Тәуелсіздік. күнімен! Көп көңілінен шыққан Жолдауды тшолықтар да қолдады. Үстіміздегі жылдың 11 қарашасында. Осы санда:

Transcription

1 «Теңізшевройл» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің басылымы Информационная газета ТОО «Тенгизшевройл» Tengizchevroil Newsletter НОВОСТИ ТШО 12 (210) 2014 TCO NEWS Тәуелсіздік Осы санда: күнімен! Ерлігі үшін 2 - бет Көп көңілінен шыққан Жолдауды тшолықтар да қолдады Құрметті әріптестер! 2014 жылдың 16 желтоқсанында Қазақстан өз тәуелсіздігінің 23 жылдығын атап өтеді. «Теңізшевройл» ЖШС басшылығы атынан біз ТШО мен мердігер мекемелердің барлық қызметкерлерін осы айтулы мерекемен құттықтаймыз. Бұл мереке еліміздің тарихында өте маңызды күн болып табылады. Бүгін Қазақстан Республикасы гүлденген, қауіпсіз және дамушы мемлекет ретінде әлемге танымал. Біз табиғи ресурстарға бай елміз, ал біздің азаматтар осы ресурстарды тиімді пайдалануға қажет білімге, машықтар мен ынтаға ие. «Теңізшевройл» ЖШС Қазақстан Республикасының Президенті мен халқы қол жеткізген табыстың бір бөлігі болғанын ерекше мақтан тұтады және Қазақстан Республикасына болашақ мақсаттарына қол жеткізуде әрі қарай да сенімді әріптес бола беруге дайын. Сонымен бірге Тәуелсіздік Күніне орай желтоқсан айының жалақысына қосымша ретінде айлық жалақысының жартысына тең көлемде басшылық шешіміне сәйкес сыйақы төленетінін қуанышпен хабарлаймыз. ТШО және мердігер мекемелердің барлық қызметкерлерін тағы да құттықтай отырып, мереке күндерін қауіпсіз де көңілді өткізулерін және зор денсаулық, қажымас қайрат тілейміз. Тим Миллер, бас директор. Әнуарбек Жәкиев, бас директордың орынбасары. ТШО-ның аймақтармен серіктестігі 2 - бет Табыс кілті 3 - бет Бұл менің жерім 4 - бет Үстіміздегі жылдың 11 қарашасында Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев халықтың әл-ауқатын жақсарту бойынша нақты қадамдар мен болашақ жоспарды айқындайтын «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына арналған Жолдауын жасаған болатын. Осыған орай, Жолдаудың негізгі бағыттарын, одан туындайтын міндеттерді халыққа жеткізу мақсатында жақында республикадан жасақталған ақпараттық топ Атырау облысында болып, қайтты. Топ құрамындағы ҚР энергетика бірінші вице-министрі Ұ.С.Қарабалин және ҚР әділет министрінің орынбасары Б.Ж. Әбдірайым ТШО бас кеңсесінде болып, ұжыммен және өлкедегі мұнай саласы қызметкерлерінің өкілдерімен кездесті. Кездесуді облыс әкімінің бірінші орынбасары Ғ.И. Дүйсембаев ашты. Жиында мәртебелі қонақтар елімізге салынған алғашқы шетелдік инвестицияның жемісі «Теңізшевройл» компаниясының Қазақстан экономикасындағы орнына ерекше тоқталды. ҚР энергетика бірінші вицеминистрі Ұ.С.Қарабалин Жолдаудың ел экономикасына қосар үлесін сөз етсе, ҚР әділет министрінің орынбасары Б.Ж. Әбдірайым мемлекеттік басқару органдарындағы оңды өзгерістерді әңгімеледі. Жиналғандар Жолдау негізінде өздерін толғандырған сұрақтарға жауап алды. Және де ел ертеңіне бағышталған құнды Жолдауды қолдайтындықтарын білдірді. Ақпараттық насихат тобымен кездесуге «Теңізшевройл» ЖШС-нің бас директоры Тим Миллер қатысты. С. Қайырғалиева. Қонақтағы керемет әуен 5 - бет Шахмат қайтадан төрімізде 6 - бет

2 2 12 (210) 2014 Ерлігі үшін! Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен ТШО Өндірісті пайдалану бөлімінің консультанты Ержан Қожаниязов «Ерлігі үшін» төсбелгісімен марапатталды. Тәуелсіздік күні қарсаңында мұнайлы Теңіз бен ТШО-ның ардагеріне марапатты мемлекет басшысы атынан «Самұрық- Қазына» АҚ басқарма төрағасы Өмірзақ Шүкеев Астанада салтанатты түрде табыстады. Ержан Қожаниязов апатты жағдайдағы ер-азаматтық және жоғары кәсіби іс-әрекеттері және жұмыстағы әріптестерінің өмірін құтқарғаны үшін марапатталды. Бұл 2010 жылдың жазында, КТЛ зауытында жүргізілген күрделі жөндеу жұмыстары кезінде болды. «200» қондырғысында жөндеу жұмыстары аяқталып, ол қайта іске қосылуға дайындалып жатырған болатын. Аталған қондырғының операторы болып Ержан қызмет ететін. GS компрессорын іске қосу уақыты бекітілді. Жабдықты іске қосуға Қожаниязовтан басқа тәжірибелі оператор Валерий Павлович Гуляев пен жас оператор Шыңғыс Дүйсенқұлов та дайындық үстінде еді. Пульт операторынан аспаптардың бірін тексеру жөнінде бұйрық келді. Валерий Павлович аталған аспап орнатылған қондырғының екінші ярусына бет алды. Ол баспалдақпен көтеріліп бара жатырғанда «Газ қаупі» апат дабылы іске қосылды. Ержан кідірместен ауа тыныстау аппаратын (АТА) тағып, жоғарыға жөнелді. Гуляев бұл кезде еденде ес-түссіз жатқан еді. Өмір мен өлім арпалысқан қас-қағым сәтте дереу қимылдап, Ержан «Компрессорды апатты тоқтату» түймесін лезде басып үлгерді. Апат операторына рация арқылы жағдайды баяндап, зауыт жедел жәрдем көлігін шұғыл жіберуін сұрады. Осыдан кейін ол Валерийді көтеріп, оны баспалдақ алаңындағы таза ауаға шығарды. Бұл кезде Шыңғыс пен апат операторы жіберген жігіттер де жетіп үлгерді. Валерийді қондырғыдан жерге түсірген кезде жедел жәрдем көлігі де келген болатын. Күкіртсутегі ықпалында қалған операторды ТШО клиникасына алып кетті. Ол жерде Валерий есін жиып, оған керекті медициналық көмек көрсетілді. Кейін ол Атырауға жіберіліп, толық сауыққанға дейін емдеу курсынан өтті. - Біз Ермек Қожаниязовтың іс-әрекетін нағыз ер-азаматқа лайық қаһармандық деп есептейміз, - деп КТЛ зауытының супервайзері Серік Ермекбаев әңгімелейді. Ол үнемі тәжірибелі маман және сенімді тұлға ретінде үлкен құрметке ие. Ол апат дабылы іске қосылған кезде нұсқама бойынша талап етілетін әрекет - дереу тасалану орнына қаша жөнелмей, біздің ресейлік әріптесіміз және тәлімгеріміз, орынборлық азаматты құтқаруға ұмтылды. Ең маңыздысы, ол шын мәнісінде өте кәсіби әрекет етті: өз өмірін қауіпсіздендіріп, қауіпте қалған әріптесін құтқарды. Ержанның кез келген қатесі Валерийдің уланып, қайғылы қазаға ұшырауына әкелуі мүмкін еді. Қожаниязовтың бойына сіңірген кәсіби дағдылары арқасында біздің әріптесіміз апаттан құтқарылды, ал апатты біз дереу анықтап, оның көзін жойдық. Ержан Кожаниязов Теңізде 1988 жылдан бері қызмет етіп келеді. Атырауда (сол кездегі Гурьевте) қала тарихында тұңғыш өткен «Теңіз достарын қарсы алады» халықаралық жастар фестиваліне қатысып, ақтөбелік қыран алып қазақстандық құрылысқа жолдамасын алған еді. Ол салынып жатырған ТГӨЗ зауытының қосалқы цехында қарапайым жұмысшы ретінде еңбек жолын бастады. Кейін оны әйгілі П.