15 ТАМЫЗ ҚЫЗДАР УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ТУҒАН КҮНІ

Transcription

1 Республикалық басылым 2003 жылдың сәуірінен бастап шыға бастады Жамаловтың жобасы үздіктер қатарында Айбыным, арым Ата Заң 2-бетте 11-бет Ат жалында ойнаған Әсима 10-бетте 15 ТАМЫЗ ҚЫЗДАР УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ТУҒАН КҮНІ БІЗДІҢ МАЙЯ МАГИСТРАНТ Биыл ғана қолына Қазақ мемлекеттік қыздар педагоги калық университетінің дене шынықтыру және валеология мамандығы бойынша бакалавр дипломын алған Олимпиада чемпионы Майя Манеза оқуын жалғастырмақ ниетін жүзеге асыр ды. Барша қазақстандықтардың, Қыздар университетінің мақта нышына айналған Майя жоғары білімді әрі білікті маман болуды қалап, педагогика және психоло гия факультетінің магистратура бөліміне түсті. Мая Манеза ХХХ Лондон Олимпиадасының чемпионы, екі дүркін әлем чемпионы, әлем чемпионатының күміс жүлдегері, Азия ойындарының жеңімпазы, Азия біріншілігінің қола жүл дегері, Қазақстанның еңбек сіңірген спорт шебері, Құрмет орденінің иегері. Осындай алтын арудың арулар ордасында оқуын жалғастыруы үлкен мақтаныш, зор құрмет. Қыздар университетінің сал танатты жиындарына, қоғамдық жұмыстарына белсене атсалысып, жайдары күлкісімен әрдайым сту денттердің ортасынан табыла тын Майяның магистрлік дәреже г е жасаған қадамы сәтті болсын. Қыздар университетін әлі та лай спорттық жетістіктерімен қуантып, Қазақ Елінің мерейін үстем ете береді деп сенеміз. Дара университет ерекше білім беру жолында 1 қыркүйек Білім күні. Барлық мектеп ошақтарында тың күшпен жаңа оқу жылын бастайды. Кітап-дәптерлері салынған сөмкелерін асынып, аппақ бантиктерін байлап, қолдарына гүлшоқтарын ұстаған тарыдай балапандар тау дай болу үшін мектеп табалдырығын аттайды. Бұл сауат ашудың, оқу-ағартудың ерекше күні. Әдетте мұндай салтанат тек орта білім беретін мекемелерге ғана қатысты. Дегенмен де, күздің алғашқы күні ерекше көңілкүйде болатын тағы бір қасиетті мекен бар. Ол Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті. 12 бет Бұл киелі шаңырақ, міне, 70 жыл бойы Қазақстанның түк пір-түкпіріне мұғалім даяр лап, ұстаздық жолға баулып ке л е ді. Сондықтан да Білім кү ні бұл оқу ордасы үшін айрықша мереке күн. Алғаш 1944 жылы қыз балаларға педагогтік мамандық беру мақсатында ұйымдастырылатын оқу ор дасы үшін биылғы оқу жылы жаңа тарих беттері ашылатын өзгеше жыл болмақ. Себебі құрылғанына 70 жыл, биыл мерейтой жылы. Мұндай мерейлі күнде Қыздар университеті оқу жылды тың жаңалықпен бастап отыр. Жазғы каникулда қазақстандық жоғарғы оқу орындарының білім беру және бағдарламалық деңгейі анықталатын тәуелсіз рейтингтің қорытындылары жария етілді. Оны Қазақстан Республикасының аккредитация және рейтинг жөніндегі тәуелсіз агенттігі жүргізді. Жоғарғы оқу орындарының бакалавриат, ма гистратура, докторантура бо йынша жалпы рейтингіне және білім беру бағдарламалары мен профессорлық-оқытушылық құрамының рейтингіне са раптама жасалды. Білім беру гранттарының саны, «Алтын белгі» иегерлерінің, «ЖООның ең үздік оқытушысы» мем л екеттік грантының, ҚР ғ ы л ы м ы н ы ң д а м у ы н а ү л е с қос қ аны үшін иеленген сый лық және шәкіртақының, ғылыми гранттың, патент пен өнертапқыштың, Хирш индексі бойынша зерттеулер жарияланған басылымдардың саны да (ISI Web of Knowledge, Thomson Reuters и Scopus) ескерілді. Іріктеу барысында төрт негізгі бағыт студент тердің, оқыту шылардың, зерт теушілердің сапалық құрамы, ака д емия л ық мобильдік бай ланыс, түлектердің сұранысқа ие болуы, мамандық бойын ша оқытушылардың, магистрант тар д ың, докторанттардың ғы лы ми мақалаларының бәсекеге қабілеттілігі назарға алынған. (Жалғасы 3-бетте)

2 Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің ұстазы, техника ғылымдарының докторы, профессор, «Құрмет» орденінің иегері Әжімұқан Жамалұлы Жамаловтың «Автономды тұтынушылар үшін микрогидроэлектрстанциялар жасау» деп аталатын жобасы «Астана ЭКСПО-2017» ҰК» АҚ ұйымдастырған энергетика саласындағы «Энергетика чемпиондары» республикалық байқауында үздік 10 жобаның қатарынан табылды. 2 АҚПАРАТ Жамаловтың жобасы үздіктер қатарында дың 25 маусымында жариялан ған байқауға 78 өтініш түскен екен. «Энергетика саласындағы чемпиондар» республикалық байқауының мақса ты Қазақстанда жаңа технологияларды да мытуға мұрындық болатын стартап жоба ларға қолдау көрсету. Экперттік комис сия сол өтініштердің арасынан бала малы энергия көздеріне негізделген, жасыл экономикага үлес қосатындай 10 жобаны таңдап алған. Әрине, сол 10 үздік жоба ның ішіндегі ҚазМемҚызПУ ғалымы Ә.Ж.Жамаловтың жобасы ЭКСПО-2017 ха лықаралық көрмесіне «Болашақ энергия сы» саласы бойын ша қатысатын болады. Физика ғылымдарының магистрі Мұрат Күнелбаев: «Энергетика чемпиондары» байқауы арқылы Жасыл экономиканы дамытуға өз үлесімізді қоса алатынымызды дәлелдедік. Байқау барысында ұйымдастырушылар 15 тамыз күні жобаларды басқару бойынша арнайы тренинг өткізіп, ғалымдарға экономикалық, бағалау бойынша сауат ашу курсын жүргізді. Ал 16 тамыз күні біз өз жобаларымызды қорғадық. Мұндай байқаулар шын мәнінде ғалымдар үшін өте үлкен Бүгінгі қағида жұмыс істе де оқи біл Биылғы оқу жылында оқушы ҰБТ-дан өте алмаған. Жастардың мәселесіне жіті мән беріп отыратын Алматы қаласы Жастар саясаты басқармасы қаланың Орталық мәдениет және демалыс саябағында «Work and Study» шарасын ұйымдастырып, барлық жастарды білім беру алаңына шақырды. стимул береді. Біздің жобамыз 2017 жылы көрме павильонында қойылатындығы анық», деп, қазіргі таңда күн энергиясы арқылы жүзеге асырылыратын жобаны жасап жатқандықтарын, алдағы уақытта таныс тырылымы өткізелетіндігін жеткізді. «Энергетика чемпиондары» байқауында тәуелсіз жобаларды мынаннысып, тілдер және кәсіби курстар туралы ақпараттар алды. Ал, жұмыс істеймін деп шешкен жастар жаңа бос жұмыс орындары жайлы мәліметтер алып, түйіндемелерін өткізді. Бұл шараға Қыздар университеті де атсалысты. Қайта оқуға түсуге мүмкіндік беретін оқу орнындағы дайындық бөлімімен таныстырды. «Дайындық бөлімінің тыңдаушылары университеттің тәжірибелі педагог-ұстаздарынан дәріс алады. Оқу үрдісіне оқытудың жаңа технологиялары мен әдістемелері кеңінен ендірілген. Кешенді тестілеуге даярлау Мемлекеттік жалпыға міндетті орта білім беру стандартына сәйкес негізгі 3 пән және таңдау пәні бойынша жүргізіледі. Сондай-ақ, талапкердің кешенді тест кезіндегі өзін-өзі бірқалыпты ұстай білуі, уақытты тиімді пайдалануы туралы ақыл- Биыл 70 жылдық мерейтойын атап өткелі отырған Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті үшін талапкерлерді қабылдау нау қаны өзге жылға қарағанда ерекше болды. Өйткені, биыл Қыздар университетіне тапсырушылар саны, педагог боламын деушілер, жүрек қалауымен келген талапкерлер алдыңғы жылдарға қарағанда көп. Олардың арасында «Алдай 5 критерий бойынша бағалады: инновациялылық, экономикалық пайда сы мен бәсекеге бейімділігі, әлеуметтік маңыздылығы, технологиялылығы және қоршаған ортаға әсер етуі. 10 үздік жобаның арасында үйдің ішін күн энергиясы арқылы жылыту, жарық, сумен қамтамасыз ету, қаланы лас ауадан тазалау жүйесі, электрожелілерді тозудан қорғау, осылайша электр қуатын үнемдеу, өзенкөлдердің ағысынан қуат алу, микрогидроэлектрстанцияларын жасау және тағы басқа да көңіл аударуға лайық ғылыми және ноу-хау жобалар болды. «Энергетика саласындағы чемпиондар» пилотты байқауын жыл сайын өткізу мүмкіндігі де қарастырылуда. Ғалым Ә.Жамаловтың бұл алғашқы жеңісі емес. «Автономды тұтынушылар үшін микрогидроэлектрстанциялар жасау» деп аталатын жобасы ҚР Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитетінің жылдарға арналған ғылыми-зерттеу жұмыстарының гранттық қаржыландыру байқауы бойынша жеңімпаз атанған. Қарлыға ТЕЛЬМАН кеңестер беріліп, аптасына екі-үш сағаттан психологиялық тренингтер өткізіледі. Қазіргі таңда Дайындық бөлімі оқуға түсе алмаған көптеген қыздың үмітін оятқан орталыққа айналды. Дайындық бөлімі тыңдаушыларының 90 пайызы грантқа оқуға түсіп жатыр. Бұл біз үшін үлкен қуаныш, әрі мақтаныш», деді көрмеге қатысқан осы бөлімінің басшысы Сымбат Жексембаева. Н.ЕЛЕУХАН Шинжияң педагогикалық университетінің жолдаған құттықтау хаты Құрметті Динар Жүсіпәліқызы! Сізді және сіз басқарып отырған ұжымды 70 жыл дық мерейтоймен құттықтаймыз! Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті Қазақстан Республикасындағы тек қана қыздар оқитын бірден-бір білім ордасы. Оқу орындарыңыз 70 жыл бойы білімді, талантты жастарды тәрбиелеп, Қазақстан Республикасының білім беру саласына өз үлесін қосып келеді. Қыздар университетін бітірген қыздар республиканың барлық аймағында өз білімдерін мемлекет және қоғамның игілігіне жаратуда. Қыздар педагогикалық университеті мен Шинжияң педагогикалық уни версите ті көп жылдардан бері студент терді тәрбиелеу, оқыту барысында жақсы деңгейдегі өзара ынтымақ тастыққа қол жеткізіп, соның нәтиже сінде тараптар бірлесіп, қытай тілі орталығын құрды. Жаңа ғасырда біз сіздердің бұдан да үлкен жетістіктерге қол жеткізулеріңізге тілектеспіз! Қыздар педагогикалық университетін 70 жылдық мерейтойымен құттықтай отырып, болашақта да Қазақстан Респуб ликасы үшін көптеген білім иелерін тәрбиелеп шығатындарыңызға сенеміз! Құрметпен, Шинжияң педагогикалық университетінің халықаралық мәдени байланыстар институты Талапкер таңдауы Қыздар университеті Маусым айынан еліміздегі сан мыңдаған мектеп түлектері үшін сын сағаты басталып, міне, бұл өмірге жолдама беретін науқанның аяқталуына санаулы күндер қалды. Осы уақыт ішінде қанша түлек сынақтан өтті, қаншасы сүрінді, қаншасының сағы сынып, өмірден түңілді. «Сен де бір кірпіш дүниеге, кетігін тап та, бар, қалан!» деп Абай атамыз айтқандай білімімен оза шауып, бағы жанғандар өз орнын табуға көмектесетін оқу орындарына түсіп, жоғарғы оқу орындарымен қатар, кәсіптік-техникалық білім ордаларының студенттері атанды. тын белгі» иегерлері, әртүрлі деңгейдегі олимпиадалардың жеңімпаздары мен жүлдегерлері, спорт шеберлігіне кандидаттар, халықаралық фестивальдар мен конкурстардың дипломанттары мен лауреаттары бар. «Мен Қыздар университетінің студенті атанғаныма қуаныштымын. Менің құрбықұрдастарым «Алтын белгі» иегері бола тұра неге бұл оқу орнына тапсырдың?- деп сұрап Ұйымдастырушылардың айтуынша, шараның басты мақсаты ҰБТ мен кешенді тестілеуде жоғары балл жинай алмаған жастарға, сондай-ақ «екі қолға бір күрек таба алмай жүрген» жастарға қолдау көрсету, жұмысқа орналасуға жағдай жасау, қайта оқуға түсуге мүмкіндік беретін дайындық бөлімдеріне шақыру болып табылады. Іс-шараға Алматы қаласының 19-дан аса ЖОО, рекрутингтік компаниялар, жұмыс берушілер және 50-ден аса білім беру орталықтары қатысты. Шара барысында әр жоғары оқу орындары өздері туралы ақпарат берсе, жұмыс беруші мекемелер бос орындар жәрмеңкесін ұйымдастырды. Шарада білім іздеген жастар Алматыдағы және шет елдердегі білім беру бағдарламаларымен, дайындық бөлімдерімен тажатыр. Мен оларға: «Бұл қазақ қыздарының қара шаңырағы, 70 жылдық тарихы бар білім ордасы. Бұл менің жүрек қалауым деп айтқым келеді» деді құжаттарын тапсыру кезінде Ақтөбе облысы, Мәртөк ауданы, Хлебодаровка орта мектебiнен келген «Алтын белгi» иегерi Ботагөз Қамзанова. Бұдан өзге 7 білімді жастар көшін ғылыми және спорттық жарыстардың жеңімпаздары, түрлі байқаулардың жүл дегерлері қазақ тілінде оқыт пайтын мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті мамандығына тапсырған Нұрғали Толғанай, «филология» мамандығы бойынша Бақберген Назгүл, Серғали Айнұр, Керімова Гаухар, «тарих» мамандығына түскен Орахова Мейірімгүл сынды қыздарымыз бастап тұр. Биыл мемлекеттік грант негізінде 535-тен астам талапкер қабылданды. Қазіргі таңда әлі де ақылы бөлімге құжаттар қабылдау жалғасып жатыр. Олардың таңдауларына құрметпен қарайтын университет басшылығы алдағы уақытта Парасат мектебінен тарыдай талапкерлердің таудай болып шығатынына сенімді. Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық уни верситетінен ұшқыр ойлы Лаура Қамзанова лайықты білім мен тәрбие алып, болмыс-бітімімен қазақ жастарына үлгі болып, өз біліктілігін кез келген ортада дәлелдеп, парасат мектебінің мақтанышына айналады деген сенім мол. Нәзира ЕЛЕУХАН

