет

More information

ЗАКОН ЗА ЕЛЕКТРОНСКО УПРАВУВАЊЕ -ПОДЗАКОНСКИ АКТИ

ЗАКОН ЗА ЕЛЕКТРОНСКО УПРАВУВАЊЕ -ПОДЗАКОНСКИ АКТИ ЗАКОН ЗА ЕЛЕКТРОНСКО УПРАВУВАЊЕ -ПОДЗАКОНСКИ АКТИ Александар Цветановски Игор Црвенов 1 Единствен околина Насоки за техничките барања во однос на софтверската, хардверската и комуникациската инфраструктура

More information

Развојот и примената на UBUNTU оперативниот систем

Развојот и примената на UBUNTU оперативниот систем ФОН УНИВЕРЗИТЕТ ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАЦИСКО-КОМУНИКАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ Развојот и примената на UBUNTU оперативниот систем Семинарски труд КОМПЈУТЕРСКИ АЛАТКИ Ментор: Проф. Д-р Симе Арсеновски Студент: Влатко

More information

РАЗВОЈ НА АНДРОИД АПЛИКАЦИЈА

РАЗВОЈ НА АНДРОИД АПЛИКАЦИЈА РАЗВОЈ НА АНДРОИД АПЛИКАЦИЈА ЗА БАЛАНСИРАНА ИСХРАНА Магистерски труд Павле Стојановски Број на индекс: 21068 КОМИСИЈА ЗА ОЦЕНКА И ОДБРАНА НА ТРУДОТ: 1. Проф. д-р Милка Здравковска претседател 2. Проф.

More information

ГИС НАПРЕДНА СОФТВЕРСКА ОКОЛИНА ИМПЛЕМЕНТИРАНА ВО ФУНКЦИОНИРАЊЕТО НА АД МЕПСО

ГИС НАПРЕДНА СОФТВЕРСКА ОКОЛИНА ИМПЛЕМЕНТИРАНА ВО ФУНКЦИОНИРАЊЕТО НА АД МЕПСО ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 7 9 октомври 2007 Ванчо Трпевски Зоран Делев АД МЕПСО - Скопје ГИС НАПРЕДНА СОФТВЕРСКА ОКОЛИНА ИМПЛЕМЕНТИРАНА ВО ФУНКЦИОНИРАЊЕТО НА АД МЕПСО КУСА СОДРЖИНА : Познато е дека во 2005

More information

DDoS напади и DDoS напади врз DNS

DDoS напади и DDoS напади врз DNS DDoS напади и DDoS напади врз DNS Александар Николоски 1, Митко Богдановски 2 1 Европски Универзитет Скопје, Р. Македонија, nikoloski.aleksandar11@live.eurm.edu.mk 2 Воена академија Скопје, Р. Македонија,

More information

Современи науки и технологии. Магистер по компјутерски науки / Насока: Информациски системи

Современи науки и технологии. Магистер по компјутерски науки / Насока: Информациски системи Study program Факултет Циклус на студии Компјутерски науки Современи науки и технологии Втор циклус (Постдипломски) ЕКТС 120 Титула Магистер по компјутерски науки / Насока: Информациски системи Архивски

More information

СОВРЕМЕНИ СТРАТЕГИИ ЗА УПРАВУВАЊЕ НА ИНТЕЛИГЕНТНИ ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ МРЕЖИ

СОВРЕМЕНИ СТРАТЕГИИ ЗА УПРАВУВАЊЕ НА ИНТЕЛИГЕНТНИ ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ МРЕЖИ 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Александра Крколева Матеска Весна Борозан Факултет за електротехника и информациски технологии - Скопје СОВРЕМЕНИ СТРАТЕГИИ ЗА УПРАВУВАЊЕ НА ИНТЕЛИГЕНТНИ ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ

More information

МАГИСТЕРСКИ ТРУД АНАЛИЗА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА КОНЦЕПТОТ Е-ВЛАДА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

