OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 1/21 CSYSTEMS PROGRAMSKI PAKET ZA KNJIGOVODSTVO ZARADA I NAKNADA ZARADE

Transcription

1 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 1/21 CSYSTEMS PROGRAMSKI PAKET ZA KNJIGOVODSTVO COBA Systems ZARADA I NAKNADA ZARADE OBRAČUN ZARADE NA TRI NAČINA: BRUTO-NETO (propisano Zakonom) NETO-BRUTO (koriste preduzetnici) NETO-BRUTO-TREZOR (korisnici budžeta) Razlika između postojeća tri načina obračuna Po propisima iz 2014

2 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 2/21 Razlika između postojeća tri načina obračuna zarade u programu Zadatak: Poslodavac (isplatioc) hoće da svom zaposlenom (primaocu) isplati Neto zaradu od Ova neto zarada preračunata u Bruto zaradu, biće: /0,701= Stopa poreza = 10% a stopa doprinosa = 19,9%. Umanjenje osnovice za porez = za dobrovoljni PIO, pa se data Poreska olakšica izračunava kao iznos poreza obračunat na umanjenje osnovice za porez i iznosi ( ) x 10% = Poresko oslobođenje ili Poreska olakšica za zaposlenog propisano je zakonom da bi se uvećala neto zarada zaposlenog na račun smanjenja poreza koji pripada državi. Uzeto je i da Poslodavac plaća Zaposlenome dobrovoljni PIO i Zaposleni plaća iz svoje neto zarade dobrovoljni PIO Ovo se može računati (zarada se može obračunati) na tri načina: Obračun: 1. način: BRUTO-NETO Upisuje se ugovorena bruto zarada a izračunava se neto zarada poreska olakšica Ako se upiše bruto zarada dobiće se Neto zarada od odnosno neto zarada od uvećana za poresku olakšicu od način: NETO-BRUTO Upisuje se neto zarada a izračunava se bruto pa neto zarada poreska olakšica Ako se upiše neto zarada dobiće se bruto zarada a iz nje daljim izračunavanjem dobiće se Neto zarada od odnosno neto zarada od uvećana za poresku olakšicu od način: NETO-BRUTO-TREZOR Upisuje se neto zarada a izračunava se bruto pa neto zarada Ako se upiše neto zarada dobiće se bruto zarada a iz nje daljim izračunavanjem dobiće se Neto zarada od odnosno neto zarada koja nije uvećana za poresku olakšicu od Ovde se vidi da je za poresku olakšicu pretvorenu u bruto iznos: 1.610/0,701 = izvršeno umanjenje bruto zarade od i dobijena je bruto zarada Drugim rečima poreska olakšica koja je bila namenjena uvećanju neto zarade primaoca sada je upotrebljena za smanjenje bruto zarade - odnosno za smanjenje

3 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 3/21 bruto iznosa koji je potreban isplatiocu da bi isplatio neto zaradu od Država je, odričući se svog poreza, ovaj put pomogla isplatiocu a ne primaocu, pa se ovo koristi kod obračuna zarada u državnim organima i ustanovama, gde na taj način država smanjuje svoju masu sredstava potrebnih za isplate zarada zaposlenima. Odrekne se ubiranja svog poreza od ali zato smanji svoju masu za zarade za pa je u dobitku celih po jednoj zaradi. U daljem tekstu ovo će biti dokazano i ilustrovano malo složenijim, ali ipak jasnim, primerima, a kako se to operativno realizuje iz programa prikazano je na sledećim slikama:

4 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 4/21 1. Startuj program: 2. Klikni na dugme: 3. Otvorena je obračunska lista zarade sa dva zaposlena u kojoj se vidi da je uključen NETO-BRUTO obračun (u TitleBar-u prozora)

5 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 5/21 4. klikni na dugme 5. Dobićeš spisak operacija:

6 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 6/21 6. Klikni na dugme 7. Dobićeš dialog-box za izbor načina obračuna zarade 8. Klikni na dugme 9 Dobićeš dialog-box za upis šifre za izmenu, pa upiši ŠIFRU = pa ENTER

7 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 7/ Posle toga izvrši izmenu i izađi na cancel 11. Dobićeš u prozoru za obračunsku listu natpis da program sada radi obračun po sistemu Bruto-Neto. Naravno, sada treba po tom novom sistemu ponovo pustiti odnosno aktivirati i uraditi OBRAČUN zarade jer će se dobiti drugi rezultati sa novim načinom obračuna.