3 3 ҚАБІЛЕТТІ ЛІК (Басы 1-бетте) Осындай ауқымды зерттеулердің нәти жесін де республикалық үздік 20 жоғарғы оқу орындарының ішінде ҚазМемҚызПУ 6-орын ды иеленді. Еліміздегі ірі ЖОО арасында арулардың ордасы ойып орын алғаны ерекше мақтаныш. Үздік жиырмалыққа жіті мән беріп қараған жан бірден байқайды педагогикалық бағытта білім беретін оқу орындарынан тек қана Қыздар университетінің аты тізімде көш бастап тұр. Әрине, бұл кіл бұрымдылардың ортасында сұлулық қана емес, сапалы білімнің маңызы өте зор екендігін білдіреді. Бәсекеге қабілетті, сапалы білім беріп жатқандығының бір дәлелі де осы болады. Заңғар жазушы Мұхтар Әуезовтің «Тәңір жазса, бұл институт қазіргі және болашақтағы қазақ қыздарының шамшырағына айналады. Осы шамшырақтың жарық сәулесі ешқашан сөнбесін дейік» деген ақ батасы қабыл болып, Қыздар университеті, міне, 70 жыл бойы білім беру әдістемелерін жетілдіре отырып отырып, заманауи білім беру стандарттарына ұмтылған, Қуаныш СҰЛТАНОВ, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Оқу ордасы ұлттың сапасына, ұрпақтың санасына қызмет ете берсін ДАРА УНИВЕРСИТЕТ ерекше білім беру жолында тек Қазақстанның ғана емес, шет елдік, яғни халықаралық деңгейдегі дипломды маман дайындауды жүзеге асырып, жаңарған оқу ор дасына айналды. Жаңа оқу жылында педагогика лық кадрларды даярлауды 41 бакалаврлық, 23 магистрлік және 4 докторантура мамандықтары бойынша жүзеге асыруды қолға алып отыр. Сонымен қатар, шет тілдерін еркін меңгер ген зейінді шәкірттер АҚШ пен Англияның алдыңғы қатарлы оқу орындарында білімдерін жетілдіруге, академиялық ұтқырлықты да мыту мақсатында Қытай, Түркия сынды бірқатар елдердің жоғарғы оқу орындарында тағлымнамадан өтуге мүмкіндік мол. Қазақ қыздарының шамшы рағы Қыз дар университетінің түлектері білім сәулесін шашып, шәкірттерін абыроймен тәрбиелеп, ұстаздық етіп келеді. Киелі шаңырақ еліміздің түкпір-түкпіріне педагог мамандарды даяр лайтын бірегей оқу орны екендігін, Ұлттық рейтингтерде жоғары көрсеткіштер көрсету арқылы дәлелдеді. Былтырғы оқу жылында «Сала көшбасшысы» атағы да ұмыт қалмауы керек.. Білім экономикаға, ғылым индустрияға бағытталған ХХІ ғасырда Қыздар университеті Қазақстан Республикасы Президенті тап сырмасымен Мәңгілік Ел ұлттық идеологи ясын қалыптастыруда білім мен ғылымның дамуына үлес қосуды басты негізге алып отыр. Елбасы «Еркін, бейбітсүйгіш, білімді, өзінің әр алуандығымен біртұтас, табысты, бір сөзбен айтқанда, өзгелермен терезесі тең біртұтас Қазақстан халқын мен көз алдыма осылай елестете аламын» деп тілегін жеткізген. Бұл қоғамды қалыптастыруға негіз болатын ұстаздар. Олар тәрбиелеуші, тәлім беруші, үлгі-өнеге көрсетуші зор тұлға. «Кел, балалар, оқылық» деп оқу-ағарту жо лында күш-жігерлерін, сарпып, үнемі ізденісте, үнемі жаңашылдықтың жолында жүретін де мұғалімдер. Осындай қасиеттердің барлығын студенттік шақтың алғашқы күнінен-ақ бойларына сіңіру үшін, бейімдеу үшін ҚазМемҚызПУ білікті профессороқытушылар құрамы жұмысты бастап кетеді. Қыздар университеті бүгінде алыс және жақын шетелдердегі жетекші университеттер мен студенттермен, оқытушылармен алмасып, білімін жетілдіруде. Оқу процесі толығымен компьютерлендіріліп, шетелдік білім беру жүйесіне сай енгізілген «Универ» жаңаша басқару жүйесі ата-аналардың балаларының оқу үлгерімін қадағалауға мүмкіндік береді. Болон үдерісі және сапамен қамтамасыз ету орталығы жұмыстарының сәтті жүргізілуі нәтижесінде Ұлттық және халықаралық аккре дитацияны, академиялық ұтқырлықты, сапа менеджменті жүйесі мен ішкі және сыртқы ау дит жұмыстарын іске асырып келеді. Сондайақ ҚазМемҚызПУ Лондон Менеджмент және Ғылым Академиясы (LAMS), Миссиссиппи Штатының Мемлекеттік университеттерімен жүзеге асырылып жатқан қосдипломды бірлескен бағдарламалар талапкерлердің қызығушылығын арттырып отыр. Студенттер бірнеше мамандықтар бойынша қашықтықтан оқыту жүйесімен білім ала алады. Сонымен бірге, университетте Дайын дық бөлімі жұмыс істеуде. Кешенді тестілеуге дайындаудың жаңашыл әдістерін қолдана отырып, тек қана тесттік тапсырмалар бойынша емес, сондай-ақ психологиялық тренинг тер де өткізіліп келеді. Нәтижесінде тың д ау ш ылардың 88% жоғары балдық көрсеткішпен университет студенттерінің қатарын толықтырып отыр. Мерейлі оқу жылы осындай игі жаңалықта ры мен басталды. Шалғай аймақтардан пара сат мектебінен білім аламын деген ниетпен арқаланып келіп жатқан студенттердің ынтасы мен ірі мегаполисте адасып қалмаймын ба де ген уайымдарының өзі ерекше әсерге бөлейді. Себебі Қыздар қалашығы талай қыздың арманына, жүрек лүпіліне куәгер болған. Сондықтанда қабылдау комиссиясы өз жұмыс жоспарына сай талапкерлер мен олардың атаанасы үшін кампус турлар ұйымдастырып, уни верситет жетістіктері туралы ақпараттар беріп келді. Қыздар университетінің білім жәрмең ке лері, Ы.Алтынсарин атындағы білім олимпиа дасы, аймақтық комиссиялардың жұмыс тары өз жемісін беріп келеді. Университет тарапы нан ұйымдастырылатын студент, ма гистрант тар арасында Стартап жобала рының, студенттік ғылыми-зерттеу жұмыстары ның конкурсының өткізілуі, ЭКСПО-2017 көрмесіне ғалымдарымыздың айтулы үлес қосып, болашақтың энергиясын дамыту ая сында университетте ғылыми жобалармен жұмыс жасауы да қызығушылық туғызары сөзсіз. Университеттегі материалдық және тех никалық базаның дамытылып, студент тердің сапалы білім алуы және ғылыммен айналысуы үшін қажетті заманауи жаңа қондырғылар мен құрылғылар алынып, студент тердің алаңсыз білім алуына барынша жағдай жасалғандығы да біздің ЖОО беделін арттыра түседі. Ұстаздық жауапкершілігі мол, өз қызығы мен қиыншылығы бар соқпақты жол. Себебі, қыз балалардың педагогтік саланы таңдау арқылы өмір бойғы ізденісті, күресті таңдағандарын әуел баста түсінбеулері де, қабылдаулары да мүмкін. Алайда, ұстаз дық ең үлкен құрметке лайықты қызмет. Әрбір шәкірттің жетістігі, өмір жолында адас пай, ұлтына, халқына пайдасы тиерліктей тұлға болып қалыптасуы, бәрі-бәрі қоғам қалыптастыруда зор пайдасын тигізері ақиқат. «Оқушы жастардың ең сенімді ұстазы, сыр жасырмай ашық айтатын адамы мұғалім». Бұл терең ойлы сөздерді жазушы Ғ.Мүсірепов айтқан. Рас, кез келген оқушының сенімді сырласына айнала отырып, көмекшісі, қол даушысы, жанашырына айналу үшін қабілетті, нағыз педагог болып туылу керек шығар?! Өз мамандығын сүю, құрметтеу арқылы ға на сондай жоғары деңгейге жетуге болады. Оны Қыздар университетінің Қ.Аймағамбетова, Р.Сәтімбеков, Ж.Қожантаева, С.Елубай, бастаған профессор-оқытушылар құрамы үйретері хақ. «Бала тәрбиелеу болашаққа ең үлкен инвестиция. Біз бұл мәселеге осы лай қарап, балаларымызға жақсы білім бе руге ұмтылуымыз керек» деген Елбасы сөзі болашақ қамы үшін бүгіннен бастап алаңдауға, жақсы тәрбие беруге ұмтылуға бастайды. Жақсы тәрбие тағылымды ұстаздан. Ал өнегесі мол ұстазды Қыздар университеті дайындап келеді. ҚазМемҚызПУ-дың аты білікті түлектермен мақтаныш тудырады. Сондықтан да 70 жыл бойы өз миссиясы нан таймайқ, мақсатынан адаспай білім мен тәрбиені ұштастыра қызмет етіп келе жатқан Қыздар университеті болашақта да талай дарынның бағын ашатын, қоғамға ұшан-теңіз үлес қосатын тұлға қалыптастыратын педагог кадрларды дайындаудан ауытқымасы сөзсіз. Қарлыға ТЕЛЬМАН Қазақ мемлекеттік қыздар педа г о гикалық университеті бекер ашылмаған, сонымен қатар дәстүрі ерекше, ұлттық партиоттық сезіммен байланысты орны. Себебі, екінші дүниежүзілік соғыстың нағыз қайнаған кезінде, ер азаматтардың барлығы ел үшін, жер үшін қару асынған уақытта бала тәрбиесінің, шаруашылық жұмыстардың бар жауапкершілігі аналардың мойнына жүктелді. Солардың қажыры еңбегінің арқасында еліміз аяғынан тұрды. Ұрпақ тәрбиесінің ауыр салмағын сезінген ел ағалары қазақ қыздарының ма ман болуы үшін тарихи оқу ордасын ашты. Қыздар университетінде оқу жай ғана білім алу емес, үлкен азаматтық тәрбиенің бастауы, алған білімді ұрпаққа жеткізу салмағы айқын сезіледі. Елбасының Қазақ Елі идеясын жүзеге асыратын, ұрпақтан-ұрпаққа өнеге-тәрбиені жеткізетін алдымен аналар, ұстаздар. Сол себепті де Қыздар университетінің ұжымына, студенттеріне осындай салмақ жүктеледі. Қиын-қыстау кезеңдерде еліміздің шалғай аймақтарында еңбек ету ге, білім беруге атсалысып, қоғамымызды қалыптастырып, қуаттандыруға Қыздар университеті түлектерінің қосқан үлесі орасан зор. Бұл игі дәстүр бүгінгі күнге дейін жалғасын тауып келеді. Елбасының Мәңгілік Ел идеясын іске асыру да парасатты аналардың, білімді де білікті ұстаздардың қосар үлесі мол болмақ. Еліміздің Конституциясында көрсетілгендей ізгілікті, бейбіт мемлекет боламыз деген ұстаным көрсетілген. Тәуелсіз еліміздің шекарасы белгіленген, мақсат-мүддесі айқындалған. Тұғырлы тәуелсіздігімізді қорғап, егемендікті сақтап, бақытты ұрпаққа жеткізу тек білімге байланыс т ы. Ұрпаққа тәлімтәрбиесінде, білім беруде біздің Қыздар университетінің ролі айрықша. Ашылғаннан бері өз ұстанымынан тай май келе жатқан Қыздар университетінің 70 жылдық мерейтойы құтты болсын. Осы оқу ордасы ұлттың сапасына, ұрпақтың санасына қызмет ете берсін. Тәуелсіздігімізді сақтау, ізгілікті қоғам құру жолында еңбек етеді де сеніп, үміт артамыз.

4 Қадірменді оқырман, газеттің осы саны Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің 70 жылдық мерейтойына орай өткен жылдар қойнауынан сыр шертіп, тарихи оқиғалар жайында университетті басқарған тұлғаларды сөйлеткенді жөн көрдік. Бүгінгі парасат мектебінің қалыптасу жолымен танысып, тарих беттерін қайта ақтаратын боласыздар... 4 СҰХБАТ Мәулен ӘШІМБАЕВ, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты: Нағыз педагогтарды тәрбиелеген шаңырақ Қазақстанның барлық өңірлеріне барып, жастардың тәрбиесіне үлкен үлес қосып отырған Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетіне, міне, 70 жыл толып отыр. Осы уақыт ішінде сан мыңдаған арулар ұстаздық мамандықты игеріп шықты. Осындай айтулы кезең ішінде бұл оқу ордасының түлектері миллиондаған азаматтың тәрбиелену, тұлға болып қалыптасу жолында еңбек етіп келеді. Тәуелсіздіктің нығаюы, білімді қоғам қалыптастыруда осы киелі шаңырақтың сүбелі үлесі бар екендігі сөзсіз. Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті қазақ қыздарының қара шаңырағы. Жыл сайын жүздеген түлектер білікті ұстаздар санын арттырып, қатарын көбейтіп келеді. Елбасы Н.Ә.Назарбаев 30 дамыған мемлекеттік қатарына кіруге айқын бағдарлама жасап берді. Осы жолға жетудің басты тетігі мен кепілі білім жүйесін дамыту. Қазіргі заманауи бәсекенің басында білім жүйесі мен ғылыми жаңалықтар тұр. Басқа да көрсеткіштермен бәсекелесуге болады. Дегенмен де, осы білім жүйесін дамытпай, білікті кадрларды оқытпай айтарлықтай жетістікке жетуге болмайды. Бұл тұрғыда педагогикалық оқу орындарының алдында үлкен жауапкершілік тұр. Қазіргі таңда жастарды заман талабына сай, бәсекеге қабілетті, идеологиялық, патриоттық тұрғыда тәрбиелеп отырған Қыздар университетінің ұстаздар қауымына елдің дамуы жолында аянбайтын білікті мамандарды оқытып, шығаруларына, оқу ордасының кемелденуіне, әрдайым өз мақсатынан таймай қызмет етуіне тілектеспін. Күләш Құнантайқызы, Қыздар университетінің қоғамдағы рөлі, маңызы мен сіздің өміріңізде алар орны қандай? Ұлы Отан соғысы кезінде айтып бітіре алмайтын қиыншылықтар көп болды ғой. Ер-азаматтар соғысқа аттанды. Жоқшылық, тапшылық заман. Қазақстанда шағын ауылдар, шалғайда орналасқан елдімекендер көп қой. Сол ауыл-аймақтардағы мектептерде сабақ беретін мұғалімдер жетіспей, үлкен мәселе болды. Республиканың бірінші хатшысы, мемлекет қайраткері Ж.Шаяхметов: «Қазақстанда қыздар педагогикалық институтын ашу керек» деген бастаманы көтеріп, өзі Мәскеуге хат жазды. Ол кезде КСРО құрамында болғандықтан, бәрі тек Мәскеу арқылы шешілетін. Содан рұқсат беріп, 1944 жылы қыздар педагогикалық институты құрылды. Әлбетте, бәрі бірден бола қойған жоқ. Бір кішкентай ғана мекемеде, қазіргі өнер және музыка факультетінде ашылды. Бірінші, екінші қабатта оқу ғимараты. Тек үшінші қабатта қыздар жатақханасы болды. Күләш ҚҰНАНТАЕВА, ҚазМемҚызПУ-дың жылдардағы ректоры НАҒЫЗ ЭЛИТАНЫ ТӘРБИЕЛЕЙТІН ОРТА Жатақхана деген аты ғана болмаса, әскерилер жататын казарма сияқты, бір бөлмеде 25 қыздан тұратын, қыздардың төсегі, үстел мен үш-төрт орындық болатын. Сондай нашар жағдай болды. Өйткені, соғыс кезі. Есесіне, күніне үш мәрте тегін тамақ берілді. Оған Үкімет өзі қолдау көрсетіп, қаржы бөліп отырды. Алматы орталығынан орын берді. Ал, қыздарға зиялы, мейірімді ғалым-профессорлар сабақ берді. Сөйтіп, қыздар университеті жылдан жылға көркейе түсті. Бүгінгі жағдай енді тым күшті ғой. Сонау қиыншылық заманында қазақ қыздарына пайдасын тигізген бұл оқу ордасының қоғамдағы рөлі орасан зор. Мыңдаған қыздарымыз бітіріп шығып, қаншама ұрпақты білім нәрімен сусындатты. Менің өмірімде алатын орны тіпті теңдессіз. Өйткені аталмыш оқу ордасын бітірдім, студенттік шағымнан ректорлық қызметке дейін көтерілдім. Енді осыдан-ақ бағамдай беріңіз... Сіз ректор болып тағайындалған кезде білім ордасы қандай еді? Мен басшылық жасап тұрған кездегі білім ордасы сол уақыттың талабына сәйкес болды. Біздің қыздарды тек қана үш мәрте тегін тамақ беріп қана қойған жоқ, төрт маусымдық киімдермен толықтай қамтамасыз етті. Қыстық-күздік пальто, етік, көйлек, туфли осы лардың бәрін тегін берді. Соғыс кезінде киім де тапшы болды. Ал, бұл ауыл қыздарына тең дессіз көмек еді. Киім беру үрдісі халықтың хал-ахуалы, тұрмысы жақсарғаннан кейін, он жыл дан соң тоқтатылды. Тегін тамақтандыру күні бүгінге дейін жалғасын табуда. Білім сапасы жағынан да жақсы болды. Өйткені, мұнда ғылым кандидаттары, доктор, профессорларды әрдайым шақыртып отырдық. Политэкономикадан С.