МАГИСТЕРСКИ ТРУД АНАЛИЗА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА КОНЦЕПТОТ Е-ВЛАДА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Универзитет Св. Климент Охридски - Битола ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ ПРИЛЕП МАГИСТЕРСКИ ТРУД АНАЛИЗА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА КОНЦЕПТОТ Е-ВЛАДА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Ментор: Проф. д-р Марјан Ангелески Кандидат: Прилеп

More information

Технички и организациски мерки за обезбедување тајност и заштита на обработката на личните податоци

Технички и организациски мерки за обезбедување тајност и заштита на обработката на личните податоци Технички и организациски мерки за обезбедување тајност и заштита на обработката на личните податоци Правна анализа Препораки Сигурноста на информациите се заснова на три столба: - TАЈНОСТ - ПОТПОЛНОСТ

More information

МАГИСТЕРСКИ ТРУД. Значењето на е-crm за остварување на конкурентска предност на компаниите

МАГИСТЕРСКИ ТРУД. Значењето на е-crm за остварување на конкурентска предност на компаниите МАГИСТЕРСКИ ТРУД Значењето на е-crm за остварување на Кандидат Вршкоска Лидија Ментор Проф.Д-р.Маргарита Јанеска Прилеп, јуни, 2014 Содржина Вовед... 4 1.Предмет, цели и методологија на истражување...

More information

АРХИТЕКТУРА, КОМПОНЕНТИ И ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА IPTV СЕРВИСОТ

АРХИТЕКТУРА, КОМПОНЕНТИ И ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА IPTV СЕРВИСОТ Доцент д-р Сашо Гелев Универзитет Гоце Делчев Штип, Електротехнички факултет; Вон. проф. д-р Ристо Христов Европски универзитет, Скопје Факултет за информатика; Ана Ивановска АРХИТЕКТУРА, КОМПОНЕНТИ И

More information

Современи науки и технологии. Дипломиран по компјутерски науки

Современи науки и технологии. Дипломиран по компјутерски науки Study program Факултет Циклус на студии Компјутерски науки Современи науки и технологии Прв циклус (Додипломски) ЕКТС 180 Титула Дипломиран по компјутерски науки Архивски број [180] 03-680/2 Accreditation

More information

ПРОМЕНИ ВО РАКОВОДЕЊЕТО НА ОРГАНИЗАЦИЈА ЧИЈА ОСНОВНА ДЕЈНОСТ Е ИНЖЕНЕРИНГ

ПРОМЕНИ ВО РАКОВОДЕЊЕТО НА ОРГАНИЗАЦИЈА ЧИЈА ОСНОВНА ДЕЈНОСТ Е ИНЖЕНЕРИНГ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Игор Трајковски, дипл.ел.инг. NETRA ltd. Telecommunication engineering, Скопје Проф.д-р. Атанас Илиев, дипл.ел.инг. ФЕИТ, Скопје ПРОМЕНИ ВО РАКОВОДЕЊЕТО НА ОРГАНИЗАЦИЈА

More information

Зошто ни е потребен слободниот пристап до информации од јавен карактер и што претставува овој концепт?

Зошто ни е потребен слободниот пристап до информации од јавен карактер и што претставува овој концепт? ,,Secrecy, being an instrument of conspiracy, ought never to be the system of a regular government. Зошто ни е потребен слободниот пристап до информации од јавен карактер и што претставува овој концепт?

More information

ПРИЛОГ 2.А: РЕГИОНАЛНИ И ОСНОВНИ ЗОНИ НА МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ АД ПРИЛОГ 2.А.2: РЕГИОНАЛНИ ЗОНИ И ПОДРЕДЕНИ ОСНОВНИ ЗОНИ НА МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ АД...

