univerzitetski vesnik

Size: px
Start display at page:

Download "univerzitetski vesnik"

Transcription

1 univerzitetski vesnik И зда н и е н а Ун и вер зи тето т С в. Ки р и л и М ето ди ј во С ко п ј е Б р о ј 1 1 1, о кто м вр и У К ИМ к он т и н и н у и р а н о г и н ег у в а традицијата, и н т ег р и т ет о т и к в а ли т е т о т

2 Вонредна седница на Ректорската управа Најавите за поделба на Универзитетот - груб упад во уставно загарантираната автономија Соопштение до јавноста седница - Академската 2010/2011 со зголемен број бруцоши седница - Програмата успешно се реализира Соопштение до јавноста... 6 UNICA - студентска декларација, Рим Договор за соработка меѓу Универзитетот за студии во Павија и УКИМ Договор за соработка меѓу УКИМ и Универзитетот во Приштина, Косово Проф. д-р Доне Гершановски, декан на Природно-математичкиот факултет Проф. д-р Александар Димовски, декан на Фармацевтскиот факултет НАЈАВИТЕ ЗА ПОДЕЛБА НА УН ВО УСТАВНО ЗАГАРАНТИ Ректорската управа на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје одржа вонредна седница на година, на која расправаше за актуелните состојби поврзани со некои најави на Министерството за образование и наука за промени на Универзитетот. Во опстојната расправа беше констатирано дека процесот на реформите според Болоњската декларација, Универзитетот Св. Кирил и Методиј го реализираше со сопствени средства, па оттука не е издржана изјавата дека на Универзитетот сѐ се гледа низ призмата на средствата. Гломазноста и хетерогеноста на УКИМ зборува за универзитет кој ги негува општоприфатените норми на универзитетите во светот. Чувството дека тој е дезинтегриран, во суштина говори за она спротивното, дека станува збор за мошне сплотен и интегриран универзитет. Универзитет со јасно изразена мисија за своето шестдецениско постоење, кој во изминатиот период длабоко се вгради во историјата на Република Македонија, притоа несебично помагајќи го развојот на својата држава. Универзитет, кој исто така со чувство на одговорност го презеде на себе формирањето на нови универзитети. За сложениот и долготраен процес на неговото интегрирање зборува податокот дека интеграцијата на УКИМ се одвиваше под супервизија на два еминентни европски универзитета: Универзитетот во Виена (основан во 1365 година) и Универзитетот во Брисел (основан во 1834 година), преку ТЕМПУС-проект финансиран од Европската комисија. 3а нашата успешна интеграција и фунционирање сведочи и извештајот Promoting а model of Integrated University in the Republic of Macedonia од Брисел, како и писмото испратено Главен и одговорен уредник универзитетски Проф. д-р Велим ир Стојковски весник Заменик главен и одговорен уредник М-р Илија Пиперкоски Постојани соработници К Ко ос ст та ад ди ин на а М Мо ок кр ро ов ва а Б Би иљ ља ан на а Ф Фо от ти ин но ов вс ск ка а М М-р р М Ма ар ри иј ја а Ц Це ен не ев вс ск ка а Т То ом ми ис сл ла ав в Б Ба аш ше ев вс ск ки и Лектор В Ве ес сн на а И И.. Ц Цв ве ет та ан но ов вс ск ка а Техничко уредување Г Го ор ра ан н М Му ур ра ат то ов вс ск ки и

3 НИВЕРЗИТЕТОТ - ГРУБ УПАД ИРАНАТА АВТОНОМИЈА до ректорот на Универзитетот на 8 септември 2010 година. Оттука, изјавата на министерот за образование и наука дека УКИМ треба да се подели е бесмислен обид за мешање во внатрешната организација на Универзитетот, а со тоа и обид за груб упад во автономијата на Универзитетот. Притоа, се заборава дека во европскиот високообразовен простор се случува токму обратен процес од оној што се заговара во најавите, односно процес кој придонесува за окрупнување на универзитетите и тоа под мотото Силни универзитети за силна Европа, што е случај и со Универзитетот Сорбона. Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје е најстар и најголем државен универзитет, кој живее со државата и претставува еден од државотворните елементи. Тој е универзитет на кој почива 90% од високото образование во Република Македонија. Поради тоа, само по себе се наметнува и прашањето, на кого му пречи силен, развиен, интегриран и афирмиран универзитет каков што е Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје? Да се изрекуваат ставови со кои сe заговара уривање на интегритетот на оваа институција и нејзина дискредитација, без повод и 6ез причина, е во најмала рака непромислено и опасно, заклучија членовите на Ректорската управа. Ректорската управа побара министерот г. Никола Тодоров да ги преиспита и да ги коригира своите јавно изречени ставови, за да продолжи конструктивниот процес во насока на подобрување на високото образование во Република Македонија. Во спротивно, Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје, со целиот свој потенцијал и сите расположливи средства, на сите нивоа, ќе ја 6рани својата автономија загарантирана со Уставот на Република Македонија и дефинирана во Magna Charta Universitatum и Европската асоцијација на универзитети. По повод јавно искажаните ставови на министерот за образование и наука г. Никола Тодоров, во врска со организациската структура и функционирањето на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје, на година Ректорската управа на Универзитетот одржа вонредна седница, по што го издава следново соопштение: Не сме изненадени од леснотијата со која министерот ги пласира своите ставови и идеи, зaшто тоа не е првпат, но морамe да реагираме затоа што доаѓаат од министер. Универзитетот Св. Кирил и Методиј, целиот процес на имплементација на болоњските реформи гo понесе на сопствен грб и со сопствени средства, без никаква финансиска помош, и најмалку што може да очекува од еден министер за образование и наука, е да изјави дека на Универзитетот сѐ се гледа низ призмата на средствата. Изјавата, пак, дека УКИМ е гломазен, законски наводно интегриран, а според министерот дезинтегриран и треба да се организира по принципот на Сорбона (да се подели на 5 универзитети) и за 5-10 години ќе стане дел од Шангајската листа, уште еднаш упатува на елементарно непознавање на работите. Потенцираме дека УКИМ е апсолутно интегриран, по еден сложен и долготраен процес, согласно со законот и согласно болоњските принципи. Во изминативе две години на Универзитетот е донесен нов Статут, правилници на сите факултети и институти, 16 универзитетски правилници и други акти. Интеграцијата на УКИМ се одвиваше под супервизија на два еминентни европски универзитета - Универзитетот во Виена (основан во 1365 година) и Универзитетот во Брисел (основан во 1834 година), преку ТЕМПУС - проект финансиран од Европската комисија. За нашата успешна интеграција и функционирање сведочи и извештајот Promoting a model of Integrated University in the Republic ofmacedonia од Брисел, како и писмото испратено до ректорот на Универзитетот на 8 септември 2010 година. Што се однесува до изјавата дека треба да се направи поделба на УКИМ за тој да се најде на толку споменуваната Шангајска листа, дури и самата помисла е смешна. Во оваа прилика заради јавноста, појаснуваме дека т.н. Шангајска листа на рангирање (ARWU) е еден од првите системи на рангирање на универзитетите во светот установен во 2003 година, но не и единствен. Рангирањето на Шангајската листа се врши според критериуми, меѓу кои дури во 30% бодовите се добиваат врз основа на бројот на нобеловци од институцијата. Секако, тоа и ние им го посакуваме на сите универзитети во Македонија, но 3

4 дали реално може да се случи е друго прашање. Покрај Шангајскиот, во светот постојат и паралелно функционираат уште неколку системи за рангирање, како WEBOMETRIC, ТIMES (THE), Тајванското рангирање (HEEACT) и Leiden Ranking (LR). И покрај сѐ, во сите споменати системи постојат елементи поврзани со објективноста кои се дискутабилни и постојан предмет на полемики во универзитетските и стручни кругови. Согледувајќи го тоа, Европската комисија издвои 1 милион евра за изработка на нова глобална скала на рангирање - MULTIRANKING. Проектот е во завршна фаза и од 13 октомври 2010 година се врши тестирање на 95 универзитети во 40 земји од целиот свет. Според тоа, изјавата дека УКИМ треба да се подели за да биде рангиран на Шангајската листа е тотално бесмислена, обид за мешање во внатрешната организација на Универзитетот, а со тоа и обид за груб упад во универзитетската автономија. Исто така, секој барем малку упатен во проблематиката може да види и да провери дека во Европа се случува спротивен процес - универзитетите се спојуваат и се окрупнуваат под мотото Силни универзитети за силна Европа, а тоа е случај и со споменатиот универзитет Сорбона. Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје е најстар и најголем државен универзитет, кој живее со државата и претставува еден од државотворните елементи. Тој е универзитет на кој почива 90% од високото образование во Република Македонија. Се поставува прашањето, зошто на министерот му пречи силен, развиен, интегриран и афирмиран универзитет каков што е Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје? Да се изрекуваат ставови со кои се заговара уривање на интегритетот на оваа институција и нејзина дискредитација, без повод и без причина, е во најмала рака непромислено и опасно. И на крајот, сакаме јасно и гласно да му сугерираме на министерот г. Тодоров да ги преиспита и да ги коригира своите јавно изречени ставови, за заеднички конструктивно да продолжиме да работиме за подобрување на високото образование во Република Македонија. Доколку министерот продолжи да дејствува во насока за која јавно се изјасни, Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје, со целиот свој потенцијал и сите расположливи средства, на сите нивоа, ќе ја брани својата автономија загарантирана со Уставот на Република Македонија и дефинирана во Magna Charta Universitatum и Европската асоцијација на универзитети. Р Е К ТО Р С К А УПР А В А НА УНИВ Е Р З ИТЕ ТО Т С В. К ИР ИЛ И М Е ТО ДИЈ В О С К О ПЈЕ с се ед дн ни иц ца а н на а Р Ре ек кт то ор рс ск ка ат та а у уп пр ра ав ва а А К А Д Е М С К А ТА Ректорската управа на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје, на 145. седница што се одржа на година, разгледа повеќе прашања од својата надлежност. Притоа, беше разгледан Извештајот за запишувањето студенти на прв циклус студии на студиските програми на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје во академската 2010/2011 година, при што беше потенцирано дека бројот на запишани студенти е зголемен во однос на минатата година. Во трите уписни рока се запишани вкупно државјани на Република Македонија, 145 кандидати со завршено средно образование во странство, како и 273 студенти запишани во рамките на Проектот 45 на Владата на РМ. Истовремено, Ректорската управа даде позитивно мислење за Предлог-проектот за дополнување на третиот циклус-докторски студии по организациски науки и управување, со потпрограмите: теорија и организација на деловните системи, бизнис-менаџмент, стратегиски менаџмент, операциони истражувања и одлучување, управување со промени, актуарство (финансиска математика и осигурување) и сметководство и ревизија, како и за Предлог-проектот ПРОГРАМАТА УСПЕШНО СЕ РЕАЛИЗИРА с се ед дн ни иц ца а н на а У Ун ни ив ве ер рз зи ит те ет тс ск ки ио от тс се ен на ат т Универзитетскиот сенат на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје, на седницата одржана на година, разгледа повеќе прашања од својата надлежност. Универзитетскиот сенат го усвои Извештајот на ректорот проф. д-р Велимир Стојковски за работата на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје, за периодот 1 октомври септември 2010 година. Проф. д-р Велимир Стојковски, ректор на Универзитетот Св. Кирил и Методиј, истакна дека најголем дел од активностите во извештајниот период се однесуваат на имплементацијата на одредбите што произлегуваат од Законот за високото образование, актите донесени од Министерството за образование и наука и од реализацијата на Програмата на ректорот од втората година од мандатниот период. Оттука, Универзитетот успешно ги донесе и ги имплементираше актите кои произлегуваат од промените во организацијата со интеграцијата на Универзитетот. Сепак, како и во претходниот извештаен период, и овој беше обележан со функционирање во отежнати услови предизвикани од повеќе чинители, од кои најзначајни се: непостоењето на финансиска поддршка за имплементација на болоњските принципи на студирање, неформирањето на Советот за финансирање на високото образование, недонесувањето на уредбата за мерилата и критериумите за финансирање на дејноста на високообразовните установи, намалувањето на финансиските средства

5 0 / СО З Г О Л ЕМ ЕН Б Р О Ј Б Р УЦ О Ш И за дополнување на третиот циклус-докторски студии по економски науки, со потпрограмите: мултилатерален трговски систем, европски економски интеграции, макроекономски менаџмент, економски развој, економика на претпријатија, економетрија, економска статистика и меѓународна економија. Ректорската управа го утврди Предлог-правилникот за единствените основи за утврдување на платите и надоместоците на вработените на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје, а донесе и Одлука за начинот на утврдување на цената на наставно-образовната дејност што се изведува на нематичните факултети на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје. Исто така, Ректорската управа донесе одлуки: за давање согласност на лица избрани во наставно-научни звања на Универзитетот Св. Кирил и Методиј - Факултет за електротехника и информациски технологии за вршење високообразовна дејност на други јавни универзитети, за давање одобрение за изведување настава на Филозофскиот факултет од страна на стручњаци од практиката, за давање одобрение за изведување настава на Педагошкиот факултет Св. Климент Охридски од страна на стручњаци од практиката; за давање одобрение за изведување настава на Факултетот за музичка уметност од страна на стручњаци од практиката; за давање согласност на лица избрани во наставно-научни звања на Универзитетот Св. Кирил и Методиј - Архитектонски факултет за вршење високообразовна дејност на други јавни универзитети; за давање согласност на лица избрани во наставнонаучни звања на Универзитетот Св. Кирил и Методиј - Правен факултет Јустинијан Први за вршење високообразовна дејност на други јавни универзитети; за давање согласност на лица избрани во наставно-научни звања на Универзитетот Св. Кирил и Методиј Факултет за драмски уметности за вршење високообразовна дејност на други јавни универзитети и за давање согласност на лица избрани во наставнонаучни звања на Универзитетот Св. Кирил и Методиј - Економски институт за вршење високообразовна дејност на други јавни универзитети. Истовремено, Ректорската управа донесе Одлука за распределба на средствата што се остваруваат од странски студенти, при што распределбата ќе се врши на следниов начин: 35% за Универзитетот, а 65% за факултетите. (особено на научните институти), неадекватното кад- факултет во Скопје, како и за избор во звањето редоровско обновување и сл. вен професор на д-р Борче Илиев, вонреден професор Универзитетскиот сенат ги усвои Предлог-проектот на Шумарскиот факултет во Скопје, на д-р Михајло за дополнување на трет циклус-докторски студии по Поповски, вонреден професор на Филозофскиот фаорганизациски науки и управување (менаџмент) (пред- култет во Скопје и на д-р Небојша Марковски, вонрелагач и организатор: Економски факултет), со потпро- ден професор на Факултетот за физичка култура во грами (модули): теорија и организација на деловните Скопје. системи, бизнис-менаџмент, стратегиски менаџмент, Универзитетскиот сенат ги усвои Извештајот за операциони истражувања и одлучување, управување работата на студентскиот правобранител за периодот со промени, актуарство (финансиска математика и од до година и Извештајот за реаосигурување), сметководство и ревизија и Предлог- лизираните спортски активности, спортски манифепроектот за дополнување на трет циклус-докторски стации и натпревари на Универзитетот Св. Кирил и студии по економски науки, со потпрограми (моду- Методиј во Скопје во периодот јануари - септември ли): мултилатерален трговски систем (предлагач и 2010 година, со финансиски извештај на Универзитеторганизатор: Економски скиот спортски сојуз на факултет), европски еко Св. Кирил Усвоен Извештајот на ректорот за ра- Универзитетот номски интеграции (преди Методиј во Скопје. лагач и организатор: Еко- ботата на Универзитетот во периодот Универзитетскиот сенат номски факултет), макза член на Интеруниверзиоктомври октомври 2010 година роекономски менаџмент тетската конференција од (предлагач и организатор: Универзитетот Св. Кирил Економски факултет), економски развој (предлагач и и Методиј го избра проф. д-р Владимир Џабирски, од организатор: Економски факултет), економика на Факултетот за земјоделски науки и храна. Проф. д-р претпријатија (предлагач и организатор: Економски Велимир Стојковски, ректор на Универзитетот, ги инфакултет), економетрија (предлагач и организатор: формираше членовите на Универзитетскиот сенат за Економски факултет), економска статистика (предла- актуелните случувања по јавно искажаните ставови на гач и организатор: Економски факултет), меѓународна г. Никола Тодоров, министер за образование и наука, економија (предлагач и организатор: Економски ин- во врска со формирањето на пет универзитети во соститут). став на УКИМ, како и за ставовите на Ректорската Универзитетскиот сенат го усвои Правилникот за управа по ова прашање заземени на вонредната седединствените основи за утврдување на платите и надо- ница одржана на година. Универзитетскиот местоците на вработените на Универзитетот Св. Ки- сенат ги прифати ставовите на Ректорската управа рил и Методиј во Скопје, а донесе одлуки за предвре- како свои ставови и енергично се спротивстави на вакмен избор во звањето вонреден професор на д-р Пери- вите иницијативи кои се во спротивност со уставно заца Пауновиќ, доцент на Технолошко-металуршкиот гарантираната автономија на Универзитетот. 5

6 У СООП Ш ТЕН И Е ниверзитетскиот сенат на 2. Концептуалните промени кои оваа институција и нејзина Универзитетот Св. Кирил се заговараат од страна на мидискредитација, особено во и Методиј во Скопје, на седницанистерот ќе предизвикаат несовреме кога се постигнуваат та одржана на 25 октомври 2010 гледливи последици не само за значајни резултати во интегодина, расправаше во врска со изуким, туку и за целото високо гративните процеси и вклучујавите на министерот за образоваобразование во Република Мавањето во европскиот простор ние и наука за промени на Уникедонија. на образование, што секојверзитетот Св. Кирил и Методиј дневно се потврдуваат од коми ги утврди следниве ставови: 3. Универзитетскиот сенат уште петентни европски институеднаш укажува дека Универзиции. 1. Универзитетскиот сенат во цететот Св. Кирил и Методиј во лост ги поддржа ставовите на Скопје е најстар и најголем др- 4. Универзитетот Св. Кирил и Ректорската управа донесени жавен универзитет кој живее Методиј, како и секогаш, остана вонредната седница одржасо државата и претставува еден нува отворен за сите конструкна на 18 октомври 2010 година од државотворните елементи тивни идеи и иницијативи за и ги отфрла иницијативите на на кој почива 90% од високото неговиот натамошен развој, но министерот за образование и образование во Република Масамо во рамките на неговиот наука презентирани во јавните кедонија. Сенатот не прифаќа континуитет и интегритет. настапи за нарушување на уривање на интегритетот на интегритетот и целината на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје. Ун и вер зи тетски сен а т н а Ун и вер зи тето т С в. Ки р и л и М ето ди ј во С ко п ј е Р екторската управа на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје, на 139. седница одржана на 3 март о.г., по претходни изјаснувања на факултетите, го усвои Конкурсот за запишување студенти на прв циклус студии на студиските програми на УКИМ во академската 2010/2011 година и го достави до Владата на Република Македонија. Предложените квоти содржани во Конкурсот беа утврдени од Универзитетот, а во согласност со Законот за високото образование конечните квоти ги утврди Владата на РМ. Според Конкурсот усвоен на органите на УКИМ, во академската 2010/2011 година се предвидуваше да се запишат вкупно редовни студенти во државна квота, студенти со кофинансирање на студиите и вонредни студенти, или вкупно студенти. Во Одлуката на Владата на РМ за бројот на студентите за запишување во прва година на државните високообразовни установи во академската 2010/2011 година беа содржани одредени решенија кои значително отстапуваа од предложениот и усогласен број на кандидати на ниво на Универзитетот. Посебно отстапување беше намалениот износ за кофинансирање, односно изедначениот износ за кофинансирање на сите студиски програми - противвредност од 400 евра за една академска година. На 15 април 2010 година се одржа вонредна седница на Ректорската управа на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје, во врска со Одлуката на Владата на РМ за бројот на студентите за запишување во прва година на јавните високообразовни установи на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје, во учебната 2010/2011 година. На седницата беа утврдени и доставени до претседателот на Владата на РМ следниве заклучоци: Поаѓајќи од заложбите за подобрување на студентскиот стандард, Ректорската управа ја поддржува иницијативата на Владата на Република Ма- 6 О Од д у уп пи ис сн на ат та а п по ол ли ит ти ик ка а н на а У УК КИ ИМ М ИНТЕРЕСОТ ЗА СТУДИРАЊЕ НА УКИМ НА ЗАВИДНО НИВО кедонија за намалување на износите за партиципација, односно за кофинансирање на студиите. Истовремено, Ректорската управа укажува дека ваквата одлука на Владата треба да биде проследена со реализација на законската обврска за конституирање на Советот и за донесување на актите во негова надлежност кои се однесуваат на финансиските прашања од доменот на високото образование. Ректорската управа инсистира на најитно конституирање на Советот и утврдување мерила и критериуми за финансирање на високото образование, за да се избегнат натамошните негативни последици не само врз квалитетот на наставно-образовниот процес, туку и врз целокупното функционирање на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје. Ректорската управа потсетува на уставно загарантираната автономија на Универзитетот, која меѓу другото, значи и финансиска автономија на Универзитетот, а во контекст на заложбата за почитување на европските стандарди и искуства во високото образование.