Толыбеков, орыс тілінен Есенғалиева, филологиядан З.Ахметов сынды атақты кісілер сабақ берді. Дәріс оқыған ғұлама ғалымдарымыз өт көп болды, ол кісілердің өзін көрген, білім-ғылым алған студенттеріміз ешқайсысы жаман болған жоқ. Керісінше, лауазымды қызметте істеп, атақты болғандары баршылық. Сіздің ректор кезіңізде есте қалған маңызды оқиғаларды айтып берсеңіз... Мен ректор болып тұрған кезде аталмыш университеттің кем-кетігін толықтыруды мақсат еттім. Жатақхана жетіспеді. Асханада 90 адам ғана тамақтана алады, ас ішетін жерді кеңейту керек болды. Сосын жаратылыстану саласында оқитын географтар мен биологтар бар, оларға тәжірибеден өтетін жер, агроучасток қажет болды. Оқитын корпустар аз. Осындай мәселелерді шешу басты мәселе болғандықтан, Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің Бірінші хатшысы, ұлт қайраткері Дінмұхаммед Ахметұлы Қонаевтың қабылдауына болдым. Институтта туындаған барлық мәселелерді баяндадым және салынатын жатақхана, оқу ғимараттарының жобасын сыздырып алғанмын. Димаш аға керемет адам ғой енді... Бәрін тыңдап болды да, үш нөмерлі вертушкасымен (ол кезде, мен ректор болып тұрғанда сондай телефонды пайдаланатынбыз) Мемлекеттік жобаның (госплан) бастығына хабарласты да, былай деді: «Менің алдымда ректор Күләш Құнантаева отыр. Осы балаларға, қазақ қыздарына көмек көрсетуіміз керек. Сен барлық сұрағанын жасап бер», деді. Содан бас тап жоғары жақтағылар қыздар институтына бәрі оң көзбен қарай бастады. Қазіргі жаңа оқу ғимаратының құрылысы да сол кезде басталды. Оның жобасын Мәскеуге жіберіп, бекіткіздік. Бекітпей тастауы да мүмкін. Өйткені, сол кездегі ақшамен 3 млн-нан аспауы шарт. Жобаны сызған армян жігіті Туманян болатын, соманы содан асырмауға мүмкіндігінше тырысып бақтық. Солай үш ғимарат бой түзеді. Сосын енді асхана болған соң, оған үлкен-үлкен кастрюльдерді, бүкіл тұрмысқа қажетті ыдысаяқтарды алып берді. Осылай біраз шаруаның басы қайырылды. Қаскелеңнен агро жерлер берілді. Үкіметтің қаулысын шығарып, жерді заңдастырдық. Сондай-ақ, дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының жиналысына Канада, Америка, Африкадан түрлі шетелдік қонақтар келді, Қыздар институты асханасынан дәм татты. Сонда: «Бұл жерде қазақ қыздары үш уақыт тамақпен қамтамасыз етіледі екен. Мұндай толықтай жағдай жасалған институт біреу ғана. Мұны қалай да сақтап қалу керек. Сіздер үлгісіздер. Сіздерден көріп басқа елдер де солай жасар» деген ойларымен бөліскен болатын. Ол енді рас болып шықты. Өзбекстан мен Қырғызстан қыздар институтын ашқан болатын. Кейін екеуі де жабылып, өзбектер орыс тілі институты болып кетсе, қырғыздардікі кәдімгі ұл-қыз аралас институт болып қалды. Сондықтан ТМД елдерінде жалғыз қыздар университеті әзірге тек Қазақстанда. Кейін «университет» атағына ие болды. Елбасы Н.Ә.Назарбаев өзі қолдап, институтты сақтап қалуымен қоса, «университет» мәртебесін берді. Президентімізге зор алғыс. Қазақ қыздарының болашағы ұлт болашағы деп қарап, үлкен үміт күтіп отыр. Сол үдеден шыға білу қажет. Сіздің студенттік кезіңізбен салыстырғанда қазіргі қазақ қыздары қандай? Ұлттық болмысты сақтап қалу үшін не істеу керек? Біздің кезімізде Кеңес үкіметі билік құрған тұс. Тәртіп қатал. Бәріміз пионер, комсомол болып өстік. Менің шұғылданған мәселем балалардың оқу мәселесі еді. Ал, тәрбие тіпті басты назарда болды ғой. Институтқа оқуға келген қыздар, осы кезеңдерден өтіп келгендер ғой. Комсомол және кәсіподақ ұйымдары өте жақсы жұмыс істеді. Содан өніп-өскен қыздарымыз лауазымды қызметте жүр. Бүгінде ұлттық болмысымызды сақтап қалу үшін күресіп жатырмыз. Ол нағыз керек нәрсе. Ұлт болашағын ойлайтын қыздар Отансүйгіш ұл-қыздарды тәрбиелеумен бірге, солардың анасы да болады. Қазіргі таңда құндылықтарымызды паш еткеніміз абзал. Оған әуелі ақын-жазушылар, өнер адамдары, ғалымдармен жиі-жиі кездесу ұйымдастырып, олардың ұлт тағдыры үшін күресіп жатқан өмір тәжірибелерімен тілге тиек ету. Одан міндетті түрде үлгі-өнеге алады. Сондай зиялы қауым өкілдері қатарында Ә.Тәжібаев, Ә.Шәріпов, Ә.Нұрпейісов, О.Сүлейменов, Ф.Оңғарсынова, Б.Төлегенова, Е.Серкебаев, Р.Бағланова, Р.Жаманова, П.Тәжібаева және т.б. болды. Мен ректор болып тұрған тұста мынадай талап қойдым. Алматыдағы барлық театрға барып, қойылымдарын түгелдей көруге тырысыңдар дедім. Сондай-ақ, түрлі университеттермен тығыз қарым-қатынас жасап тұратынбыз. Оларға барып, олар бізге келіп, ұл-қыз алмасатынбыз. Осы институтты бітірген қыздар академик З.Қабдоловтың, филология ғылымдарының докторы, профессор Т.Кәкішевтің, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Қ.Сұлтановтың, Алматы қаласы әкімі А.Есімовтің жарлары осы Қыздар университетін бітірген арулар. Бұл тізімнің жалғасы шексіз, әлбетте. Қыздар университетінің 70 жылдық мерейтойына ақжолтай тілегіңіз... Бүгінде Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетіне 70 жыл. түрлі күрделі жағдайды басынан өткерген қыздар педагогикалық институты үлкен жетістіктерге жеткенін мақтан тұтамыз. Бәрі көз алдымызда өтті, өтіп жатыр. Күннен күнге көркейіп, гүлдей берсін! Озық білім беретін жетекші оқу орындары қатарынан қашанда үздік болып көріне берсін. Қаншама қыздарымыз жұмыс істеп жүрген жерінде бақытты болсын. Жұмысын адал атқарсын. Білім-біліктілігімен озық болсын! Біздің университеттің түлегі екенін ешуақытта ұмытпасын! Қыздар университеті ұжымына, профессор-оқытушылық құрамына, білім алушыларына сәттілік, іскерлік, жақсылық атаулыны тілеймін. Еліміз бірлікте болсын. «Мәңгілі ел Мәңгілік Қазақстанның» Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 2050 стратегиясын орындауға бәріміз жұмылып, күшімізді салайық! -Сұхбатыңызға рахмет! Сұхбаттасқан Арай ЖҰМАШҚЫЗЫ

5 СҰХБАТ 5 Жәмилә Тоқтарбекқызы, өзіңіз басқарған Қыздар университетіне қош келдіңіз! Әр адам үшін өзі көп жылдар басқарған қызмет орны ыстық десек, Сіз үшін Қыздар университетінің орны бөлек шығар? 1944 жылы Ж.Шаяхметов бастаған ел азаматтары қыздарға арнап осы оқу ордасын ашып, алғаш 25 студент қабылдады, одан кейін 50-ге дейін саны өсті. Осылай-осылай ауыл адамдары Қыздар институты ашылғаннан кейін қыздарын қалаға сеніммен жіберіп отырды. Қазақ қыздарының білімді болуы үшін, ауылдың тәрбиесімен қаланың тәрбиесін байланыстыра отырып, қоғамда еңбек етуі үшін ашылған ерекше оқу орны. Қыздар университеті жаныма өте жақын, өмірімдегі маңызды да, қадірлі қара шаңырақ. Өйткені мен бұл шаңырақта тәлім-тәрбие, білім алдым, кандидаттық диссертациямды осында қорғадым, жылдары аралығында осы оқу орнында ректор болдым. Еліміз үшін, ұлтымыз үшін маңызды да қиын кезеңдерде басшылық жасадым. Соған қарамастан оқу ордасында кітапхананы, спорт кешенін, екінші оқу ғимаратын, жаңа жатақхананы салуға рұқсат алып, 1988 жылға дейін құрылысын аяқтатып, пайдалануға бердік. Сол ауыр кезеңдердің қиыншылықтарына қарамастан біраз жұмыстарды атқарып үлгергеніме қуаныштымын. Сіз тәуелсіздік алар тұста, саяси ахуалдың шиеленісіп тұрған кезеңінде оқу орнын басқардыңыз. Осындай уақытта арулардың ордасын басқарудың қандай қиындықтары болды? Қыздар университеті үшін ең қиын жылдар жылдар болды. Ол кезде жаңа басшы болып Г.В.Колбин келді. Ол түсінбеді, «Қыздар университеті не үшін керек, кімдерді дайындап жатырсыңдар», деді. Содан бастап Мәскеуден тексерушілер көбейді, «мемлекет қаржысы көп кетеді, елде жоғарғы оқу орындары көп, бұл оқу орнын жабу керек, басқа университетке қосу керек», деп Мәскеумен қатар, горком, обком, КОКП Орталық комитет жұмыс істеуге мүмкіндік бермей, көп тексерулер болды. Оқу орны жабылу алдында тұрды.біз өз тарапымыздан бұл оқу орнының керек екендігін түсіндіріп бақтық. Тіпті, неге тек қазақ қыздары оқиды деп айтылды. Біз тек қазақ қыздары ғана емес, қазақ тілін білетін барлық ұлт өкілдері оқитынын айттық. Ол кездері шынымен де неміс, корей, украин, ұйғыр, орыс қыздары оқыды. Жабылу алдында тұрған Қыздар университетін аман алып қалу үшін сізді Колбиннің қабылдауына дейін барды дейді. Сол жағдайды өз аузыңыздан естісек... Қанша есіктің табалдырығын тоздырдым, ең алдымен обком, горком секретарларына бардым, хат жаздым, ешқандай жауап болмағаннан кейін қиыншылықтармен үш рет Колбинге кірдім. Алғаш кіргенімде еш нәрсе демеді, екінші рет кіргенде бір сағаттан аса уақыт сөйлесіп, Қыздар университетінің маңыздылығын, керек екендігін айттым, көнгендей болды. Оның арасында зиялы қауым өкілдерін, жазушыларды, ақындарды, әртістерді де салдым. Нұрсұлтан Әбішұлына да хат жазған болатынбыз, ол кезде ол кісі Министрлер кабинетінің төрағасы болатын. Ал, соңғы рет кіргенде Г.В.Колбин мені көре сала, күліп жіберіп, бірден өзі: «Мы решили оставить твой Женский педагогический институт» деді. Сөйтіп, жабылу алдында тұрған Қыздар университетін аман алып қалдық. Бұл орайда Қыздар университетінің жұмыс істеуіне атсалысқан адамдардың есімдерін ерекше атап өткім келеді ең алдымен Елбасы Н.Ә.Назарбаев, екіншіден обком партиясының хатшысы, Қыздар университетінің түлегі Зәуре Қадырова, Компартияның орталық комитетінің ғылым, оқу бөлім меңгерушісінің орынбасары Р.Романов, сондай-ақ, ОК Компартияда қызмет атқарған Зина Керімқұлова, горком партияда жұмыс жасаған Ерболат Батталханов, елімізге танымал актер Асанәлі Әшімов. Осы аталған адамдардың арқасында білім ошағы өз тұғырын сақтап қалды. Бұдан өзге көптеген жазушылардың атсалысқандығын, оның ішінде Бауыржан Момышұлының да үлес қосқандығын айта кеткенім жөн. Сіз үшін Қыздар университетінің қоғамдағы рөлі, маңызы қандай? Бұл Қыздар университеті ТМД елдері ішінде жалғыз, әлемдегі 4 университеттің Жәмилә ЕЛЕМЕСОВА, ҚазМемҚызПУ-дың жылдардағы ректоры: МЕН ҮШІН ҚЫЗДАР УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ОРНЫ БӨЛЕК бірі. Әуел баста бұл оқу орны қазақ қыздары білімді болсын деп 1944 жылы ашылған. Ол ең алдымен қазақ бойжеткендерінің ауылдан үлкен қалаға барып білім алуына жанжақты жол ашты. Қаймағы бұзылмаған қазақ ауылынан беймәлім қала тірлігіне келген, кешегі ауылдан шыққан қарапайым қазақ қызы қос мәдениеттің тізгінін ұстады. Ол кездері көпшілігі қыз баласын оқытуға, Алматы сияқты алыс қалаға жібере бермейтін. Қазақ қоғамы үшін оқу орны өзгеріс әкелді. Бұл шаңырақтан көптеген ақындар, ұлт зиялылары, мемлекет және қоғам қайраткерлері, өнер жұлдыздары, білікті педагогтар шықты. Алғаш ашылғаннан бері қыздардың басым көпшілігі ауылға оралып, білім саласының өсуіне, саналы да білімді ұрпақ тәрбиесіне өз үлестерін қосты. Бұдан қазақ халқы да, білім жүйесі де ұтып келеді. Бүгінде еліміздің жалпы мәдениеті сол ХХ ғасыр ортасынан бері едәуір артса, онда оның дамуына Қыздар университетінің педагог қыз-келіншектердің қосқан үлесі аса зор деп білемін. Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті ашыл ғаннан бері қыз тәрбиесіне ерекше мән беріп келеді. Сіздің кезіңізде елімізге әйгілі болған «Ұлар» фольклорлы-этнографиялық ансамблі құрылыпты, мақтан тұтатын шығарсыз? Әрине, мақтан тұтамын. «Ұлар» ансамблі қазақ халқының әндері мен күйлерін, ұлттық көне аспаптарды насихаттау және көрсету мақсатында 1988 жылы мамырда құрылды. Оған сазгер әрі дирижер М.Мұхадиев пен Б.Раева жетекшілік етті. Ал жалпы, ең алғашқы 75 адамнан тұратын ансамбль 1966 жылы белгілі сазгер Б.Байқадамовтың қолдауымен ашылған болатын. Одан кейін «Айгүл» ансамблі құрылды. Кейіннен «Ұлар» ансамблін аштық. Бұл ансамбльге А.Исағұлова, Қ.М.Меңдіаяқова мен Г.Қарамолдаева сынды дарынды мамандар үлкен еңбек сіңірді.олар Германияға, Ресейге, еліміздің түкпір-түкпіріне барып концерт қойды, барлық қайырымдылық шараларға қатысты. Сондай-ақ, музыка-педагогика факультеті жанынан биші ұстаз дайындайтын мамандық ашылды. Тағы бір айта кетерлік жайт, сол 1980 жылдары Қазақстанға келетін барлық шетелдік делегация ең алдымен Қыздар университетіне келетін. Соның арқасында біздің университетті барлық ел білетін еді. Сіздің студенттік кезіңізбен салыстырғанда қазіргі қазақ қыздары қандай? Ұлттық болмысты сақтап қалу үшін не істеу керек? Біз түскенде қазіргідей көп жағдай болмады. Бай кітапханамыз да жоқ еді. Бірақ, біздің ұстаздарымыз өте білімді болды. Қазіргі жастарға барлық жағдай жасалған, кітап қоры мол, жай кітапханадан бөлек, электронды кітапханамен, ғаламтор, теледидар, компьютерлермен қамтамасыз етілген. Ғылыммен ай налысамын деген студенттерге барлық Ахметжан ЕСІМОВ, Алматы қаласының әкімі Алматының айрықша оқу ордасы Сіздерді ерекше маңызды оқиға - өздеріңіз қызмет ететін ең мәртебелі жоғары оқу орнының 70 жылдық мерейлі жасымен шын жүректен құттықтаймын! Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті тәуелсіз Қазақстанымыз бен посткеңестік мемлекеттер арасындағы бірден-бір арулардың жоғары білім ордасы. Бүгінгі таңда ҚазМемҚызПУ қаламыздағы ірі білім және ғылым ор талығы. Университеттің қазіргі заманға сай білім базасы бар, мұнда кәсіби біліктілігі жоғары педагогтар құрамы еңбек етеді. Ғылым да, білім де ұлттың баға жетпес қазынасы десек, қазақ ғылымы бүгінгі таңда өз биігінде, өзгелермен қатар тең даму үстінде. Өздеріңізге аян, Алматы еліміз дің білім орталығы болып табылады. Біздің қалада 46 ЖОО-ны бар. Олардың ішін де 160 мыңнан аса студенттер дәріс алуда. Сондықтан, еліміздің негізгі потен циалы дәл Алматы қаласына аударылып отыр. Меңінше, сіздердің оқу ордаларыңыздың оқытушылары мен студенттер қауымы Алматының өркендеуіне және ғылымды жаңа жаңалықтармен толықтырып, одан әрі дамытуға өз үлестерін қосатындарына нық сенімдімін. Сіздердің университет елімізде педагогикалық кадрларды даярлау мен отандық ғылымды дамытуға орасан зор үлес қосуда. Сіздерге педагогикалық қыз мет және ғылыми-зерттеу жұмыстарында үлкен жетіс тіктер, ал студенттерге сапалы білім тілеймін. жағ дай жасалған. Зертханалар заманауи техникамен жабдықталған, қажетті заттар да қолжетімді. Тек оқы, білім ал, спортпен айналыс, ұлт тәрбиелеуге, еліңді көркейтуге атсалыс. Бұл енді, материалдық жағы ғана. Ал мінез-құлық, қазақылық тұрғысынан айтқанда, біздің кезімізде ұяңдық, ұялшақтық, қазақылық басым болды. Қазіргі қыздарға қарап отырып сүйсінем, ақылдары көріктеріне сай, көпшілігі алғыр, білімді, бір емес, бірнеше тілді біледі, бір сөзбен айтқанда жан-жақты. Әрине арасында бар, ұяң қыздар, бірақ біздің кезімізбен салыстырғанда аз. Ал, ұлттық болмысты сақтап қалу үшін не істеу керек?деген сұраққа айтарым: біздің ұстаздарымыз ұлттық болмысты сақтап қалу үшін біліммен қатар, қыздар тәрбиесіне үлкен мән беруі керек дер едім.бұл орайда мыңдаған болашақ ұстаздарға сапалы білім мен өнегелі тәрбие беріп, ұлттық зиялыларымыздың қатарында қазақ қыздарының көбеюіне үлкен үлес қосып келе жатқан Қыздар университетінің де рөлі зор. Қыздар университетінің 70 жылдық мерейтойына орай ақжолтай тілегіңізді білдірсеңіз... Мерейтой қарсаңында барша оқу орын ұжымын, білім алушы студенттерді, барлық түлектерді Қыздар университетінің 70 жылдық мерейтойымен құттықтаймын. Зор денсаулық, бекем бірлік, жемісті еңбек, ортақ Отанымыз Қазақстанның тыныштығын тілеймін. Қыздар университетінің жарқын күндері көп болсын, көркейе беріңіздер. Алдыңғы қатарлы университет болсын! Бірнеше 70 жыл тойлана берсін! Сұхбатыңызға рахмет! Сұхбаттасқан Нәзира ЖҰМАҒҰЛОВА

6 6 СҰХБАТ Серік ПІРӘЛИЕВ, Абай атындағы ҚазҰПУ ректоры, ҚазМемҚызПУ-дың жылдардағы ректоры: негізінде төрт факультет құрылды. Олар мыналар: тарих-филология, жаратылыстану, мектепке дейінгі және музыкалық білім беру, экономика және білімдегі сервис, дайындық факультеттері, сондайақ жетім балалар үшін арнайы дайындық бөлімі ашылды. Жетім өскен қыздардың мамандық алуына мүмкіндік жасап, соған сәйкес білім мен тәрбие беруді қайта қолға алдық. Сөйтіп республиканың әр түкпірінен 200 жетім қыз министрлік пен Президент жанындағы отбасы және әйелдер мәселесі жөніндегі Ұлттық комиссия тарапынан құрылған арнаулы комиссия арқылы іріктеліп, дайындық бөлімінде білім мен тәрбие тағылымын алды. Институттың материалдық-техникалық базасын нығайтуға күш салдық. Сіздің ректор кезіңізде есіңізде қалған маңызды оқиғаларды айтып берсеңіз? Кез келген білім ордасында күн сайын дерлік оқиғалар болып жатады ғой жылы Қыздар университетіне Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың арнайыкелуі тарихи оқиға болса, еліміздің бірінші ханымы Сара Алпысқызының қара шаңыраққа келіп, өзін-өзі тану дәрісін өткізуді осы оқу орнынан бастауы да болашақ педагогтар үшін маңызды болды деп ойлаймын. Сол уақытта Қыздар институты мен Алматыдағы Әскери академия арасында бір әдемі байланыс орнаған болатын. Әскери оқу орнының бастығы генерал Абай Тасболатов бұл шаруаға шын ниетімен кірісті. Біздің студенттеріміз әскери курсанттармен бірін- ОНЫНШЫ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТ БОЛСЫН! Серік Жайлауұлы, биыл Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық универси тетіне 70 жыл толды. Осы оқу орнының қоғамдағы рөлі мен маңызы қандай? Сонау 1944 жылы халық басына түскен ауыр жылдардың өзінде ел басшылары қазақ қыздарының ертеңгі қамын ойлап, осы оқу ордасын ашқан. Сол жылдан бері мыңдаған қазақ қыздары осы оқу ордасынан педагогикалық жоғары білім алып, кең байтақ еліміздің түкпір-түкпірінде жемісті еңбек етіп жатыр. Университеттің түлектерінің арасынан шығып, бүгінде көрнекті қоғам, әдебиет, өнер мен мәдениет қайраткері ретінде танылған, елініңхалқының сүйікті, ардагер қыздары атанған замандастарымыз қаншама. Қысқасы, ұлттық зиялы қауымның қалыптасуына, оларды даярлау ісіне бұл білім ордасының қосқан үлесі ұшан-теңіз десек, мұныма ешкім де асыра айттың дей қоймас. Бұрынғы Кеңестік кеңістікте мұндай оқу орны Қазақстаннан бөлек үш-төрт қана елде болғанын білетіндер толғана айтады. Соғыстың алапаты асқынып, жеңіс сағаты тақаған кезеңде алыс ауылдағы қа зақ отбасыларын демеу мақсатында қыздарға, білім беріп, маман етіп шығару үшін мемлекеттің толық қамқорлығына алынғанын есептеудің өзі оңай ға түспейді. Ал оқу орнының түлектері біртұтас қоғам қалыптастыруда ерен еңбек етіп келеді. Білім шаңырағының қоғамдағы рөлі де, маңызы осынысымен арта түседі. Сіз ректор болып тағайындалған кезде білім ордасы қандай еді? Иә, менің ректорлық еңбек жолым аса бір маңызды кезең 1999 жылдың сәуір айынан басталған еді. Білім және ғылым министрлігінің аппаратында департамент директоры қызметінде едім. Ол уақытта бұл жоғары оқу орнының қаржылық дағдарыстың қыспағынан әлі де арыла алмай келе жатқан кезеңі еді. Елімізде нарық қатынасын орнықтыруға орай жүргізілген реформаның білім беру саласында түбегейлі бетбұрыс әкелгені мәлім. Заман талабына сай кейбір білім беру орындары қысқаруға ұшыраса, жаңадан шаңырақ көтергендері де аз емес еді. Бірақ олар жекеменшік оқу орындары болатын. Осындай өзгеріске қанық жұртшылықты еліміздегі әйгілі оқу орындарының бірі Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институтының тағдыры да алаңдатып отырған екен. Тіпті бұл оқу орнын қысқарады екен немесе өзге салаға мамандандырылады деген де әңгімелер болыпты... Осы арада баса айтатын бір жайт Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев біздің институтқа айрықша ықылас танытып, тікелей қамқорлық көрсетті. Ректор болған жаңа оқу жылынан бастап институтта құрылымдық өзгерістер жүргізілді. Бұрынғы факультеттер мен бөлімшелер Қазіргі Қыздар университетінің қызметіне қандай баға бересіз? Әрине жоғары баға беремін. Ең алдымен айтарым, білім ордасының «университет» мәртебесіне ие болуының өзі оның қоғамдағы рөлі мен маңызының артып отырғанын көрсетсе керек. Білім ордасының дәл бүгінгі материалдықтехникалық базасын бұдан бұрынғы қай кезеңмен де салыстыра алмайсың. Жаңа заманның талаптарына сай кескінкелбетке ие болған. Ендігі жерде «ұлттық» мәртебесін алу үшін жұмыстар жасау керек. Ал ол үшін бүгін сіздерде барлық мүмкіндіктер бар деп ойлаймын. Қыздардың қара шаңырағының Сіздің өміріңізде алатын орны қандай? Мен ректор ретінде осы білім ордасында профессор-оқытушылармен және студенттермен жұмыс істеудің өзгеше бір мектебінен өткендей болдым. Ойға алған идеяларыңның жүзеге асқанын көргеніңде көңілің өседі екен. Ол үшін қолдаушыларың көп болғаны жақсы. Мен жақсы адамдармен қызметтес болдым. Пікірлес, идеялас адамдар таптым және оларды айналама топтасыра білдім. Қыздардың қара шаңырағының өсіпөркендеп дамуына, оның әлемдік білім стандарттарымен қаруланып, әлемдік білім кеңістігіне ұмтылуына өздерінің күш-жігерін аямаған, сөйтіп өлшеусіз үлес қосқан жандардың болғанын мақтанышпен айта аламын. Олармен бірге мен де өстім, тәжірибе жинадым. Қыздардың қасиетті қара шаңырағы мені тәрбиеледі деп айтсам артық болмас. Міне, білім ордасының менің өмірімдегі алар орны осындай дер едім. бірі шақырысып, бірлескен ортақ шаралар ұйымдастырып тұрды. Оқытушыларымыз әскери оқу орнына барып, сабақ беріп, дәрістер оқып тұрды. Студенттер болса, практикалық тәжірибеден өтетін. Бір жылы әскери оқудың курсанттары бітірушілердің салтанатты биін қаланың орталық алаңында өткізді. Бітіруші түлектермен вальс биін билеуге біздің институттан қыздар керек болған екен. Ұсыныспен басшылар бізге келді. Дәстүр бойынша әр курсант өзінің жұбына биге арналған көйлек сыйлауға тиіс. Міне, осындай шарадан соң біздің қаншама қыздарымыз өздерінің болашақ жарларын тапты. Осының өзі де есте қалатын қызықты оқиға емес пе? Сіздің студенттік кезіңізбен салыстырғанда қазіргі қазақ қыздары қандай? Ұлттық болмысты сақтап қалу үшін не істеу керек? Иә, біз де студент болғанбыз. Ол кезде де жігіттер қыздармен араласатын, сыйласатын. Дегенмен, ол уақытта қыздар тым қарапайым болатын. Бүгінгідей қы зылды-жасылды киім киіп, назарларын аудартпайтын. Қыздардың сұлулығы де ге німіз сыртқы көркі ғана емес, ішкі жан сара йының тазалығы мен ғылымбілімді игеруімен, өз ұлтының салт-санасын жете біліп, ұстануымен де ерекшеленсе керек. Осы сипаттама біздің студенттік кезіміздегі қыздардың бойынан молынан табылатын. Инабатты, ибалы, ұстамды және аңғарымпаз болатын. Ал бүгінгі қыздарымыздың арасында да сол апаларына ұқсаған қыздар аз емес. Меніңше, ондай қыздар сол біздің кезіміздегі қыздардың ұрпағы болса керек. Бәрі тәрбиеден. Ал тәрбие бесіктен баста Асылан СӘРІНЖІПОВ, ҚР Білім және ғылым министрі Ғылым дамуына үлес қосқан университет Сіздерді Қазақ мемлекеттік қыз дар педагогикалық университетінің 70 жылдық мерейтойымен шын жүректен құттықтаймын! ҚР Тұңғыш Президенті Н.Ә. Назарбаевтың мемлекеттік саясатын жүзеге асыру үшін білім мен ғылымның дамуына қа жетті барлық игі бастамаларды әрдайым қолдап, оның дамуына үлкен үлес қосып келесіздер. Университет түлектері еліміздің түкпір-түкпірінде ұстаздық қызметтерін абыроймен атқаруда. Халықаралық деңгейдегі білім беру бағдар ламалары мен қарым-қатынасы күн санап даму үстінде. Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті 70 жыл ішінде жоғары көрсеткіштерге қол жеткізді. ЖОО ара сындағы түрлі рейтингтерде үздіктер қатарынан табы лып, «Сала Көшбасшысы» Ұлттық сертификаты мен «Еңбек жолын дағы тиімділігі үшін» медаль дарының иегері атанды. Бұл жетістіктер ел игілігі үшін еткен еңбектеріңізге берілген зор баға деп білемін. Мерейлі мерекелеріңіздің қарсаңында барлық игі істеріңізге табыс тілеймін. Білікті педагогтарды қалыптастырудағы ұлы миссияларыңыз сәтті болсын! лады. Отбасында негізі дұрыс қаланған тәрбие жемісті болады «Қыздар сұлу көрінер бі лі мімен» дегендей, қыздарымызды балабақшада, мектепте және жоғары оқу орнында дұрыс тәрбиемен қамтуымыз керек. Олар ды мамандыққа әзірлеумен қатар, от басылық өмірге, тұрмыс құруға, бала тәрбиелеуге дайындауымыз қажет. Жоғары білім алған қыз осы айтқандарға дайын болып шыққаны жөн. Қыздар университетінің 70 жылдық тойы на ақжолтай тілегіңізді білдірсеңіз Тарихы да, тұрпаты да бөлек Қазақ мем лекеттік қыздар педагогикалық универ ситеті қыздардың қара шаңырағы. Енде ше, бүгінгі жеткен биігі тұғырлы болып, халқымыздың, ұлтымыздың қасиетті де қастерлі білім ордасы болып қала беруіне тілектеспін. «Ұлттық университет» деген мәртебеге ие болсын дегім келеді. Уни верситеттің профессор-оқытушылар құрамының әлеуеті арта берсін. Оқу орнының 70 жылдық мерейтойы құтты болсын! Сұхбатыңызға рахмет! Әңгімелескен Нәзира ЕЛЕУХАН