ПРИЛОГ 2.А: РЕГИОНАЛНИ И ОСНОВНИ ЗОНИ НА МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ АД ПРИЛОГ 2.А.2: РЕГИОНАЛНИ ЗОНИ И ПОДРЕДЕНИ ОСНОВНИ ЗОНИ НА МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ АД... ПРИЛОГ 2.А: РЕГИОНАЛНИ И ОСНОВНИ ЗОНИ НА МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ АД Содржина ПРИЛОГ 2.А.1: ЗОНАЛЕН МОДЕЛ НА МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ АД... 2 ПРИЛОГ 2.А.2: РЕГИОНАЛНИ ЗОНИ И ПОДРЕДЕНИ ОСНОВНИ ЗОНИ НА МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ

More information

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА КАТЕДРА ПО ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ ШТИП. Сашо Ѓеоргиевски

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА КАТЕДРА ПО ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ ШТИП. Сашо Ѓеоргиевски УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА КАТЕДРА ПО ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ ШТИП Сашо Ѓеоргиевски ФОРЕНЗИЧКИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА НА УРЕДИ СО ios ОПЕРАТИВЕН СИСТЕМ МАГИСТЕРСКИ ТРУД Штип, Јуни 2015

More information

Структурирани бази на наставни материјали и дигитална трансформација. студија на случај Република Македонија

Структурирани бази на наставни материјали и дигитална трансформација. студија на случај Република Македонија Структурирани бази на наставни материјали и дигитална трансформација 2 Содржина Листа на табели... 7 Листа на графикони... 10 1. ВОВЕД... 11 1. 1. Мотивација, предмет и цел на истражувањето... 11 1. 2.

More information

КАРАКТЕРИСТИКИ НА НАСТАВНИТЕ ПРОГРАМИ ПО МАТЕМАТИКА ЗА ОСНОВНО ОБРАЗОВАНИЕ ( , , )

КАРАКТЕРИСТИКИ НА НАСТАВНИТЕ ПРОГРАМИ ПО МАТЕМАТИКА ЗА ОСНОВНО ОБРАЗОВАНИЕ ( , , ) МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС, 2 (2017), 107 121 КАРАКТЕРИСТИКИ НА НАСТАВНИТЕ ПРОГРАМИ ПО МАТЕМАТИКА ЗА ОСНОВНО ОБРАЗОВАНИЕ (1996 1998, 2007 2009, 2013 2015) Лидија Кондинска 1 Снежана Ристовска 2 Промените во наставата

More information

Биоелектрохемија: од биогоривни ќелии до електрохемија на мембрански процеси. Валентин Мирчески

Биоелектрохемија: од биогоривни ќелии до електрохемија на мембрански процеси. Валентин Мирчески Биоелектрохемија: од биогоривни ќелии до електрохемија на мембрански процеси 25 Цели: Добивање на електрична струја со користење на живи организми Проучување на врската помеѓу електричните и хемиските

More information

ДОКУМЕНТ ЗА ДИСКУСИЈА ЗА 3Д ПЕЧАТЕЊЕТО И ОГНЕНОТО ОРУЖЈЕ

ДОКУМЕНТ ЗА ДИСКУСИЈА ЗА 3Д ПЕЧАТЕЊЕТО И ОГНЕНОТО ОРУЖЈЕ This project is funded by the European Union Empowered lives. Resilient nations. Вовед Тридимензионалното (3Д) печатење, исто така познато како производство со додавање (АМ), е технологија со која последователни

More information

УНИВЕРЗИТЕТ,,Гоце Делчев ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА. Катедра за компјутерски технологии и интелигентни системи ШТИП. м-р Димитрија Ангелков

УНИВЕРЗИТЕТ,,Гоце Делчев ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА. Катедра за компјутерски технологии и интелигентни системи ШТИП. м-р Димитрија Ангелков УНИВЕРЗИТЕТ,,Гоце Делчев ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА ШТИП м-р Димитрија Ангелков дипл. инж. по електротехника ИНТЕРНЕТ БАЗИРАНОУПРАВУВАЊЕ НА СИСТЕМИ - ДОКТОРСКИ ТРУД- Штип, 2017 УНИВЕРЗИТЕТ,,Гоце Делчев