И.Чайковскийдің отаны Мәскеу түбіндегі Клин қаласына әйнек үрлеуші мамандығын игеруге жолдайды. Мұнай саласына таңсық бұл мамандық Орталық зауыт зертханасында тапшы еді, өйткені көптеген шыны ыдыстар қолдан жасалатын. Мамандықтың тым сирек кездесуі соншалық Қожаниязовқа Құлсары қаласында кезектен тыс пәтер беріп, ол жас жанұясымен сол жерде он жыл өмірін өткізді. Ал 1997 жылы зауытта операторлар курсы ұйымдастырылып, Ержан үлкен өндіріске баруға және осылайша нағыз мұнайшы болуға бел буды. Содан консультант лауазымына дейін көтерілді бұл оның жетістігінің айғағы. - Әрине, мемлекеттік марапатқа ие болу кез келген адам үшін үлкен қуаныш, - деп Ержан қымсына сөйледі. Бірақ менің айтпағым мынау. Бізде, зауытта, ҚТ оқу-жаттығулары ұдайы өтіп тұрады, түрлі апат жағдайлары бойынша жаттығамыз, мұның барлығы әр жұмысшы үшін өз қауіпсіздігі мен әріптестердің жауапкершілігін қамтамасыз етуді көздейді. Сондықтан, менің орнымда басқалары да дәл осылай істеріне күмәнім жоқ. Ендеше, құрметті Ержан, зауыттық әріптестерің мен барлық оқырмандар атынан мемлекеттік марапатыңмен шын жүректен құтттықтаймыз! Георгий ТРУХИН. ТШО-ның аймақтармен серіктестігі еңізшевройл» 2010 «Тжылы қабылданған қазақстандық қамтуды дамыту стратегиясын сатылап жүзеге асырып келеді жылдың қаңтарынан қыркүйек айына дейін ТШО қазақстандық жабдықтаушылардан жалпы құны 1,7 миллиард АҚШ доллары болатын тауарлар мен қызметтерді сатып алды жылдан бермен ТШО-ның дәл осы бағыттағы көрсеткіші 17,1 миллиард АҚШ долларын құрады. Біздің стратегиялық мақсаттарымыз сәйкес бастамалар, бағдарламалар және процестермен сүйемелденеді. Компанияның осы стратегияны жүзеге асырудағы 2014 жылы жүзеге асырған маңызды бастамаларының бірі компания жоғары басшылығының Солтүстік Қазақстан, Павлодар және Шығыс Қазақстан облыстарының өнеркәсіптік кәсіпорындарына жасаған іссапарлары болды. Іссапарлардың басты мақсаты аймақтағы кәсіпорындарда қазақстандық қамтуды дамыту мүмкіндігін талқылау еді, маңызды мәселелердің бірі өндірістік алаңдармен танысып, осы кәсіпорындардың өнеркәсіптік әлеуеттері туралы көрнекі түсінікке ие болу. Тамыз айының басында ТШО делегациясы бас директор Тим Миллердің бастауымен Солтүстік Қазақстан облысына барып, облыстағы «Петропавл ауыр машина жасау зауыты» АҚ, «Көп профильді құбыр зауыты» ЖШС, «Петропавл құбыр зауыты» ЖШС, «Мұнаймаш» АҚ, «С.М.Киров атындағы зауыт» АҚ, «Поиск» Венчурлық фирмасы ЖШС кәсіпорындарында болды. Солтүстік Қазақстан кәсіпорындарының негізгі ерекшелігі зауыттардың басым бөлігі Кеңес Одағы әскери-өнеркәсіптік кешенінің негізін құрайтын, сәйкесінше бұл нысандарда жоғары білікті инженерліктехникалық жұмысшылар ғылыми зерттеулерден бастап өндіріске енгізуге дейінгі толық циклде қызмет етеді. Қазан айының соңында ТШО басшылығы Павлодар облысында болып, мұндағы «KSP Steel» ЖШС, «Кастинг» ӨФ ЖШС, «Казэнергокабель» АҚ, «Ритам-Павлодар» ЖШС, «Стальмонтаж» ЖШС, «Павлодар машино жасау зауыты» АҚ, «Павлодар дәнекерлеу жабдығы зауыты» ЖШС және «Нефтехим ЛТД» ЖШС кәсіпорындарының әлеуеттерімен танысты. Іссапардың алғашқы күнінің бірінші жартысы «KSP Steel» компаниясына арналды. Бұл 2007 жылы Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың өзі іске қосқан, мұнай және газ саласы үшін тігіссіз болат құбыр өндірісімен айналысатын тұңғыш қазақстандық кәсіпорын болып табылады. ТШО делегациясы металл балқытудан бастап дайын өнім шығарғанға дейінгі өндірістің толық циклымен танысты. Қараша айының басында Қазақстан картасындағы сапардың келесі нүктесі Шығыс Қазақстан облысына тірелді. «КЭМОНТ», «ПКФ «Ульба- Электро» ЖШС, «Азия-Авто» АҚ, «Өскемен арматура зауыты» АҚ, «Қазақ мамандандырылған жөндеу-реттеу кәсіпорны» АҚ облыстың өндірістік тыныстіршілігімен танысу үшін осы кәсіпорындар таңдалды. ТШО өкілдерінің Шығыс Қазақстан облысына іссапарына дайындық және ұйымдастыру деңгейі жоғары болғанын атап өту қажет жылдың желтоқсан айының екінші онкүндігінде ТШО делегациясы Маңғыстау облысына сапар шекті. Маңғыстау кәсіпорындарымен серіктестікті дамыту аймақтың географиялық тұрғыда көрші орналасуымен қатар ККЖ жобасын жүзеге асыру кезіндегі облыстың өнеркәсіптік және транспорттық әлеуеті жөнінен компания үшін ерекше маңыздылыққа ие. Облыстың өнеркәсіптік спецификасы мұнай және газ кәсіпшілігімен тікелей байланысты. Маңғыстау жерінде ТШО басшылығы аралаған компаниялар келесілері болды: «Caspian Offshore and Marine Construction»ЖШС мұнай және газ кәсіпшілігі үшін жабдық өндірумен және құрастырумен айналысады (оффшорлық операциялар); «Аrcelor Mittal Tubular Products Aktau» АҚ үш қабатты жабындылы болат құбыр шығарады; «Caspi Bitum» БК ЖШС түрлі маркалы битум шығарады; «GММОС Казахстан» ЖШС мұнай-газ, тау-кен және гидрожабдықтары өндірісі. Барлық облыстарда іссапар соңында жергілікті мемлекеттік органдардың басшылары және бизнес өкілдері қатысуымен форумдар өткізілді. Форумдарда қазақстандық компанияларға қауіпсіздік техникасы, сапа қамтамасыз ету, жабдықтау кестесіне сәйкестік талаптары есепке алынған мүмкіндіктер, аймақтағы перспективалық өндірістік қуаттылықтарды дамыту мүмкіндіктері туралы әңгімеленді. Қабылданған стратегияны әрмен қарай жүзеге асыру мақсатында ТШО үшін отандық тауар және қызметпен жабдықтаушыларды іздеу және олармен серіктестікте қызмет ету бойынша мүмкіндіктерді зерттеу жұмыстары Қазақстанның басқа аймақтарында да жалғасатын болады. Ерлан Ешмұханбетов. Фотоны түсірген автор.