7 И покрај наведените укажувања од страна на Универзитетот, не беа извршени измени на Одлуката и во согласност со законската регулатива, во Конкурсот беа објавени квотите и износите за кофинансирање утврдени од Владата на РМ. Според Конкурсот, на Универзитетот беше предвидено да се запишат вкупно студенти на прв циклус студии на сите студиски програми. Оваа бројка ја сочинуваа места за студенти во редовната државна квота, места за студенти во квотата со кофинансирање на студиите и места за вонредно студирање. Конкурсот за запишување студенти на прв циклус студии на студиските програми на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во академската 2010/2011 година е објавен во Дневник, во изданието Матурант 2010 и на интернет-страницата на Универзитетот: во јуни 2009 година. Со оглед на зголемениот интерес за одделни студиски програми, на кои заради ограничените квоти голем број кандидати со висок број на поени не можеа да се запишат, Универзитетот и годинава се обрати до Владата на РМ, со барање да донесе дополнителна одлука за зголемување на квотите на одделни студиски програми. За разлика од минатите години, барањето на Универзитетот беше прифатено од страна на министерот за образование и наука и од Владата на РМ и беше донесена Одлука за зголемување на квотите на соодветните студиски програми. Со тоа, донекаде се исполнија желбите на кандидатите за продолжување на образованието на студиите за кои се определиле. По завршувањето на сите три уписни рокови, на факултетите на УКИМ, во сите категории, во академската 2010/2011 година се запишани вкупно студенти, од кои редовни и 612 вонредни студенти државјани на Република Македонија. Д ИСПЕРЗИРАНИ Н ОВИ СТУДИСКИ ПРОГРАМИ / ГОДИНА ВО АКАДЕМСКАТА Новина во годинашниот конкурс беше запишувањето студенти на прв циклус студии на неколку нови студиски програми, и тоа: библиотекарство на Педагошкиот факултет Св. Климент Охридски, лабораториски биоинженер на Фармацевтскиот факултет, квалитет и безбедност на храна на Факултетот за земјоделски науки и храна, спортски тренери на Факултетот за физичка култура, балетска педагогијакласичен балет и балетска педагогија-современ танц на Факултетот за музичка уметност. КРИТЕРИУМИ ЗА СЕЛЕКЦИЈА НА КАНДИДАТИТЕ СТУДИСКИ ПРОГРАМИ Во согласност со Одлуката на Владата на РМ, годинава се вршеше запишување на следниве дисперзирани студиски програми на Универзитетот: архитектура во Гостивар и во Охрид; градежништво во Куманово и во Битола; информатика и компјутерско инженерство на ФЕИТ во Тетово; информатика на ПМФ во Крива Паланка; мехатроника во Охрид; финансиски менаџмент и сметководство и ревизија во Струга; правни студии во Велес; преработка на земјоделски производи во Струмица; студии по тутун во Прилеп. Со реализацијата на трите уписни рокови, на дисперзираните студии се запишани вкупно 170 студенти. Во однос на предвидените квоти, годинава не е покажан интерес за студирање на студиите по градежништво на Градежниот факултет во Гостивар - не е пријавен, односно запишан ниту еден кандидат; на студиите по електроенергетика и управување на ФЕИТ во Кичево е запишан само еден кандидат; на студиите по информатика на ПМФ во Крива Паланка - пријавени и запишани се 2 кандидата. Во академската 2010/2011 година се запишуваше третата генерација средношколци кои полагаа државна матура, така што немаше значајни промени во начинот на селекција на кандидатите. Тој се вршеше само според успехот од средното образование, освен на студиските програми со посебни специфики (Архитектонски факултет, Факултет за физичка култура, Факултет за драмски уметности, Факултет за ликовни умет- С ности и Факултет за музичка уметност), на кои селекцијата се вршеше според успехот од средното образование и со проверка на знаењата и умеењата на кандиво трите уписни рока, исто така, беа пријавени и датите. запишани 114 студенти-странски државјани, 18 студенти-државјани на РМ со завршено средно образование Р К во странство и 13 студенти-странски државјани, стипендисти на Владата на РМ, или вкупно 145 странски Интересот на кандидатите за запишување на сту- студенти. диските програми на УКИМ, уште во првиот уписен рок, како најреален одраз на желбите и определбите на завршените средношколци, покажа зголемување од К кандидат во споредба со минатата година. На сите студиски програми беа пријавени вкупно кан П 45 дидати - државјани на РМ / И годинава продолжува трендот на доминантен интерес за општествените науки, за студиските програво ноември минатата година, до Универзитетот ми на Правниот, Економскиот, Филолошкиот, Фило- Св. Кирил и Методиј беше доставено барање од зофскиот и Педагошкиот факултет. Значителен инте- Министерството за образование и наука во врска со рес е изразен и за студирање на медицинските науки, иницијативата за реализирање на Проектот 45, за како и на одделни студиски програми на техничките и зголемување на бројот на граѓани со завршено високо природно-математичките науки. ТРАНСКИ СТУДЕНТИ И СТУДЕНТИ СО ЗАВРШЕНО СРЕДНО ОБРАЗОВАНИЕ ВО СТРАНСТВО ЕАЛИЗАЦИЈА НА ОНКУРСОТ ОНКУРС ЗА ЗАПИШУВАЊЕ СТУДЕНТИ НА ПРВ ЦИКЛУС СТУДИИ ВО РАМКИТЕ НА РЕАЛИЗАЦИ ЈАТА НА РОЕКТОТ ВО УЧЕБНАТА ГОДИНА 7

8 образование. Целта на Проектот 45 Со запишаните кандидати со завршено средно образование во е овозможување услови за стекнува- странство (145) и со кандидатите запишани во рамките на Проектот ње високо образование за граѓани на 45 (273), академската 2010/2011 година на факултетите на УКИМ возраст од 35 години за жени, однос- започна со нови студенти. Прикажано по категории студенти, но 45 години за мажи, кои не успеале годинашнава слика на новозапишани студенти е следнава: да го стекнат во изминатиот период. Со цел да се реализираат обврс4.595 ките за организирање на наставно- редовни во државна квота образовната дејност за овие канди- редовни со кофинансирање на студидати, Универзитетот писмено се рањето обрати до своите единици со барање да достават предлози за акредитира- вонредни 636 ни студиски програми според кои можат да се реализираат вакви сту- надвор од квотата по основа на припаддии и да предложат број на студенти. ност на заедниците кои не се мнозинво согласност со изјаснувањата од факултетите, изготвен е Предлогство во РМ 153 конкурс за запишување студенти на прв циклус студии во рамките на деца без родители 1 реализацијата на Проектот 45, и тој 5 беше усвоен од Ректорската управа. лица со прв степен на инвалидност По донесувањето на Одлуката од 1 страна на Владата на РМ, Конкурсот воени инвалиди за запишување студенти на прв припадници на безбедносните сили 30 циклус студии во рамките на реализацијата на Проектот 45 во деца на починати учесници во мировни академската 2010/11 година беше мисии 2 објавен во Утрински весник на 24 јуни о.г. и на интернет-страницата на странски студенти 145 Универзитетот: Според Конкурсот, годинава, во во рамките на Проект 45 оваа категорија се запишуваа канв КУП Н О Н А УКИ М ди)дати на студиски програми од прв циклус студии на следниве факултети: Градежниот, Машинскиот, Природно-мате- тување, најмалку 5 години. Селекцијата на кандидатиматичкиот, Стоматолошкиот, Шумарскиот факул- те се вршеше врз основа на успехот од средното обратет, Правниот факултет Јустинијан Први и на зование. Педагошкиот факултет Св. Климент Охридски. На Конкурсот за запишување во оваа категорија Право на пријавување, односно запишување имаа студенти се пријавија вкупно 399 кандидати и се запикандидати на возраст од најмалку 35 години за жени, шани вкупно 273 кандидати. Запишаните кандидати односно 45 години за мажи, со претходно завршено ќе студираат како вонредни студенти во посебна за нив четиригодишно средно образование, кои имаат засно- организирана настава и со плаќање надоместок за вано работен однос на неопределено време, или се студирање во износ од противвредност на 200 евра невработени и се пријавуваат во Агенцијата за врабо- годишно. UNICA - СТУДЕНТСКА ДЕКЛАРАЦИЈА Р Ри им м екларацијата дава објаснување за клучните пред дизвици, приоритети и препораки за високото образование денес, гледано од страна на студентите од универзитетите од главните градови во Европа. Декларацијата е резултат на студентската конференција UNICA, одржана од 22 до 25 септември 2010 во Рим, Италија. Повеќе од 250 студенти од 20 земји учествуваа во дискусии, оформувајќи ги препораките наведени подолу. Дискусиите беа концентрирани на 10 теми, одбрани од страна на учесниците преку електронско гласање, непосредно пред самата конференција. Две теми се споени во едно поглавје за целта на овој документ, како резултат на нивната слична природа. 8 Ние, студентите на студентската конференција UNICA, од наша гледна точка ги идентификувавме и ги дискутиравме најважните предизвици со кои се соочуваат универзитетите и поширокото општество денес, и ги донесовме следниве заклучоци: 1. Мултикултурализам Живееме во мултикултурно општество што мора да им дозволува на поединците да профитираат од општествената разноликост и да гарантира еднакви права за сите граѓани. Истовремено, едно мултикултурно општество треба да биде работно, ефикасно и отворено

9 за сите. Да се постигне оваа цел, потребни се промени што се климатската промена, финансиските криво областите на образование, комуникација и полизи, нееднаквоста и осиромашувањето на природтика, и тоа: ните ресурси. Истражувачите мора да бидат Инвестирање во мултикултурно образование вклучени и заеднички да ја сносат одговорноста во сите животни стадиуми, во формалното и неза политичките одлуки кои го засегаат решениеформалното образование. Обезбедувањето на нато на проблемот од локални кон глобални теми. сочена обука за наставниците и едукаторите ќе Треба да се воспостави заедничка врска меѓу овозможи развој на наставната програма и на инуниверзитетите и јавноста, на начин што дипклузивните методи на настава. ломците ќе им овозможат на универзитетите но Oтворање на канали за комуникација и создавави стимули за нивните иновации, зајакнувајќи го ње на платформи за мултикултурна интеракципроцесот преку проширување на можностите за ја и физички простор, простор во медиумите и доживотно учење. виртуелен простор. Имигрантите треба да доби- Се препорачува Европска програма за грантови јат поддршка со цел повеќе да учествуваат во и стипендии врз основа на личните примања и општеството, со тоа што ќе им се даде можност за животните трошоци. Не е еднаков пристапот до учење на јазикот на земјата-домаќин и можност високото образование за сите луѓе во денешното за фер вклучување на пазарот на трудот. општество. Ваквите нееднаквости не се само на Развој на иновативни јавни политики кои ја ционален предизвик, бидејќи процентот на ступоддржуваат еднаквата можност. Мора да се гаденти во една популација е различен кај секоја рантира пошироко учество од страна на пилотземја. Понатаму, за да се зголеми привлечноста програмите, како што се квотите (одреден прона високото образование, мора да се овозможат цент) на странски државјани во образовните сиподобри информации за учениците во средните стеми и во медиумите. Може да се поддржи фер училишта. Сепак, мора да постои баланс меѓу вработување со употреба на анонимни биограквалитетот и квантитетот на пристап, и покрај фии и оправдување за одбиените кандидати. тоа што идејата за беспрекорност во образовамора да се создадат и да се зајакнат јавните иннието не смее да се темели врз формирање на ституции што се борат против дискриминација, и елита, туку во формирање на високи наставни воедно треба да се процени имплементацијата на стандарди. политиките и законите од страна на други јавни институции. 2. Улогата на универзитетите во современото општество Улогата на универзитетите во современото општество бара поширок пристап, истражувајќи ги предизвиците, трендовите и идеите што ги дефинираат очекувањата кон високото образование во рамките на универзитетот и поширокото општество. Улогата на универзитетот е во постојан развој, иако четири теми треба да бидат во посебен фокус: Унапредување на образовната мисија преку поголема вклученост во општеството, на пример медиумите можат да обезбедат подобра комуникација и соработка меѓу универзитетот и општеството. Со цел да се укине перцепцијата на кула од слонова коска меѓу студентите и професорите, студентите мора да имаат подобра интеракција со професорите и да бидат вклучени во истражувања. Резултатите од образованието не треба да бидат само добро обучени професионалци, туку и дипломците треба да бидат совесни членови на општеството, додека недостатокот на практично образование треба да се намали преку овозможување на практична обука за студентите според нивниот наставен план. Автономија за универзитетите во дефинирање на нивните улоги - сепак претставниците на студентите и на граѓанското општество мора да бидат вклучени во органите на управување. За да се зајакне автономноста на универзитетите, потребно е да се елиминираат финансиските ограничувања преку диверзификација на финансиските извори без намалување на јавното финансирање. Универзитетите како клучен играч во решавањето на проблемот на глобалните кризи, како 3. Лични способности: хранење на креативноста Имајќи ги предвид зголемените проценти на невработени дипломци и зголемената зачестеност на прометот со работни места кај младите луѓе, денешните дипломци се соочуваат со едни од најлошите перспективи за вработување во историјата. Ситуацијата е влошена од страна на дипломците кои се здобиле со вештини и знаења што се стекнуваат во образовниот процес, но вообичаено им недостасуваат потребните лични вештини и способности. Универзитетите мора да ја негуваат креативноста преку интегрирање на неформалното образование во формално образование. Затоа, универзитетите мора: Да го нагласат образованието за стекнување лични вештини и способности во рамките на наставната програма преку интегрирање на овие два типа вештини во рамките на сите академски полиња преку подобрување на наставните методи кон пристапот насочен на студентите, преку употребата на учење врз основа на даден проблем, пишување на есеј, работа во групи и дискусии, играње улоги, презентации и разноликост и методи на иновативно испитување. Понатаму, мора да се овозможат насоки и околини за флексибилно учење. Оспособување на студентите понатаму да ги развијат своите лични вештини и способности и да ја негуваат креативноста преку неформално образование и преку доделување дипломи, што го вклучуваат редовното барање на кредити, како и признавање на воннаставните активности преку вклучување во активности како на пример: студентски политики, студентски групи на интерес, организирање настани, хоби-групи или доб- 9

10 ротворни цели организирани од страна на универзитетот, што ќе бидат признаени со документ доделен од групата поврзана со универзитетот. Понатаму, непаричните ресурси на универзитетите (објекти, опрема итн.) мора да се проценат и да се употребуваат за активности надвор од наставата, со информација дека ваквите активности се достапни за сите. Да се изложат студентите на ситуации при вработување преку проекти ориентирани кон студентите и преку создавање и одржување на силни врски со јавниот и приватниот сектор, преку соработка со претставници на работодавците и континуирана имплементација на работилници, студии на случај, истражување на податоци и можност за стажирање. Понатамошно негување на креативноста меѓу широката академска заедница, на институционално, национално и меѓународно ниво, преку охрабрување на поголема соработка во рамките на универзитетите и меѓу сите различни актери на различни нивоа во корист на позицијата на студентите во процесот на заедничко донесување на одлуки. Ова треба да се одвива на интердисциплинарно, меѓународно, временски интензивно и нехиерархиски организирано ниво меѓу сите учесници во овие активности. Исто така, универзитетите треба да организираат натпревари и награди меѓу самите себе, на едно поголемо ниво и на секое поле на меѓународно ниво, со цел да се поттикне креативноста и да се родат нови и оригинални идеи. 4. Студентска мобилност: консолидација и проширување на Европската унија Само преку признавање на постојните разлики во земјите-членки ќе може да се реализира процесот на консолидација на ЕУ и да се отвори патот кон проширувањето. Во овој процес ние гледаме дека студентската мобилност има важна улога, веднаш до зајакнувањето на образовниот квалитет и отворањето на предноста од разноликост на системите за високо образование. Со цел да се овозможи мобилноста, неопходно е да се нагласи отворениот пристап и успешното завршување на периодот на размена во странство. Затоа, следниве аспекти треба да се земат предвид: нагласување на финансиските и културните придобивки за земјата-домаќин и матичната земја, прикажувајќи ја додадената вредност за мобилност, не само како индивидуална, туку и како водечка сила за создавање на консолидирано европско општество базирано врз знаење; подобрување на собирањето податоци за студентската мобилност бидејќи постојните податоци се ограничени само на хоризонтална мобилност, што не ги одразува општите трендови и дава лажна слика за протокот на мобилност; обезбедување на признавањето на работните периоди во странство, финансирано како мобилност со цел подобро да се подготват студентите за вработување и испитување на дополнителни финансиски извори преку воспоставување на врски со приватниот сектор; обезбедување на јасни и транспарентни информации за можностите за мобилност и придобив- 10 ките од периодите на студирање, како и поставеноста во странство со цел да се поттикне студентската мотивација; обезбедување на целосно признавање на стекнатите кредити со цел периодот на размена во странство да биде академски значаен. 5. Интернационализација на универзитетите: проблеми и предизвици Интернационализацијата на универзитетите е важен фокус за европското високо образование, бидејќи го збогатува квалитетот на образованието и им овозможува на студентите побогата наставна понуда, јазични, општествени и културолошки вештини. Ние сметаме дека еден меѓународен универзитет мора да ја вреднува културолошката разноликост, вклученоста, транспарентноста и демократското учество. За да биде ефикасен, тој треба да биде дел од универзитетската насоченост на сите нивоа. Стратегиските и акционите планови мора да се свртат кон предизвиците од интернационализацијата на конструктивен и прагматичен начин. Важно е финансиските средства за интернационализација да се наменат за време на буџетскиот процес. Со цел да ја зајакнеме интернационализацијата, предлагаме: подобрување на знаењето на англискиот јазик од страна на студентите и професорите и зголемување на бројот на предмети на англиски јазик (филмови со титл, учење јазик во рамките на кое било ниво); подобрување на обезбедувањето информации (обуки за вработените во одделенијата за меѓународна соработка, создавање на он-лајн европска академска мрежа за промовирање на соработка и размена меѓу студентите, истражувачите и персоналот); зголемување на специјализацијата преку комбинирање на специјализирани програми со помалку студенти на конкретни универзитети; зголемување на учеството на студенти со посебни потреби преку подобрување на потребната инфраструктура; поддржување на интеграцијата на студентите од странство (академска и општествена, со студиска поддршка од страна на ментори и тутори, како и можност за анонимен повратен коментар). 6. Програми за мобилност Зголемувањето на бројот на мобилни студенти е неопходно за развојот на европската младина, бидејќи создава лични и академски придобивки. Одредницата од дваесет проценти до 2020 е визионерска цел кон која треба да се цели. Сепак, квалитетот и стабилноста на програмите за мобилност се повитални во современото општество. Силната соработка меѓу ESN-одделите, студентските унии и канцелариите за меѓународна соработка мора да биде приоритет за универзитетите што учествуваат. Потребна е активна промоција и поттикнување на учеството во европските програми за мобилност преку соработка со националните влади.