8 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 8/21

9 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 9/21 DOKUMENTOVANI PRIMERI ZA NAČIN OBRAČUNA NETO-BRUTO, NETO-BRUTO-TREZOR I BRUTO-NETO 1. PORESKO OSLOBOĐENJE KOD OBRAČUNA ZARADE PO SISTEMU SA NETO NA BRUTO PA NA NETO, ILI "NETO-BRUTO" ELEMENTI ZARADE 1 ZADATA NETO ZARADA ZNZ ZNZ = Ugovoreno po ugovoru o radu neto Poslodavac plaća dobrovoljni PIO Zaposleni plaća dobrovoljni PIO Zaposleni ima beneficirani PIO po stopi 11% 2 Fond sati u mesecu FS = 168 Broj dana bez subota i nedelja x 8 sati 3 Koeficijent zaposlenog KF=1 Ugovoren po ugovoru o radu 4 Stopa poreza POR=10 % Propisano zakonom 5 Stopa doprinosa za PIO PIO=13,00 % Propisano zakonom 6 Stopa doprinosa za ZDR ZDR=6,15 % Propisano zakonom 7 Stopa doprinosa za NEZ NEZ=0,75 % Propisano zakonom 8 Zbirna stopa doprinosa DOP=19,90 % 9 Min.osnovica doprinosa MOD = MOD Max.umanjenje poreske UPO1=11.00 osnovice 0 11 Max.umanjenje poreske UPO2=5.100 osnovice OBRAČUN ZARADE 12 Koeficijent preračuna KFNB=0,701 neto zarade u bruto zaradu 13 Preračun Zadate Neto zarade ZNZ u Zadatu Bruto zaradu ZBZ ZBZ = Propisano zakonom Propisana zakonom Propisano zakonom - za sve zaposlene Samo kod uplate dobrovoljnog PIO/ZDR KFNB = (100% - (DOP% + POR%))/100 KFNB = (100% - (19, ))/100 = 0,701 ZBZ = ZNZ/KFNB ZBZ = /0,701 = Ugovorena Bruto Zarada UBZ = UBZ = ZBZ * KF = * 1 = UBZ Plaćeni sati u mesecu PS=168 Prema evidenciji: svi sati zarade i naknade 16 Satnica SA = 169,83 SA = UBZ/FS = /168 = 169,83 17 Bruto Zarada za plaćene sate BZ BZ = BZ = SA * PS = 169,83 * 168 = KOREKCIJA 1 (kod bilo kog obračuna zarade po sistemu sa neto na bruto pa na neto) KOREKCIJA BRUTO ZARADE ZBOG OBRAČUNA DOPRINOSA NA MIN.OSNOVICU

10 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 10/21 DOPRINOSA 18 Koeficijent zbira stopa KFD = 0,199 KFD=DOP%/100 = 0,199 doprinosa 19 Korekcija za doprinose KD= 325 KD=(MOD*KFD)-(BZ*KFD) KD=(30.000*0,199)-(28.531*0,199)=292 KD=KD*( 1+( POR%/(100-POR%)) ) 20 Korekcija BZ zbog obračuna doprinosa na Min.osnovicu doprinosa = MOD a ne na osnovicu za doprinose = BZ 21 Osnovica za porez je BZ minus umanjenja poreske osnovice 22 Poreska olakšica ili poresko oslobođenje je porez obračunat na umanjenje poreske BZ = OP = PO =1.610 KD=292*(1+(10/(100-10)))=325 BZ = BZ + KD BZ= = OP = BZ - UPO1 - UPO2 OP = = PO = (UPO1+UPO2) * POR%/100 PO = ( )*10/100 PO = *0,1=1.610 osnovice 23 POREZ POR$=1.276 POR$=OP*POR%/100=12.756*10/ DOPRINOSI DOP$=5.970 DOP$=MOD*DOP%/100=30.000*19,9/ IZRAČUNATA NETO ZARADA ZAKLJUČAK NZ = NZ = BZ - POR$ - DOP$ = Kao cilj je zadata neto zarada (tačka 1) i obračunom NETO NA BRUTO trebalo je da se dobije neto zarada = (tačka 25) a dobijeno je da je neto zarada = (tačka 25). Neto zarada zaposlenog je uvećana za poresko oslobođenje PO= (tačka 22) što je i bila namera države kod davanja poreskog oslobođenja. Poresko oslobođenje za zaposlenog propisano je zakonom da bi se uvećala neto zarada zaposlenog na račun smanjenja poreza koji pripada državi. Primer obračuna zarade po sistemu "NETO-BRUTO" dat je na slici 1.