3 12 (210) Табыс кілті Манчестерде Қазақ-Британ жабдықтаушылар форумы өтті Үкіметпен және жұртшылықпен байланыс бөлімінің бас менеджері Рзабек Артығалиев Манчестерде 28 қарашада өткен Қазақ-Британ жабдықтаушылар форумында баяндама жасады. Форум Британия Сауда және инвестициялар министрліктер кабинеті комиссиясының белсенді қатысуымен Энергетика жөніндегі салааралық кеңесі аясында өткізілетін жылдық мұнай-газ мәселелері конференциясы бағдарламасында ұйымдастырылды. Мұнай-газ саласының мәселелері жөніндегі комиссия басшысының орынбасары Крейг Джонсб бен Shell компаниясының геологиялық барлау және өндіріс басқармасының басшысы Фредрик Фарши конференцияны ашып, қазақстандық серіктестерге, Қазақстан Республикасы үкіметтік делегациясының мүшелеріне және халықаралық қатысушыкомпанияларға жылы лебіздерін білдірді. Олар инвестициялар саласындағы қазақ-британ серіктестігін онан әрмен дамыту бағытындағы екі тараптың да ортақ күш жұмылдыру маңыздылығын атап өтті. Қазақстан Республикасының Ұлыбританиядағы және Солтүстік Ирландиядағы төтенше және уәкілетті елшісі Ержан Қазыханов ел экономикасына орта есеппен 10 млрд. АҚШ долларын салған Ұлыбритания елі әрқашан Қазақстанның инвестициялық серіктесі болып келгенін айтты. Бүгінде Қазақстанда көптеген ағылшын компаниялары жұмыс істеуде және республика үкіметі шетелдік инвесторларды тартуды барынша жеңілдету үшін қолдан келгеннің барлығын атқарып отыр. ҚР Парламент Мәжілісінің депутаты, Қазақстан Машина жасаушылар одағының төрағасы Мейрам Пішембаев өз сөзінде Қазақстан мұнай қоры бойынша әлемде 12-ші орында екендігін және энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз етуде елдің рөлі арта беретіндігін атап өтті. Ол сонымен бірге форумға қатысушы әлеуетті инвесторларды өз мүдделері мен жоспарларында тек мұнай-газ саласымен шектелмей басқа да секторларға, мәселен, ауылшаруашылығына да белсенді түрді инвестиция құюға, үкіметпен және салалық одақтармен әрекеттесу арқылы жағымды инвестклимат қалыптастыруға шақырды. Бұл процеске тұрақтылық пен динамизм беруге қажет. «Жергілікті қатысты дамыту жөніндегі ұлттық агенттік» (NADLoC) акционерлік қоғамы басқармасының төрағасы Қайрат Бектұргенов инвестициялар саясатын анықтайтын басшылар кәсіпорындар мен жабдықтаушыларды тығыз өзара тәуелділік байланыстыратынын түсінулері және өз стратегиясын осы түсінік бойынша құру керек екендігін айтты. Ол «Бұл ел ішіндегі жағымды инвестициялық климатты қалыптастыру тапсырмасын жеңілдетуі керек», - деп қадап айтты. Британ Премьер-министрінің Қазақстан Республикасындағы сыртқы сауда мәселелері жөніндегі елшісі, профессор Чарльз Генри форумға қатысушыларды перспективалы ойлануға, жоспарларды келешек ұрпақ мүдделері үшін құруға шақырды. Ол тек бүгінгі күннің ғана кадрларын дайындау тапсырмасын шешуге есептелгеннен гөрі, процесті ұдайы жетілдіру және оқу сапасын арттыруды көздейтін оқыту стратегиясын құру керектігін сөз етті. Бұдан бөлек, ортақ құндылықтардың қалыптасуына ықпал ететін заңнамалық база мен салықтық реттеуге керекті өзгерістер мен толықтыруларды уақытылы енгізу де маңызды. Кәсіпкерлерге қаржыландыру көзін ашу, сондайақ бизнесті табысты жүргізу үшін жағымды инвестициялық фон дайындау қажет. Жергілікті қатысты дамытуға үдемелі және тұрақтылық сипаттарын беру маңызды. Соңғысына ұзақ мерзімдік негізде, бірнеше он жылдықтарды ықтимал есепке ала отырып, мәселелердің барынша кең спектрінде бизнестің мүдделерін билік органдарының тапсырмаларымен және халықтың қажеттіліктерімен жақындастыру арқылы қол жеткізуге болады. Мемлекеттік билік салалары мен органдары шағын және орта бизнеске қаржыландыру көздеріне қол жеткізуді жеңілдетулері, оларға бір уақытта техникалық жарақтану желісі бойынша және айналым капитал беру арқылы, заңнаманы жетілдіру және технопарктер жасау және жобаға қатысу жолымен инвестициялық тәуекелдерді барынша азайту арқылы қолдау көрсетулері керек. Үйлестіру және өзара әрекеттесу жағымды инвестициялық климатты қалыптастыру табысының кілті болып табылады. Жергілікті қатысты дамыту мәселелері бойынша Қазақстандағы ортақ ірі жобалардың өкілдері, соның ішінде «Қарашығанақ Петролеум Оперейтинг», Эн Си Продакшн Оперейшнс Компани Би.Ви, Shell және салалық одақтардың, атап айтқанда, «Қазақстандағы сервистік компаниялар ассоциациялары» мен Машина жасаушылар одағы басшылары да сөз сөйледі. Мейрамгүл НҰРҒАЛИЕВА. АРБ бөлімі дайындағантшо қызметкерлерінің еңбектерін ескеру және ынталандыру бағдарламасы аясында біздер, өзіміздің Ақпараттық технологиялар бөлімімізде көзге түскен қызметкерлерді ынталандыру процедурасын дайындап шығардық. Уақытылы марапаттау қызметкер немесе топтың қысқа мерзім ішінде және ерекше жетістігі немесе шығындарды үнемдеу немесе компания табысын еселеудегі сіңірген еңбегі үшін алғыс айтудың жақсы үлгісі. Мұндай еңбек түрлері арасынан келесілерін атап өтуге болады: Қарым-қатынастың тиімді әдістері Көшбасшылық Топтық жұмыс Клиенттерге жоғары сапалық қызмет көрсету Пікір бөлісу және оларды бейімдей білу Ұлттық кадрларды жетілдіру Қатерлі іс-әрекеттер мен сәйкессіздіктерді азайту немесе ӨО саласындағы көшбасшылық Жетілдірілген жұмыс процестері Сапалы шешім қабылдау Жауапкершілікті ортаға салатын сипаттар Нәтижелілік. АТ бөлімінің басшылығы уәкілеттілікті делегациялауды тәжірибеден өткізіп келеді. Осы бағытта бізде Қызметкерлерді жұмысқа қабылдау комитеті, Оқуларды жоспарлау және қадағалау комитеті, Еңбекті бағалау және ынталандыру комитеті жұмыс істейді. Осы комитеттердің барлығы АТ басшылық құрамы өкілдері тарапынан басқарылады. IT үздіктерді атап өтті Мен осы жылы АТ бөлімінің Еңбекті бағалау және ынталандыру комитетінің жұмысына жауапты болып тағайындалдым. Менен бөлек комитетте Марина Запрометова, Ануар Букаев, Бағытжан Жаңбыров, Александр Типикин, Светлана Ли, Шыңғыс Бегалиев жұмыс істейді. Осылайша, біз бөліміміздегі барлық қызметкерлердің өтініштерін қарастыру, есептік мерзімдегі ұсыныстарды қарастыру және дайындау жөніндегі кроссфункциональдық орган болып табыламыз. Комитеттің жауаптылары болып Герхард Миннар мен Әлия Жақсиева тағайындалды. Бұл бағдарлама АТ бөлімінде бірнеше жыл бойына жұмыс істеп келеді жылы бағдарлама «екінші тынысқа» ие болып, құрылымға ие болды енді біз қызметкерлердің еңбектерін бағалаудың әдеттегі стандарттарынан бөлек жинақталған тәжірибе мен білімге сүйене аламыз. Жобалық менеджерлер мен АТ топтарының басшылары қарастыруға өз өтініштерін түсіреді. Осылайша 2014 жылдың 1-3 тоқсандарында біздер ТШО бөлімдері өкілдерінің (150 астам адам) жұмыстарын атап өттік - АТ, Қаржы, Маркетинг және