11 Студентите мора да бидат охрабрени да учествуваат во програмите за мобилност во земјите каде што не се зборува заеднички јазик. Воспоставувањето системи за фер финансирање на програми за мобилност бара дополнителни финансиски средства, овозможувајќи дополнителна поддршка за студенти од европските земји со помал приход и распределба на средства според академскиот успех и семејниот приход. Владеењето на јазикот на земјата-домаќин од страна на учесниците, како висок квалитет во Еразмус-програмата, започнува со добра подготовка и процес на селекција. Студентите мора да остварат придобивка од јазичната подготовка пред нивното заминување во странство. Понатаму, Еразмус-студентите треба да добијат еднаков третман со локалните студенти во сите академски процеси. Мора да се покаже посветеност кон договорот за учење од страна на професорите кои се обврзани да го потпишат договорот, со цел да се реши проблемот во врска со признавањето на испитите полагани во странство. Договорот за учење мора да претставува обврзувачки договор. 7. Болоњскиот процес Развојот на образовниот квалитет донесен од страна на болоњскиот процес се чини дека престанал по неколку години импресивна иновација во земјитепотписнички. Како резултат на ова, земјите треба понатаму да ја земат предвид проценката на ниво на имплементација на различните аспекти на болоњскиот процес. Многу европски државјани, честопати вклучувајќи студенти на европски универзитети, не се свесни за постоењето на европскиот високообразовен простор. Мора да се споделат повеќе информации со студентите и наставниот кадар околу резултатите на имплементацијата на болоњскиот процес и на самиот систем. Студентското мислење мора да се земе предвид од страна на институциите преку студентските проценки на соодветноста на ЕКТС со обемот на работа и крајните резултати од учењето. Имплементацијата на болоњскиот процес мора да се подобри на државно ниво. На пример, институциите јасно треба да ги дефинираат резултатите од учењето на програмите за студирање, а системот од три циклуси треба да биде поврзан со предметите а не со земјата со еднакви стандарди за секој предмет (на пример: право, медицина), наместо должина која варира од земја до земја. Универзитетите и националните тела мора повеќе да ги вреднуваат инструментите на болоњскиот процес. Додатокот на дипломата треба да е бесплатен и да е стандардизиран за сите земји, а сепак јасен на пазарот на трудот. Понатаму, во однос на образованието во чиј центар се студентите, универзитетите треба да вклучат обуки за стекнување вештини како дел од универзитетските студии, како можното стажирање. Потребна е посилна и појасна обврска од страна на државите. Националните агенции треба да овозможат еднаква финансиска поддршка за сите студенти од Еразмус-програмата за доживотно учење, кои учат на исто место. Институциите треба да го промовираат пристапот на малцинствата до универзитетските нивоа на студирање и да ги вклучат во процесот на донесување одлуки. Потребни се понатамошни подобрувања на полето на општествената димензија: државите мора да овозможат полесен пристап до програмите за мобилност како што е Еразмус-програмата за доживотно учење за студенти од земји кои не се членки на Европската унија, а кои учествуваат во болоњскиот процес; 8. Школарина Школувањето на универзитетите со висок квалитет е возможно со многу мала школарина, дури и без школарина, но само со доволно јавно финансирање и признавање на важноста на универзитетите со висок квалитет во општеството. Соработката, иновацијата, ефикасноста и мотивацијата на академската заедница се клучни карактеристики. Најважните маркери за квалитет во високото образование се: развој, вработување, мобилност, настава врз основа на истражување и придржување до меѓународни стандарди. Моменталните трендови на универзитетските рангирања се штетни, бидејќи се направени да го оценуваат квалитетот на институцијата. Тие не се доволна алатка да им помогнат на студентите да одберат каде ќе студираат. Агенциите за осигурување на квалитет, кои треба да бидат целосно независни и да вклучат претставници од студентите, мора да ги објават извештаите за секој универзитет на јасен и читлив начин. Понатаму, процесите за осигурување на квалитетот треба да бидат целосно транспарентни. Универзитетите треба да ги имплементираат промените според европските и домашните стандарди, како што се препорачува во процесите за осигурување на квалитет. Итно е потребна силна посветеност на јавното финансирање на високото образование, со цел да се поттикнат погоре споменатите маркери за квалитет и што е поважно, да се продолжи со демократската природа на високото образование со еднаков пристап на сите оние што се квалификувани. 9. Самоодржлив универзитетиразвој и подобри Одржливиот развој е централна тема на денешното општество и од големо значење е дека универзитетите се вклучуваат во ваквиот развој, при тоа намалувајќи го своето влијание врз околината. Мора да се спроведе заеднички акционен план за одржлив и зелен развој на секој универзитет во Европа во следните две години. За да се постигне оваа цел, мора да се создадат официјални европски насоки кои ќе го поддржат овој процес. Второто ќе се состои од неколку препораки и 11

12 примери како да се оди во насока на одржливост и подобри универзитети. Мора да се оформат комисии за одржлив развој на сите универзитети со цел да се адаптираат насоките за секое поединечно дејство. Во блиска иднина, овие комисии треба да создадат европска мрежа и да го споделат нивното знаење. Потребно е поголемо инвестирање во истражувања за алтернативни технологии и менаџмент на ресурси од страна на универзитетите и владите. Ваквите краткорочни инвестиции во одржливост, бргу водат до финансиска корист и подобрување на општиот животен квалитет. Понатаму, ваквите инвестиции се од голема важност за одржување на ефикасноста на нашите образовни системи. Универзитетите треба да бидат модел за зголемување на свесноста на студентите и свесноста на популацијата за прашањата поврзани со животната средина. Ние, студентите на институциите кои се членки на UNICA, ги охрабруваме нашите универзитети, влади и Европската унија да ги трансформираат овие идеи во практика што е можно побргу. ДОГОВОР ЗА СОРАБОТКА меѓу УНИВЕРЗИТЕТОТ ЗА СТУДИИ ВО ПАВИЈА и УНИВЕРЗИТЕТОТ СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ ВО СКОПЈЕ Универзитетот за студии во Павија, застапуван од страна на ректорот проф. Анџолино Стела и Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје, Република Македонија, застапуван од страна на ректорот проф. д-р Велимир Стојковски, ПОД УСЛОВ: - да постои заемен интерес во промовирање на културната, научната и истражувачката соработка да постои заемен интерес во меѓународната мобилност на студенти, професори, истражувачи и административен кадар со цел за подобрување на квалитетот за формирање на европскиот образовен простор Нотата од италијанското Министерство бр. 765 со датум Cooperazione Universitaria Internazionale A.F. 2010, ДОГОВОРНИТЕ СТРАНИ СЕ СЛОЖУВААТ И СЕ ОБВРЗУВААТ НА СЛЕДНОВО: Член 1: Договор за соработка Договорните страни имаат намера да започнат со раз мена на професори и докторанди со цел за подобра координација во наставата и размената на искуства. Член 2: Предмет на соработка Соработката ќе се реализира преку следниве форми: 1. мобилност и размена на наставници, истражувачи и студенти во рамките на докторските студии за градежништво и архитектура; размена на научни публикации; заеднички реализации на интегрирани и комплементарни дејства од научен карактер. Член 3: Вклучени области и начин на активирање Соработката ќе ја следи следнава насока: 1. проширување на контактите на професорите и соодветните наставни програми; 2. размена на докторанди за докторски студии и докторска дисертација.

13 Секоја договорна страна ќе се грижи за координа цијата на активностите на годишно ниво, ќе се про верува напредокот од Договорот и ќе се формули раат предлози за подобрување на соработката. зитетскиот систем ќе бидат организирани следејќи ги правилата на програмата. Договорните страни ќе промовираат логистичка поддршка следејќи паритет и критериум за реципроци тет. Член 4: Финансиски и логистички аспекти Член 5: Датум за започнување и валидност Секоја страна е вклучена во обезбедување на потреб ната поддршка на научниот кадар кон исполнување на нивните планирани активности. Секоја страна е вклучена, во рамките на сопствената регулатива, да го избегне наплаќањето школарина од студентите на размена за време на периодот на мобилност, освен за пристапот кон одредени комплементарни дејства. Секоја договорна страна треба да вложи напор, по себно или заеднички, да ги обезбеди потребните средства за активирање и организирање на Догово рот. Добиените средства преку партиципација во про грами посветени на интернационализација на универ У Н И В Е Р З И ТЕ Т ВО Сегашниот Договор, на италијански, англиски и ма кедонски јазик, ќе биде активиран доколку рефе рентниот проект, поднесен во рамките на Coopera zione Universitaria Internazionale A.F. 2010, биде одобрен од страна на италијанското Министерство за наука, а ќе започне со датумот на потпишување, со важност од една година. На крајот од периодот на важноста, договорните страни ќе одлучат дали ќе ја прекинат или ќе ја продолжат соработката. Во случај на прекин пред предвидениот датум, договорните страни треба да го известат партнерскиот универзи тет најмалку шест месеци однапред. П АВ И Ј А У Н И В Е Р З И ТЕ Т С В. К И Р И Л Р е к т о р Проф. д-р Анџолино И М Е ТО Д И Ј ВО С КО П Ј Е Р е к т о р Стела Проф. д-р Велимир Стојковски Септември 2010 ДОГОВОР ЗА СОРАБОТКА меѓу УНИВЕРЗИТЕТОТ СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ ВО СКОПЈЕ, РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА и УНИВЕРЗИТЕТОТ ВО ПРИШТИНА, КОСОВО Универзитетот во Приштина, Република Косово, застапуван од страна на ректорот и Универ зитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје, Република Македонија, застапуван од страна на ректорот, следејќи го развојот на културната и научната соработка од заеднички интерес за два та универзитета, стремејќи се да ја зајакнат ваквата соработка, се сложија за следново: Член 1 a) мобилност; б) учествo во научноистражувачки програ ми; Предвидена е научна и образовна соработка во области од заемен интерес. Соработка ќе се реали в) размена на научни информации, докузира врз основа на еднаква и заедничка придобивка. ментација и научни публикации; г) научни семинари, конференции и курсе ви во рамките на областите од овој До Член 2 говор. Соработката ќе се реализира преку следниве форми: 13

14 зитет, и ќе стане полноважен кога ќе биде потпишан од двата ректора, ректорот на Универзитетот во Имплементацијата на културната и наставната сора - Приштина и ректорот на Универзитетот Св. Кирил и ботка во различни области, како и на последовател - Методиј во Скопје. ните извршни протоколи ќе воспостави можни иници јативи од заеднички интерес, размена на наставници, Член 6 програми за заеднички истражувања и финансиски придонеси. Договорот се склучува за период од 5 години, со можност за продолжување, освен ако не се побара Член 4 раскинување од страна на едниот или другиот уни верзитет во форма на писмено известување 3 месеци Секој универзитет треба да обезбеди научна и тех- пред истекувањето на Договорот. ничка поддршка за наставниците кои престојуваат согласно со одредбите од овој Договор. Овој Договор е потпишан во Приштина, Косово, во два оригинални примерока на англиски јазик. Двата примерока имаат иста правна важност. Член 5 Член 3 Овој Договор е предмет на одобрување од стручните тела, според националните закони на секој универ У Н И В Е Р З И ТЕ Т С В. К И Р И Л И М Е ТО Д И Ј ВО С КО П Ј Е У Н И В Е Р З И ТЕ Т И П Р И Ш ТИ Н А Р е к т о р Р е к т о р Проф. д-р Велимир ВО Стојковски Проф. д-р Мује Ругова Приштина, 26 септември 2010 нститутот за социолошки и политичко-правни истражувања во Скопје, Универзитет Св. Кирил и Методиј во Скопје, во октомври о.г. го одбележа своето 45-годишно постоење и творење. По повод овој јубилеј, Институтот, покрај другите активности, на 28 октомври, во свечената сала во Ректоратот на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје, одржа свечена прослава. На прославата, покрај соработниците, колегите и пријателите на Институтот, присуствуваа и министерот за образование и наука на Република Македонија г. Никола Тодоров, ректорот на Универзитетот проф. д-р Велимир Стојковски, како и проректорите проф. д-р Елена Думова - Јованоска, проф. д-р Коле Василевски, проф. д-р Моме Спасовски и проф. д-р Пеце Недановски. ОДБЕЛЕЖАНА 45-ГОДИШНИНАТА НА ИНСТИТУТОТ ЗА СОЦИОЛОШКИ И ПОЛИТИЧКО-ПРАВНИ ИСТРАЖУВАЊА На почетокот, во својство на домаќин и организатор на прославата, на присутните им се обрати директорот на Институтот за социолошки и политичко-правни истражувања, проф. д-р Јорде Јаќимовски. Тој говореше за развојниот пат, улогата и значењето на Институтот, од неговото основање па сè до денес. На крајот од своето обраќање, директорот Јаќимовски истакна: Инвестирањето во образованието и науката се секо- 14 гаш исплатливи инвестиции и најсилни чинители на националната компетентност и конкурентност, а со тоа и основни фактори на одржливиот развој на земјата. Знаењето на општеството се цени според две излезни решенија: квалитетот на оствареното знаење и нивото на развиеност на носителите на знаењето. продолжение на стр. 1 6

15 15

16 Ректорот на Универзитетот, проф. д-р Велимир Стојковски, честитајќи го овој голем јубилеј, искажа гордост и задоволство што во рамките на интегрираниот универзитет ја има и оваа реномирана институција. Во име на Владата на Република На прославата беа промовирани Македонија, на свеченоста се обра- две изданија јубилејната Моноти и министерот за образование и графија 45 години Институт за наука на Република Македонија, г. социолошки и политичко-правни Никола Тодоров, кој во својот говор, истражувања и Годишникот на покрај улогата и значењето на Институтот. Честа да ја промоинститутот во развојот на македон- вира јубилејната Монографија и ското општество, говореше и за за- припадна на проф. д-р Мирјана Најложбите на Владата за подобрување чевска. Во своето обраќање, промона состојбата на науката во држа- торот Најчевска истакна: Во моновата. графијата се отсликани 45 години работа, творештво и промени кои му обезбедија на Институтот за социолошки и политичко - правни истражувања значајно место во развојот на научната мисла во Македонија и го направија незаобиколив во која било анализа на глобалниот општествен развој на Република Македонија. Промотор на Годишникот на Институтот беше проф. д-р Љубица Чонева, која истакна дека ова списание на Институтот во континуитет излегува веќе 35 години. Зборувајќи за јубилејниот Годишник, промоторот Чонева накратко се осврна на секој текст поединечно, истакнувајќи ја нивната цел и значајност. З Л АТН А Л И Р А ЗА ХОРОТ ДРАГАН ШУПЛЕВСКИ НА 6-ТИОТ МЕЃУНАРОДЕН ХОРСКИ ФЕСТИВАЛ ВАРСОВЈА КАНТАТ Известува: Јана Андреевска Продекан за концертна дејност и меѓународна соработка на ФМУ Хорот Драган Шуплевски при Факултетот за музичка уметност во Скопје, под диригентство на Сашо Татарчевски, е добитник на првата награда Златна лира во категоријата за мешани хорови на 6-тиот меѓународен хорски фестивал Варсовја Кантат. По настапот во натпреварувачкиот дел, на кој беа изведени дела од Прокопиев, Шнитке, Шуплевски и Зографски, хорот одржа концерти во две варшавски цркви, а денешното објавување на победникот во големата сала на Универзитетот за музика Фредерик Шопен во Варшава беше поздравено со овации и општо одобрување од страна на публиката и останатите хорови. Учеството на хорот Драган Шуплевски на овој натпревар беше помогнато од Министерството за култура на Република Македонија, со цел пошироко да се афирмира македонската хорска исполнителска и композиторска традиција. 16 О д н а ста п о т в о го л ем а та са л а н а Ун и в ер з и тето т Фр едер и к Ш о п ен в о В а р ш а в а, 1 3 о кто м в р и Со тр о ф еи те в р а ка! В а р ш а в а, 1 4 о кто м в р и