7 Шәмша Көпбайқызы, сұқбатымызды Қыздар университетінің қоғамдағы рөлі, маңызы қандай деген сауалдан бастасақ... Қыздар университеті өткен ғасырда құрылды. Жалпы ХХ ғасыр біздің халқымызға та лай қасірет әкелген, қуанышты жағдайлар да болған ғасыр. Соның ішінде үлкен жетістігіміз жап пай сауаттылыққа қол жеткізу. Осы жұмыста Қазақ мемлекеттік педагогикалық университетінің орны ерекше болды. Соғыс жылдары құрылуының өзі бұл жайдан жай емес. Азаматтар соғысқа кеткенде мектепте жұмыс істеуге қыздарды шақыру керек болды. Тек қана бұл емес әрине. Біздің халқымыздың қыз тәрбиесінде арыдан келе жатқан ерекше педагогикалық мәдениеті бар. Сол арқылы қыздарды оқыту, қыздарды қоғамға белсенді мүше ретінде дайындау, қыздар дың ақыл-арасатын, білімін, бойындағы қабіле тін көрсетуге мүмкіншілік беру ретінде ашылған. Ұлт болып ұйысуымызға, халық болып қалыптасуымызға әрине, Қыздар институтының қосар үлесі мол болды. Солай болып келе жатыр, халықтың жақсылығына, халықтың мүддесіне қызмет етуде жылдар аралығында Қыздар университетін басқардыңыз. Сіз басқарған 8 жылда оқу ордасы қандай еді? Ол кездегі жалпы оқу орындарының экономикалық жағдаы қиын еді. Себебі біз мүлдем басқа қоғам құрып, өтпелі кезеңді бастан өткерген едік. Мен басшылыққа келген кезде 2 жатақхана қолды болып кеткен еді, Бір жылда 70 іс сотта қаралып, соның ішінде жатақхананы қайтардық. Жөндеу жұмыстарын жүргізіп, студенттерді орналастырдық. Сонымен қатар, музыка және мәдениет факультетінің оқу корпусы «пайдалануға болмайды» деген шешіммен жабық тұрған. Күрделі жөндеу өткізіп, қайта пайдалануға бердік. Аудиториялар қорын кеңейттік. Сондай-ақ, барлық ғимараттың техникалық құжаттарын реттеп, заңдастырылып, мемлекеттік акт алып, студенттер мен қызметкерлерге жағдай жасаланды. Ал осы 2006 жылғы алған Дамушы кәсіпорын номинациясы бойынга «Алтын құйма» халықаралық сыйлығымен марапатталуы оқу орнының дамуына әсер етті ме? Жалпы, қандай да бір награда шынайы еңбекті бағалап берілген болса, ол халықтың, қызметкерлердің көңіл-күйін айтарлықтай жақсарта түседі. Жұмыс деген көңіл-күйге байланысты. Қыздар университеті жоғарғы оқу орындарының дүниежүзілік ұйымдарының қатарына кіруге батыл ұмтыла бастады. Ал жоғарыда айтқан номинация Қыздар институтының беделін арттырды деп айта аламын. Сол жылдардан бері республикалық рейтингтің қорытындысында оқу орны жекелеген мамандықтар бойынша да, жалпы көрсеткіште де алдыңғы 1-2 орындарды иеленіп жүрді. Бұл өте жақсы көрсеткіш жылы араға 64 жыл салып Елбасының қолдауымен оқу орнына «Университет» дәрежесі берілді. Бұл қандай күшпен келді? Қыздарға ғана арналған жалғыз оқу ордасына бұл мәртебе кеш берілген жоқ па? Университет деген мекеме қай мемлекеттің де байлығы. Біз де «университет» деген дәрежені алуды армандадық. Бұл жерде Елбасының үлкен қолдауы болды. Жалпы 8 жыл ректор болып тұрғанымда 2 рет Елбасының қабылдауында болдым. Бір қабылдауда университет дәрежесін беруді сұрадым. Елбасы осы дәреженің маңызын, берер өзгерісі туралы сұрады. Қазақ қыздарының, әсіресе ауыл қыздары оқып жатқан оқу ордасының абырой артып, әлеуеті көтерілер еді деген пікірлерімді білдірдім. Елбасы қолдап, Үкіметке тапсырма беріліп, 2008 жылы 23 қыркүйекте қаулы шығарылып, Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті болып өзгерілді. Университет атанған coң магистратурадағы 6 мамандықты 22 мамандыққа дейін жеткіздік, бұрын докторантура бөлімі болмаған еді, біз 6 мамандықтан PhD докторантруа бөлімін аштық. Жалпы университеттің ғылыми әлеуеті көтерілді, жақсы-жақсы мамандар бізге келе бестады. Айталық, мен 2005 жылы келгенде осында 15 шақты ғана ғылым докторы болса, олардың саны 66-ға жетті, бұл үлкен күш қой. Доцент пен кандидаттар саны 250-ге жетті, яғни, оқу орданың жаңа мәртебесі оның жалпы ғылыми әлеуетін көтерді. Әр жылдары министрліктің тарапынан ұйымдастырылған түрлі олимпиадаларда біздің СҰХБАТ студент қыздар жүлделі орындарды еншілеп отырды. Бұл көрсеткіш университетке жақсы мамандар келгенінің нәтижесі. Сол жылдардағы студенттеріміздің дайындығы 2 курстан кейін тапсырылатын аралық бақылау емтихандарында сүріндірмеді. Өзге оқу орындарында манмандықтар жабылып, түрлі қысқартулар болып жатқанда біз керісінше көркейдік. Студенттеріміздің білімі де, талабы да артты. Университеттің ғылыми жетістіктері жағынан ой бөлісіп отырсыз. Ал Сіз басқарған жылдары қандай ерекше оқиғалар есіңізде қалды? Біздің республикамыз өте кең, байтақ. Елбасының арнайы жұмыс жоспары бар, елдің, халықтың мәселесін айналасады, күн тәртібінде бәрі есептеулі, бірақ соның өзінде Қыздар университетіне көңіл бөліп, 2 рет өз қабылдауына шақыруы мен үшін ерекше оқиға. Содан кейін 2010 жылы университеттің 9 қабатты жатақханасы салынғаннан кейін Елбасының арнайы келіп көруі ерекше оқиға. Бұл жатақхананың құрылысын 2008 жылдың кү зінде бастап, 2009 жылдың ында салатанатты түрде аштық. Сол кезде газетжурналдардың барлығы«мына жатақхана интерьері қонақ үй типтес екен» деп жарыса жазды. Жатақхананың ашылғанына 1 жыл екі ай толғанда Президент келіп көргенде ғимараттың еш жерінде мұқалған, тіпті бір сызығы жоқ, аппақ, әдемі қалпында тұрды. Елбасы жүз университеттің бәріне бірдей баруы мүмкін емес қой. Дәл біздің қара шаңыраққа келуі ерекше жағдай. Содан кейін Нұрсұлтан Әбішұлының қолдауымен институттың университет атануы да үлкен жетістік деп білемін. Оқу орынның жаңа мәртебеге жетуі көңілімді жадыратады, арулар білім алатын оқу орнының дәрежесі өсіп, мәртебесі артуына үлес қоса алдым деп ойлаймын. Тағы бір есте қаларлық ерекше жайт Елбасының туған күніне орай ұйымдастырылған «Елбасы және студент» атты керемет кеші. Бұл шараны Абай атындағы балет және опера театрында өткіздік. Бұл жас буынға берері мол ғибратты кездесу болды. Кейін мен Президентке мереке барысы бейнеленген таспаны апарып бердім. Н.Ә.Назарбаев бізге келіп машинадан түсе бергенінде сол кешті жүргізген екі қызды бірден танып (олар менің қасымда гүл шоқтарын ұстап тұрған болатын): «Сендерді көрдім ғой кеше кассетадан» деді, сосын маған бұрылып «Кеш жақсы өтіпті» деді. Сосын Бауыржан Момышұлы атамыздың мерей тойына орай ұйымдастырылған кешті батырдың «Сексен мен жүздігімді халық атар» деген сөзімен 7 бастадық, осы міндетті орындаған сияқтымыз. Бұл оқиға қоғамымызда да ерекше орын алды. Сіз өзіңіз осы оқу орнында білім алдыңыз, жақсы маман болдыңыз, ұзақ жылдардан кейін басшылық қызметке тағайындалдыңыз. Сол өзіңіз студент болып жүрген кездегі қазақ қыздарының болмыс, келбеті қандай болды, қазіргі қыздармен салыстыруға келе ме? Пайымдауымша ұстаздық менің маңдайы ма жазылған Алладан бұйырған мамандық. Өйткені, кішкентай кезімізде мен көршілердің балаларын, туыстардың балаларын жанап алып, мен мұғалім болам, міндетті түрде. Директор болам. Сөйтіп ойнайтынбыз. Ал кейін осы Қыздар институтына түстім. Аллаға шүкір, жаман болғам жоқ. Мұғалімдік мамандықтан бастап, жалпы білім саласындағы лауазымдық қызметтердің бәрінде болдым деуге де болады. Айтарым, мен ұстаз жолын таңдап, Қыздар институтына түскеніме еш уақытта да өкінбеймін. Екіншіден осы жерге жаңағы біздің үкімет отставкаға кетіп, тараған кезде Президент өз аузымен айтты маған: «Шәмша, өзің оқыған жерің, сол жерге барып қызмет жасасаң қайтеді?» деді. Мен қуана келістім. Азды-көпті 8 жыл басқарыппын. 8 Шәмша БЕРКІМБАЕВА, ҚазМемҚызПУ-дың жылдардағы ректоры: ХАЛЫҚ МҮДДЕСІНЕ қызмет еткен оқу ордасы жылда әрине көптеген жетістіктеріміз болды. Мәселелер де болды, оларды шешуге тырыстық. Солшешуге көмектескен ұстаздарға, менімен бірге қызмет еткен адамдардың барлығынал да рахмет айтқым келеді. Яғни университеттің менің тағдырымда ерекше орны бар. Және 2011 жылы Тәуелсіздік күніне қарсы өзінің Ақордасында Елбасы маған өз қолыменен «Парасат» орденін табыстады. Сондықтан мен Қыздар университетінде оқығаныма да, қызмет жасағаныма да қуаныштымын. Ал біз оқыған кез бен қазіргі кезді салыстыру өте қиын. Себебі, заман дегенің басқа. Қазіргі қыздар, мен ойлаймын, мынау жаһандану дәуірінде өмір сүріп жатқанымызды сезінгендіктен, қыздар білім алуға құштар және бә се келестікке төзімді болу үшін ақпараттық технологияларды жақсы меңгеріп жатыр. Мен сол үшін қуанамын. Өздерінің басқа жерде білім алып жатқан замандастарынан еш кем емес. Атап өткім келгені, біздің қыздар өзге отандық оқу орындарында, әсіресе, басқа тілде білім алатын қыздардан тіпті, басқа елдің, Еуропаның оқу орындарымен салыстарғанда ұлттық құндылықтарды жете менгерген тәлімтәрбиемен ерекшеленіп тұрады. Өнер мен шығармашылық жағынан біздің қыздар оқ бойы алда тұр. Спортты айтатын болсақ, бұл мамандықты біз кейін аштық. Соның өзінде біздің баскетболшы қыздар ұлттық құраманың мүшелігіне өтті. Студенттер олимпиадасына 58 жоғары оқу орны қатысты, менің есімде қыздар 36 медаль алып келді. Бұл керемет көрсеткіш қой. Осыған орай республикалық «Казахстанская правда» газетінде бізге тамсанып жазылған тамаша мақала шықты. Отандық 58 ЖОО ішінде ҚазМемҚызПУ үздік ондыққа кірді. Бұл үлкен жетістік. Яғни, осындай қыздар спортқа, өнерге қатысуға мүдделі. Қазір тәрбиеде әртүрлі жағдайлар орын алуда. Өзіміздің, ұлтымыздың әдет-ғұрпына сай емес дүниелер болып жатыр өкінішке орай. Біз өзіміздің халқымыздың өзіне тән педагогикалық мәдениетін аздап та болса, әсіресе, қыз тәрбиесіне байланысты қызыл жібін үзіп алдық па деп ойлаймын. Ал Қыздар университеті қыздарының тәрбиесі ауылдан келген социумнан құрағандықтан, ауылдағы сары майдай сақталған құндылықтар арқасында сақталған. Сондықтан ҚазМемҚызПУ қыздарының болмысы мүлдем басқаша. Қыздар университеті ерекше оқу орны. Қарашаңыраққа ұқсас Қырғызстандағы, Дағыстандағы оқу орындары жабылып қалса, біздікі күн санап кемелденіп келеді. Мен мысалы осы институтты қиын-қыстау уақытында «Бұл институттың қазір қажеті жоқ, жабу керек» деген түрлі пікірлер болғаны білемін. Осыған орай Президенттің айтқанын да естігем. Мен бір барғанда ол кісі: «Түрлі жабу керек деген әңгімелер айтылып жатыр», деді, сосын мен: «Мұнда ауылдың қыздары, қазақ қыздары оқып жатыр, оқу орны керек», деп өз ойымды айттым. Сонда Елбасы тұра сол жерде жанындағы көмекшісін шақырып: «Қыздар институты жабылады деген сөздерді тоқтату керек. Қазақтың қыздары оқитын оқу орнына қайта көмектесуіміз керек, дами берсін, өсе берсін», деді. Тағдырдың тезіне шыдас берген оқу орны 70 жылға жетті мінекей, шүкіршілік. Осындай мерейтойға қандай тілек арнайсыз? Алдымен 1944 жылы осы оқу орнын құрған ағаларымызға да көп рахмет айтам. Мысалы, Үкімет басында Н.Оңдасынов бірінші хатшы Ж.Шаяхметов секілді тұлғалардың үлкен еңбегі. Өйт кені, мәселенің бәрі Мәскеуден шешіліп тұрғанда «Неге қазақтың қыздары үшін оқу орнын ашу керек?» дегенді дәлелдеп беру ол үлкен ерлік. Сондықтан мен шын көңілмен қуанам 70 жыл толғанына. Заңғар жазушысы Мұхтар Әуезов ғасырлар бойы тәуелсіздік үшін күрескен қайракерлерді екі топқа бөліпті: қол батыры және ой батыры деп. Тарихқа үңіліп қарасақ, біздің қыздарымызды қол батыры да, ой батыры да деуге болады. Қазірде күрес әлі жалғасып жатыр. Тәуелсіздікті нығайту үшін күресу керек қазір. Сол күрестен біздің қыздарымыз бүкіл ақылойын, парасатын, білімін пайдаланады деп ой лаймын. Барлығы бақытты болса екен деп ті леймін. Қазақтың қыздары өзінің елінде, жұртында құрметті болуларына тілектеспін. Олар асыл жар, аяулы ана болсын, мейірлі, мейір бан әже болсын, еліміз үшін еңбек ететін бақытты жандар болсын. Ал Қыздар университетіне үлкен табыстар тілегім келеді. Сұхбатыңызға рахмет! Сұхбаттасқан Қарлыға ТЕЛЬМАН

8 Құрметті Динар Жүсіпәліқызы, негізгі мамандығыңыз педагог, соны мен қатар ҚР Парламенті мәжілісінде депутат ретінде көптеген жылдар жоғары билікте қызмет атқардыңыз, еліміздің білім саласымен етене таныс сыз. Жалпы Қыздар университетінің қоғамдағы ролі қандай деп білесіз? ҚР Парламенті Мәжілісінде 7 жылға жуық уақыт қызмет атқардым, 2 жылдан астам уақыт әлеуметтік даму комитетінің төрайымы болып сайланып, жұмыстар жүргіздім. Комитеттің негізгі қызметі әлеуметтік саламен байланыста болды. Әсіресе білім, мәдениет, денсаулық сақтау мәселелеріне қатысты көптеген заңдар қабылданып, біршама заңдарға толықтырулар мен өзгерістер енгізілді. Еліміздің білім саласымен педагог ретінде де, мемлекеттік қызметкер ретінде жақсы таныспын жылы Халық комиссарлар кеңесінің қаулысымен аруларға педагогикалық білім беру мақсатында ашылған Қыздар университеті тек қыз балаларды оқытатындығымен дара әрі бірегей. Қазақ қыздарының парасат мектебі атанған оқу ордасы қыз тәрбиесінде, аруалардың болмысында үлгі боларлықтай. Қыз баласын қадірлеген қазақ халқы үшін осындай оқу ордасының маңызы зор деп санаймын. Бұл тарихи оқу орнының түлектері ел дамуы үшін оқу-ағарту саласынан бастап қоғамдық жұмыстардың барлығына атсалысып, ұрпақ тәрбиесі жолында еңбек етіп келеді. Еңбегі өлшеусіз, маңызы зор киелі шаңырақ тамырын тереңге жайған бәйтерекке айналып отыр. Қыздар университетінің түлектерінің арасынан мұғалім, ғалым, қоғам қайраткерлері шыққаны зор мақтаныш. Социалистік Еңбек Ерлері, ҚазССР-нің еңбек сіңірген мұғалімі Рафиқа Нұртазина, белгілі қоғам қайраткерлері Зәуре Қадырова, Шәмшә Беркімбаева, «Мемлекеттік тілге құрмет» бірлестігінің төрайымы Асылы Осман, физика кафедрасын тәмамдаған ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Оразкүл Асанғазы, бар өмірін ғылым мен оқу ағарту ісіне арнаған ғалымдар Үшкүлтай Сұбханбердина, Ұлттық ғылым академиясының академигі, осы оқу орнын 16 жыл басқарған Күләш Құнантаева, б.ғ.