тасымалдау, МТЖ, Өндіріс, АРБ олардың қызметкерлері келесідей жобаларға қосқан үлестері үшін атап өтілді: Е1 жүйесінің техникалық жаңартылуы, ГИЛ 3.5, АТ бөлімі қызметкерлерінің бір бөлігін ТШО бас кеңсесінен «Іскер» ғимаратына көшіру, Маркетинг және тасымалдау бөлімі үшін деректердің электрондық алмасу жүйесі. Біз әрқашан қызметкерлеріміздің қауіпсіз іс-қимыл бағдарламасына, күнделікті операциялық қызметті жақсартуға қосқан үлестері, бастамашылдықтарын, тәлімгерліктері мен көшбасшылықтарын бөлек арнайы қарастырамыз жылдың 8 желтоқсанында ТШО қызметкерлерін осы жылдың үшінші тоқсан қорытындылары бойынша алғыс хаттармен және естелік сыйлықтармен марапаттау салтанаты болды. Теңіз бен Атырауда барлығы 88 қызметкер марапатталды. Салтанатты шараға Өндіріс бөлімінің бас менеджері Тед Этчисонның өзі қатысты. Ол өз сөзінде АТ бөлімінің барлық қызметкерлеріне ТШОның ортақ табысына күнделікті қосып жүрген үлестері үшін алғыс айтып, осы жылы табысты орындалған жобаларды да атап өтті. Марапатталғандар арасында ТШО-да еңбек еткеніне 20 жылдан асқан, бөлімнің бүгінгі күніне дейінгі өмірінің бір бөлігі, біздің әріптесіміз Мұханғали Сейітов, ТШО-дағы тәжірибесі Мұханғалимен қатар және бізге өткен жылы кроссфункционалдық тағайындаулар аясында Қаржы бөлімінен келген Шынар Нагимова, біздің бөлімде жұмыс істеп келе жатырғанына 15 жыл болған және жобаларды дайындау және жүргізу бойынша бай тәжірибесі бар Светлана Курбетьева да болды. Олармен бірге ТШО-ға жақын уақытта қабылданған, бірақ соған қарамастан көзге түсіп үлгерген Талғат Бекайдар, Гаухар Бекесова, Ришад Досаманов та марапатқа ие болды. Олардың барлығын санап шығу, әрине, оңай емес Атыраудың өзінде ғана осы жолы 49 қызметкер марапатталды. Ал Теңіздегі өкілдеріміз 36 қызметкерді марапаттады. Өз атымнан әріптестерімізге баға жетпес еңбектері мен ортақ табысқа қосқан үлестеріне алғыс айтқым келеді. Сіздерсіз біздің комитетіміз де, марапаттаумен байланысты осы қарбалас тірлік пен жүздерде ойнаған қуаныш та болмас еді! Келе жатырған Жаңа жылдарыңызбен! Елена ТЕН, АТ бөлімінің бизнесбағдарламаларын қолдау тобының басшысы

4 4 Бұл менің жерім! Тәуелсіздік күні қарсаңында «Қазақстанға сүйіспеншілікпен» поэтикалық атауымен үлкен фестиваль өтті. Елдегі ең ірі халықаралық компания елімізге деген өзінің ықыласы мен құрметін ашық көрсетті. Марина ҚУАНЫШЕВА, «Прикаспийская коммуна» арнайы «ТШО жаңалыктары» үшін Осы күні кеңсе қызметкерлері аз уақытқа өздерінің өндірістік істерін ысырып қойып, қазақ халқының әдет-ғұрыптарын, дәстүрі мен тілін бағалайтын және құрметтейтін әріптестеріне қолдау білдіру үшін мәжіліс залына жиналды. Фестиваль қатысушыларына компанияның бас директоры Тим Миллер өзінің құттықтау сөзін қазақ тілінде арнады. Ол мемлекеттік тілді әжептәуір-ақ меңгерген. Оның қазақ тілі курсына барып жүргеніне бірнеше жылдың жүзі болған. Бүгін ол ауызша тілді азын-аулақ түсінеді, келісті сөздері мен тіркестерін керекті жерінде қолдана отырып, әңгімеге араласа алады. Бұл оның халқымызға деген құрметінің белгісі және сол үшін де оған ризамыз. «Жыл полиглоты», «Қазақ дәстүрлерінің шебері», «Қазақ тілін үйренудегі ерен енбегі үшін», «Қазақ тілінің шебері», «Қазақстанға сүйіспеншілікпен» номинацияларында қазақ халқынан басқа да ұлт өкілдерін көру барлығы үшін де қуанышты жағдай болды. Адам ресурстары басқармасында қызмет ететін Хайди Грут қазақ тілін оқудағы жігерлілігі үшін алғыс хат және сертификатпен марапатталды. Оған қазақ тілін үйренуге ТШО оқу орталығының ұстаздары көмектесіп жүр. Ал Елена Кириллова, Светлана Қайырғалиева мен Аяжан Бисенғалиева қазақ тілін бойынша жетік білімдері үшін марапатталды. «Қазақстанға сүйіспеншілікпен» номинациясында ТШО-ның көптеген шетелдік мамандары марапатталды. Олар Кимберли Кингелоу, Эдгар Юзгердо, Энтони Хелони және Дэвид Викланд. Шетелдік мамандар қазақ тілінің мәдениеті мен әдет-ғұрыптарына үлкен қызығушылық танытып жүр. Олар үшін өздері бұрын болмаған елмен, оның халқының дәстүрімен танысу қызғылықты дүние болып табылады. Осының барлығы олардың жылуға толы жүректерімен шынайы ықыласпен орындалады және осы үшін де олар ең абыройлы номинацияда марапатталды. Ұйымдастырушыларға, 12 (210) 2014 соның ішінде менеджер Мәдина Құрманғазиеваның шараны ұйымдастырудағы шығармашылықтарын атап өту қажет. Жеңімпаздарды марапаттау компания қызметкерлерінің орындауындағы концерттік бағдарламамен қатар жүріп отырды. Олардың көбісі жұмыстан тыс уақытта белсенді демалыспен өткізеді, музыкамен, ән айтумен әуестенеді. Қаржы бөлімінің қызметкері Жұлдыз Қыдырбаева кезінде музыка мектебінің «Қобыз» сыныбын аяқтаған және өзінің шетелдік әріптестеріне қазақтың осы ежелден бері келе жатырған музыкалық аспабы туралы айтып та береді, тартып та береді. Фестивальде Жұлдыз қобызда «Фараби сазы» күйін ойнады. Антон Скопич, Юлия Жевно мен Заманбек Жауырдың орындауындағы «Су тасушы қыз» әніне тыңдармандар тәнті болып, шапалақ аямады. -«Теңізшевройлдағы» қазақ тілін үйрену және оны дамыту жұмыстарын басқа шетелдік, тіпті отандық компанияларға үлгі ретінде көрсетуге болады, - деп фестиваль қонағы, облыстық тілдерді дамыту басқармасы басшысының міндетін атқарушы Ғабдыбек Хабиров өз ойын ортаға салды. Қазақстан тәуелсіздігінің басты жетістігі бұл осы белсенді тіл саясаты. Біз мемлекеттік тілді үйрету бойынша ТШО-мен бұрыннан табысты бірігіп әрекет етіп келеміз. Сіздің компанияңыздың жұмысы «Үштілділік» мемлекеттік бағдарламасының тамаша үлгісі болып табылады». Ғабдыбек Хабиров «Теңізшевройл» ЖШС кітапханасына «Қазақ тарихы мен мәдениетінің аңыздары» көптомдығын сыйға тартты. Фестиваль шымылдығын жапқан «Здесь моя земля» әні барлық келушілердің жүрегін елжіретті. Осылайша мерекелік шара жағымды нотада бітті. Біздің газетімізге берген сұхбатында «Теңізшевройл» ЖШС Адам ресурстары басқармасының бас менеджері Шолпан Алтыбаева бұл шара адамдарды жақындата түсетіндігін атап өтті. Бұл түрлі елдің мамандары қызмет ететін ерекше ұжымы бар мекеме үшін өте маңызды. Шетелдік менеджерлер отандық кадрлардың жоғары біліктілігін атап өтіп жүр, - деп әңгімелейді Шолпан Алтыбаева. Бізде жұмысына өте жоғары баға беруге болатын көптеген жас мамандар қызмет етеді. Бірақ олардың қазақ халқының мәдениетіне деген қызығушылығы мен тәнті болуларына одан да жоғары баға беруге болады. Оларға біздің ұлттық тағамдарымыз, терең мән-мағынасы бар дәстүрлеріміз, қоңыр үнді музыкалық аспаптарымыз қатты ұнайды. Олар түсінген сайын біздің еліміз бен оның азаматтарына деген құрметі одан да арта түседі. Біз мұны мақтан тұтамыз. Патриоттық сезімі, міне, осыдан басталады!