More information

Организатор: Институт за дигитална форензика Универзитет Евро-Балкан - Скопје. Уредник: Проф.д-р Сашо Гелев

Организатор: Институт за дигитална форензика Универзитет Евро-Балкан - Скопје. Уредник: Проф.д-р Сашо Гелев Влијанието на научно технолошкиот развиток во областа на правото, економијата, културата, образованието и безбедноста во Република Македонија Скопје 20-21 декември 2013 20-21.12.2013 Скопје ЗБОРНИК НА

More information

Стојанче Спасов ВЕБ СЕРВИС ЗА ПОВЕЌЕЗНАЧНА ТРАНСЛИТЕРАЦИЈА НА ЦЕЛИ РЕЧЕНИЦИ ОД ЛАТИНИЦА ВО КИРИЛИЦА

Стојанче Спасов ВЕБ СЕРВИС ЗА ПОВЕЌЕЗНАЧНА ТРАНСЛИТЕРАЦИЈА НА ЦЕЛИ РЕЧЕНИЦИ ОД ЛАТИНИЦА ВО КИРИЛИЦА УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА Катедра по информациски технологии Стојанче Спасов ВЕБ СЕРВИС ЗА ПОВЕЌЕЗНАЧНА ТРАНСЛИТЕРАЦИЈА НА ЦЕЛИ РЕЧЕНИЦИ ОД ЛАТИНИЦА ВО КИРИЛИЦА - МАГИСТЕРСКИ

More information

Обука за електронски систем на учење МИКРОУЧЕЊЕ. Материјал за учесници

Обука за електронски систем на учење МИКРОУЧЕЊЕ. Материјал за учесници MIOA301-P5-Z2 Министерство за информатичко општество и администрација Обука за електронски систем на учење МИКРОУЧЕЊЕ Овој материјал е изработен од страна на Министерството за информатичко општество и

More information

Модел за имплементација на Интернет на нештата (IoT) во индустријата, базиран на лесно достапни хардверски платформи

Модел за имплементација на Интернет на нештата (IoT) во индустријата, базиран на лесно достапни хардверски платформи Универзитет,,Св. Климент Охридски" Битола Факултет за информатички и комуникациски технологии Модел за имплементација на Интернет на нештата (IoT) во индустријата, базиран на лесно достапни хардверски

More information

ТОЛКОВНИК НА ПОИМИ, ТЕРМИНИ И ИМИЊА ОД ОБЛАСТА НА ТУРИЗМОТ (АНГЛИСКО-РУСКО-МАКЕДОНСКИ)

ТОЛКОВНИК НА ПОИМИ, ТЕРМИНИ И ИМИЊА ОД ОБЛАСТА НА ТУРИЗМОТ (АНГЛИСКО-РУСКО-МАКЕДОНСКИ) ТОЛКОВНИК НА ПОИМИ, ТЕРМИНИ И ИМИЊА ОД ОБЛАСТА НА ТУРИЗМОТ (АНГЛИСКО-РУСКО-МАКЕДОНСКИ) Современост, Скопје, 2013 За издавачот: м-р Славчо Ковилоски Рецензенти: проф. д-р Марија Ацковска проф. д-р Толе

More information

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА Информациски технологии Штип

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА Информациски технологии Штип УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА Информациски технологии Штип ЃОРЃЕ ГИЧЕВ НАПРЕДНО ПРЕБАРУВАЊЕ ИНФОРМАЦИИ КАЈ ERP АПЛИКАЦИИ - МАГИСТЕРСКИ ТРУД - Штип, Јули 2014 КОМИСИЈА ЗА ОЦЕНКА И

More information

ГОДИШЕН ЗБОРНИК YEARBOOK

ГОДИШЕН ЗБОРНИК YEARBOOK УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ПРАВЕН ФАКУЛТЕТ ISSN 1857-7229 ГОДИШЕН ЗБОРНИК YEARBOOK ГОДИНА 1 VOLUME I GOCE DELCEV UNIVERSITY STIP FACULTY OF LAW Годишен зборник 2009 Yearbook 2009 Правен факултет, Универзитет