11 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 11/21

12 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 12/21 2. PORESKO OSLOBOĐENJE KOD OBRAČUNA ZARADE PO SISTEMU SA NETO NA BRUTO PA NA NETO ZA TREZOR, ILI "NETO-BRUTO- TREZOR" ELEMENTI ZARADE 1 ZADATA NETO ZARADA ZNZ ZNZ = Ugovoreno po ugovoru o radu neto Poslodavac plaća dobrovoljni PIO Zaposleni plaća dobrovoljni PIO Zaposleni ima beneficirani PIO po stopi 11% 2 Fond sati u mesecu FS = 168 Broj dana bez subota i nedelja x 8 sati 3 Koeficijent zaposlenog KF=1 Ugovoren po ugovoru o radu 4 Stopa poreza POR=10 % Propisano zakonom 5 Stopa doprinosa za PIO PIO=13,00 % Propisano zakonom 6 Stopa doprinosa za ZDR ZDR=6,15 % Propisano zakonom 7 Stopa doprinosa za NEZ NEZ=0,75 % Propisano zakonom 8 Zbirna stopa doprinosa DOP=19,90 % 9 Min.osnovica doprinosa MOD = MOD Max.umanjenje poreske UPO1=11.00 osnovice 0 11 Max.umanjenje poreske UPO2=5.100 osnovice OBRAČUN ZARADE 12 Koeficijent preračuna KFNB=0,701 neto zarade u bruto zaradu 13 Preračun Zadate Neto zarade ZNZ u Zadatu Bruto zaradu ZBZ ZBZ = Propisano zakonom Propisana zakonom Propisano zakonom - za sve zaposlene Samo kod uplate dobrovoljnog PIO/ZDR KFNB = (100% - (DOP% + POR%))/100 KFNB = (100% - (19, ))/100 = 0,701 ZBZ = ZNZ/KFNB ZBZ = /0,701 = Ugovorena Bruto Zarada UBZ = UBZ = ZBZ * KF = * 1 = UBZ Plaćeni sati u mesecu PS=168 Prema evidenciji: svi sati zarade i naknade 16 Satnica SA = 169,83 SA = UBZ/FS = /168 = 169,83 17 Bruto Zarada za plaćene sate BZ BZ = BZ = SA * PS = 169,83 * 168 = KOREKCIJA 1 (samo kod obračuna zarade državnih ustanova koje su na budžetu i trezoru) KOREKCIJA BRUTO ZARADE ZBOG PREBACIVANJA PORESKIH OLAKŠICA U KORIST ISPLATIOCA 18 Poreska Olakšica ili poresko oslobođenje je porez obračunat na umanjenje poreske osnovice PO =1.610 PO = (UPO1+UPO2) * POR%/100 PO = ( )*10/100 PO = *0,1=1.610