5 12 (210) «Жансая» Құлсарының жаңа саябағы желтоқсанда «Теңізшевройл» 2 ЖШС Құлсары қаласына үлкен тарту жасады. Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті күніне орай, жылыойлықтар үшін жаңа «Жансая» мәдениет және демалыс саябағын ашу салтанаты болды. Мерекелік салтанатта Жылыой ауданының әкімі М. Ізбасов сөз алып, Құлсары қаласы үшін маңызды жобаны жүзеге асырғаны үшін «Теңізшевройл» ЖШС-не алғысын білдірді. Аталмыш жоба ТШО бастамасымен жергілікті тұрғындардың игілігіне бағытталған «Жылыой ауданын көгалдандыру мүмкіндіктерін зерттеу» атты кең көлемді табиғатты қорғау жобасының бір бөлігі ретінде ұйымдастырылған жоба болатын.жоба негізінде Құлсары қаласындағы 5-мөлтек ауданында «Жансая» мәдениет және демалыс саябағы салынды. «Үстіміздегі жылдың мамыр айында ТШО аудан орталығынан «Достық» саябағын ашқан болатын.оған дейін біз алғашқы көшеттерді отырғызу салтанатына қатысқан едік. ТШОның Құлсары қаласын көгалдандыру жобасы Қазақстанның тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың елімізді көгалдандыру жөніндегі бастамасын қолдау негізінде жүзеге асуда. Күні бүгін Жылыой ауданында ТШО отырғызған 4000 түп ағаш бар. Ал, бүгінгі «Жансая» саябағы елінің ертеңін ойлаған Қазақстанның тұңғыш Президенті күніне арналған біздің тартуымыз», - деп атап өтті өз сөзінде «Теңізшевройл» ЖШС-нің бас директоры Тим Миллер. «Жансая» мәдениет және демалыс саябағын жайғастыру ТШО-ның «Игілік» ерікті әлеуметтікинфрақұрылым бағдарламасының бюджеті есебінен жүзеге асқанын атап өту керек. Саябақ құлсарылықтар мен оның қонақтары үшін тамаша демалыс орны болады деген сенім бар. Саябақ демалыс, балалар ойыны және спорт сияқты алаңдардан тұрады. Әртүрлі жастағы балаларға арналған ойын кешендері мен кішігірім архитектуралық формалар, су бұрқақ пен күнқағары бар орындықтар,жасанды газон, жабық футбол алаңы мен түрлі спорт кешендері саябақтың ажарын аша түскен жылдан бері ТШО Атырау облысының тұрғындары және қызметкерлер игілігі үшін әртүрлі әлеуметтік жобаларға 930 миллион АҚШ долларынан астам қаржы жұмсады. Сондай-ақ, ТШО 2014 жылы да Атырау облысының денсаулық сақтау, білім беру және қоршаған ортаны қорғау салаларына қолдау көрсету мақсатында әлеуметтік инвестициялар бағдарламасына 1,6 миллион АҚШ доллары көлемінде қаржы бөлді. С. ҚАЙЫРҒАЛИЕВА Қонаққа құдыретті музыка келгенде Опера әншілері ТШО мерекелік концертінде өнер көрсетті Қазақстан Республикасы Бірінші Президенті күніне орай Адам ресурстары басқармасы үш опера әншісінің қатысуымен барлық уақыттардың әндері шырқалған гала-концерт ұйымдастырды. ТШО бас кеңсесінің қызметкерлері алдында Давид Гвинианидзе басшылық ететін «Әлем таланттары» Қорының жетекші әртістері Игорь Тарасов, Алехандро Олмедо, Денис Федоренко және концертмейстер Сергей Семенов өнер көрсетті. Қалай дегенмен, мұнайшылар үшін ұлы музыка, таңдамалы музыкалық махаббат лирикасының қонаққа келуі тосынсый болғаны сөзсіз. Бір жыл бұрын, 8 наурыз Халықаралық әйелдер күніне арнайы АРБ бөлімі Атырауға гастрольдік сапармен келген опера әншілерін (ол жолы басқа әншілер келген еді) шақыртқан еді концерт жоспарлағаннан да жоғары деңгейде өткен болатын. Осы жолы да әлемнің атақты опера театрларында өнер көрсетіп жүрген шетелдік әртістерді овациямен қарсылады. Өнер көрсетуге келген Игорь Тарасов РФ еңбек сіңірген әртісі, Ресейдің Үлкен театрының солисі болып табылады; Алехандро Олмедо «Мехико-сити» (Мексика) опера театрының «Пласидо Доминго ашылымы» ретінде танымал, «Метрополитен-опера» театрының (АҚШ, Нью-Йорк) бас орындаушысының энергетика мен ашықтыққа толы әндері тыңдаушылардың жүректерін жаулап алды; әнші Денис Федоренко Мариин театрының әртісі, ол «Дауыс» жобасына (Украина) қатысқандығымен танымал. Зал көрерменге толы, ал Әйелдер жарқырайды!.. деп өлең жолдарында айтылғанындай концертке келген әріптестеріміздің басым бөлігі нәзік жандар еді. Басқалай РФ-ның еңбек сіңірген артисі Игорь Тарасов Мариинск театрының солисі Денис Федоренко Алехандро Олмедо «открытие Пласидо Доминго» болуы неғайбіл де еді, өйткені концерт атауынан-ақ мұны аңғаруға болады «Махаббат туралы әндер..». Бұл тақырып біздің сұлу қыздар үшін магниттік сиқыр күшін бойында жасырып жатқандай еді. Міне, сол күткен концерт! Вокал шеберлері жомарт көңілдерімен жан тебірентер романстар, атақты орыс және неаполитандық әндерін, кеңестік және шетелдік эстраданың танымал жырларын және атақты опералар мен оперетталардан әлемдік ария музыкалық өнерінің алды саналатын шығармаларын төге шырқады. Концерт бойына залға жиналғандар әртістерге қол шапалақтаудан еш жалықпады. «Біз концерттен үлкен ләззат алдық. Бұл тек менің ғана алған әсерім емес, осы залға келген экология бөлімінің барлық қызметкерлері осыны айтады, -деп жетекші маман Гүлнар Тасқали концерттен алған әсерімен бөлісті. Осындай деңгейдегі әртістерді ТШО-ға қонаққа шақырып тұру дәстүрге айналады деп үміттенеміз. Концерттен кейін жан дүниеміз рухани толысқанын сезініп, әлдеқандай жерден тыс әуеге қалықтағандай күй кештік». Қаржы бөлімінің аға бухгалтері Гүлнар Шәкімова ТШО қызметкерлерінің өнерге деген талғамдарын дамыту және қолдау тамаша пікір екендігін айтты. «Біздің қаламызда мұндай концерттер, өкінішке орай, өте сирек болады, сондықтан осындай шаралар күнделікті күйбің тірлігімізге сән беріп, өміріміздің ажарын аша түсері даусыз және бәріміздің де қалауымыз осы». Әртістердің өнеріне тәнті болған тыңдармандардың сыйлар гүл шоқтары олардың ризашылық сезімдерінің бір ұшқылы ғана. Концерттегі сыйланған керемет көңіл-күй мен мерекелік шаттық үшін зор ризашылық сезімімізді білдіреміз! Ермек СЫДЫКОВ, АРБ менеджері. Айгерим ХАРЕСОВА, АРБ әлеуметтік мәселелері жөніндегі маманы.