17 Н а УКИ М ДО Н АЦИ Ј А Н А 3 00 Н АС Л О В И О Д П О Н О В АТА Р УС КА КН И ЖЕ В Н О С Т На 27 октомври о.г., во Ректоратот на УКИМ се одржа пригоден настан на кој на свечен начин, а по иницијатива на Амбасадата на Руската Федерација во Република Македонија, на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје му беа подарени 300 наслови од поновата руска книжевност. Вредноста на донацијата изнесува рубљи, и е всушност подарок од Домот на руските сонародници во странство на Александар Солженицин. Со цел информирање на идните корисници на овие наслови студентите од Катедрата за руски јазик и книжевност при Филолошкиот факултет Блаже Конески, за иницијативата и идентитетот на донаторот, Универзитетот изготви и пригоден печат со овие податоци, кој беше ставен на подарените изданија. На свечениот чин на предавање на оваа многу значајна донација за студентите и наставно-научните кадри на Катедрата за руски јазик и книжевност присуствуваа високи претставници на Руската амбасада, ректорскиот колегиум, деканите на УКИМ, како и студентите и професорите на оваа Катедра. Во согласност со Законот за високото образование и Статутот на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје, обврска на деканите на факултетите е, најмалку еднаш во годината, до наставно-научните совети и до ректорот на Универзитетот да поднесат извештај за својата работа. Во Универзитетски весник објавуваме дел од извештаите за работа на деканите, кои по својата форма и содржина можат да бидат редактирани за оваа намена. Во овој број ги објавуваме извештаите за работата на деканот на П Пр ри ир ро од дн но ом ма ат те ем ма ат ти ич чк ки ио от т ф фа ак ку ул лт те ет, т п пр ро оф ф.. д д-р р Д До он не е Г Ге ер рш ша ан но ов вс ск ки и и деканот на Ф Фа ар рм ма ац це ев вт тс ск ки ио от т ф фа ак ку ул лт те ет, т п пр ро оф ф.. д д-р р А Ал ле ек кс са ан нд да ар р Д Ди им мо ов вс ск ки. и П роф. д- р Дон е Герш ан овски, декан н а П ри родн о- математи ч ки от факул тет ГОДИ Н А И СП ОЛН ЕТА СО ЗН АЧ АЈ Н И АКТИ ВН ОС ТИ ОПШТИСОГЛЕДУВАЊА Извештајов ја прикажува работата на Факултетот (декан, ННС, управа, служби, дел од работата на институтите) за периодот 1 октомври септември 2010 година. Во извештајната година, Факултетот успешно работеше и ги преброди проблемите што ги донесе кризната година што резултираше со смалување на финансиските средства од Министерството за образование 17

18 и други извори. Посебно оптоварување за Факултетот беа организацијата и трошоците за дисперзираните студии по информатика во Крива Паланка, како и проблемите со исплатата на одделни издатоци поради несоодветно одобрени средства од МОН. Постојани проблеми имаше со исплатата на трошоците за греење, струја и вода. Истовремемено, се вложија големи напори за изготвување и акредитирање на дел од студиските програми од прв и втор циклус (комплетно завршено), и од трет циклус кои се во фаза на акредитација при Одборот за акредитација. И покрај наведените проблеми, финансиското и материјалното работење на Факултетот се одвиваше на задоволително ниво, исплатата на платите и придонесите беше редовна, а преземените обврски кон други правни субјекти се сервисирани навреме. Во извештајнава година се одржани 11 редовни и две вонредни седници на Наставно-научниот совет и 15 редовни и две вонредни седници на Деканатската управа, притоа редовно извршувајќи ги своите обврски предвидени со актите на Универзитетот и Факултетот без да има одлагање во одржувањето на седниците и донесувањето на одлуките. Организацијата и реализацијата на наставата од страна на институтите се одвиваше нормално и покрај евидентниот недостаток на помлади соработници што се решаваше со ангажирање на демонстратори кои имаа дефинирани наставни задачи. Раководството на Факултетот се трудеше да ја организира работата на стручните служби и навреме да се одговори на дневните потреби, за што понекогаш беше потребно прекувремено ангажирање, особено кога се случуваа непредвидени настани. Менаџирање на тековните активности и водење на Факултетот ровски ресурси. И покрај вложените напори, како задача останува да се усоврши работата на сметководството и на студентската и техничката служба за да можат да вршат финансиски менаџмент и брза анализа на приходи и трошоци. Јасно беше дека е потребна соодветна софтверска поддршка, но одложувањето настана поради ангажирањето на Ректоратот на УКИМ за набавка и имплементација на заеднички софтвер за сите факултети (интегриран Универзитет) што ќе биде токму за сите служби. Но, иако иницијативата е најавена уште при крајот на 2009 (дури беа ангажирани и експерти од нашиот Факултет) и преземени се соодветни активности, сепак тоа трае долго и во дилема сме како понатаму. Вo изминатата година раководството на Факултетот беше целосно ангажирано во реализација на поставените задачи и тековните потреби, но и вообичаените активности по функција: претставување на Факултетот пред Универзитетот и надлежните министерства, протоколарни и работни средби со деловни партнери и други субјекти кои соработуваат со Факултетот. Водењето на Факултетот подразбираше активности за надминување на просторните, кадровските и материјалните проблеми, планирање на активности во Годишниот план за работа на Факултетот, поддршка на институтите во планирањето и реализацијата на наставата и обезбедување подобри услови за работа (лаборатории, училници, кабинети и др.), соодветна распределба на приходите и наградување на дополнителниот труд на вработените, модернизација на студиските програми итн. НАСТАВНО-ОБРАЗОВНА ДЕЈНОСТ Менаџирањето на Факултетот не може да се сфати Во академската 2009/2010 Факултетот реализикако рутина, туку секојдневно се појавуваат проблеми раше настава на додипломските и постдипломските кои бараат ангажирање на време, материјални и кад- студии на матичниот Факултет, но и на многу други 18

19 факултети. Продолжена е имплементацијата и реализацијата на студиските програми за додипломски студии на ПМФ според ЕКТС. Во наставно-образовниот процес на ПМФ се вклучени 164 наставно-научни работници и соработници (61 редовен професор, 26 вонредни професори, 27 доценти, 28 асистенти, 16 помлади асистенти, 2 виши стручни соработници, 7 стручни соработници). Од наброените, 117 се доктори на науки, а 35 се магистри. На патрониот празник на Факултетот (16 декември) минатата година се доделени дипломи на 462 студента кои ги завршиле своите студии, 43 магистрирале, а 37 специјализирале. Се очекува бројката на дипломирани студенти за оваа година да биде на минатогодишното ниво. Досегашните искуства од студирањето по ЕКТС се искористени за подобрување на студиските програми. Се покажува дека имплементацијата на ЕКТС кога не се исполнети сите услови за негово оптимално имплементирање (просторни, материјални, кадровски и други предуслови) не води нужно кон подобрување на квалитетот на студирање. Се очекува новите законски решенија содржани во измените на Законот за високото образование од јули 2010 да придонесат кон поквалитетно студирање. Во трите уписни рока за упис на студенти во прва година во академската 2010/2011 година, што се реализираа во месеците август и септември 2010 година, на сите студиски програми од прв циклус на Факултетот се запишаа вкупно 606 студенти. За одбележување е големиот интерес на студентите за новата акредитирана студиска програма по туризам при Институтот за географија, каде што се запишаа вкупно 126 студенти. Интересот за студиите по информатика оваа година е нешто намален, но на другите студиски групи бројот на запишани студенти е сличен како и во претходните години. Карактеристика на уписот на студенти оваа учебна година е малиот број запишани студенти на Институтот за математика и на Институтот за физика, но оваа година мал е бројот на запишани студенти и на двопредметните студии. За надминување на овој проблем со малиот број студенти на овие студии и минатата година имавме согледувања што треба да се преземе, и тоа му беше предочено на ресорниот министер и беше предложено да се доделат барем 20 стипендии за студиите по математика и по физика, но работите не отидоа понатаму. Оваа година мораме понастојчиво да го истакнеме ова прашање и пред Универзитетот и пред МОН. итн.). Од Министерството за образование не се добиени средства за покривање на овие трошоци, туку Факултетот беше принуден тоа да го направи од сопствени извори, што беше навистина големо оптоварување (околу евра). Резултатите што ги постигнаа студентите на преминот од прва во втора година на овие студии не се охрабрувачки: според последниот извештај, помалку од пет студенти ги исполниле предвидените обврски. Проектот45 на Владата на Република Македонија За првпат оваа учебна година на Факултетот се запишаа 62 студента според Проектот 45 на Владата на Р. Македонија (на возраст над 45 години за мажи и над 35 години за жени). Нивното студирање е под условите како за вонредни студенти. Министерството за образование и наука, како промотор на овој проект, е заинтересирано што поголем број кандидати да се запишат на овие студии. Министерот за образование и наука ја прифати нашата покана да присуствува на доделувањето на индексите на овие студенти ( ) и во разговорот со членовите на Деканатската управа вети конкретна поддршка за поуспешна реализација на целокупната наставна дејност на ПМФ. Други прашања поврзани со наставната дејност Оваа година претстојат активности и подготовки за реализација на законските обврски за клиничката настава, при што се предвидува 10% од наставата да биде реализирана од страна на врвни стручњаци од стопанството и другите дејности, и реализацијата на обврската за практична настава којашто обврзува нашите студенти почнувајќи од прва година да имаат еден месец во годината практична настава надвор од Факултетот. Студиските програми од вториот циклус се акредитирани. Во тек е реализацијата на конкурсот за упис на овие студии. За промоција на студиите на ПМФ и запознавање со условите за студирање на Факултетот, Деканатската управа донесе одлука да ги исплати трошоците за промоција на Факултетот и посета на средните училишта во земјата. Институтите изготвија промотивен материјал кој беше дистрибуиран во некои средни училишта, но и на саемската манифестација Денови на образованието, организирана во април 2010 година. Оваа година, како и претходната, за време на пријавувањето и уписите од 17 август до 16 септември, во Дисперзираните студии по информатика во Крива Паланка Овие студии што ги организира ПМФ започнаа во почетокот на октомври 2009 година. На свеченото отворање присуствуваше премиерот на Владата на Р. Македонија, м-р Никола Груевски, министерот за образование г. Никола Тодоров, ректорот на УКИМ, проф. д-р Велимир Стојковски и други официјални лица. На овие студии минатата година се запишаа 44 кандидати, а оваа година само 2 студента. Проблемите со реализација на наставата на дисперзираните студии во извештајната година беа навистина големи: првин требаше да се создадат услови за студирање во К. Паланка (просторни и материјални, да се разрешат проблемите со греењето, интернет-конекција, одржување на просториите што ни се доделени, патувањето на наставниците и соработниците во К. Паланка, исплатата 19

20 просториите на ПМФ беше отворен шалтер на Комерцијална банка АД - Скопје што беше од голема корист за студентите. Во периодот од декември 2009 до септември 2010 година, на Факултетот дипломирале околу 300 студенти. Бројката се менува секојдневно. Во рамките на теренската настава којашто е предвидена со наставниот план на институтите за географија, биологија и етнологија со антропологија се реализирани предвидените теренски истражувања и посети-екскурзии во земјата и во странство. Така, на Институтот за географија е изведена факултативна теренска настава во Чешка, посета на Департманот за хумана географија во Стокхолм, а на Институтот за етнологија и антропологија, во рамките на наставата по предметите теренска етнологија (во сите четири години од студиите), реализирана е теренска настава во соодветните етнографски области. Предвидените теренски истражувања на Институтот за биологија се изведени според планот. Согласно со барањата за перманентно спроведување на интерна и екстерна евалуација на факултетите, студиските програми и наставниот кадар, спроведена е анонимна анкета со студентите при нивната заверка на семестарот. Поради недоволен број стручни соработници, за непречена реализација на вежбите и практичната настава, на сите институти на Факултетот беа ангажирани демонстратори, во зимскиот (41) и во летниот семестар (28). И покрај определбата колку што е можно реализацијата на наставата да биде од страна на наставничкиот и соработничкиот кадар на ПМФ, сепак мораше да се вклучат и наставници од други факултети од УКИМ. Се разбира, бројот на ангажирани наставници од ПМФ што одржуваат настава на другите факултети и универзитети е многу поголем. Ангажирањето на наставен кадар од нашиот Факултет на другите државни универзитети е со дозвола од Ректорската управа на УКИМ, по предлог на ННС на ПМФ. Во последно време се крена голема прашина во државата околу (не)квалитетот на учебниците. Некои институти на ПМФ и порано укажуваа на појавата да се одобруваат и печатат учебници коишто не се на потребното наставно-педагошко ниво. Така, уште во ноември 2009 година, Стручниот совет на Институтот за хемија го извести ННС дека побарал повлекување од употреба на учебникот по хемија за седмо одделение. Слични прашања разгледуваше и Стручниот совет на Институтот за физика во почетокот на оваа учебна година. Вакви проблеми изгледа дека ќе има и во иднина. Библиотеки на ПМФ Изминатава година прашањето со работата на библиотеките не се актуализира како што заслужува. Иако ПМФ беше меѓу првите факултети кои пред 15-тина години започнаа со имплементација на системот COBISS, потоа настана застој предизвикан од финансирањето од страна на МОН ( ) на проектот за библиотечно работење (систем BIS) чиј раководител беше проф. д-р В. Чабуковски. Веројатно идејата беше овој проект да го замени COBISS-от. Некои активности од овој проект беа започнати на ПМФ, а потоа се прекинаа затоа што имплементацијата на овој проект не беше реализирана во Универзитетската и национална библиотека Св. Климент Охридски (матица за дру- 20 гите библиотеки во јавните научни и наставни установи), која дефинитивно се определи за системот COBISS.MK. Очигледно, ние не можеме да применуваме систем на библиотечно работење што не е компатибилен со системот со кој работат најголемиот број библиотеки во државата (па и на УКИМ). Во иднина повторно треба да се приклучиме на системот COBISS.MK, кој обезбедува соработка и размена на библиотечни информации од целиот свет. НАУЧНОИСТРАЖУВАЧКА ДЕЈНОСТ Да потсетиме: Наградата Гоце Делчев за 2009 година ја доби д-р Златко Левков, доцент на Институтот за биологија при Факултетот, за монографијата под наслов: APHORA SENSU LATO, издадена од Guntner Verlag од Р. Германија. Природно-математичкиот факултет има изградена традиција во научноистражувачката работа којашто главно се потпирала на финансиската поддршка од Министерството за образование и наука преку националните и билатералните проекти. За жал, ехото од повлечените средства од сметката на ПМФ во септември 2009 година во висина од три милиони денари остана целата оваа учебна година, така што наставнонаучните работници од ПМФ тешко се справија со оваа мерка која ги затече и не беа во можност да ги реализираат предвидените активности до крајот на 2009 година. Во 2010 година од МОН се одобрени само 6 нови национални проекти од поднесените 39 апликации од ПМФ. Ова драстично ги смали можностите за учество на научни конференции, симпозиуми и конгреси во земјата и во странство, а со тоа и можностите за објавување на поголем број научни трудови во домашни и

21 странски списанија. Во оваа ситуација, Деканатската управа одлучи максимално да ги поддржи активностите на институтите при одржувањето на научни конференции во земјата, подготовката и печатењето на списанијата и зборниците. Веќе се одржани конференциите на математичарите и информатичарите, а во тек се и конференциите на Друштвото на физичарите и Конгресот на хемичарите и технолозите на Македонија. Во 2009/10 година се одобрени нови билатерални проекти (Хрватска, Австрија, Словенија), но средствата за 2009/10 сè уште не се добиени, така што повторно има тешкотии во реализацијата на предвидените активности. Факултетот одлучи да им позајми средства на раководителите на проектите за оние активности кои се врзани со временски рок (летни и есенски активности). Пријавувањето и одобрувањето на новите меѓународни научноистражувачки проекти почнувајќи од систем во наставата, што се реализира во текот на пролетта и летото Средствата за реализација на проектот доцнеа, но Факултетот помогна да нема застој во активностите. Во рамките на проектот BASILEUS за мобилност на наставници и студенти на ПМФ се реализирани неколку студиски престои. Во рамките на оваа програма, студенти од ПМФ ги продолжија студиите на други универзитети во странство. Потпишувањето на Договорот за соработка на Владата на Р. Македонија со CERN - Европскиот центар за истражувања на полето на нуклеарната физика и физиката на елементарни честици беше проследено со активности од страна на ПМФ и како признание на нашите активности, тројца млади соработници од ПМФ (од институтите за физика и информатика) имаа престој во CERN (од 2 до 6 месеци). Оваа соработка ќе продолжи и понатаму. Договори за соработка, проекти и студиски престои Во извештајниов период се потпишани повеќе договори за соработка, а наставно-научните кадри од ПМФ учествуваа во реализацијата на голем број проекти. По конкурсот на МОН за распределба на средства за финансирање на научноистражувачки проекти во 2010 година, од ПМФ се прифатени за финансирање 6 научноистражувачки проекти. Во рамките на тековните меѓународни проекти реализирани се голем број студиски престои на наставници од ПМФ на универзитети во Европа (Бугарија, Романија, Холандија, Германија Англија, Словачка, Србија, Полска, Шпанија, Грција), во САД, Кина, Јапонија и други земји. Бројот на кадрите од ПМФ кои учествувале на меѓународни и домашни конференции е голем и затоа нема потреба да влезе во Извештајот (податоци можат да се најдат во записниците од седниците на ННС). Исто така, на Природно-математичкиот факултет се остварени студиски престои на професори и научни работници од странство, и тоа од: Хрватска, Словенија, Србија, Турција, Полска, Бугарија, Италија, Романија, Франција, Англија и др. Докторски дисeртации и магистерски работи јануари 2009 година е на Факултетот, а со нивното прифаќање и започнување на активностите, администрирањето е во надлежност на Ректоратот на УКИМ. Факултетот нема увид во активностите во рамките на овие проекти, а нема ни финансиски ефекти на Факултетот и институтите, иако нивната целосна реализација е на Факултетот. Во 2009/2010 година во фаза на реализација се неколку меѓународни проекти во рамките на TEMPUSпрограмата, FP7-програмите, DAAD и др., а за некои од нив оваа година е завршна. Овде ќе набележиме некои од проектите кои се работеа оваа година, нови проекти и проекти каде што учествуваат научни работници од ПМФ: Оваа година се реализирани активностите според проектот на МОН, ЕДУБУНТУ (раководител: проф. д-р Б. Вељаноски), за обука на наставниците во државните средни училишта за примена на оперативниот Во периодот од до година, со научен степен доктор на науки се стекнале 17 кандидати. Пријавувањето на докторски дисертации беше до 14 септ. 2009, а потоа Универзитетот со Правилник се обврза да реализира докторски студии. Студиските програми предложени од ПМФ се во фаза на акредитација пред Одборот за акредитација. Во истиот период, со титулата магистер на науки се стекнале 43 кандидати, а специјализирале 37. Студиските програми за вториот циклус се успешно акредитирани и Универзитетот објави Конкурс за магистерски студии. На ПМФ, според Конкурсот, предвидено е да се запишат 340 студенти. АПЛИКАТИВНА ДЕЈНОСТ Факултетот во рамките на своите можности ја развива апликативната дејност затоа што таа не само што претставува извор на дополнителни приходи за Факултетот и учесниците, туку придонесува за поврзување на науката и стопанството што е во обoстрана корист. 21