д., профессор Жеңісгүл Қожантаева, көрнекті ақын Ақұштап Бақтыгереева сынды бірқатар елеулі тұлғалар Қыздар университетінің қаймақтары. Осындай ұлт жанашырлары, ел мақтаныштары шыққан оқу ордасының қоғамдағы рөлі мен маңызы бір мысқал да кемімейтіні сөзсіз. Қыздар университетіне ректор бо лып тағайындалуыңыз қалай әсер етті? Ректор болып келген кезде жұмысты неден бастадыңыз? Қыздар университетіне 2011 жылы ректор болып тағайындалдым. Содан бері қарай қазақтың маңдайына біткен киелі шаңырақта 3 жылға жуық қызмет етіп келемін. Әрине алғашында оңай болған жоқ. Мектептегі педагогтық, одан кейінгі де түрлі еңбек жолымнан бастап жоғарғы биліктегі қызметте жинаған тәжірибемнің арқасында 8 СҰҚБАТ білімді қыздар оқу орнының студенттер қатарын толықтырып отыр. Сонымен қатар, «Дипломмен ауылға» бағдарламасы арқылы білікті мамандарымызды ауыл-аймақтарға жібере отырып, кез келген қазақтың алтын бесігіне айналған ауылды көркейтуге, дамытуға үлес қосып келеміз. Әрине, бағдарлама орындалсын деген есептік мақсат көзделмеген. Әу баста ауыл қыздарына білім беру үшін ашылған Қыздар университеті өз миссиясынан таймай келе жатыр. Жақсы кадр мемлекетіміздің болашағы. ҚазМемҚызПУ-ды ұлттық институционалды аккредиттеуден, халықаралық аккредиттеуден өткізіп, 4 кластер бойынша дайындық жасап, 2 кластер бойынша мамандықтар аккредиттелді. Сонымен қатар Германияның жүргізген халықаралық аккредиттеуінен өте жақсы нәтиже көрсетіліп, өткізілді. Бірде-бір кемшілік болмады деп ойлаймыз, себебі ескертпелер айтылмады, алдағы уақытта жақсы нәтиже шығады деген үміттеміз, болашақта бағасын білетін боламыз. Химия, биология кафедра ла рының зертханалық кабинеттері 142 млн теңгеге арнайы жабдық т армен қамтамасыз етілді. Авто маттандырылған «Универ» Динар НӨКЕТАЕВА, ҚазМемҚызПУ ректоры: ҰЛТ БОЛАШАҒЫ жұмысты бастап кеттім. Оқу ордасын басқару, оның ішінде тек қана қыз балаларға білім беретін Қыздар университетіндегі жұмыс басқа саладағы қызметтен әлдеқайда өзгешелеу деп айтуға болады. Оқу ордасындағы күнделікті қайнап жатқан жұмыс ұлтымыздың, халқымыздың, ата-аналардың алдындағы жауапкершілікті сезіндіріп тұрады. Бізге әрбір қыз бала үшін үлкен жауапкершілік жүктеліп отыр. Ғұлама ғалым ӘбуНасыр әл-фарабидің сөзімен айтар болсақ, «Тәрбиесіз берген білім адамзаттың хас жауы». Сондықтан да болашақ үшін, ұлтымыз үшін, ұрпақ қамы үшін қыз баланың тәрбиесі биікте тұрады. Сапалы біліммен қатар саналы тәрбие беру ұштасып жатады. Әрбір қыз баланың денсаулығы, жақсы білім алуы, өнегелі болуы, білікті маман болуы біз үшін әрдайым маңызды. Елбасы Қыздар университетіне 2010 жылы келген са парында «Бір ананы тәрбиелеу бір ұлтты тәрбиелеумен бірдей» деп айтқан болатын. Біз осы сөзді ұштастыра отырып қыздарға жақсы тәрбие беруге ұмтыламыз. Университеттің толағай табыс тарымен, жаңалықтарымен бөлісе отырсаңыз... Қазақ халқы қыз баласына ерекше көңіл бөлген. «Қыздың қабағында құт бар» деп маңдайынан қақпай, алақанына аялап, өсірген халықтың жалғасындай, әсемдікті, сұлулықты жақсы көретін қыздардың көңіліне қаяу түспесін деген ниетте жұмыстар атқарып отырмыз. Университеттің табалдырығын аттаған күннен бастап арнайы жұмыс бағдарламаларын қабылдап, Стратегиялық жоспарлардың аясында білікті педагог даярлап, нарыққа бейім, бәсекеге қабілетті маман дайындауды негізгі жолға қойып отырмыз. Алматы қаласының әкімі А.Есімовтің дәл осы оқу ордасының түлектерінің 70% жуығы жұмысқа орналасуы үлкен жетістік екендігін атап өтті. Бітірушілердің қай мекемеде қандай маман қажет екендігінен хабардар болып, өз білімі мен қабілетін дәлелдеп, жұмысқа қол жеткізсе екен деген ниетпен бос жұмыс орындар жәрмеңкелері жүйелі түрде өткізіліп тұрады. Сон ы мен қатар, «Ы. А л т ынса ри н» атындағы республикалық пәндік олимпиа д аны өткізудегі мақсат зейінді, зеректі, ынталы, білімді жастарды ұрпақ тәрбиесіне, ұстаздық жолға ынталандыру, сапалы білім алуды қолжетімді ету. Қатарынан 3 рет өткізілген бұл олимпиаданың көрсеткіші жақсы, нәтижесінде жүйесі енгізілді. Бұл бағдарлама оқыту ш ыларға да, студенттермен ата-аналарға да өте тиімді. Электронды құжат айналымының арқасында ш ә к і р т т е р д і ң с а б а қ ү л г е р і м і н қадағалауға, жемқорлықпен күрес үшін, уақытты тиімді пайдалануға үлкен мүмкіндікті береді. Алғаш ашылған кезде 3 факультет 9 кафедрадан тұратын институт, міне, 70 жыл ішінде көркейіп, дамып, 6 факультетте бакалаврда 43, магистратурада 23, докторантурада 4 мамандықта маман даярлайтын университет болып кемелденді. «Сала көшбасшысы» номинациясын алған оқу ордасы республикалық үздік 20 оқу орнының ішінде 6-орынды иеленді. Сонымен қатар халықаралық «Әйел және дін» форумын өткізіп, осы форум аясында «Қыз Жібек» клубы құрылды. Қыздарды ұлттық құндылықтар неізінде тұлға етіп қалыптастыруға, өз-өздерін басқа руға, көшбасшылыққа тәрбиелейтін бастама жалғасын тауып, еліміздің бірқатар аймақтарында ашылып, бүгінде қоғамдық бірлестікке айналды. Халықарлық, республикалық ғылыми-зерттеу конференцияларына, пәндік олимпиадаларға белсене қатысып, жүлделі орындар алған білімді қыздардың қатарында жезтаңдай әншілер де, бишілерде, спортшылар да, қолөнер шеберлері де бар. Фольклорлық «Ұлар», вокалды-инструменталды «Айгүл» ансамбльдерімен қатар «Томирис» би ансамблі Қазақстанның аумағында ғана емес, алыс-жақын шет елдерде еліміздің атын шығарып жүрген өнер ұжымдарына айналды. Сонымен қатар, Қыздар уни в е р с и т е т і н і ң ғ а н а е м е с, Қ а з а қ елінің мақтанышына айналған Л о ндо н Оли м пи а да сының ч ем пионы Майя Манезадан бас тап Карина Горичева, Маргари-

9 9 С ҰҚБАТ ҚЫЗ ТӘРБИЕСІНДЕ та Елисеевалардың чемпиондық атақтары Қыздар университетінің абыройын асқақтатып келеді. Волейбол, футбол, самбо секілді спорт түрлерінен жеңімпаз қыздар биылғы жылы Әйелдер денсаулығы олимпиадасының екінші рет чемпиондық атақтарын қорғап, ең белсенді, ең жылдам, ең тактикалы ойыншы екендіктерін дәлелдеді. Қыздар университетінің аруларымен мақтану керек. Сонымен қатар, қыздарымыз нарық заманында бәсекеге қабілетті болсын деп білікті тұлғалардың дәрісін өткізу дәстүрге айналды. Іскер әйелдер қауымдастығымен бірлесе отырып шеберлік сағаттарын өткізу арқылы студенттердің көшбасшылық қабілеттерін шыңдап, тың идеяларын жүзеге асыруға машықтандыру бас ты мақсат. Елбасы «Бой жарыстыратын емес, ой жарыстыратын заман» деп бекер айтпаған. «Жас келсе іске» деген қазақ халқы. Жастарды іскерлікке баули отырып, іскерлігін дамыту осы университеттен бас талса деймін. Осындай ауқымды жұмыс тардың барлығы да Қыздар уни верситетінің 70 жылдығына тарту болар?.. Иә, есеп беретіндей, ескері летіндей 70 жылды артқа тастаған Қыздар университетінің мерейтойына арнап бірқатар жұ м ыс т а р әлі де жүзеге асырылып жатыр. Оның ішінде құрылыс нысандары мен «Қазақ Аруы» ескерткішсубұрқағы бар. Қолына бейбітшілік құсы көгершінді ұстаған мәрмәрдан жасалған арудың мүсіні биік таған ға орналастырылды. Айналасына Ел б асымыздан бастап қазақ ой шылдарының ұлағатты сөздері айқара ашылған кітаптарға жазылды. Сабақтан тыс уақытта тыныс тап, серуендеп қана қоймай, сол өнегелі сөздерді тоқи жүрсін деген ақ ниеттен туған әсем дүние. Барлық жатақханаларда заманауи жаттығу құралдарымен жабдықталған фитнес залдары ашылды. Саламатты Қазақстанды құру, дені сау ұрпақты өсіру үшін, әрине, қыздарымыздың денсаулығы мықты, сұлу да сымбатты болсын деп қолға алынды. Университеттің әрбір аруы көркіне ақылы сай болуы керек. Баспа кітабының мол қоры бар ғылыми кітапхананың электронды ресурсын байыту үшін арнайы сканер алынды. Ақпараттық технологияның дамыған заманында электронды оқулықтардың маңызы зор. Интернет желісі жүргізіліп, компьютермен жабдықталған кітапханадан білімін толықтырып, ұстаз болу мәңгілік оқу екендігін ұғынып тұрса, студенттік өмірдің бұдан артық қандай жауапкершілігі бар?! Қыздар университетінің бо лашақтағы жоспарларымен де бөлісе отырсаңыз... Қыздар университеті жылдан жылға дамып, көркейіп келеді. Заманауи білім беру деңгейіне ұмтылып, көптеген шелелдік ЖОО орындарымен байланыс орнатып, қосдипломды білім беруді қолға алып отыр. АҚШтың Миссиссипи университетінде, Лондон менеджмент академиясында білім ала отырып, екі елдің де дипломына ие болады алады. Осындай ауыз толтырып айтарлықтай жетістіктерге жетіп отырған Қыздар университеті 70-тің асуына таудай жоспарлармен аяқ басып отыр жылы шығарылған ұйғарыммен тегін тамақ беріліп, әлеуметтік көмектер көрсетіліп келген. Сол үрдіс үзілген жоқ. Күні бүгінге дейін мемлекеттік грантта оқитын студенттерге 3 мезгіл тегін тамақ беріледі. Университеттің оқу корпустары мен жатақханалары шоғырлана орналасып, Қыздар қалашығын құрап отыр. Академик Күләш Құнантаева, Жәмилә Елемесова, Шәмша Беркімбаева сынды білікті басшылардың кезінде Қыздар университетінің бас оқу ғимараты, кітапханасы, Студенттер үйі салынып, пайдалануға берілді. Студенттердің игілігі үшін бүгінгі күнге дейін жұмыс істеп келеді. Осындай Қыздар қалашығы тағы бір 9 қабатты 450 орындық жатаққанамен толықпақ. Құрылысы басталып та кетті. Жоспар бойынша 1-қабатында медициналық бөлім болады. Қыз баласы болашақ ана, денсаулығы сау болуы маңызды, болашақта денсаулығы мықты ұрпақ әкелу керек. Сол себепті де студенттер дәрігерлердің бақылауында, кез келген көмекті дер кезінде алуға мүмкіндіктері арта түседі. Сонымен қатар, қыздарымыз сымбаттарын сақтап, қуаттарын арттыру үшін 32 орынды жүзу бассейнінің құрылысы басталды. Бұл да Қыздар университетінің әлеуетін арттыратын, қыздардың болашағы үшін жасалып жатқан үлкен шаруа. Күрделі жөндеу жұмыстарының нәтижесінде оқу ғимараты мен бірқатар жатақханалар жаңарып, қалашықтың айналасына гүлзарлар отырғызылып, абаттандырылатын болады. Жаздық алаң-сахна да жаңармақ. Білімді, өнерлі, талантты жастардың жұлдызды жолы студенттік сахнадан басталары хақ. Жаңа сахналық костюмдер тігіліп, жаңаша әндер жазылып, Қыздар университетінің салтанатты кешіне дайындық шаралары жүргізіліп жатыр. Қыздар университетінің 70 жылдық мерейтойына арнап тілек жолдасаңыз... Қыздар университеті алғаш ашылған кезде қазақтың біртуар зиялы қауымдары қолдау білдіріп, оқу ордасында көптеген дәрістер жүргізіп, қыздардың сапалы білім алулары үшін өз үлестерін қосқаны тарихтан белгілі. Заңғар жазушы Мұхтар Әуезов «Тәңір жазса, бұл интитут қазіргі және болашақтағы қазақ қыздарының шамшырағына айналады. Осы шамшырақтың жарық сәулесі сөнбесін» деп ақ батасын берген. Міне, сол шамшырақтың сәулесі 70 жыл бойы барша қазақ даласына түсіп тұр. Диплом алған түлектер еліміздің әр аймағында еңбек етіп келеді. Еңбектеген сәбидің санасына сәуле беріп, ұлт үшін еңбек ететін тұлға қалыптастыру жолында қызмет атқаруда. Бүгінгі студент тер ертеңгі маман, болашақ ана, ұрпақ тәр биешісі. Қызға деген құрмет бүкіл ұлтқа деген құрмет деп есептеймін. Атқарылып жатқан жұмыстардың барлығы оң нәтижесін берсе екен деп тілеймін. Корпоративтік рухы мықты, біліктілігі жоғары профессороқытушылар құрамы әрбір студентке дұрыс бағыт көрсетіп, сапалы білім беріп, өз мамандығын сүюге үйрете берсе екен деймін. Ғ.Қайырбеков бас таған талай ақынның жырына арқау болған Қыздар университеті болашақта да шығармашылықтың, іңкәрліктің, сұлулықтың ортасы болып қала берсін деймін. Қыздар университеті стратегиялық бағдарламасы бойынша өз миссиясынан таймай, халықаралық деңгейде білім беретін оқу ордасына айна лып, әлемдік үздік оқу орындарының қатарынан табылса екен деген тілек бар. Жаңа білрескен жобалар, жаңа бағдарламалар іске асырылып, шет елде білім алатын, қос дипломды иеленетін студенттердің саны артып, білікті студенттер Қазақтанның атын әйгілендіре берсін деп тілеймін. Кез келген оқу ордасымен терезесі тең түсетіндей, түлектерінің сапалы білімі мен саналы тәрбиесінің нәтижесі Мәңгілік Қазақ Елінің берекелі, ұйымшыл қоғамын құруға негіз болады деп ойлаймын. Ұшқыр ойлы, зейінді шәкірттеріміз саналы ұрпақтың шынайы ұстаздарына айналсын. Сұхбаттасқан Қарлыға МЫРЗА-ӘЛІМ