6 6 12 (210) 2014 Әзіл әлемінде Теңіздегі Тәуелсіздік күніне орай ұйымдастырылған концертке жиналған жұрт арасында ине шаншар орын болмады. Басқалай болуы мүмкін емес те еді, өйткені мұнайшыларға қонаққа келген еліміздің әйгілі әртісі Тұрсынбек Қабатов бастаған «Әзіл әлемі» театры. Кеніш, шамасы игеріле басталған уақыттан бері дәл осындай қыран-топа күлкіге бұрын-соңды еш қарық болмаған шығар. Екі сағатқа созылған көрініс мұндағы жұмысшылардың көңілінен шыққаны соншалық, олар алған әсерлерімен ұзақ уақыт бөлісті. Тіпті, әртістер айтқан әзіл кейіпкерлерінен өздерін танығандар да аз болмады, өйткені, барлық айтылған әзілдер шын өмірден алынған еді! Вахташы жұмысшылардың кеніш басындағы күйбелең тірлігінде мұндай концерттер адам жанына қуат беретін, кеудені эмоцияға толтырып, көңілді шалқытатын шара болып табылады. Сондықтан теңізшілердің оны ұйымдастырған АРБ менеджері Ермек Сыдықовқа, жетекші маман Бейбіт Ихсанға және барлық Адам ресурстары басқармасына ризашылықтары зор. Ғалия ЕСЕНОВА. Шахмат қайтадан төрімізде! ТШО-да IV ашық шахмат фестивалі табысты өткізілді Ежелден бері келе жатырған шахмат ойыны интеллектуалдық қызметтің символына айналған. Ойынның атауы парсы тіліндегі екі сөзден тұрады: шах және мат аударғанда «пашта өлді» дегенді білдіреді. Шахмат әлемі ойынның өзіндей абстрактілі емес, ол толықтай шынайы және құқықтық және әдеп заңдарына бағынады. Австриялық жазушы Стефан Цвейгтің сөзімен, ол «уақытқа барлық кітаптар мен адамдар жасаған дүниенің барлығынан үздік төтеп берді, бұл барлық халықтар мен кезеңдерге тиесілі ойын және оны жер жүзіндегі іш пысуды жойып, ой ұшқырлығын дамытуға және жан байлығын арттыруға қай құдыреттің жеткізгені белгісіз ойын». Шахмат әуесқойлары мұны әрі өнер, әрі спорт және ғылым деп есептейді. Шахматты көбісі ойнайды, бірақ бәрі бірдей жақсы ойнай бермейді. Бұл шынымен ойлаудың жоғары логикалық шеберлігін қажет ететін интеллектуалдар ойыны. Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күніне орай «Теңізшевройл» ЖШС Г. А. Айдаралиев атындағы шахмат федерациясының көмегімен ұйымдастырған IY халықаралық ашық шахмат фестивалінің қатысушылары жоғарыда келтірген тұжырымдамамызды дәлелдеді. Турнирге Өзбекстан мен Қытай өкілдері де қатысты. Мереке күндері ТШО конференц-залында адам көп болды фестиваль осы жерде ұйымдастырылған еді. 16 желтоқсан күні шараның ашылуында «Теңізшевройл» ЖШС Шарт-құқық бөлімінің бас менеджері С. Х. Әженов, облыстық ішкі саясат басқармасының басшысы Ә. Б. Қыстаубаева, облыстық спорт және дене шынықтыру басқармасының басшысы Н. М. Ермұханов, облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы К.Р.Ризуанов, Г. А. Айдаралиев атындағы облыстық шахмат федерациясына қолдау көрсетіп жүрген, шахматтың жанашыры Молдаш Берік, Г. А. Айдаралиев атындағы облыстық шахмат федерациясының вицепрезиденті С. Т. Гайсин сөз сөйледі. Баяндамалардың әрқайсысында ойынның интеллект пен қазіргі әлемдегі керекті тұлғалық қасиеттерді дамытуға зор ықпалы, шахматтың шығармашылық қызметтегі, әсіресе, жастар үшін маңызды бағыттардың бірі екендігі, шахмат сайыстары көптеген ойыншылардың тақта басында мықтылармен, спорт шеберлерімен, түрлі жарыстардың жеңімпаздарымен кездесуге құштарлығын көрсететіндігі және бұл сайыстың Атырау өміріндегі маңызды шара екендігі айтылды. Шынымен, Қазақстанның Тәуелсіздік күнін шахматтық шеберліктегі жетістіктермен атап өту дәстүрге айналды. ТШО биылғы жылы төртінші мәрте шахматшыларға осындай мереке сыйлап отыр. Қатысушылар демеуші компания ТШО-ға өкілдік ететін тамаша шахматшы, шарт-құқық бөлімінің бас менеджері Самат Хәкімұлы Әженовке жылы лебіздерін айтып жатты. Облыстық шахмат федерациясының вицепрезиденті, 30 жылдан астам уақыт шахматты насихаттап келе жатырған Сабырбай Төлегенұлы Гайсинге қол шапалақтап, осы азаматтардың сіңірген еңбектеріне ерекше көңілдерін білдірді. Сайысқа 72 шахматшы қатысып, олар швейцарлық жүйемен 9 тур ойнады. Әрбір тур партия соңына дейін 30 минутқа созылды. Шахмат «ұрыстары» өте тартысты өтті. Жүлделі орындар келесідей болды: Абсолюттік біріншілікте Аманов Жәнібек мүмкін болған 9 ұпайдың барлығын еншілеп, чемпион атанды. Екінші және үшінші жүлделер Әшетов Құрманбай мен Сұраншиев Абылайға бұйырды. Әйелдер арасында: 1-ші орын - Елеусін Жұлдыз, 2-ші орын - Садырбаева Ақбота, 3-ші орын Төлеуова Гүлнұрға бұйырды. Ардагерлер арасында: 1-ші орын Тұмбаев Байлаубай, 2-ші орын Сейітов Мұханғали, 3-ші орын Ағаша Бөкенбайдың еншісінде кетті. Жеңімпаздарға грамоталар мен ақшалай сыйлар берілді. Ынталандыру сыйлықтарына келесі ойыншылар ие болды: Өзбекстан азаматы Данияров Исламбек шетелдіктер арасындағы үздік көрсеткіш, ал Сиғуатов Құралы аудан ойыншылары арасындағы үздік нәтижесі үшін марапатталды. Сондай-ақ осы тектес турнирлердің бірнеше мәрте қатысушыларына қатысу және жақсы ойын мәнері үшін грамоталары берілді. Барлық шахматшылар атынан фестивалді ұйымдастыруға белсенді қатысқан үкіметпен және жұртшылықпен байланыс бөлімінің маманы Ерлан Ислямовқа және қатысушыларға екі күн қатарынан түскі ас ұсынған асхана қызметкерлеріне және күзет қызметкерлеріне алғыс айтқымыз келеді. Осылайша мереке сәнді де мәнді өтті. Сания Камелова, ТШО оқыту жөніндегі нұсқаушысы, фестиваль қатысушысы

7 12 (210) BBS/ҚІҚБ бағдарламасы іс жүзінде Денсаулығымыз жөнінде Біз ТШО ҚІҚБ тобы ұйымдастырған «Тұрмыстағы ҚТ жөніндегі үздік оқиға» сайысының жеңімпаздарының мақалаларын жариялауды жалғастырамыз. Адам ресурстары басқармасының жетекші консультанты Альбина Имашеваның оқиғасын жюри мүшелері бірауыздан шығармашылық сайыстың екінші орынына лайық деп бағалаған болатын. Ал Кен игеру басқармасының үйлестірушісі Руслан Жұмағалиевтің танымдық оқиғасы оның авторына үшінші жүлдегер атануына көмектесті. қырағы Назерке Жұмысты тоқтату құқығын қолдана отырып, менің 12 жасар қызым 7 адамның өмірін аман алып қалды арлық жасаған істерімізде «БҚауіпсіздікті сақтауымыз қажет» бұл сөздер менің жұмыстағы өміріммен қатар, үйдегі өмірімді де өзгертті. Сонымен қатар, біз өзіміздің жанұямызды, достарымызды және әріптестерімізді жұмыс, сапар немесе демалыс кезінде қауіпсіздікті сақтауға ынталандыруымыз қажет. Сіз осылай істеген жағдайда, сіз мен секілді жауап аласыз; мен өз жанұяма немесе достарыма қауіпсіздікті сақтау туралы айтқанымда, олар: «Өй, сен тағы сол қауіпсіздік туралы айтамысың. Бізде бәрі жақсы болады!» деп жауап қайтарады. Бұл оқиға менің қауіпті ісәрекетке жауапкершілікпен қарайтын 12-жасар қызым туралы. Менің жанұям Орал қаласының тумасы. Мен, қызым екеуміз оларға жиі таксимен барып тұрамыз. Бұл 500 километрлік жол арқылы жүретін әрбір адам такси жүргізушілерінің күні-түні қатты жылдамдықпен жүретіндігін жақсы біледі жылдың наурыз айында жанұямызға барып келе жатқан жолда мен ұйықтап кеттім, ал менің қызым-назерке ұйықтамай, телефонымен ойнап отырды. Кенеттен, қызым мені оятып, «Мама, жүргізушіге көлікті тоқтатуын сұраңызшы, өтінемін» деді. Мен жылап отырған қызымды көріп, қорқып кеттім. Ол, жүргізуші жол бойында көлікті жүргізу кезінде ұйықтап кетіп отырғандықтан көлікті тоқтатуын сұрады. Мен жүргізушіден көлікті тоқтатуын сұрап, жүргізушінің рөлде ұйықтап келе жатқандығын айттым. Жүргізуші әдеттегідей жауап қайтарды: «Мен бұл жолмен күні- түні, жылдың барлық мезгілінде бірнеше рет жүріп отырамын. Уайымдамаңыздар. Бәрі жақсы болады». Бірақ менің қызым көлікті тоқтатуын талап етіп, басқа еш нәрсе естігісі келмейтіндігін айтты. Мен, асығып, уақытылы барғаннан немесе мүлдем барар жерге жете алмағаннан, 10 минутымызды жоғалтып, аман-есен жеткеніміз жақсы екендігін айттым. Бақытымызға орай, барлық жолаушылар тоқтап, үзіліс алуға қарсы болмады. Көлігімізді тоқтатып, таза ауа жұтуға шықтық. Менің қызым сабырға келіп, жүргізуші