Византия мәдениетінің дамуының екі үрдісі

Transcription

1 Византия империясы

2 Византия мәдениетінің дамуының екі үрдісі Антикалық Византия мәдениеті Христиандық Византия империясы ерекше мәдениетті дүниеге әкелді, тарихта Византия мәдениеті деген атаумен қалды 2

3 Христиандық және пұтқатабынушылар храмдары Антикалық храм Христиандық храм Барлық мейрамдар сыртта өтеді, храмның сыртқы бейнесі маңызды Рәсәмдер іште өтеді де, храмның ішкі көрінісі маңызды

4 Византия өнерінің тарихи кезеңдері Ертехристиандық (византия мәдениетінің жетекші кезеңі, б. з. I- III ғғ.) Ертевизантиялық, император Юстинианның «алтын ғасыры», Константинопольде архитектуралық Әулие София саборы салынды (VI- VII ғғ.) Иконалық кезең (VII-IX ғасыр); Македон қайта өрлеу кезеңі ( ) византия өнерінің классикалық кезеңі деп атау қалыптасқан. Комнин ( ) әулеті императорларының консерваторлық кезеңі Палеологтар Ренессансы кезеңі, эллин ғұрыптарының жаңғыру кезеңі ( ). 4

5 Византия мәдениетінің гүлденуінің үш кезеңі Юстиниан кезеңін византия мәдениетінің «бірінші алтын ғасыры» деп атау қалыптасқан жж.. македон әулетінің және Комниндердің билік ету кезеңін «екінші алтын ғасыр»-деп атайды. ( жж.) Үшінші, Византияның ақврғы өрлеу кезеңі Палеологтар билеген жж.. 5

6 Византия мемлекетінің негізін салған Рим императоры Ұлы Константин ( жж.) Бұл император христиандарға іш тартып, жаңа діннің Рим империясында таралуына және нығаюына көмектесті.ол өлерінің алдында христиандықты өзі де қабылдап, Рим империясының христиан дініндегібірінші билеушісі болды. Кейін шіркеу император Константинді әулие деп таныды.

7 Ұлы қаланың жағасы

8 Византия мәдениетінің негізі - феодализм Император «Басилевс ромеев» өзін жоғары абыз деп атады (ортағасырлық Византия Романия деп аталды, византиялықтар өздерін ромеялықтар деп атады, өздерінің мәдениеттерін ромеялық деп атады) Бұл константинопольдің өнерінде көрініс тауып «басилевса ромеев» -ке мойынсұнуды туғызды Осыдан бастап бұл грек-рим әлемінің азаматтық және рухани орталығы болды Император Константин Константин мұражайындағы мозайка ( С. Констанца шіркеуі) Римде 48 ғасыр

9 Византия империясының елтанбасы

10 Әулие софия соборы

11 Әулие София храмы Әрбір елдерден константинопольге шеберлер келді Сапалы мәрмәр мен гранитті көп әкелген Пұтқатадынушылардың храмдарының көптегенін бұзып, солардың заттарын пайдаланды Мысалға, Римдегі Күн Құдайының ғибадатханасынан 7 колонна әкелінді 11

12 Византия архитектурасы Византия храмдары үлкен архитектурасы және ішінің көркемдігімен ерекшенген 12

13 Әулие София храмының ішкі көрінісі

14 Сан-Аполлондағы шіркеу, 6 ғасырдағы равенна

15 Равеннадағы Виталия шіркеуі Бұл ғимаратты византия өнерінің шедеврі деп атайды, өйткені оның ішінде діни суреттермен қатар қоғамдық өнерге де қатысты суреттер бейнеленген Бұл ғимаратқа атақ-даңқ әкелген император Юстиниан мен императрица Феодораның суреттері 15

16 Император Юстиниана мен император Феодора 16

17 Юстиниан Кодексінен Сот әділеттілігі мен құқық туралы 1.Бізді абыздар деп орынды айтады, өйткені біз заңның әділетті болуына қамқорлық етеміз, жасауға болатын әрекет пен болмайтын әрекеті пен болмайтын әрекетті екшей отырып, әділеттілікті әділетсіздіктен айырамыз. 2.Құқықты оқып үйрену екі бөлімнен көпшілік және жеке құқықтан тұрады. 3.Табиғи құқық табиғаттың өзі үйреткен жаны бардың бәрі :адамзат қа ғана емес, жерде, теңізде өмір сүретін барлы қ жануарларға, құстар ға, еркектер мен әйелдер үйлесіміне, некелесуге, бала туу мен т әрбиелеуге т ән құқық. 4.Халықтардың құқығы адамзаттың барлық халықтары пайдаланатын құқық; оны табиғи құқықтан айыру оңай. 5. Азаматтық құқық табиғи құқық пен халықтар құқығынын мүлдем бөлек те емес, дәл сондай да емес, егер біз жалпы құқы ққа бірде ңе қосса қ немесе алып тастасақ, өзіміздің, яғни азаматтық құқы ғымызды жасаймыз. 6.Азаматтық құқық заңдардан, плебисциттерден кемеңгерлердің қағидаларынын туындайды.

18 Икона грек тілінен аударғанда-бейне 6 ғасырдан бастап храмдарда иконалар маңызды орынға ие болды Византия иконаларын христиан мәдениетінде ливкаспен қапталған ағаш тақтада жасаған Онда көбіне Иисус, Құдай ана, періштелер бейнеленетін Көбіне иконаларда алтын, ақ, қызыл түс қолданылды 18

19 Византия мозайкалары Ақ түс тазалық пен пәктіктің белгісі, ақ түспен тура жолдағылардың жан дүниелері белгіленеді Көк түс аспан мен о дүниенің белгісі The Theotokos and Child Apse mosaic St Sophia, Istanbul 19

20 Пантократор монастыры Стамбул. 12 ғ.

21 Әулие Апостолдар шіркеуі. Салоников. 14 ғ.

22 Византия мәдениетінің әлемдік маңызы Византия әлемдік мәдениеттің дамуына үлкен үлес қосты Көрші елдер де Византия мәдениеті негізінде дамыды Византияны екінші Рим деп атайды, оның мәдениеті Рим мәдениетінен кем түспеген 22

23 Пайдаланылған әдебиеттер тізімі Орта ғасырлар тарихы. 2-кі т. Т.І-ші: мемлекеттік ун-тердің тарих фак. студенттеріне арналған оқулық / ред. бас. С.Д.Сказкин, Е.В.Гутнова, А.И.Данилов, А.Я.Левицкий.- Алматы: Мектеп, б. Жұмағұлов, Қ.Т. Орта ғасырлар тарихы: оқу құралы / Қ.Т. Жұмағұлов, Р.С. Мырзабекова; әль-фараби атындағы ҚазҰУ.- Алматы: Қаза қ унті, б. Поляковская, М.А. Византия: быт и нравы/ М.А. Поляковская; А.А.Чекалова.- Свердловск: Изд-во Урал. ун-та, с. Райс, Т.Т. Византия. Быт, религия, культура/ Т.Т. Райс; пер. с англ. О.О.Дмитриевой.- М.: ЗАО Центрполиграф, с Средневековая Европа глазами современников и историков. Книга для чтения. Ч.II. Европейский мир X - XV вв. / Отв. ред. А.Л. Ястребицкая.М.: Интерпракс, с.- (Всемирная история и культура глазами современников и историков). Мәженова, М. Орта ғасырлардағы дүние жүзі тарихы: дидактикалы қ материалдар; / М. Мәженова; Ш. Таубаева.- 2-ші бас., өңделген.алматы: Атамұра, б.