10 «Таңбалыға» деген таңданыстарын жасырмады АҚШ-тың Миссисипи мемлекеттік университетінен Қыздар университетіне арнайы келген оқытушы-профессорлар мен студенттері Алматы қаласынан 170 км солтүстік-батыста, Алматы облысы, Жамбыл ауданы, Қарабастау кентінен солтүстік-батысқа қарай 4 км жерде орналасқан «Таңбалы» мемлекеттік тарихи-мәдени және табиғи қорығына саяхат жасады. Шетелдік қонақтарға тарихи жәдігерлерді көрсетуге арналған саяхат ты Әлеуметтік және тәрбие ісі жөніндегі проректор З.Сабырова жетекшілікке алды. Ал, Таңбалы» мемлекеттік тарихи-мәдени және табиғи қорықмұражайының ғылым жөніндегі дирек тордың орынбасары Б.Железняков ғалымдар мен білім алушыларға барлық мәліметті ағылшын тілінде түсіндіріп, таныстырды. ҚазМемҚызПУ мен АҚШ-тың Миссисипи мемлекеттік университеті арасында келісімшарт жасалынған. Осы ынтымақтастық қарым-қатынасты нығайту мақсатында екі жақтан да оқытушылар мен студенттер білімғылым саласында өзара тәжірибе алма суды бастап кетті. Халықаралық жазғы мектеп бағ дарламасы бойынша дәріс тыңдауға арнайы келген 5 оқытушы-профессор мен 8 білім алушы әуелі «Таңбалы» қорық-мұражайын тамашалады. Онда археологиялық қазба жұмыстары нәтижесінде табылған артефактілер, шаруашылық заттары, түрлі ыдыстар мен тастағы ескерткіш суреттердің бөліктері сынды түрлі музей экспо зициялары мен бағалы саналатын петроглифтердің фотосуреттері мен ескерткіштер туралы жалпы ақпараттар ілінген. Одан әрі экскурсияға қатысушылар Таңбалы шатқалының аумағындағы үш мың жыл бойы біздің еліміздің көптеген ертедегі және қазіргі кездегі халықтарының тарихын нақтылы көрсететін археологиялық кешенді аралады. Экскурсия соңында шетелдік оқытушы-профессорлар мен білім алу шылар дән риза болып, таңданыстарын жеткізіп, университет басшылығына алғыстарын жаудырды. 10 РУХА Н ИЯТ Биылғы жылдың жазында Қазақстанды өздерінің атажұрты деп санайтын Мажарстан елінің Хортобадь мемлекеттік саябағында V Ат фестивалі болып өтті. Ауыздығымен алысқан кіл арғымақтардың сұлулығымен сынға түскен сайыстың «Қыз қуу» жарысында Қазақ мемлекеттік қыздар педогогикалық университетінің кәсіптік бағдар және карьера бөлімінің әдіскері Асима Шөмшекова ат жалында ойнап, ұлттық ат спортының өнегелі үлгісін көрсете білді. Ат жалында ойнаған ӘСИМА Сан ғасырлар бойы сабақтастық та уып келе жатқан, ат десе ішкен асын жерге қоятын, жылқы мінез қазақтың қыздарына бұл спорт түрі жақсы таныс. Тақымына тұлпар тисе, өзін кең байтақ даланың төресі көретін Қазақ елінің көк байрағын осы аталған университеттің экономикалық және өндірістік мәселелер жөніндегі проректоры Асылбек Еркімбайұлы Бөкебаев арғымақпен алып жүрді. Бұл фестивальға Қазақстаннан басқа, Хорватия, Словакия, Словения, Румыния, Австрия, Чехия және Венгрия Арай ЖҰМАШҚЫЗЫ мемлекетінің барлық өңір л ерінен ат ойындарының шеберлері қатысты. Мажарстанның тұрғылықты халқы өздерін «Мадиярлармыз» деп атайды. Осы венгрлік мадиярлардың қазіргі ме кендеп жатқан Еуропа аумағына ұлы даладан келгендігі және олар қайсібір заманда сонда көшіп-қонған халықтың бір бөлігі болғандығы жайында тарихи, мұрағаттық деректер мен аңыздар көп. Ма жар аңыздарындағы ғұндарға байланысты оқиғалар мажарлардың шығыспен бай ланысы сонау ерте заманда басталғанын, Мажарлардың Азиядан Еуропаға 896 жылы қоныс аударғанын баяндалады. Еңбектеген баладан еңкейген адамға дейін аттың құлағында ойнайтын мадияр халқы, өте сыпайы, өте еңбекқор екен. Шеруге 500-ден аса салт аттылар, 20-дан аса арбалы аттылар қатысты. Сонымен қатар, жылқының 30-дан астам тұқымы болды. Үш күнге созылған фестивалді ұйымдастырушылар өте жақсы дайын далыпты. Хортобадь саябаяғында киіз үйлер тігіліп, көптеген ат ойындарынан (ат үстінде садақ ату, бишікпен қамыс кесу, найза қадау және т.б.) көрсетілімдер болды. Барлық қатысушыларға тегін тамақ беріліп, кешке ұлттық нақыштағы әнби ұйымдастырылды. Ат әбзелдеріне арналған қол өнер бұйымдарының көрмесі көрсетілді. Қазақстанның делегация құрамында болған Асылбек Бөкебаев, Кендебай Әбішев, Құрманғазы Сапарғалиев, Азамат Қонысбай, Асима Шөмшекова сынды қонақтарды ондағылар жақсы қабылдап, құрметпен қарсы алды. Қазақ халқының ат ойындарынан «Қыз қуудан» басқа, «Теңге ілу», «Аударыспақ», «Көкпар» ойындары көрсетілді. Көкпарды «Пустая рока» командасының жігіттерімен бірігіп тартқан қазақ жігіттері жиналған қауымды тәнті қылды. Ұлттық нақышта тігілген киімдерге де өте жоғары баға берілді. Қазақстандықтарды Қарсақ қаласының мэрі мен жергілікті журналистер күтіп алып, осы қалдағы тарихи ескерткіштерді аралатып көрсетті. Венгр халқының қазақ халқына деген ықыласы өте жоғары екеніндігі анық байқалды. Қазақстан елінің Мажарстанда болуы бұл бірінші рет емес. Көп жылдар бойы екі ел арасында тату қарым-қатынас орнаған. Будапешт қаласының орталығына ұлы ойшыл Абай атамызға ескерткіш орнаты лып, көшесіне Астана қаласының атын берілген. Кенже САРТБАЕВ Әлемде қыздарға арналған қандай оқу орындары бар? Ықылым заманнан келе жатқан түрлі университеттер мен институттар бары бізге мәлім. Әлемде кей университеттердің мыңжылдық тарихы бар. О баста қыздарға арналған оқу орындарының миссиясы қандай еді? Расында да тек қана қыз бала лар оқитын білім ордалары қажет болды. Сонау көне заманнан бастап XVIII ғасырға дейін білім алу мүмкіндігі тек басқарушы элитада болатын. Ежелде ең білімді әйелдер гетералар бола тын. Ал Спартаның гимнасия ларында әйелдер ерлермен тең дәрежеде білім алған. Шығыста ерлермен тең дәрежеде сөйлесу, олардың мұң-мұқтаждықтарын орындау үшін жапондықтар гейшаларға арнайы білім берген. Көп жағдайда әйел затына тек хат тану және үй шаруасына керек болатын істерді ғана үйреткен. Ор тағ асы р л ар да Е ур о п а да білім берудің монополиясы шіркеу қолында болатын. Оған инквизиция мен индульген цияларды, крест жорықтарын мысалға келтіруге болатын. Христиандықтарда дінді уағыздау мақсатында қыз балаларға арналаған миссионерлік моно стырлар көптеп ашыла бастады. Монострлардың сұранысқа ие болуы соншалық, текті отбасы дан шыққан бойжеткен міндетті түрде сол шіркеуде діни білімді оқып шығуы керек болатын. Әйел білім алуының жақсы даму сатысын қайта өрлеу дәуірінде болды. Қыздардың білімі хат тану, музыка, көр кемөнер, қолөнермен ғана шектелді. ХІХ ғасыр аяғында христиан моностырлары Джо ванни Боккаччоның әйгілі «Декомеронындағыдай» өзінің мәнін, қадірін жоғалта баста ды. Әйел заты теңдікке қарай ұмтылды. ХХ ғасырдан бастан қыз балалар жоғары оқу орын дарына ерлермен тең дәрежеде білім алуға қол жеткізді. Қазіргі таңда тек қана қыздар оқитын университеттер мен институттар мәнін жоғалтқан жоқ па? Қоғамда қажеті қанша? Бүгінде дүние жүзінде беске же тер жетпес қыздарға арналған оқу орындары бар. Ең ірі, әлемге аты мәшһүр Оңтүстік Кореядағы Ихва қыздар университеті. Атал мыш оқу орнын 1886 жылы Мэри Ф. Скрэнтон атындағы американдық миссионерлік методикалық шіркеуі ашқан бо латын. Бүгінде Ихва университеті құрылымын өзгертті. Қазір уни верситет әлемдік стандартқа сай білім береді. Оқу орынның сим волы алмұрт гүлі. Қырғыз елінде 1949 жылы Қырғыз қыздар мұғалімдік ин ституты құрылған болатын. Бірақ 1994 жылы профессорлық құрамы ұлғайып институт уни верситет атағына ие болады. Сол жылдан бастан қыздар институты И.Арабаев атындағы Қырғыз мемлекеттік университеті бо лып өзгереді. Тек қана қыздар оқитын білім ордасы Дагестан да да құрылған болатын, бірақ, уақыт қиындығына төзе алмай жабылып қалды. Жылдан жылға тек қана қыздарға білім беретін оқу орын дарын құру тенденциясы өсіп келеді. Көптеген дамыған мемле кеттер осындай оқу орындарын ашуды жоспарлауда. Өйткені, мемлекетті қалыптастыруда қыздарға арналған оқу орын дарының атқаратын функция сы орасан зор. Мәселен, 2011 жылы Сауд Арабиясының ЭрРияд қаласы манында 50 мың студентке арналған ауласы 800 гектар жерді алып отырған қыздар университеті ашыл ды. Аталмыш білім ордасының құрылыс жұмыстарына 5 млрд. АҚШ долларынан астам қаржы жұмсалған. Бұл оқу кешенін құрылыс жұмыстарына 3 жыл кеткен. Болашақта басқа да ислам мемлекеттерінде осын дай оқу кешендері салынбақ. Демек, мұсылман әлемі қыз балаларының сауатты болуы на күш салуда. Уақыт өте келе әлемдік қыздар университеттері арасында алғашқылар қатарында ҚазМемҚызПУ-дың аты алтын әріппен жазылатыны сөзсіз. Әлия КЕМЕЛБЕК

11 РУХ 11 Ес дәптер Тау тұлғалы тарландарға қарап бой түзеңіз, аталы сөзге тоқтап, ой түзеңіз. Бой түзетер көп болса мың тәубе, ой түзетер нақ болса шын тәубе. Ұлтына ұятымен, халқына қылығымен, ұрпағына өнегесімен ұнаған әйел елдің анасы. Бүгін бетер шаруаңды ертеңге қалдырса: не тасиды, не ашиды, не сасиды. Бүгінде Қазақстан Республикасы айбыны асқақтаған, көк байрағы бейбіт аспанда желбіреген, демократиялык, зайырлы ел. Жер көлемі жағынан әлемде тоғызыншы орынды иеленіп жатқан, дамыған 30 мемлекеттік қатарынан көрінуге ұмталғын мемлект. Экономикасы қарқынды дамып, бірлігі мен берекесі талайларды тамсандырған, қонақжайлылығы қызықтырған, айрандай ұйып отырған көп ұлтты ел өз біртұтастығын жылдан-жылға әлсіретпей,. жарқын болашаққа қарынды ұмтылуда. Осындай дамудың, халқының берекесі мен бірлігінің қалыптасуының, құқықтары мен бостандықтарының сақталуының негізі Конституция. Өйткені, Ата Заң бабаларымыз аңсап кеткен егемендігімізді айшықтап, осындай ел барын бүкіл дүниежүзіне танытып отыр. Заңмен белгіленген тәртіпке бағыну кез келген мемлекеттің ең маңызды қағидаттарының бірі. ҚР Конституциясында айтылғандай мемлектіміздің ең қымбат қазынасы адам болып табылады. Демек, ең басты заңнама халық мүддесі үшін жұмыс істейді. Ата Заңымыздың құрастырушысының бірі ретінде Елбасы баршамызды оны құрметтеуге шақырады: «Конституцияны қатаң ұстану бұл мемлекеттіліктің табысты дамуының және қоғамдағы азаматтық келісімнің негізі. Ол бойынша өмір сүру бұл демократияның ең жоғарғы мектебі. Бұл мектептен барлығымыз өтуге тиіспіз. Басты міндет Конституцияға аса ұқыптылықпен қарау. Елімізді, өз тарихымыз бен жетістіктерімізді қалай құрметтесек, оны да солай аялауымыз керек. Конституцияны сыйлай білмесек, оның талаптарын мүлтіксіз орындай алмасақ, онда қоғамдық келісімге, тәртіпке, бейбітшілікке және тыныштыққа жету мүмкін болмайды, яғни мұндай жағдайда Отанның ырыс-берекелі болашағы туралы айтудың да қажеті жоқ». Дүниежүзілік тәжірибе көрсеткендей ҚР Ата Заңы ең жас Конституциялардың бірі болып саналады жылы 30 тамыз күні жалпыхалықтық референдум бойынша қабылданды. Бұл Конституция ата-балалар аңсаған егемендіктің, біртұтастықтың, береке мен бірліктің негізі, халықтың қорғаушысы бола білді. Ертеден-ақ ел ішіндегі тәртіп жазылмаған Айбыным, арым Ата Заң заңдармен жүзеге асырылатын. Ұлы даланың ұлық тұлғалары, би шешендері халық арасындағы дау дамайды өздерінің көрегендігімен шешіп отырған. Оған дәлел тарих беттеріндегі сан ғасырлар боы сақталып келе жатқан елдік бен бірлік. Сонау Күлтегін жазбаларындағы елдің ішкі бірлігін жыр еткен, түркі халқын ауызбірлікке, сыртқы жауға қарсы ұйымдасқан күреске, ежелгі ата-баба жолы мен салт-дәстүрін берік ұстауға үндеген, беріде «Қасым ханның қасқа жолы», «Есім ханның ескі жолы» заңдары, «Жеті жарғы» ұлтымыздың, ұлылығымыздың, бірлігіміздің нышаны еді. Бүгінде тәуелсіздігіміздің тірегіне айналған Ата Заңымыз халқымыздың тереңнен келе жатқан ұлттық үкiм-тәртібі мен заңдарының заманауи үлгісі. Ертеден-ақ адамгершілікті алға қойған бабаларымыз әдет-ғұрыптың ережелерін ұрпақтан-ұрпаққа жеткізіп келген. Сондықтан Конституциямызды Атадан балаға мирас болып келе жатқан елдігіміздің нышаны екенін естен шығармауымыз керек. Осындай ұрпақтар сабақтастығы, үндестігі мен көреген басшылықтың арқасында бүгін өзінің жеке бас құқықтық құжаты бар дербес, қалыптасқан мемлекетпіз. Тәуелсіздік көптеген ұлттардың келмеске кеткен асқақ арманы. Салт-дәстүрлерімізді, әдет-ғұрыптарды сақтап, келешекке, өскелең ұрпаққа жеткізуіміз ұлт алдындағы, тіпті Қазақстан алдындағы борышы мыз екенін естен шағармауымыз керек. Осы ретте Ата Заңының рөлі орасан зор. Ол адастырмайтын, жарқын болашаққа же те лейтін, ішкі-сыртқы саясатты реттейтін, мемлекеттігінің негізгі тірегі, саяси-құқықтық төлқұжаты. Халық атынан қабылданған және тек халық игілігі үшін қызмет ететін Ата Заңымызды құрметтеу борыш. Демократиялық, зайыр лы, құқықтық және әлеуметтiк еліміздің бола шағы зиятты жастардың қолында. ҚазМемҚызПУ педагогикалық бағыттағы ірі оқу орындарының бірі ретінде болашақ ұлт тәрбилеушілерді дайындап шығарады. Өнегелі педагог оқушыға ұлттық құндылықтарымызды үйретуі керек. Жастардың нағыз отансүйгіш, Қазакстандык патриотизмді сіңіріп өсіп, Ата Заңын құрметтеуі ұстазының еншісінде. Ендеше бала тәрбиелеуде ҚазМемҚызПУ әр студентінің мойнында үлкен жауапкершілік бар екені сөзсіз. Әлия КЕМЕЛБЕКОВА Жамандық арқандаулы ат сияқты: алысқа ұзай алмайды, шыр айналып қазығына шырмалады. Қазақтың қызы намыстың шоғындай, садақтың оғындай, найзаның жүзіндей, жүзіктің көзіндей болу керек. Қол өрнегі ой өрнегінің көшірмесі. Аталы сөздің салмағы атан түйе шөккендей, Жетесіз сөздің екпіні кеудеңнен біреу тепкендей. Еміренген мейірім маңдайдан самал өпкендей, Өнегеден өрген сөз сіркіреп жаңбыр төккендей. Кемел ақылды сергек сезіммен, сал сезімді айқын ақылмен астастыра біл. Жақсылық жасау жақсы адамның өмір ережесі. Ана тілінде сөйлеуден қорланғандар қор болғандар. Тәтті сөз де, қатты сөз де сәтімен айтылса құтты сөз. Арсыздың басы жолсыздық, жолсыздықтың басы жөнсіздік, жөнсіздіктің басы жалғыз ауыз жаман сөз. Асыл ниетпен жасалған адамгершілік алғыс күтіп алағызбайды. Адал адам сенгіш келеді, оны сақтап қалатын да сол таза сенімі. Ақиқат айтылмаса, ар-ұят өледі, шындықтың шырағы сөнеді, сенім сергелдеңге түсіп, үміттің үміті семеді. Ғалия Қайдауылқызының «1001 түйін» кітабынан 2010 жыл, ақпан Азия чемпионатында университеттің педагогика және психологияфакультеті, 2 курс студенті Туркова Татьяна күміс жүлдені иеленді жыл, 11 ақпан ҚР Сенатының депутаты, Халықаралық қатынастар, қорғаныс және қауіпсіздік комитетінің төрағасы Қуаныш Сұлтановпен кездесу өтті жыл, 26 ақпан ҚР Білім және ғылым вице-министрі М.