More information

Предуслови. Чекор 1. Централен регистар на Р.М. Упатство за пристап до системот за Е-Поднесување на годишни сметки 1

Предуслови. Чекор 1. Централен регистар на Р.М. Упатство за пристап до системот за Е-Поднесување на годишни сметки 1 Чекор 1 Предуслови Предуслпвите кпи е пптребнп да ги задпвплите за успешнп ппднесуваое на гпдишна сметки се: - Да имате пристап вп апликацијата за електрпнскп ппднесуваое на гпдишни сметки; - Вашипт правен

More information

Универзитет Св. Климент Охридски Битола. Факултет за информатички и комуникациски. технологии - Битола

Универзитет Св. Климент Охридски Битола. Факултет за информатички и комуникациски. технологии - Битола Универзитет Св. Климент Охридски Битола Факултет за информатички и комуникациски технологии - Битола Отсек: Информатика и компјутерска техника КРЕИРАЊЕ НА ПРОГРАМИ СО ВЗАЕМНА ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА ГРАФИКИ,

More information

Имплементација и користење на JDF

Имплементација и користење на JDF Универзитет Св. Климент Охридски - Битола ТЕХНИЧКИ ФАКУЛТЕТ - Факултет за информатички и комуникациски технологии - Тема: Имплементација и користење на JDF - Job Definition Formatстандард во печатарската

More information

2013 YEARBOOK 2013 GOCE DELCEV UNIVERSITY - STIP FACULTY OF COMPUTER SCIENCE ISSN: Годишен зборник 2013 Yearbook 2013

2013 YEARBOOK 2013 GOCE DELCEV UNIVERSITY - STIP FACULTY OF COMPUTER SCIENCE ISSN: Годишен зборник 2013 Yearbook 2013 - UDC ISSN:1857-8691 2013 YEARBOOK 2013 2 VOLUME II GOCE DELCEV UNIVERSITY - STIP FACULTY OF COMPUTER SCIENCE 105 УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА ГОДИШЕН ЗБОРНИК 2013 YEARBOOK 2013

More information

КРЕИРАЊЕ НА СТАНДАРДИЗИРАНА ЛОКАЛИЗИРАНА ЗБИРКА НА ОБЈЕКТИ ЗА УЧЕЊЕ ОД АСПЕКТ НА ИНТЕРОПЕРАБИЛНОСТ

КРЕИРАЊЕ НА СТАНДАРДИЗИРАНА ЛОКАЛИЗИРАНА ЗБИРКА НА ОБЈЕКТИ ЗА УЧЕЊЕ ОД АСПЕКТ НА ИНТЕРОПЕРАБИЛНОСТ УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ ПРИРОДНО-МАТЕМАТИЧКИ ФАКУЛТЕТ СКОПЈЕ ИНСТИТУТ ЗА ИНФОРМАТИКА Зоран Здравев КРЕИРАЊЕ НА СТАНДАРДИЗИРАНА ЛОКАЛИЗИРАНА ЗБИРКА НА ОБЈЕКТИ ЗА УЧЕЊЕ ОД АСПЕКТ НА ИНТЕРОПЕРАБИЛНОСТ

More information

БАРAЊE ЗА ИЗДАВАЊЕ/ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ДОЗВОЛА ЗА ПРИВРЕМЕН ПРЕСТОЈ APPLICATION FOR ISSUE/EXTENSION OF TEMPORARY RESIDENCE PERMIT

БАРAЊE ЗА ИЗДАВАЊЕ/ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ДОЗВОЛА ЗА ПРИВРЕМЕН ПРЕСТОЈ APPLICATION FOR ISSUE/EXTENSION OF TEMPORARY RESIDENCE PERMIT Образец бр.2 Назив на органот до кој барањето се поднесува Name of the receiving authority Priemen штембил Stamp of receipt БАРAЊE ЗА ИЗДАВАЊЕ/ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ДОЗВОЛА ЗА ПРИВРЕМЕН ПРЕСТОЈ APPLICATION FOR