22 Во изминатата година се реализирани неколку апликативни проекти каде што раководители или учесници биле вработени на Факултетот. Еден од најважните е апликативниот проект на Царинската лабораторија на Институтот за хемија која беше опремена во септември 2008 година. Со отворањето на Царинската лабораторија и склучувањето договор за деловно-техничка соработка меѓу ПМФИнститут за хемија и Царинската управа на Република Македонија се отворија можности за континуирана апликативна дејност. КАДРОВСКИПРАШАЊА Ветувањата на Владата дека за секое испразнето место (по основа на пензионирање или по друга основа) ќе биде одобрено ново вработување не се исполнуваат. При крајот на 2009 година одобрени се само три нови вработувања за помлaди асистенти, а во пензија заминале четворица професори и тројца од административно-помошниот персонал. Оваа година (на ), во пензија заминаа шест професори и се надеваме дека нашето барање до МОН за нови шест вработувања ќе биде прифатено. Ангажирањето на голем број лица со договор за дело за извршување на работи не само во наставниот процес туку и за извршување на работни задачи пошироко, резултира со одлевање на сопствени средства. Така, принудени сме да ангажираме 21 лице за лаборантски, чуварски и хигиеничарски задачи, а и одреден број демонстратори кој во зимскиот семестар достигнува и до 40 лица. ФИНАНСИСКО РАБОТЕЊЕ ИМАТЕРИЈАЛНО ломските студии, хонорари по договори за дело за извршени работи по различни основи, материјалните трошоци за тековните потреби на наставниот процес, одржување на просторот на Факултетот и други ставки регулирани со актите на Факултетот. Како што е познато, според Статутот на УКИМ, почнувајќи од година, обврска на Факултетот е од сопствените приходи, по која било основа, да издвојува 5% за интегративните активности на УКИМ. Ова не се мали средства и достигнуваат до ¼ од вкупните средства што се издвојуваат од сопствените приходи на Факултетот за плата на вработените. Во текот на извештајната година, дел од средствата од сопствената сметка на Факултетот и институтите беа насочени кон реализација на планот за купување на информатичка и друга техничка опрема. Раздолжувањето меѓу факултетите за наставните услуги во рамките на УКИМ е според одлука на Ректорската управа, со која е утврдена формула за пресметување на износот за одржан час. Овој начин на наплата на наставните услуги е неповолен за ПМФ, а што е уште поважно, дел од наставниците што се ангажирани не сакаат раздолжувањето да биде според прифатената формула, туку со посебни договори на ПМФ со ангажираните наставници (се разбира, сумата е повисока). Сметаме дека ова прашање треба да се разгледа на Ректорската управа и да се расчистат создадените дубиози. Финансиското работење на Факултетот е отежнато со фактот што не само буџетските, туку и сопствените средства што ги остварува ПМФ од разни извори се под трезорски систем на трошење. ИЗДАВАЧКА ДЕЈНОСТ Комисијата за издавачка дејност во почетокот на секоја учебна година предлага план за издавање што го усвојува ННС на Факултетот. Во извештајниот период се препечатени 3 книги. Во план е да се издадат уште две книги. Цената на книгите е формирана според Правилникот за издавачка дејност и е потврдена од страна на Деканатската управа. Предност имаат книгите што се преиздаваат и учебните помагала кои се веќе распродадени. Од сопствени средства се издадени научни списанија. Во рамките на Проектот за преведување на универзитетски учебници, финансиран од Владата на Република Македонија, ПМФ се вклучи со превод на поголем број наслови од различни области и оваа дејност ја продолжи и во учебната 2009/10 година. Институтот за хемија се чини најдобро се организира за да ја изврши оваа задача. Во преведувањето на книгите учествуваа и членови на институтите за етнологија и антропологија, географија и физика. Институтот за хемија, Факултетот и УKИМ го помогнаа издавањето на АТЛАС на метални минерали, под редакција на акад. проф. д-р Г. Јовановски. Факултетот има позитивен биланс во материјалнофинансиското работење во извештајната година. Но, постои очигледен дисбаланс во распределбата Факултет-институти, при што поради зголемените расходи на ниво на Факултет и намалените суми од МОН некои обврски се сервисираат одложено. Овие проблеми секако дека ќе се испеглаат. Финансиите на Факултетот се остваруваат по две основи, од буџетот на Република Македонија и од сопствени приходи кои се остваруваат од уплати на студенти и од апликативна дејност. Од буџетската сметка се покрива основната плата на вработените, како и мал дел од материјалните трошоци (МОН само симболично учествува во тие трошоци). Средствата од уплати на студенти, според установената практика, се распоредуваат во сооднос 40% за институтите и 60% за Факултетот од партиципацијата на редовните студенти. Од уплатите од вонредните студенти и средствата од кофинансирање на редовните студенти соодносот е 70% за институтите и 30% за Факултетот. Средствата од сопствената сметка се користени според одлуки на органите на управување на Факултетот, а во согласност со актите на ПМФ. Од средствата од сопствените приходи на ФакулСТУДЕНТСКИАКТИВНОСТИ тетот се покрива дел од платата на вработените, авторските хонорари за зголемен обем на работа во На почетокот на мандатот моја замисла беше раконаставната дејност, авторските хонорари на надвореш- водството на Факултетот да има редовни месечни средните соработници, хонорари за наставата на постдип- би со раководството на Студентскиот парламент на 22

23 ПМФ. Но, во реалноста не беше така, туку информациите за активностите во рамките на Сојузот на студенти и проблемите со кои се соочуваат студентите ги добивавме главно преку нивните претставници во органите на Факултетот, но и во одделни неформални средби со студентите. Во иднина, овие средби треба да се официјализираат и да бидат редовни. Членот на Деканатската управа, претставник на Студентската организација, уредно ги вршеше своите обврски. Членовите на ННС од редот на студентите најчесто присуствуваа на седниците, но понекогаш во мал број. Ова е разбирливо затоа што повеќето прашања што ги разгледуваше ННС не беа приоритетни за студентите. Во рамките на студентските активности забележително е нивното учество на Приматијадата 2010 што се одржа во Охрид, каде што во ракомет го освоија второто, а во шах третото место. На студентските спортски игри на УКИМ беа најдобри во ракомет. Посебен успех нашите студенти постигнаа на 37. Приматијада во Будва каде што се прогласени за победници во генерален пласман. Покрај победници и добри пласмани во спортските натпревари, тие освоија награди и во натпреварите по математика, физика, информатика, географија, биологија и хемија. Поддржани од Факултетот, студентите од ПМФ зедоа учество и на меѓународни натпревари во разни научни области. Истражувачкото друштво на студенти - биолози и оваа година реализира истражувачка акција. Ова Друштво издава свое списание коешто е на високо ниво. Факултетот и Институтот за биологија финансиски го помогнаа печатењето на списанието. ССПМФ зеде активно учество во организацијата на саемската манифестација Отворени денови на образованието што се одржа на Скопскиот саем во април 2009 година, како и на манифестацијата Наука за сите. На 28 мај 2010 година на Факултетот беше прогласен Отворен ден за сите заинтересирани идни студенти на ПМФ. Интересот не беше голем, дојдоа само триесетина кандидати. Прашање е дали терминот не беше погоден или, пак, кандидатите добиваат информации од други извори. Беа организирани и традиционални забави како составен дел од забавниот живот на студентите. Така, најмасовна беше апсолвентската вечер на која присуствуваа студентите од сите студиски групи на Факултетот. Беше организирана и студентска забава по повод успехот на ПРИМАТИЈАДА КОНФЕРЕНЦИИ, АКТИВНОСТИ ПРАЗНИЦИИДРУГИ На 16 декември 2009, патрониот празник на ПМФ, се одржа свечена промоција на дипломираните студенти на додипломските и постдипломските студиски групи на Факултетот. Беа доделени пригодни награди на пензионираните работници на Факултетот во претходната година и на вработените кои имаат непрекинат 20-годишен стаж на Факултетот. На најдобро дипломираните студенти на различните студиски групи, Факултетот им додели парични награди: на најдобро дипломираниот студент на ПМФ ден, а на најдобро дипломираните студенти по институти - по ден. За најдобро дипломиран сту дент на Факултетот беше прогласен Јане Јовановски, студент на Институтот за физика, кој студиите ги завршил со просечна оценка 10,00 и период на студирање 4 години. Студентскиот парламент при ПМФ исто така им додели скромни подароци на најдобро дипломираните студенти. Вработените на ПМФ активно учествуваа во манифестациите по повод одбележувањето на патрониот празник на Универзитетот Св. Кирил и Методиј - 24 Мај. По повод патрониот празник на Факултетот и Новата 2010 година, за сите вработени на Факултетот е организирана заедничка прослава на којашто присуствуваа голем број вработени. Институтот за информатика беше коорганизатор и спонзор на Првата меѓународна научна конференција ICT Innovations 2009, во Охрид, септември 2009, организатор на годишната конференција ЦИИТ 2010, во Битола, февруари 2010, коорганизатор и спонзор на Втората меѓународна научна конференција ICT Innovations 2010, во Охрид, септември Во чест на починатиот академик проф. д-р Ѓорѓи Чупона, на 9 септември 2010 година се одржа научна конференција, под наслов: 80 години од раѓањето на академик Ѓорѓи Чупона. Во рамките на одбележувањето на патрониот празник на Универзитетот, на 24 Мај, на плоштадот Македонија во Скопје беше организирана манифестацијата Наука за сите, на која зеде учество и ПМФ. РАБОТА НА СЛУЖБИТЕ НА ПМФ Вработените на ПМФ можат да забележат дека барањата, поднесоците, документите, барањата на студентите за издавање документи и други барања се процесуираат најчесто истиот ден кога се поднесени, или во сосема краток рок. За да се подобри ефикасноста на службите потребно е соодветно екипирање и осовременување на опремата и софтверот. Иако раководството се трудеше навреме да го утврди Годишниот план за јавни набавки, тоа не беше исполнето, така што се доцнеше со објавувањето на тендери, а понекогаш во последен момент институтите бараа да се вклучат ставки кои Деканатската управа ги одобруваше по итна постапка. Пријавувањето на тендерите за јавни набавки до Бирото за јавни набавки во иднина се планира да се прави со наддавање по електронски пат. Несоодветните просторни услови на службите на Факултетот претставуваат проблем кој тешко се надминува. 23

24 П роф. д- р Ал ексан дар Ди мовски, декан н а Фармацевтски от факул тет Т УР Н УС И ТЕ - Н О В Н АЧ И Н Н А И З В Е ДУВ А Њ Е Н АС ТА В А Во извештајниот период од октомври 2009 до септември 2010 година, на Фармацевтскиот факултет се остварени следниве активности во областа на наставната дејност: Студии од прв циклуси прв и втор интегриран циклус: - Изведување на сите наставни активности според ЕКТС-програмата за магистри по фармација, вклучително и одбрана на дипломски работи и комплетирање на студиите на 119 студенти кои се стекнаа со звањето магистер по фармација. - Имплементација на нова студиска програма за интегрирани студии за магистри по фармација во учебната 2009/10 година, за студентите од прва година. - Воведување на нова тригодишна студиска програма за дипломиран лабораториски биоинженер, вклучително и: усвојување на програмата од страна на Наставно-научниот совет на Фармацевтскиот факултет, Ректорската управа и Сенатот на УКИМ; добивање согласност од Одборот за акредитација на високото образование при Министерството за образование и наука; распишување на конкурс и прием на 30 кандидати во учебната 2010/11 година и започнување со настава. - Воведување на нов начин на изведување на наставата во форма на турнуси од учебната 2010/2011 година, за студентите од студиската програма магистер по фармација. - Формирање на Комисија од страна на Наставнонаучниот совет и започнување на процедура за избор на истакнати стручњаци од практиката кои ќе учествуваат во изведувањето на наставата на Фармацевтскиот факулет, согласно со Законот за високото образование. - Рецензирани се и објавени на веб-страницата на Факултетот 9 практикуми за изведување на практична настава за предмети од студиската програма магистер по фармација. Во постапка на рецензирање се 9 и во фаза на подготовка се 9 практикуми. 24 По комплетирањето на оваа активност, студентите на Фармацевтскиот факултет ќе добијат бесплатни авторизирани учебни помагала кои ќе ги користат за изведување на практична настава по сите предмети од студиската програма магистер по фармација. - Рецензиран и објавен е учебникот Евалуација на хемиски супстанции за фармацевтска употреба според Европска фармакопеја од Анета Димитровска, Сузана Трајковиќ Јолевска, Катерина Брезовска и Јелена Ацевска. Постдипломски студии: - одбранети се 3 магистерски труда; - продолжување на наставата и изработка на 8 магистерски труда на студентите кои се запишани во претходниот период. Согласно со одлуката на Управата и политиката за поддршка на развојот на младиот наставно-научен кадар, покривање на трошоците за изработка на магистерските тези на постдипломците кои се вработени на Факултетот; - распишување на конкурс и прием на 10 нови студенти на постдипломските студии за магистри по фармакоекономија и здравствен менаџмент; - подготовка на нова студиска програма за втор циклус специјалистички студии за фармацевтска регулатива, дизајнирана според актуелните потреби на домашната фармацевтска индустрија, претставништвата на фармацевтските компании во земјата, вработените во државната администрација кои имаат ингеренции за процесот за регистрација на лекови и слично. Програмата е усвоена од Наставно-научниот совет на Фармацевтскиот факултет, Ректорската управа и Сенатот на УКИМ и е поднесена до Одборот за акредитација на високото образование при Министерството за образование и наука. Распишувањето на конкурс и почеток на наставата по оваа програма се планира за учебната 2011/12 година. Изработка на докторски теми: - одбранета е 1 докторска дисертација; прифатени се за изработка 2 докторски дисертации; продолжување на изработката на 10 докторски трудови пријавени во претходниот период со комплетна финансиска поддршка за трошоците поврзани со изработката на докторските трудови за кандидатите кои се вработени на Фармацевтскиот факултет во вкупен износ од ,00 денари. Докторски студии: Во текот на извештајниот период, подготвена е нова студиска програма за трет циклус - докторски студии од областа на фармацијата која е усвоена од

25 страна на Наставно-научниот совет на Фармацевтскиот факултет, Ректорската управа и Сенатот на УКИМ, и е во фаза на поднесување до Одборот за акредитација на високото образование при Министерството за образование и наука. Специјалистички студии: - одбранети се 7 специјалистички труда; распишан е конкурс и примени се 10 нови кандидати за здравствени специјализации; донесена е Одлука за начин на распределба на средствата од здравствените специјализации согласно со измените и дополнувањата на Законот за здравствена заштита. Континуирана доедукација на дипломирани фармацевти: - одржана е 1. Конференција за природни производи, организирана од Центарот за континуирана едукација при Фармацевтскиот факултет, со повеќе од 100 учесници од целата држава; - одржана е 2. Конференција за ИППИ - интелектуална сопственост во фармацевтската индустрија, организирана од Националниот фармакоинформативен центар, со активно учество на 250 учесници; - воведен е модел на веб-базирано самонасочено учење како вид континуирана едукација за фармацевтите од страна на Националниот фармакоинформативен центар. Досега оваа форма на континуирана едукација е реализирана со повеќе од 200 фармацевти од државата, со што тие се стекнаа со одреден број поени неопходни за процесот на нивно релиценцирање од Фармацевтската комора на Македонија. Овој пристап ќе послужи како модел за подготовка на други веб-базирани курсеви за континуирана едукација на здравствените работници од Македонија; - одржан е веб-базиран курс Рационална употреба на лекови, кој е акредитиран од Фармацевтската комора и досега е реализиран од 97 фармацевти од Македонија; - реализирана е обука за заштита при работа и систематски преглед за сите вработени; - одржана е работилница со наслов Иднината на Фармацевтскиот факултет, SWOT анализа на крајот од 2009 година, на која учествуваа сите вработени на Фармацевтскиот факулет. На оваа работилница се идентификувани специфични таргети за интервенција со цел за подобрување на наставната, научната и апликативната дејност на Факултетот. Овие сугестии беа дел од програмата за работата во 2010 година и најголем дел од нив се веќе реализирани. НАУЧНА ДЕЈНОСТ Нови научноистражувачки проекти финансирани од МОН Во текот на извештајниот период, подготвени се и поднесени за финансирање 6 предлог-проекти до Министерствово за образование и наука, од кои за финансирање во наредниот 2-годишен период се одобрени следниве проекти: - Карактеризација на хемискиот состав и биолошката активност на видовите бор и смрека (Pinus spp., Pinaceae, Juniperus spp., Cupresaceae) од македонската флора и проценка на можностите за нивна употреба во медицински и/или во други комерцијални цели - национален проект, раководител на проектот: проф. д-р Светлана Кулеванова; - Структурни и функционални промени на Ѕхромозомот кај малигни болести - национален проект, раководител на проектот: проф. д-р Дијана Плашеска Каранфилска; - Улогата на молекуларната мимикрија на бактериски и хумани невронски гликоконјугати во имунопосредувани невропатии и создавање на антигликоконјугатни антитела - национален проект, 25

26 раководител на проектот: проф. д-р Љубица Шутуркова; - Микроинкапсулирани синбиотици - од оптимална формулација до терапевтска примена - национален проект, раководител на проектот: доц. д-р Кристина Младеновска; - Молекуларни прогностички и предиктивни маркери за ефикасност/токсичност на терапија со капецитабин кај пациенти со колоректален карцином - национален проект, раководител на проектот: проф. д-р Александар Димовски. Продолжување со реализација и работа на научноистражувачки проекти: - Прогностички и предиктивни молекуларни маркери во терапијата на колорективниот карцином, финансиран од МОН во рамките на билатералната соработка со Р. Словенија, главен истражувач: проф. д-р Александар Димовски; - Амфифилни наносистеми како носачи на антиканцерогени лековити супстанции и комбинирани системи за насочување на гени и хемотерапевтици, финансиран од МОН и ТУБИТАК во рамките на билатералната соработка со Р. Турција, главен истражувач: проф. д-р Катерина Горачинова; - SEEDNet Project: Genetic Structure of Dalmatian Sage (Salvia officinalis L.) Populations: A Model for a Collaborative Research on MAP Genetic Resources. Финансиран од: SIDA (Swedish International Development Agency), главен истражувач: Златко Шатовиќ, Хрватска; - "Conservation and Characterization of Oregano (Origanum vulgare L.) wild population in Europe" финансиран од ECPGR (European Cooperative Program for Plant Genetic Resources Conservation) Medicinal and Aromatic Plants working group (MAPs working group), главен истражувач: Јоханес Новак, Австрија; - SEE-ERA.NET.PLUS 135: Conservation and Sustainable Exploitation of indigenous Medicinal and Aromatic plants traditionally used in the SEE, WB countries. А model approach for Sideritis spp. (Mountain tea) MOUNTEA-CONSE. Финансиран од: Европска комисија, главен истражувач: проф. д-р Светлана Кулеванова; - SEE-ERA.NET Plus Joint Call ConSage; Conservation and utilization of the diversity of sage species (Salvia spp.) traditional food preservatives and spices, Финансиран од: Европска комисија, главен истражувач: проф. д-р Светлана Кулеванова. билност на студенти и наставно-научен кадар со Врије Универзитетот од Брисел, Белгија. - Објавени се 22 научни труда во домашни и меѓународни научни списанија и презентирани се 58 соопштенија на меѓународни научни совети. Во текот на извештајниот период, од страна на наставниот кадар на Фармацевтскиот факултет се објавени 22 труда во меѓународни и домашни научни списанија и се презентирани 58 соопштенија на меѓународни и домашни научни собири. АПЛИКАТИВНА ДЕЈНОСТ Во рамките на својот делокруг на работа, апликативните центри продолжуваат и ја интензивираат својата дејност со зголемен обем на активности кој може да се види преку следново: Центар за испитување и контрола на лекови: - 64 извршени анализи во постапка на прва серија на лек; проценка во постапка за обнова на регистрација. Фармакоинформативен центар: - издаден е фармацевтски информатор ИНФОФАРМ во електронска верзија; континуирано објавување на стручни информации на веб-страницата; Е-курс за рационална употреба на лекови; континуирана едукација како самонасочено учење; 2. Конференција ИППИ - интелектуална сопственост во фармацевтската индустрија, со активно учество на 250 учесници; - изработка на повеќе фармакоекономски анализи, по барање на претставништвата на повеќе фармацевтски компании. Центар за континуирана едукација: - 1. Конференција за природни производи; - подготвен план и програма за изведување на 8 нови облици на континуирана едукација во наредната година. Подготовка на предлогпроекти за финансирање од ТЕМПУС-програмата: - Pharmacy education and training in Eastern Europe; - Developing and Establishing of University PhD Curriculum an Nanoscience, Nanotechnology and Nanomedicine. - Потпишан е билатерален договор за реализација на ЕРАЗМУС-програмата за мо- 26