Н.Сарыбековпен кездесу кеші өтті жыл, мамыр Қытайдын Үрімжі қаласында Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика университетініңректоры Ш.К.Беркімбаева және Сыньцзян педагогикалық университетінің ректоры Сұлтан Азат студенттерді, кәсіби мамандарды тіл жетілдіру, ғылыми, достықынтымақтастық, қарым-қатынас жасауға туралы өзара келісім шартқа қол қойды жыл, қыркүйек филология факультеті, қазақ әдебиеті кафедрасының ұйымдастыруымен «Қазақ фольклоры» дәрісханасы ашылды жыл, қыркүйек Түркияның Анталья қаласында өткен әлемдік додада зілтемірден университеттіңпедагогикапсихология факультетінің 1 курс студенті Майя Манеза чемпион атанды жыл, 17 қыркүйек Италияның Барсельона қаласында Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика университетінің ректоры Ш.К.Беркімбаева MagnaUniversitatum Хартияcына қол қойды жыл, қыркүйек Грузияның Тбилиси қаласында өткен әлемдік біріншілікте, самбодан университеттің педагогика-психология факультетінің 1 курс студенті Ақмарал Чингисханова чемпион атанды жыл, 16 қараша ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев университеттің «Студенттер үйі» кешенінде болды жыл, 25 наурыз Қазақстанның тәуелсіздігіне 20 жыл толуына орай «Тәуелсіздік және қазақтың қайраткер қыздары» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы өтті. БІЗДІҢ ТАРИХ 2011 жыл, 25 наурыз Шет тілдері факультетінде Түрік тілін үйрету орталығының жетекшілігімен Түрік тілі дәрісханасы ашылды. Жиынға Орталық директоры Муамер Чидеч пен Түрік іскерлік бірлестігі және даму басқармасының басшысы Омер Кожаман тағы басқалар қатысты жыл, наурыз Қазақстанның жас өспірімдер мен қыздар арасында самбодан өткен республикалық чемпионатта, университеттің Дене шынықтыру және спорт мамандығының 1-ші курс студенті Сағыныш Оңалбаева 65 келі салмақ дәрежесінде сайысқа түсіп, 1 орынды иеленді жыл, 6 мамыр ҚР тәуелсіздігінің 20 жылдығынатараз қаласында өткен 79 жоғары оқу орындары арасындағы VI жазғы универсиаданың 3-кезеңінде спорттық ойындар бойынша 17 сайыс түрінен қатысқан университет студенттері 8 алтын, 6 күміс, 22 қола медаль иеленді жыл, (сәуір-маусым) ҚР тәуелсіздігі нің 20 жылдығына ЖОО арасында өткен Уни версиадада жекелеген спорт сайысы бойын ша үстел теннисінен Е.Шагарова 2 мәрте, С.Тұрабаева, ауыр атлетикадан М.Манеза, Г.Хаийбаева, белбеу күресі нен Қ.Өтебек, жеңіл атлетикадан Т.Туркова, Е.Гольцман алтын медальді иеленді жыл, (сәуір-маусым) Қ Р тәуелсіздігінің 20 жылдығына ЖОО арасында өткен Универсиада қорытындысы бойынша университет 8 орынды иеленді жыл, маусым ҚХР-ның Шыңжаң ұйғыр педагогикалық университетінің өзара келісім-шарты бойынша университетте Қытай тілін оқыту және оқытушылардың біліктілігін жетілдіру орталығы ашылды. Орталықтың ашылу салтанатына Шыңжаң ұйғыр автономиялық районы төрағасының орынбасары Жин Но ханым қатысты. (Жалғасы бар) Болған ИЛЕБАЕВА, «Ақтұмар» тарихи-этнографиялық музейінің аға ғылыми қызметкері

12 12 9(116) СОҢҒЫ БЕТ «ТЕК ҚАНА, ҚЫЗДАР!» ТАҒЫ ДА АЛДА Астана күні мерекесіне орай Шымкентте Оңтүстік Қазақстан облысы әкімінің жүлдесіне арналған жайдарман сайысы өтті. Аталмыш ойынға қатысқан Қыздар университетінің «Тек қана, қыздар!» қомандасы үздік өнер көрсетіп екінші жүлделі орынмен оралды. Бұл өңірде үшінші рет ұйымдас тырылған ойын бұл жолы Шымкенттік ойыншылармен Қа зақ станның ең таңдаулы құрамалары арасында өрбіді. Атап айтқанда, сайысқа республикалық «Жоғары-лига» командаларының іріктелген «Жаснар», «АЭСА», «Алянс», «Тұңғыш Астана», «Шымкент жастар құрамасы», «Тек қана, қыздар!» құрама командалары қатысып, өзара бақ сынасты. Ойынға Берік Уәли, Айгүл Қаппарова, Ержан Үкібаев, Ғалымжан Қалыбаев қазылық етті. Үш турдан тұрған сайыстың қорытындысы бойынша облыс әкімі Асқар Мырзахметовтың кезекті кубогы Ш.Кұдайбердіұлы атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Альянс» құра масына бұйырды. Сайыс жеңімпаздары дипломдармен қатар, ақшалай сыйлықтармен марапатталды. Астана күнін Шымкентте тойлауды жөн көрген «Жайдарманның» жас достары атаулы күнге ерекше дайындықпен келіп, көпшілікке мерекелік көңіл күй сыйлады. Айта кетейік, «Тек қана, қыздар!» командасы 2010 жылы құрылған. Сол жылдардан бері команда әдемі әзілдерімен көптің көңілін баурап, биік белестерді бағындырап келеді. Оған төмендегі жетістіктері дәлел бола алады: Қайнар университеті Ректорының Кубок иегері (Алматы қ ж.), Шымкент қаласы Әкімінің кубогы үшін өткен жарыстың 3 орын жүлдегерлері (2011 жыл), Астана қаласы Әкімінің кубогының II орын иегері (2011 жыл), «Алматы ашық лига» ойынының чемпиондары (Алматы қ жыл), «Республикалық Премьер лига» ойындарының финалистері (Алматы қ жыл), ҚР Тәуелсіздігінің 20 жылдық және «Арыс жастары» кубогының III орын иегері (Арыс қ жыл), Алматы қаласында өткен суперлига ойындарының чемпионы (2012 жыл), Ақтөбе қаласы әкімі кубогының бас жүлдегері (2013 жыл), Павлодар облысы Баянауыл өңірінде өткен «Жасыбай толқыны-2012» атты дәстүрлі республикалық қазақ КТК жазғы фестивалінің 3 орын жүлдегері. Ал, команда капитаны Мереке Қалбаеваның өзі Алматы қаласында өткен ойындарда 2 жыл қатарынан «Жылдың ең үздік ойыншысы» номинациясын жеңіп алған. Үздік командалардың бірі деп табылған топ 2013 жылдан бері «Жайдарман» ойындарының жоғарғы лигасында ойнап жүр. Алдағы уақытта да өнер жолында аянбай еңбек етіп, университет мәртебесін жоғары көтеріп жүрген қыздардың әзіл әлеміндегі жұл дыздары биік бола бергей деп тілейміз! Жарайсыңдар «Тек қана қыздар!» Назира ЖҰМАҒҰЛ Керек кеңес «Қыздарға әсемдік жарасады» Жаңа оқу жылы басталды.сабаққа жаңа леппен, жаңа күш-жігермен, ерекше ықыласпен әр студент өзінше қамданады. Қыз баласына әдемі көріну, талғаммен киіну, топ ішінде ерекшелену қасиеттері табиғытында бар құбылыс. 10 мыңға жуық студенті бар Қыздар университеті Алматы шаһарының сұлулар гелереясы атанып кеткені қашан. Түрлі талғам мен сән ордасы дерсін. Бүкіл респуб ликамыздың түпкір-түпкірінен келген ақылына көркі сай қаракөздер, бұрым дылар, сырғалылылар, әдемілер, ажарлылар, қылықтылар, дарындылар оқитын білім ордасында ерекшелену өте қиын. Сондықтан жаңа оқу жылындағы өзгелерден ерекшеленуді сырғадан бастайық. Сырға тағу қазақ салтындағы ырымдардың бірі. Әдет те қыз балалардың құлағын ерте тесіп, сырға тағады. Әдемі әшекей елдің назарын өзіне аударып, иесін тіл-көзден сақтайды. Сырға таңдарда бет пішіні, тері мен көздің ерекшеліктері ескерілген жөн. Сопақ, арықша бет пішініне домалақ, ірі сырғалар, түйме тәрізді клипсілер келеді. Жалпақтау келген бетке жіңішке, баулы сырғалар жарасып кетеді. Домалақ келген бет формасына төрт бұрышты, ромб тәрізді сопақ сырғалар әдемі үйлеседі. Ақ-құба, қара шашты қыздарға күміспен көмкерілген, алтынмен апталған жақұт, сапфир, зүмірет секілді тастары бар сыр ғалар ажарларын аша түседі. Бидай өңді сары қыздарға аметист, феруза, топаз, қа ра тасты сырғаларды таңдаған дұрыс. Бұ рым дыларға ұлттық нақыштағы күмістен жасалған салпын шақ сырғалар ерекше сән береді. Сабақ, дәріс уақытында назарға қатты түспейтін, орташа көздері бар сырғалар киюләзім. Блузка мен қара белдемшеге үйлесімді келетінін ұзынша сырға болса, костюм шалбарларға майда тастары бар клипсілер жарасып кетеді. Фитнес, спорт алаңында ыңғайлы, жеңіл сырғалар таңдаған дұрыс, өйткені секіріп-жүгіргенде, бассейнге түс кенде ауыр сырғалар біраз ыңғайсыздық туғызады. Салмақты сырғаларды 2-3 сағаттан артық тағуға болмайды. Құла ғыңыздың бөбешігі мен сырғалығы созылып кетуі мүмкін. АРМАНҒА БАСТАР АҚ ЖОЛ Міне, көзді ашып-жұмғанша тағы бір оқу жылы басталады. Мектеп бітірушілердің көңілдерінде қуаныштан гөрі күмән мен күдік басымырақ... Студент болу ол әр бір мектеп бітірушінің арманы. Ол арманға жету үшін көп еңбектену керектігі де түсінікті. Ал білім сынағы сүріндірсе ше?... Жүректері лүпілдей күткен талапкерлердің бірі өз білімін дәлелдеп, жоғары балл көрсеткішіне ие болып жатса, енді біреулері ойдағыдай балл жинай алмай көз жастарына ерік береді. Ал енді кейбір талапкерлердің тіпті ақылы бөлімге де өту баллын жинай алмай қалатыны жасырын емес. Ұлттық Біріңғай Тесттілеуден ойдағыдай балл көрсеткішін жинай алмаса дбаланы, болмаса, мектеп мұғалімдерін кінәлаудың қажеті жоқ. Болашақ өмір бүгінгі күнмен ғана тоқталып қалмайды. Талапкер үшін өмір жолы енді ғана басталып келе жатыр. Тек сол жолдың жеңіл де, ауыр да болатынын түсіне білу керек. Қазір елімізде жоғары оқу орнына түсе алмай қалған талапкерлердің білімін толықтыру мен жетілдіру мақсатында жан-жақты жағдай жасалынған. Соның бірі Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрінің 2011 жылғы 30 желтоқсандағы 554 бұйрығына сәйкес ашылған Қазақ мемлекеттiк қыздар педагогикалық университетiнде ашылған Дайындық бөлімі. Дайындық бөлімі Кешенді тесттілеуден табысты өту үшiн профориентациялық және дайындық мақсатында, жоғары оқу орындарына түскiсi келетін талапкерлер үшiн жұмыс жасайды. Жетпіс жылдық тарихы бар Қазақ қыздарының қара шаңырағында Дайындық бөлімі 1944 жылдан бастап ашылған. Ең алғаш бір жылдық, одан соң екі жылдық болып ашылған Дайындық бөлімі халқымыздың басына төнген қасіретті сұрапыл соғыс жылдарында да өз жұмысын тоқтатпаған. Кейіннен бұл дайындық бөлімі шет елдерден келген қандас бауырларымызды және әлеуметтік жағынан аз қамтылған және атаана қарауынсыз қалған қыздарды өз қамқорлығына алып, оқытып, олардың осы оқу орнының толыққанды студенті атануларына жағдай жасаған. Бұл күнде осы оқу ордасының әр факультетінде шәкірт тәрбиелеп келе жатқан ұстаз-оқытушыларымыз кезіндегі осы дайындық бөлімінің тыңдаушылары. Атап айтсақ, педагогика психология факультеті деканының орынбасары, психология ғылымдарының магистрі Жайна Баймырзаева, әлеуметтік жұмыс ғылымдарының магистрі Нұргүл Қайдауылова, гуманитралық ғылымдар магистрі Жанат Алиева және т.б. Бүгінде Дайындық бөлімі 2012 жылдан бастап қайтадан ашылып, заман талабына сай ақылы түрде жұмыс жасап келеді.тыңдаушылардың білімін жетілдіріп қана қоймайды, сонымен бірге олардың оқу қабілетін, таным ерекшелігін тексеру және арттыру, кешенді тест кезінде жіберіп алған мүмкіндіктерін түзету, білімдерін тереңдету, қайталау, пысықтау, өз жетістіктерін өздеріне талдатып, өзіндік бағалау әрекеттерін ұйымдастырады, жаңашыл ғылым мен техниканың жетістіктерін пайдалана отырып, сөздік қорын, сөйлеу мәдениетін дамытып, шығармашылық ізденісін арттырады, тақырып бойынша тестпен жұмыс жасай отырып жоғарғы оқу орнына дайындау өз дәрежесінде жүргізіліп келеді. Ашылғанына көп уақыт бола қоймаса да Дайындық бөлімі қызметкерлері мен ондағы сабақ беретін оқытушылардың еңбегі өз нәтижесін көрсетті. Оның нақты айғағы оқу жылында білім алған 26-тыңдаушымыздың 16-ы Республикамыздың әр түкпіріндегі жоғары оқу орындарында мемлекеттік грантты жеңіп алса, биылғы көрсеткіш бойынша 25 тыңдаушы да грант иегерлері болды. Дайындық бөлімінің тыңдаушылары тек кешенді тесттілеуге дайындалумен ғана шектелмейді. Оларға кешенді тесттілеу кезінде уақытты қалай тиімді пайдалану керек, өзіңді- өзің дұрыс басқара білу, бірінші кезекте қандай пән сұрақтарын шешкен дұрыс деген сияқты арнайы психологиялық дәрістер жүргізіледі. Ол үшін екінші жарты жылдықтан бастап «Талапкерлерге психологиялық көмек» атты дәрістер оқылып, әр түрлі тернингтер өткізіледі. Басты мақсат мемлекетіміздің кезкелген жоғары оқу орнына түсу үшін болашақ студенттерге тиімді жағдай жасау. Қалимаш ЕЛШІБАЕВА, Дайындық бөлімінің мұғалімі ҚҰРЫЛТАЙШЫ: Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті «Қыздар университеті» медиа орталығы Қ.МЫРЗАЛИМОВА Жауапты хатшы К.САРТБАЕВ Қоғаммен байланыс бөлімінің бастығы, А.ҰЙҚАСБАЕВА Ақпараттық саясат бөлімінің меңгерушісі РЕДАКЦИЯ АЛҚАСЫ: Жетекші-Бас редактор Д.СМАЙЫЛ Тілшілер: Н.ЖҰМАҚҰЛОВА, Г.БЕКТАСОВА, А.ӨТЕЕВА А.КЕМЕЛБЕКОВА Беттеуші: Н.МӘДЕЛІ Фототiлшi: Д.АБДИЛЬДИНОВ Газет Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрлiгiнде ж. қайта тiркелiп, Г куәлiк берiлген. МЕКЕН-ЖАЙЫ: , Алматы қаласы, Әйтеке би көшесі, 99-үй Байланыс телефоны: 8 (727) Газет «Қыздар университеті» газеті редакцияның компьютерлік орталығында терiлiп, беттелдi. «Бизнес Информ» баспаханасында (Төле би көшесі, 108) басылды. Тел.: 8 (727) Бағасы келiсiм бойынша. Таралымы 1000 дана. Тапсырыс 855 Жарияланған мақаладағы автор пiкiрi редакцияның көзқарасын бiлдiрмейдi. Редакцияға түскен қолжазба қайта рылмайды, үш компьютерлiк беттен асатын материалдар қабылданбайды. «Қыздар университетiне» жарияланған мақала көшiрiлiп басылса, сiлтеме жасалуы мiндеттi.