More information

08 NOV 2018 REPUBLIKA MAKEDONIJA EFFECTIVE DATE STAPUVA VO SILA NA REPUBLIC OF MACEDONIA AMD AIP 61

08 NOV 2018 REPUBLIKA MAKEDONIJA EFFECTIVE DATE STAPUVA VO SILA NA REPUBLIC OF MACEDONIA AMD AIP 61 REPUBLIC OF MCEDONI CIVIL VITION GENCY ERONUTICL INFORMTION SERVICE Bosfor 7, Mralino 1041 Ilinden GENCIJ Z CIVILNO VOZDUHOPLOVSTVO SLU@B Z VOZDUHOPLOVNI INFORMCII Босфор 7, Мралино 1041 Илинден REPUBLIK

More information

Оптимизирајте ги вашите понуди и направете истите да се претставуваат подобро на Амазон.

Оптимизирајте ги вашите понуди и направете истите да се претставуваат подобро на Амазон. Оптимизирајте ги вашите понуди и направете истите да се претставуваат подобро на Амазон. GS1 Верификација Проверка на квалитет на GS1 Бар Кодови и GS1 Логистички Етикети Контрола на квалитетот Превенција

More information

Ф а б р и ч е н п л и н с к и у р е д

Ф а б р и ч е н п л и н с к и у р е д Ф а б р и ч е н п л и н с к и у р е д Вовед Возилата GREAT WALL со бензински мотори можат да бидат дополнително опремени со фабрички гасен уред со течно вбризгување на горивото (Liquid Propane Injection

More information

Значајни подрачја за раститенија, птици и пеперутки во Македонија. Славчо Христовски

Значајни подрачја за раститенија, птици и пеперутки во Македонија. Славчо Христовски Значајни подрачја за раститенија, птици и пеперутки во Македонија Славчо Христовски Иницијативи за заштита Птици Растенија Пеперутки Лилјаци Заштитата на сите загрозени видови поединечно е практично невозможна.

More information

СТАРИ ПРОМОТИВНИ ПОНУДИ ЗА ПОСТПЕЈД ТАРИФНИ МОДЕЛИ ЗА УСЛУГИ НА ФИКСНА ЛОКАЦИЈА И КОМБИНИРАНИ ПАКЕТИ УСЛУГИ

СТАРИ ПРОМОТИВНИ ПОНУДИ ЗА ПОСТПЕЈД ТАРИФНИ МОДЕЛИ ЗА УСЛУГИ НА ФИКСНА ЛОКАЦИЈА И КОМБИНИРАНИ ПАКЕТИ УСЛУГИ СТАРИ ПРОМОТИВНИ ПОНУДИ ЗА ПОСТПЕЈД ТАРИФНИ МОДЕЛИ ЗА УСЛУГИ НА ФИКСНА ЛОКАЦИЈА И КОМБИНИРАНИ ПАКЕТИ УСЛУГИ Промотивнo бесплатнo користење на дополнителен ТВ ресивер и NOW... 2 Промотивнo NOW бесплатно

More information

ТЕМАТСКИ СОДРЖИНИ. 1. ИТ ИНФРАСТРУКТУРА, проблеми и решенија 2. ЗАШТИТА НА ИТ СИСТЕМОТ 3. ЗАШТИТА НА ПОДАТОЦИ , Владимир Георгиески

ТЕМАТСКИ СОДРЖИНИ. 1. ИТ ИНФРАСТРУКТУРА, проблеми и решенија 2. ЗАШТИТА НА ИТ СИСТЕМОТ 3. ЗАШТИТА НА ПОДАТОЦИ , Владимир Георгиески ТЕМАТСКИ СОДРЖИНИ 1. ИТ ИНФРАСТРУКТУРА, проблеми и решенија 2. ЗАШТИТА НА ИТ СИСТЕМОТ 3. ЗАШТИТА НА ПОДАТОЦИ 02.11.2017, Владимир Георгиески ИТ ИНФРАСТРУКТУРА, проблеми и решенија Што е ИТ инфраструктура?