қалған жолға тынығып алды. Біз жүргізушіден көз алмай, ұйықтап кетпей, бізді аман-сау жеткізуін қадағаладық. Мен қызымның қауіпті ісәрекетті тоқтатып, жүргізушінің көлікті тоқтатуын талап еткені үшін оны мақтан тұтамын. Әрдайым жанұяңызға қауіпсіздік туралы айтып, үлгі тұтатындай болыңыздар; мүмкін бір күні олар да қауіпті іс-әрекетті тоқтатып, адам өмірін аман алып қалар. ТШО-да жұмысты тоқтату құқығы туралы айтылған кезде, мен қауіпті іс-әрекетке назарын аударып, ішкі түйсігіне сүйене отырып, қауіпті жұмысты тоқтатқан қызым Назерке туралы ойлаймын. Альбина Имашева. Атырауша дайындалған күріш Бұл оқиға Атырау қаласында бірнеше жыл бұрын орын алған, ол кезде қалада трансформаторлар жеткіліксіз болатын, алайда бұл оқиға менің есімде мәңгі сақталды. Қыстыгүні кешке менің немере қарындасым кешкі тамаққа табада күріш дайындады. Күріш әбден піскен кезде оның араластыратын қасыққа жабысып қалатыны бәріңізге белгілі. Немере қарындасым күрішті қасықтан түсіруге бел буып, оны табаның шетіне қатты ұрып қалды. Осы уақытта күріштің бір түйірі көз тұсына қарай ұшып кетті. Немере қарындасым дер кезінде көзін жауып қалғанымен, күріш оның қабағына жабысып қалды. Күріш ыстық болғандықтан, ол аздап күйік алды. Алайда бұл уақытта кернеудің шамадан тыс артық болғандығынан трансформатор жанып кетті және барлық аймақта жарық сөніп қалды. Менің немере қарындасым көзін ашып, ештеңе көрмегендіктен, күріштің кесірінен көру қабілетімнен айрылдым деп, қатты айқайлай бастады: «Мама, мен соқыр болып қалдым, мен соқыр болып қалдым». Оның мамасы бұл уақытта дәлізде болатын, әкесі де сол жерде болған, диванда жатып, газет оқып жатырған. Мамасы қызына не болғанын білу үшін жүгіріп бара жатып, бөлмедегі қараңғылықтан алдында тұрған орындықты көрмей, оны аяғымен итеріп қалып, ол диванда жатқан әкесіне қарай ұшып кетті. Осының нәтижесінде және жарықты өшіргеннің кесірінен бірден бірнеше адам көп болмаса да физикалық және моралдық зиян алды. Бұл оқиғадан алатын ғибрат қауіпсіздік техникасын тек жұмыс орнында ғана емес, сондай-ақ үйде де, тұрмыста да сақтау қажет. Руслан Жұмағалиев. Диабет туралы Жыл сайын 14 қарашада атап өтілетін Дүниежүзілік диабетпен күрес күні қарсаңында ТШО Медицина бөлімі қызметкерлерді осы халық арасында кең тараған кеселмен таныстыру бойынша үлкен жұмыс атқарды. «Кемел» сауықтыру бағдарламасының үйлестірушілері мен белсенділері клиника дәрігерлерімен бірге қант диабеті проблемаларына арналған түрлі ағартушылық акцияларын өткізуде. Модульдік үйлерде, асүйлерде, клиникада және басқа да орындарда жұмысшылар ұсынған көрнекі материалдардың жаңа қызықты түрлері пайда болуда, медициналық бөлімнің вебсайтында презентациялар қойылуда, газетте мақалалар жарық көруде. ТШО клиникасының статистикалық деректері бойынша түрлі жылдарда 35-тен 55-ке дейін адам тіркеліп, есепте тұр. Олардың әрқайсысымен жеке түсінік беру шаралары жүргізіледі, оларға тұрғылықты жерлері бойынша эндокринологқа көріну кеңесі беріледі, тағайындалған емді қабылдаулары бақыланады. Бір қуаныштысы, олардың көпшілігі дәрігердің кеңестерін мұқият орындайды, соның ішінде диетологтың айтқандарына құлақ түріп, өмір салтын өзгертуге, физикалық белсенділік көңіл аудуруға және зиянды әдеттерден бас тартуға тырысады. Көптеген елдердің дәрігерлері қант диабеті «жасарғандығынан», яғни бұл кеселге жас адамдардың шалыну жағдайлары көбейгендігінен мазалануда. Бұл, көп жағдайда, дұрыс тамақтанбаудан (сергеткіш, газдалған, құрамында қанты көп сусындарға, фастфудқа әуес болу), физикалық белсенділіктің төмендеуінен, күйзелістерге көп түсуден және сол сияқты басқа да жағдайлардан туындайды. Қант диабеті бұл ұйқы безінің гармоны инсулиннің абсолюттік немесе қатысты тапшылығынан қан құрамында қанттың көтерілуін сипаттайтын эндокриндық ауру. Ауру ағзадағы барлық зат алмасулардың бұзылуына, қан тамырларының бүлінуіне, жүйке жүйесінің тозуына және басқа да мүшелер мен жүйелердің қалыптан шығуына әкеледі. 1-ші типтегі инсулинге тәуелділік диабеті, негізінен, балалар мен жас адамдарда байқалады, ал 2-ші типтегі инсулинге тәуелділік диабеті,әдетте, жасы 40-тан асқан, салмағы шамадан тыс адамдарда 80-85% жағдайларда кездеседі. 1-шң типтегі қант диабетінің негізгі себебі аутоиммундық процесс болып табылады. Ол иммундық жүйенің бұзылуымен байланысты бұл кезде ағзада ұйқы безінің жасушаларын бүлдіретін антиденелер пайда болады. 2-ші типтегі қант диабетінің дамуына ықпал ететін екі негізгі фактор бар артық салмақ және тұқым қуалайтын бейімделгіштік. 1-ші деңгейлі артық салмақ болған жағдайда диабет қатері 2 есе, II деңгейде 5 есе, III деңгейде 10 есе және одан көп артады. Қант диабеті ата-анада немесе жақын туыстарда болған жағдайда ауру қатері 2-6 есе артады. Екінші қайтара диабет ауруының пайда болу себептері ұйқы безінің түрлі ауруларымен, гормоналдық ортаның ауруларымен, дәрілер және химиялық токсикалық заттардың әсерімен, инсулин рецепторларының өзгеруімен, кейбір генетикалық синдромдармен және тағы басқа нәрселермен байланысты болуы мүмкін. Қант диабетімен ауыратындардың шағымдарының бірі жалпы және бұлшықеттер әлсіздігі, қатты шаршау және ұйқының басуы. Көбіне, науқастар шөлге және ауыздың құрғауына шағымданады. Жиі зәр шығуы мазаны алады. Терінің қышуы, жараның жазылып болмауы немесе трификалық жаралар да байқалады. 1-ші типтегі диабет науқастары тез арықтайды, ал 2-ші типтегі науқастар тез семіреді. Әдетте, 1-ші типтегі (инсулинге тәуелді) ауру тез дамиды, кейде аяқ астынан өршіп кетеді. Инсулинге тәуелді емес диабет (2-ші тип) біртіндеп дамиды және симптомдардың көп байқалмауымен ерекшеленеді. Қант диабетінің өршуі жүрекқан тамырлары ауруларын тудырады (тамырлардың атеросклерозы, жүректің ишемия ауруы, миокард инфарктісі); перифериялық күре тамырлардың атеросклерозы, соның ішінде төменгі дене бөліктерінің күре тамырларындағы атеросклероз; башпай ұсақ қан тамырларының зақымдалуы; көру қабілетінің төмендеуі; сезімталдықтың төмендеуі, тері жамылғысының құрғауы және қабыршақтануы; бүйрек қызметінің бұзылуы; табандардың трофикалық жаралары. Аурудың қатты қозуларының бірі диабетикалық немесе гипогликемиялық кома болып табылады. Қант диабетін диагностикалау қалыпты зертханалық зерттеу болып табылады, ол медициналық мекемелерде жүргізіледі қан мен зәрдегі глюкоза деңгейі анықталады. Ең басты профилактикалық және емдеу факторы дұрыс таңдалған диета екендігін атап өту маңызды. Арнайы диета қантты қолданбау, сироптар, тәттіге, яғни көміртегісі көп тамақтарға әуес болмау. Түрлі қант алмастырғыш аспартам, сахарин, ксилит, сорбит, фруктоза және басқа осы тектес өнімдерді пайдалануға кеңес беріледі. Күніне шағын мөлшерде 4-5 рет тамақтану қажет. Инсулин қолдануға (инсулинотерапия) бірінші типтегі науқастарға және екінші типтің өршу жағдайында кеңес беріледі. Инсулинмен емдеу кезінде жеке глюкометр арқылы қандағы және зәрдегі глюкоза деңгейін өздігінен қадағалап отыру қажет. 2-ші типтегі диабетте эндокринолог дәрігер таңдайтын, қан құрамындағы қантты азайтатын түйме дәрілер ішу қажет. Профилактикалық мақсатта, сондай-ақ қант диабетімен ауыратын адамдар үшін физикалық жаттығулар, артық салмақтан арылу, шылым шегуден және ішімдіктерден бас тарту және күйзелістерден шыға білу пайдалы болып табылады. Әрқайсымыздың тұрғылықты жеріміз бойынша медициналық мекемеде тегін скринингтік тексерістен өту мүмкіндігіміз бар. Негізгі себептерді білу және профилактика әдістерінен хабардау болу, емдеуші дәрігермен тығыз байланыс ұстау қант диабетін аурудан өмір салтына алмастыруға көмектеседі. Денсаулыққа осындай көзқарас болған жағдайда ғана осы кеселді басып, өзіңіздің еңбекке жарамдылығыңызды ұзақ жылдарға сақтап, қатарда қала аласыз. Мәлік Сұлтангереев, анестезиолог-дәрігер реаниматолог.