27 Центар за биомолекуларни фармацевтски анализи: - извршени се повеќе од 50 молекуларни анализи на барање на здравствени установи од Македонија и од странство за уточнување на дијагноза и аплицирање на адекватна персонализирана терапија; - започната е иницијатива за формирање на Лабораторија за молекуларна дијагностика во рамките на Центарот за биомолекуларни фармацевтски анализи. - Центар за контрола на труења: - - континуирани активности за подготовка и издавање на експертско-токсиколошки мислења и извештаи за хемикалии. - Центар за природни производи: - континуирани активности за подготовка и издавање на експертски извештаи и анализи. Центар за фармацевтска нанотехнологија: - континуирани активности за подготовка и издавање на експертски извештаи и анализи за фармацевтската индустрија во Македонија; - континуирани активности во реализација на проектот ин-виво студија ЛНГ РИА, финансиран од фармацевтска компанија од Израел. ДООПРЕМУВАЊЕ ИОСОВРЕМЕ НУВАЊЕ НА ПОСТОЈНАТА ОПРЕМА ВО ЛАБОРАТОРИИТЕ ИДРУГИ ПРОСТОРИИ - Подготовка на документацијата за 3 лаборатории (Лабораторија за контрола на квалитет, Лабораторија за молекуларни фармацевтски анализи и Лабораторија за микро/нано технологија) во рамките на акцијата на Владата за набавка на опрема во вкупна вредност од евра. Проектите се одобрени и се на листата на лаборатории за кои е распишан тендер за набавка на бараната опрема. - Изработка на проектна програма за ентериерна реконструкција на Фармацевтскиот факултет за 1 училница, 1 наставна лабораторија и 150 м2 лабораториски простории за научна и апликативна дејност (вкупна изведбена вредност на проектот: евра). - Извршени се јавни набавки за инфраструктурни инвестиции во износ од денари, вклучително и комплетно обновување на компјутерските системи на наставно-научниот кадар на Фармацевтскиот факултет. - Извршени се јавни набавки за набавка и одржување на опрема во износ од денари фармација како меѓународна размена, во рамките на DAAD-програмата, за студентите од Фармацевтскиот факултет на универзитетските клинички центри и фармацевтските факултети при Универзитетот во Хамбург и Универзитетот во Лајпциг, Германија; прием на 6 странски студенти во рамките на меѓународната размена на студентите кои престојуваа на Факултетот во временски период од 1 до 3 месеци и учествуваа во изведувањето на тековните научноистражувачки проекти; реализирана е студиска посета на група студенти на Фармацевтскиот факултет при Универзитетот во Љубљана; во фаза на реализација е студиски престој на еден студент на Фармацевтскиот факултет при Универзитетот во Љубљана, во времетраење од еден семестар преку програмата ЦЕЕПУС; реализирана е посета на 1 студент во Јапонија, во времетраење од 3 месеци, во рамките на меѓународната размена на студенти; реализирана е работилница Храната од земјата на сонцето (јуни 2010), под покровителство на Фармацевтскиот факултети и Бордот на европски студент за технологија со меѓународно учество. УПРАВУВАЊЕ ИАДМИНИСТРА ТИВНО-ТЕХНИЧКА ДЕЈНОСТ - одржани се 4 седници на Деканатската управа; одржани се 6 седници на Наставно-научниот совет; активно учество на седниците на Ректорската управа на УКИМ; учество во работата на годишниот состанок на Европската асоцијација на фармацевтските факултети во Катанија, Италија; - учество во работата на Управниот одбор на Меѓународниот центар за генетско инженерство и биотехнологија во Трст, Италија; - учество во работата на Domain Committee за биомедицина и биомолекуларни науки на COST. ГРИЖА ЗА СТУДЕНТИТЕ ИНИВНАТА ВКЛУЧЕНОСТВО НАСТАВНИОТИ НАУЧНОИСТРАЖУВАЧКИОТПРОЦЕС континуирано активно учество на студените во сите тела на управување на Факултетот; активности за доработка на софтвер за електронски индекс; воведување на турнусна настава; реализирана е практична настава по болничка 27

КОНКУРС. За запишување студенти на факултетите на Универзитетот на Југоисточна Европа во академската 2012/2013 година

КОНКУРС. За запишување студенти на факултетите на Универзитетот на Југоисточна Европа во академската 2012/2013 година КОНКУРС За запишување студенти на факултетите на Универзитетот на Југоисточна Европа во академската 2012/2013 година Врз основа на член 108 од Законот за високото образование (Службен весник на Р. М бр.

More information

Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Факултет за туризам и угостителство Охрид. Дипломиран организатор по туризам и угостителство

Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Факултет за туризам и угостителство Охрид. Дипломиран организатор по туризам и угостителство Кратка биографија ЛИЧНИ ИНФОРМАЦИИ Презиме и име: Контакт адреса: Татјана Димоска Телефон: +389 46 262 147/ 123 (работа) Факс: +389 46 264 215 E-mail: Националност: Македонка Дата на раѓање: 16.10.1974

More information

С О Д Р Ж И Н А. Број 10 Год. LXV Петок, 23 јануари 2009 Цена на овој број е 270 денари. Стр.

С О Д Р Ж И Н А. Број 10 Год. LXV Петок, 23 јануари 2009 Цена на овој број е 270 денари.  Стр. Број 10 Год. LXV Петок, 23 јануари 2009 Цена на овој број е 270 денари www.slvesnik.com.mk contact@slvesnik.com.mk С О Д Р Ж И Н А Стр. 225. Одлука за давање согласност на Одлуката за припојување на Јавната

More information

КОНКУРС ЗА ИЗБОР НА НАСТАВНИЦИ ВО СИТЕ НАСТАВНО НАУЧНИ ЗВАЊА И АСИСТЕНТИ - ДОКТОРАНТИ (АСИСТЕНТИ ДОКТОРАНДИ) НА УНИВЕРЗИТЕТОТ МАЈКА ТЕРЕЗА ВО СКОПЈЕ

КОНКУРС ЗА ИЗБОР НА НАСТАВНИЦИ ВО СИТЕ НАСТАВНО НАУЧНИ ЗВАЊА И АСИСТЕНТИ - ДОКТОРАНТИ (АСИСТЕНТИ ДОКТОРАНДИ) НА УНИВЕРЗИТЕТОТ МАЈКА ТЕРЕЗА ВО СКОПЈЕ КОНКУРС ЗА ИЗБОР НА НАСТАВНИЦИ ВО СИТЕ НАСТАВНО НАУЧНИ ЗВАЊА И АСИСТЕНТИ - ДОКТОРАНТИ (АСИСТЕНТИ ДОКТОРАНДИ) НА УНИВЕРЗИТЕТОТ МАЈКА ТЕРЕЗА ВО СКОПЈЕ Врз основа на член 131 од Законот за високото образование

More information

ЕНаука.мк 1 милион Сајт на годината ( Образование, Наука и Култура )

ЕНаука.мк 1 милион Сајт на годината ( Образование, Наука и Култура ) Инфо ЕНаука.мк е единствениoт интернет пoртал вo Р.Македoнија кoј ги следи и пренесува најактуелните нoвoсти, истражувања и достигнувања во повеќе научни области. Главни цели на порталот се враќање на

More information

ПРАВИЛНИК ЗА СОДРЖИНАТА И ФОРМАТА НА ДИПЛОМАТА И ДОДАТОКОТ НА ДИПЛОМАТА И ДРУГИ ИСПРАВИ ИЗДАДЕНИ ОД УНИВЕРЗИТЕТОТ

ПРАВИЛНИК ЗА СОДРЖИНАТА И ФОРМАТА НА ДИПЛОМАТА И ДОДАТОКОТ НА ДИПЛОМАТА И ДРУГИ ИСПРАВИ ИЗДАДЕНИ ОД УНИВЕРЗИТЕТОТ Врз основа на член 116 од Законот за високото образование (Службен весник на Р. Македонија бр. 35/08, 103/08, 26/09, 83/09, 99/09, 115/10 и 17/11) и Правилникот за содржината и формата, упатството за подготовка

More information

Март Opinion research & Communications

Март Opinion research & Communications Март 2014 Opinion research & Communications Метод: Телефонска анкета Примерок: 800 испитаници кои следат македонски спорт стратификуван со репрезентативен опфат на сите етнички заедници, урбани и рурални

More information

Г О Д И Ш Е Н И З В Е Ш Т А Ј за работата на универзитетот гоце делчев - Штип

Г О Д И Ш Е Н И З В Е Ш Т А Ј за работата на универзитетот гоце делчев - Штип УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Г О Д И Ш Е Н И З В Е Ш Т А Ј за работата на универзитетот гоце делчев - Штип (2007/2008 г.) Штип, 2008 година Универзитет Гоце Делчев Штип 1. 2. 3. 4.

More information

Заштита на личните податоци во Република Македонија. Охрид, 27 мај 2014 година

Заштита на личните податоци во Република Македонија. Охрид, 27 мај 2014 година Заштита на личните податоци во Република Македонија Охрид, 27 мај 2014 година 1 1 Правна рамка за заштита на личните податоци 2 Закон за заштита на личните податоци ( Службен весник на Република Македонија

More information

Univerzitetski vesnik

Univerzitetski vesnik Univerzitetski vesnik Издание на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје Број 194, септември 2017 G E N E R A C IJ A T A S T U D E N T I 2017/2018 GODINA PRISTAPI V O A K A D E M S K A T A Z A E D

More information

ЛИСТА НА ЛЕКОВИ КОИ ПАЃААТ НА ТОВАР НА ФОНДОТ ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА

ЛИСТА НА ЛЕКОВИ КОИ ПАЃААТ НА ТОВАР НА ФОНДОТ ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА Врз основа на член 9 став 1а точка 8 и став 1в точка 2 и член 56 став 1 точка 3 од Законот за здравственото осигурување ( Службен весник на РМ бр. 25/2000, 34/2000, 96/2000, 50/2001, 11/2002, 31/2003,

More information

УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ ВО СКОПЈЕ

УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ ВО СКОПЈЕ УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ ВО СКОПЈЕ ИЗВЕШТАЈ ЗА САМОЕВАЛУАЦИЈАТА НА УНИВЕРЗИТЕТОТ СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ ВО СКОПЈЕ (за периодот 2010/2011-2012/2013) Прв дел: Главен дел на Извештајот за самоевалуација

More information

За обуката ВОВЕД ВО НОВИОТ ПРЕДМЕТ

За обуката ВОВЕД ВО НОВИОТ ПРЕДМЕТ За обуката ВОВЕД ВО НОВИОТ ПРЕДМЕТ Распоред на активности 10.00-11.30 прв блок часови 11.30-11.40 пауза 11.40 13.10 втор блок часови 13.10 13.50 пауза за ручек 13.50 15.20 трет блок часови 15.20 15.30

More information

Структурно програмирање

Структурно програмирање Аудиториски вежби 1 Верзија 1.0, 20 Септември, 2016 Содржина 1. Околини за развој.......................................................... 1 1.1. Околини за развој (Integrated Development Environment

More information

И З В Е Ш Т А Ј. 1. Образовен развој. Највисок успех, Култура и јазици, Оцена А, Скопје, Гимназиско образование за култура и јазици, 1989

И З В Е Ш Т А Ј. 1. Образовен развој. Највисок успех, Култура и јазици, Оцена А, Скопје, Гимназиско образование за култура и јазици, 1989 РЕФЕРАТ ЗА ИЗБОР НА НАСТАВНИЦИ НА УНИВЕРЗИТЕТОТ ЗА АУДИОВИЗУЕЛНИ УМЕТНОСТИ, ЕВРОПСКА ФИЛМСКА ТЕАТАРСКА И ТАНЦОВА АКАДЕМИЈА СКОПЈЕ, ЗА ПРЕДМЕТИТЕ ЕСТЕТИКА Наставно-научниот уметнички совет на Универзитетот

More information

University St.Kliment Ohridski - Bitola Scientific Tobacco Institute- Priep ABSTRACT

University St.Kliment Ohridski - Bitola Scientific Tobacco Institute- Priep   ABSTRACT Тутун / Tobacco, Vol.64, N⁰ 1-6, 46-55, 2014 ISSN 0494-3244 Тутун/Tobacco,Vol.64, N⁰1-6, 62-69, 2014 UDC: 633.71-152.61(497) 2008/2012 633.71-152.61(497.7) 2008/2012 Original Scientific paper DYNAMIC PRESENTATION

More information

БАРAЊE ЗА ИЗДАВАЊЕ/ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ДОЗВОЛА ЗА ПРИВРЕМЕН ПРЕСТОЈ APPLICATION FOR ISSUE/EXTENSION OF TEMPORARY RESIDENCE PERMIT

БАРAЊE ЗА ИЗДАВАЊЕ/ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ДОЗВОЛА ЗА ПРИВРЕМЕН ПРЕСТОЈ APPLICATION FOR ISSUE/EXTENSION OF TEMPORARY RESIDENCE PERMIT Образец бр.2 Назив на органот до кој барањето се поднесува Name of the receiving authority Priemen штембил Stamp of receipt БАРAЊE ЗА ИЗДАВАЊЕ/ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ДОЗВОЛА ЗА ПРИВРЕМЕН ПРЕСТОЈ APPLICATION FOR

More information

Значајни подрачја за раститенија, птици и пеперутки во Македонија. Славчо Христовски

Значајни подрачја за раститенија, птици и пеперутки во Македонија. Славчо Христовски Значајни подрачја за раститенија, птици и пеперутки во Македонија Славчо Христовски Иницијативи за заштита Птици Растенија Пеперутки Лилјаци Заштитата на сите загрозени видови поединечно е практично невозможна.

More information

КОСМО ИНОВАТИВЕН ЦЕНТАР

КОСМО ИНОВАТИВЕН ЦЕНТАР КОСМО ИНОВАТИВЕН ЦЕНТАР бул. Јане Сандански бр.113, 1000 Скопје фах.+389 2 244 8240 тел.+389 2 244 8077 contact@cosmoinnovate.com.mk ЦЕНОВНИК НА ОБУКИ ЗА 2011/2012 ГОДИНА Со овие обуки кандидатите ги надополнуваат

More information

Република Македонија. Универзитет Св. Кирил и Методиј Скопје. Архитектонски факултет ИЗВЕШТАЈ ЗА САМОЕВАЛУАЦИЈА НА АРХИТЕКТОНСКИОТ

Република Македонија. Универзитет Св. Кирил и Методиј Скопје. Архитектонски факултет ИЗВЕШТАЈ ЗА САМОЕВАЛУАЦИЈА НА АРХИТЕКТОНСКИОТ Република Македонија Универзитет Св. Кирил и Методиј Скопје Архитектонски факултет ИЗВЕШТАЈ ЗА САМОЕВАЛУАЦИЈА НА АРХИТЕКТОНСКИОТ ФАКУЛТЕТ ВО СКОПЈЕ ЗА УЧЕБНАТА 2012/2013 ГОДИНА Скопје Декември, 2013 година

More information

Биланс на приходи и расходи

Биланс на приходи и расходи 1 of 5 06.03.2016 12:00 ЕМБС: 05196248 Целосно име: Здружение за советување,лекување,реинтеграција и ресоцијализација на лица зависни од психоактивни супстанции ИЗБОР-Струмица Вид на работа: 540 Тип на

More information

univerzitetski vesnik

univerzitetski vesnik univerzitetski vesnik И зда н и е н а Ун и вер зи тето т С в. Ки р и л и М ето ди ј во С ко п ј е Б р о ј 1 3 9, ф евр уа р и 20 1 3 К КО ОН Н З ЗБ БО ОГ ГА АТ ТУ УВ ВА АЊ ЊЕ Е Н НА АВ ВИ ИС СО ОК КО ОО

More information

Коисмение.Штозначиме.