13 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 13/21 19 Bruto Poreska Olakšica BPO=2.297 BPO=PO/KFNB=1.610/0,701= Korekcija BZ zbog prebacivanja Poreskih Olakšica iz neto zarade primaoca u sredstva isplatioca BZ = BZ = BZ - BPO BZ = = KOREKCIJA 2 (kod bilo kog obračuna zarade po sistemu sa neto na bruto pa na neto) KOREKCIJA BRUTO ZARADE ZBOG OBRAČUNA DOPRINOSA NA MIN.OSNOVICU DOPRINOSA 21 Koeficijent zbira stopa doprinosa KFD = 0,199 KFD=DOP%/100 = 0, Korekcija za doprinose KD= 833 KD=(MOD*KFD)-(BZ*KFD) KD=(30.000*0,199)-(26.234*0,199)=749 KD=KD*( 1+( POR%/(100-POR%)) ) KD=749*(1+(10/(100-10)))= Korekcija BZ zbog obračuna doprinosa na Min.osnovicu doprinosa = MOD a ne na osnovicu za doprinose = BZ 24 Osnovica za porez je BZ minus umanjenja poreske osnovice 25 Poreska olakšica ili poresko oslobođenje je porez obračunat na umanjenje poreske BZ = OP = PO =1.610 BZ = BZ+KD BZ= = OP = BZ - UPO1 - UPO2 OP = = PO = (UPO1+UPO2) * POR%/100 PO = ( )*10/100 PO = *0,1=1.610 osnovice 26 POREZ POR$=1.097 POR$=OP*POR%/100=10.967*10/ DOPRINOSI DOP$=5.970 DOP$=MOD*DOP%/100=30.000*19,9/ IZRAČUNATA NETO ZARADA ZAKLJUČAK NZ = NZ = BZ - POR$ - DOP$ = Kao cilj je zadata neto zarada (tačka 1) i obračunom NETO NA BRUTO ZA TREZOR trebalo je da se dobije neto zarada = (tačka 28), što je i dobijeno. Neto zarada zaposlenog nije uvećana za poresko oslobođenje PO= (tačka 18), što je i bila namera isplatioca, već je iznos od prebačen u bruto zaradu odnosno u sredstva isplatioca čime je dobijeno da za taj iznos država učestvuje u bruto zaradi i time pomaže isplatioca a ne primaoca zarade. Poresko oslobođenje za zaposlenog propisano je zakonom da bi se uvećala neto zarada zaposlenog na račun smanjenja poreza koji pripada državi.

14 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 14/21 Ovaj sistem obračuna zarade koriste državne ustanove vezane za budžet odnosno trezor. Ovaj sistem koriste i privrednici i preduzetnici, jer nema sankcija ako se isti koristi, a istovremeno ovaj sistem je po finalnom rezultatu mnogo jasniji i logičniji i isplatiocu i primaocu. Retko koji primaoc će shvatiti da je ovim zakinut za poresku olakšicu na koju ima pravo, jer će smatrati da je ugovorio i dobio pa je sve u redu. Međutim nije sve u redu, jer država ga je na tih nagradila i iznosom od koji je uzela iz svog ukupnog poreza koji joj plaća isplatioc poslodavac. Uslov je da se taj iznos od doda na neto zaradu primaoca od a neda se doda u sredstva isplatioca, odnosno da se vrati isplatiocu.ali kao što je prikazano može se vratiti i isplatiocu čime država izbegava da sama sebi naplaćuje porez - što ima nekog smisla. Ali kod privrednika i preduzetnika ovo znači direktno uzimanje para namenjenih zaposlenom u svoju kasu. Primer obračuna zarade po sistemu "NETO-BRUTO-TREZOR" dat je na slici 2.

15 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 15/21

16 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 16/21 3. PORESKO OSLOBOĐENJE KOD OBRAČUNA ZARADE PO SISTEMU SA NETO NA BRUTO PA NA NETO, ILI "BRUTO-NETO" ELEMENTI ZARADE 1 ZADATA BRUTO ZARADA ZBZ ZBZ = Ugovoreno po ugovoru o radu bruto Poslodavac plaća dobrovoljni PIO Zaposleni plaća dobrovoljni PIO Zaposleni ima beneficirani PIO po stopi 11% 2 Fond sati u mesecu FS = 168 Broj dana bez subota i nedelja x 8 sati 3 Koeficijent KF=1 Ugovoren po ugovoru o radu zaposlenog 4 Stopa poreza POR=10 % Propisano zakonom 5 Stopa doprinosa za PIO=13,00 % Propisano zakonom PIO 6 Stopa doprinosa za ZDR=6,15 % Propisano zakonom ZDR 7 Stopa doprinosa za NEZ=0,75 % Propisano zakonom NEZ 8 Zbirna stopa DOP=19,90 % Propisano zakonom doprinosa 9 Min.osnovica MOD = Propisana zakonom doprinosa MOD 10 Max.umanjenje UPO1= Propisano zakonom - za sve zaposlene poreske osnovice 11 Max.umanjenje poreske osnovice UPO2=5.100 Samo kod uplate dobrovoljnog PIO/ZDR OBRAČUN ZARADE 12 Plaćeni sati u PS=168 Prema evidenciji: svi sati zarade i naknade mesecu 13 Satnica SA = 169,83 SA = UBZ/FS = /168 = 169,83 14 Bruto Zarada za BZ = BZ = SA * PS = 169,83 * 168 = plaćene sate BZ 15 Osnovica za porez je BZ minus umanjenja poreske osnovice 16 Poreska olakšica ili poresko oslobođenje je porez obračunat na umanjenje poreske osnovice 17 Koeficijent zbira stopa doprinosa 18 Korekcija za doprinosezbog toga što je osnovica doprinosa MOD a OP = PO =1.610 OP = BZ - UPO1 - UPO2 OP = = PO = (UPO1+UPO2) * POR%/100 PO = ( )*10/100 PO = *0,1=1.610 KFD = 0,199 KFD=DOP%/100 = 0,199 KD= 293 KD=(MOD-BZ)*KFD KD= ( )*0,199=1.469*0,199=293