8 8 12 (210) 2014 Шабуылда біздің қыздар ТШО-ның волейболдан әйелдер құрамасы ТШО кубогін сарапқа салған турнирдің жүлдегері атанды Жарысқа мұнай саласындағы кәсіпорындар АтырауМұнайӨңдеуЗауыты, ТШО, ИнтергазТранс, КазТрансГазАймак, Кваернер, БТА, ҚазМұнайГаз, сондай-ақ, ардагерлер және мектеп оқушылар командаларының волейболшылары қатысты. ТШО-ның командасы турнир барысында төрт жеңіске жетіп, тек жарыста мықтылығын танытқан «ҚазМұнайГаз» командасынан ұтылып, нәтижесінде жүлделі екінші орынды иеленді. Осыдан екі жыл бұрын ТШО командасы жүлделі үшінші орынды иеленіп, өзімізге осы жетістікпен тоқтамай, әрі қарай биіктен көрінуге тырысуға уәде бергенбіз. Жеңісті ойынымыз жалғасын табады деген сенімде болдық. Осы жеңіс өз жалғасын тапты деп айтуға болады. Бұл жетістікке оңайлықпен жете қойған жоқпыз. Айта кету керек, тобымыз мұншалық жоғары деңгейде бұрын ойнамаған және ол волейболға қызығушылық танытқан адамдар қатарынан ғана құрылған-тұғын. Тіпті, тобымызда бұрын-сонды ойнап көрмеген қыздарымыз да болды. Алдыңғы жылы жеңіске жетудің бір себебі Казақстан Республикасы құрамасында ойнаған спорт шебері Юлия Лаврованың командамызда өнер көрсетуі еді. Қазір, жеңіске жетудің бір себебі қыздарымыздың табанды жұмыстарының нәтижесі деп толық сеніммен айтуға болады. Себебі, волейбол ойынының техникасын біраз үйреніп алдық, шыдамдылық көрсете білдік. Бұл жерде жанкүйерлердің Жангілішев Самат, Жангілішева Ақмарал, Сапан Жәнібек, Левченко Павел және Бопиев Шыңғыстың көрсеткен көмектерін, бөлген алтын уақыттарын айтпай кету мүмкін емес. Тіпті, олардың жанкүйер ретінде көрсеткен қолдаулары ойнымызды жоғары деңгейде көрсетуге рух берді. Ұйымшыл командалардың бүкіл құрамын атаймын: Сейтім Малика, Сейділдина Құралай, Қуанышева Әлия, Хабиева Алия, Әжіғалиева Айзада, Назарова Азиза, Сүйеумағанбетова Назгүл, Шынықұлова Мерей. Біз осындай жетістікке жеткенімізге өте қуаныштымыз! Назгүл Сүйеумағанбетова, ТШО жобалар тобының талдаушысы, волейбол командасының мүшесі. Теңіз кубогі Мұнайшы күніне арналған мини-футболдан (футзал) кезекті жылдық Теңіз кубогі турнирі аяқталды. Турнирге ТШО бөлімдері мен мердігер мекемелердің командалары қатысты. Жарыс Шаңырақ поселкесіндегі 4 үйдің спортзалында өтті. Оған барлығы 35 өтініш қабылданған болатын. Турнир форматы ретінде олимпиада жүйесі, яғни «жеңілген шығады» ережесі таңдалды. Барлық матчтар әділ де тартысты өтті. Командалар өздерінің шеберліктері мен жеңіске деген құштарлықтарын ортаға қойды. Финалдық жұп Нефтестройсервис және Өмірзақ командаларынан құралды. Матчтың бірінші секундынан оның аяғына дейін ойын әдемі де тартымды өтті. Бұл ойынды турнирдің ең үздік ойыны деп еш күмәнсіз айтуға болады. Матч бойына делебенің қозуы, табандылық, алаңның әр нүктесіндегі допқа талас пен матч соңындағы бірін-бірі ала алмаған командалардың қақпаға пенальти тебістері әрбір жанкүйердің есінде көпке қалары анық! Керемет ойын!!! Жанкүйерлер үшін бұл бір ұмытылмас күн болды!!! Турнирде барлық командалар бір-бірлеріне құрмет көрсетіп, барлық матчтар достық пейілде өтті. Ойыншылар fair-play принциптерін сақтап отырды. Өйткені, бур турнирдің басты мақсаты Теңіздегі барлық жұмысшылар арасындағы достық пен түсіністікті нығайту. Турнир өз мақсатын таза орындап шықты. Алғаш рет, Теңіз кубогіне бастап, ТШО АРБ бөлімі футбол ережесіне жаңа тармақ енгізді: енді аяқ қорғанышын тағу міндетті болып табылады, бұл біздің қызметкерлердің ойын кезінде жарақат алу қатерін барынша азайту мақсатында қадам екендігі түсінікті. Жеңімпаздар мен жүлдегерлерді гала-марапаттау Шаңырақ поселкесінің 1 үйінің дәлізінде мерекелі түрде ұйымдастырылды. Марапаттау салтанатында жеңімпаз командаға кубок пен алтын медаль, ал жүлдегер командаларға күміс және қола медальдар тағылды. Үздік ойыншылар грамота және құнды сыйлықтармен атап өтілді. Сондай-ақ осы жылдан бастап, алғаш рет Теңізде АРБ бөлімі ТШО командалары арасында келесідей номинациялар бойынша үздік ойыншыларды анықтады: үздік қақпашы және үздік футболшы. Осы жылы бұл сыйлықтардың лауреаты болып Қадыров Ғани мен Куканов Руслан атанды. Марапаттау салтанатында оларға «алтын қолғап» және «алтын доп» статуэткалары берілді. Барлық командаларға жұмыстарында және спортта табыстар тілейміз! Бейбіт ЫҚСАН, АРБ маманы. Турнирдің ресми нәтижесі: 2014 жылғы Тeңіз кубогінің иегері «Нефтестройсервис» командасы 2 орын «Өмірзақ» командасы 3 орын «Химмонтаж» командасы Номинациялар бойынша үздіктер: Үздік қақпашы Кушневич Владислав (Жобалау) Үздік қорғаушы Уалитханов Қайырбек (Өмірзақ) Үздік шабуылдаушы Ходя Арпад (Химмонтаж) Жыл лауреаттары: 2014 жылдың Теңіздің үздік қақпашысы Қадыров Ғани 2014 жылдың Теңіздің үздік футболшысы Куканов Руслан Шығарушы Теңізшевройл ЖШС-гі. Айына бір рет қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде шығады. Басылым тегін таратылады. Бас редактор Георгий ТРУХИН. Газетті дайындағандар: Дэвид Макиннас, Шанель ДЖОЛЛИ, Айбар ХАМИЕВ, Светлана ҚАЙЫРҒАЛИЕВА, Ерлан ИСЛЯМОВ, Шалкар ЕЛЕШЕВ, Сергей МАЛЬЦЕВ. Газет Қазақстан Республикасының Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министірлігінде 2001 жылғы 21 қарашада тіркеліп, тіркеу туралы 2482-Г куәлігі берілген. Мекен-жайымыз: , Атырау қаласы, Сәтпаев көшесі, 3-үй ТШО кеңсесі. Телефон: +7(712) , +7(712) Факс: +7(712) , +7(712) РЕДАКЦИЯ АЛҚАСЫ: Тим Миллер Әнуарбек жәкиев Тед ЭТЧИСОН Рзабек Артығалиев Мұрат Мұңбаев Шолпан Алтыбаева Самат Әженов Газет редакцияның компьютер бөлімінде теріліп, беттеліп, «Компания Leader Offset Printing» ЖШС-нің баспаханасында басылды. Алматы қаласы, Райымбек даңғылы, 212 «А». Тел.: 8 (7272) Таралымы 2000 дана.