Коисмение.Штозначиме. Коисмение.Штозначиме. Исто како стоките и податоците, така GW ги движи и луѓето кои доаѓаат во контакт со портокаловата мрежа, внатрешно или надворешно. Ние се движиме напред со нашите клиенти, со напреден

More information

univerzitetski vesnik Издание на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје

univerzitetski vesnik Издание на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје univerzitetski vesnik Издание на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје Број 187, февруари 2017 ДОДЕЛУВАЊЕ СЕРТИФИКАТИ ПО РУСКИ ЈАЗИК ЗА КУРСИСТИТЕ ОД РУСКИОТ ЦЕНТАР ПРИ УКИМ В о просториите на Ректоратот

More information

Биланс на приходи и расходи

Биланс на приходи и расходи 1 of 5 28.02.2015 23:20 ЕМБС: 05196248 Целосно име: Здружение за советување,лекување,реинтеграција и ресоцијализација на лица зависни од психоактивни супстанции ИЗБОР-Струмица Вид на работа: 540 Тип на

More information

ПЕТТИ СОСТАНОК НА ЕКСПЕРТСКАТА ГРУПА НА ENTERPRISE EUROPE NETWORK ЗА СЕДМАТА РАМКОВНА ПРОГРАМА

ПЕТТИ СОСТАНОК НА ЕКСПЕРТСКАТА ГРУПА НА ENTERPRISE EUROPE NETWORK ЗА СЕДМАТА РАМКОВНА ПРОГРАМА ПЕТТИ СОСТАНОК НА ЕКСПЕРТСКАТА ГРУПА НА ENTERPRISE EUROPE NETWORK ЗА СЕДМАТА РАМКОВНА ПРОГРАМА Во организација на Европскиот информативен и иновативен центар во Македонија, дел од Enterprise Europe Network,

More information

Univerzitetski vesnik. Издание на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје

Univerzitetski vesnik. Издание на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје Univerzitetski vesnik Издание на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје - T I B R O J NA UNIVERZITETSKI VESNIK Број 200, март 2018 UNIVERZITETSKI VESNIK, broj 200, mart 2018 Почитувани, Пред вас се

More information

РЕФЕРАТ ЗА ИЗБОР НА НАСТАВНИЦИ ВО НАСЛОВНО ЗВАЊЕ ЗА НАСТАВНИОТ ПРЕДМЕТ ВОВЕД ВО ФИЛОЗОФИЈА НА БИЗНИС АКАДЕМИЈА СМИЛЕВСКИ БАС, СКОПЈЕ

РЕФЕРАТ ЗА ИЗБОР НА НАСТАВНИЦИ ВО НАСЛОВНО ЗВАЊЕ ЗА НАСТАВНИОТ ПРЕДМЕТ ВОВЕД ВО ФИЛОЗОФИЈА НА БИЗНИС АКАДЕМИЈА СМИЛЕВСКИ БАС, СКОПЈЕ РЕФЕРАТ ЗА ИЗБОР НА НАСТАВНИЦИ ВО НАСЛОВНО ЗВАЊЕ ЗА НАСТАВНИОТ ПРЕДМЕТ ВОВЕД ВО ФИЛОЗОФИЈА НА БИЗНИС АКАДЕМИЈА СМИЛЕВСКИ БАС, СКОПЈЕ Врз основа на конкурсот за избор и ре-избор на наставници во наставно

More information

Мобилност МК Mobility MK

Мобилност МК Mobility MK Мобилност МК Mobility MK Г О Д И Н А 1, И З Д А Н И Е 1 М А Р Т 2 0 1 3 V O L U M E 1, I S S U E 1 M A R C H 2 0 1 3 В О Ф О К У С О Т : Вовед Наципнални ппвици за прпграмите Дпживптнп учеое и Млади вп

More information

Обука за електронски систем на учење МИКРОУЧЕЊЕ. Материјал за учесници

Обука за електронски систем на учење МИКРОУЧЕЊЕ. Материјал за учесници MIOA301-P5-Z2 Министерство за информатичко општество и администрација Обука за електронски систем на учење МИКРОУЧЕЊЕ Овој материјал е изработен од страна на Министерството за информатичко општество и

More information

К О Н К У Р С. за запишување студенти на додипломски студии на студиските програми на Државниот Универзитет во Тетово во учебната 2011/2012 година

К О Н К У Р С. за запишување студенти на додипломски студии на студиските програми на Државниот Универзитет во Тетово во учебната 2011/2012 година Врз основа на член 108, 109 и 110 од Законот за високото образование (Службен весник на Р.М бр. 35/2008), Ректорската управа на Државниот Универзитет во Тетово на седницата одржана на 24.02.2011, Правилникот

More information

Односот помеѓу интерната и екстерната ревизија. Презентира: Верица Костова

Односот помеѓу интерната и екстерната ревизија. Презентира: Верица Костова Односот помеѓу интерната и екстерната ревизија Презентира: Верица Костова Што е ревизија http://www.youtube.com/watch?v=rjmgrdjhufs&sns=em Регулирање на внатрешната ревизија Закон за банки Закон за супервизија

More information

АНЕКС Б И Л Т Е Н. Бр. 427

АНЕКС Б И Л Т Е Н. Бр. 427 УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ - БИТОЛА АНЕКС НА Б И Л Т Е Н Бр. 427 ГОДИНА XXXVIII, Битола, 15.05.2017 година Издание на Универзитетот Св. Климент Охридски - Битола Одговорен уредник М-р Офелија Христовска

More information

Advanced databases. Факултет за информатички науки и компјутерско инженерство ФИНКИ. 7. Број на ЕКТС кредити. Бази на податоци

Advanced databases. Факултет за информатички науки и компјутерско инженерство ФИНКИ. 7. Број на ЕКТС кредити. Бази на податоци 1. Наслов на наставниот предмет Напредни бази на податоци Advanced databases 2. Код CSES619 3 Студиска прогама КНИ, ЕТ,АСИ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел)

More information

Средно образование природно математичка гимназија Никола Карев Скопје, Р.Македонија

Средно образование природно математичка гимназија Никола Карев Скопје, Р.Македонија Лични податоци Борче Христов Дата на раѓање: 18.12.1978 Место на раѓање: Скопје, Република Македонија Брачна состојба: женет Образование Универзитетско образование дипломиран економист - 2003 година на

More information

м-р Марјан Пејовски Сектор за регулатива

м-р Марјан Пејовски Сектор за регулатива Трета анализа на пазар за Физички пристап до мрежна инфраструктура (целосен и поделен разврзан пристап) на фиксна локација и четврта анализа на пазар за услуги со широк опсег м-р Марјан Пејовски Сектор

More information

МЕНАЏМЕНТ НА ЖИВОТЕН ЦИКЛУС НА ПРОИЗВОД (PLM)

МЕНАЏМЕНТ НА ЖИВОТЕН ЦИКЛУС НА ПРОИЗВОД (PLM) НОВИ МАГИСТЕРСКИ АКАДЕМСКИ СТУДИИ МЕНАЏМЕНТ НА ЖИВОТЕН ЦИКЛУС НА ПРОИЗВОД (PLM) Универзитет Св. Кирил и Методиј во Скопје Машински факултет - Скопје Институт за производно инженерство и менаџмент Што е

More information

univerzitetski vesnik

univerzitetski vesnik univerzitetski vesnik Издание на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје Одржана промоција на монографијата 1949-2009 Број 91, јануари 2009 реч на проф. д-р Тодор Џунов за промоција на публикацијата

More information

C U R R I C U L U M V I T A E

C U R R I C U L U M V I T A E C U R R I C U L U M V I T A E Лични податици Име Далиборка Блажеска Телефон +38978428969 E-маил Националност d.blazeska@utms.edu.mk Македонка Датум на раѓање 08.04.1974 Пол Академска титула Женски доктор

More information

univerzitetski vesnik

univerzitetski vesnik univerzitetski vesnik Издание на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје Број 186, јануари 2017 KONCEPTITE ZA U^ESTVOTO NA STUDENTITE VO UPRAVUVAWETO NA JAVNA RASPRAVA 2 21 14 4.. с се ед дн ни иц

More information

1. ВОВЕД 2. ОРГАНИЗАЦИСКИ МЕНАЏМЕНТ И ИЗВЕДУВАЊЕ

1. ВОВЕД 2. ОРГАНИЗАЦИСКИ МЕНАЏМЕНТ И ИЗВЕДУВАЊЕ СОДРЖИНА 1. ВОВЕД... 4 2. ОРГАНИЗАЦИСКИ МЕНАЏМЕНТ И ИЗВЕДУВАЊЕ... 5 2.1. Развој и стратегија на единицата... 5 2.2. Управување, внатрешно обезбедување на квалитетот и култура на квалитетот... 6 2.3. Човечки

More information

ПРАВИЛНИК ЗА УСЛОВИТЕ, КРИТЕРИУМИТЕ И ПРАВИЛАТА ЗА ЗАПИШУВАЊЕ И СТУДИРАЊЕ НА ТРЕТ ЦИКЛУС СТУДИИ НА УНИВЕРЗИТЕТОТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ - БИТОЛА

ПРАВИЛНИК ЗА УСЛОВИТЕ, КРИТЕРИУМИТЕ И ПРАВИЛАТА ЗА ЗАПИШУВАЊЕ И СТУДИРАЊЕ НА ТРЕТ ЦИКЛУС СТУДИИ НА УНИВЕРЗИТЕТОТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ - БИТОЛА УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ БИТОЛА ПРАВИЛНИК ЗА УСЛОВИТЕ, КРИТЕРИУМИТЕ И ПРАВИЛАТА ЗА ЗАПИШУВАЊЕ И СТУДИРАЊЕ НА ТРЕТ ЦИКЛУС СТУДИИ НА УНИВЕРЗИТЕТОТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ - БИТОЛА (ПРЕЧИСТЕН ТЕКСТ)

More information

СЛУЖБЕН ГЛАСНИК НА ОПШТИНА КРИВОГАШТАНИ

СЛУЖБЕН ГЛАСНИК НА ОПШТИНА КРИВОГАШТАНИ СЛУЖБЕН ГЛАСНИК НА ОПШТИНА КРИВОГАШТАНИ СЛУЖБЕН ГЛАСНИК НА ОПШТИНА КРИВОГАШТАНИ ИЗЛЕГУВА ПО ПОТРЕБА 26.10.2016 ГОДИНА БРОЈ 12 ГОДИНА XX КРИВОГАШТАНИ Трезорска сметка на Буџет на општина 739014068163019

More information

Економски факултет. Втор циклус студии ЕКОНОМСКИ РАЗВОЈ И МЕЃУНАРОДНИ ФИНАНСИИ ПРОЕКТ ЕКОНОМСКИ ФАКУЛTЕТ - СКОПЈЕ. Предлог

Економски факултет. Втор циклус студии ЕКОНОМСКИ РАЗВОЈ И МЕЃУНАРОДНИ ФИНАНСИИ ПРОЕКТ ЕКОНОМСКИ ФАКУЛTЕТ - СКОПЈЕ. Предлог РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА УНИВЕРЗИТЕТ Св. КИРИЛ и МЕТОДИЈ во СКОПЈЕ ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ - СКОПЈЕ Економски факултет Втор циклус студии Предлог ПРОЕКТ ЗА ИЗМЕНИ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА СТУДИСКАТА ПРОГРАМА НА ВТОР ЦИКЛУС

More information

2.3 ЗАКОН ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА. Службен весник на Република Македонија бр. 53 од 11 април 2013 година

2.3 ЗАКОН ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА. Службен весник на Република Македонија бр. 53 од 11 април 2013 година 2.3 ЗАКОН ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА Службен весник на Република Македонија бр. 53 од 11 април 2013 година ОСНОВНИ БАРАЊА ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА Со Законот за безбедност и здравје при

More information

C U R R I C U L U M V I T A E. Лични податoци Сашко Граматниковски Телефон

C U R R I C U L U M V I T A E. Лични податoци Сашко Граматниковски Телефон C U R R I C U L U M V I T A E Лични податoци Име Сашко Граматниковски Телефон +38972254199 E-маил Националност s.gramatnikovski@utms.edu.mk Македонец Датум на раѓање 14.01.1975 Пол Академска титула Машки

More information

UNIVERZITETSKI BILTEN

UNIVERZITETSKI BILTEN Univerzitet " Goce Del~ev" - [tip UNIVERZITETSKI BILTEN Áðîj 40, 17 maj 2010 godina maj 2010 godina [tip УНИВЕРЗИТЕТСКИ БИЛТЕН С О Д Р Ж И Н А РЕФЕРАТ за избор асистент за научната област математика на

More information

Зошто ни е потребен слободниот пристап до информации од јавен карактер и што претставува овој концепт?

Зошто ни е потребен слободниот пристап до информации од јавен карактер и што претставува овој концепт? ,,Secrecy, being an instrument of conspiracy, ought never to be the system of a regular government. Зошто ни е потребен слободниот пристап до информации од јавен карактер и што претставува овој концепт?

More information

Д Е К Л А Р А Ц И Ј А за Вклученост на Заедницата

Д Е К Л А Р А Ц И Ј А за Вклученост на Заедницата Д Е К Л А Р А Ц И Ј А за Вклученост на Заедницата British Embassy Skopje Проектот е финансиран од Британска Амбасада - Скопје, а спроведен од Здружението за одржлив развој и соработка АЛКА од Скопје. The

More information

ТОЛКОВНИК НА ПОИМИ, ТЕРМИНИ И ИМИЊА ОД ОБЛАСТА НА ТУРИЗМОТ (АНГЛИСКО-РУСКО-МАКЕДОНСКИ)

ТОЛКОВНИК НА ПОИМИ, ТЕРМИНИ И ИМИЊА ОД ОБЛАСТА НА ТУРИЗМОТ (АНГЛИСКО-РУСКО-МАКЕДОНСКИ) ТОЛКОВНИК НА ПОИМИ, ТЕРМИНИ И ИМИЊА ОД ОБЛАСТА НА ТУРИЗМОТ (АНГЛИСКО-РУСКО-МАКЕДОНСКИ) Современост, Скопје, 2013 За издавачот: м-р Славчо Ковилоски Рецензенти: проф. д-р Марија Ацковска проф. д-р Толе

More information

Доживотно учење во областа на одржливите технологии

Доживотно учење во областа на одржливите технологии PROJECT 158989 - TEMPUS-1-2009 2009-1-BE -TEMPUS-JPHES CREATION OF UNIVERSITY-ENTERPRISE ENTERPRISE COOPERATION NETWORKS FOR EDUCATION ON SUSTAINABLE TECHNOLOGIES Доживотно учење во областа на одржливите

More information

КАРАКТЕРИСТИКИ НА НАСТАВНИТЕ ПРОГРАМИ ПО МАТЕМАТИКА ЗА ОСНОВНО ОБРАЗОВАНИЕ ( , , )

КАРАКТЕРИСТИКИ НА НАСТАВНИТЕ ПРОГРАМИ ПО МАТЕМАТИКА ЗА ОСНОВНО ОБРАЗОВАНИЕ ( , , ) МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС, 2 (2017), 107 121 КАРАКТЕРИСТИКИ НА НАСТАВНИТЕ ПРОГРАМИ ПО МАТЕМАТИКА ЗА ОСНОВНО ОБРАЗОВАНИЕ (1996 1998, 2007 2009, 2013 2015) Лидија Кондинска 1 Снежана Ристовска 2 Промените во наставата

More information

ЈОВЕ КЕКЕНОВСКИ - биографија

ЈОВЕ КЕКЕНОВСКИ - биографија ЈОВЕ КЕКЕНОВСКИ - биографија Роден е на 06.09.1962 година во с. Љубанци, Скопско. Оженет е, и е татко на три деца. Основно и средно образование (гимназија) завршува во Скопје. Дипломира на Правниот Факултет

More information

Универзитет Св. Климент Охридски- Битола. Факултет за информатички и. комуникациски технологии - Битола. Студиска програма:

Универзитет Св. Климент Охридски- Битола. Факултет за информатички и. комуникациски технологии - Битола. Студиска програма: Универзитет Св. Климент Охридски- Битола Факултет за информатички и комуникациски технологии - Битола Студиска програма: Администрирање со јавни политики Влатко Степаноски ВЛИЈАНИЕТО НА ПРЕТПРИСТАПНИТЕ

More information

Петти состанок на Локалната советодавна група Записник од состанокот

Петти состанок на Локалната советодавна група Записник од состанокот Technical Assistance for Civil Society Organisations Macedonian Office This project is funded by the European Union. Петти состанок на Локалната советодавна група Записник од состанокот Датум: 26ти Октомври

More information

Мобилност МК Mobility MK

Мобилност МК Mobility MK I S S N 1 8 5 7-8 7 3 X 2 Мобилност МК Mobility MK Г О Д И Н А 43, ЈД У Е Н К И Е М2 В0 Р1 И 6 И З Д А Н И Е 4 2 V O L U M E 2 0 1 5 3, 4 I S S U E D E C E M J U B E N R E 4 2 2 0 1 6 5 Еразмус+ обука

More information

UNIVERZITETSKI BILTEN

UNIVERZITETSKI BILTEN Univerzitet " Goce Del~ev" - [tip UNIVERZITETSKI BILTEN Áðîj 40, 17 maj 2010 godina maj 2010 godina [tip УНИВЕРЗИТЕТСКИ БИЛТЕН С О Д Р Ж И Н А РЕФЕРАТ за избор асистент за научната област математика на

More information

UNIVERZITETSKI BILTEN

UNIVERZITETSKI BILTEN Univerzitet " Goce Del~ev" - [tip UNIVERZITETSKI BILTEN Áðîj 40, 17 maj 2010 godina maj 2010 godina [tip УНИВЕРЗИТЕТСКИ БИЛТЕН С О Д Р Ж И Н А РЕФЕРАТ за избор асистент за научната област математика на

More information

eтвининг Заедница на училишта во ЕВРОПА

eтвининг Заедница на училишта во ЕВРОПА etwinning n ng eтвининг CREATIVITYCONFIDENCEPRACTICE TRAVELINGFRIENDSHIPACTIVITY MOBILITYSKILLSCULTRE QUALITYEXPERIENCEEXCHANGE PERSPECTIVEINNOVATION Заедница на училишта во ЕВРОПА Е-ТВИНИНГ Содржина Што

More information

Пол Машки Датум на раѓање 13/10/1986г Националност Македонец. Асистент / Помошник предавач. Систем администратор и помошник сметководител

Пол Машки Датум на раѓање 13/10/1986г Националност Македонец. Асистент / Помошник предавач. Систем администратор и помошник сметководител Кратка биографија ЛИЧНИ ИНФОРМАЦИИ Виктор Денковски Доне Божинов бб, 1300 Куманово, Р. +389 2 3240 700 Viktor.denkovski@gmail.com; viktor@fvm.ukim.edu.mk Linkedin Profile http://www.linkedin.com/pub/viktordenkovski/18/b9/762

More information

Чекорите до Национален младински совет MЛАДИНСКО ОРГАНИЗИРАЊЕ ВО МАКЕДОНИЈА

Чекорите до Национален младински совет MЛАДИНСКО ОРГАНИЗИРАЊЕ ВО МАКЕДОНИЈА Чекорите до Национален младински совет MЛАДИНСКО ОРГАНИЗИРАЊЕ ВО МАКЕДОНИЈА Издавач: Национален младински совет на Македонија www.nms.org.mk info@nms.org.mk За издавачот: Ивана Давидовска, претседател

More information

ЗАКОН ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ВИСОКОТО ОБРАЗОВАНИЕ

ЗАКОН ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ВИСОКОТО ОБРАЗОВАНИЕ ЗАКОН ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ВИСОКОТО ОБРАЗОВАНИЕ Службен весник на Република Македонија бр. 10/2015 (22.1.2015) Член 1 Во Законот за високото образование ( Службен весник на Република

More information

И З В Е Ш Т А Ј 1. БИОГРАФСКИ ПОДАТОЦИ

И З В Е Ш Т А Ј 1. БИОГРАФСКИ ПОДАТОЦИ Р Е Ф Е Р А Т ЗА ИЗБОР НА НАСТАВНИК ВО СИТЕ НАСТАВНО-НАУЧНИ ЗВАЊА ОД НАУЧНИТЕ ОБЛАСТИ: 50302 - ПРИМЕНЕТА ЕКОНОМИЈА И 50329 - ДРУГО (ПРЕТПРИЕМНИЧКА ЕКОНОМИЈА; БИЗНИС) НА ФАКУЛТЕТОТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ И КОМУНИКАЦИСКИ

More information

РЕФЕРАТ ЗА ИЗБОР НА НАСТАВНИЦИ ВО ЛЕКТОРСКО ЗВАЊЕ ЗА НАСТАВНАТА ОБЛАСТ АНГЛИСКИ ЈАЗИК НА БИЗНИС АКАДЕМИЈА СМИЛЕВСКИ БАС, СКОПЈЕ

РЕФЕРАТ ЗА ИЗБОР НА НАСТАВНИЦИ ВО ЛЕКТОРСКО ЗВАЊЕ ЗА НАСТАВНАТА ОБЛАСТ АНГЛИСКИ ЈАЗИК НА БИЗНИС АКАДЕМИЈА СМИЛЕВСКИ БАС, СКОПЈЕ РЕФЕРАТ ЗА ИЗБОР НА НАСТАВНИЦИ ВО ЛЕКТОРСКО ЗВАЊЕ ЗА НАСТАВНАТА ОБЛАСТ АНГЛИСКИ ЈАЗИК НА БИЗНИС АКАДЕМИЈА СМИЛЕВСКИ БАС, СКОПЈЕ Врз основа на конкурсот за избор и ре-избор на наставници во наставно и насловно

More information

1. Наслов на наставниот предмет Имплементација на системи со отворен код. Implementation of open source systems. 7. Број на ЕКТС кредити

1. Наслов на наставниот предмет Имплементација на системи со отворен код. Implementation of open source systems. 7. Број на ЕКТС кредити 1. Наслов на наставниот предмет Имплементација на системи со отворен код Implementation of open source systems 2. Код CSEW514 3. Студиска програма ИКИ, КНИ, ЕТ 4. Организатор на студиската програма (единица,

More information

КЛИНИЧКА ФАРМАЦИЈА И ФАРМАКОТЕРАПИЈА ПРАКТИКУМ

КЛИНИЧКА ФАРМАЦИЈА И ФАРМАКОТЕРАПИЈА ПРАКТИКУМ УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ВО ШТИП Зорица Арсова-Сарафиновска Трајан Балканов Марија Дарковска-Серафимовска Верица Ивановска 1 Штип, 2015 УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ВО ШТИП Зорица Арсова-Сарафиновска; Трајан

More information

УНИВЕРЗИТЕТСКИ БИЛТЕН

УНИВЕРЗИТЕТСКИ БИЛТЕН Р Е Ф Е Р А Т ЗА ИЗБОР НА НАСТАВНИК ВО НАСТАВНО-СТРУЧНО ЗВАЊЕ ВИШ ЛЕКТОР ЗА НАУЧНАТА ОБЛАСТ РОМАНИСТИКА НА ФИЛОЛОШКИ ФАКУЛТЕТ ПРИ УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ВО ШТИП Cо Одлука бр.1902-86/15 од 15..2017 год.