17 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 17/21 ne BZ kako bi trebalo da bude! 19 POREZ POR$=1.244 POR$=OP*POR%/100=12.431*10/ DOPRINOSI DOP$=5.970 DOP$=MOD*DOP%/100=30.000*19,9/ IZRAČUNATA NETO ZARADA ZAKLJUČAK NZ = NZ = BZ - POR$ - DOP$ = U prva dva primera je zadata neto zarada i vršen je obračun zarade sa neto na bruto. Ovde je putem koeficijenta KFNB=0,701 prevedena neto zarada od u bruto zaradu od ,701 x = Ako se sa tom bruto zaradom od (tačka 1) uđe u obračun zarade BRUTO NA NETO dobije se neto zarada = (tačka 21) koja je veća od = Neto zarada zaposlenog od je uvećana za poresko oslobođenje PO= (tačka 16) što je i bila namera države kod davanja poreskog oslobođenja. Posle toga neto zarada zaposlenog je umanjena za iznos KD=293 (tačka 18) koji predstavlja korekciju zbog obračuna doprinosa na osnovicu od MOD= (tačka 20) umesto na osnovicu BZ=28.531, jer je BZ manja od Min.osnovice doprinosa: = Da je bruto zarada bila veća od MOD= neto zarada dobijena iz tog obračuna bila bi uvećana samo za iznos od odnosno za poresko oslobođenje. Poresko oslobođenje za zaposlenog propisano je zakonom da bi se uvećala neto zarada zaposlenog na račun smanjenja poreza koji pripada državi. Primer obračuna zarade po sistemu "BRUTO-NETO" kada je bruto zarada manja od Min.osnovice doprinosa (gornji primer), dat je na slici 3.

18 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 18/21 Primer obračuna zarade po sistemu "BRUTO-NETO" kada je bruto zarada veća od Min.osnovice doprinosa, dat je na slici 4

19 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 19/21 Ovde je zadata neto zarada NZ= pa je preračunata u bruto zaradu BZ=40.000/0,701=57.062, a zatim je za tu bruto zaradu izvršen obračun zarade bruto na neto i dobijen a je neto zarada NZ= odnosno ili neto zarada od uvećana za poresko oslobođenje od Dakle, u sistemu obračuna bruto na neto (koji je jedini u skladu sa zakonom) poresko oslobođenje ili poreska olakšica koju država daje primaocu - zaposlenom, stvarno se daje zaposlenom tako što mu se za taj iznos uvećava neto zarada. Poresko oslobođenje za zaposlenog propisano je zakonom da bi se uvećala neto zarada zaposlenog na račun smanjenja poreza koji pripada državi

20 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 20/21

21 OPEN SOURCE PROJECT :: BAST Business Account Software Technology 21/21 Ovaj materijal služi kao uputstvo korisniku programa za obračun zarade COBA Systems Software, a ujedno predstavlja i dokumentaciju programa odnosno sadrži formule i algoritme za obračun zarade po kojima je program napravljen. Zadnja izmena Slobodan Stanojević Coba.