More information

Преглед на државите во Западна Африка

Преглед на државите во Западна Африка Преглед на државите во Западна Африка 1.Географска положба и природни одлики 2.Држави (15): BEN, CIV, BUR, GUI, MLI, NIG, SEN, TOG, GAM, GHA, NGR, SLE, GBS, CPV, LBR -население: NGR, GHA, CIV...GBS, CPV.

More information

ПРЕГЛЕД И АНАЛИЗА НА БЕЗЖИЧНИ СЕНЗОРСКИ МРЕЖИ СО ПОСЕБЕН ОСВРТ НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА ZIGBEE ПРОТОКОЛОТ

ПРЕГЛЕД И АНАЛИЗА НА БЕЗЖИЧНИ СЕНЗОРСКИ МРЕЖИ СО ПОСЕБЕН ОСВРТ НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА ZIGBEE ПРОТОКОЛОТ ПРЕГЛЕД И АНАЛИЗА НА БЕЗЖИЧНИ СЕНЗОРСКИ МРЕЖИ СО ПОСЕБЕН ОСВРТ НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА ZIGBEE ПРОТОКОЛОТ Борис Михајлов, Митко Богданоски, Сашо Гелев Европски Универзитет Скопје, Р. Македонија mihajlov.boris@live.eurm.edu.mk,

More information

Технички и организациски мерки за обезбедување на тајност и заштита на обработката на личните податоци

Технички и организациски мерки за обезбедување на тајност и заштита на обработката на личните податоци Технички и организациски мерки за обезбедување на тајност и заштита на обработката на личните податоци СОДРЖИНА Технички и организациски мерки за обезбедување тајност и заштита на обработката на личните

More information

APARATI ZA PONI[TUVAWE NA HARTIJA

APARATI ZA PONI[TUVAWE NA HARTIJA APARATI ZA PONI[TUVAWE NA HARTIJA Нарачки: тел. 02/3 298 699; E-mail: contact@klever.com.mk www.klever.com.mk НЕ РИЗИКУВАЈТЕ ПОНИШТЕТЕ!!! Дали можете си дозволите го ингнорирате најбрзо растечкиот криминал

More information

Петти состанок на Локалната советодавна група Записник од состанокот

Петти состанок на Локалната советодавна група Записник од состанокот Technical Assistance for Civil Society Organisations Macedonian Office This project is funded by the European Union. Петти состанок на Локалната советодавна група Записник од состанокот Датум: 26ти Октомври

More information

Clip media group - Newsletter vol.vii - December

Clip media group - Newsletter vol.vii - December Clip media group - Newsletter vol.vii - December 2017 - www.clip.mk Агрегатор со најмногу линкувани вести од македонски извори. Најголема база на медиуми (портали, телевизии, радија, весници). Единствен

More information

2015/16 ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ И КОМУНИКАЦИСКО ИНЖЕНЕРСТВО

2015/16 ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ И КОМУНИКАЦИСКО ИНЖЕНЕРСТВО ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ И КОМУНИКАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ Б И Т О Л А 2015/16 ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ И КОМУНИКАЦИСКО ИНЖЕНЕРСТВО четиригодишни академски студии од прв циклус (240 ) со 9 различни профили на специјализација/диференцијација

More information

СИСТЕМ ЗА УПРАВУВАЊЕ СО ДОКУМЕНТИ (DMS)

СИСТЕМ ЗА УПРАВУВАЊЕ СО ДОКУМЕНТИ (DMS) РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ И KОМУНИКАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ - БИТОЛА Последипломски студии-информатика и компјутерска техника СИСТЕМ ЗА УПРАВУВАЊЕ СО ДОКУМЕНТИ