More information

МКА -2000/Македонска мрежа на евалуатори МКА-2000 Здружение на менаџмент консултанти. ММЕ македонска мрежа на евалуатори

МКА -2000/Македонска мрежа на евалуатори МКА-2000 Здружение на менаџмент консултанти. ММЕ македонска мрежа на евалуатори МКА-2000 Здружение на менаџмент консултанти ММЕ македонска мрежа на евалуатори 02.12.2014 Скопје Содржина ИНФОРМАЦИЈА ЗА ПРОЕКТОТ ЗНАЧЕЊЕ НА ЕВАЛУАЦИЈАТА ВО РЕАЛИЗИРАЊЕ НА НАЦИОНАЛНИ И ЕУ ПОЛИТИКИ ОБЕМОТ

More information

Сузана МИОВСКА-СПАСЕВА УДК: :

Сузана МИОВСКА-СПАСЕВА УДК: : ГОДИШЕН ЗБОРНИК 35 Сузана МИОВСКА-СПАСЕВА УДК: 165.021:378.091.214 ВИСОКОТО ОБРАЗОВАНИЕ КАКО АМБИЕНТ ЗА КРИТИЧКО МИСЛЕЊЕ Кратка содржина Во трудот се актуелизира потребата од критичко мислење и неговата

More information

MANAGEMENT & LEADERSHIP SCHOOL FOR ENGINEERS МЕНАЏЕРСКА И ЛИДЕРСКА ШКОЛА ЗА ИНЖЕНЕРИ

MANAGEMENT & LEADERSHIP SCHOOL FOR ENGINEERS МЕНАЏЕРСКА И ЛИДЕРСКА ШКОЛА ЗА ИНЖЕНЕРИ MANAGEMENT & LEADERSHIP SCHOOL FOR ENGINEERS МЕНАЏЕРСКА И ЛИДЕРСКА ШКОЛА ЗА ИНЖЕНЕРИ МЕНАЏЕРСКА И ЛИДЕРСКА ШКОЛА ЗА ИНЖЕНЕРИ Институтот за Истражување во животна средина, градежништво и енергетика ИЕГЕ

More information

ПРИРОДНО МАТЕМАТИЧКИОТ ФАКУЛТЕТ ВО СКОПЈЕ

ПРИРОДНО МАТЕМАТИЧКИОТ ФАКУЛТЕТ ВО СКОПЈЕ УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ ВО СКОПЈЕ ПРИРОДНО МАТЕМАТИЧКИОТ ФАКУЛТЕТ ВО СКОПЈЕ ИЗВЕШТАЈ ЗА САМОЕВАЛУАЦИЈА НА УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ ВО СКОПЈЕ, ПРИРОДНО МАТЕМАТИЧКИОТ ФАКУЛТЕТ ВО СКОПЈЕ Скопје,

More information

на јавната свест за Архуска конвенција и еколошкото законодавство на Европската Унија

на јавната свест за Архуска конвенција и еколошкото законодавство на Европската Унија Анализа на наоди од истражување на јавната свест за Архуска конвенција и еколошкото законодавство на Европската Унија Justice and Environment 2013 a Udolni 33, 602 00, Brno, CZ e info@justiceandenvironment.org

More information

Проект за професионален и кариерен развој на наставниците

Проект за професионален и кариерен развој на наставниците Проект за професионален и кариерен развој на наставниците ОПИС НА РАБОТНИ ЗАДАЧИ за спроведување на физибилити студија за онлајн професионален развој на воспитно-образовниот кадар во основните и средните

More information

УНИВЕРЗИТЕТ,,ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ОБРАЗОВНИ НАУКИ. ВОСПИТАНИЕ списание за образовна теорија и практика

УНИВЕРЗИТЕТ,,ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ОБРАЗОВНИ НАУКИ. ВОСПИТАНИЕ списание за образовна теорија и практика УНИВЕРЗИТЕТ,,ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ОБРАЗОВНИ НАУКИ ВОСПИТАНИЕ списание за образовна теорија и практика Штип, 2012/2013 ВОСПИТАНИЕ списание за образовна теорија и практика год.8, број 12 2012/2013

More information

ПОДЕЛЕНА ПОЛИТИКАТА И УНИВЕРЗИТЕТИТЕ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

ПОДЕЛЕНА ПОЛИТИКАТА И УНИВЕРЗИТЕТИТЕ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА ПОЛИТИКАТА И УНИВЕРЗИТЕТИТЕ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА ПОДЕЛЕНА Јован Андоновски Александар Спасеновски На страниците што следуваат е изложен обид на мерлив начин да се утврдат некои од клучните предизвици

More information

Западен Балкан - Препорака за учество на јавноста

Западен Балкан - Препорака за учество на јавноста Западен Балкан - Препорака за учество на јавноста Преамбула Министрите надлежни за реформите на јавната администрација во државите на Западниот Балкан, Согледувајќи дека реформата на јавната администрација

More information

Мобилност МК Mobility MK

Мобилност МК Mobility MK I S S N 1 8 5 7-8 7 3 X 2 Мобилност МК Mobility MK Г О Д И Н А 2, И З Д А Н И Е 3 О К Т О М В Р И 2 0 1 4 V O L U M E 2, I S S U E 3 O C T O B E R 2 0 1 4 В О Ф О К У С О Т : Национална 1 агенција Промотивни

More information

алката што недостасува за активно граѓанство 2/МЕДИУМСКАТА ПИСМЕНОСТ ВО МАКЕДОНИЈА

алката што недостасува за активно граѓанство 2/МЕДИУМСКАТА ПИСМЕНОСТ ВО МАКЕДОНИЈА МЕДИУМСКАТА ПИСМЕНОСТ ВО МАКЕДОНИЈА 2/МЕДИУМСКАТА ПИСМЕНОСТ ВО МАКЕДОНИЈА ИЗВАДОК ОД ИСТРАЖУВАЊЕТО МЕДИУМСКАТА ПИСМЕНОСТ ВО МАКЕДОНИЈА: алката што недостасува за активно граѓанство ЦЕЛОТО ИСТРАЖУВАЊЕ Е

More information

univerzitetski vesnik

univerzitetski vesnik univerzitetski vesnik Издание на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје Број 166, мај 2015 СВЕЧЕНО ЧЕСТВУВАЊЕ НА ПАТРОНИТЕ И 66-ГОДИШНИНАТА ОД ОСНОВАЊЕТО НА УКИМ Традицијата продолжува С В Е Ч Е Н

More information

ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА на

ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА на ул. Христо Смирненски 16а 1000 Скопје, Македонија www.glasprotivnasilstvo.org.mk coordinator@glasprotivnasilstvo.org.mk ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА на Националната мрежа против насилство врз жените и семејно

More information

Мобилност МК Mobility MK V O L U M E 3, I S S U E 4

Мобилност МК Mobility MK V O L U M E 3, I S S U E 4 I S S N 1 8 5 7-8 7 3 X 2 Мобилност МК Mobility MK Г О Д И Н А 3, И З Д А Н И Е 4 Д Е К Е М В Р И 2 0 1 5 V O L U M E 3, I S S U E 4 D E C E M B E R 2 0 1 5 ВО ФОКУСОТ: ПОВИК ЗА ПРЕДЛОГ ПРОЕКТИ 2016 EAC/

More information

Algorithms and Data Structures. 7. Број на ЕКТС кредити

Algorithms and Data Structures. 7. Број на ЕКТС кредити 1. Наслов на наставниот предмет Алгоритми и податочни структури Algorithms and Data Structures 2. Код CSEW301 3. Студиска програма 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра,

More information

ФАКУЛТЕТ ЗА ОБРАЗОВНИ НАУКИ НАУЧНО - СТРУЧНА ТРИБИНА

ФАКУЛТЕТ ЗА ОБРАЗОВНИ НАУКИ НАУЧНО - СТРУЧНА ТРИБИНА ФАКУЛТЕТ ЗА ОБРАЗОВНИ НАУКИ НАУЧНО - СТРУЧНА ТРИБИНА УЧИТЕЛОТ И СРЕДИНАТА ЗА УЧЕЊЕ И РАЗВОЈ (одржана на ден 02.10.2015 година, Факултет за образовни науки, Штип) 2016, Штип За издавачот: проф. д-р Соња

More information

ИЗВЕШТАЈ НА РЕКТОРОТ ЗА РАБОТАТА НА МЕЃУНАРОДНИОТ УНИВЕРЗИТЕТ ВО СТРУГА ВО АКАДEМСКАТА 2013/2014 ГОДИНА

ИЗВЕШТАЈ НА РЕКТОРОТ ЗА РАБОТАТА НА МЕЃУНАРОДНИОТ УНИВЕРЗИТЕТ ВО СТРУГА ВО АКАДEМСКАТА 2013/2014 ГОДИНА МЕЃУНАРОДЕН УНИВЕРЗИТЕТ ВО СТРУГА ИЗВЕШТАЈ НА РЕКТОРОТ ЗА РАБОТАТА НА МЕЃУНАРОДНИОТ УНИВЕРЗИТЕТ ВО СТРУГА ВО АКАДEМСКАТА 2013/2014 ГОДИНА СТРУГА, 2014 ГОДИНА 1 Содржина ВОВЕД...3 1. НОРМАТИВНО УРЕДУВАЊЕ

More information

ПРОМЕНИ ВО РАКОВОДЕЊЕТО НА ОРГАНИЗАЦИЈА ЧИЈА ОСНОВНА ДЕЈНОСТ Е ИНЖЕНЕРИНГ

ПРОМЕНИ ВО РАКОВОДЕЊЕТО НА ОРГАНИЗАЦИЈА ЧИЈА ОСНОВНА ДЕЈНОСТ Е ИНЖЕНЕРИНГ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Игор Трајковски, дипл.ел.инг. NETRA ltd. Telecommunication engineering, Скопје Проф.д-р. Атанас Илиев, дипл.ел.инг. ФЕИТ, Скопје ПРОМЕНИ ВО РАКОВОДЕЊЕТО НА ОРГАНИЗАЦИЈА

More information

ИПА Програма за Прекугранична соработка помеѓу РМакедонија и РГрција

ИПА Програма за Прекугранична соработка помеѓу РМакедонија и РГрција Архива на проекти на УКЛО ИПА Програма за Прекугранична соработка помеѓу РМакедонија и РГрција 2007 2013 Име на проектот 1 Обезбедување предучилишни алтернативни услуги (EARLY CHILDHOOD CARE) 02.07.2013

More information

Семејството и заедницата

Семејството и заедницата Практикување на наученото. Прирачник за професионален развој на учителите Фокусно подрачје: Семејството и заедницата За да можат децата да учат и да се развиваат, потребна е цврста соработка на учителите

More information

Вовед во мрежата nbn. Што е тоа австралиска nbn мрежа? Што ќе се случи? Како да се префрлите на мрежата nbn. Што друго ќе биде засегнато?

Вовед во мрежата nbn. Што е тоа австралиска nbn мрежа? Што ќе се случи? Како да се префрлите на мрежата nbn. Што друго ќе биде засегнато? Вовед во мрежата nbn 1 Што е тоа австралиска nbn мрежа? 2 Што ќе се случи? 3 Како да се префрлите на мрежата nbn 4 Што друго ќе биде засегнато? 5 Што треба следно да сторите 1 Што е тоа австралиска nbn

More information

Универзитет Св. Климент Охридски - Битола

Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Заеднички состанок на Комисијата за меѓународна соработка и мрежата на Еразмус + координатори Ректорат, 20.01.2016 Транснационална Програма за соработка ИНТЕРРЕГ

More information

МИ КРО БИ О ЛО ШКИ КРИ ТЕ РИ ЈУ МИ ЗА ХРА НУ

МИ КРО БИ О ЛО ШКИ КРИ ТЕ РИ ЈУ МИ ЗА ХРА НУ МИ КРО БИ О ЛО ШКИ КРИ ТЕ РИ ЈУ МИ ЗА ХРА НУ ПРИ ЛОГ 1 По гла вље 1. Кри те ри ју ми без бед но сти хра не По гла вље 2. Кри те ри ју ми хи ги је не у про це су про из вод ње 2.1. Ме со и про из во ди

More information

Општествена интеграција на жртвите на трговија со луѓе: Проценка на институционалните капацитети на Македонија за заштита на жртвите на трговија со

Општествена интеграција на жртвите на трговија со луѓе: Проценка на институционалните капацитети на Македонија за заштита на жртвите на трговија со Општествена интеграција на жртвите на трговија со луѓе: Проценка на институционалните капацитети на Македонија за заштита на жртвите на трговија со луѓе 06 Ноември 2009 Реинтеграцијата на жртвите на трговија

More information

БИЛТЕН, I/46 28 мај 2014

БИЛТЕН, I/46 28 мај 2014 СОДРЖИНА: Институт за општествени и хуманистички истражувања 1. Извештај за оценка на магистерскиот труд на кандидатката Марјана Хрисафов 2. Реферат за избор на наставник на институтот за општествени и

More information

МЕЃУНАРОДНО СПИСАНИЕ ЗА ОБРАЗОВАНИЕ, ИСТРАЖУВАЊЕ И ОБУКА INTERNATIONAL JOURNAL FOR EDUCATION, RESEARCH AND TRAINING (IJERT)

МЕЃУНАРОДНО СПИСАНИЕ ЗА ОБРАЗОВАНИЕ, ИСТРАЖУВАЊЕ И ОБУКА INTERNATIONAL JOURNAL FOR EDUCATION, RESEARCH AND TRAINING (IJERT) ISSN 1857-9841 (Printed) ISSN 1867-985X (Online) МЕЃУНАРОДНО СПИСАНИЕ ЗА ОБРАЗОВАНИЕ, ИСТРАЖУВАЊЕ И ОБУКА INTERNATIONAL JOURNAL FOR EDUCATION, RESEARCH AND TRAINING (IJERT) ijert.fzf.ukim.edu.mk Волумен

More information

ОСНОВИ НА ИСТРАЖУВАЊАТА ВО ФУНДАМЕНТАЛНА КИНЕЗИОЛОГИЈА

ОСНОВИ НА ИСТРАЖУВАЊАТА ВО ФУНДАМЕНТАЛНА КИНЕЗИОЛОГИЈА ПРЕДЛОГ ОДЛУКА ЗА УСОГЛАСУВАЊЕ НА СТУДИСКАТА ПРОГРАМА ОД ПОСТДИПЛОМСКИТЕ МАГИСТЕРСКИ СТУДИИ СО СТУДИСКАТА ПРОГРАМА ОД ВТОР ЦИКЛУС МАГИСТЕРСКИ СТУДИИ ПО 1. Студенти кои ги имаат отслушано сите 4 семестри,

More information

СОЗДАВАЊЕ ИНОВАТИВНИ УЧИЛИШТА: ПОДГОТВУВАЊЕ НА УЧЕНИЦИТЕ ЗА 21-ОТ ВЕК

СОЗДАВАЊЕ ИНОВАТИВНИ УЧИЛИШТА: ПОДГОТВУВАЊЕ НА УЧЕНИЦИТЕ ЗА 21-ОТ ВЕК СОЗДАВАЊЕ ИНОВАТИВНИ УЧИЛИШТА: ПОДГОТВУВАЊЕ НА УЧЕНИЦИТЕ ЗА 21-ОТ ВЕК Скопје, 2009 Проект за основно образование ПРИРАЧНИК ЗА УЧИЛИШНИTE ТИМОВИ ЗА ПРОФЕСИОНАЛЕН РАЗВОЈ Скопје, 2009 Проект за основно образование

More information

Структурирани бази на наставни материјали и дигитална трансформација. студија на случај Република Македонија

Структурирани бази на наставни материјали и дигитална трансформација. студија на случај Република Македонија Структурирани бази на наставни материјали и дигитална трансформација 2 Содржина Листа на табели... 7 Листа на графикони... 10 1. ВОВЕД... 11 1. 1. Мотивација, предмет и цел на истражувањето... 11 1. 2.

More information

univerzitetski vesnik Издание на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје

univerzitetski vesnik Издание на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје univerzitetski vesnik Издание на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје Број 171, октомври 2015 ПРОМОВИРАНА ПРАВОСЛАВНАТА ЕНЦИКЛОПЕДИЈА В о К о н г р е с н и о т ц е н т а р н а У К ИМ у с п е ш н

More information

УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ - БИТОЛА Б И Л Т Е Н. Бр. 379

УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ - БИТОЛА Б И Л Т Е Н. Бр. 379 УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ - БИТОЛА Б И Л Т Е Н Бр. 379 ГОДИНА XXXIV, Битола, 01.11.2013 година Издание на Универзитетот Св. Климент Охридски - Битола Одговорен уредник М-р Офелија Христовска Генерален

More information

Вид на квалификација Финансиско-сметководствено-банкарска насока Степен Дипломиран економист

Вид на квалификација Финансиско-сметководствено-банкарска насока Степен Дипломиран економист Кратка биографија ЛИЧНИ ИНФОРМАЦИИ Презиме и име: Билјан Александар Јованка Контакт адреса: ул. "Кеј Маршал Тито", бр. 95 Охрид, 6000 Телефон: +389 46 262147 лок. 122 Факс: +389 46 262147 E-mail: jbiljanoska@yahoo.com

More information

СОБРАНИЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

СОБРАНИЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА СОБРАНИЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА СЕКТОР ЗА ПОДДРШКА НА НАЦИОНАЛНИОТ СОВЕТ ЗА ЕВРОИНТЕГРАЦИИ ЕУ НОВОСТИ Број 12 март - април 2012 година СКОПЈЕ Четврток, 29 март 2012 година ОДБЕЛЕЖАН СВЕТСКИОТ ДЕН НА ВОДАТА

More information