More information

ПРОЦЕС НА ПРОМЕНИ ВО МАРКЕТИНГ СТРАТЕГИЈАТА И СТРУКТУРАТА

ПРОЦЕС НА ПРОМЕНИ ВО МАРКЕТИНГ СТРАТЕГИЈАТА И СТРУКТУРАТА ПРОЦЕС НА ПРОМЕНИ ВО МАРКЕТИНГ СТРАТЕГИЈАТА И СТРУКТУРАТА Апстракт Организациската промена е компонента на современото претпријатие,бидејќи се смета дека процесот на промените го подобрува работниот систем.при

More information

Издавач: Центар за управување со промени, Центар за одржлив развој АЛКА

Издавач: Центар за управување со промени, Центар за одржлив развој АЛКА НАСОКИ ЗА ОТВОРЕНИ ПОДАТОЦИ ВО ЕДИНИЦИТЕ НА ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВА Издавач: Центар за управување со промени, Центар за одржлив развој АЛКА За издавачот: Неда Малеска Сачмароска, Центар за управување со промени

More information

Штип. Кристина Анчевска

Штип. Кристина Анчевска УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ - ШТИП ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ МБА - Менаџмент Штип Кристина Анчевска ВЛИЈАНИЕТО НА МЕНАЏМЕНТ КОНТРОЛАТА ВРЗ УСПЕШНОСТА НА РАБОТЕЊЕТО НА КОМПАНИИТЕ (со посебен осврт на текстилната дејност

More information

МАТЕМАТИКАТА НА СОЦИЈАЛНИТЕ МРЕЖИ

МАТЕМАТИКАТА НА СОЦИЈАЛНИТЕ МРЕЖИ МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС, (07), 89 99 МАТЕМАТИКАТА НА СОЦИЈАЛНИТЕ МРЕЖИ Анета Велкоска Во текот на изминатата деценија се јавува сѐ поголем јавен интерес за комплексната поврзаност на модерното општество. Во

More information

УПАТСТВО ЗА КОРИСТЕЊЕ

УПАТСТВО ЗА КОРИСТЕЊЕ Македонска берза АД Скопје www.mse.com.mk www.bestnet.com.mk УПАТСТВО ЗА КОРИСТЕЊЕ НА МОДУЛОТ МОЕ ПОРТФОЛИО Ноември 2009 Содржина 1. ВОВЕД... 3 1.1. ШТО ВИ НУДИ МОДУЛОТ МОЕ ПОРТФОЛИО... 3 2. ПРВАТА СТРАНИЦА...

More information

УДК: : адреси од генерацијата 4 и исто така мрежа која користи адреси од генерацијата 6.

УДК: : адреси од генерацијата 4 и исто така мрежа која користи адреси од генерацијата 6. УДК: 004.715.057.4:621.39 ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА РУТИРАЧКИОТ ПРОТОКОЛ OSPF ЗА IPv6 Љупче Сапунџиев, ЕУРМ, Доц. Д-р Сашо Гелев, ЕУРМ, ljupce_sapundziev@hotmail.com, saso.gelev@eurm.edu.mk Апстракт Брзиот раст

More information

Leila, the sick girl. Sick girl s friend. (Наставникот) Class teacher. Girl with bike rider (Девојчето со велосипедистот) (Велосипедистот)

Leila, the sick girl. Sick girl s friend. (Наставникот) Class teacher. Girl with bike rider (Девојчето со велосипедистот) (Велосипедистот) (Болна на школо) List of characters (Личности) Leila, the sick girl Sick girl s friend Class teacher Nurse (Лејла, болното девојче) (Пријателот на болното девојче) (Наставникот) (Медицинската сестра) Girl

More information

Коисмение.Штозначиме.

Коисмение.Штозначиме. Коисмение.Штозначиме. Исто како стоките и податоците, така GW ги движи и луѓето кои доаѓаат во контакт со портокаловата мрежа, внатрешно или надворешно. Ние се движиме напред со нашите клиенти, со напреден

More information